1
Waato boro fo go no Uz laabo ra kaŋ maa ga ti Ayuba. Bora din binde toonante no, adilitaraykoy no, a ga humburu Irikoy ka banda bare ilaalo gaa mo.
A gonda ize alboro iyye da wayboro hinza.
Alman do haray mo a gonda feeji zambar iyye, da yo zambar hinza, da haw zambar fo, da farka nya zangu gu, da almayaali boobo gumo, hala mo zaati bora din bisa wayna funay izey kulu beeray.
A ize arey mo ga gana ka batu te ngey afo-fo kulu kwaara, afo kulu nda nga zaaro. I ga donton mo ka ngey wayme hinza ce ngey mo ma kaa ka ŋwa ka haŋ ngey banda.
Waati kaŋ i bato jirbey windi ka kaa ka to binde, Ayuba ga samba i m'i hanandi. A ga tun za susubay da hinay ka sargay kaŋ ga ton yaŋ te i afo kulu se. Zama Ayuba ne: «Hambara ay izey na zunubi te ka Irikoy wow ngey biney ra.» Ayuba doona ka woodin te, a mana fappe.
Han fo Irikoy izey, _malaykayaŋ* no|_ kaa zama ngey ma bangay Rabbi jine. Saytan* mo kaa i banda.
Kala Rabbi ne Saytan se: «Man gaa no ni fun?» Saytan tu Rabbi se ka ne: «Ay fun bar-bareyaŋ ndunnya ra, d'a ra koy-da-ye mo.»
Kala Rabbi ne Saytan se: «D'a-ta day, ni ga faham d'ay tamo din Ayuba? A himandi kulu si no ndunnya ra. Toonante no, adilitaraykoy no, kaŋ ga humburu Irikoy ka banda bare ilaalo gaa mo.»
Saytan binde tu Rabbi se ka ne: «E day! Yaamo no kaŋ Ayuba ga humburu Irikoy, wala?
Manti ni n'a kali nda sinkita, nga nda nga windo kulu, hala nda hay kulu kaŋ go a se kuray kulu? Ni n'a kambe goyey mo albarkandi, a almaney mo tonton laabo ra.
Sohõ day kala ni ma ni kambe salle ka hay fo kulu kaŋ ga ti a wane ham, ni ga di a ga ni wow ni jine!»
Rabbi ne Saytan se: «Guna, hay kulu kaŋ go a se, i go ni kambe ra. Amma nga bumbo wo, ma si kambe dake a boŋ.» Saytan binde fatta ka fun Rabbi jine.
Han fo binde Ayuba ize alborey da wayborey kulu goono ga ŋwa ka duvan* haŋ ngey beere beero kwaara,
kala diya fo kaa Ayuba do ka ne: «Hawey goono ga far, farkayey mo goono ga kuru i jarga,
kala Sabeyancey kaa ka kaŋ i boŋ k'i di ka kond'ey. Oho, hala i na goy-izey wi nda takuba, ay hinne mo no ka du ka yana ka kaa ka ci ni se sohõ.»
A go sanno ra yaadin kal afo mo kaa ka ne: «Irikoy danjo fun beene ka kaŋ feejey boŋ k'i ŋwa. A na goy-izey mo ŋwa ka ban. Ay hinne mo no ka du ka yana ka kaa ka ci ni se sohõ.»
Woodin mo go sanno ra, kal afo mo kaa ka ne: «Kaldancey te sata kanandi hinza ka zurandi ka kaa ka yoy di ka kond'ey. Oho, hal i na goy-izey mo wi nda takuba. Ay hinne mo no ka du ka yana ka kaa ka ci ni se sohõ.»
Woodin go sanno ra, kal afo mo kaa. Nga mo ne: «Ni ize alborey da wayborey goono ga ŋwa ka duvan haŋ ngey beere beero windo ra.
Kala alma haw beeri fo fun taasi beero boŋ haray ka kaa ka fuwo lokoto taaca kulu kar. Fuwo binde kaŋ ni izey boŋ hal i bu. Ay hinne mo no ka du ka yana ka kaa ka ci ni se.»
Ayuba binde tun ka nga kwaayo tooru-tooru. A na nga boŋo mo cabu ka ye ganda ka sududu.
A ne: «Koonu no ay fun ay nyaŋo gunda ra, koonu mo no ay ga dira. Rabbi no ka no, Rabbi no ka ta, i ma Rabbi maa sifa!»
Woodin kulu ra Ayuba mana zunubi te, a mana harta mo ka Irikoy wow.
2
Han fo koyne Irikoy izey ye ka koy zama ngey ma bangay Rabbi jine. Saytan mo furo i ra zama nga mo ma bangay Rabbi jine.
Rabbi ne Saytan se: «Man gaa no ni fun?» Saytan mo tu Rabbi se ka ne: «Ay goono ga bar-bare no ndunnya ra, ka koy-da-ye te mo koyne a ra.»
Rabbi ne Saytan se: «D'a-ta day, ni ga faham d'ay tamo din Ayuba? A cine si no ndunnya ra kaŋ toonante no, adilante* mo no, kaŋ ga humburu Irikoy ka banda bare ilaalo gaa mo. Hala sohõ mo a goono ga nga cimo gaay, baa kaŋ day ni n'ay zukku hal ay ma gaaba nd'a k'a halaci sabaabu kulu si.»
Saytan binde tu Rabbi se ka ne: «Kuuru no ga kuuru bana! Daahir, hay kulu kaŋ go boro se a g'a no ka nga fundo fansa.
To, ma ni kambe salle sohõ k'a biri nd'a baso ham. Sohõ a ga ni wow ni jine.»
Rabbi mo ne Saytan se: «Guna, a go ni kambe ra, kal a fundo hinne kaŋ ni ga naŋ.»
Saytan binde fun Rabbi do ka koy ka Ayuba kar da jombo laalo yaŋ kaŋ ga dooru, za a ce taamey gaa kal a boŋo ra.
Kala Ayuba na car-cambu sambu ka soobay ka nga boŋ jirti nd'a. A koy ka goro mo boosu ra.
A wando binde ne a se: «Hala sohõ ni goono ga ni cimo gaay, wala? Ma Irikoy wow ka bu!»
Amma Ayuba ne nga wando se: «Wayborey kaŋ sinda laakal, i sanney dumi no ni goono ga te ya! E, mate nooya? iri ma gomni ta Rabbi kambe ra, iri ma si masiiba ta, wala?» Woodin yaŋ kulu ra Ayuba mana zunubi te da nga meyo.
Waato kaŋ Ayuba coro hinza maa masiibey din kulu kaŋ yaŋ du a baaru, i kulu tun ngey windey ra ka kaa a do. Ngey neeya: Elifaz Timna bora, da Bildad Suhi bora, da Zofar Naamat bora. I soola care banda hala ngey ma kaa k'a kunfa, k'a yaamar mo.
Waato kaŋ i n'a fonnay nangu mooro, i man'a bay mo, kal i na ngey jindey sambu ka soobay ka hẽ. I afo kulu mo na nga kwaay tooru-tooru ka kusa daŋ nga boŋo gaa.
I goro ganda a banda kala jirbi iyye, cin da zaari. Boro kulu mana salaŋ a se zama i bay kaŋ a gurzuga baa gumo.
3
Woodin banda no Ayuba na nga me fiti ka nga hayyaŋ zaaro laali.
A sintin ka ne:
«Naŋ zaaro kaŋ i n'ay hay din ma halaci. Cino din kaŋ i ne: ‹I du ize alboro,› Nga mo ma halaci.
Zaari woodin ma ciya kubay. Irikoy kaŋ go beena ma s'a baaru ceeci, Kaari mo ma si kaari a boŋ.
Kubay da buuyaŋ biya ma ne a se ngey wane. Beene hirriyaŋ ma soobay ka goro a boŋ. Hay kulu kaŋ ga wayna ciya kubay ma zaaro din humburandi.
Kubay bi ma cino din di, I ma s'a kabu jiiro jirbi cindey banda, A ma si furo mo handey jirbey lasaabuyaŋ ra.
Oho, naŋ cino din ma ciya waygunu. Farhã jinde kulu ma si te a ra.
Laaliyankoyey ma zaaro din laali, Ngey kaŋ yaŋ ga waani ka Lebiyatan* tunandi.
A almaari handariyayzey ma te kubay. A ma kaari ceeci, amma a ma si du a. A ma si di mo boyaŋ.
Zama a mana ay nyaŋo gunda daabu, A mana taabi tugu mo ay moy se.
Ifo se no ay mana bu za gunde ra? Ifo se no yan'ay fundo taŋ za waati kaŋ ay fun gunde ra?
Ifo se no kangey n'ay ta? Ifo se no fafa go no binde, Hal ay ma du k'a sunsum?
Zama doŋ ay kani ka dangay, Doŋ ay jirbi ka fulanzam,
In da ndunnya koyey da ngey faadancey care banda, Wo kaŋ yaŋ na kurmu zeeney cina koyne ngey boŋ se.
Wala in da koyey kaŋ yaŋ gonda wura care banda, Wo kaŋ yaŋ na ngey windey toonandi nda nzarfu.
Ifo se no i man'ay nuusu sanda gunde hasaraw cine, Sanda attaciriya kaŋ mana di annura baa ce fo?
Noodin no laalakoyey ga taabandiyaŋ naŋ, Noodin mo no fargantey ga fulanzam.
Noodin mo no borey kaŋ yaŋ go hawante ga fulanzam care banda, I si ye ka maa barzukoy jinde koyne.
Ikayney da ibeerey kulu go noodin. Bannya mo fun nga koyo kambe ra.
Ifo se no i ga kaari no boro kaŋ go ga di bone se? Wala fundi mo borey kaŋ bine saray baa se?
Borey kaŋ yaŋ goono ga beeje ngey ma bu se amma buuyaŋ si kaa. I goono ga fansi k'a ceeci ka bisa baa arzaka tugante.
I ga farhã nda cimi, I ga maa kaani d'i hin ka du saaray.
Ifo se no i ga kaari no boro kaŋ fonda ga tugu se, Bora kaŋ Irikoy windi nda sinkita?
Zama bine jisiyaŋ go ga kaa ay gaa waati kaŋ ay di ay ŋwaaro. Ay duray-duray yaŋey mo go ga gusam sanda hari cine,
Zama haya kaŋ ay joote din, Nga no ka kaŋ ay boŋ! Haŋ kaŋ n'ay humburandi mo no du ay.
Ay fundo siino ga maa kaani, Ay sinda daama fo kulu, Ay sinda fulanzamay mo, kala day taabi.»
4
Kala Elifaz Teman bora tu ka ne:
«D'i ceeci i ma salaŋ da nin, ni si dukur, wala? Day may no ga hin ka dangay?
A go, nin wo, ni na boro boobo yaamar, Ni na kambe londi-buunay-koyey gaabandi.
Ni sanney doona ka borey kaŋ ga ba ka kaŋ kayandi, Borey kaŋ yaŋ kangey londi bu, ni n'i gaabandi.
Amma sohõ kaŋ a kaa ni gaa, ni gaze, wala? Kaŋ a lamba ni gaa, ni laakalo tun, wala?
Ni Irikoy cimandiyaŋo mana wasa ni se deyaŋ, bo? Ni fundo adilitara mo mana wasa ni se beeje hari, bo?
Ma fongu day, ay ga ni hã, Boro kaŋ sinda taali doona ka halaci, wala? Wala man no i na adilante pati ce fo?
Ay diyaŋ gaa, borey kaŋ yaŋ ga laala fansi ka fari soola, Da borey kaŋ yaŋ ga taabi duma, I ga haŋ kaŋ i duma din wi heemar.
Irikoy funsaro no g'i halaci, A futay dunga no g'i ŋwa.
Muusu beeri ga dundu, Muusu izey mo ga follay jinde tunandi, Amma muusu daŋ kaso hinjey no ga ceeri.
Muusu beeri futo ga bu ham jaŋay se, Muusu way izey mo ga say-say.
Han fo i na sanni fo ciinay te ay se. Ay hanga maa ciina din.
Cin hindiri fonguyaŋ ra no, Saaya kaŋ cine jirbi tiŋo ga boro di.
Kala humburkumay da gaaham jijiriyaŋ n'ay di, A n'ay gaa biriyey kulu jijirandi mo.
Kala biya fo gaaru ka bisa ay jine. Ay gaa-haabiya kulu kay.
Haya din binde ye ka kay, Amma ay mana hin k'a himando fayanka. Himandi fo go ga kay ay jine. Sum! Kal ay maa jinde kaŋ ne:
‹Boro kaŋ ga bu, A adilitara ga bisa Irikoy wane no? Boro beeri ga ciya hanante ka bisa nga Takakwa, wala?
Guna, a mana nga tamey te deyaŋ hari, A malaykey mo, a na taali dake i boŋ,
Sanku fa binde woone yaŋ kaŋ goono ga goro laabu fuyaŋ ra, Borey kaŋ yaŋ i ganda sinjiyaŋ si kala laabu bulungu ra, Ngey kaŋ yaŋ i g'i mutukuru danga naana-baano cine.
Susuba nda wiciri kambu game ra no i g'i bagu-bagu, I ga halaci hal abada, boro kulu si saal.
I n'i fundi korfa pati, I ga bu laakal-jaŋay ra mo.›
5
Kala ni ma ce sohõ. Boro kaŋ ga tu ni se go no, wala? Hanantey ra haray binde, May do no ni ga koy?
Zama dukuri no ga saamo wi, Bine tunay mo ga boro kaŋ si caram wi.
Ay di saamo go ga te kaaji, Amma sahãadin ay n'a nangora laali.
A izey ga mooru baani goray. Faada meyo gaa i n'i kankam, I sinda faabako mo.
Harayzey no g'i fari nafa ŋwa ka ban, I g'a koba-koba baa karjey bindo ra, Jaw maakoy mo g'i duura gon.
Zama masiiba wo, Manti ganda laabo ra no a ga fatta bo. Taabi mo, Manti ganda no a ga zay ka deene kaa taray bo.
Amma i na boro hay taabi haŋyaŋ se, Danga nune-hansi cine no kaŋ ga tun beene.
Amma d'ay wo no, Irikoy no ay ga ceeci, Irikoy gaa mo no ay g'ay muraado talfi.
Nga no ga misa beerey goy te, Kaŋ yaŋ baa da fintalyaŋ, Harey kaŋ yaŋ ga dambarandi, Kaŋ yaŋ sinda me baayaŋ se.
A ga hari no ndunnya boŋ, A ga hari samba farey ra,
Hal a ga kayna ra borey beerandi, A ga borey kaŋ yaŋ ga bine saray hẽeni te beerandi i ma goro baani samay.
Nga no ga hiilantey me-hawyaŋo ganji, Hal i kambey si du k'i dabarey toonandi.
A ga laakalkooney di ngey boŋ hiila ra, A ga diibi-diiba-koyey saawarey gunguray ganda farap! folloŋ!
Zaari sance no ngey nda kubay ga karba; Wayna go zaari bindi no i ga dira ka dadab sanda cin.
A ga alfukaarey faaba takuba gaa da hiilantey meyey gaa, A g'i kaa hinkoyey kambe ra mo.
Woodin gaa no alfukaarey gonda beeje, Adilitaray-jaŋay na nga me daabu.
Guna, farhante no boro kaŋ Irikoy ga gooji, Ni binde ma si donda Hina-Kulu-Koyo goojiyaŋey.
Zama a ga bi kaa, A ma safari haw a gaa mo, A ga marayyaŋ te, a kambey mo m'a yayandi.
Taabi iddu ra a ga ni faaba, Oho, hala baa iyye ra masiiba fo si no kaŋ ga tuku ni gaa.
Haray waate ra a ga ni fundo fansa buuyaŋ gaa, Wongu ra mo a ga ni kaa takuba hin gaa.
A ga ni tugu ka ni wa da deene laaliyaŋ, Ni si humburu halaciyaŋ mo d'a kaa.
Halaciyaŋ da gazeyaŋ wo, ni g'i haaru no, Ni si humburu ganji hamey mo.
Zama saajo tondey ga amaana no ni se, Ganji hamey mo ga baani goray te ni se.
Ni ga tabbatandi kaŋ ni windo go baani samay, Ni ga ni alman kurey kunfa, Ni si gar mo hay fo kulu kaŋ daray.
Ni ga bay mo kaŋ ni banda ga ciya iboobo, Ni haamey mo ga baa sanda ganda subu.
Jiiri toonante ra no ni ga koy ni saara do, Danga heemar hayni boko cine.
Guna, iri na woodin fintal, yaadin mo no a bara. Kala ni ma maa, ma bay mo ni boŋ se.»
6
Ayuba tu ka ne:
«Hala day i g'ay fundo korno neesi, I ma nga nd'ay balaawo margu ka daŋ neesiyaŋ hari boŋ,
A ga tin da teeku taasi. Woodin se no ay te me waasay.
Zama Hina-Kulu-Koyo hangawey go ay ra, I naajey mo no ay biya goono ga haŋ. Irikoy humburkumay mo na daaga kayandi ay se.
Ganji farka ga hẽ waati kaŋ a gonda subu, wala? Haw binde, a ga hẽ waati kaŋ a ŋwaaro go a jine, wala?
Haŋ kaŋ ga tar, a ga ŋwa ciiri si, wala? Gunguri kwaaray gonda tabayaŋ fo a ra no?
Ay fundo wangu k'i taba, I ga hima ay se sanda ŋwaari kaŋ ga bine tayandi.
Doŋ ay muraado ma feeri! Irikoy mo ma yadda ay se da haŋ kaŋ ay ga ba gumo!
