1

Ayiˈn Pabl jun taqˈnil qAjaw Jesucristqiˈn, ex txkonqiˈn tuˈn qMan Dios tuˈn woka te tsanjil. Ax Dios o tzˈel paˈn weˈy, tuˈn nyoliˈn Tbˈanil Tqanil kolbˈil.
A tqanil tzaj ttziyin qMan Dios kyuˈn yolil Tyol ojtxe, ex kyij kytzˈibˈin tojjo Tuˈjil Tyol Dios, a xjanxix.
Atziˈn Tbˈanil Tqaniljo nyolin tiˈjjo Tkˈwal Dios, a qAjaw Jesucrist, a at kabˈe tten: Xjal ex Tkˈwal Dios. Tnejil, xjal teˈ tzeˈnku qeˈ, quˈn antza tzajnin tyajil tiˈj jun xjal, a qtzan nmaq kawil David.
Ex tkabˈ, Tkˈwal Dios teˈ, quˈn aku Xewbˈaj Xjan kubˈ yekˈinte tukˈa tkyaqil tipin, tej tjaw anqˈin Jesús juntl majl tuˈn kyxol kyimnin.
Ex noq tuˈn t‑xtalbˈil qAjaw Jesucrist, ma tzaj qˈoˈn wokliˈn te tsanjil, noq tuˈn tkubˈ nimitjo tbˈi toj tkyaqil tnam twutz txˈotxˈ, ex tuˈn kynimin kykyaqilxjal tiˈj.
Tuˈnpetziˈn, ikyqex kyejiˈy, o chi txokliˈy tuˈn qMan Dios, tuˈn kyoka teku qAjaw Jesucrist.
Nxi ntzˈibˈinjiˈy uˈj luˈn kyeˈy, kykyaqila ayiˈy nimil toj tnam Rom, aye kˈuˈjlinqiˈy tuˈn qMan Dios, ex ma chi txoklajtza tuˈn, tuˈn kyoka tzˈaqlexix toj kychwinqila. Noqxit ten t‑xtalbˈil ex tnukˈbˈil qMan Dios junx tukˈa qAjaw Jesucrist kyibˈaja toj tkyaqil.
Tnejil, nxi nqˈoˈn chjonte te qMan Dios kyiˈja kykyaqila, noq tuˈn Jesucrist, quˈn nyolajtz tiˈj kynimbˈila toj tkyaqil twutz txˈotxˈ.
Nchin ajbˈiˈn te Dios tukˈa tkyaqil wanmiˈn, ex nchin qˈumlaja tiˈj Tbˈanil Tqanil tiˈjjo Tkˈwal. Ax Dios ojtzqilte, qa kukx nchi tzaj nnaˈjiˈy toj nnaˈj Diosa.
Ex nchin kubˈsin nwutza te, qa iky tajbˈiljo, noq tuˈn ttzaj tqˈoˈn tumil tzeˈn tten, tuˈn nxiˈy bˈetsil kyeˈy.
Quˈn wajxixa tuˈn nxiˈy lol kyeˈy, ex tuˈn kyxi nmojiˈn toj kynimbˈila tukˈa wokliˈn tuˈn Xewbˈaj Xjan, tuˈn kyweˈxixa wen toj kynimbˈila,
ex tuˈn qkujsin te qibˈ qxol toj qnimbˈil qkyaqilx.
Atzin jaˈlin erman, waja noq tuˈn kybˈintiˈy qa ilaˈ maj o kubˈ nximiˈn tuˈn nxiˈy lol kyeˈy, me ntiˈx jun tumil tzeˈn tten tuˈn nxiˈy. Quˈn ataq wajiˈy tuˈn kynimin kyxjalila wuˈn, tzeˈnku toj junjuntl tnam.
Quˈn at jun nkˈasa twutz Dios kyiˈj kykyaqil wiq xjal, tuˈn nyoliˈn Tbˈanil Tqanil kye, exla qa aj uˈjil ex qa mina, ex qa ẍtij mo qa mina.
Tuˈnpetziˈn, waja tuˈn nxiˈy qˈmalte Tbˈanil Tqanil kolbˈil kyeˈy, a ayiˈy iteˈ toj tnam Rom.
Nlay chin txˈixwiˈy tiˈjjo Tbˈanil Tqanil kolbˈil, quˈn a luˈn tipin qMan Dios, tuˈn kyklet tkyaqil xjal tuˈn, qa ma chi nimin tiˈj. Te tnejil kye Judiy, me ex ikyxjo kye, a nya Judiyqe.
Quˈn noq tuˈn Tbˈanil Tqanil ma qo ok tzˈaqle twutz Dios, ex antza nyekˈine tzeˈn tuˈn qklete toj qil noq tuˈn qnimbˈil, ex tzeˈn tuˈn qbˈete toj tumil. Quˈn ikytziˈn ntqˈmaˈn Tuˈjil Tyol Dios: Aye xjal, a tzˈaqleqe toj kyanmin, at kychwinqil te jun majx.
Quˈn bˈiˈn quˈn qa nimxix tqˈoj Dios ktzajil kyiˈjjo xjal, a nya ojtzqiˈn Dios kyuˈn, ex bˈinchil ilqe, quˈn noq tuˈnjo kyil, mi nkytziyin tuˈn tel kynikyˈ te Tqanil twutzxix.
Quˈn majqexpe kyeˈ xjal luˈn bˈin kyuˈn tiˈj Dios atxix ojtxe, quˈn ax Dios o tzaj yekˈinte te tkyaqil xjal.
Quˈn atzin nya qˈanchaˈl tiˈj Dios, n‑el tnikyˈtzajilxjal toj kyanmin, noq tuˈn tkyaqiljo tbˈinchbˈin Dios, atxix tej tbˈantlinku txˈotxˈ. Quˈn antza n‑elexix tnikyˈtzajil Dios, qa axix Diosjo, a kubˈ bˈinchinte tkyaqil, ex nimxix tipin te jun majx. Ex noq tuˈnjo ojtzqibˈl lo, ntiˈxla kolbˈil kyibˈxjal aj il, aj kyxiˈ paˈl kyil twutz Dios.
Exla qa ojtzqiˈntaq Dios kyuˈn ojtxe, me ntiˈx o jaw kynimsin tbˈi, ex mi xi kyqˈoˈn chjonte te. Qalaˈ o chi naj te jun majx toj kynabˈl noq kyuˈnjo kyxim, a ntiˈ kyajbˈin. Ex tuˈnjo lo, ajo kyanmin, a ntiˈ tumil, bˈeˈx kyij ten toj qxopin.
Ex ok kyqˈoˈn kyibˈ te ẍtij, ex ntiˈ tumil toj kywutz; qalaˈ ma tzˈel naj kynabˈl te jun majx.
Quˈn el kyiˈjlin tqoptzˈajiyil qMan Dios, a Dios te jun majx, noq tuˈn kykˈulin kywutzjo twutzbˈiyil ichin, a kbˈajil, ex kywutzjo kyilbˈiyil pichˈ ex kan ex tkyaqil wiq txuk. Tkyaqiljo lo i ok kyqˈoˈn te t‑xel Dios toj kykˈulbˈil.
Tuˈn ikyjo, ax Dios kyij tzaqpinkye tuˈn kybˈinchinte tkyaqiljo a npon kykˈuˈj tiˈj. Ex el naj kytxˈixew tuˈn kybˈinchin tkyaqil wiq aj pajil jun tukˈa juntl.
Kubˈ kybˈinchin ikyjo, quˈn mix kubˈe kynimin Tbˈanil Tqanil Dios, qalaˈ xi kyqˈoˈn kyibˈ tuˈn kysbˈet, ex tuˈn kykˈulin kywutzjo tchˈiysbˈin Dios, ex nya twutzjo Dios, a kubˈ bˈinchinte tkyaqil, ax qMan Dios nimxix toklin jaˈlin ex te jun majx. Ikyxitjo.
Tuˈnpetziˈn, ax Dios ma kyij tzaqpinkye tojjo kyachbˈil te txˈixwejil. Majqexpeˈ qya kyij kytzaqpiˈn kymujbˈil kyibˈ tukˈa kychmil, noq tuˈn kykubˈ kẍe tukˈa juntl qya nyakuj ichinqe, tuˈn kybˈinchin tkyaqil wiq kyˈaˈjin.
Ex ikyqex ichin, kyij kytzaqpiˈn kymujbˈil kyibˈ tukˈa kyxuˈjil, tuˈn tpon kykˈuˈj tiˈj juntl ichin, ex kubˈ kẍe ichin tukˈa ichin, noq tuˈn kybˈinchin tkyaqil wiq kyˈaˈjin te txˈixwejil. Ax Dios tzaj qˈoˈnte jun tkawbˈil kuj tiˈj kyxmilil, noq tuˈn ttzˈeˈy kywutz, tiˈjjo kybˈinchbˈin ikyjo, a manyor tzˈilxix.
Ex noq tuˈn kykyˈeˈ tuˈn tel kynikyˈ te Dios, ax Dios xkyij tzaqpinkye, tuˈn kyxiˈ tojjo kynabˈl te najin, a tuˈn tjapin bˈaj kyuˈn a nya wen tuˈn tkubˈ kybˈinchin.
Ex ma noj kyanmin tukˈa tkyaqil wiq il, ex jniˈ aj pajil, ex tzeqbˈil. Npon kykˈuˈj tiˈj nimku, ex jniˈ nya wen. Nloˈchj kykˈuˈj tiˈj juntl, ex bˈyol xjalqe, ex yasilqe, ex sbˈulqe, ex nxi kyqˈoˈn kyibˈ toj achbˈil, ex iqil yolqe.
Nchi yolin nya bˈaˈn tiˈj juntl, ex n‑el kyikyˈin Dios, ex mibˈin chi bˈin, ex laˈjilqe, ex nja kynimsin kyibˈ, ex nkubˈ kyximiˈn tkyaqil nya wen, ex mibˈin chi nimin te kytata.
Ex manyor piˈsqe, ex mi njapin jun kyyol kyuˈn, ex nya soˈjqe, ex mibˈin chi najsin kyil kyxolx, ex ntiˈ tqˈaqˈbˈil kykˈuˈj.
Ayetziˈn xjal bˈinchil tkyaqiljo ikyjo, bˈiˈntl kyuˈn, qa a Dios o qˈmante, qa il tiˈj tuˈn kykyim te jun majx. Me mix tuˈnxj ipbˈilxix iteˈke tuˈn tbˈant tkyaqil il kyuˈn, ex tzunx nchi tzalaj tiˈj jun kyukˈa, qa ma kubˈ tbˈinchin ikyjo, ex qa ma kubˈ tzˈaq toj il.

2

Tuˈnpetziˈn, ntiˈx jun kolbˈil teˈy, qa nyolbˈiˈn tiˈj jun bˈinchil il, ex qa ikyxl tejiy nbˈant tuˈn. Quˈn tibˈajxa kˈwele tzˈaqjo tyola.
Quˈn bˈin quˈn, qa a Dios kkawil kyibˈajjo jniˈ bˈinchil il.
¿Ma oktzin ktzaqpajila toj twutza te najin, a tzul tuˈn Dios, a ay nyolbˈin kyiˈjjo nchi bˈinchin il? Quˈn tuˈn ikyjo, axl nbˈantjo tuˈn.
Quˈn kxel nqˈmaˈn qa nimxix twenil Dios tiˈja. Ex nimx n‑ikyˈx tuˈn Dios noq tuˈn tbˈinchbˈiˈn, ex n‑ayoˈn Dios tiˈja, tuˈn tajtz tiˈj tanmiˈn. Exsin ante ntiˈx nximiˈn tiˈj tuˈn tnimin tiˈj Dios. Ex noq tuˈn tbˈinchbˈin nya bˈaˈn, n‑ele tikyˈiˈn Dios. Quˈn tukˈa tkyaqil twenil Dios, taj tuˈn tajtz tiˈj tanmiˈn, ex tuˈn tnimiˈn tiˈj.
Ex noq tuˈn tchˈuẍil tanmiˈn, ma txi tkujsin tibˈa. Me tuˈn ikyjo, njax ttilinjiˈy tila tibˈajxa. Oktzin ktlabˈila, aj tul tqˈijiljo tkawbˈil Dios kujxix wen, ex aj tjapin kanin tqˈijil, jaˈ tuˈn tokiˈy toj paˈbˈin twutz Dios toj tumilxix.
Quˈn tojjo qˈij anetziˈn, kxel tqˈoˈn Dios chojbˈil teyile junjun, tzeˈnkuxjo ntqanin tbˈinchbˈin.
Kxel tqˈoˈn jun chwinqil te jun majx toj kyaˈj, exsin jun kyoklin tbˈanilxix tiˈjjo tqoptzˈajiyil qMan Dios, aye nchi jyon tiˈj, ex tok tilil kyuˈn, tuˈn kybˈinchin teˈ bˈaˈn tzaluˈn twutz txˈotxˈ.
Me metziˈn kyiˈjjo xjal nchi nimsin kyibˈ, ex kykyˈeˈ tuˈn tkubˈ kynimin yol, a twutzxix; qalaˈ oˈkx kyajjo tuˈn kyxi lipe tiˈj tkyaqil il, ktzajil tqˈoj Dios kyibˈaj, a kujxix wen.
Ktzajil tqˈoˈn Dios nimx yajbˈil ex bˈis kyibˈajjo a nchi bˈinchin il; tnejilxix kye Judiy, ex ikyxjo kye nya Judiyqe.
Me meqetzin kyeˈ xjal, a nchi bˈinchin bˈaˈn, kchi jawil nimsin tuˈn Dios, ex ktzajil qˈoˈn kyoklin ex jun nukˈbˈil toj kyaˈj te jun majx; tnejilxix kye Judiy, ex ikyxjo kye nya Judiyqe.
Ikytziˈn, ntiˈ n‑ok tkaˈyin Dios kyxeˈchilxjal, quˈn tkyaqilxjal junx toklin twutz.
Tuˈnpetziˈn, kykyaqilxjo nchi bˈinchin il, aye nya Judiyqe, a mi bˈiˈn tkawbˈil Moisés kyuˈn, ok kchi kyimil tuˈnx kypaj. Ex ayetzin kye Judiy, a nchi bˈinchin il tiˈjlbˈinxiˈ tkawbˈil Moisés, ex ok kchi kyimil tuˈnxjo kawbˈil.
Qo ximin chˈin tiˈj tkyaqiljo kawbˈil. Quˈn nya noq oˈkx tuˈn tok qbˈiˈn, qalaˈ il tiˈj tuˈn tjapin bˈaj quˈn; ex tuˈn ikyjo, ma qo el wen.
Ex ikyxjo tukˈa tkawbˈil qMan Dios. Quˈn aye xjal nya Judiyqe, a ntiˈ bˈiˈn tkawbˈil Moisés kyuˈn; iˈchaqxla nya bˈiˈntz kyuˈn, me atku maj nkubˈ kybˈinchin wen, tzeˈnkuxjo ntqˈmaˈn kawbˈil, ex at maj qa mina. Quˈn ax kynabˈl nqˈmante alkye wen tuˈn kybˈinchinte, ex alkye nya wen. Atzintzjo luˈn nyekˈinte qa at jun kawbˈil kyukˈa toj kyanmin.
Tuˈn ikyjo, tkyaqil kybˈinchbˈin xjal toj ewajil, ok k‑yekˈil noq tuˈn Jesucrist, toj tqˈijil aj tkawin Dios, a tzeˈnkuxjo Tbˈanil Tqanil kolbˈil, a ma txi nqˈmaˈn kyeˈy.
Me atzin te, a ntqˈmaˈn qa Judiy xjala, ex qa qˈuqle tkˈuˈja tiˈj tkawbˈil Moisés, ex njaw tnimsin tibˈa noq tiˈjjo tbˈi Dios,
ex qa ojtzqiˈn tajbˈil tuˈn, exsiˈn tkawbˈil, a ntzaj xnaqˈtzintiy, ex qˈuqle tkˈuˈja tiˈj, qa kukx nkubˈ tbˈinchinjiˈy wen.
Ex ikyxjo qˈuqle tkˈuˈja tiˈj, qa ma tzˈoka nejinel kye mi n‑el kynikyˈ te Dios, tzeˈnku jun tzaj kyeˈ nchi bˈet toj qnikyˈin.
Nkubˈ t‑ximiˈn qa ma tzˈoka te xnaqˈtzil kyeˈ mi ojtzqiˈn Dios kyuˈn, ex kyeˈ kˈwal, a mi nkybˈiˈn. Tkyaqiljo lo qˈuqle tkˈuˈja tiˈj, quˈn qˈuqle tkˈuˈja qa tojjo ojtxe kawbˈil antza taˈye ttxuyiljo tkyaqil ojtzqibˈl, a twutzxix.
Me atzin te, a nxnaqˈtziˈn kye txqantl, ¿Tiquˈn mi nkubˈ t‑xnaqˈtziˈn tibˈa nej? Ex atzin te, a nyoliˈn qa nya wen tuˈn qelqˈin, ¿Tiquˈn akul te n‑elqˈin?
Ex ay, a nqˈmaˈnte qa nya wen tuˈn qkyˈaˈjin, ¿Tiquˈn akul te nkubˈ bˈinchinte nej? Ex ay, a nqˈmaˈnte qa nya wen tuˈn qkˈulin kywutzjo twutzbˈiyil juntl dios, ¿Me akupe te ma tzˈokx elqˈil toj tja kydiosxjal?
Me noq njaw tnimsin tbˈiy tibˈajjo ojtxe kawbˈil, ex n‑el tiˈjliˈn Dios, noq tuˈn mi nkubˈ tbˈinchiˈn a tzeˈnkuxjo ntqˈmaˈn ojtxe kawbˈil.
Bˈisbˈajilxla ayiˈy Judiyqiy. Noq tuˈn kyxmiletzˈila ikyjo, kyij tzˈibˈit toj Tuˈjil Tyol Dios, qa noq tuˈn kypaja nchi yolin aye nya Judiy, qa ntiˈ tajbˈin Dios.
Twutzx teˈ qa alkye taj tuˈn tjapin bˈaj ojtxe kawbˈil tuˈn, at tajbˈin te te, tuˈn tel qitit techil tiˈj tchibˈjil, tzeˈnku kubˈ tzˈibˈit toj Tuˈjil Tyol Dios. Me qa mix japin tuˈn, exla qa tok techil, ikyx tzˈeleˈ tzeˈnku ntiˈ techil tok twutz qMan Dios.
Ex qa ma japin kawbˈil kyuˈn xjal nya Judiyqe, aye nya qitin kyechil, ikyx tzˈeleˈ tzeˈnqeku qitin kyechil twutz Dios.
Ex a xjal nya qitin techil tiˈj tchibˈjil, me qa ma japin tkyaqil Tyol Dios tuˈn, kjawil weˈ toj tqˈijil kawbˈil twutz Dios, tuˈn tkubˈ tzˈaqa tuˈn toj tila, a mi njapin tajbˈil qMan tuˈn, exla qa bˈiˈn ojtxe kawbˈil tuˈn, ex qitin techila.
Quˈn nyaqeku kye Ttanim Diosjo, a Judiy, a at kyechil tiˈjtzaqtz kychibˈjil, quˈn nya te qechiljo twutzxix, a n‑ok tiˈjtzaqtz qchibˈjil.
Qalaˈ atzin te xjaljo, a twutzxix Ttanim Dios, a Judiyxix, a tok techil tojxi tanmin, ex atzin te qechiljo twutzxix, a tok tojxi qanmin, a mi qˈanchaˈl, nya noq jun nukˈbˈil tzˈibˈin kyuˈnxjal, qalaˈ tuˈn Xewbˈaj Xjan. Qatzin qa ikyjo, nya kywutzxjal qo elil wen, noq tuˈn jun tiˈ toj qxmilil; qalaˈ twutz Dios, a ojtzqilte qanmin.

