1

Tek xtiquir cˈa pe ronojel, can cˈo chic pe ri Chˈabel; y ri Chˈabel yariˈ ri Cristo. Riyaˈ can cˈo cˈa riqˈui ri Dios, y Riyaˈ chukaˈ can Dios wi.
Riyaˈ can cˈo riqˈui ri Dios tek xban re ruwachˈulef.
Y ruma Riyaˈ tek cˈo ronojel. Ruma ri Dios pa rukˈaˈ ri Cristo xuyaˈ wi riche (rixin) chi xuben ronojel ri cˈo chicaj y ri cˈo chochˈulef.
Riqˈui cˈa Riyaˈ cˈo wi ri cˈaslen. Y re cˈaslen reˈ, yacˈareˈ ri Sakil quiche (quixin) ri winek.
Y re jun Sakil reˈ, can nisakirisan wi ri pa tak itzel quicˈaslen ri winek ri achiˈel kˈekuˈm. Y can majun bey cˈa chuptajnek ta pa rukˈaˈ ri kˈekuˈm riˈ.
Y xcˈojeˈ cˈa jun achi ri can ya ri Dios takayon pe riche (rixin), ri xubiniˈaj Juan.
Ri Juan cˈa riˈ xpe riche (rixin) chi xorukˈalajsaj ri Sakil, riche (rixin) chi queriˈ can quinojel cˈa winek tiquinimaj ri nuyaˈ rutzijol chique.
Y ma ya ta cˈa ri Juan ri Sakil. Riyaˈ xaxu (xaxe) cˈa xorukˈalajsaj achique riˈ ri Sakil.
Y can yacˈariˈ tek xoka ri Cristo chuwech re ruwachˈulef. Yariˈ ri kas kitzij Sakil, ri nisakirisan quiche (quixin) ri winek.
Can xocˈojeˈ wi cˈa ka chuwech re ruwachˈulef ri banon ruma Riyaˈ, pero ri yecˈo chuwech re ruwachˈulef reˈ xa ma xquetamaj ta cˈa ruwech tek xoka.
Xoka chiquicojol ri israelitas ri can ye ruwinak Riyaˈ mismo. Pero ri winek riˈ xa ma xquicˈul ta.
Yacˈa quinojel ri xecˈulu riche (rixin) tek xoka chuwech re ruwachˈulef, ri xeniman riche (rixin), can xuben cˈa chique chi xeˈoc ralcˈual ri Dios.
Ri xeˈoc ralcˈual ri Dios can xeˈalex wi chic, pero ma xeˈalex ta chic achiˈel tek xeˈalex riqˈui ri quiteˈ quitataˈ. Ri cˈacˈacˈ alaxic ri xquicˈul riyeˈ, yariˈ tek xeˈalex achiˈel ri ruraybel ri Dios, y ma ruraybel ta chic jun achi.
Y ri Chˈabel, ya ri Cristo, ri xoka cˈa chuwech re ruwachˈulef y can xoc cˈa winek achiˈel riyoj. Y can xkatzˈet cˈa chi xaxu (xaxe) wi Riyaˈ ri Rucˈajol ri Dios, ruma can xkatzˈet chi cˈo rukˈij rucˈojlen. Y Riyaˈ can nojnek cˈa riqˈui utzil y chukaˈ riqˈui ri kitzij.
Y ri Juan ri Bautista xukˈalajsaj cˈa ri Cristo. Can riqˈui wi ruchukˈaˈ tek xubij: Yareˈ ri ntzijon pe chiwe, tek xinbij chiwe chi chuwij ca riyin cˈo cˈa jun achi ri xtoka ri sibilaj nim rukˈij que chinuwech riyin. Ruma Riyaˈ can cˈo tek cˈa ma jane quinalex ta riyin, xchaˈ cˈa ri Juan ri Bautista.
Can konojel cˈa riyoj kacˈulun ri rutzil ránima ri Cristo. Can ma nitaneˈ ta cˈa chi yeruyaˈ pe ri utzil riˈ pa kawiˈ.
Ri Dios ya cˈa ri Moisés ri xucusaj riche (rixin) chi xuyaˈ pe ri ley. Yacˈa riche (rixin) chi xoka ri utzil y ri kitzij, ya ri Jesucristo ri xucusaj.