Da Irikoy ga yadda, doŋ a m'ay bagu-bagu! A ma nga kamba salle k'ay fundo pati!
Yaadin gaa doŋ ay ga du yaamaryaŋ kayna baa sohõ. Oho, hal ay ma cilili dooro kaŋ si bakar din ra, Zama ay mana Koy Hanna sanney kakaw.
Man ay gaabo hal ay ma munye? Wala ifo ga ti ay kokora hal ay ma suuru?
Ay gaabo ya tondi gaabi no, wala? Ay hamo mo guuru-say wane no?
Wala manti yaadin no kaŋ ay sinda ay boŋ gaakasinay hina, Fahamay mo, i n'a gaaray ka moorandi ay gaa no?
Boro kaŋ na laakal kaa, Kal a cora ma gomni cabe a se, Hal a ma si fay da Hina-Kulu-Koyo humburkuma.
Ay nya-izey n'ay fafagu sanda hari zuru gooruyaŋ cine, Sanda gooruyaŋ kaŋ harey goono ga bambari ka daray.
I ga butugu gari sabbay se, Da neezu* kaŋ manne i ra.
Waati kaŋ i dungu kayna, Kal i ma manne ka daray, Konni waate mo, i si no koyne.
Dirakoy marga kaŋ n'i fondey gana mo ga kamba ka fay d'ey, I ma zaa ka gana taasi beerey boŋ ka daray.
Tema dirakoy marga na hari ceeci, Seba fatawc'izey na beeje sinji i gaa.
Haawi n'i di beeje sinjiyaŋo kaŋ i te i se sabbay se. I kaa ka to nango do, kal i boŋ haw.
Yaadin no araŋ mo, Araŋ na humburkumay hari fonnay, araŋ humburu mo.
Ay wo ne araŋ se: ‹Araŋ m'ay no,› no? Wala ‹Araŋ ma me-daabu no ay sabbay se araŋ arzakey ra›?
Wala ay ne: ‹Araŋ m'ay faaba yanjekaari kambe ra no?› Wala: ‹Araŋ m'ay fansa toonyantey kambe ra?›
W'ay dondonandi, hal ay mo ma dangay, W'ay fahamandi nda nango kaŋ ay daray din.
Cimi sanney wo, i gonda gaabi! Amma araŋ kaseeto wo, ifo no a ga kaa taray?
Sanni-sanni yaŋ no araŋ ga ho ka kaseeti nd'a, wala? Za kaŋ boro kaŋ na laakal kaa wo, A sanney si hima kala haw kaŋ ga faaru.
Oho, araŋ wo, araŋ ga kurne catu alatuumey boŋ, Araŋ ga coro himandi sanda neerandi.
Kala day araŋ ma yadda k'ay guna, Ka di hal ay go ga taari araŋ jine.
Wa ye ka kaa, ay ga araŋ ŋwaaray no, Araŋ ma si adilitaray-jaŋay te. Oho, wa ye ka kaa koyne! Kalima kaŋ ay ga kande gonda cimi.
Ay meyo gonda cimi-jaŋay, wala? Wala ay deena si hin ka hasaraw taba no, Hal ay m'a fayanka?
7
Boro sinda tamtaray alwaati no ndunnya? A jirbey mo, Manti i ga hima sufuray goy-izey jirbey cine bo?
Sanda bannya kaŋ ga yalla-yalla nda tuuri bi, Wala mo goy-ize kaŋ goono ga laakal dake nga banando gaa.
Yaadin cine no ay mo, I naŋ ay ma handu yaamoyaŋ ŋwa, Jirbiyaŋ kaŋ sinda fulanzamay no i waadu ay se.
D'ay kani, ay ga ne: ‹Waati fo no ay ga tun, Waati fo no cino ga bisa?› Hala mo ma bo ay goono ga tangam nda bimbilkoyaŋey.
Nooney da laabu gudey n'ay gaahamo daabu. Ay kuuro bagu-bagu, ka hari fumbo kaa taray,
Ay jirbey waasu nda baa cakay gombo candiyaŋ, I go ga ban, beeje si no.
Ma fongu kaŋ ay fundo wo funsar no, Ay moy si ye ka di gomni koyne.
Boro kaŋ goono ga di ay, A mwa si ye k'ay guna koyne. Ni goono g'ay guna no, ay ga daray,
Sanda mate kaŋ cine beene hirriyaŋ ga say ka daray. Yaadin cine mo no boro kaŋ ga zumbu ka koy Alaahara, A koy si ye ka kaa koyne.
A si ye ka kaa nga windi koyne, A nangoray zeena mo si ye k'a bay koyne.
Woodin sabbay se no ay si ye k'ay meyo gaay, Ay ga salaŋ no nda fundi doori. Ay biya forto ra no ay ga soobay ka salaŋ.
Ay wo teeku no, wala? Wala ay ya teeku ham beeri no, Kaŋ ni na batuko daŋ ay se?
D'ay ne: ‹Ay dima g'ay kunfa, Ay daarijo mo g'ay dooro dogonandi ay se,›
Kala ni m'ay gartandi nda hindiriyaŋ, Ni g'ay humburandi nda bangayyaŋ.
Hal ay fundo ga ne dambe day i m'ay koote, Dambe ya bu, a ga bisa ay go biriyey wo ra.
Ay g'ay fundo fanta. Ay si funa hal abada. Kala ni ma fay d'ay, Zama ay jirbey ga hima funsar candiyaŋ folloŋ.
Ifo ga ti boro, sanku fa ni m'a beerandi, Wala ni ma ni laakal dake a gaa mo?
Ifo se no ni g'a kunfa susubay kulu? Ni g'a neesi alwaati kulu?
Ni si fay d'ay gunayaŋ hal abada bo? Ni s'ay muray mo hal ay ma du k'ay yolla gon?
Ya nin, borey haggoykwa, Baa ay na zunubi te, ifo no ay sara ni gaa? Ifo se no ni n'ay ciya gooyaŋ hari ni do, Hal ay ciya jaraw ay boŋ se?
Ifo se no ni man'ay taaley yaafa, Ni man'ay laala mo ganandi? Zama doŋ sohõ ay ga kani bulungo ra. Ni g'ay ceeci nda himma, amma ay si bara.»
8
Kala Bildad Suhi bora tu ka ne:
«Waati fo no ni ga sanni woone yaŋ dumi teeyaŋ naŋ? Waati fo mo no ni ga fay da me sanney kaŋ ciya sanda haw bambata kaŋ ga faaru cine?
Irikoy no ga cimi ciiti siirandi, wala? Wala Hina-Kulu-Koyo no ga adilitaray siirandi?
Da ni izey na zunubi te a se, Nga mo n'i nooyandi i alhakko gaa.
Da ni na Irikoy gande ceeci nda himma, Ka kande ni ŋwaarayyaŋo Hina-Kulu-Koyo do,
Da ni gonda hananyaŋ da cimi, Doŋ daahir no a ga tun ka mo hay ka haggoy da nin sohõ. A ga albarka daŋ ni adilitaray nangora gaa.
Koyne, baa kaŋ ni sintina ya ikayna no, Ni kokora wo ga yulwa gumo.
Ni ya day, ay ga ni ŋwaaray, Ma waato zamaney fintal, Ma laakal ye haŋ kaŋ i baabey fisi ka kaa taray gaa.
Zama iri ya bi wane yaŋ no, Iri si hay kulu bay, Zama iri ndunnya jirbey si hima kala bi cine.
Manti doŋ borey ga ni dondonandi, Ka ci ni se bo? I ma sanniyaŋ kaa taray ka fun ngey biney ra?
Gooru kwaari ga hin ka fun ka zay mansaara si no, wala? Wala kundu ga hin ka beeri, hari si no?
Za a gonda nga tayyaŋo, I man'a beeri mo, A ga waasu ka lakaw da kobto kulu.
To, yaadin cine no borey kulu kaŋ yaŋ dinya Irikoy, i fondey go. Wo kaŋ siino ga may Irikoy se mo, A beeje kulu ga halaci.
A beeja ga ceeri, A deyaŋo mo sanda dadaara taaru cine no.
Bora ga jeeri nga fuwo gaa, Amma a si kay, A g'a di da gaabi no, amma a si duumi.
Bora wo sanda tuuri boogu no, Kaŋ ga tun wayna ra, A kambey ga salle kalo boŋ.
A kaajey go didijante tondey gaa, A ga furo hala tondi fu ra.
D'i n'a dagu ka kaa nga nango ra, Kala nango m'a ze ka ne: ‹Ay mana di nin baa ce fo.›
Guna, Irikoy fonda farhã neeya: Ganda laabo ra no afooyaŋ ga zay ka fatta.
Guna, Irikoy si naanay boro furu bo, hal abada. Goy laalo teekoy mo, a si i kayandi.
A ga ye ka ni meyo toonandi nda haari, Ni me kuurey mo da farhã dooni.
Borey kaŋ yaŋ konna nin, Haawi no g'i daabu. Laalakoyey bukkey mo ga daray.»
9
Ayuba tu ka ne:
«Oho, ay bay kaŋ daahir yaadin no, Amma mate no boro ga te ka ciya adilante Irikoy jine?
Baa boro ga yadda nga ma kakaw d'a, Boro si hin ka tu a se baa ce fo hãayaŋ zambar ra.
A gonda bine ra laakal, Hina da gaabi koy mo no. May no ka hanga sanday te a se ce fo ka goro baani?
Nga no ga tondi kuukey sosorandi, I si baa bay a gaa mo, Saaya kaŋ a n'i bare ka gum nga futa ra.
A ga ndunnya zinji-zinji k'a tuti ka zeeri, Hal a bonjarey kulu ma gasi.
A ga wayna no lordi, a si fatta mo, A ga kawaatimi daŋ handariyayzey gaa mo.
Nga hinne no ga ti beeney daarukwa, A ga taamu-taamu teeku bondayey boŋ.
Yo nda Aliyu nda Dubi handariyayzey Takakwa no, Da mo handariyayzey marga kaŋ go dandi kambe haray.
A goono ga muraadu bambata yaŋ te kaŋ yaŋ mongo fintalyaŋ. Oho, dambara muraaduyaŋ kaŋ sinda me no.
Guna, a ga bisa ay gaa, Ay si di a mo, A ga koy jina, ay si faham d'a.
D'a hamay, may no ga hin k'a ganji? May no ga ne a se: ‹Ifo no ni goono ga te?›
Irikoy si nga bine tuna gaay. Borey kaŋ yaŋ ga boŋbeeray gaakasinay ga ngey boŋey sumbal ganda a jine.
Sanku fa binde ay, hal ay ma tu a se! Mate ay ga te ka sanni suuban hal in d'a ma kakaw?
Baa d'ay gonda cimi, Kulu nda yaadin ay si salaŋ ka tu a se, Kala y'ay Ciitikwa ŋwaaray a ma bakar ay se.
Baa d'ay ce, hal a tu ay se mo, Kulu ay si cimandi kaŋ a n'ay jinda hangan.
Zama a g'ay ceeri da beene hirriyaŋ, A ga naŋ ay marayyaŋey ma baa sabaabu kulu si.
Baa funsar candiyaŋ, A siino ga yadda nd'a ay se, Amma a g'ay toonandi nda fotti.
Da gaabi no, a go, nga wo Hinkoy no. Da cimi ciiti no, A ne: ‹May no g'ay kalima?›
Baa ay gonda cimi, ay bumbo meyo g'ay zeeri. Baa ay sinda taali fo, Nga wo, kal a ma kande ay taalo seeda.
Ay sinda taali! Ay s'ay boŋ saal! Ay fundo ya dondayaŋ hari no ay se.
Ikulu afo no! Woodin sabbay se no ay ne: Boro kaŋ sinda taali, da taali-teeri, A g'ikulu halaci.
Da balaaw ga wi da waasi, Kal a ma boro kaŋ sinda taali laakal kaayaŋo guna sanda foori hari.
I na ndunnya salle laalakoy kambe ra. A g'a ciitikoy moydumey daabu. Da manti nga no, may no binde?
Ay jirbey bisayaŋ ga bisa diya bisayaŋ waasi, I goono ga zuru no, Manti gomni fo no i goono ga di bo.
Sanda hi kaŋ yaŋ diraw ga waasu cine no i goono ga dira ngey ma bisa se, Sanda zeeban cine kaŋ na haw sambu ga hay fo kar.
D'ay ne: ‹Ay ga dinya ay dooro, Ay ga fay da mo-kuura hawyaŋ, ay ma farhã› --
Hala hõ ay ga humburu ay masiibey kulu, Ay bay ni s'ay ciya adilante bo.
Daahir no i g'ay zeeri. Ifo se binde no ay ga taabi yaamo?
Baa ay nyumay da neezo* kaŋ manne hari, Y'ay kambey hanandi da soso,
Kulu nda yaadin ni g'ay soote botogo guusu ra, Hal ay bankaarayey bumbey g'ay fanta.
Zama Irikoy wo manti boro no sanda ay cine, Kaŋ ay ga tu a se ka ne, ‹Kaa, iri ma koy ciito do care banda.›
Sasabandiko fo kulu si no iri game ra kaŋ ga nga kambe dake iri boro hinka kulu boŋ.
A ma nga goobo hibandi ka kaa ay gaa, A ma s'ay bina pati mo nda nga humburandiyaŋ hari.
Da yaadin no, doŋ ay ga salaŋ, ay si humbur'a, Amma manti yaadin no ay go d'a bo.
10
Ay farga, ay farga nd'ay fundo kulu. Ay g'ay kalima kaa taray kwaaray, Ya salaŋ ay bine sara ra mo.
Ay ga ne Irikoy se: Ni ma s'ay zeeri! Amma ma cabe ay se haŋ kaŋ se no ni goono ga canda-canda nd'ay.
A boori ni se ni ma ni kambe goyo taabandi ka dond'a mo, wala? Hala ni ma kaari no boro laaley saawarey gaa?
Wala ni moy ya gaaham wane dumi yaŋ no? Ni gunayaŋ mo, Adam-ize wane dumi no, wala?
Ni jirbey mo, Adam-ize wane cine no, wala? Wala ni jiirey mo sanda boro fundi wane cine no?
Hala ni m'ay taalo ce gana, K'ay zunubey fintal?
Baa kaŋ ni ga bay kaŋ ay wo manti boro laalo no, Boro fo mo si no kaŋ ga hin ka boro kaa ni kambe ra.
Ni kambey no k'ay te, I n'ay daŋ care gaa ka kubandi. Kulu nda yaadin ni g'ay halaci no?
Ay ga ni ŋwaaray, Ma fongu kaŋ ni n'ay cina sanda botogo cine, Ni ga ye k'ay ciya bulungu no koyne?
Manti ni n'ay soogu sanda wa, Ni n'ay sandandi koyne sanda cukku cine?
Manti ni n'ay sutura nda basi nda kuuru, K'ay margu-margu ka haw da biri da kaaji yaŋ?
Manti ni n'ay no fundi nda baakasinay suuji? Manti haggoyyaŋo kaŋ ni te ay se no k'ay fundo hallasi?
Kulu nda yaadin ni na harey wo tugu ni bina ra, Ay bay kaŋ woodin kulu go ni do.
D'ay harta, ni g'a seeda, Ni s'ay ciya adilante mo ay taaley boŋ.
D'ay ya boro laalo no, kaari ay! Baa ay sinda taali, ay day s'ay boŋ tunandi. Kayna wasa ay se, masiiba day no ay goono ga di.
Zama baa ay n'ay boŋ sambu, Ni day g'ay koli sanda muusu beeri cine. Ni ga ni gonitara cabe ay boŋ mo.
Ni ga seedayaŋ tonton ay boŋ mo, Ni futa kaŋ ni gonda ay boŋ go ga tonton waati kulu, Marga ga marga boŋ no kaŋ yaŋ ga kand'ay gaa yanje.
Yaadin gaa, ifo se no ni n'ay fattandi ka kaa gunde ra? Doŋ ay ma bu day, mo kulu ma si di ay.
Doŋ ay ciya sanda hay fo kaŋ i mana te. Doŋ i ma kond'ay za gunde hayyaŋo ka koy saaray.
Ay jirbey, manti ikayna fooyaŋ no? Yaadin gaa binde, ni ma naŋ ka fay d'ay, Ya farhã kayna
za ay mana gana ka koy naŋ kaŋ ay si ye ka kaa koyne, Sanda ay ma koy kubay nda buuyaŋ biya laabo ra.
Kubay bi tik! laabo ra, kubay no gumo, Buuyaŋ biya laabo ra, Hay kulu go parkatak kaŋ sinda lordi, Naŋ kaŋ kaari ga hima kubay.»
11
Kala Zofar Naama bora mo tu ka ne:
«Sanni boobo wo cine, i si tu i se da hay kulu bo? Boro kaŋ sanni ga baa ga jaŋ taali, wala?
Ni boŋ sifayaŋo ga naŋ borey ma dangay, wala? Boro kulu si ni haawandi ni hahaaray sanney wo se?
Zama ni go ga ne Irikoy se: ‹Haya kaŋ ay ga ci din ya cimi no, Ni diyaŋ gaa mo ay ga hanan.›
Doŋ day Irikoy ma salaŋ, A ma nga meyo fiti ka gaaba nda nin.
A ma laakal gundu cabe ni se, Zama laakal hanno wo, dumi-dumi no. Ma bay fa, kaŋ Irikoy ga dinya ni goy laalo jara gaa.
Ni ga hin ka fintal hala ni ma Irikoy muraadu guusey fisi ka kaa taray no? Wala ni ga hin ka Hina-Kulu-Koyo fintal ka ban no?
Zama beene mooray cine no, mate no ni ga te? A guusu nda Alaahara mo, ifo no ni ga bay?