3

Atzin jaˈlin, qa ikyjo, ¿Tiˈxixsin tajbˈintzjo tuˈn qok te Judiy, ex tiˈxixsin ktzajil tqˈoˈn a tuˈn tok qechil?
¡Ma nintzx tumil! Tnejilxix, ma txi tqˈoˈn te Dios Tyol kye Judiy.
¿Tiˈn kbˈajiltz qa atku junjun mi weˈ toj tnimbˈil? ¿Ma tuˈntzintzjo ikyjo, okla kyjel ttzaqpiˈn te Dios twenil kyukˈa, noq tuˈn tmeltzˈin te Dios tibˈ, ex tuˈn mi japin bˈaje Tyol?
¡Mina! Quˈn iˈchaqx tkyaqilx te xjaltz nikyˈil yol, me mete Dios kukx njapin bˈajx teˈ tuˈn, tkyaqiljo nkubˈ tqˈmaˈn, tzeˈnkuxjo ntqˈmaˈn toj Tuˈjil Tyol Dios: Ok k‑okila tzˈaqlexix noq tuˈn Tyola, ex kˈwel kyiˈj xjal tuˈn, aj qa ma tzˈoka toj xjelbˈil kyuˈnch.
Me bˈalaqa at jun kyxola aku bˈant tuˈn t‑xi tqˈmaˈn jun t‑xim kyjaluˈn te kolbˈil tibˈ twutz til: Qa noq tuˈnjo qil, chilaˈ, nyekˈine qa ate qMan Dios wenxix, tuˈn otaq kubˈ tnajsin qil. Qatzin qa ikyjo, at tajbˈin qil te Dios tuˈn tnimsit tbˈi, noq tuˈn otaq kubˈ najsit. Qatzin qa ikyjo, ¿Tiquˈntz nkawin Diostz qiˈj, qa at tajbˈin qil te?
Me mina, quˈn tkyaqiljo lo noq jun kyximxjal, ex ntiˈ tumil. Quˈn noqpetzin nya tzˈaqlexix te Diostz, ¿Tzeˈntzintla ttentz, tuˈn tkawin kyibˈaj kykyaqil?
Me lu jun yekˈbˈil lo: Qa noq njaw bˈantjo jun yol wuˈn, ex qa ajo il lo nyekˈinte qa nimx tqoptzˈajiyil Dios, noq tuˈn tnajsit wila, ¿Tiquˈnil kchin kˈwel tkawin Diostza tzeˈnkuxjo jun aj il? ¿Nyaˈpela a taqˈin Diosjo tuˈn tnajsit qilch?
¡Ntiˈxla tumil ikyjo! Quˈn qa ikyjo, ¿Titzin quˈntz mi nqo bˈinchintz nya bˈaˈn, noq tuˈn tkubˈ tnajsin Dios qil, ex noq tuˈnjo lo, tuˈn tyekˈin twenil qMan? Quˈn apetzinkye xjaljo nkyximin te kolbˈil kyibˈ twutz kyil. Quˈn at junjun nstzˈimin yol qiˈja qa iky qxnaqˈtzbˈiljiˈy. Me ayetzin xjal luˈn, noqit aku tzaj tkawbˈil Dios kyibˈaj kujxix wen.
Atzin jaˈlin, ¿Ma awotzinqe, a Judiyqo, nimxixtl qoklin tzeˈnku txqantl? Mina. Quˈn ma bˈaj qyekˈin tojjo xnaqˈtzbˈil lo, qa kykyaqilxjal aj ilqe, exla qa Judiy ex qa nya Judiyqe.
Quˈn ikytzin ntqˈmaˈn Tuˈjil Tyol Dios: Mix aˈl jun xjal tzˈaqle twutz Dios, me tukˈaxpetla jun.
Ex mix aˈl jun n‑el tnikyˈ te Dios, ex mix aˈl jun njyon tiˈj.
Qalaˈ kykyaqil bˈajel txalpaj, ex kykyaqilx ma cheˈx toj najin. Ex mix aˈlx jun nkubˈ tbˈinchin bˈaˈn, me tukˈaxpetla jun.
Ex tkyaqilxjo n‑etz toj kytzi, ikytziˈn tzeˈnku ttzuwil jun kyimnin tokx toj jul. Ex manyor sbˈulqe tukˈa kyyol. Nchi kyˈixbˈe xjal tuˈn kyyol, tzeˈnku ttxˈaˈbˈl kan,
quˈn noq nchi qanbˈin ex nchi yasin kyiˈjxjal.
Ex jun paqx njaw kyikyˈin tuˈn kybˈujin.
Jaˈchax nchi bˈetitz, noqx nchi xitin, ex nkyij kyqˈoˈn bˈis.
Ex ntiˈx chˈin kymujbˈil kyibˈ kyukˈa kyukˈa.
Ex ntiˈx chˈin tchewil Dios kyiˈj.
Atzin jaˈlin, ojtzqiˈn quˈn, qa tkyaqiljo yol tzaluˈn nyolin qiˈj, a awo Judiyqo, quˈn ayetzin yol tzajninqe tojjo quˈj, a Tuˈjil Tyol Dios. Tuˈn ikyjo, ntiˈ jun qkolbˈil qibˈ twutz Dios, quˈn qkyaqil nqo bˈinchin il, ikytziˈn tzeˈnku ma qbˈi. Ex nya noq oˈkqox, qalaˈ tkyaqilxjal twutz txˈotxˈ at kyil, ex ntiˈ jun tumil te kykolbˈil kyibˈ twutz Dios.
Tuˈn ikyjo, mix aˈlx junxjal aku kˈmet tuˈn Dios noq tuˈnjo kybˈinchbˈin, a tzeˈnku ntqˈmaˈn toj ojtxe kawbˈil. Qalaˈ noq a ojtxe kawbˈil nyekˈinte, tuˈn tel qnikyˈ te qa aj ilqo twutz Dios.
Me atzin jaˈlin, ma tzˈel qnikyˈ tiˈj qa ma qo ok tzˈaqle twutz qMan Dios, me nya tuˈn tjapin bˈaj ojtxe kawbˈil quˈn, quˈn ntiˈx tumil tuˈn tjapin quˈn; qalaˈ noq tuˈn qnimbˈil, quˈn ikytzin xi kyxnaqˈtzin jniˈ yolil Tyol Dios ojtxe, ex ikyxjo kyij tzˈibˈit toj tkyaqil Tuˈjil Tyol Dios.
Ma qo ok tzˈaqle qkyaqilx, a awo o qo nimin tiˈj Jesucrist, exla qa aj Judiy ex qa mina; quˈn twutz Dios jun elninqo qkyaqilx.
Quˈn qkyaqilx o qo bˈinchin il, ex toj qanmin najchaq otoˈ tkˈatz tqoptzˈajiyil qMan Dios.
Tuˈn ikyjo, ntiˈtaq tumil tuˈn tchjet qil quˈnx, quˈn qkyˈeˈtaq tiˈj. Me ante Dios, noq tuˈn t‑xtalbˈil, ma qo ok te tzˈaqle twutz, quˈn ma qo kotpit toj qil tuˈn Crist, a Jesús.
Ma tzˈajbˈin tchkyˈel Jesucrist tuˈn qMan Dios te chojbˈil qil, tej tkyim twutz cruz te qxel, aj qa ma qo nimin tiˈj. Ma bˈantjo luˈn noqtzin tuˈn tyekˈin qa ate Dios tzˈaqlexix. ¿Me tiˈn xbˈaj kyukˈa xjal ojtxe, tej naˈmtaq tkyim Jesús? Ma tzikyˈx tnaˈljtz il tuˈn Dios, a otaq bˈant kyuˈnxjal ojtxe, aye a xi kynimin qa iltaq tiˈj tuˈn tul Kolil.
Bˈajjo luˈn noq tuˈn tyekˈit jaˈlin, qa tzˈaqlexix qMan Dios, ex qa kukx tzˈaqle, ex ma qo ok tqˈoˈn te tzˈaqle twutz, noq tuˈn qnimbˈil tiˈj Jesús.
¿Ma oktzin kjawil qnimsin qibˈ tiˈjjo kolbˈilqe? Mina. Quˈn atzin kolbˈil nya quˈnx, ex nya tuˈn tjapin bˈajjo a ntqˈmaˈn ojtxe kawbˈil quˈn, qalaˈ noq tuˈn qnimbˈil.
Tuˈntziˈn ikyjo, bˈiˈn quˈn jaˈlin, qa ma qo ok tzˈaqle twutz qMan Dios noq tuˈn qnimbˈil, ex nya tuˈn qbˈinchbˈin bˈaˈn.
Quˈn ex bˈiˈnxix quˈn qa a qMan Dios te tkyaqil xjal, ex nya noq oˈkx kye aj Judiy.
Quˈn oˈkx junchˈin Dios at, ex ma qo ok tzˈaqle twutz, noq tuˈn qnimbˈil teyile junjun, iˈchaqxla Judiy mo minaj.
Ikytziˈn, ma qo klet noq tuˈn qnimbˈil, ex nya tuˈn tjapin bˈaj ojtxe kawbˈil quˈn. ¿Ma tzuntzin ntqˈmaˈn tuˈnjo lo qa ntiˈ tajbˈin ojtxe kawbˈil? ¡Mina! Quˈn at tajbˈin toj qchwinqil jaˈlin.