Can majun cˈa winek ri tzˈeteyon ta riche (rixin) ri Dios, xa can xu (xe) wi ri Rucˈajol ri tzˈeteyon riche (rixin). Ri Dios xaxu (xaxe wi) jun Rucˈajol cˈo y sibilaj nrajoˈ. Y yariˈ ri xokˈalajsan ka ri Dios chkawech re waweˈ chuwech re ruwachˈulef.
Y ri achiˈaˈ israelitas ri can cˈo quikˈij chiriˈ pa tinamit Jerusalem, yecˈo cˈa achiˈaˈ ri xequitek el cˈa riqˈui ri Juan ri Bautista. Xequitek cˈa ye sacerdotes y achiˈaˈ ri ye levitas nibix chique, riche (rixin) chi xbequicˈaxaj chare ri Juan chi tubij wi ya riyaˈ ri Cristo. Y riyaˈ can xukˈalajsaj wi chiquiwech chi ma ya ta riyaˈ.
Ri Juan can kitzij wi ri xubij chique, ruma xubij cˈa chique: Ma yin ta cˈa riyin ri Cristo.
Y yacˈariˈ tek ri achiˈaˈ ri ye takon el, xquicˈutuj chic cˈa chare: ¿Yit achique cˈa riyit? ¿La ma yit ta cami riyit ri profeta Elías ri xkˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios ojer ca? xechaˈ chare. Pero ri Juan xubij: Ma yin ta riyin, xchaˈ chique. Cˈacˈariˈ ri achiˈaˈ riˈ xquicˈutuj chic cˈa jun bey chare: ¿La ma yit ta cami riyit ri profeta ri nikˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios ri kacˈaxan rutzijol chi nipe? xechaˈ chare. Pero riyaˈ xubij: Ma yin ta, xchaˈ.
Yacˈariˈ tek can xquicˈutuj chic cˈa chare: ¿Yit achique cˈa riyit? Ruma riyoj nicˈatzin cˈa chake chi niketamaj el yit achique cˈa riyit, y yariˈ ri nbekabij chique ri ye takayon pe kiche (kixin). Takˈalajsaj cˈa awiˈ chkawech, xechaˈ chare.
Ri Juan xubij cˈa chique ri achiˈaˈ riˈ: Yin cˈa riyin riˈ ri xunataj ca ri profeta Isaías chupan ri ruchˈabel ri Dios, tek xubij: Cˈo cˈa jun achi ri xturek cˈa ruchiˈ pa jun desierto riche (rixin) chi xtubij chique ri winek ri xqueˈapon riqˈui: Tichojmirisaj apo rubey ri Ajaf, xtichaˈ chique. Quecˈariˈ tzˈibatajnek ca, y yin cˈa riyin riˈ, xchaˈ ri Juan chique.
Ri achiˈaˈ cˈa ri xetak el riqˈui ri Juan, ye ri ye cachibil ri fariseos.
Y riyeˈ xquicˈutuj chic cˈa chare: ¿Achique cˈa ruma tek riyit yeˈaben bautizar ri winek, wi xa ma yit ta riyit ri Cristo, ni xa ma yit ta chukaˈ ri Elías, ni ma yit ta ri profeta ri nikˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios ri kacˈaxan rutzijol chi nipe na? xechaˈ chare.
Y ri Juan xubij cˈa chique: Riyin riqˈui yaˈ yenben wi bautizar ri winek, pero chicojol riyix cˈo cˈa jun achi ri ma iwetaman ta ruwech,
y Riyaˈ xtipe chuwij ca riyin re chkawech apo, pero can ya Riyaˈ ri cˈo nabey que chinuwech riyin. Y riyin can ma yin rucˈamon ta (takal ta chuwij) riche (rixin) chi nquir ri ruximbel ri ruxajab.
Y ronojel cˈa reˈ, ya ri chiriˈ pa Betábara xbanatej wi, ri lugar ri cˈo jucˈan chic ruchiˈ ri raken yaˈ Jordán, ri acuchi (achique) yeruben wi bautizar winek ri Juan.