A kuuyaŋo bisa ndunnya, A bisa teeko tafayyaŋo mo.
D'a gana ka bisa, d'a daabu, D'a na borey margu ciiti do, May no ga hin k'a ganji?
Zama a ga bay kaŋ borey ya yaamo no. A ga di goy laalo, baa a mana laakal ye a gaa.
Amma saamo ga caram han kaŋ hane i na ganji farkayze hay Adam-ize gaa.
Da ni miila ni bina ma saba, Ka ni kambe salle Irikoy gaa,
Da zunubi go ni do, Ni m'a hibandi ka ye nangu mooro. Ni ma si naŋ mo adilitaray-jaŋay ma goro ni windo ra.
Saaya din daahir no ni ga ni moyduma tunandi Irikoy gaa laru si. Oho, ni ga kay a ma boori, humburkumay si ni di,
Zama ni ga dinya ni masiiba. Sanda beene hirriyaŋ kaŋ bisa, Yaadin cine no ni ga fongu a gaa.
Ni fundo mo ga kaari hal a ma bisa sanda wayno go zaari bindi cine. Baa kubay go no, kal a ma hima mo boyaŋ wane cine.
Baani samay no ni ga goro, zama ni gonda beeje. Oho, ni ga guna-guna nangey kulu, ka kani baani samay.
Ni ga kani nooya, kaŋ boro kulu si ni humburandi, Oho, hala boro boobo ga ni gomni ŋwaaray.
Amma boro laaley moy ga gaze, I si du zuru-ka-yana yaŋ fondo mo. I jina fonnayyaŋ kaŋ ga cindi i se, Kala buuyaŋ hinne no.»
12
Gaa no Ayuba tu ka ne:
«Sikka si araŋ no ga ti bayraykooney, Laakal mo ga bu araŋ banda!
Amma ay mo gonda fahamay, manti araŋ hinne no bo. Yana gaze araŋ gaa. Day, man boro kaŋ si harey din dumi bay?
I n'ay ciya danga boro kaŋ te haari hari nga coro se. Ay, boro kaŋ na adduwa te Irikoy gaa, A tu ay se mo. Adilante no ay, cimi toonante koy, I n'ay ciya haari hari mo.
Boro kaŋ goono ga maa ndunnya kaani, A bina ra a ga donda masiiba ka ne a go soolante boro kaŋ ca ga ba ka tansi din se.
Fondo kosaraykoy nangorayey ga te albarka, Borey kaŋ yaŋ ga Irikoy zokoti mo ga goro baani samay, I gonda ngey tooro mo ga gaay ngey kambey ra.
Amma sohõ ni ma ganji hamey hã, I ga ni dondonandi mo. Beene batama curayzey mo ga ci ni se.
Wala ma salaŋ ganda laabo se, a ga ni dondonandi. Teeku hamey mo ga dede ni se.
Woodin yaŋ kulu ra, Man wo kaŋ mana bay kaŋ Rabbi kamba no ka woodin goy?
A kambe ra no fundikooni kulu fundi bara, Hala nda Adam-izey kulu fulanzam funsuyaŋey.
Hanga, manti a ga sanni neesi no, Sanda mate kaŋ cine deene ga nga ŋwaaro taba?
Laakal go arkusu zeeney do, Aloomar kuuku ra mo no fahamay bara.
Irikoy se no laakal da hina bara, A do mo no saaware da fahamay go.
A go, a ga zeeri, daama si no borey ma ye ka cina. A ga boro daabu, fitiyaŋ daama si no mo.
A ga beene hari ganji, hala nango ma koogu, Koyne, a ga ye k'a taŋ mo, Hal a ma laabu ŋwa.
Hina nda laakal si kal a se. Halliko da boro kaŋ a ga halli, ikulu a wane yaŋ no.
A ga saawarekoy ku ka kond'ey, A ga alkaaley ciya saamoyaŋ.
A ga bonkooney hawyaŋ sisirey feeri, K'i cantey haw da guddama.
A ga alfagey ku ka kond'ey, A ga hinkoyey mo zeeri.
A ga sanni gonitaraykoyey dangandi, A ga dottijey fayanka ta i gaa mo.
A ga donda-caray gusam koy-izey boŋ, A ga gaabikooney guddamey feeri.
A ga kubay ra gundu fisi ka kaa taray, A ga buuyaŋ biya bangandi taray kwaaray.
A ga ndunnya dumey ciya iboobo, a ma ye k'i halaci. A m'i yulwandi, ka kond'ey tamtaray mo.
A ga ndunnya boro beerey fahamay ta i gaa, A ga naŋ i ma te boŋdaray saaji ra naŋ kaŋ fondo si no.
I goono ga dadab kubay ra, kaari si no. A ga naŋ i ma dira ka teeni sanda boro kaŋ bugu cine.
13
Guna, woodin yaŋ kulu no ay moy di, Ay hanga maa ka faham mo.
Haŋ kaŋ araŋ bay, ay mo n'a bay, Yana gaze araŋ gaa bo.
Kala day ya to d'ay sanno Hina-Kulu-Koyo do, Irikoy jine no ay ga ba ay m'ay sabaabo cabe.
Amma araŋ wo tangari teekoyaŋ no, Safarikoy yaamo yaŋ no araŋ kulu.
D'araŋ yadda, doŋ araŋ ma dangay day, sum! I ga woodin mo ye araŋ do laakal no.
Sohõ wa maa ay sabaabo, Wa hanga jeeri ay me ŋwaarayyaŋo wo se.
Araŋ ga Irikoy gaakasinay da cimi-jaŋay sanni, wala? Araŋ m'a gaakasinay no koyne nda diibi-diiba sanni, wala?
Araŋ ga baar'a-baar'a te a se no? Araŋ ga faasa Irikoy se no?
A boori nooya d'a na araŋ fisi ka kaa taray? Wala araŋ ga hin k'a fafagu sanda mate kaŋ cine i ga boro fafagu?
Daahir no a ga kaseeti araŋ gaa, D'araŋ goono ga baar'a-baar'a te tuguyaŋ ra.
A beera si araŋ humburandi no? Wala a humburkuma joota si araŋ di?
Araŋ sanney ciya sanda boosu cine, Araŋ sabaabey botogo wane yaŋ no.
Wa dangay, wa fay d'ay hinne, ay ma salaŋ. Hay kulu kaŋ ga du ay, a ma soobay ka kaa.
Ifo se no ay g'ay baso nama? Y'ay fundo daŋ kambey mo?
Baa a g'ay wi, kulu nda yaadin ay ga de a gaa. Amma kulu nda yaadin ay ga kay ay cimo se a jine.
Woodin mo ga ciya ay se faaba. Boro kaŋ siino ga may a se si koy a do.
W'ay sanno wo hangan. Haŋ kaŋ ay ga ci mo, a ma furo araŋ hangey ra.
Guna, ay n'ay kalima soola, Ay bay mo kaŋ ay ga ciya boro kaŋ sinda taali.
Man bora kaŋ ga hin k'ay kakaw? D'a go no mo, kala ya dangay, y'ay fundo taŋ.
Hari hinka hinne no ni ma si te ay se: Woodin gaa no ay si tugu ni se.
Ma ni kamba sambu ay boŋ sap-sap! Ma s'ay humburandi mo nda ni humburandiyaŋ harey.
Gaa no ni ma ce, ay mo ga tu. Wala ma naŋ ay ma ce, ni mo ma tu ay se.
Ay zunubey d'ay goy laaley, ngey boro marge no? Ni m'ay bayrandi nd'ay hartayaŋ d'ay zunubo mo.
Ifo se no ni go ga ni moyduma tugu ay se, Ni go ga ay himandi ni ibare no?
Kobto kaŋ haw ga gaaray no ni ga taabandi, wala? Ni ga subu patarmi kogo kankam, wala?
Zama sanni kaŋ yaŋ ga fortu no ni goono ga hantum ay boŋ. Ni goono mo g'ay tilasandi y'ay zankataray waate taaley alhakko tubu.
Ni goono mo g'ay cey daŋ bundu baka* ra. Naŋ kaŋ ay taamu kulu ni go g'ay batu. Ni goono ga hirri daŋ ay ce taamey se.
Ay ga hima hay fo fumbo kaŋ go ga halaci, Sanda kwaay kaŋ naana-baana ŋwa.
14
Boro kaŋ wayboro ga hay, a jirbey ya ikaynayaŋ no, Toonante mo no nda taabi.
Tuuri boosi cine no a ga bangay, A ga ye ka lakaw koyne. Sanda mate kaŋ cine bi go no, A ga bisa, a si duumi bo.
To, woone dumi boŋ no ni ga ni mo sinji, wala? Ni ga konda ay, iri ma ciiti nda care no?
May no ga hin ka hari hanno kaa haŋ kaŋ si hanan ra? A koy si no!
Za kaŋ ni na boro jirbey waadu a se, A handey lasaabuyaŋo mo go ni do, Ni na hirri daŋ a se mo kaŋ a si hin ka bisa a gaa.
Kala ni ma ni boŋ bare a se, a ma fulanzam, Hal a ma nga zaaro kubandi, Sanda boro kaŋ goono ga sufuray goy te.
Tuuri kaŋ i pati, I ga du ka laakal dake a gaa hal a ga te kobto koyne, Daahir kay, i si jaŋ a gaa kobto kaynayaŋ.
Baa day kaŋ a kaajey zeen ganda, A tiksa mo bu noodin laabo ra,
Kulu nda yaadin hari kaani maayaŋ do no a ga te kobto, Ka kambayaŋ salle sanda tuuri cindey.
Amma Adam-ize wo, a ga bu no, ka kani ganda. Oho, a ga nga fulanzama taŋ, man no a go koyne?
Sanda mate kaŋ cine hari ga ziji ka daray teeko ra, Wala sanda gooru kaŋ koogu cine, A haro ga sundu ka ban,
Yaadin cine no boro mo ga kani, Kaŋ a si ye ka tun koyne. A si ye ka mo hay koyne, kala beeney ma ban. I s'a tunandi nga jirbo gaa mo.
Hala day ni yadda, doŋ m'ay tugu Alaahara ra, M'ay tugu hala waati kaŋ ni futa bisa. Ma zaari kosu ay se mo, gaa i ma ye ka fongu ay gaa.
Da boro bu, a ga ye ka funa koyne, wala? Ay tangami jirbey kulu kala ya batu, Hala waati kaŋ ni n'ay barmay.
Ni ga ce, ay mo ga tu ni se. Ni ga yalla-yalla nda ni kambe goyey.
Amma sohõ ni go g'ay gana, ce daara fo-fo. Manti ni goono g'ay guna no, Zama ni m'ay zunubo fonnay?
Ni n'ay taalo daabu zika ra, Ni g'ay laala daabu-daabu mo.
Amma tondi kuuku kaŋ kaŋ, kal a ma halaci. I ga tondi daari hibandi ka kaa nga nango ra.
Hari zuru do haray tond'ize yaŋ ga barmay, Hari yaa mo ga ganda laabo nyun ka kusa ku, Yaadin cine no ni mo, ni ga boro beeje wi.
Ni bis'a gaabi duumi, kal a ma ban. Ni g'a moyduma barmay k'a sallama.
A izey ga du beeray, amma nga ya s'a bay. I ga di kayna mo, a si bay a gaa.
Nga boŋ se no a ga maa doori nga gaahamo ra, Nga boŋ se mo no a bine ga sara.»
15
Gaa no Elifaz Teman boro tu ka ne:
«Boro kaŋ gonda laakal ga sanni yeti da bayray yaamo, Wala a ga nga gundo toonandi nda wayna funay hawo no?
A ma kakaw te da sanni kaŋ sinda nafa mo, Wala nda sanniyaŋ kaŋ si hay kulu hanse?
Oho, yaadin no ni goono ga Irikoy humburkumay zeeri, Ni go ga Irikoy se sududuyaŋ mo ganji.
Zama ni taalo ga daŋ ni meyo ma salaŋ, Ni na hiilantey deene suuban mo.
Ni bumbo meyo go ga ni zeeri, manti ay bo. Ni bumbo sanno goono ga seeda ni boŋ.
To, nin no ga ti bora kaŋ i sintin ka hay, wala? Wala i na ni kaa taray za i mana tudey te no?
Irikoy saaware marge ra no ni goono ga goro ka maa? Ni goono ga ne ni hinne do no laakal bara, wala?
Ifo no ni ga bay kaŋ iri wo si bay? Wala ifo no ni faham d'a kaŋ si iri wo banda?
Iri do haray gonda hamni kwaaray koy yaŋ da arkusu zeeno boobo, Boroyaŋ kaŋ ga zeen ni baabo gumo.
Irikoy yaamaryaŋey kayna ni se no? Wala baa sanni baana kaŋ i te ni se?
Ifo se no ni ta ni bina ma ni halli? Ifo se mo no ni moy goono ga ciray?
Hala nda ni bare ka fay da Irikoy ni biya ra, Kaŋ ni goono ga naŋ sanney wo dumi ma fun ni me ra.
Adam-ize wo, ifo no? sanku fa a ma ciya hanante? Wayboro hayyaŋ mo, ifo no, hal a ma ciya adilante?
Guna, baa a wane hanantey, Irikoy mana naanay i gaa bo. Oho, hala beeney bumbo sinda hananyaŋ a do.
Sanku fa binde boro kaŋ go, Fanta hari no, ifumbo mo no! Adam-ize kaŋ ga laala haŋ sanda hari cine!
Ma maa ay se ay ma woone cabe ni se mo. Haŋ kaŋ ay jin ka di, nga no ay ga ci.
Haŋ kaŋ laakalkooney ci, Ngey kaayey do no i maa r'a, Ngey mo man'a tugu.
Ngey hinne se no i na laabo no, Yaw fo kulu mana furo a ra.
Boro laalo ga azaaba haŋ nga jirbey kulu ra, I na jiiri timmanteyaŋ jisi kankamandiko se.
Humburkumay yooje maayaŋ go a hanga ra, A baani jirbey ra mo halaciko no ga kaŋ a boŋ.
A ga laakal kaa hala nga ga ye ka kaa ka fun kubay ra, Takuba mo goono g'a batu.
A ga windi-windi ka ŋwaari ceeci, Ka ne: ‹Man no a go?› A bay kaŋ kubay zaaro maan nga gaa.
Kankami nda foyrayyaŋ goono g'a humburandi. I goono ga te a boŋ zaama mo, Sanda bonkooni kaŋ go soolante wongu se.
Zama a na nga kambe salle ka gaaba nda Irikoy. A goono ga boŋbeeray te ka gaaba nda Hina-Kulu-Koyo.
Boŋ sanday no a ga zuru ka koy d'a Irikoy gaa, A korayo banda gaa gonda wargayaŋ.
Zama a na nga moyduma daabu nda maani, A na maani margu mo nga tanja boŋ.
A goro mo gallu kurmuyaŋ ra, Windey kaŋ ra boro kulu si da goray, Wo kaŋ yaŋ zeen hala i ga ba ka kaŋ.
A si te arzakante, a duura si duumi, A fari nafa mo si sumbal kala ganda.
A si du ka fun kubay ra, Danji beela g'a tuuri kambey koogandi mo. Irikoy meyo ra funsaro no g'a ganandi.
A ma si de yaamo gaa, ka nga boŋ halli mo, Zama yaadin gaa yaamo ga ciya a wane alhakku.
A g'a kulu bana a se za da hinay. A tuuri kambe mo si zaada.
A ga nga izey kaŋ mana nin yaŋ zama, Danga reyzin* nya cine. Danga zeytun* tuuri-nya mo, a ga nga booso dooru.
Zama borey kaŋ yaŋ ga wangu Irikoy ganayaŋ, I jama si du banda, Danji mo ga ngey kaŋ yaŋ ga me-daabu ta windey ŋwa.
I ga kun da hasaraw ka laala hay, I biney mo go ga halliyaŋ soola.»
16
Ayuba tu ka ne:
«Ay jin ka maa sanni woodin yaŋ dumi boobo. Araŋ kulu yaamarkoyaŋ no kaŋ ga taabandi.
Haw sanni wo gonda kokor no? Wala ifo no ka ni zukku kaŋ naŋ ni goono ga tu?
Ay mo gonda hina kaŋ ga salaŋ sanda araŋ cine. Amma d'a ma ciya araŋ fundey go sanda nango kaŋ ay wano go, Doŋ ay ga hin ka sanniyaŋ margu-margu araŋ boŋ, K'ay boŋ zinji araŋ gaa.
Amma ay wo, kala day ya araŋ gaabandi nd'ay meyo. Yaamaryaŋo kaŋ ay meyo ga te araŋ se din g'araŋ gurzugayey dogonandi.
Baa ay salaŋ, ay bine sara day si te daama, Wala baa ay naŋ mo, daama woofo no ay ga maa?
Amma sohõ Irikoy n'ay fargandi. _Ya Irikoy_, ni n'ay jama kulu ciya yaamo.
Ni n'ay daŋ ya koogu parkatak, ay taalo seeda nooya! Faabiri go ga tun ka gaaba nd'ay, Taray kwaaray ra a goono ga seeda ay boŋ.
A futa ra a n'ay tooru-tooru, ka wangu ay fundo. A na nga hinjey kaama ay se, Ay yanjekaaro goono g'ay gullu nda nga moy.
I na ngey meyey nyatte ay gaa k'ay wow, I go g'ay saŋ-saŋ da kayna, i go ga margu ay boŋ.
Irikoy n'ay daŋ boro yaamo yaŋ kambe ra, A n'ay jindaw laalakoyey kambe ra.