4

Atzin jaˈlin, qo ximin chˈin tiˈj Abraham, a ojtxe qxeˈchil. ¿Tiˈtzin xtyekˈe Dios tiˈj tbˈinchbˈin Abraham tuˈn tklet?
Quˈn noqit tuˈn tbˈinchbˈin Abraham s‑oke tzˈaqle twutz Dios, atitla tumil tuˈn tnimsin tibˈ, quˈn tuˈnxitla tibˈtz xtkanbˈe kolbˈil. Me twutz Dios ntiˈx tumiljo ikyjo.
Quˈn ntqˈmaˈn toj Tuˈjil Tyol Dios kyjaluˈn: Ma niminte Abraham tiˈj Dios. Ex noq tuˈn ikyjo, ma tzˈok qˈoˈn tzˈaqle tuˈn Dios.
Atzin jaˈlin, qa at jun aqˈnil ma bˈant jun taqˈin, il tiˈj tuˈn t‑xiˈ twiˈ tkˈuˈj, quˈn at toklin tiˈj, ex nya noq jun oyaj tuˈn t‑xiˈ te, noq tuˈn t‑xtalbˈil tajaw aqˈuntl.
Me metzin qe tiˈjjo kolbˈil, ntiˈ tuˈn qaqˈnin tiˈj. Qalaˈ noq tuˈn qnimbˈil tiˈj qMan Dios, a nchi klet aj il tuˈn, ma qo ok tqˈoˈn te tzˈaqle twutz, ex ma qo klet tuˈn.
Ax tqˈma qtzan Davidjo toj Tuˈjil Tyol Dios tiˈj xjal, a at tkyˈiwbˈil Dios tibˈaj, a ma tzˈok te tzˈaqle twutz, noq tuˈn t‑xtalbˈil qMan, ex nya tuˈn tbˈinchbˈin.
Chiˈ kyjaluˈn: Kyˈiwlinqexix kyeˈ xjal, ayeˈ ma kubˈ tnajsin Dios kyil, ex mi n‑ok tqˈoˈnl twutz tiˈj kybˈinchbˈin.
Kyˈiwlinqexix kyeˈ xjal, ayeˈ mina ntzaj naˈntl kyil tuˈn qAjaw.
Ma qo yolin tiˈj, qa a Dios ok qˈoˈnte Abraham te tzˈaqle twutz, noq tuˈn tnimbˈil. A kyˈiwbˈil lo ¿Ma noqpela kyeku xjal aj Judiy, a aye tok kyechil tiˈj kychibˈjil, mo qa ikyxjo kyeˈ aye ntiˈ kyechil tok?
Kykaˈyinktziˈn Abraham. ¿Ma tzmaxipela s‑ok qˈoˈn Abrahamjo te tzˈaqle twutz Dios, tej tok techil, mo qa te naˈmtaq tok? Kxel nqˈmaˈn qa te naˈmtaq tok techil, ok qˈoˈn te tzˈaqle tuˈn Dios.
Tbˈajlinxiˈ ikyjo, ok qˈoˈn techil, noq te jun yekˈbˈil, ex jun kujsbˈilte qa otaq tzˈok tzˈaqle twutz qMan noq tuˈn tnimbˈil, a attaq, teˈ naˈmxtaq tok techil. Tuˈntzin ikyjo, ate Abraham tok te nim toklin kyxol nimil, ayeˈ ntiˈ kyechil tok, quˈn tuˈn naˈmtaq tok techil Abraham, tej tnimin. Ax Dios ma tzˈok qˈoˈnkye tzˈaqle twutz, noq tuˈn kynimbˈil.
Ex ax Abraham tok te nim toklin kyxol kykyaqiljo xjal, ayeˈ tok kyechil tiˈj kychibˈjil, ex lipcheqek tiˈjjo tnimbˈil Abraham, a attaq, tej naˈmxtaq tok techil.
Quˈn bˈantnintaq tiˈj tuˈn Dios te Abraham ex kye jniˈ tyajil, qa tuˈntaq t‑xi qˈoˈn jniˈ twutz txˈotxˈ kye, tuˈn kyetzinte te jun majx; me nya tuˈn tjapin bˈajjo ojtxe kawbˈil kyuˈn, qalaˈ ikytzin noq tuˈn kynimbˈil tiˈj Dios. Tuˈntziˈn, ok tqˈoˈn Dios te tzˈaqle twutz.
Quˈn noqit tzmaxi at qoklin tiˈjjo etzbˈil, aj tjapin bˈajjo ojtxe kawbˈil quˈn, ntiˈtla tajbˈintzjo qnimbˈil, exsintla ntiˈ tajbˈintzjo a tziyin tuˈn Dios qe, quˈn ikytzintla quˈnx qibˈtz aku qo klet, ex nya tuˈn qMan.
Noqit ntiˈ kawbˈil, mitla nkawin Dios qibˈaj. Me at te kawbˈil tzajnin tuˈn Dios, me nlay qo klet, noq tuˈn tjapin bˈajjo kawbˈil quˈn, quˈn a ojtxe kawbˈil oˈkx nkawin qibˈaj tuˈn tpajjo qil.
Ex noq tuˈn t‑xtalbˈil Dios, tzaj ttziyin jun kolbˈilqe noq tuˈn qnimbˈil, ex ma tzaj tqˈoˈn te jun majx kye tyajil Abraham. Quˈn a tziyin tuˈn Dios nya noq kye xjal Judiy, qalaˈ ex ikyxjo a awo, qa ma qo nimin tzeˈnku te Abraham, exla qa Judiyqo mo minaj. Tuˈnpetziˈn, ma tzˈok Abraham manbˈaj te tkyaqiljo nimil, jaˈchaqx tzajninqetz,
ikyxjo tzeˈnku tqˈma Dios te Abraham toj Tuˈjil Tyol kyjaluˈn: K‑okil nqˈoˈn te manbˈaj te ilaˈ chˈuq xjalch. Quˈn ate Dios nqˈonte kychwinqiljo kyimnin toj kyanmin, ex a kˈwel bˈinchin teˈ, a jniˈ naˈm tbˈant.
Tej ntiˈtaql tumil tuˈn Abraham tuˈn titzˈje jun tkˈwal, me xi tnimin a otaq tzaj tqˈmaˈn Dios te, qa iltaq tiˈj tuˈn tul jun tkˈwal, ex ul itzˈje jun tkˈwal. Ikytzin oke te manbˈaj te nimku chˈuq xjal, a tzeˈnkuxjo otaq tzaj tqˈmaˈn Dios toj Tuˈjil Tyol: Nimxix tyajila ktzajil nqˈoˈn, chi Diosjo te Abraham.
Tuˈn ikyjo, mix kubˈe numje Abraham toj tnimbˈil, exla qa otaq tijin. Ntiˈtaq jun tkˈwal otaq tzul tukˈa t‑xuˈjil, ex chˈixtaq tjapin te jweˈ kˈal abˈqˈe. Ex ikyxjo te Sara, a t‑xuˈjil, ex mibˈin tzˈalin, ex manyor bˈiˈẍ.
Me mix ja kaˈmin tkˈuˈj, ex mix ele tiˈjlin a otaq tqˈma Dios te. Qalaˈ noq kyjaˈ tkujsin tnimbˈil, ex qexix tkˈuˈj tiˈj, ex jaw tnimsin tbˈi Dios,
quˈn elnintaql tnikyˈ te, qa at tipin Dios tuˈn tjapin bˈaj Tyol, a tqˈma.
Tuˈntzintzjo, noq tuˈn tnimbˈil, ok qˈoˈn te tzˈaqle twutz Dios.
Kubˈ tzˈibˈin toj Tuˈjil Tyol Dios, qa ma tzˈok qˈoˈn Abraham tzˈaqle twutz Dios. Me nya noq tiˈj Abraham xyolineˈ,
qalaˈ ikyxjo te qe, qa ma qo nimin tiˈjjo Dios, a jaw anqˈsinte juntl majl qAjaw Jesús kyxol kyimnin.
A xi tqˈoˈn tibˈ tuˈn tkyim, noq tuˈn tpaj qil, ex jaw anqˈin juntl majl kyxol kyimnin, noq tuˈn qok tzˈaqle twutz Dios.

5

Ma qo ok tzˈaqle twutz qMan Dios noq tuˈn qnimbˈil. Tuˈntziˈn ikyjo, at qmujbˈil qibˈ tukˈa, noq tuˈn qAjaw Jesucrist.
Quˈn noq tuˈn qnimbˈil tiˈj Jesús, ma tzaj tqˈoˈn Dios t‑xtalbˈil qe, a tuˈn waˈlqoxix toj qnimbˈil. Ex nqo tzalaj tuˈn qˈuqle qkˈuˈj tiˈj, tuˈn at qoklin tuˈn qpon kanin toj kyaˈj, jaˈ taˈ tqoptzˈajiyil qMan Dios.
Ex nya noq oˈkxjo lo; ex ikyxjo, nqo tzalaj toj tkyaqiljo n‑ikyˈx quˈn, quˈn bˈiˈn quˈn, aj qa ma tzikyˈx quˈn tukˈa tkyaqil qanmin, nten tumil tzeˈn tten tuˈn qayon tiˈj tkyaqiljo tajbˈil Dios.
Ex tuˈn oybˈil luˈn, nqo el wen twutz Dios. Ex tuˈnjo qwenil, at jun qˈuqbˈil qkˈuˈj.
Ex nlay qo numj tuˈnjo qˈuqbˈil qkˈuˈj lo, quˈn ate Dios ma nojsin te qanmin tukˈa tqˈaqˈbˈil tkˈuˈj, noq tuˈn Xewbˈaj Xjan, a tzaj tqˈoˈn qe.
Ntiˈxtaq tumil tzeˈn tten tuˈn qklet quˈnx qibˈ. Tuˈnpetziˈn, ate Crist bˈeˈx kyim te qxel tojxix tqˈijil, noq tuˈn qpaj.
Quˈn nyaxix noq tuˈn t‑xi tqˈoˈn jun xjal tibˈ tuˈn tkyim te t‑xel juntl, exla qa tuˈn tpaj jun xjal tzˈaqle. Qatzila qa at juntz aku txi tqˈoˈn tibˈ te t‑xel jun xjal, a nimxix t‑xilin wen.
Me metzin te Dios tzaj tyekˈin tqˈaqˈbˈil tkˈuˈj qe: Quˈn tej naˈmxtaq qnimin, ex otoˈxtaq toj il, bˈeˈx kyim Crist te qxel.
Atzin jaˈlin, ma qo ok tzˈaqle twutz qMan Dios, noq tuˈn tchkyˈel Jesús, a el chitj twutz cruz, tej tkyim. Tuˈnpetziˈn, ok qo tzaqpetil tjaqˈjo tqˈoj Dios, a tzul kanin.
Ajqˈojqotaq tukˈa, me ma qo ok tmujbˈin Dios junx tukˈa, noq tuˈn tkyimlin Tkˈwal te qxel. Me nimxixtl tqˈaqˈbˈil tkˈuˈj qiˈj jaˈlin, quˈn ma qo ok te tkˈwal tuˈn qmujbˈil qibˈ tukˈa. Ex tuˈnjo tqˈaqˈbˈil tkˈuˈj, ok qo kletil tuˈn te jun majx.
Ex nya oˈkxjo lo; qalaˈ nqo tzalaj tiˈj qMan Dios noq tuˈn qAjaw Jesucrist, quˈn noq tuˈn, at qmujbˈil qibˈ jaˈlin tukˈa Dios.
Noq tuˈn jun ichin s‑oke il twutz txˈotxˈ. Ex noq tuˈn il, tkyaqilxjal il tiˈj tuˈn tkyim, quˈn tkyaqilxjal aj il.
Tej naˈmxtaq tuljo ojtxe kawbˈil, attaq il twutz txˈotxˈ, me mix kawine Dios, quˈn naˈmtaq tzaj tqˈoˈn kawbˈil.
Me tkyaqil xjal i kyim kyojjo qˈij te Adán tuˈn kyil, ex tzmaxi tzaj tqˈoˈn Moisésjo ojtxe kawbˈil; iˈchaqx nya ikyxjo kyilxjal tzeˈnku til Adán, a el ikyˈin teˈ jun yol, a xi tqˈmaˈn Dios te. Me atziˈn Adán jun yekˈbˈil tiˈj Jesús, a tuˈntaq tul.
Me nya junx. Quˈn a til Adán nya ikyjo tzeˈnku toyaj qMan Dios. Quˈn tuˈn til Adán, tkyaqilxjal il tiˈj tuˈn tkyim. Me metzin kolbˈil, a tzaj toyin Dios tuˈn t‑xtalbˈil jun ichin, a Jesucrist, nimxix tipin tibˈaj kyimin kye xjal, aye nchi nimin tiˈj.
Quˈn anteˈ til Adán, nya ikyjo tzeˈnku kolbˈil, a tzaj tqˈoˈn qMan Dios. Quˈn noq tuˈn jun il, tzaj tkawbˈil Dios kujxix wen qibˈaj qkyaqilx. Me metzin teˈ oyaj, a tzaj tqˈoˈn Dios, tuˈn tnajsit nim il, ex tuˈn qok tzˈaqle twutz.
Qa noq tuˈn tpaj til Adán, tkyaqil xjal il tiˈj tuˈn tkyim, exsin ikyxjo, noq tuˈn juntl ichin, a Jesucrist, ayeˈ a ma chi ok tzˈaqle twutz Dios, nimxixtl kye kyipin tuˈn tkubˈ tiˈj tkyaqil nya bˈaˈn toj kychwinqil, noq tuˈn t‑xtalbˈil.
Ikytziˈn, noq tuˈn til Adán, tkyaqilxjal ma cheˈx toj najin; exsin ikyxjo, noq tuˈn t‑xi tqˈoˈn Jesucrist tibˈ tuˈn tkyim, ma chi ok tzˈaqle twutz qMan Dios tkyaqiljo, a ma chi nimin tiˈj.
Quˈn noq tuˈn s‑el tiˈjlin Adán Tyol Dios, ma chi kyijxjal toj najin tuˈn kyil. Exsin ikyxjo, noq tuˈn xkubˈ tnimin Jesús Tyol Dios, nimku ma chi ok tzˈaqle twutz.
Ante ojtxe kawbˈil ma tzul, noq tuˈn tyekˈinku il. Me atzaj teˈ xchˈiy kyilxjal, atzin t‑xtalbˈil Dios nimxixtl tuˈn tkubˈ tiˈj tkyaqil il tuˈn.
Tuˈntziˈn ikyjo, ikyxsin tzeˈnku te il nkubˈ tiˈj tkyaqil xjal tuˈn, tuˈn kykyim; exsin ikyxjo, a t‑xtalbˈil qMan Dios nkubˈ tiˈj tkyaqil nya bˈaˈn tuˈn, tuˈn qok tzˈaqle twutz te jun majx, noq tuˈn qAjaw Jesucrist.