Pa rucaˈn kˈij tek ri Juan ri Bautista xutzˈet chi petenak ri Jesús cˈa riqˈui riyaˈ, xubij: Yareˈ xoka ri achiˈel Alaj Carneˈl ri takon pe ruma ri Dios, riche (rixin) chi nrelesaj quimac ri winek ri yecˈo chuwech re ruwachˈulef.
Y yareˈ ri nutzijon chiwe, tek xinbij chi chuwij cˈa riyin xtoka na jun achi ri can sibilaj nim rukˈij que chinuwech riyin, y can cˈo tek riyin cˈa ma jane quinalex ta.
Y riyin ma wetaman ta ruwech achique chi achi riˈ. Pero riche (rixin) chi nikˈalajsex chare re tinamit Israel, rumariˈ xipe chi yenben bautizar ri winek riqˈui yaˈ.
Y ri Juan xukˈalajsaj cˈa chukaˈ y xubij: Riyin can xintzˈet cˈa ri Lokˈolaj Espíritu tek xka pe chilaˈ chicaj achiˈel nika jun palomax, y xka pa ruwiˈ y can xcˈojeˈ riqˈui.
Y riyin ri chiriˈ can cˈa ma jane cˈa wetaman ta ruwech achique chi achi riˈ. Pero ri Dios ri yin takayon pe riche (rixin) chi yenben bautizar ri winek riqˈui yaˈ, can rukˈalajsan wi cˈa chic chinuwech chi tek xtintzˈet chi nika pe ri Lokˈolaj Espíritu y xtika pa ruwiˈ jun achi y can xticˈojeˈ riqˈui, ya cˈa achi riˈ ri nibano bautizar quiche (quixin) ri winek riqˈui ri Lokˈolaj Espíritu.
Wacami xintzˈet yan cˈa. Y rumariˈ nkˈalajsaj chi ya Riyaˈ ri Rucˈajol ri Dios.
Y pa rucaˈn kˈij, ri Juan ri Bautista cˈo chic cˈa chiriˈ jun bey, ye rachibilan ye caˈiˈ chique ri rudiscípulos.
Y yacˈariˈ tek riyaˈ xutzˈet chi ri Jesús nikˈax el queriˈ. Riyaˈ xubij: Titzuˈ, ya achi laˈ, ri achiˈel Alaj Carneˈl ri takon pe ruma ri Dios.
Y ri ye caˈiˈ rudiscípulos ri Juan tek xquicˈaxaj cˈa ri xubij, riyeˈ xquitzekelbej el ri Jesús.
Y tek ri Jesús xtzuˈun ca chrij y xerutzˈet ri ye caˈiˈ rudiscípulos ri Juan chi ye tzeketel el chrij, Riyaˈ xucˈutuj cˈa chique: ¿Achique nicanoj? xchaˈ chique. Y riyeˈ xquibij cˈa chare ri Jesús: Rabí, riyoj nikajoˈ niketamaj acuchi (achique) cˈo wi ri awachoch, xechaˈ chare. Rabí ntel chi tzij nimalaj tijonel.
Y ri Jesús xubij cˈa chique: Joˈ, y jeˈiwetamaj ca. Y riyeˈ xebe chiretamaxic ri rachoch. Y xecˈojeˈ cˈa ka riqˈui ri kˈij riˈ, ruma xa can a las cuatro chic ri tikakˈij.
Ri jun cˈa chique ri ye caˈiˈ discípulos ri xeˈacˈaxan el achique ri xubij ri Juan y xquitzekelbej el ri Jesús, ya cˈa ri Andrés ri rachˈalal ri Simón Pedro.
Ri Andrés nabey cˈa xberilaˈ ri Simón ri rachˈalal y xberubij chare: Xkil ri Mesías. Ri Mesías ntel chi tzij ri Cristo.
Y ri Andrés xucˈuaj cˈa ri Simón cˈa riqˈui ri Jesús. Y tek ri Jesús xutzˈet, xubij cˈa chare: Yit cˈa riyit ri Simón ri rucˈajol ri Jonás. Wacami xtabiniˈaj Cefas, xchaˈ chare. Ri Cefas ntel chi tzij Pedro.