Doŋ ay goono ga goro baani goray ra, Kal a n'ay ceeri-ceeri. Oho, jinde gaa no a n'ay di k'ay bagu-bagu. A n'ay sinji, k'ay ciya nga se goo hari.
A hangawey n'ay daŋ game. A n'ay teelo gooru-gooru, bakaraw si, A n'ay tay haro mun ganda.
A go g'ay bagu, korti go korti boŋ. A ga kaŋ ay boŋ sanda wongaari fo cine.
Ay na zaara-zaarayaŋ ta ka daŋ ay kuuro gaa, Ay n'ay hillo sara laabo ra.
Ay moyduma sara nda hẽeni, Ay mo-kuurey gaa mo gonda buuyaŋ biya,
Baa kaŋ toonye si no ay kambe ra, Ay adduwa mo ga hanan.
Ya laabo, ma s'ay kuro fiji, Ay hẽeno mo ma si du kayyaŋ nangu.
Baa sohõ, guna, ay gonda ay seeda beena ra, Yongo beene mo, boro go no kaŋ ga yadda ka kay ay se.
Ay corey goono g'ay hahaara, Amma ay moy goono ga mundi dooru Irikoy gaa,
Hala boro fo ma kalima gaakasinay te Irikoy do, Sanda mate kaŋ cine boro ga te nga gorokasin se.
Zama hal a ga to jiiri kayna fooyaŋ, Ay ga fondo gana kaŋ ay si ye ka kaa koyne.
17
Ay biya halaci, ay jirbey ban, Saaray hinne no ka cindi ay se.
Daahir hahaaraykoyey go ay do, Ay g'ay moy basu i zokotiyaŋo gaa.
Ya Irikoy, ma tolme jisi ni do ay se, Da manti nin, may no ga kay ay se binde?
Zama ni na fahamay tugu i biney se, Woodin sabbay se no ni s'i beerandi.
Boro kaŋ na nga corey amaana ŋwa zama nga ma du alhakku, Baa a izey moy ga te kubay-kubay.
Irikoy n'ay ciya donda-caray hari borey se, I go no mo ga yollo tuf'ay se ay moyduma gaa.
Ay mwa diyaŋ zabu ay bine sara sabbay se, Ay dabey kulu mo ciya sanda tuuri-nya bi cine.
Boro adilantey ga te dambara nda woodin. Borey kaŋ yaŋ sinda taali ga tun ka gaaba nda ngey kaŋ yaŋ siino ga may Irikoy se.
Amma adilanta ga koy nga koyyaŋ, Kambe hanantekoy mo ga soobay ka gaabu ka koy jine.
Amma day wa ye ka kaa, araŋ kulu. Wa kaa day, Zama ay mana laakalkooni gar araŋ game ra.
Ay jirbey bisa, ay miila-miiley mo halaci, Hala nd'ay bina fongu-fongu yaŋey.
Cin ga barmay ka ciya sanda zaari cine. I ga ne: ‹Kaari ga maan, baa kaŋ i go kubay ra.›
D'ay na laakal ye Alaahara gaa, a ma ciya ay windi, Da mo ay n'ay daaro daaru kubay ra,
D'ay ne saaray se: ‹Ni ya ay baaba no,› Wala d'ay ne nooni se: ‹Ni ya ay nya d'ay wayme no.›
Man gaa binde haŋ kaŋ gaa ay ga laakal dake? Ay beeja mo binde, may no ga di a?
Yongo ganda Alaahara no a ga koy, D'iri koy care banda ka fulanzam laabo ra.»
18
Gaa no Bildad Suhi bora tu ka ne:
«Waati fo no araŋ ga sanney wo dumi naŋ? Wa lasaabu day, a banda iri mo ga salaŋ.
Ifo se no ni go ga iri himandi danga almanyaŋ, Ni do no iri go danga harramyaŋ cine?
Nin wo, kaŋ na ni boŋ tooru-tooru ni futa ra, I ga ndunnya naŋ koonu ni sabbay se no, Wala i ga tondi hibandi ka kaa nga nango ra?
Daahir i ga boro laalo annura wi, A danji beela kaaro mo ga gaze.
Kaari kaŋ go a nangora ra din ga ciya kubay, Fitilla kaŋ go a boŋ beene din mo ga bu.
A ce taamuyaŋo gaabo ga kankam, Nga bumbo saawara mo g'a soote ganda.
Zama a cey ga kond'a wufa ra, A go no mo ga taamu kumsay boŋ.
Hirrimi g'a di ce kondo gaa, Asuuta mo g'a gaay.
I na korfo hirrimi tugu a se ganda, Guusu hirrimi mo go fondo boŋ.
Humburkumay beeri g'a humburandi kuray kulu. I g'a ce kondo ŋwa k'a gaaray.
Haray g'a gaabo ŋwa, Masiiba go soolante a jarga.
A g'a kuuro ŋwa, Oho, bu doori g'a dabey ŋwa.
A nangora kaŋ gaa a ga de, a ra no i g'a hamay ka kond'a humburkumay bonkoono do.
Haŋ kaŋ manti a wane no ga goro a windo ra, I ga sufar* say-say a nangora boŋ.
A kaajey ga koogu ganda laabo ra, A kambey mo ga lakaw beene.
Baa a gaa fonguyaŋ ga daray ndunnya ra, A si maa naŋ kwaara ra.
I g'a gaaray ka kaa kaari ra ka kond'a kubay ra, I g'a gaaray hal a ma fun ndunnya ra.
A ga jaŋ ize wala haama nga dumey ra, A sinda mo boro kulu kaŋ ga cindi a nangora ra.
Wayna kaŋay borey dambara nd'a alwaato, Sanda mate kaŋ cine wayna funay borey mo zici dumbu a sabbay se.
Haciika, yaadin cine no borey kaŋ yaŋ sinda adilitaray nangora ga bara. Ngey kaŋ si Irikoy bay mo, I kayyaŋo do yaadin no a ga bara.»
19
Ayuba tu ka ne:
«Waati fo no araŋ g'ay fundo taabandiyaŋo naŋ? Araŋ m'ay bagu-bagu nda sanniyaŋ mo naŋ.
Sorro way wo kulu araŋ goono g'ay foy no, Haawi mana araŋ di nda mate kaŋ cine araŋ goono g'ay zamba?
Baa da cimi no ay na taali te, Ay taalo day si bisa ay boŋo boŋ.
Hala day daahir boŋbeeray no araŋ goono ga cabe ay se, Ka cabe kaŋ ay masiiba no ga ti ay taali dakeyaŋo sabaabu,
Kulu araŋ ma woodin bay: Irikoy no k'ay zeeri, Nga no ka nga wufa daaru k'ay windi.
Ay goono ga wurru! Ay goono ga yoy-yoy! toonye sabbay se, Yoy-yoy! amma boro kulu siino ga maa. Ay na gaakasinay ce, amma ay mana du cimi ciiti.
A n'ay fonda kosaray hal ay si du ka bisa, A na kubay sinji ay se fonda gaa.
A n'ay darza kulu kaa ay gaa, Ka boŋtoba kaa ay boŋo gaa.
A n'ay bagu-bagu kuray kulu, ay ban mo. A n'ay beeja dagu mo sanda tuuri-nya.
A na nga futa danjo diyandi ay boŋ, A n'ay ye nga yanjekaarey ra.
A marga satey ga kaa care banda, Ka ngey fonda hanse zama ngey ma wongu nd'ay, I goono ga gata sinji k'ay nangora windi.
A n'ay nya-izey moorandi ay gumo, Ay mo-ka-bayrayey mo n'ay fay waani.
Ay dumey gaze, Ay goray corey mo dinya ay gaa.
Borey kaŋ yaŋ ga zumbu ay kwaara, baa ay koŋŋey mo n'ay himandi sanda yaw cine. Ay ciya i se sanda mebaraw.
Ay g'ay bannya ce, Amma a si tu ay se, Baa ay n'a ŋwaaray da sanni.
Ay funsaro ciya hay fo yaw ay wando se, Ay ciya fanta hari ay nya ize gundey mo se.
Baa zanka kayney go ga donda ay. D'ay tun ka kay, kal i m'ay wow.
Ay saaware corey kulu no k'ay fanta, Ay baakoy mo bare ka wangu ay.
Ay biriyey go ga naagu ay baso nd'ay kuuro gaa. Da cat no ay du ka faaba.
Hay! wa bakar ay se, wa bakar ay se, ya araŋ ay corey, Zama Irikoy kambe n'ay ham.
Ifo se no araŋ goono g'ay fundo gurzugandi sanda mate kaŋ cine Irikoy goono ga te? Ay gaa-baso mana wasa araŋ se bo?
Doŋ d'i g'ay sanney hantum! Doŋ day i m'i hantum tira fo ra!
Doŋ i m'i jabu tondi hantumyaŋ ra hal abada da guuru kalam, K'i kawaatimandi nda bidile.
Zama ay bay kaŋ ay Fansakwa gonda fundi, Kokor banda mo a ga kay ndunnya boŋ.
Ay gaaham woone halaciyaŋ banda, Kulu nda yaadin ay gaaham ra, ay ga di Irikoy.
Ay ga di a mo, ay bumbo, Ay moy no ga di a, manti mo sanda boro fo wane bo. Ay bina go ga yalla-yalla ay ra.
D'araŋ ne: ‹Mate kaŋ iri g'a fundo gurzugandi nd'a neeya!› Kulu sanno kaajo go ay do.
Kal araŋ ma humburu takuba araŋ boŋ se, Zama dukuri ga takuba ciito candi ka kande, Zama araŋ ma bay kaŋ ciiti hane go no.»
20
Zofar Naama bora tu ka ne:
«Woodin se no ay fongu-fongu yaŋey ga naŋ ay ma tu, Laakal tunay kaŋ go ay gaa sabbay se.
Ay maa taali dakeyaŋo kaŋ n'ay haawandi, Amma ay fahama ra no ay biya go ga naŋ ay ma tu.
Ni mana bay kaŋ za doŋ, Za waati kaŋ i na boro daŋ ndunnya ra,
Boro laalo zamuuyaŋ wo, idunguriyo no? Borey kaŋ yaŋ si may Irikoy se mo, i farhã ya mo-ka-mi yaŋ no.
Baa a beera to kala beene, A boŋo mo ma to beene burey gaa,
Kulu nda yaadin a ga halaci no, Sanda nga bumbo wuro cine hal abada, Hala borey kaŋ yaŋ di a doŋ ga ne: ‹Day, man no a go?›
A ga tun ka deesi ka daray sanda hindiri cine, I si ye ka di a koyne. Oho, i g'a gaaray sanda cin hindiri cine.
Mwa kaŋ di a waato si ye ka di a koyne. A nangora mo si ye ka di a koyne.
A kambey mo ga ngey duura yeti, A izey ga gomni ceeci talkey gaa.
A zankataray biriyey to nda gaabi, Amma nga nd'a no ga kani ganda laabo ra.
Baa laala ga kaan a meyo ra, Wala baa a n'a tugu nga deena cire,
Baa a n'a haggoy, a mana yadda nga m'a taŋ, Amma a n'a gaay nga me ra hala ka kaa sohõ,
Kulu nda yaadin a ŋwaaro ga bare a gunda ra ka ciya gondi naaji a ra.
A na arzaka gon, a ga ye k'a yeeri koyne. Irikoy no ga naŋ a m'a mun ka kaa nga gunda ra.
A ga firsa naaji sunsum, Gondi deene no g'a zeeri.
A si hari zuray goorey guna, Danga yu nda ji isey kaŋ yaŋ ga zuru nooya.
Haŋ kaŋ a taabi ka du, Kal a ma ye k'a no, a s'a gon bo. A si farhã mo nda nga duura yulwayaŋ.
Za kaŋ a na talkey kankam k'i furu mo, A windo, manti nga no k'a cina, A n'a kom no da gaabi kwaaray.
Zama a biniya ra a si laakal kanay bay, Haŋ kaŋ a ga ba gumo kulu no a si du ka baa afo faaba.
Hay kulu si no kaŋ n'a biniya yana, Woodin se no a arzaka si duumi.
A arzaka yulwanta ra no a ga di kankami. Taabi hankoy kulu kambey ga kaŋ a boŋo boŋ.
A goono ga soola ka nga gunda toonandi nooya, Kala Irikoy ma nga futay korna gusam a boŋ. A g'a dooru a boŋ sanda hari cine, Woodin mo no ga ciya a ŋwaari.
A go zuray ra guuru wongu jinay se, Kala guuru-say biraw hayyaŋ g'a fun,
I goono g'a dagu, kal a ma fatta banda haray, Oho, hangaw deena kaŋ ga nyaale din ga fatta a tayo ra. Humburkumay kaa a gaa nooya.
I na kubay hinne jisi a arzaka se. Danji kaŋ boro kulu mana funsu no ga bora din ŋwa. Danjo ga haŋ kaŋ cindi a nangora ra ŋwa.
Beeney g'a laala fisi ka kaa taray, Ganda mo ga tun nga ma kond'a kalima.
A windo nafa ga say ka bambari Irikoy futa zaaro ra.
Woodin yaŋ kulu laalakoy baa no Irikoy kambe ra, A tubo nooya kaŋ Irikoy waadu a se.»
21
Ayuba tu ka ne:
«Wa hanga jeeri nda himma ka maa ay sanno, Woone mo ma ciya araŋ suurandiyaŋ hari.
Wa naŋ, ay mo ma salaŋ. D'ay salaŋ ka ban, Gaa araŋ mo ma soobay ka araŋ hahaaray sanney te.
Ay wo, ay kalima ga margu nda boro no? Ifo no g'ay ganji ya suuru-jaŋay te binde?
W'ay guna ka soobay ka dambara! Wa araŋ kambey daŋ mo ka araŋ meyey daabu.
Baa waati kaŋ ay ga fongu, kala ya kankam, Ay gaahamo kulu ma gasi.
Ifo se no boro laaley ga gay da fundi, I ma zeen, oho, i ma beeri mo da hin?
I ga di ngey banda go ga sinji ngey nangey ra. I moy ga di ngey gunda izey.
I nangorayey go baani samay, Humburkumay kulu si no, Irikoy goobo mo s'i kar.
I yeejey ga gunde daŋ, i si fappe, I haw wayey ga hay, i si te gunde hasaraw,
I ga ngey ize kayney donton, sanda kuru no, I izey go ga sar ka zimbi.
I goono ga doon ka goojey da moolo beeri yaŋ kar, I ga farhã waati kaŋ i ga maa seese jinde,
I goono ga ngey goray te nda arzaka. Amma sahãadin-sahãadin i ga gunguray ka koy Alaahara.
Ngey binde no ga ne Irikoy se: ‹Fay da iri, Zama iri si ba iri ma ni muraadey bay.
May no ga ti Hina-Kulu-Koyo hala iri ma may a se? Nafa woofo no iri ga du d'iri na adduwa te a gaa?›
Guna, i arzakey, manti i kambey ra no a go bo! Borey laaley saawara din ga mooru ay.
Sorro marge no boro laaley fitilley bu? Sorro marge no masiiba ga kaŋ i boŋ? Sorro marge mo no Irikoy ga bine saray zaban i se nga futa ra?
Sorro marge mo no i ga ciya sanda bari subu kaŋ go haw jine? Wala danga du kaŋ hari haw bambata goono ga hamay ka kond'a?
Araŋ wo go ga ne: ‹Irikoy ga boro laala alhakko jisi a izey se.› Dambe day a ma bana boro laalo bumbo gaa, Zama a ma du ka bay!
Naŋ nga bumbo moy ma di nga halaciyaŋo, Nga bumbo din mo ma Hina-Kulu-Koyo futa haŋ.
Zama a saalay go nga windo gaa a buuyaŋo banda, wala, Waati kaŋ a handey lasaabuyaŋo gaze?
Boro kaŋ ga Irikoy dondonandi bayray, a go no, wala? Za kaŋ Irikoy ga beena ra waney ciiti.
Boro fo ga bu nga gaabo bindi ra, A fundo go fulanzamay ra, fitina si,
A gaasey ga to da wa, A biriyey londi mo igani no.
Afo mo ga bu nga fundo gurzuga ra, A mana kaani taba baa ce fo.
I kulu afolloŋ no, ganda laabo ra no i ga kani, Nooni no g'i daabu.
Guna, ay na araŋ fonguyaŋey bay, Da me-hawyaŋey kaŋ araŋ goono ga te ay boŋ, Miila laalo waney.
Zama araŋ go ga ne: ‹Man mayraykoyo windo? Man windo din kaŋ ra boro laaley goro waato?›
Araŋ mana dirakoy hã bo? Araŋ mana i seedey bay no,
Kaŋ i ga boro laalo fay waani masiiba zaari ra? I g'i kaa kambe mo futay zaari ra no?
May no g'a daa cabe a se taray kwaaray? Wala may no g'a goyo alhakko bana a se?
Kulu nda yaadin, borey g'a sambu ka kond'a saaray do. I ga haggoy d'a saara mo hal a ma boori.
Gooru gu-guwey ga kaan a se, Borey kulu mo ga gana a banda, Sanda ngey kaŋ yaŋ jin, i bisa haŋ kaŋ ga lasaabu.
Ifo se no binde araŋ goono g'araŋ kunfayaŋ yaamo wo te ay se, Za kaŋ sanney kaŋ araŋ goono ga kande yaŋ, I ra hay kulu mana cindi kala tangari?»
22
Kala Elifaz Teman bora tu ka ne:
«A ga hin ka te boro ma nafa fo te Irikoy se mate kaŋ laakalkooni ga nafa nga boŋ se?
Ni adilitara ya hay kaano fo no Hina-Kulu-Koyo se? Wala ni cimi toonanta gonda nafa fo no a se?