6

Qatzin qa ikyjo, ¿Ma kukxpela qo bˈinchiltzjo il, noq tuˈn tkubˈ tnajsin qMan Dios qil tuˈn t‑xtalbˈil?
¡Mina! Quˈn ma qo kyim toj twutz il, atxix tej xqo nimin, ex ntiˈ toklin qiˈj. ¿Tzeˈntzin ttentz tuˈn kukx tuˈn qbˈinchin il?
Quˈn bˈin quˈn qkyaqilx, a ma qo kuˈx toj aˈ te jawsbˈil aˈ toj tbˈi Crist, a Jesús, tuˈntzin qyekˈinte kywutzxjal, qa ma qo kyim junx tukˈa, ikyxjo tzeˈnku jun kyimnin nkux muqet toj txˈotxˈ.
Quˈn ikytziˈn, tej qkuˈx toj aˈ te jawsbˈil aˈ, ikytziˈn tzeˈnku ma qo kux muqet junx tukˈa Crist, tej tkyim. Exsin tej qjatz toj aˈ, tzaj tqˈoˈn qMan Dios jun akˈaj chwinqil qe tzaluˈn twutz txˈotxˈ, ikyxjo tzeˈnku te Crist, tej tjaw anqˈin juntl majl kyxol kyimnin, tuˈn tipin tqoptzˈajiyil qMan Dios.
Quˈn qa ma tzˈok qmujbˈin qibˈ junx tukˈa Crist tojjo tkyimlin, tej qkuˈx toj aˈ te jawsbˈil aˈ, ex ikyxjo ma tzˈok qmujbˈin qibˈ tojjo akˈaj chwinqil, tuˈn tjawlintz anqˈin juntl majl.
Quˈn bˈiˈn quˈn, qa a ojtxe qten ntiˈ tipin qibˈaj, quˈn nyakuj o jaw pejkˈit twutz cruz junx tukˈa Crist tuˈn tkyimlin, tuˈntzintla ntiˈ tipin il toj qchwinqil jaˈlin, ex tuˈntzintla mi qo okine te taqˈnil il tuˈn qil,
quˈn qa ma qo kyim, ma qo tzaqpaj toj il.
Ex qa o qo kyim junx tukˈa Crist tiˈj tkyaqil nya wen toj qanmin, ma qe qkˈuˈj tiˈj, qa ok qo najal tukˈa te jun majx toj kyaˈj.
Quˈn bˈiˈn quˈn, qa tuˈn tjawlintz anqˈin juntl majl Crist kyxol kyimnin, ntiˈ tipin kyimin tiˈj.
Quˈn tej tkyim Crist, bˈeˈx chjet til tkyaqil xjal tuˈn, a kchi nimil tiˈj. Tej tjatz anqˈin, lu nnajle tukˈa Dios jaˈlin.
Exsin ikyx kyejiˈy, kyqˈonktzin kyibˈa tzeˈnku kyimnin te il, me itzˈ te Dios, noq tuˈn kymujbˈil kyibˈa tukˈa, tuˈn Crist, a Jesús.
Tuˈnpetziˈn, mi txi kyqˈoˈn ambˈil te il, tuˈn tkubˈ tiˈj kyxmilila tuˈn, ex tuˈn tkubˈ kyniminjiˈy a ntqanin tachbˈil kyxmilila.
Ex mi txi kyqˈoˈn kyxmilila te bˈinchbˈil il. Qalaˈ, kyqˈonx kyxmilila te Dios te bˈinchbˈil bˈaˈn, quˈn ma chi kyima te il, noq tuˈn akˈaj kychwinqila, ex ma chi jatz anqˈiˈn juntl majl jaˈlin, me te Dios.
Ex atzin jaˈlin, ntiˈl tipin il kyibˈaja, quˈn ntiˈ kyokliˈn tiˈjjo a ntqanin ojtxe kawbˈil kyiˈja, a kyimin; qalaˈ noq tiˈjjo t‑xtalbˈil qMan Dios.
¿Tzeˈntzintz? ¿Ma okpela qo bˈinchiltz il, tuˈn nya otoˈkx tjaqˈ ojtxe kawbˈil, a nqanintaq qiˈj tuˈn qkyim, a qa at t‑xtalbˈil qMan Dios qukˈa te najsbˈil qil? ¡Mina!
Quˈn bˈiˈn kyuˈn, qa ma chi oka te kyaqˈnil jun xjal, il tiˈj tuˈn tkubˈ kynimiˈn. Exsin ikyxtzjo luˈn, qa ma txi kyqˈoˈn kyibˈa tuˈn kybˈinchiˈn il, kchi okila te taqˈnil il. Me noq tuˈn kˈwel kynimiˈn il, kchi xel qˈiˈn tuˈn toj kyimin. Qalaˈ qa ma kubˈ kynimiˈn qMan Dios, kchi okila te tzˈaqle tuˈn.
Quˈn ojtxe, taqˈnil ilqetaqa. Me atzin jaˈlin, chjonte Dios, ma txi kynimiˈn tukˈa tkyaqil kyanmiˈn, a tumil xnaqˈtzbˈil, a saj qˈoˈn kyeˈy.
O chi tzaqpaja te tipin il; atziˈn jaˈlin ma chi oka te taqˈnil bˈaˈn.
Nchin yoliˈn kyukˈiy tukˈa jun yol nya kuj, tuˈn tel kynikyˈa te, quˈn tuˈn naˈm telxix kynikyˈa te t‑xilin lo. Quˈn ikytziˈn tzeˈnku ojtxe, xi kyqˈoˈn kyxmilila te bˈinchil il ex tkyaqil wiq nya bˈaˈn; exsin ikyxtzjo jaˈlin, kyqˈoˈnx kyxmilila te bˈinchil bˈaˈn, tuˈn kyoka tzˈaqle, ex tuˈn kyanqˈiˈn toj jun kychwinqil saqxix twutz Dios.
Quˈn ojtxe, tej iteˈxtaqa te taqˈnil il, mi nchi okintaqa te bˈinchil bˈaˈn.
¿Me tiˈtzin chˈin saj tqˈoˈn kyeˈy, tkyaqiljo a nchi txˈixwiˈy te jaˈlin? Quˈn tkyaqiljo anetziˈn, nqoˈx tiˈn toj kyimin te jun majx.
Me atzin jaˈlin tzaqpinqiˈy tjaqˈ tipin il, ex ma chi oka te taqˈnil qMan Dios. Quˈn atpen teˈ luˈn tajbˈin. O tzaj tqˈoˈn qe jun qchwinqil saqxix twutz, ex qo xel tiˈn toj jun tkabˈ chwinqil te jun majx, aj qkyim.
Quˈn atzin chojbˈil ntzaj tuˈn il, te kyimin. Me atzin toyaj qMan Dios ntzaj tqˈoˈn, jun chwinqil te jun majx, noq tuˈn qmujbˈil qibˈ tukˈa Crist, a Jesús, a qAjaw.

7

Ayiˈy erman, a ojtzqiˈn ojtxe kawbˈil kyuˈn; bˈiˈn kyuˈn qa a kawbˈil at toklin te jun xjal qa itzˈx.
Ikyjo tzeˈnku jun qya, a ma jaw meje tukˈa tchmil. A itzˈxtaqjo tchmil, at toklin tkawbˈil mejebˈlin tibˈaj. Me qatzin qa ma kyimjo tchmil, ma tzaqpajjo qya tjaqˈjo tkawbˈil mejebˈlin, a attaq tibˈaj.
Me qa ma jaw meje qya tukˈa juntl ichin, exsin itzˈx tchmil, aj kyˈaˈjil ikyjo. Me qatzin qa ma kyimjo tchmil, bˈeˈxpen ktzaqpajiltz tojjo tkawbˈil mejebˈlin, ex bˈaˈn tuˈn tjaw meje tukˈa juntl ichin, ex nya aj kyˈaˈjil ikyjo.
Ikytzin kyejiˈy, werman; o chi kyima noq tuˈn tkyimlin Crist. Ex atzin jaˈlin, ntiˈ toklin ojtxe kawbˈil kyibˈaja; qalaˈ ma chi oka te juntl chmilbˈaj, a Jesucrist, a jaw anqˈin kyxol kyimnin te jun majx. Tuˈnpetziˈn, qo ajbˈintzintz te bˈinchil teˈ bˈaˈn twutz qMan Dios.
Quˈn tej tzunxtaq nqo anqˈin toj ojtxe qten, ma tzˈajbˈiˈn ojtxe kawbˈil qe, tuˈn tyekˈin te qe qa bˈinchil ilqo, ex nqo ok tyekin tuˈn qbˈinchin il. Ex nkubˈ qbˈinchintaq ikyxjo tzeˈnku ntqanintaq tachbˈil qxmilil, ex noq tuˈn qxiˈ toj najin te jun majx.
Me atzin jaˈlin, ma qo kyim tjaqˈ tipin ojtxe kawbˈil, ex mi txi qqˈoˈn qibˈ tuˈn qbˈinchinl il tzeˈnkuxjo ntqanin qxmilil. Tuˈnpetziˈn, ma qo tzaqpaj tuˈn qajbˈin te qMan Dios tuˈnjo akˈaj tumil, a tzaj tqˈoˈn Xewbˈaj Xjan, ex nya tuˈn ojtxe kawbˈil, a kyij tzˈibˈin.
¿Tiˈtzila t‑xiliˈn tkyaqiljo lo? ¿Ma nyapetzila wentzjo ojtxe kawbˈiltz? ¡Mina! Quˈn tuˈn ojtxe kawbˈil s‑ele nnikyˈa tiˈjjo wila. Ikytziˈn, quˈn ex noqit nya ojtxe kawbˈil xqˈmante qa nya wenx tuˈn tel qanmin tiˈj jun tiˈ, mitla s‑el nnikyˈa te.
Me noq tuˈn nukˈbˈil lo, ate il xkubˈ tzyuˈn weˈy, tuˈn tel wanmiˈn tiˈj tkyaqil. Quˈn noqit ntiˈ jun kawbˈil, ntiˈtla il.
Quˈn tej kˈwalqinxtaqa, attaq nchwinqila, exla qa naˈmtaq tel nnikyˈa kyiˈjjo nukˈbˈil toj kawbˈil. Me atzin tej ẍin ntijiˈn, ma tzˈel nnikyˈa tiˈjjo nukˈbˈil; tzmaxitzin s‑el nnikyˈjiˈy te wila, ex tuˈn ikyjo, bˈeˈx el npaˈn wibˈa tiˈj Dios, quˈn nyataq bˈaˈn nten twutz; ikyqintaqjiˈy tzeˈnku jun kyimnin.
Quˈn ikytziˈn, ma tzˈel nnikyˈa te qa a kawbˈil tzaj qˈoˈn, noq tuˈn tten nchwinqila te jun majx. Me noq tuˈn tpajjo wila, axjo kawbˈil, a bˈaˈn, nqanin wiˈja tuˈn nkyima.
Quˈn noq tuˈn il, bˈeˈx txˈixpitjo kawbˈil, ex ma chin kubˈ sbˈuˈn, tuˈn nxiˈy toj najin, noq tuˈnxjo kawbˈil, a nqanintaq wiˈja, tuˈn tpaj wila.
Quˈn ikytzin bˈiˈn quˈn, qa a kawbˈil xjanxix, ex qa a nukˈbˈil xjanxix, tzˈaqlexix ex wenxix.
Qa ikytzjo, ¿Ma apelaˈ kawbˈil wenxix kxel qˈin weˈy toj najin? ¡Mina! Qalaˈ ikytzin ate il xi qˈin weˈy toj kyimin. Quˈn ikytzin s‑ele qnikyˈjo te qa nimxix tipin il, ex qa noq tuˈn, xbˈante tkyaqil nya bˈaˈn wuˈn.
Quˈn bˈiˈn quˈn qa a kawbˈil, tuˈn qMan Diosx. Me ayintzin weˈ, kukx ntqanin nxmilila tuˈn nbˈinchiˈn nya wen, quˈn atzin ojtxe nteˈn xi kˈayin weˈy tuˈn wokiˈn te il.
Quˈn mi n‑el nnikyˈa te tiquˈnil mi nbˈant wuˈn a waja tuˈn tkubˈ nbˈinchiˈn. Ex atziˈn a nkyˈeˈy tuˈn tkubˈ nbˈinchiˈn, atzin bˈantjo wuˈn.
Me qa a xbˈantjo wuˈn a nkyˈeˈy tuˈn tkubˈ nbˈinchiˈn, a nya wen, chi kawbˈil. Antza n‑ele nnikyˈa te, qa a kawbˈil, a iˈjlin wuˈn, wenxix.
Ex ante nya bˈaˈn nkubˈ bˈinchit, tzajnin tuˈn il, a at toj wanmiˈn.
Quˈn bˈiˈn wuˈn, qa nlay bˈant jun bˈaˈn tuˈn ojtxe nteˈn. Mix tuˈn waja tuˈn tkubˈ nbˈinchiˈn bˈaˈn, me ntiˈ tumil tuˈn tbˈant wuˈn.
Quˈn mi nbˈantjo a bˈaˈn wuˈn, a waja tuˈn tkubˈ nbˈinchiˈn, qalaˈ oˈkxjo nya wen, a nkyˈeˈy tuˈn tbˈant.
Qatzin qa kukx nkubˈ nbˈinchinjiˈy a nkyˈeˈy tuˈn tbˈant, antza n‑ele nnikyˈa te qa atx il toj wanmiˈn, ex ax nxi jkˈuˈn wejiˈy, tuˈn nbˈinchin il.
Tuˈn ikyjo, bˈiˈn wuˈn qa at jun tumil toj nwutza, tzeˈn tten tuˈn tbˈantjo bˈaˈn, me axixl il nkubˈ nej wuˈn, a nya wen.
Nnaˈn tzaljbˈil toj wanmiˈn, tuˈn tkubˈ nbˈinchiˈn tzeˈnku taj qMan Dios,
me n‑el nnikyˈa te, qa a ojtxe nteˈn jun ajqˈoj tiˈjjo bˈaˈn, a waja tuˈn tkubˈ nbˈinchiˈn. Atziˈn iljo luˈn, atzin jtzˈol wejiˈy, tuˈn wajbˈiˈn te.
¿Tzeˈnxsila chin okiliˈy? ¿Altzila kye ktzaqpil weˈy tojjo ojtxe nteˈn, a nya bˈaˈn ntqanin tachbˈil nxmilila, a nxi qˈiˈn weˈy toj najin?
Me chjontex te qMan Dios; noq tuˈn qAjaw Jesucrist, quˈn a o tzaqpiˈn weˈy tjaqˈ tkyaqiljo luˈn. At kabˈe tumil te wey: Jun, a wanmiˈn il tiˈj tuˈn tajbˈiˈn te Dios; tkabˈ, quˈn tuˈn xjalqiˈn, intinka toj joybˈil tuˈn il, tuˈn nkubˈ nbˈinchiˈn tzeˈnku ntqanin tachbˈil nxmilila, a ojtxe nteˈn.