Yacˈa ri pa rucaˈn kˈij, ri Jesús xuchˈob chi nibe cˈa pa Galilea. Y chupan cˈa ri kˈij riˈ ri Jesús xucˈul jun achi ri Felipe rubiˈ y xubij chare: Quinatzekelbej.
Y ri jun achi riˈ, ri Felipe rubiˈ, aj pa tinamit Betsaida, ri tinamit ri quitinamit chukaˈ ri Andrés y ri Pedro.
Ri Felipe xucˈul jun achi ri Natanael rubiˈ, y xubij cˈa chare: Riyoj xkil ri jun achi ri achoj chrij tzˈibatajnek wi ca ruma ri Moisés chupan ri ley y tzˈibatajnek chukaˈ ca cuma ri profetas ri xekˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios ojer ca, ri kacˈaxan rutzijol chi nipe, xa cˈo chic ajcˈa, ya ajcˈa ri Jesús ri rucˈajol ri José aj Nazaret. Cˈariˈ niketamaj ca ruwech, xchaˈ.
Y ri Natanael xubij: ¿La xtel ta cˈa pe jun utzilaj achi chiriˈ pa tinamit Nazaret? xchaˈ. Pero ri Felipe xubij chare: Wi ma nanimaj ta, catam pe, joˈ tikatzuˈ.
Y tek ri Jesús xutzˈet ri Natanael chi xa napon yan apo riqˈui, xubij cˈa: Titzuˈ la jun achi laˈ. Riyaˈ can kˈalaj chi kitzij jun israelita. Ruma majun kˈoloj riqˈui.
Cˈacˈariˈ ri Natanael xucˈutuj cˈa chare ri Jesús: ¿Acuchi (achique) xawetamaj wi nuwech? Y ri Jesús xubij cˈa chare: Riyin xatintzˈet tek cˈa yitcˈo na chiriˈ chuxeˈ ri juwiˈ higo, tek cˈa ma jane carusiqˈuij (caroyoj) pe ri Felipe, xchaˈ ri Jesús chare.
Ri Natanael yacˈariˈ tek xubij: Tijonel, can yit wi riyit ri Rucˈajol ri Dios. Y can yit wi riyit ri Rey riche (rixin) re tinamit Israel, xchaˈ chare.
Y ri Jesús xubij chare ri Natanael: Riyit can xanimaj chi yin cˈa riyin ri Rucˈajol ri Dios, xa ruma chi xinbij chawe chi chuxeˈ ri juwiˈ higo yitcˈo wi tek cˈa ma jane carusiqˈuij (caroyoj) ta pe ri Felipe. Pero yecˈo milagros ri más ye nimaˈk que chuwech reˈ ri xtatzˈet na.
Y ri Jesús xubij cˈa chukaˈ: Can kitzij re xtinbij chiwe: Riyix can xtitzˈet cˈa chi ri caj xtijakatej, y chi ri ángeles riche (rixin) ri Dios xquexuleˈ xquejoteˈ pa nuwiˈ riyin ri Cˈajolaxel ri xinalex chicojol.

2

Y pa rox kˈij, chiriˈ pa tinamit Caná ri cˈo chiriˈ pa rucuenta ri Galilea, cˈo cˈa jun cˈulanen xbanatej. Y ri María ri ruteˈ ri Jesús, cˈo cˈa chukaˈ chiriˈ chupan ri cˈulanen riˈ.
Y ri Jesús ye rachibilan ri rudiscípulos xesiqˈuix (xeˈoyox) cˈa chukaˈ riyeˈ chupan ri cˈulanen riˈ.
Yacˈa ri ruyaˈal uva xa xqˈuis yan chanin chupan ri cˈulanen riˈ. Y ri María ri ruteˈ ri Jesús, xapon cˈa apo riqˈui ri Jesús y xberubij chare: Xa majun chic ri ruyaˈal uva quiqˈui, xchaˈ.
Pero ri Jesús xubij cˈa chare: Nána, ¿achique cˈa ri nawajoˈ? Ri nuhora xa cˈa ma jane napon ta, xchaˈ.