Zama a ga humburu nin se no a ga kaseeti ni gaa? Wala nin d'a ga koy ciiti do no?
Ni laala, manti ibambata no? Ni zunubey mo, i sinda me.
Ni na tolme ta ni nya-izo gaa yaamo-yaamo, Ni na dirakooney bankaarayey kaa i gaa.
Ni mana fargantey no hari i ma haŋ, Ni na harayzey ganji ŋwaari mo.
Amma gaabikooni ka bara nda ndunnya, Gaakurantey mo ga goro a ra.
Ni na wayboro kaŋ kurnye bu yaŋ sallama kambe koonu, Ni na alatuumey kambey ceeri mo.
Woodin sabbay se no kumsayyaŋ goono ga ni windi, Haŋ kaŋ ga kaŋ farap! folloŋ mo, A humburkuma goono ga ni taabandi.
Kubay go no hala ni si hin ka di, Beene hirriyaŋ mo ga ni daabu.
Irikoy si yongo beene no? Guna handariyayzey moora! Man i moora salleyaŋo misa?
Ni ne mo: ‹Ifo no Irikoy ga bay? A ga hin ka haŋ kaŋ go kubay ra ciiti no?
Beene hirriyaŋ beeray n'a daabu hal a si di, A goono mo ga taamu beene batamey boŋ.›
Ni ga fondo zeeno gana, Wo kaŋ boro laaley taamu, wala?
Borey kaŋ i n'i hamay ka kaa za i alwaato mana to, I n'i deyaŋ haro bagu-bagu danga hari zuru gooru.
Ngey no ka ne Irikoy se: ‹Fay d'iri.› Wala i ne: ‹Ifo no Hina-Kulu-Koyo ga hin ka te iri se?›
Amma nga no k'i windey toonandi nda albarka. Amma boro laaley saawarey ga mooru ay.
Adilantey ga di woodin ka farhã, Borey kaŋ yaŋ sinda taali mo ga donda-caray haari te i se.
I go ga ne: ‹Daahir, i duura halaci, Haŋ kaŋ cindi i se mo, danji g'a ŋwa.›
Ni ma Irikoy bay gumo sohõ, ka goro baani, Woodin gaa no ni ga di gomni.
Ay ga ni ŋwaaray, ma dondonandiyaŋ ta a meyo ra, K'a sanney jisi ni bina ra.
Da ni ye ka kaa Hina-Kulu-Koyo do, ni ga tonton, Hala day ni na adilitaray-jaŋay hibandi ka moorandi ni nangora gaa,
Ka ni arzaka jisi ganda kusa ra, Ofir wura mo, m'a jisi goorey tond'izey ra,
Gaa no Hina-Kulu-Koyo ga ciya ni arzaka, A ga ciya nzarfu darzante mo ni se.
Zama waato din gaa no ni ga farhã Hina-Kulu-Koyo do, Ni ga ni moyduma sambu ka Irikoy guna.
Ni ga ni adduwa te a gaa, A ga maa ni se mo. Ni ga ni sarto mo toonandi a se.
Haŋ kaŋ ni soola ni bina ra ga tabbat ni se, Annura mo ga ni fondey kaarandi.
Saaya kaŋ i na ni soote ganda, Ni ga ne: ‹Tunyaŋ go no koyne.› A ga lalabuko faaba mo.
Boro kaŋ si jaŋ taali mo, a g'a kaa kambe, Oho, a g'a faaba ni kambey hananyaŋo sabbay se.»
23
Gaa no Ayuba tu ka ne:
«Baa hunkuna bumbo, hẽeno kaŋ ay goono ga te wo ciya murteyaŋ. Ay kamba ga tin ay durayyaŋo se.
Doŋ day ay ma bay naŋ kaŋ ay ga du a, Hal ay ma to a karga do!
Kala y'ay hẽeno ŋwaarayyaŋ soola a jine, Ay m'ay meyo toonandi nda sabaabuyaŋ.
Kal ay ma bay sanney kaŋ yaŋ a ga tu ay se d'a, Ya faham da haŋ kaŋ a ga ci ay se.
A ga canda-canda nd'ay, Nga nda nga beera hino, wala? Abada! A ga hangan ay se no.
Noodin no adilantey ga hin ka sabaabu cabe a se, Yaadin gaa no, I g'ay faaba ay ciitikwa kambe ra hal abada.
Guna, ay n'a ceeci jina haray, Amma a si noodin. Banda mo, amma ay mana du k'a fayanka.
Kambe wow haray, nango kaŋ a ga goy, Amma yan'a fonnay, A ga nga boŋ tugu kambe ŋwaari haray, Hal ay si hin ka di a.
Amma a ga fonda kaŋ ay ga gana din bay, Saaya kaŋ a jin k'ay gosi, ay ga fatta sanda wura.
Ay ca mana fay d'a fonda ganayaŋ, Ay soobay k'a cey gana, yana kamba bo.
Ay mana ye da banda ka fay d'a me lordey, Ay haggoy d'a me sanney ka bisa ay ŋwaaro.
Amma nga wo afolloŋ no, May no ga hin k'a bare binde? Haŋ kaŋ a bina ga ba, nga no a ga te.
Zama haŋ kaŋ a waadu ay gaa, Nga no a ga goy ay gaa, Woodin yaŋ dumi hari boobo mo go no a do.
Woodin se no ay laakal ga tun a jine, D'ay fongu mo, ay ga humbur'a.
Zama Irikoy naŋ ay bina ma yangala, Hina-Kulu-Koyo n'ay laakal tunandi mo.
Zama manti kubay no k'ay halaci bo, Manti mo kubay bi tik! no k'ay moyduma daabu.
24
Ifo se no Hina-Kulu-Koyo mana alwaatiyaŋ kosu? Borey kaŋ yaŋ g'a bay mo, Ifo se no i mana di a jirbey?
Boroyaŋ go no kaŋ yaŋ ga laabu hirri seeda hibandi, I ga alman kuruyaŋ kom, k'i kuru ngey boŋ se.
I ga alatuumi farka gaaray, I ga wayboro kaŋ kurnye bu haw ta tolme.
I ga alfukaaruyaŋ naŋ i ma kamba ka fondo taŋ, ndunnya talkey ga margu ka tugu.
Guna, i go sanda ganji farkayyaŋ, Yaadin cine no borey din ga koy ngey goyo do ka ŋwaari ceeci da anniya, Saajo g'i no ŋwaari i izey sabbay se.
I ga kurey subu dumbu fari ra, I ma laalakoyey reyzin* kaley nafa koobu.
I ga kani gaa-koonu bankaaray si, I sinda hargu safari kaŋ i ga daabu nd'a.
Beene hari g'i tayandi tondi kuukey ra, I ga tondi daari ganday fu-jaŋay se.
Boro fooyaŋ go no kaŋ yaŋ ga attaciriya alatuumi hamay ka kaa fafa gaa, I ga tolme ta mo alfukaarey gaa,
Hala alfukaarey go ga bar-bare gaa-koonu, Bankaaray si, i ga hayni dundumyaŋ goy te da haray.
I ga ji duru boro woodin yaŋ windey ra, I ga reyzin hari kankamyaŋo taamu, Amma jaw go i gaa.
Gallo ra borey goono ga duray, Marantey fundey mo goono ga hẽ ka gaakasinay ceeci, Amma Irikoy mana ne kaŋ saamotaray no.
Woodin yaŋ go borey kaŋ ga murte kaari gaa yaŋ din ra, I si ba ngey m'a fondey bay, I s'a fondayzey gana mo.
Boro-wi ga tun za mo boyaŋ, A ga alfukaarey da laamikoyey wi, Cin mo a go sanda zay cine.
Zina-teeri mo goono ga wiciri kambu batu, A ga nga moyduma daabu ka ne: ‹Mo kulu si no kaŋ ga di ay.›
Kubay ra no i ga windey fun, I ga tugu zaari, i si annura bay mo.
Zama i kulu se susubay si hima kala kubay bi tik! Zama i ga bay mate kaŋ no buuyaŋ biya ga humburandi nd'a.
Da waasi no i ga bisa hari boŋ, I baa wo laalante no ndunnya ra, I si ye ka reyzin kaley fonda gana.
Kwaari da hayni waate wayno ga neezu* haro haŋ, Yaadin cine no Alaahara ga te zunubi teekoy se.
Gunda kaŋ n'a hay din ga dinya a gaa, Nooni ga maa a baso kaani, Borey si ye ka fongu a gaa koyne. Boro kaŋ sinda adilitaray mo ga ceeri sanda tuuri-nya cine.
A ga waygunu kaŋ mana hay ce fo ŋwa, Wayboro kaŋ kurnye bu mo, a si gomni te a se.
Kulu nda yaadin Irikoy ga gaabikooney no aloomar nga hino ra. Saaya kaŋ cine i mana tammahã ngey ga funa, Kal i tun.
Irikoy g'i naŋ i ma goro baani, I goono ga fulanzam yaadin cine mo, Amma a moy goono ga laakal d'i fondey.
I du beeray, sum! kayna i daray. Oho, i ye ka kayna, I gana sanda cindey kulu cine. I n'i pati sanda ntaaso jeeni cine.
Da manti yaadin no, may no g'ay seeda tangarandi, K'ay sanno ciya yaamo?»
25
Kala Bildad Suhi bora tu ka ne:
«Mayray da humburkumay ya Rabbi wane yaŋ no, Kaŋ ga laakal kanay kayandi nga do yongo beene.
A wongu margey baayaŋ gonda me no, wala? May gaa mo no a annura mana kaari?
Mate binde no boro ga te ka ciya adilante Irikoy jine? Haŋ kaŋ wayboro hay, Mate n'a ga te ka ciya hanante?
Guna, baa handu kwaara sinda kaari, Handariyayzey mo sinda hananyaŋ a diyaŋ ra,
Sanku fa boro kaŋ go, nooni no! Wala boro ize mo kaŋ go, Sanda nooni ize cine.»
26
Kala Ayuba tu ka ne:
«Guna day mate kaŋ ni na hina-buuno gaa d'a! Guna ka di mate kaŋ ni na kambe kaŋ sinda gaabi faaba nd'a.
Guna mate kaŋ ni na saaware no boro kaŋ sinda laakal se d'a! Ni na bayray hanno ci mo kaŋ yulwa!
May se no ni na ni sanney ci? May biya mo no ka fun ni do?
Refayimey goono ga jijiri haro da nga ra gorokoy cire.
Koonu no Alaahara bara Rabbi jine, Halaciyaŋ do mo sinda daabuyaŋ hari.
A ga azawa kamba daaru batama kwaaray koono boŋ, A na ndunnya mo sarku, hay kulu si a cire.
A ga harey kunsum nga beene hirriyaŋ kuba ra, Kulu nda yaadin hirriyaŋo mana kortu i cire.
A ga nga karga alhaalo daabu, Ka nga buro daaru a boŋ.
A na haro batama me kurkutu ka windi hal a koy ka kubay da kaari fay-fayyaŋ.
Beene gaayyaŋ harey goono ga jijiri, Alyanga n'i di a deeniyaŋo se.
A goono ga teeku kanandi nda nga hino, A n'a boŋbeera gooru nda nga fahama mo.
A Biya no i ga beene batama taalam d'a, A kamba mo no ga gondi kaŋ ga zuru gooru.
Guna, woodin yaŋ wo a hina muraadey caso hinne no, A baaro ciinay kayniyo no iri goono ga maa! Amma a hino kaatiyaŋo, May no hin ka faham d'a?»
27
Ayuba ye ka nga misa feeri ka tonton ka ne:
«Ay ze da Irikoy fundikoono kaŋ n'ay cimo ta ay gaa, Ay ze da Hina-Kulu-Koyo kaŋ n'ay fundo daŋ a ma koroŋ.
Duumi d'ay fundo go ay gaa, Kaŋ Irikoy fulanzama mo go ay niine funey ra,
Daahir ay meyo si adilitaray-jaŋay sanni te, Ay deena mo si gulinci ci.
Irikoy ma boriyandi, way, Ay ma yadda kaŋ araŋ gonda cimi! Kala ya bu, ay si fay d'ay cimo.
Ay goono g'ay adilitara gaay, Ay s'a taŋ mo. Ay fundo me muudu ay bina si taali dake ay boŋ.
Ay ibara ma ciya sanda boro laalo cine, Boro kaŋ tun ay se mo ma ciya sanda boro kaŋ sinda adilitaray.
Zama boro kaŋ si Irikoy gana, baa a du riiba, Ifo no a ga beeje da Irikoy n'a fundo ta a gaa?
Irikoy ga maa a hẽeno no, Waati kaŋ taabi kaa a gaa?
Wala a ga soobay ka farhã Hina-Kulu-Koyo do, Ka ce Irikoy maa gaa alwaati kulu?
Ay ga araŋ dondonandi Irikoy kambe goy baaru, Ay si tugu araŋ se haŋ kaŋ go Hina-Kulu-Koyo banda.
Guna, araŋ bumbey, araŋ kulu di woodin. Ifo se binde no araŋ ciya yaamo parkatak?
Woone no ga ti boro laalo baa Irikoy do, Gurzugandikoy tubo neeya, Haŋ kaŋ Hina-Kulu-Koyo ga bana i se:
Baa a izey baa gumo, i ga ciya takuba me ŋwaari, A banda mo si kungu nda ŋwaari.
A dumey kaŋ cindi mo, i g'i fiji balaaw ra. A wayborey kaŋ kurnyey bu mo si bu baray te.
Baa a na nzarfu margu sanda kusa cine, A ma bankaaray gusam sanda botogo cine,
A ya day ma soola te, amma adilantey no g'i daŋ, Borey kaŋ yaŋ sinda taali mo no ga nzarfo fay.
A ga nga windo cina sanda gangam ize, Sanda fari tanda kaŋ fari batuko ga te.
A ga kani arzakante, amma nga mo nooya. D'a na mo hay, a go, arzaka si no!
Humburkumay ga kaa a gaa sanda beene hirriyaŋ hari cine, Hari haw bambata ga kaa k'a hamay cin.
Wayna funay hawo mo g'a ku ka kond'a, Kal a ma daray. A g'a haabu ka kaa nga nangora ra.
Zama Irikoy g'a catu no, a s'a windi bo! Baa a ga ba nga ma zuru a kamba se.
Borey ga ngey kambey kobi a gaa ka ne: ‹Koy! Koy!› I m'a gaaray nga nango ra nda cuusuyaŋ.
28
Daahir, nzarfu guusu go no, Wura kaŋ i ga hanse mo, a nango go no.
Ganda laabo ra no i ga guuru fansi, Tondi ra mo no i ga guuru-say mannandi.
Boro ga hirri daŋ kubay se, A ga koy tondi ceeciyaŋ hala kubay da kubay bi tik ra, Hala hirro me gaa.
A ga guusu fansi mo kaŋ ga mooru naŋ kaŋ borey ga goro. Nango dinya boro ce taamey gaa, Borey se nangu mooro i ga taŋ ka sooli.
Zama laabo wo, a ra no ŋwaari ga fun, A cira mo i g'a bare, danga mate kaŋ danji ga te.
Laabo tondey ra no i ga safir* gudey kaa, I ga du wura a gudey ra.
Curo kaŋ ga ham ŋwa si fonda din bay, Gabu moy mana di a ce fo.
Ganji hamey kaŋ ga zankam mana noodin taamu, Muusu beeri futo mana bisa noodin.
A ga nga kambe salle captu tondi boŋ, A ga tondi kuukey sambu mo hala i tiksey gaa, K'i ganandi.
A na hari zuray fondo fansi tondey ra, A moy goono ga di hay kulu kaŋ gonda darza.
A ga goorey lutu hal i ma si zuru, Haŋ kaŋ go tugante mo, a g'a kaa taray kaari ra.
Amma man gaa no i ga laakal gar? Fahamay mo, man no a go?
Boro s'a hay bay, I s'a gar mo fundikooney laabo ra.
Guusuyaŋ ne: ‹A si ay ra.› Teeku ne: ‹Manti ay banda no a go.›
Wura si naŋ boro ma hin ka du a, I si nzarfu mo neesi ka ne i g'a hay bana.
I s'a nooru kosu nda Ofir wura, Wala nda oniks* kaŋ nooro ga baa, wala safir tondi.
Wura wala diji sinda hina ka ciya a wadde, I s'a barmay te mo da wura hanno jinay.
I si koral* wala kristal* ciine te, Oho, laakal nooru bisa tondi hiir'ize caadante.
Etiyopi laabo topaz*, i s'a kar a gaa, I si nga nda wura zalla deedandi care gaa ka neesi mo.
To, mana gaa binde no laakal wo ga fun? Mana gaa no fahamay nango go?
Za kaŋ tugante no a go fundikooni kulu se, Daabante mo no a go beene curey se.
Halaciyaŋ nda buuyaŋ ne: ‹Iri maa a baaru nda hanga maayaŋ.›
Irikoy hinne no ga faham d'a fonda, Nga mo no g'a nango bay.
Zama a ga guna hala ndunnya me, A ga di hay kulu kaŋ go beena cire.
Saaya kaŋ a na tiŋay daŋ haw se, Oho, hal a na harey neesi nda deedandiyaŋ hari,
Saaya kaŋ a na lordi te beene hari se, Da fondo mo koyne maliyaŋ kaatiyaŋey se,
Waato din no a di laakal, a n'a baaru dede mo. A n'a sinji, oho, a n'a gundu kaa taray.