8

Me atzin jaˈlin, ntiˈx jun kawbˈil kujxix te jun majx kyibˈajjo a at kymujbˈil kyibˈ tukˈa Crist, a Jesús, quˈn mi nchi anqˈin tzeˈnku ntqanin tachbˈil kyxmilil, qalaˈ tzeˈnkuxjo taj Xewbˈaj Xjan.
Quˈn a tumil, a tzajnin tuˈn Xewbˈaj Xjan, ntzaj tqˈoˈn akˈaj chwinqil qe, noq tuˈn qmujbˈil qibˈ tukˈa Crist, a Jesús, ex ma qo tzaqpaj tjaqˈjo tumil tuˈn il ex te kyimin.
Nlay qo klet tuˈn ojtxe kawbˈil, quˈn ntiˈ tumil tuˈn tjapin bˈaj quˈn, noq tuˈn tpajjo ojtxe qten nya bˈaˈn. Me atzin jaˈlin, ma qo tzaqpaj tuˈn qMan Dios, tuˈn saj tqˈoˈn Tkˈwal twutz txˈotxˈ, tuˈn tok te xjal tzeˈnku qe; me mix kubˈe tiˈj tuˈn il; qalaˈ tej tkyim te chojbˈil qil, ma kubˈ tiˈj tkyaqil il tuˈn.
Tuˈntzin tjapin bˈajjo t‑xilin tumil ojtxe kawbˈil, mina nqo bˈet jaˈlin tzeˈnku ntqanin qxmilil, qalaˈ tzeˈnku taj Xewbˈaj Xjan.
Quˈn ayetziˈn, a nchi bˈet tzeˈnkuxjo taj ojtxe kyten, ex oˈkx nchi ximin tiˈjjo nya bˈaˈn, a ntqanin kyxmilil. Me ayetziˈn, a nchi bˈet tzeˈnkuxjo taj Xewbˈaj Xjan, n‑ok tilil kyuˈn tzeˈnku taj Xewbˈaj Xjan.
Quˈn qa noq oˈkx s‑ok qqˈoˈn qanmin tiˈjjo qxmilil, qo xeˈl tojjo najin te jun majx. Me qa ma tzˈok qxoˈn qanmin tiˈjjo taj Xewbˈaj Xjan, ktzajil qˈoˈn chwinqil te jun majx ex jun nukˈbˈil, a nlay bˈajx.
Ayetziˈn k‑okil kyxoˈnx kyanmin tiˈjjo taj ojtxe kyten, ajqˈojqe tiˈj qMan Dios, quˈn kykyˈeˈ tuˈn tkubˈ kynimin tkawbˈil, ex nlay japin kyuˈn.
Tuˈnpetziˈn, aye nchi bˈet tzeˈnkuxjo ntqanin tachbˈil kyxmilil, mi ntzalaj Dios kyiˈj.
Me ayetzin kyeˈ mi nchi bˈeta tzeˈnkuˈ ntqanin kyxmilila, qalaˈ tzeˈnkuxjo taj Xewbˈaj Xjan, qa matxixix ten Xewbˈaj Xjan toj kyanmiˈn, quˈn qa ntiˈ Xewbˈaj Xjan, a T‑xew Jesucrist, toj kyanmiˈn, nya te Cristqiˈy.
Me qatzin qa najle Crist toj kyanmiˈn, exla qa ma kyimjo kyxmilila tuˈn tpaj kyila, me metzin kyanmiˈn, ok k‑anqˈil te jun majx tukˈa Dios, quˈn tuˈn ma tzˈok tzˈaqle twutz.
Ex qa najle Xewbˈaj Xjan toj kyanmiˈn, kjawil anqˈin kyxmilila tuˈn, tzeˈnku jatz anqˈin te Crist, a Jesús, juntl majl kyxol kyimnin tuˈn Xewbˈaj Xjan, a T‑xew qMan Dios.
Tuˈnpetziˈn erman, nya bˈaˈn tuˈn qbˈet tzeˈnku ntqanin tachbˈil qxmilil.
Quˈn qa ma kubˈ qbˈinchin ikyjo, ok qo xeˈl toj najin te jun majx. Qalaˈ il tiˈj tuˈn qbˈet tzeˈnkuxjo taj Xewbˈaj Xjan, ex tuˈn tkubˈ qbˈyoˈn a tajbˈil ojtxe qteˈn, tuˈn mi qox lipel tiˈj, quˈn qa ma bˈantjo ikyjo, ok qo anqˈil te jun majx.
Quˈn kykyaqiljo nchi bˈet tzeˈnku taj Xewbˈaj Xjan, ayetziˈn tkˈwal Diosjo.
Quˈn a Xewbˈaj Xjan ma txi qkˈmoˈn, nya noq tuˈn qok te aqˈnil te jun majx, ex tuˈn qbˈinchin tzeˈnku ntqanin qxmilil. Quˈn qa ikyjo, at qxobˈil teˈ kawbˈil kujxix te Dios. Qalaˈ, a Xewbˈaj Xjan tzaj tqˈoˈn qoklin te tkˈwal Dios. Tuˈntzintzjo, nxi qqˈmaˈn te Dios: Ay ntatiˈy, qo chiˈ.
Quˈn axjo Xewbˈaj Xjan nqˈmante te qanmin qa ma qo ok te tkˈwal Dios.
Quˈn qa ma qo ok te tkˈwal Dios, at qoklin tiˈjjo tkyaqil etzbˈil o tzaj tqˈmaˈn, junx tukˈa Crist. Me il tiˈj nej tuˈn tikyˈx quˈn tzeˈnku ikyˈx te Crist tuˈn. Tbˈajlinxiˈ ikyjo, ok qo jawil nimsin junx tukˈa toj tqoptzˈajiyil kyaˈj.
Atzin jaˈlin, te weˈy, tkyaqiljo n‑ikyˈx quˈn tzaluˈn twutz txˈotxˈ mixla chˈin aku pon, tzeˈnku a tqoptzˈajiyil qMan Dios, a tzul, aj tjapin bˈajjo qanbˈil tkubˈ twutz txˈotxˈ, ex aj tyekˈajtz ankye qe tkˈwal Dios twutzxix.
Quˈn tkyaqiljo tchˈiysbˈin Dios ok tjaqˈ tqanbˈil, tuˈn tqˈayj, ex tuˈn tkyim, me nya kyuˈnx kyibˈx, qalaˈ tuˈn tajbˈil qMan Dios, noq tuˈn tpaj il, teˈ tok twutz txˈotxˈ. Me attaq jun qˈuqbˈil kˈuˈjbˈaj,
tuˈn tjapin bˈajjo qanbˈil lo, ex tuˈn tok tkyaqil tchˈiysbˈin tojxix tzaqpibˈl manyor tbˈanilxix te qMan Dios, a saj qˈoˈn kye tkˈwal.
Quˈn bˈiˈn quˈn, qa jaˈlin tkyaqil tchˈiysbˈin Dios ntˈinin, ex n‑ikyˈx tuˈn, tzeˈnku n‑ikyˈx tchyoˈn kˈwal tuˈn jun qya, aj tja qˈiˈn.
Ex nya oˈkxjo tchˈiysbˈin Dios, qalaˈ ikyxjo qe, exla qa ma tzaj tqˈoˈn Xewbˈaj Xjan toj qanmin te jun kujsbˈilte tiˈj a ktzajil qkˈmoˈn toj kyaˈj, nqo tˈiˈnin toj qanmin, ex nqo ayon tiˈj tqˈijil, tuˈn t‑xi tqˈmaˈn kywutzx tkyaqil xjal, qa o tzaj qˈoˈn qoklin te tkˈwal Dios, ex tuˈn tkotpit qxmilil tjaqˈjo qanbˈil.
Tej qklet, bˈeˈx qe qkˈuˈj tiˈjjo etzbˈil toj kyaˈj, me naˈm qkˈmonte, quˈn noqit oje, mitla nqo ayontltz tiˈj. Quˈn ¿Tiquˈnil tuˈn qayonl tiˈjjo a atl?
Qalaˈ a etzbˈil nqo ayon tiˈj, naˈmx qetzinte. Tuˈnpetziˈn, il tiˈj tuˈn qayon tiˈj tukˈa tqˈuqbˈil qkˈuˈj.
Ex axjo Xewbˈaj Xjan n‑onin qiˈj, tzeˈn tten tuˈn qnaˈn Dios, quˈn mi n‑el qnikyˈ teˈ taj. Me atzin Xewbˈaj Xjan nkubˈsin twutz qiˈj twutz qMan Dios tukˈa tqˈajqˈojil twiˈ, a nlay bˈant qyolinte.
Me ante qMan, a Xpichˈil qanmin, ex n‑el tnikyˈ te tnabˈl Xewbˈaj Xjan, quˈn kubˈsin twutz qiˈj tzeˈnkuxjo tajbˈil qMan Dios kyiˈjjo o chi ok te te.
Bˈiˈn quˈn qa ax Dios nkubˈ bˈinchinte tkyaqil, tuˈn tel wen toj kychwinqiljo aye nchi ok kˈuˈjlinte, a ayeˈ o chi ttxok tzeˈnkuxjo t‑xim.
Quˈn tkyaqil nimil noq ojtzqiˈnl tuˈn Dios atxix naˈmtaq tkubˈ xkye tkyaqil, ex ax jaw skˈoˈnkye, tuˈn kyok te tkˈwal, ex tuˈntzin tokjo Tkˈwal, a Jesús, te tnejil kyxol tkyaqil nimil.
Ex ayeˈ i jaw tskˈoˈn t‑xe tnejil, ma chi ttxok, tuˈn kyok te te. Ex ayetzin ẍi ttxok, i ok tqˈoˈn te tzˈaqle twutz. Ex aye ẍi ok tqˈoˈn te tzˈaqle, ma tzaj tqˈoˈn kyoklin toj tqoptzˈajiyil kyaˈj.
¿Tzeˈntzila quˈn? Qa a Dios at qukˈa, ¿Altzila kye aku tzˈok meltzˈajtz qiˈj?
Quˈn mipe xkubˈ t‑xkˈaˈyin te Diostz a Tkˈwalku, quˈn ma txi tqˈoˈn tuˈn tkyim tuˈn qpaj. ¿Nyaˈpela ktzajil tqˈoˈntz tkyaqiljo at tajbˈin qe junx tukˈa Tkˈwal?
A Dios o jaw skˈoˈnqe tuˈn qok te tzˈaqle twutz. ¿Ma atpela jun aku txi patinqe?
¿Altzila kye jun aku ja yasintz qiˈj? ¡Mix aˈl! Quˈn ate Crist o kyim, ex o jaw anqˈin juntl majl kyxol kyimnin, ex lu at jaˈlin toj kyaˈj toj tman qˈobˈ qMan Dios, ex nkubˈsin twutz qiˈj.
¿Ma atpela jun aku tzˈel paˈnqe tiˈjjo tqˈaqˈbˈil tkˈuˈj Crist? ¿Ma apelaˈ yajbˈil, a n‑ikyˈx quˈn, apelaˈ bˈis, ayepelaˈ ajqˈoj, tuˈnpelaˈ waˈyaj, tuˈnpelaˈ ntiˈ qxbˈalin, tuˈnpelaˈ xobˈajil, apelaˈ kyimin?
Quˈn ntqˈmaˈn toj Tuˈjil Tyol Dios: Tkyaqil qˈij n‑elje qiˈja tuˈn qkubˈ bˈyoˈn, noq tuˈn tpaja. Ex nqo ok qˈoˈn tzeˈnku tal rit nxi qˈiˈn toj bˈiybˈil.
Me tojxix kykyaqiljo lo, ma kubˈ kyiˈj quˈn, noq tuˈn Crist, a kˈuˈjlinqo tuˈn.
Tuˈnpetziˈn, qˈuqle nkˈuˈja qa mix aˈl jun aku tzˈel paˈnqe tiˈj tqˈaqˈbˈil tkˈuˈj qMan Dios: Exla qa ma qo kyim, exla qa itzˈqo; exla qa kyuˈn angel, exla qa kye taqˈnil tajaw il; exla qa a at tzaluˈn twutz txˈotxˈ jaˈlin, exla qa a tzul kanin; exla qa tkyaqil wiq kyipin aˈla.
Ex ikyxjo, mixla aˈlx aku tzˈel paˈnqe tiˈj Dios, jaˈchaqxla otoˈtz: Exla qa jawl, exla qa kubˈl. Ntiˈxla juntl tbˈinchbˈin Dios aku tzˈel paˈnqe tiˈjjo tqˈaqˈbˈil tkˈuˈj, a ma tzaj tqˈoˈn tuˈn qAjaw Crist, a Jesús.

9

Twutzxix kxel nqˈmanjiˈy luˈn, quˈn nimilqiˈn tiˈj Crist, ex nya noq njaw bˈant wuˈn, ex ax Xewbˈaj Xjan toj wanmiˈn nkujsinte qa twutzxixjo nyola luˈn:
Qa nimx bˈis nnaˈn, ex tzunx nchyoˈn wanmiˈn
kyiˈjjo nxjalila, aye wermana te nxeˈchila. Quˈn wajatlaˈy tuˈn woka te kyxel tjaqˈ tqanbˈil qMan Dios, ex tuˈn wel paˈn tiˈj Crist, noqitla tuˈn kykletku nxjalila, aye a naˈmx kynimin, a junx tzajnin qyajila kyukˈa.
Quˈn tyajil qtzan Israelqe, ex xi tkˈmoˈn Dios te Ttanim, ex najan Dios kyxol tukˈa tkyaqil tqoptzˈajiyil. Xi tqˈoˈn Dios tumil toj tkawbˈil Moisés tuˈn kykyijxjal toj wen tukˈa, ex xi kykˈmoˈn kˈulbˈil toj tnejil ja te naˈbˈl Dios, ex jniˈxjo otaq tzaj ttziyin Dios, tuˈn t‑xi tqˈoˈn kye.
Ex kˈwalbˈajqe kye tnejil qxeˈchil, aye nmaq nimil tiˈj Dios. Ex tuˈntzin kyyajil ikyjo, itzˈje Crist, a Dios, tAjaw Tkyaqil, nimxit tbˈi te jun majx. Ikyxitjo.
Me mix kubˈe kynimin aj Israel, a tqˈma Dios kye. ¿Ma tuˈntzin ikyjo, mi japin te Dios tuˈn, tkyaqiljo tzaj ttziyin kye Ttanim? ¡Mina! Quˈn nya tkyaqiljo, a el itzˈje kyxol aj Israel toj tchibˈjil, twutzxix aj Israelqe.
Ex nya tkyaqiljo, a el itzˈje tiˈj Abraham twutzxix tkˈwalqe, quˈn otaq tzaj tqˈmaˈn Dios te Abraham toj Tuˈjil Tyol kyjaluˈn: Noq tuˈn Isaac ktenbˈil tyajila.
Tuˈntziˈn ikyjo, n‑el qnikyˈ te, qa mix aˈl jun at toklin te tkˈwal Dios noq tuˈn t‑xeˈchil jaˈ itzˈje. Qalaˈ oˈkqexjo aye o chi itzˈje tkabˈ majin tzeˈnkuxjo tqˈma Dios. Aye xjal anetziˈn at kyoklin twutz te twutzxix tyajil Abraham.
Quˈn tej otaq chi tijin Abraham, ex ntiˈtaql tumil tuˈn tul jun kyal, xi tqˈmaˈn Dios kye: Tojjo qˈij, a xi nqˈmaˈn, tzul itzˈje jun tal Sara, a t‑xuˈjilach. Ex antza n‑ele qnikyˈ te, qa aku bˈant tuˈn Dios, tzeˈnchaqxjo tajtz.
Quˈn nya oˈkxjo luˈn; ex ikyxjo te Rebeca, i ul itzˈje kabˈe tal, kwaˈchqe, tukˈa tchmil, Isaac, a ojtxe qxeˈchil.
Tej naˈmxtaq kyitzˈje, ex naˈmxtaq tbˈant chˈin tiˈ kyuˈn, qa bˈaˈn mo minaj, xi tqˈmaˈn Dios te Rebeca: Ate itzikybˈaj k‑ajbˈil te itzˈinbˈaj. Ikytziˈn, bˈiˈn quˈn, qa a Dios jaw skˈoˈnkye tzeˈnkuxjo taj, ex nya tzeˈnku kybˈinchbˈinxjal; qalaˈ noq tuˈn txokbˈil, a kubˈ t‑ximin atxix naˈmtaq tkubˈ xkye tkyaqil.
Ex ikyx ntqˈmaˈn Diosjo toj Tuˈjil Tyol: Ok nkˈuˈjliˈn Israel, ex el wiˈjliˈn Esaú, aye tal Rebecach.
Me qa tkyaqil nbˈant oˈkx tzeˈnkuxjo ntqˈmaˈn Dios, akula txi qqˈmaˈn qa nya tzˈaqle te Dios. Me ntiˈx tumiljo xim lo,
quˈn tqˈma Dios te Moisés kyjaluˈn: Kˈwel nnajsin weˈ til jun xjal, qa waja tuˈn tkubˈ nnajsiˈn, ex ktzajil qˈaqˈin nkˈuˈja tiˈj jun xjal, qa waja tuˈn ttzaj qˈaqˈin nkˈuˈja tiˈjch.
Ikytziˈn, nya tuˈn tajbˈil, mo tuˈn t‑xim jun xjal, ex nya tuˈn tbˈinchbˈin kkletile, qalaˈ noq tuˈn tqˈaqˈbˈil tkˈuˈj qMan Dios.
Ex ntqˈmaˈn Dios toj Tuˈjil Tyol te nmaq kawil toj txˈotxˈ te Egipto: Ma jaw nskˈoˈn te tuˈn tyekˈit wipiˈn tiˈja, ex tuˈn tel tnikyˈtzajiljo nbˈiˈy toj tkyaqil twutz txˈotxˈ.
Quˈn ate Dios at tqˈaqˈbˈil tkˈuˈj tiˈj jun xjal noq aˈlchaqx kyetz, ex ax Dios aku txi kujsin te tanmin jun xjal, ex aˈlchaqx kyetz, noq qa taj.
Akula tzaj tqˈmaˈn weˈy: Qa ikytzjo, ¿Tiˈtzin quˈniltz n‑ok tqˈoˈn Dios kypajxjal? ¿Attzin jun aku txi lipetz tiˈj Dios ikyjo, qa ax nxi kujsinte kyanminxjal?
Me, ¿Tiˈtzin toke te tuˈn t‑xoˈn yol tiˈj qMan Dios? Quˈn ma akupela tqˈma jun kˈwil te bˈinchilte, ¿Tiquˈn ẍin kubˈ tbˈinchiˈn ikyjo?
¿Ma nyapela at tokliˈn bˈinchil xoqˈl, tuˈn tkubˈ tbˈinchin noq tzeˈnchaqku taj? Aku kubˈ tbˈinchin qa taj tuˈn tkubˈ tbˈinchin jun kˈwil tbˈanilx wen, ex juntl noq te tkˈwel tzˈis.
Ikytzin te Diosjo. Taj tuˈn tyekˈin teˈ tyabˈ twiˈ ex tkyaqil tipin kyukˈa aye bˈantnintaq kyiˈj, tuˈn kyxiˈ toj najin. Me n‑ikyˈx tuˈn, quˈn n‑ayon kyiˈj tuˈn kymeltzˈaj. Me qatzin qa mi ẍi meltzˈajxtz, kchi xeˈl toj najin te jun majx.
Ex ikyx nbˈantjo tuˈn qukˈa, tuˈn tyekˈinte tkyaqiljo tqoptzˈajiyil, a awo bˈantnin qiˈj tuˈn, noq tuˈn tqˈaqˈbˈil tkˈuˈj, tuˈn qnajan tukˈa te jun majx toj tqoptzˈajiyil kyaˈj.
Ma qo txoklajtz tuˈn qMan Dios tuˈn qok te Ttanim, exla qa Judiyqo ex qa mina.
Tzeˈnku ntqˈmaˈn Dios toj Tuˈj Oseas toj Tuˈjil Tyol: Ayetzin nya Ntanima, kchi tzajil ntxkoˈn, tuˈn kyok te Ntanima. Ex ayetzin nya kˈuˈjlinqe wuˈn, kchi okil nkˈuˈjliˈnch.
Ex axsa jaˈ qˈumje: Nya Ntanimqiˈy; ex axsa k‑okile qˈoˈn kybˈi te tkˈwal Dios itzˈ.
Ex ikyxjo kye aj Israel, tqˈma Isaías kyiˈj toj Tuˈjil Tyol Dios: Exla qa ma nintzxix kybˈaj aj Israel tzeˈnku tzˈawin ttzi ttxuyil aˈ, me noqx jteˈbˈin kkletil.
Quˈn jun paqx japin bˈaj te Dios Tyol twutz txˈotxˈ te jun majx.
Ex tzeˈnku tqˈma Isaías ojtxe: Noqit mi xkyij tqˈoˈne Dios, a tAjaw Tkyaqil, jteˈbˈin qyajil, ikyqotlaˈ tzeˈnku tnam Sodoma ex Gomorra, aye i kubˈ yuchˈj tuˈn te jun majx.
¿Tiˈtzin kqqˈmaˈbˈil tiˈj tkyaqiljo lo? Quˈn qa aye xjal nya Judiyqe, a ntiˈtaq tumil tuˈn kyoktaq te Ttanim Dios, ex ntiˈtaq tuˈn kyok te tzˈaqle twutz, ayetzin ma chi okjo noq tuˈn kynimbˈil.
Me ayetzin kyeˈ Judiy, a kyajtaq tuˈn kyok te Ttanim Dios, ex tuˈn kyok te tzˈaqle twutz, noq tuˈn tjapin bˈaj ojtxe kawbˈil kyuˈn, mi ẍi ok.
¿Me tiˈquˈnil? Quˈn kyajtaq tuˈn tjapin bˈaj kyuˈn kyuˈnx kyibˈx, ex nya tuˈn kynimbˈil tiˈj Kolil Jesucrist. Tiˈjjo lo, i ok takpaj toj kychwinqil tiˈj Jesús, a abˈj te toljsbˈil,
tzeˈnkuxjo tqˈma Dios toj Tuˈjil Tyol: Kubˈ nqˈoˈn jun abˈj, tuˈn kyja pitkˈajxjal aj Judiy toj Sion, ex jun piky, tuˈn kyok takpaj tiˈj. Me alkyeˈ knimil tiˈj, nlay tzˈel toj ttxˈixewch.