Y ri ruteˈ ri Jesús xubij cˈa chique ri yeniman yeˈilin chiriˈ: Wi cˈo achique xtubij chiwe chi niben, can tibanaˈ cˈa, xchaˈ chique.
Y chiriˈ yecˈo cˈa wakiˈ yabel yaˈ ye banon riqˈui abej. Ri israelitas sibilaj yequicusaj yabel yaˈ ri queriˈ quibanic, ruma chupan ri yabel tak yaˈ riˈ niquiyaˈ wi yaˈ ri nicˈatzin chique riche (rixin) chi niquiben qˈuiy ruwech chˈajchˈojirisanic achiˈel nubij chupan ri ley riche (rixin) ri Moisés. Y ri yabel tak yaˈ riˈ, caˈiˈ o oxiˈ cucuˈ quipan.
Y ri Jesús xubij chique ri yeniman yeˈilin chiriˈ: Queˈinojsaj chi yaˈ re yabel tak yaˈ reˈ, xchaˈ chique. Y riyeˈ can que wi riˈ xquiben.
Cˈacˈariˈ ri Jesús xubij cˈa chique: Wacami tipajaˈ el jubaˈ y ticˈuaj chare ri achi ri nisamej chrij re cˈulanen reˈ, riche (rixin) chi tunaˈ. Y ri yeniman yeˈilin chiriˈ can xquiben wi ri xubij ri Jesús chique.
Ri achi ri nisamej chrij ri cˈulanen riˈ, man cˈa retaman ta acuchi (achique) petenak wi ri ruyaˈal uva riˈ. Xa can xu (xe) wi cˈa ri yeniman yeˈilin chiriˈ ri xepajo ri ye etamayon. Y tek ri achi ri nisamej chrij ri cˈulanen riˈ runaˈon chic chi sibilaj jabel ri ruyaˈal uva riˈ, xusiqˈuij (xroyoj) cˈa ri cˈajol ri xcˈuleˈ.
Y tek ri cˈajol ri xcˈuleˈ xapon cˈa, ri achi ri nisamej chrij ri cˈulanen riˈ xubij cˈa chare: Tek cˈo jun nimakˈij quereˈ, quinojel cˈa winek ya ri ruyaˈal uva ri utz niquiyaˈ nabey mul, y tek qˈuiy chic ri quikumun, niquiyaˈ cˈa jun ruyaˈal uva ri ma can ta utz. Pero riyit xa ma que ta riˈ xaben. Riyit xa cˈacˈariˈ xbeˈawelesaj pe ri ruyaˈal uva ri más utz, xchaˈ.
Ri xuben cˈa ri Jesús, chi xuben ruyaˈal uva chare ri relic yaˈ pa jun cˈulanen chiriˈ pa Caná ri cˈo pa rucuenta ri Galilea, yacˈariˈ ri nabey milagro ri xuben. Can xucˈut cˈa chi Riyaˈ can cˈo rukˈij rucˈojlen. Y ri ye rudiscípulos xquicukubaˈ cˈa quicˈuˈx riqˈui.
Tek cˈachojnek chic ca ri cˈulanen riˈ, ri Jesús rachibilan ri ruteˈ, ri ye rachˈalal y ri rudiscípulos xebe pa tinamit Capernaum. Y xecˈojeˈ cˈa caˈiˈ oxiˈ kˈij chiriˈ.
Y xa nakaj chic cˈa ri kˈij riche (rixin) ri quinimakˈij ri israelitas, ri pascua rubiˈ. Rumariˈ ri Jesús xbe cˈa pa tinamit Jerusalem, riche (rixin) ri nimakˈij riˈ.
Y chupan ri lugar ri acuchi (achique) cˈo wi rachoch ri Dios ri cˈo pa Jerusalem, ri Jesús xeberilaˈ cˈa ri yecˈayin wáquix, carneˈl, y ri yecˈayin tak palomax. Y xeberilaˈ chukaˈ ri aj qˈuexoy tak puek ri ye tzˈuyul ri chiriˈ.