Boro mo se a ne: ‹Guna, boro ma humburu Koy Beero, nga no ga ti laakal. Boro ma fay da goy laaley mo, nga no ga ti fahamay.› »
29
Ayuba ye ka nga misa sambu ka ne:
«Doŋ d'ay go mate kaŋ ay go waato, handu bandey ra! Sanda jirbey kaŋ ra Irikoy go ga haggoy d'ay,
Saaya kaŋ cine a fitilla ga kaari ay boŋ, A kaaro ra mo no ay ga dira kubay ra.
Doŋ day ya ye ka te mate kaŋ cine ay go waato kaŋ ay ya sahãkooni no, Waato kaŋ Irikoy corotara g'ay nangora batu!
Saaya din ra Hina-Kulu-Koyo go ay banda jina, Ay izey mo go g'ay windi.
Saaya din cine i g'ay ce taamey nyun nda haw ji, Tondi mo go ga ji dooru ay se danga gooru cine.
Saaya din cine, kaŋ ay ga fatta ka koy gallu meyo gaa, Ay g'ay nangora soola batama windanta ra,
Arwasey ga di ay, i ga tugu, Dottijey mo ga tun ka kay.
Mayraykoyey na sanney naŋ, I na kambe dake ngey meyey gaa ka dangay siw!
Boro beerey jindey dangay, I deeney naagu i daaney gaa.
Waato, hanga kaŋ maa ay se g'ay sifa, Saaya kaŋ mo di ay mo, a g'ay seeda.
Zama ay na alfukaaru kaŋ hẽ faaba, Nga nda alatuumi mo kaŋ sinda gaako.
Boro kaŋ go buuyaŋ me gaa albarka zumbu ay gaa. Ay na wayboro kaŋ kurnye bu bine daŋ a ma doon farhã sabbay se.
Ay na adilitaray daŋ, a ciya ay se bankaaray. Ay cimo go sanda kwaay, boŋtobay mo no.
Ay ciya danaw se mo, Ay ya ce no simbarko se.
Ay ya baaba no alfukaaru se. Boro kaŋ ay s'a kalima bay mo, ay n'a fintal.
Ay na boro laaley hinjey ceeri-ceeri, K'a duure hamay ka kaa a hinjey game ra.
Gaa mo ay ne: ‹Ay ga bu ay fito ra, Ay ga naŋ ay jirbey ma baa sanda taasi cine.›
Ay kaajo mo salle ka guna naŋ kaŋ hari go, Harandaŋ mo go ay kambey boŋ cino kulu.
Darza taji no ay se waati kulu, Ay birawo mo go ga tajandi ay kambe ra.
Ay se no borey doona ka hanga jeeri, I goono g'ay batu. I dangay siw, k'ay saawara hangan.
Ay salaŋ ka ban yaŋ banda boro cindey kulu si ye ka salaŋ, Ay sanney ga dooru i boŋ.
I n'ay batu sanda mate kaŋ boro ga beene hari batu, I na ngey me fiti danga heemar hari sabbay se.
Ay na mumusu taŋ i se saaya kaŋ cine i go sikka ra, I mana ay moyduma kaaro ye hay fo kayna bo.
Ay na fondo suuban i se, ay go jine boro goray ra. Wongu marga ra ay goro sanda bonkooni, Sanda boro kaŋ ga bine saraykoyey yaamar cine.
30
Amma sohõ, borey kaŋ yaŋ ay zeen ey goono g'ay hahaara, Borey kaŋ yaŋ ay donda i baabey hal ay wongu k'i daŋ ay alman kuray hansey banda.
Oho, i kambey gaabo, ifo no a hanse ay se waato din? Boro yaŋ nooya kaŋ halaci jiiri toonante ra.
I faabu mo jaŋay da gazeyaŋ sabbay se. I ga laabu ŋwa naŋ kaŋ kurmu nda saaji fimbi go.
I ga hanam dagu ka kaa karji gaa, Mufa kaaji ya i ŋwaari no.
I n'i gaaray ka kaa borey ra, I g'i gana nda kuuwa sanda zay cine.
Hala tilas i ma goro gooru kaŋ ga humburandi ra, Wala laabu nda tondi guusey ra.
Tuurey game ra no i ga hẽ sanda farkay cine, Karji nyaŋey cire no i ga margu.
Ngey wo saamoyaŋ no, Oho, boro yaamey izeyaŋ no, Goobu no i n'i gaaray d'a laabo ra.
Sohõ mo ay ciya dooni hari i se. Oho, ay ciya hari yaamo i se!
I goono g'ay fanta, I go ga kay ay se kuray fo waani. I ga soobay ka yollo tuf'ay moyduma gaa no,
Zama Irikoy n'ay biraw korfa feeri ay se, k'ay taabandi, I goono ga kasiji furu ay jine.
Ay kambe ŋwaari haray no, i jama tun ka kay, I goono g'ay cey tuti _ka kaa ay cire|_, I goono ga ngey halaciyaŋ fondey hanse ay jine.
I g'ay fonda sara ay se, I ga du riiba ay masiiba do. Boro kulu s'i gaa.
Danga day kortimi kaŋ ga tafay ra no i goono ga kaa ay gaa. Windi bagarmey bindi ra no i goono ga zulli ka kaa ay boŋ.
Humburkumay kaa ay gaa, I g'ay beera gaaray mo sanda haw cine. Ay albarka mo say-say sanda beene buru cine.
Sohõ binde ay fundo go ga soogu ay ra, Kankami jirbey n'ay di.
Cin ay biriyey ga fara ay ra, Ay kaajey sinda fulanzamay.
Ay bankaara sara ay kankamo sabbay se, A n'ay haw-haw sanda ay kwaay jinda cine.
Irikoy n'ay catu botogo ziibo ra, Ay ciya sanda kusa nda boosu cine.
Ay go ga hẽ ni gaa, amma ni mana tu ay se. Ay ga tun ka kay, amma ni si baa saal ay.
Ni bare ka ciya ay se boro kaŋ si bakar, Ni kambe gaabo no ni goono g'ay gurzugandi nd'a.
Ni g'ay sambu k'ay kaarandi haw boŋ, Ni ga naŋ ay ma yangala hari haw beeri ra.
Zama ay bay kaŋ ni ga kond'ay buuyaŋ do, Kaŋ ga ti marga windo kaŋ ni te fundikooni kulu se.
Amma boro kaŋ goono ga kaŋ kurmu citila ra, A ma si nga kambe salle no? Wala a masiibey ra, A ma si gaakasinay hẽeni te no?
Manti ay doona ka hẽ taabi hanko se? Manti ay bine sara alfukaarey se?
Waato kaŋ ay na laakal dake gomni gaa, Kala ilaalo go, a kaa. Saaya kaŋ ay na mo daaru ka ne ay ga di annura, Kala kubay go no.
Ay bina go ga sakulla, a sinda fulanzamay. Kankami jirbiyaŋ kaa ay gaa.
Ay te ibi, amma manti wayno sabbay se no, Ay ga tun ka kay jama marga ra ka gaakasinay ceeyaŋ te.
Ay ciya zoŋoyaŋ nya-ize, taatagayyaŋ hangasin mo.
Ay kuuro ibi no, a go ga hasara ay gaahamo gaa. Ay biriyey ton gaaham konni sabbay se.
Woodin sabbay se no ay moola bare ka ye ka bu hẽeni te. Ay seesa mo bare ka ciya hẽekoyaŋ jinde.
31
Za kaŋ ay na sarti sambu d'ay moy, Mate binde no ay ga laakal ye wandiyo gaa d'a?
Zama baa woofo no ay ga du Irikoy do, beene wane? Tubu woofo mo no koyne kaŋ ga fun Hina-Kulu-Koyo do beene?
Manti masiiba no boro laaley se? Manti halaciyaŋ mo no goy yaamo teekoy se?
Irikoy si di ay fondey no? Ay ce daarey binde, manti a n'i kulu kabu?
D'ay dira tangari ra, Wala d'ay ca cahã diibi-diiba teeyaŋ se,
Kal a m'ay neesi cimi neesiji boŋ hal Irikoy m'ay cimo bay.
D'ay kamba fonda gaa, D'ay bina n'ay moy miila gana, Wala mo da taali fo naagu ay kambey gaa,
Kal a ma naŋ ay ma duma, boro fo ma ŋwa. Oho, a m'ay fari nafa dagu.
Da wayboro cansay n'ay bina beejandi, Wala d'ay gum ay gorokasin fu me gaa,
Kal a ma naŋ ay wando ma duru boro fo se, Boro fooyaŋ mo m'a ciya ngey way.
Zama zina wo taali laalo no, Oho, goy laalo no kaŋ to i m'a ciiti alkaali kambe ra.
Zama danji no kaŋ ga ŋwa hal a ma to halaciyaŋ do, Hay fo no kaŋ ga wasa k'ay nafa kulu dagu.
D'ay donda ay bannya hẽeni, wala ay koŋŋa wane, Waati kaŋ i kande kalima ay boŋ,
Ifo n'ay ga te binde waati kaŋ Irikoy ga tun ka kay? D'a ce ka ne ay ma kand'ay te-goyey, Ifo no ay ga tu a se d'a?
Nga kaŋ n'ay te gunde ra, Manti nga no ka boro fa din mo te? Manti nga follonka no k'iri boro hinka kulu taka gunde ra bo?
D'ay na alfukaarey ganji ngey muraadey, Wala d'ay na wayboro kaŋ kurnye bu moy fargandi nda batuyaŋ,
Wala d'ay n'ay looma ŋwa ay hinne, Kaŋ alatuumi mana du baa kulu a ra --
(Amma ay wo, za ay go arwasu no ay n'a biiri ay do, Danga a baabo do cine no, Waybora din mo, ay ciya a se fondo candiko, Za _ay fun|_ ay nyaŋo gunda ra.)
D'ay di boro kaŋ bu bankaaray jaŋay sabbay se, Wala mo alfukaarey sinda haŋ kaŋ i ga daabu nd'a,
D'a tanja mana ay saabu, d'a mana maa dungay d'ay feejey hamno,
D'ay na kambe sambu zama ay ma hasaraw te alatuumi se, Zama se ay di faada meyo gaa borey g'ay gaakasinay,
Kal i ma naŋ ay jase boŋo ma mulay ay walahã gaa banda, Ay kamba mo ma pati kambe golla do.
Zama masiiba kaŋ ga fun Irikoy do, Humburkumay hari no ay se, A beera sabbay se mo no ay si hin ka hay kulu te.
D'ay naanay wura gaa, D'ay ne wura hanante se: ‹Nin no ga ti ay deyaŋ haro!›
D'ay fooma zama ay arzaka baa se, Zama ay kamba te duure boobo se mo,
D'ay na wayna guna waati kaŋ a goono ga nyaale, Wala handu kwaara mo waati kaŋ a goono ga nga diraw te da darza,
Hal ay bina ma furo i canse ra tugante, Ay meyo mo m'ay kamba sunsum _k'i beerandi|_ --
Woodin mo ga ciya taali kaŋ to alkaaley m'a ciiti, Zama woodin teeyaŋ ga Irikoy kaŋ go beene ze.
D'ay mana farhã d'ay ibara halaciyaŋ, Ay mana sar ka zimbi mo waato kaŋ masiiba fo kaŋ a boŋ,
Daahir, ay mana yadda ay meyo ma zunubi te, Ay mana a fundo ceeci nda laaliyaŋ.
Manti ay tanda ra borey ga ne: ‹May no ga du boro kaŋ mana kungu nd'a hamo?›
Yaw mana kani taray baa ce fo, Amma ay g'ay windi meyey fiti dirakoy se.
Ay n'ay taalo tugu k'ay laala daabu ay ganda ra no, Sanda mate kaŋ Adamu te, wala?
Zama ay humburu jama marga se, Wala dumi donda-caray mo n'ay humburandi no, Hal ay dangay siw! ka jaŋ ka fatta windi me gaa?
Doŋ day d'ay gonda boro kaŋ ga maa ay se no! (Ay kambe seeda neeya: Naŋ Hina-Kulu-Koyo ma tu ay se.) Doŋ day ay ma du ka maa kalima kaŋ ay ibare hantum ay boŋ!
Daahir, kal ay m'a sambu ay jase gaa, Ay m'a haw sanda koytaray fuula cine ay boŋo gaa.
Gaa no ay g'ay ce taamey lasaabo no a se, Ay ma kaa a jine sanda koy-ize cine.
D'ay farey hẽ d'ay, D'i batey margu ka hẽ,
D'ay n'i nafa ŋwa, amma yana bana, Wala mo d'ay daŋ farikoyey ma bu,
Naŋ karji ma beeri alkama nango ra, Subey kaŋ i haw ga tin mo ma beeri sayir* nango ra.» Ayuba sanney ban.
32
Boro hinza din binde fay da Ayuba se tuyaŋo, zama a diyaŋ gaa nga ya adilante no.
Amma Elihu Barakel izo, Buza boro no, Ram windo boro no, a futa koroŋ gumo. Ayuba boŋ no a futa koroŋ, zama Ayuba na nga boŋ himandi sanda nga adilitara bisa Irikoy wano.
A futa koroŋ mo a hangasin hinza boŋ, zama i mana du haŋ kaŋ i ga tu d'a a se. Kulu nda yaadin, i na taali dake Ayuba boŋ.
Za doŋ mo Elihu wo goono ga batu no, nga ma du ka salaŋ Ayuba se, zama cindey zeen a.
Amma Elihu, waato kaŋ a di tuyaŋ si no boro hinza din me ra, kal a futa koroŋ.
Elihu Barakel izo, Buza bora tu ka ne: «Ay wo zanka no, araŋ wo, dottijo zeeno yaŋ no, Woodin se no ay suuru, Ay humburu ay m'ay diyaŋ cabe araŋ se.
Ay ne a ga hima jirbi boobey ma salaŋ, Jiiri boobey mo ma laakal dondonandi.
Amma biya go no boro ra, Kaŋ ga ti Hina-Kulu-Koyo fulanzama kaŋ g'a no fahamay.
Manti han kulu no albeerey ga ciya laakalkooniyaŋ bo, Manti mo han kulu no arkusu zeeney ga faham da cimi ciiti bo.
Woodin sabbay se no ay ne: ‹Araŋ ma hanga jeeri ay se, Ay mo m'ay diyaŋo cabe araŋ se.›
Guna, ay hangan hal ay ma maa araŋ sanney. Ay na hanga jeeri ka maa araŋ lasaabey, Saaya kaŋ cine araŋ goono ga fintal, Ka di haŋ kaŋ araŋ ga ci.
Oho, ay hangan araŋ se. Guna mo, boro kaŋ hin Ayuba si no, Araŋ ra sinda boro kaŋ na Ayuba sanney zeeri.
Araŋ ma si ne: ‹Iri du laakal.› Irikoy no ga te a boŋ zaama, day manti boro.
Zama manti ay no a te d'a bo, Ay si tu a se mo d'araŋ sanney.
I takooko, i mana ye ka sanni fo yeti koyne, I jaŋ sanni kaŋ i ga tu d'a.
Ay wo, ay ga batu zama se ngey wo si ga salaŋ, wala? Zama se i goono ga kay ka dangay siw, I mana tu da hay kulu ka tonton?
Ay maa, kal ay ma tu. Ay mo y'ay laakalo diyaŋo cabe.
Zama ay go toonante nda sanni, Biya kaŋ go ay do din goono g'ay kankam gumo.
Guna, ay bina ga hima duvan* kaŋ sinda munyaŋ fondo, Sanda humbur tajiyaŋ kaŋ gonda reyzin* hari ngey me fo hala i ga ba ka bagu.
Kal ay ma salaŋ zama ya du dogonay, Ay m'ay meyo fiti ka tu.
Sohõ ay ma si baar'a-baar'a te, Wala ay ma s'ay boŋ zamu boro kulu se da me-kaanay.
Zama ay si waani mate kaŋ boro ga me-kaanay sifaw te d'a. Da yaadin mo no, Kal ay Takakwa m'ay hibandi sahãadin-sahãadin.
33
Kulu nda yaadin, ya nin Ayuba, Ay ga ni ŋwaaray ma maa ay sanney sohõ, Ma hanga jeeri ay sanney kulu se.
Guna, sohõ ay n'ay meyo feeri, Ay deena ga salaŋ ay daana ra.
Ay sanno g'ay bine cimo bangandi. Ay meyo ga bayray toonante salaŋ.
Irikoy Biya no k'ay te, Hina-Kulu-Koyo fulanzama no k'ay no fundi.
Da ni ga hin, kala ma tu ay se. Ma tun ka kay ka ni sanno soola ay jine.
Guna, Irikoy do ay ya ni cine no. Ay mo, laabo ra no i n'ay sambu, k'ay cina.
Guna, ay manti boro kaŋ ga humburandi, Sanku fa ya ni humburandi. Ay si ni naan da tiŋay mo.
Daahir ni ci, ay maa mo. Ay maa ni sanno jinda mo, kaŋ ni ne
ni ya hanante no kaŋ sinda hartayaŋ, Kaŋ sinda taali no, Laala fo mo si ni gaa.
Irikoy goono ga kobay ceeci ni gaa, A na ni ciya nga ibare.
A ga ni cey daŋ bundu baka* ra, A ga ni fondey kulu batandi mo.
Woodin ra binde ni sinda cimi. Guna, ay ga tu ni se, Zama Irikoy bisa boro beeray.
Ifo se no ni ga kakaw d'a? Zama se a si nga muraadey lasaabuyaŋ no, wala?
Zama Irikoy ga salaŋ sorro folloŋ, Oho, hala sorro hinka zaati, Amma boro kulu si ga saal a.
Hindiri ra, wala cin bangandi ra, Waati kaŋ jirbi tiŋo ga borey di, Waati kaŋ i ga hahaabiya ngey daarey boŋ,
Alwaato din no a ga borey hangey fiti, A ga nga seeda daŋ goojiyaŋ kaŋ a te i se din gaa,
Zama nga ma boro candi a ma fay da nga miila, A ma boro ganji boŋbeeray mo.