11

Atzin jaˈlin, ¿Mapela tzˈel tiˈjlin te qMan Diosjo Ttanim te jun majx, ayeˈ aj Judiy? ¡Mina! Quˈn ikyqinx wejiˈy, aj Judiyqiˈn, ex antza tzajnin nyajila tiˈj Abraham ex tiˈjjo chˈuq xjal, a tzajnin tiˈj Benjamín, a tkˈwal Israel. Me nya ma chin el tiˈjlin Dios.
Quˈn atxix naˈmtaq tkubˈlin xkye tkyaqil, ax Dios o jaw skˈoˈnkye aj Judiy, tuˈn kyok te Ttanim, ex nya o chi el tiˈjlin. ¿Ma miˈtzin bˈiˈn kyuˈn tzeˈnku ntqˈmaˈn Tuˈjil Tyol Dios, tej tyolbˈin Elías kyiˈj aj Judiy toj tnaˈj Dios? Chiˈ kyjaluˈn:
Ay wAjaw, aye tsanjila, ma chi kubˈ kybˈyoˈn aj Judiy, ex ma chi kubˈ kyyuchˈin t‑altara, a jaˈ nkubˈe patit oyaj ex chojbˈil il twutza. Ex njunalxa ma chin kyij ten, ex kyaj tuˈn nkubˈ kybˈyoˈn.
Me xi ttzaqˈwin Dios: O tzˈel npaˈnjiˈy wuq mil ichin, aye bˈajxi chi kˈuline twutz juntl dios, a Baal tbˈi.
Atziˈn jaˈlin; ma kyij jun jteˈbˈin kybˈaj aj Judiy, aye skˈoˈnqexix tuˈn t‑xtalbˈil qMan Dios, ex nya tuˈn kybˈinchbˈin. Quˈn noqit tuˈn kybˈinchbˈin, matla chi klettz kyuˈnx kyibˈx, ex ntiˈtla tajbˈintzjo t‑xtalbˈil qMan Dios.
¿Tzeˈntziˈntz ikyjo? Mi xknet kyuˈn aj Judiy tuˈn kyok te tzˈaqle twutz Dios, ex ma txi kujix kyanmin. Me ayetzin skˈoˈnqe tuˈn qMan, ma chi ok te tzˈaqle twutz, noq tuˈn t‑xtalbˈil,
tzeˈnku ntqˈmaˈn Tuˈjil Tyol Dios: Ex ax Dios ok jpunte kynabˈl, tuˈn mi tzˈel kynikyˈ te, ex ax xi kujsinte kyanmin, tuˈn mi kynaˈye, ex ok tjpun kyẍkyin, tuˈn mi kybˈiye. Tzeˈnx kyten jaˈlin.
Ex ikyxjo tqˈma David toj Tuˈjil Tyol Dios: Noqit axjo kyikyˈsbˈil nintz qˈij kubˈ toj kybˈe, tuˈn kybˈaj jaw takpaj tiˈj, ex tuˈn tbˈaj kyjtzˈoˈn kyibˈ toj, ex tuˈn kykyij tjaqˈ tkawbˈil Dios kujxix wen.
Noqit tzaj yupj toj kywutz, tuˈntzin mi kylaˈye, ex atzintlaˈ ttzkyel kyiˈj kyij kˈoweˈ tjaqˈ kyiqitz te bˈisbˈajil te jun majx.
Tuˈn ẍi kubˈ tzˈaq aj Judiy toj tkyaqiljo lo, ¿Mapela chi kubˈxtz te jun majx tiˈj kynimbˈil? ¡Mina! Me tuˈn s‑el kyiˈjlin aj Judiy qMan Dios, ex tuˈntzin tjaw chyoˈn kyanmin, bˈeˈx tzaj tqˈoˈn Dios kolbˈil kye nya Judiyqe.
Tuˈntzin tej kykubˈ tzˈaq aj Judiy, bˈeˈx tzaj tqˈoˈn qMan Dios kolbˈil kye txqantl, aye nya Judiyqe. Exsin qa nimx tkyˈiwbˈil qMan Diostz tzaj kyibˈaj kykyaqil xjal tuˈn ikyjo, ¿Mixla yaˈtzjo aj kymeltzˈaj aj Judiy tuˈn kyok te Ttanim Dios junx kyukˈaˈ txqantl xjal, a nya Judiyqe?
At jun nyola kyukˈiy, ayiˈy nya Judiyqiˈy, quˈn ma tzaj tqˈoˈn Dios wokliˈn te tsanjil kyxola. Tuˈnpetziˈn, tokxix tilil wuˈn toj waqˈiˈn,
quˈn wajatlaˈy tuˈn kyklet junjun nxjalila, tuˈntzintla aj kyok kaˈyiˈn kyuˈn, aj kyoka te Ttanim Dios, bˈeˈx tuˈn tjaw chyoˈn kyanmin, ex tuˈn kyok lipe kyiˈja tuˈn kyklet.
Quˈn noq tpajlin ẍi el iˈjlin Judiy tuˈn Dios, tkyaqil nimil nya Judiy ma kyij toj wen tukˈa Dios. Me noqit chi meltzˈaj, manyorxitla kyˈiwbˈilx tuˈn qMan Dios tibˈaj tkyaqil nimil Judiy ex nya Judiy, exsintla jun anqˈbˈil kyxol kyimnin.
Quˈn te Abraham te qMan Dios teˈ, ex ok te xjanxix, junx kyukˈa txqantl tnejil kyxeˈchil aj Judiy. Exsin ikyqex kye txqantl aj Judiy kchi okil xjanxix. Ikytziˈn tzeˈnku jun tze; qa bˈaˈn tlokˈ, il tiˈj tuˈn kyel tqˈobˈ bˈaˈn.
Quˈn ayetzin kye aj Judiy tzeˈnqekuˈ tqˈobˈ jun wiq tqan lobˈj tbˈanilxix wen, ex ayetzin kye aj nya Judiyqiˈy tzeˈnqeku tqˈobˈ jun tqan lobˈj toj kˈuˈl. Ikyqetziˈn aj Judiy, ayeˈ mi xkubˈ kynimin, bˈeˈx ẍi ok xikybˈita te kyxel. Atzin jaˈlin, nchi anqˈin tiˈjjo tlokˈ tnejil tqan lobˈj, ex tuˈnxjo anetziˈn ate kychwinqila.
Me mi jaw kynimsin kyibˈa kyibˈajjo aj Judiy, quˈn akula kyqˈmay: Ma chi el txˈemit kye aj Judiy, ex ma qo oka te kyxel toj Tkawbˈil Dios, qa chi chijiˈy. Nya bˈaˈn kyxima ikyjo, quˈn nyaqe kyeˈ nchi kaˈchin te tlokˈ tze; qalaˈ a tlokˈ tze nkˈaˈchin kyiˈja.
Quˈn noq tuˈn mix kubˈe kynimin kye aj Judiy ja ẍi ele txˈemite, ex ayetzin kyeˈ ma chi ok te kyxel noq tuˈn kynimbˈila. Tuˈnpetziˈn, mi kyjaw kynimsin kyibˈa, qalaˈ kyajsintz tiˈj kyanmiˈn, quˈn ex ikyxjo aku chi el txˈemita.
Quˈn qa ma chi el ttxˈeˈmin Dios aj Judiy, aye tqˈobˈku tqan lobˈj, ex ikyxjo kyeˈ, ¿Tin quˈniltz nlay chi el txˈemin kyeˈ, qa ma tzˈel kyiˈjliˈn?
Quˈn tzˈelku kynikyˈa te: Wenxix te Dios kyukˈaˈ waˈlqe toj kynimbˈil; me kujxix kyukˈa nchi kubˈ tzˈaq. Ex ayetzin kyeˈ, il tiˈj tuˈn tkubˈ kybˈinchinjiˈy wen, ex tuˈn kyxi lipeˈy tiˈj qMan Dios, quˈn qa mina, ex ikyx kyejiˈy aku chi el txˈemiˈn tuˈn.
Ex ikyxjo kye aj Judiy, qa ma chi meltzˈaj, kchi kˈwel xikybˈin juntl majl, quˈn at te Dios tipin tuˈn tbˈantjo ikyjo tuˈn.
Quˈn qa ayiˈy nya Judiyqiˈy, ma chi el txˈemiˈn tiˈj jun toj kˈul tqan lobˈj, tuˈn kyok xikybˈiˈn tiˈj jun toj ja tqan lobˈj, a mixsin yaˈtzjo kyeˈ, ayeˈ tqˈobˈkuxix tqan lobˈj, ayeˈ aj Judiy, qa ma chi meltzˈaj, chi okil xikybˈin tiˈjxixjo ttxuyil tbˈanil tqan lobˈj.
Ayiˈy werman, waja tuˈn tel kynikyˈa teˈ yol ewintaq ojtxe, tuˈntzin mi tzˈok kyqˈoˈnexix kyibˈa te aj nabˈl: Ayetziˈn junjun aj Judiy ma kubˈ kychˈuẍsin kyanmin, nya te jun majx; qalaˈ noq tuˈn tjapin bˈaj kybˈaja, aye nya Judiyqiy, toj kynimbˈil.
Ajtzin tbˈajjo ikyjo, kykyaqilx aj Israel kchi kletil, tzeˈnku ntqˈmaˈn Tuˈjil Tyol Dios: Tzul Kolil toj Sion qˈol tzaqpibˈl kye aj Judiy. Ex k‑elil paˈn tkyaqil nya wen kyiˈj aj Israel.
Atzin wejiˈy Nyol kyijlin bˈant tiˈj kyukˈa, aj tel wiˈn kyilch.
Aye xjal aj Judiy i ok ajqˈoj tiˈjjo Tbˈanil Tqanil kolbˈil, noq tuˈn xi qˈoˈn tumil kolbˈil kyeˈy, ayiˈy nya Judiyqiˈy. Me kˈuˈjlinqe tuˈn qMan Dios, quˈn ax jaw skˈoˈnkye atxix ojtxe kyukˈa tnejil kyxeˈchil.
Quˈn tkyaqiljo o tzaj tqˈoˈn Dios, nlay tzˈel tiˈn; ex a txokbˈil tuˈn kyok te Ttanim, nlay txˈixpit.
Quˈn ikytzin tzeˈnku kyeˈ ojtxe. Ma tzˈel kyiˈjliˈn Dios. Me tzaj qˈaqˈin tkˈuˈj Dios kyiˈja, noq tuˈn mix kubˈe kynimin aj Israel.
Exsin ikyxjo jaˈlin, ma tzˈel kyiˈjlin aj Israel Dios, tuˈn ttzaj qˈaqˈin tkˈuˈj kyiˈj, ikyxjo tzeˈnku kyeˈ.
Quˈn tkyaqil xjal o tzˈok tqˈoˈn Dios tjaqˈ tqanbˈil, tuˈn tel kyiˈjlin, ex tuˈn ntzaj qˈaqˈinl tkˈuˈj Dios kyiˈj kykyaqil xjal tuˈntzintla kyklet, aye aj Judiy ex nya Judiy.
Ntiˈ juntl tzeˈnku te qMan Dios. Quˈn nimxla taˈye t‑xilin tnabˈl ex jniˈ tojtzqibˈl. Nlayxla tzˈel qnikyˈ te jniˈ t‑ximbˈitz; nlayxla tzˈel pjetjo jniˈ tkawbˈil; ex nlayxla bˈant xpichˈit tkyaqil tumil quˈn.
¿Ma atpela jun n‑el tnikyˈ tiˈjjo tnabˈl qAjaw? Ex ¿Ma atpela jun o tzaj xnaqˈtzinte?
Ex ¿Ma atpela jun o txi qˈoˈnte chˈin te qAjaw, tuˈntzintla tzaj tqˈoˈn t‑xel?
Quˈn tkyaqilx antza ntzaje te qMan Dios, ex ax kubˈ bˈinchinte tkyaqil, ex ax tAjaw Tkyaqil. Nimxit tbˈi qMan Dios te jun majx. Ikyxitjo.