A m'a fundo ganji guusu ra kaŋyaŋ, Yaaji mo s'a fundo halaci.
A ga boro gooji da doori mo nga daaro boŋ, Da foyrayyaŋ waati kulu nga biriyey ra,
Hal a fundo ga ŋwaari fanta, A bina mo ma wangu ŋwaari kaano.
A hamo ma soobay ka halaci hal a ma ye ka komso, A biriyey mo kaŋ i si di waato ma fatta.
A fundo goono ga maan guuso me gaa, A fundo goono ga maan halacikoy do mo.
Da malayka go a banda, Sasabandiko mo, afolloŋ zambar game ra, Zama a ma boro cabe haŋ kaŋ ga saba nd'a a se,
Kal a ma gomni te a se ka ne: ‹M'a faaba a ma si gunguray ka koy guuso ra, zama ay du fansa hari!›
A hamo ma ye ka taji ka bisa zanka wane tajitaray, A ma ye ka kaa nga zankatara gaabo ra.
Gaa no a ga adduwa te Irikoy gaa, Nga mo g'a ta da gomni, Hal a ga di Irikoy moyduma da farhã. Nga mo ga ye ka nga adilitara no bora se.
Bora ga baytu borey jine mo ka ne: ‹Ay na zunubi te, ay na cimi fonda siirandi, A mana ay nafa mo.
Irikoy n'ay fundo fansa hal a ma si gunguray ka koy guuso ra, Ay fundo ga di annura mo.›
Guna, hayey wo kulu no Irikoy ga goy sorro hinka, Oho, hala sorro hinza zaati boro se,
Zama a ma ye ka kand'a fundo ka fun d'a guuso ra, Zama a m'a kaarandi mo da fundi kaari.
Ya Ayuba, ma laakal ye ka hanga jeeri ay se. Ma dangay, ay mo, ay ma salaŋ.
Gaa no da ni gonda hay fo kaŋ ni ga ba ni ma ci, Ma tu ay se. Ni ma salaŋ, zama ay ga ba ay ma ni adilandi*.
Da manti yaadin no, ma maa ay sanno. Ma dangay, ay mo ga ni dondonandi laakal.»
34
Elihu soobay ka salaŋ ka ne:
«Ya araŋ alborey kaŋ yaŋ gonda laakal, Wa maa ay sanney. Ya araŋ kaŋ yaŋ gonda bayray, Wa hanga jeeri ay se,
Zama hanga ga sanni neesi sanda mate kaŋ cine me ga ŋwaari taba.
Iri ma suuban iri boŋ se haŋ kaŋ ga saba, Iri game ra mo iri ma bay haŋ kaŋ ga boori.
Zama Ayuba ne: ‹Ay ya adilante no, Amma Irikoy n'ay cimo kom.
Ay ma taari no ay cimo boŋ, wala? Baa kaŋ ay sinda taali, ay biyo si ga yay.›
Man boro kaŋ ga hima Ayuba, Kaŋ ga hahaaray haŋ sanda hari cine,
Kaŋ ga dira laala teekoy banda, Kaŋ ga bar-bare boro laaley banda?
Zama a ne: ‹A si hay kulu hanse boro se Irikoy ma maa a kaani.›
Woodin sabbay se no, ya araŋ fahamantey, Araŋ ma hanga jeeri ay se. A ga mooru Irikoy gaa a ma ilaalo te, Wala Hina-Kulu-Koyo ma taali te mo!
Zama a ga boro bana no a goyey boŋ, A ga naŋ mo boro kulu ma gar haŋ kaŋ ga saba nda nga daa alhaalo boŋ.
Oho, daahir Irikoy si taali kulu te, Hina-Kulu-Koyo ya si ciiti siirandi.
May no ka ndunnya talfi a gaa? May mo no ka ndunnya kulu tiŋay dake a boŋ?
D'a miila nga bina ra nga ma nga Biya da nga fulanzama margu nga bumbo do,
Kala fundikooni kulu ma halaci. Boro kulu mo, kal a ma ye ka ciya laabu.
Amma da ni gonda fahamay, ma maa woone, Ma hanga jeeri ay sanney jinda se:
Boro kaŋ wongu cimi ciiti teeyaŋ ga hin ka mayray te, wala? Ni ga hinkoy adilante zeeri no?
May no ga ne bonkooni se: ‹Ni ya furku no›? Wala i ma ne mayraykoyey se: ‹Araŋ ya boro laalo yaŋ no›?
A si baar'a-baar'a te koy-izey se, A si arzakantey darza guna mo ka ne i bisa alfukaarey, Zama ikulu Irikoy kambe goyyaŋ no.
Mo-ka-mi yaŋ folloŋ no i ga bu. Baa cin bindo ra i ga borey zinji-zinji, i ga ban mo. Hinkoyey ga gana mo, kaŋ manti nda kambe.
Zama a moy goono ga boro fondey guna, A goono ga di a ce daguyaŋ kulu mo.
Kubay fo si no, wala biya, Kaŋ ra laala goy-teekoy ga du ka tugu.
Zama a si laami nga ma tonton ka laakal ye boro gaa, Hala nd'a ma koy Irikoy jine ciiti se.
A ga borey kaŋ yaŋ gonda hin bagu-bagu, fintalyaŋ si, Ka boro fooyaŋ daŋ i kayyaŋ nangey ra.
Woodin se mo a na laakal ye i goyey gaa. A g'i zeeri cin k'i tutubu.
A g'i kar danga boro laaley cine gomdokoy jine.
Zama i kamba ka fay d'a ganayaŋ, I wangu ka saal a muraadey kulu,
Hal i naŋ talkey hẽeno ma koy ka to a do, A ma maa kayna ra waney hẽeno.
Da nga din ga laakal kanay no, May no ga hin ka ciiti ka zeeri koyne? Wala mo d'a na nga moyduma tugu, May no ga hin ka di a? Danga, d'a n'a te kunda se, Wala boro folloŋ se -- ikulu afolloŋ no.
Boro kaŋ sinda Irikoy ganayaŋ mana hima ka mayray te, Zama a ma si ciya hirrimi hari talkey se.
D'a-ta day, boro fo go no kaŋ doona ka ne Irikoy se: ‹Ay na goojiyaŋ haŋ, day ay si ye ka taali te?
Haŋ kaŋ ay mana di, ni m'ay dondonandi nd'a. D'ay jin ka goy laalo te, Ay si ye ka filla koyne.›
A ga bana ni se ni miila boŋ, Za kaŋ ni wangu no, wala? Zama daahir, nin no ga suuban, manti ay no. Woodin se no, kala ni ma ci haŋ kaŋ ni bay.
Fahamantey ga ne ay se, Oho, laakalkooni kulu kaŋ maa ay sanno ga ne:
‹Ayuba goono ga salaŋ, kaŋ manti nda bayray, A sanno mo, haŋ kaŋ sinda laakal no.›
Doŋ day i ma Ayuba neesi hala bananta, Za kaŋ a go ga sanni yeti sanda boro laaley cine!
Zama a zunubey boŋ no a goono ga murteyaŋ tonton, A goono ga kooma kaa mo iri game ra. A go ga sanni boobo te ka gaaba nda Irikoy.»
35
Elihu ye ka salaŋ koyne ka ne:
«Woone ga saba ni diyaŋ gaa no, kaŋ ni ga ne: ‹Ay adilitara ga bisa Irikoy wane?›
Zama ni goono ga ne, Nafa woofo no a ga te ni se? Wala: ‹Ifo no a ga hanse ay se, Kaŋ ay mana zunubi te?›
Kal ay ma tu ni se, nin da ni corey kulu care banda:
Guna beene haray ka di, Guna beene burey gaa haray, Wo kaŋ yaŋ go ni se beene.
Baa ni na zunubi te, Zamba woofo dumi no ni te Irikoy se? Baa ni zunubey te labu-care, ifo no woodin ga te a se?
Baa ni ya adilante no, ni n'a no hay fo, wala? Ifo mo no a ta ni kambe ra?
A ga hin ka te ni laala ma boro sanda ni cine zamba, Ni adilitara mo ma Adam-ize fo nafa.
Kankami boobo se no i go ga hẽ. I ga gaakasinay hẽeni te hinkoyey kambe gaabo sabbay se.
Amma boro kulu si ne: ‹Man no Irikoy ay Takakwa go, Nga kaŋ ga borey no dooniyaŋ cin haray?
A g'iri dondonandi bayray ka bisa ganji hamey wane, Ka naŋ iri ma bisa beene curey laakal.›
Noodin no i ga hẽ, amma a si tu, Boro laaley boŋbeera sabbay se.
Daahir, Irikoy si maa ceeyaŋ yaamo, Hina-Kulu-Koyo si woodin saal,
Sanku fa binde kaŋ ni ga ne ni mana di a! Ciiti sanno go a jine, kala ni m'a batu.
Sohõ mo, zama a mana bana nga futa ra, Wala a mana borey saamotara saal, baa kayna,
Woodin se no Ayuba goono ga nga meyo fiti da sanni kaŋ sinda nafa. A goono ga sanni kaŋ yaŋ sinda bayray tonton.»
36
Elihu ye ka ne:
«Suuru ay se kayna, hal ay ma ni cabe, Zama hala ka kaa sohõ haŋ kaŋ boro ga ci Irikoy se go no.
Nangu mooro no ay g'ay bayra candi ka kande, Ay g'ay Takakwa adilandi mo.
Zama daahir ay sanney manti tangari wane yaŋ no, Boro fo kaŋ gonda bayray toonante go ni banda.
Guna, Irikoy ya Hinkoy no, Amma a si donda boro kulu, Hinkoy mo no fahamay gaabi ra.
A si boro laaley fundey haggoy, Amma a ga taabantey no haŋ kaŋ ga saba i se.
A si nga moy kaa adilantey gaa mo, Amma a g'i daŋ bonkooney banda karga boŋ hal abada, i m'i beerandi mo.
D'i n'i haw da sisiriyaŋ, I n'i di mo da taabi korfoyaŋ,
Saaya din kal a m'i goyey d'i taaley bangandi i se, Mate kaŋ i na boŋbeeray cabe nd'a.
A g'i hangey fiti i ma maa dondonandiyaŋ, A g'i lordi mo ka ne i ma bare ka fay da goy laalo.
D'i saal, hal i may a se, I ga ngey jirbey kubandi albarka ra, I ma ngey jiirey te kaani maayaŋ ra.
Amma d'i mana saal, Takuba no g'i halaci, I ma bu mo bayray si.
Amma borey kaŋ yaŋ sinda Irikoy ganayaŋ ngey biney ra ga futay jisi no ngey boŋ se, I si gaakasinay hẽeni te d'a n'i haw.
Arwasutaray ra no i ga bu. I fundey ga ban tooru maa gaa aru-ci-wayey banda.
A ga taabantey faaba ngey taabi haŋyaŋo ra. A g'i hangey fiti kankami do.
Oho, doŋ a goono ga ba nga ma ni candi ni ma fun taabi bi wo ra, A ma kande nin ka daŋ nangu tafo ra, Naŋ kaŋ sinda kankami. Naŋ kaŋ a dake ni taablo boŋ doŋ mo, woodin to da ji.
Amma sohõ ni to da boro laaley boŋ ciiti, Hala ciiti nda cimi ciiti na ni di.
Ma laakal hala biniyay ma si ni candi ni ma dond'a, Fansa beera mo ma naŋ ni ma kamba.
Ni arzakey, wala mo ni gaabo hina kulu me, I ga wasa i ma ni wa da kankami no, wala?
Ma si yalla-yalla nda cin, Naŋ kaŋ i ga borey daŋ i ma daray ngey nangora ra.
Ma haggoy, ma si laakal bare ka ye goy laalo gaa, Zama woodin no ni suuban ka bisa taabi haŋyaŋ.
Guna, Irikoy gonda koytaray nga hino ra, May no ga te dondonandiko sanda a cine?
May no ka fondo daŋ a se? May no ga ne a se mo: ‹Ni na goy laalo te?›
Ma fongu day, k'a goyo beerandi kaŋ borey doon.
Borey kulu di a, Boro g'a fonnay za nangu mooro.
Guna, Irikoy ya beeraykoy no, Iri s'a bay mo. A jiirey baayaŋ bisa haŋ kaŋ boro ga fintal.
Zama a ga hari tolliyaŋ candi i ma ziji beene, I ga ciya buuda, i ma sarre.
Beene burey g'i gusam ganda mo, I goono ga tolli boro boŋ da yulwa.
Boro fo go no kaŋ g'a hirriyaŋey daaruyaŋ bay no? Sanda a nangoray tanda kaatiyaŋ nooya?
Guna, a ga nga boŋ windi nda kaari, A ga teeko ganda daabu.
Zama woodin yaŋ do no a ga dumey ciiti, A ga ŋwaari no mo nda yulwa.
A ga nga kambey daabu nda maliyaŋ, A n'a no lordi mo a ma goo hay tak!
A kaatiyaŋo g'a baaro no, Hawey mo ga maa hirriyaŋ kaŋ ga ba ka kaa baaru.
37
Woodin boŋ mo ay bina goono ga jijiri. A ga fittaw ka sosoro nga nango ra.
Wa hanga jeeri Irikoy kaatiyaŋo jinda se, Da dunduyaŋ mo kaŋ go ga fun a meyo ra!
A g'a taŋ a ma koy hala beena me, A maliyaŋo mo go ga koy hala ndunnya jabo me.
A banda mo kala jinde fo mo ma dundu, A ga kaati nda nga koytara jinda. A mana maliyaŋey ganji mo waati kaŋ borey maa a jinda.
Irikoy ga kaati nda nga jinda kaŋ ga dambarandi. Goy bambata yaŋ no a ga te, Kaŋ ga bisa iri fahama.
Zama a ga ne neezo* se: ‹Ma kaŋ ganda!› Yaadin mo no a ga ci buru harey da hirriyaŋ bambatey se, Ka ne: ‹Wa te gaabi!›
A na kawaatimi daŋ boro kulu kambe gaa, Zama boro kulu kaŋ a taka, i m'a goyo bay.
Waato din no ganji hamey ga tuguyaŋ do ceeci, I ga goro ngey guusey ra.
Dandi kambe haray no hari haw bambata ga fun, Azawa kambe mo kala hargu.
Irikoy fulanzama ra no gari ga kaa, Harey kaŋ yaŋ ga tafay mo ga sandi ka ciya glas*.
Oho, a ga leema jaraw beeri dake hirriyaŋ kaso boŋ, A ga nga maliyaŋ buro daaru.
Buro mo ga bare ka ye nango kaŋ Irikoy n'a miila zama a ma du ka hay kulu kaŋ a lordi te ndunnya fando me-a-me boŋ, Nango kaŋ borey bara da goray.
Hala goojiyaŋ sabbay se no, Wala a laabo nafa sabbay se no, Wala mo suuji sabbay se no, A ga naŋ i ma te.
Ya nin Ayuba, ni ma hangan ka maa woone. Ma kay hinne ka laakal ye Irikoy goyey kaŋ ga dambarandi yaŋ gaa.
Ni ga bay waati kaŋ no Irikoy ga woodin yaŋ tabbatandi, wala? Ni ga bay mate kaŋ a ga naŋ nga hirriyaŋo maliyaŋ ga kaari nd'a, wala?
Wala ni ga bay mate kaŋ cine no a ga burey sarku nd'a? Nga kaŋ bayray toonantekoy no dambara goyey ra.
Nin kaŋ ni bankaaray gonda dungay, Waati kaŋ batama go siw, dandi kambe hawo sabbay se,
Ni ga hin ka beene batama daabu sanda Irikoy cine no? Ni ga naŋ a ma sandi danga diji kaŋ i soogu cine no?
To. M'iri dondonandi haŋ kaŋ iri ga ci a se, Zama iri wo si waani ka iri sanney soola kuba sabbay se.
Boro ga ne a se: ‹Ay ga ba ya salaŋ›, wala? Wala baa boro salaŋ, daahir i g'a gon no.
Sohõ binde borey si hin ka kaaro kaŋ goono ga kaari beene din guna. Da haw faaru ka bisa, a n'a haabu mo.
Azawa ra no darza kaŋ ga hima wura goono ga fun. Irikoy goono ga daabu nda koytaray darza kaŋ ga humburandi.
Hina-Kulu-Koyo! -- A bisa iri hal iri si du k'a bay. A beeri nda hay kulu hin ra. A si adilitaray kaŋ yulwa nda cimi ciiti sara mo.
Woodin se no borey ga humbur'a, A si baar'a-baar'a te boro kulu kaŋ gonda laakal bine ra se.»
38
Waato din gaa no Rabbi tu Ayuba se, Jinda fun hari haw bindi ra, ka ne:
«May no woone binde kaŋ goono ga saaware te kubay da sanniyaŋ kaŋ ra sinda bayray?
Ma guddu sohõ sanda alboro, Zama ay ga ni hã, kala ni ma dede ay se.
Man no ni go waato kaŋ ay na ganda dabey sinji? Dede hinne day, da ni gonda fahamay!
May no k'a hirro daŋ, za kaŋ ni ga bay? May no ka neesiyaŋ korfo salle a boŋ?
Ifo boŋ no i n'a dabey cina? Wala may no k'a lokoto tondey sinji
waato kaŋ susubay handariyayzey doon care banda, Irikoy izey kulu mo kuuwa farhã sabbay se?
May mo no ka teeko daabu-daabu nda daabirjiyaŋ waati kaŋ a bagu, ka fun taray, Danga day gunde ra no a fun?