12

Ayiˈy werman, nimxix nqˈaqˈin tkˈuˈj qMan Dios kyiˈja. Tuˈnpetziˈn, nchin kubˈsin nwutza kyeˈy, tuˈn t‑xi kyqˈonjiˈy kyxmilila te tzeˈnku jun oyaj itzˈ, xjanxix ex tbˈanilx twutz qMan Dios. Quˈn atziˈn tumil kykˈulbˈiljiˈy luˈn, twutzxix ex tojxix tumil.
Ikytziˈn, mi chi ok lipeˈy tiˈjjo kynabˈlxjal tzaluˈn twutz txˈotxˈ; qalaˈ kytxˈixpinks kynabˈla, tuˈntzin ttxˈixpitjo kychwinqila, tuˈn tokjo kynabˈla saqxix wen. Quˈn ikytzin k‑elile kynikyˈjiˈy te tajbˈil qMan Dios, a tbˈanilx, a tzˈaqlexix, a ntzalaj Dios tiˈj.
Noq tuˈn t‑xtalbˈil qMan Dios, ma tzaj qˈoˈn wokliˈn tuˈn t‑xi nqˈmaˈn kyeˈy, tuˈn mix aˈl jun, jaw tnimsin tibˈ kywutzjo txqantl; qalaˈ teyilex te junjun tuˈn tkubˈ t‑ximin tojxix tumil, tzeˈnkuxjo tnimbˈil o tzaj tqˈoˈn Dios.
Quˈn ikytziˈn tzeˈnku qe, at jun qxmilil, ilaˈ elnin; ex nya ax toklin junjun.
Ikytzin qteˈn, ma nintz qbˈaj, me ma tzaj qˈoˈn qoklin tuˈn qok te junxchˈin qxmilil, a t‑xmilil Crist.
Quˈn teyilex te junjun toklin ma tzaj qˈoˈn tzeˈnkuxjo taj qMan Dios, tuˈn t‑xtalbˈil. Tuˈnpetziˈn, qa ma tzaj tqˈoˈn Dios qoklin tuˈn qyolin Tyol, qbˈinchinku tzeˈnkuxjo qnimbˈil ma tzaj tqˈoˈn.
Ex qa ma tzaj tqˈoˈn tuˈn qajbˈin kye txqantl, qo okin bˈaˈnxix; ex qa ma tzaj tqˈoˈn tuˈn qxnaqˈtzin, qqˈonk tilil, tuˈn qxnaqˈtzin wen.
Qa ma tzaj qˈoˈn tuˈn qoksin kykˈuˈj txqantl, bˈaˈn tuˈn tok tilil quˈn; qa ma tzaj qˈoˈn qoklin tuˈn qsipin chˈin tiˈjjo at qe, qqˈonx tukˈa tkyaqil qanmin. Ex qa ma tzaj qˈoˈn qoklin te nejinel, bˈaˈn tuˈn tjapin bˈajx quˈn toj tumil; ex qa ma tzaj qˈoˈn qoklin tuˈn tqˈaqˈin qkˈuˈj tiˈj jun qukˈa, qˈaqˈinx qkˈuˈj tukˈa tzaljbˈil.
Kykˈuˈjlink kyibˈa kyxolxa, nya tukˈa kabˈe kykˈuˈja. Kyiˈjlemiljiˈy tkyaqiljo nya wen, ex chi lipeka tiˈjjo wen.
Qˈaqˈinx kykˈuˈja kyxolxa nyakuj kyitzˈin kyibˈa, ex kyqˈonxa ambˈil te juntl, tuˈn tkubˈ kynimin kyibˈa kyxolxa.
Kyqˈonka tilil tiˈj kynimbˈila, ex mi chi kubˈ numja. Qalaˈ chi ajbˈinxita te qAjaw tukˈa tkyaqil kyanmiˈn.
Chi tenxita toj tzaljbˈil, tuˈn qˈuqbˈil kykˈuˈja at; ex chi ayonxita tajbˈil qMan, qa ma tzaj jun tiˈ kyiˈja. Ex kukxit chi naˈnjiˈy Dios.
Chi oniˈn kyiˈjjo nimil, ayeˈ atx taj kye. Ex kyxkˈaminqekujiˈy toj kyjaˈy aye nchi kanin qˈolbˈil kyeˈy.
Mi txiˈ kyqaniˈn qanbˈil kyibˈajjo nchi bˈinchin mibˈin kyiˈja, qalaˈ kyqaninxa tkyˈiwbˈil Dios kyibˈaj.
Chi tzalajxa kyukˈa nchi tzalaj; ex chi oqˈa kyukˈa nchi oqˈ.
Chi tenxixa tukˈa nukˈbˈil kyxolxa. Mi jaw kynimsin kyibˈa, ex mi chi tzaj txˈixwiˈy tuˈn tok kymujbˈin kyibˈa kyukˈa tal mutxin xjal.
Mi kubˈ kybˈinchiˈn nya wen kyiˈjjo aye nchi bˈinchin nya wen kyiˈja; qalaˈ kyqˈonka tilil, tuˈn kybˈinchintejiˈy wen twutz tkyaqil.
Kyqˈonka tilil, tuˈn kyjyon tumil tuˈn kyanqˈiˈn tukˈa jun nukˈbˈil kyukˈa kykyaqil xjal.
Ayiˈy werman, kˈuˈjlinqiˈy wuˈn; mi txi kyqˈoˈn t‑xeljo nya wen tukˈa nya wen; qalaˈ kyqˈonkja tukˈa Dios, quˈn ate Dios kkawil. Quˈn ikytziˈn ntqˈmaˈn toj Tuˈjil Tyol Dios: Quˈn ayin weˈ at woklin tuˈn nkawiˈn; ex wukˈa weˈ kxelile, chi qAjaw.
Quˈn ikyxjo ntqˈmaˈn: Qa at waˈyaj tiˈj tajqˈoja, qˈonxa twach. Ex qa at kˈwaj tiˈj, qˈonxa tkˈwaˈch. Qatzin qa ma bˈantjo luˈn ikyjo, ktzajil tbˈis, ex ktzajil txˈixwe.
Mi txi kyqˈoˈn kyibˈa tuˈn tkubˈ kyiˈja tuˈn nya bˈaˈn; qalaˈ ate nya bˈaˈn tuˈn tkubˈ tiˈj, tuˈn wen nkubˈ kybˈinchiˈn.

14

Ayiˈy, a ma chi tijiˈn toj kynimbˈila, kykˈmoˈmqejiˈy ayeˈ nya kuj iteˈ toj kynimbˈil. Quˈn at ilaˈ tumil, a at tajbˈin te kˈulbˈil te qAjaw. Tuˈnpetziˈn, mi chi xoˈn yola tiˈj tiˈ t‑xilin kyxim, a nya junx taˈ tzeˈnku kyeˈ.
Jun techil: At junjun nimil qa ntiˈ tkyˈi te te, tuˈn t‑xi tchyoˈn tkyaqil tiˈ, me at junjuntl toj tnimbˈil qa noq itzaj bˈaˈn txi tchyoˈn.
Ayetzin kye nxiˈ tkyaqil kyuˈn, nya wen tuˈn kyyolbˈiˈn kyiˈjjo aye noq itzaj nxiˈ kyuˈn. Ex ayetzin kye noq itzaj nxiˈ kyuˈn, nya wen tuˈn kyyolbˈin kyiˈjjo aye nxi kychyoˈn tkyaqil. Quˈn kykyaqiljo luˈn ma chi ok te tkˈwal Dios.
¿Ma attzin tokliˈn tuˈn tkawiˈn tiˈj taqˈnil juntl? ¡Mina! Quˈn oˈkx te tajaw aqˈuntl at toklin tiˈjjo luˈn, qa wen toj twutz mo minaj. Me tiˈjjo a tuˈn t‑xi qchyoˈn mo minaj, ate qAjaw at tipin tuˈn tel wen tkyaqil nimil tuˈn.
Juntl tumil: At junjun nqˈmante qa at junjun qˈij nimxixtl toklin tzeˈnku juntl, ex at junjun nxi niminte qa kykyaqilx qˈij junx kyoklin. Me teyilex te junjun bˈaˈn tuˈn t‑ximin tiˈj alkyeˈ qˈij wen toj twutz, jaˈ tuˈn tkˈuline.
Alkye nimil nim toklin jun qˈij toj twutz, bˈaˈn, quˈn te nimsbˈil tbˈi qAjaw. Ex alkye mikyxiˈ toj twutz, ex te nimsbˈil tbˈi qAjaw. Ex ikyxjo, alkye nxi tchyoˈn tkyaqil tiˈ, a wen toj twutz, bˈaˈn tuˈn t‑xi tchyoˈn te nimsbˈil tbˈi qAjaw, quˈn kxel tqˈoˈn chjonte te qMan Dios tiˈj. Ex alkyeˈ mi nxiˈ tkyaqil tiˈ tuˈn, a nya wen toj twutz, ex bˈaˈn tuˈn mi txi tchyoˈne, quˈn ex te nimsbˈil tbˈi qAjaw, quˈn ex kxel tqˈoˈn chjonte te Dios tiˈj tkyaqiljo nxiˈ tuˈn.
Mix aˈlx jun nimil n‑anqˈin ex nkyim noqx tuˈn tnimsin te tibˈ.
Quˈn qa itzˈqo, te nimsbˈil tbˈi qAjaw; ex aj qkyim, ex ikyxjo, te nimsbˈil tbˈi qAjaw. Ex qa itzˈqo ex qa ma qo kyim, te qAjawqo.
Quˈn tuˈnpetziˈn, kyime Crist, ex jatz anqˈin juntl majl, tuˈn tok te tAjaw tkyaqil itzˈ ex kyimnin.
Tuˈnpetziˈn, ¿Tiˈn te toklin tuˈn tkawiˈn kyibˈaj txqantl nimil? ¿Ex tiquˈnil nchi el tiˈjliˈn? Quˈn qkyaqilx qo pon twutz Crist, tuˈn qkawajtz tuˈn.
Quˈn ikytziˈn ntqˈmaˈn toj Tuˈjil Tyol Dios: Twutzxix itzˈqin weˈ, chi qAjaw. Ex twutzxix qa tkyaqil xjal kˈwel meje, ex kˈwel tpaˈn tbˈinchbˈin nwutza, qa wen ex qa minajch.
Bˈiˈntl quˈn, qa il tiˈj tuˈn qpon twutz Dios chikyˈbˈilte tkyaqiljo qxim ex qbˈinchbˈin.
Tuˈnpetziˈn, nya wen tuˈn qyolbˈiˈn kyiˈj juntl. Qalaˈ kyqˈonka tilil tuˈn kybˈinchintejiˈy tbˈanil, ex tuˈn mi chi jawe takpaje kyermana toj kynimbˈil tuˈn kypaja, tuˈn mi chi kubˈ tzˈaqe toj il.
Quˈn bˈiˈn wuˈn tuˈn qAjaw Jesús, qa ntiˈx jun tiˈ nya wen tuˈnx tibˈx, quˈn a nya wen ntzaj noq tuˈn qxim. Tuˈnpetziˈn, qa at jun tiˈ nya wen toj twutz jun xjal, exla nya wentz tuˈn tkubˈ tbˈinchin.
Qa ma kubˈ numj termana, noq tuˈn xi tchyoˈnjiˈy a nya wen toj twutz, ntiˈ tkˈuˈja tiˈj ikyjo. Mi txi tqˈoˈn ambˈil tuˈn tnaj jun termana, noq tuˈn tpajjo tnikyˈbˈila, a nlabˈtiˈy tiˈj tuˈn t‑xi tchyoˈn, quˈn ate Crist o kyim te klolte.
Ex mi txi tqˈoˈn ambˈil, tuˈn kyyolbˈin tiˈja, noq tuˈn tpajjo wen n‑ele toj twutza.
Quˈn a Tkawbˈil qMan Dios, nya noq tuˈn qwaˈn ex tuˈn qkˈwan; qalaˈ tuˈn tten jun qchwinqil tzˈaqle, ex jun qmujbˈil qibˈ tukˈa qtzaljbˈil tuˈn Xewbˈaj Xjan.
Qa ma qo ajbˈin te Crist tojjo tumil lo, ktzalajil qMan Dios qiˈj, ex wen qo elile kywutzxjal.
Tuˈnpetziˈn, i tok tilil quˈn tuˈn qmujbˈin te qibˈ qxolx, ex tuˈn qchˈiy toj qnimbˈil.
Mi kubˈ tnajsiˈn taqˈnbˈin qMan Dios toj tanmin juntl, noq tuˈn tpajjo tnikyˈbˈila. Quˈn twutzx qa tkyaqilx te tiˈ ntiˈ tkyˈi tuˈn t‑xi qnikyˈbˈin. Me nya wen tuˈn tbˈinchiˈn, tuˈn tjaw takpaj juntl toj tnimbˈil, noq tuˈn tzaqpiˈn tiˈj tkyaqil nikyˈbˈil, a taja.
Tuˈnpetziˈn, mi txi tchyonjiˈy chibˈj, ex mi txi tkˈwanjiy vin, qa nya wen toj twutz termana, quˈn yaj qa noq tuˈn tpajjo ikyjo xkubˈe tzˈaq termana toj il, mo saj numj toj tnimbˈil.
Tenxit tnimbˈila twutz qMan Dios, quˈn nimxix kyˈiwbˈil tibˈajjo nimil, a ntnaˈn toj tanmin qa ntiˈ til tiˈjjo t‑xim, ex tiˈjjo tbˈinchbˈin.
Me qa at kabˈe tkˈuˈja tiˈjjo nxi tchyoˈn, axa n‑ok aj paj tiˈjxa, quˈn nya tukˈa tnimbˈila nxi tchyoˈn. Ex tkyaqiljo nya tukˈa qnimbˈil nbˈante, atzin iljo.

15

Me awotzinqe, awo at qipin toj qnimbˈil, il tiˈj tuˈn kyikyˈxjo qukˈa quˈn, a nyaxix kujqe toj kynimbˈil, ex mi kubˈ qbˈinchin a tzeˈnkuxjo qaj.
Qalaˈ ax junjunqe kˈwel bˈinchin teˈ bˈaˈn, tuˈntzin tajbˈin te onbˈil kye qukˈa, ex tuˈn kytzalaj tiˈj, ex tuˈn kychˈiy toj kynimbˈil.
Quˈn ikyxjo xkyij tyekˈin Crist; quˈn mix kubˈe tbˈinchine tzeˈnkuxjo taj. Qalaˈ, ma tzˈikyx tuˈn tzeˈnkuxjo ntqˈmaˈn toj Tuˈjil Tyol Dios: Atzin yasbˈilte s‑ok qˈoˈn, ma kubˈ tzˈaq wibˈajach.
Quˈn tkyaqiljo xqˈumlajtz toj Tuˈjil Tyol Dios, kyij tzˈibˈin te jun xnaqˈtzbˈil te qe, tuˈntzintla tqe qkˈuˈj, ex tuˈn qweˈ toj tkyaqiljo n‑ikyˈx quˈn, ex tuˈn qonit toj qnimbˈil.
Noqit ax qMan Dios, a tzaj qˈoˈnte t‑xel kyeˈy toj kynimbˈila ex Qˈuqbˈil kykˈuˈja, aku tzaj mojin kyeˈy, tuˈn kybˈeta toj tbˈanil kyxolxa, tzeˈnku xkyij tyekˈin Crist, a Jesús,
tuˈntzin kykyaqilxa junx ja kynimsiˈn tbˈi qMan Dios te jun majx, a Ttata qAjaw Jesucrist.
Tuˈnpetziˈn, kymujbˈinktzin kyibˈa kyxolxa, tzeˈnku te Crist ma tzˈok tmujbˈin tibˈ qukˈa, te nimsbˈil tbˈi qMan Dios.
Kxel nqˈmaˈn kyeˈy, qa Crist, a Jesús, xi tqˈoˈn tibˈ tuˈn tajbˈin qe, a awo aj Judiy, ex tuˈn tyekˈit qa tzˈaqlexix Dios tukˈa Tyol, tej tjapin bˈaj tuˈn Jesús tuˈn tkujsitjo a tzaj ttziyin qMan Dios kye qxeˈchil ojtxe.
Ex nya oˈkqox; qalaˈ tuˈn tnimsit tbˈi qMan Dios kyuˈnxjal nya Judiyqe, noq tuˈn tqˈaqˈbˈil tkˈuˈj qMan kyiˈj, tzeˈnku ntqˈmaˈn toj Tuˈjil Tyol Dios: Tuˈnpetziˈn, kchin bˈitzila bˈitz, ex ok kjawil nnimsiˈn tbˈiy kyxol txqantl xjal, ayeˈ nya Judiyqe.
Ex juntl majl ntqˈmaˈn: Chi tzalajxa, ayiˈy nya Judiyqiˈy, junx kyukˈa Ttanim qMan Dios.
Ex toj juntl tnej Tuˈjil Tyol Dios, ntqˈmaˈn: Chi bˈitzinqiˈy tbˈi qAjaw, ayiˈy nya Judiyqiˈy. Ex chi nimsiˈn tbˈi kyxol tkyaqil xjal twutz txˈotxˈch.
Ex ikyxjo kubˈ ttzˈibˈin Isaías: K‑itzˈjil juntl tiˈjjo tyajil Isaí, tzeˈnkuˈ t‑xul tze. Ex kkawil tibˈaj tkyaqil xjal, a nya Judiyqe, ayeˈ k‑okil qe kykˈuˈj tiˈjch.
Ax Dios, a ntzaj qˈonte qˈuqbˈil qkˈuˈj, nojsinte kyanmiˈn tukˈa nim tzaljbˈil ex jun nukˈbˈil toj tkyaqil, tuˈntzintla kychˈiya wen tojjo kyqˈuqbˈil kykˈuˈja tiˈj, noq tuˈn tipin Xewbˈaj Xjan.
Ayiˈy werman, ma qe nkˈuˈja, qa ma noj kyanmiˈn tukˈa tkyaqil bˈaˈn ex ojtzqibˈl, tuˈn tel kynikyˈa te, ex tuˈn kyqˈoˈn jun tumil kyxolxa.
Tojjo wuˈja lo, ma txi ntzˈibˈiˈn junjun tumil kuj chˈin, tuˈntzin mi tzˈele najeˈ t‑xtalbˈil Dios toj kykˈuˈja, a ma tzaj toqxenin weˈy,
tuˈn wajbˈiˈn te Jesucrist kyxoljo xjal nya Judiyqe, tzeˈnku jun pale. Quˈn atzin waqˈinjiˈy tuˈn t‑xi nqˈmaˈn Tbˈanil Tqanil Dios te kolbˈil, tuˈntzin tyekˈitjo nya Judiyqe twutz Dios tzeˈnku jun oyaj tbˈanilx wen, saqxix tuˈn Xewbˈaj Xjan.
Ex nim nchin tzalaja tuˈn waqˈnbˈiˈn tiˈj qMan Dios, noq tuˈn Crist, a Jesús.
Quˈn nlay chin yoliˈn tiˈj juntl tiˈ; qalaˈ noq tiˈjjo ma tbˈinche Crist, tuˈn waqˈnbˈiˈn, kyuˈn nyola ex nbˈinchbˈiˈn, tuˈn kynimiˈn nya Judiyqe.
O kubˈ nyekˈiˈn tipin qMan Dios kyuˈn nim techil ex nbˈinchbˈiˈn tukˈa tmojbˈil Xewbˈaj Xjan, tuˈntzin kyja kykaˈylajxjal tiˈj. Ikytziˈn, ma japine nbˈajjo tyolajtz Tbˈanil Tqanil tiˈj Crist toj tnam Jerusalén ex tzmax toj txˈotxˈ te Ilírico.
Quˈn kukx n‑ok nqˈoˈn tilil, tuˈn tqˈmet Tbˈanil Tqanil kolbˈil jaˈ naˈmtaq tbˈijte tqanil tbˈi Crist. Quˈn nkyˈeˈy tuˈn t‑xi nxikybˈiˈn waqˈiˈn tibˈaj taqˈnbˈin juntl.
Qalaˈ, tzeˈnku ntqˈmaˈn toj Tuˈjil Tyol Dios: Aye xjal, a naˈm tpon tqanil kye, kchi jawil kaˈylaj. Exqetziˈn a naˈm kybˈiˈnte, k‑elil kynikyˈ te.
Tuˈn jtzˈoˈnqintaqa tuˈn aqˈuntl, ntiˈtaq jun tumil tzeˈn tten tuˈn nxiˈy lol kyeˈy.
Me atziˈn jaˈlin, ma japin bˈaj waqˈiˈn tzaluˈn. Quˈn ojtxex tkubˈlin nximiˈn tuˈn npoˈn qˈolbˈil kyeˈy.
Me aj nxiˈy España, chin kyˈelixa qˈolbˈil kyeˈy. Aj tbˈaj jun jteˈ qˈij wuˈn kyxola, wajatlaˈy tuˈn kymojiˈn wukˈiy toj nbˈeˈy, aj nxiˈy tzma tzachiˈn.
Me nej, ma chinka toj Jerusalén tuˈn t‑xi wiˈn jun oˈnbˈil kye nimil antza.
Quˈn aye nimil toj txˈotxˈ te Macedonia ex Acay o kubˈ kybˈisiˈn tuˈn tjaw chmet jun tal oyaj, tuˈn t‑xi smet kyeˈ erman tal yajqe toj Jerusalén.
Ex kubˈ kybˈinchin tukˈa tzaljbˈil, ex axtaq jun tumiljo, quˈn ikytziˈn tzeˈnqeku nimil aj Judiy, kubˈ kysipin a at kye toj kynimbˈil kyukˈaˈ nya Judiyqe; exsin ikyxtzjo, il tiˈj tuˈn kyonin, ayeˈ nya Judiyqe, kyukˈa nimil Judiy tukˈa at kye tzaluˈn twutz txˈotxˈ.
Ex ajtzin tbˈaj nsipinjiˈy oyaj luˈn kyxol, bˈeˈxsin chin xela tzma España, ex kchin kyˈela kyukˈiy, aj nxiˈy.
Quˈn bˈiˈn wuˈn, aj npoˈn kyukˈiy, chin ponbˈila tukˈa t‑xilin Tbˈanil Tqanil, ex tukˈa tkyaqil tkyˈiwbˈil Crist.
Werman, nchin kubˈsin nwutza kyeˈy toj tbˈi qAjaw Jesucrist, ex tuˈn tqˈuqbˈil qkˈuˈj tuˈn Xewbˈaj Xjan, tuˈn kymujbˈinte kyibˈa wukˈiy toj aqˈuntl, tuˈn kynaˈn Diosa wiˈja.
Ex chi kubˈsin kywutza te Dios, tuˈn nkleta toj kyqˈobˈjo xjal nya nimilqe, a iteˈ toj txˈotxˈ Judey. Quˈn ex atjo oyaj qˈiˈn wuˈn, a tzaj kyqˈoˈn tuˈn t‑xi wiˈn kye erman toj Jerusalén, noqxit tbˈanilx tzˈele toj kywutz,
tuˈntzintla aj nkaniˈn kyukˈiy, chin kaninxita tukˈa tzaljbˈil, tzeˈnku taj qMan Dios, ex tuˈn tjaw wiˈn wibˈa junx kyukˈiy.
Noqit ax qMan Dios, a tAjaw tkyaqil nukˈbˈil, ten junx kyukˈiy. Ikyxit tzˈele.

16

Kxel woqxeniˈn erman Febe kyeˈy, a tok te mojil toj Ttanim qMan Dios toj Cencrea.
Kykˈmoˈnxa tiˈj tbˈi qAjaw Jesús tzeˈnkux tumil kyxol erman toj nimbˈil, ex kymojinxa tukˈa tkyaqiljo tiˈ taj, quˈn tiˈj ilaˈku o mojin, ex wukˈapekuy o mojine.
Kˈaˈ chex kyqˈolbˈiˈn Priscila ex Aquila, quˈn ayetziˈn wukˈajiˈy toj taqˈin Crist, a Jesús.
Nim sikyˈx kyuˈn toj kychwinqil noq tuˈn npaja; nya oˈkqinxa nchin qˈoˈn chjonte, qalaˈ majqexjo, jniˈqe erman nya Judiyqe.
Ikyxjo kyqˈolbˈinqexjiˈy jniˈ Ttanim Dios ok kychmoˈn kyibˈ toj tja Priscila ex Aquila. Ikyxjo te jun wukˈiy, a Epeneto, a tnejil nimil tiˈj Crist toj txˈotxˈ te Asia, ex nimxix kˈuˈjlin wuˈn.
Kyqˈolbˈinxa Mariy, quˈn nimx o tzˈaqˈnin kyiˈja.
Kyqˈolbˈinqexjiˈy nxjalila, a Andrónico exsin Junias, quˈn ayetzin wukˈajiˈy i ten toj tze; nimxix o tzˈel kyqanil kyxol tsanjil qAjaw, ex ayexix nej i nimin nwutza.
Kyqˈolbˈinxa Ampliato, jun wukˈiy kˈuˈjlinxix wuˈn, quˈn nimilxix tiˈj qAjaw.
Kyqˈolbˈinxa Urbano, jun qukˈa toj taqˈin Crist, ex te Estaquis, quˈn kˈuˈjlinxix wuˈn.
Kyqˈolbˈinxa Apeles, quˈn nimxix yekˈbˈil o kubˈ tqˈoˈn tojjo tnimbˈil tiˈj Crist, ex ikyxjo kye tbˈaj Aristóbulo.
Kyqˈolbˈinxjiˈy nxjalila Herodión, ex kye jniˈqe tzajnin tiˈj tbˈaj Narciso, quˈn ex nimilqe tiˈj qAjaw.
Kyqˈolbˈinxa Trifena, Trifosa ex Pérsida, quˈn nchi aqˈninxix wen toj taqˈin qAjaw.
Kyqˈoˈnxa jun qˈolbˈil te Ruf, quˈn tbˈanil nimil te qAjaw, junx tukˈa tnana, quˈn te wey nyakuj nnaniˈy.
Kyqˈolbˈinqexa Asíncrito, Flegonte, Hermes, Patrobas, ex Hermas, junx kyukˈa kykyaqil nimil iteˈ kyukˈa.
Ex ikyxjo kyqˈolbˈinxa Filólogo, Julia ex Nereo tukˈax tanebˈ Olimpas, ex jniˈ kykyaqil nimil iteˈ kyukˈa.
Kyqˈolbˈinx kyibˈa kyxoliliˈy tukˈa tkyaqil kyanmiˈn; kykyaqilxjo jniˈ Ttanim Crist tzaluˈn nxi kyqˈoˈn jun qˈolbˈil kyeˈy.
Erman, nchin kubˈsin nwutza kyeˈy, tuˈn kyok kykaˈyinjiˈy ayeˈ nchi jyon tumil tuˈn tel kypaˈn kyibˈ, quˈn noq jun tze nkubˈ kyqˈoˈn toj kybˈeˈy tuˈn kyja tolpaja tiˈj. Nya wenjo ikyjo, quˈn nya iky kyejiˈy xnaqˈtzbˈil o kybˈi. Kypamil kyibˈa kyiˈj,
quˈn mi nchi ajbˈin te qAjaw Jesucrist; qalaˈ texjo kyachbˈil nchi ajbˈine. Ex noq tuˈn kyyol ponix wen, nchi kubˈ kysbˈuˈn tal xjal, a mi ojtzqiˈn kyuˈn.
Tkyaqilx bˈilte qa manyor nimilqiˈy, ex tuˈntzin ikyjo tzunx nchin tzalajxa. Ex waja tuˈn tkubˈ kyyekˈinjiˈy kynabˈla bˈaˈn, me nya te bˈinchbˈil te nya bˈaˈn, qalaˈ te bˈinchbˈil teˈ tbˈanil.
Ex axit Dios, a tAjaw nukˈbˈil, kˈwel qˈonte tumil tuˈn tkubˈ tzˈaq tajaw il quˈn. Axit qAjaw Jesucrist kubˈ kyˈiwlin kyeˈy.
Jun qˈolbˈil kyeˈy tuˈn Timotey, a wukˈiy aqˈnil, ex kyuˈn Lucio, Jasón ex Sosípater, ayeˈ nxjalila.
Ayiˈn Tercio nchin tzˈibˈiˈn tiˈjjo uˈj luˈn, ex kxel nsmaˈn jun qˈolbˈil kyeˈy toj tbˈi qAjaw.
Jun qˈolbˈil tuˈn Gay kyeˈy; loqiˈn intiˈn toj tja, quˈn qˈoˈnku tuˈn, tuˈn tajbˈin te tkyaqil Ttanim qMan Dios. Ex ikyxjo tuˈn erman Cuarto ex erman Erasto, a ajlal pwaq toj tnam.
Noqit a t‑xtalbˈil Jesucrist ten kyukˈiy kykyaqila. Ikyxitjo.
Qnimsinks tbˈi qMan Dios, quˈn oˈkx aku kubˈ waˈbˈin kyeˈy jikyinxix tojjo Tyol, a o bˈaj nqˈmaˈn kyeˈy, ex tojjo xnaqˈtzbˈil tiˈj qAjaw Jesucrist. Ex atziˈn luˈn ikyxjo tzeˈnku bˈantlin tiˈj tuˈn Dios atxix ojtxe, teˈ naˈmxtaq tkubˈ xkye tkyaqil.
Me atziˈn jaˈlin o yekˈit tuˈn a kubˈ kytzˈibˈin yolil Tyol Dios, ikyxjo tzeˈnkuˈ tqˈma qMan. Atzin bˈantlin tiˈj tuˈn Dios, ewintaq, me atziˈn jaˈlin o yekˈajtz toj tkyaqil twutz txˈotxˈ, tuˈntzin t‑xi kynimiˈn, ex tuˈn tkubˈ kynimiˈn.
Oˈkx Diosjo junchˈin bˈilte ex ojtzqilte tkyaqil. Ex nimxitjo tbˈi te jun majx, noq tuˈn qAjaw Jesucrist. Ikyxitjo.

Holder of rights
Multilingual Bible Corpus

Citation Suggestion for this Object
TextGrid Repository (2025). Mam Collection. Romans (Mam). Romans (Mam). Multilingual Parallel Bible Corpus. Multilingual Bible Corpus. https://hdl.handle.net/21.11113/0000-0016-A74E-5