Waati kaŋ ay n'a daabu nda beene hirriyaŋ sanda kwaay cine, Kubay bi tik! mo ciya a se sanda hayyaŋ zaara-zaara.
Ay n'ay hirro daŋ a se mo, Ay na karangaleyaŋ nda kanjarey daŋ a gaa.
Ay ne mo: ‹Naŋ kaŋ ni ga kaa neeya, Amma ni si bisa a gaa. Noodin binde no ni hari bonday boŋbeeraykoyey ga kay.›
Za ni teeyaŋ, ni doona ka susubay no lordi, wala? Ni naŋ mo boyaŋ ma nga nango bay no?
Zama a ma ndunnya hirro me di, ka boro laaley kokobe ka kaa a ra mo?
Ndunnya ga bare sanda botogo kaŋ gaa i na kawaatimi kar, A ga fun taray kwaaray, danga kwaay taalamante cine.
I ga boro laaley ganji ngey kaaro, Kambe sambante mo no ga ceeri.
Nin wo, ni doona ka furo naŋ kaŋ teeku ga fatta no? Wala ni doona ka bar-bare a guusuyaŋey lokotey ra?
I na buuyaŋ windi me dabirjey cabe ni se ce fo no? Wala ni jin ka di buuyaŋ biya windi me daabirjey?
Ni ga ndunnya tafayyaŋo bay, wala? To. Ma ci, hala day ni ga woodin yaŋ kulu bay!
Man fonda kaŋ ga koy kaari nangora do? Kubay binde, man no a nango go?
Hala nda ni ma kond'a noodin a nango ra, Ni ma fondey mo bay kaŋ ga koy a kwaara!
Sikka si ni ga bay, Zama alwaato din i na ni hay, Ni jirbey kuuyaŋo ga baa mo!
Ni furo neezo* buwayaŋ ra ce fo no? Wala ni bay ka di gari buwayaŋ no?
Wo kaŋ yaŋ ay jisi kankami jirbey sabbay se, Danga wongu nda tangami jirbey sabbay se no.
Fondo woofo ra no i ga kaari fay-fay? Mate no i ga wayna funay hawo say-say d'a ndunnya boŋ?
May no ka goota kortu hari-yaa se? Wala may no ka fondo kortu kaatiyaŋ maliyaŋ se?
Zama beene hari ma kaŋ laabu kaŋ boro si no boŋ, Taasi beerey boŋ, naŋ kaŋ boro si no,
Zama a ma laabu kogo nda gangani kungandi, A ma naŋ mo subu tayo ma zay ka fatta.
Beene hari gonda baaba, wala? Wala may no ka harandaŋ tolliyaŋ hay?
May gunda ra no gari fun? Beene gar'ize kwaarayey mo, may no k'i hay?
Hari bare ka sandi sanda tondi cine, Guusuyaŋey batama ciya glas.
Ni ga hin ka Dibi handariyayzey marga haw, wala? Wala ni ga hin ka Aliyu hawyaŋ korfey feeri?
Handariya margey alaamey binde, Ni ga hin k'i daŋ fondo? Ni ga hin ka Ywa nda nga izey candi?
Ni ga beeney farilley bay? Wala ni ga hin k'i mayray sinji ndunnya boŋ?
Ni ga hin ka ni jinde sambu a ma to burey gaa, Zama hari kaŋ ga yulwa ma gusam ka ni daabu, wala?
Ni ga hin ka maliyaŋ donton no? A ga koy ni se no ka ne ni se: ‹Iri neeya?›
May no ka laakal daŋ hala boro bina ra? Wala may no ka fahamay no boro bina se?
May no ga hin ka burey lasaabu nga laakalo do? Wala may no bora kaŋ ga hin ka beene foobey bare,
Waati kaŋ ganda laabo margu nangu folloŋ ka sandi, Laabu guwey mo go ga naagu care gaa?
39
Ni ga hin ka ham koli ka kande muusu beeri way se no? Wala ni ga muusu izey kungandi, i hara ma ban,
Waato kaŋ i goono ga gum ngey guusu ra, I ga kani ka batandi ngey gumbo ra?
May no ga gaaru ŋwaaro soola a se, Waato kaŋ cine a izey goono ga hẽ Irikoy gaa, Ka bar-bare ŋwaari-jaŋay sabbay se?
Wala ni ga bay waati kaŋ cine no tondey ra hinciney ga hay? Wala ni ga hin ka ŋwe jirbey seeda?
Ni ga hin k'i gunde handey lasaabu no? Wala ni ga bay alwaati kaŋ cine no i ga hay?
I ga sombu ka ngey izey kaa taray, I ga ngey hay-zaŋay jarawo kaa.
I izey ga te gaabi, saajo ra mo no i ga beeri. I ga dira, i si ye ka kaa koyne.
May no ka ganji farka taŋ ka fay d'a? May no ka ganji farka tafar feeri?
Ay n'a no saajo a ma ciya a windi, Ciiri laabo mo a nangoray no.
A ga donda gallu kosongu, A si maa gaarayko kuuwa.
A ga tondi kuuku yaŋ windi ka du kuray do, A ga kobto tayo kulu dumi ceeci.
Haw-bi ga yadda ka may ni se, wala? A ga hanna ni alman gaa do, wala?
Ni ga hin ka haw-bi haw nda korfo a ma ni bata far no? A ga ni gana ka gooro batamey far, wala?
Ni ga naanay a gaa zama se a gaabo ga beeri no? Ni ga ni goyo talfi a gaa, wala?
Ni ga de a gaa a ma ye ka kande ni se ni hayno fu, wala? A m'a margu-margu dubango do?
Taatagay fatey goono ga kobi da farhã, Amma a fatey d'a hamney, i gonda gomni baakasinay, wala?
Zama a ga nga gunguray jisi k'i naŋ ganda, A m'i dungandi kusa ra.
A ga dinya mo hala hambara ce g'i taamu k'i tutubu, Wala ganji ham fo m'i taamu-taamu.
A ga futu nga izey gaa, Danga day manti a wane yaŋ no, A si humburu hala nga goyo wo ma si ciya yaamo.
Zama Irikoy n'a ganji laakal, A mana a no fahamay mo.
Waati kaŋ a tun zuray se, Kal a ma donda bari nda nga kaarukwa.
Nin no ka bari no nga gaabo? Nin no k'a jinda no jeza kaŋ ga feeni?
Nin no ka naŋ a ma sar sanda do cine, wala? A funsuyaŋ gaakuranta ya humburkumay hari no.
A ga zankam gooru batama ra, A ga maa nga gaabo kaani. A ga fatta ka koy kubay da wongu jinay.
Humburkumay wo, a g'a hahaara no, a si sukurutu, A si banda bare mo takuba se.
Tongo ga kosongu mo a boŋ, Hala nda yaaji da lolo kaŋ ga nyaale mo.
A ga laabu fisi nda fundi korni nda futay, A si kay hilli hẽeni jinde sabbay se.
Waati kaŋ cine i ga hilli kar, Kal a ma ne: ‹Ahãa!› Za nangu mooro no a ga wongu, Da wongaaray kaatiyaŋey, nda wongu kuuwa mani ka maa.
Ni fahama do no gabu ga kaaru beene, A ma nga fatey salle ka koy dandi kambe?
Wala ni lordi boŋ no zeeban ga tun ka ziji, Ka nga fito te beene?
A nangora go tondi kuuku boŋ, Noodin no a gonda nga nangora, Tondi deene boŋ no, nangu gaabikooni ra.
Noodin no a ga ŋwaari ceeci, Nangu mooro no a moy g'a fonnay.
A izey mo ga kuri haŋ. Naŋ kaŋ borey kaŋ yaŋ i fun go, Noodin no ni g'a gar.»
Saaya din Rabbi ne Ayuba se:
«Janceko ga kakaw nda Hina-Kulu-Koyo no, wala? Boro kaŋ ga kakaw nda Irikoy, a ma tu woodin se!»
Kala Ayuba tu Rabbi se ka ne:
«Guna, ay wo manti hay fo no, Ifo no ay ga tu d'a ni se? Ay n'ay kambe daabu ay meyo gaa.
Sorro folloŋ no ay salaŋ, Ay si ye ka tu koyne. Oho, hala sorro hinka, Amma baa sanni folloŋ ay si tonton.»
40
Gaa no Rabbi tu Ayuba se, Jinda fun hirriyaŋ haw ra ka ne:
«Ma guddu sohõ ka te alboro teera, Zama ay ga ni hã, ni ma dede ay se mo.
Daahir, ni g'ay ciito ganandi no? Ni g'ay zeeri zama se nin wo ma ciya adilante no?
Ni gonda kambe sanda Irikoy cine no? Wala ni ga hin ka kaati nda jinde sanda Irikoy cine no?
To. Ma taalam sohõ da darza beeri nda gaakuri. Ma beeray da koytaray darza daŋ ka daabu ni gaa.
Ma ni futay booba mun, Ma boŋbeeraykoy kulu guna k'a kaynandi.
Ma boŋbeeraykoy kulu guna k'a ye ganda, Ma boro laaley taamu-taamu nangey kaŋ i bara ga kay.
M'i tugu care banda kusa ra, M'i haw tuguyaŋ do.
Waato din gaa kal ay ma ni seeda, Ka ne ni kambe ŋwaari hino no ga hin ka ni faaba.
Guna Behemot kaŋ ay te ni banda, A ga subu ŋwa sanda haw cine.
Guna, a gaabo go a kungurso ra. A hino mo go a gunde baso ra.
A ga nga sunfa salle danga sedre* nya no, A tanje kaajey go no.
A biriyey sanda guuru-say garu gomboyaŋ no, A cey mo sanda guuru-bi tafayyaŋ no.
Nga no ga ti Irikoy danayey ra ijina wane, Nga kaŋ n'a te n'a no takuba.
Daahir, tondi kuukey ga ŋwaari kaa taray a se, Noodin no ganji hamey kulu ga fooru.
Lotus* tuuri cire no a ga kani, Kuubu zugu beeri nda farro ra no.
Lotus tuurey ga te a se bi, Gooru ra windi bundu no g'a windi.
Guna, baa isa na bonday tunandi, nga wo si jijiri. A laakalo ga kani, Baa Urdun* isa haro furo hal a meyo gaa.
Boro fo go no kaŋ g'a di waati kaŋ a go ga batu? Wala man boro kaŋ g'a niina fun nda guuru darb'ize?
Ni ga hin ka Lebiyatan* candi nda darb'ize no? Wala m'a deena naan da korfo?
Ni ga hin ka korfo daŋ a niina ra no? Wala m'a garbey fun ka goti daŋ i gaa?
A ga ni ŋwaaray gumo no? A ga sanni baano te ni se, wala?
A ga alkawli sambu ni se no? Wala ni g'a di a ma ciya ni bannya no hal abada?
Ni ga fooru nd'a sanda curayze cine no? Wala mo ni g'a haw zama a ma ciya ni wandiyey se foori hari no?
Hari ham neerako jama g'a hayci yaŋ te, wala? Wala i g'a fay fatawc'izey game ra?
Ni ga hin k'a kuuro hay nda harji no? Wala ni g'a boŋo toonandi nda hari-ham diire loloyaŋ?
Da ni na kambe dake a gaa ce folloŋ, Ni ga fongu nda tangamo, ni si ye k'a filla bo!
Guna, ni tammahãyaŋo wo yaamo no, Baa a diyaŋo, manti a ga naŋ boro gaa ma yay?
41
Fundi kornokoy si no kaŋ g'a zokoti. Mana binde boro kaŋ ga hin ka kay ay jine?
May no jin k'ay no, hal ay m'a yeti a se? Hay kulu me kaŋ go beene batama cire, kulu ay wane no.
Ay si dinya a cey sanni mo, Wala a gaabi beero, wala a gaaham himandi hanna.
May no ga hin k'a fooru? May no ga furo a kobtey game ra?
May no ga hin k'a garbey feeri? A hinjey sasarey kulu ga humburandi.
A banda kobto tiŋa mo ga ti a zamuuyaŋ haro, I goono ga lamba care gaa danga i n'i naagu care gaa no.
I ga maan care gaa mo, Hala haw si hin ka furo i game ra.
Kubanteyaŋ no care gaa, I go ga naagu care gaa, hala i si fay.
A tissoyaŋo ga kaari kaa taray, A moy ga hima mo boyaŋ kaari.
Danji yulba kaŋ ga di goono ga fatta a meyo ra, Nune hansey mo goono ga sar ka fittaw.
A niina ra mo dullu go ga fatta, Sanda kusu kaŋ goono ga walay ra cine.
A fulanzama ga danji bi diyandi, Danji beele goono ga fun a meyo ra.
A jinda gaa no gaabi ga goro, Humburkumay go ga sar a jine.
A basi gudey go ga kubay care gaa, I go ga kay da gaabi, i si yooje.
A bina ga sandi sanda tondi cine. Oho a ga sandi sanda ganda fufuyaŋ tondi cine.
Saaya kaŋ a ga nga boŋ sambu, hinkoyey ga humburu, I ga gartu dirim kala i ma fun ngey laakaley ra.
Baa boro kaŋ a boŋ da takuba, A si hay kulu hanse, Wala yaaji, wala hangaw, wala lolo.
A do guuru-bi wo, sanda subu no, Guuru-say mo sanda tuuri fumbo no.
Hangaw si hin ka naŋ a ma zuru, Finga-finga tondiyaŋ ga hima a se subu tikse.
Goobu kaso mo ga hima a se bari subu, Yaaji kungayaŋ g'a haarandi no.
A gunda, sanda car-cambu kaano yaŋ no, Danga day i na safayaŋ guuru candi no botogo ra.
A ga naŋ gooru guusuyaŋo ma walay sanda kusu cine, A ma teeku himandi sanda ji kolbo.
A banda fonda go ga nyaale, Danga day hari guusuyaŋey gonda hamni kwaaray no.
Ndunnya ra a wadde si no, Takahari kaŋ si humburkumay bay no.
Takahari fo kulu nda nga darza, A g'a guna nda donda-caray, Bonkooni no boŋbeeray izey kulu boŋ.»
42
Waato din gaa no Ayuba tu Rabbi se ka ne:
«Ay bay kaŋ ni ga hin ka hay kulu te, Ni miila fo mo si no kaŋ i ga ganji.
Ni ne: ‹May no woone kaŋ goono ga saaware ciya kubay da bayray-jaŋay?› Ay binde na hariyaŋ ci kaŋ ay mana faham d'a, Muraaduyaŋ kaŋ bisa ay gaabo, kaŋ yaŋ ay si bay.
Ni ne: ‹Ay ga ni ŋwaaray, ma maa, ay ma salaŋ, Ay ga ni hã, kala ni m'ay dondonandi.›
Ay maa ni baaro hanga maayaŋ do, Amma sohõ ay mo go ga di nin.
Woodin se no ay n'ay boŋ fanta, Ay tun ay sanni zeena boŋ kusa nda boosu ra.»
A ciya binde, waato kaŋ Rabbi na sanney din te Ayuba se, kala Rabbi ne Elifaz Teman bora se: «Ay futa koroŋ ni boŋ, da ni coro hinka mo boŋ, zama araŋ mana ay ciine te da cimi, sanda mate kaŋ cine ay tamo Ayuba te.
Sohõ binde, kal araŋ ma yeeji iyye nda feeji gaaru iyye sambu. Araŋ ma koy ay tamo Ayuba do ka sargay kaŋ i ga ton te araŋ bumbey se. Ay tamo Ayuba mo ga gaara araŋ se, zama ay g'a adduwa ta, ay ma si bana araŋ gaa araŋ saamotara boŋ. Zama araŋ mana ay ciine te nda cimi, mate kaŋ cine ay tamo Ayuba te.»
Elifaz Teman bora mo, da Bildad Suhi bora, nda Zofar Naamat bora koy ka goy Rabbi lordo boŋ. Rabbi mo yadda Ayuba se.
Rabbi mo na Ayuba kaa taabi ra, waato kaŋ a gaara nga corey se. Rabbi na Ayuba no koyne hayey kaŋ yaŋ go a se waato hala labu-care hinka.
Waato din gaa no a nya-izey kulu kaa a do, d'a waymey kulu, d'a za doŋ mo-ka-bayrayey kulu, ka ŋwa a banda a windo ra. I n'a suurandi, ka kunfa nda yaamar yaŋ te a se, masiibey kulu kaŋ Rabbi kande a gaa sabbay se. I boro fo kulu mo n'a no nzarfu gude fo nda wura korbay fo.
Yaadin cine no Rabbi na Ayuba kokora albarkandi nd'a, hal a bisa a sintina. A du feeji zambar way cindi taaci, da yo zambar iddu, da haw zambar hinka, nda farka nya zambar fo koyne.
A gonda mo ize alboro iyye, nda wayboro hinza.
Ize way beero, a n'a maa daŋ Yemima, ihinkanta mo, a n'a maa daŋ Keziya, ihinzanta mo, Keren-Happuk.
Laabo kulu ra mo, i si wayboro hanno gar sanda Ayuba ize wayey cine. I baabo mo n'i no tubu ngey armey banda.
Woodin banda Ayuba ye ka tonton jiiri zangu nda waytaaci. A di nga izey, da nga hamey, da hala ka koy mo-si-di nyilu koyne.
Ayuba binde bu da zeenay, a kungu nda ndunnya.
- Holder of rights
- Multilingual Bible Corpus
- Citation Suggestion for this Object
- TextGrid Repository (2025). Zarma Collection. Job (Zarma). Job (Zarma). Multilingual Parallel Bible Corpus. Multilingual Bible Corpus. https://hdl.handle.net/21.11113/0000-0016-C470-C