Ri Jesús, xu (xe wi) tek xerutzˈet, xberucˈamaˈ pe caˈiˈ oxiˈ tak coloˈ y xuben cˈa jun ruchˈaybal y xerokotaj pe quinojel. Xerokotaj cˈa pe cachibilan ri quicarneˈl y ri quiwáquix ri chiriˈ chupan ri lugar riche (rixin) ri rachoch ri Dios. Y chique ri aj qˈuexoy tak puek, xucˈakalaˈ cˈa ca ri quirajil chiquiwech y xerutecmayilaˈ ca ri quimesas.
Y chique ri yecˈayin palomax xubij cˈa: Queˈiwelesaj el reˈ waweˈ. Y ma tiben ta chare ri rachoch ri Nataˈ Dios, jun cˈaybel, xchaˈ ri Jesús.
Rumariˈ ri rudiscípulos can chanin xoka chiquicˈuˈx ri jun tzij tzˈibatal ca chupan ri ruchˈabel ri Dios. Ri tzij cˈa riˈ nubij: Sibilaj nikˈaxo chic wánima ruma ri itzel yetajin chubanic ri winek chupan ri awachoch, nichaˈ.
Yacˈariˈ tek ri achiˈaˈ israelitas ri can cˈo quikˈij, xquibij chare ri Jesús: ¿Achique cˈa chi milagro nacˈut chkawech riche (rixin) chi niketamaj chi cˈo kˈatbel tzij pan akˈaˈ riche (rixin) chi xeˈawokotaj el ri winek waweˈ? xechaˈ chare.
Y ri Jesús xubij cˈa chique: Tikasaj cˈa pan ulef re jay reˈ, jay ri can riche (rixin) wi ri Dios y riyin pan oxiˈ kˈij npabaˈ chic jun bey, xchaˈ chique.
Y yacˈariˈ tek ri achiˈaˈ israelitas ri can cˈo quikˈij, xquibij chare ri Jesús: Re jun jay reˈ, cawinek wakiˈ junaˈ xquiben ri kateˈ katataˈ chrij riche (rixin) chi xquipabaˈ. ¿La yacowin cami riyit napabaˈ pan oxiˈ kˈij? xechaˈ chare.
Pero ri jay ri xubij ri Jesús chique ri winek riˈ, ya ri ruchˈacul Riyaˈ mismo.
Y rumacˈariˈ, tek ri Jesús xcamisex chuwech ri cruz y pa rox kˈij xbecˈastej pe, ri rudiscípulos xoka cˈa chiquicˈuˈx chi ri jun tzij riˈ rubin chique ri achiˈaˈ israelitas ri can cˈo quikˈij. Y cˈacˈariˈ xquinimaj ri ruchˈabel ri Dios ri tzˈibatal ca, y ri chˈabel ri ye rubin ca ri Jesús.
Y chupan cˈa ri kˈij tek cˈo ri Jesús pa Jerusalem ruma ri nimakˈij pascua, can ye qˈuiy wi cˈa winek ri xeniman. Ri winek riˈ xquinimaj tek xequitzˈet ri milagros ri xeruben chiquiwech.
Pero ri Jesús man cˈa xucukubaˈ ta rucˈuˈx quiqˈui ri winek riˈ, ruma Riyaˈ can retaman wi ri cˈo pa tak cánima quinojel ri winek.
Y ma rajawaxic ta cˈa chare chi cˈo ta jun ri nibin chare achique rubanic ri quicˈaslen chiquijujunal ri winek; ruma Riyaˈ can retaman wi achique cˈa ri cˈo pa tak cánima.

3

Y cˈo cˈa jun achi chiquicojol ri fariseos ri Nicodemo rubiˈ, y ri achi riˈ cˈo cˈa rukˈij chiquicojol ri rech aj Israel.
Y pa jun chakˈaˈ, riyaˈ xapon cˈa riqˈui ri Jesús y xubij chare: Can nikˈalajin wi cˈa chi yit jun Tijonel ri yit takon pe ruma ri Dios, ruma ri milagros ri yeˈabanalaˈ, xaxu (xaxe wi) cˈa ri cˈo Dios riqˈui ri nicowin nibano quereˈ, xchaˈ.
Y ri Jesús xubij cˈa chare ri Nicodemo: Riyin can kitzij cˈa re nbij chawe: Ri achique cˈa ri ma xtalex ta chic jun bey, ma xtoc ta pa rajawaren ri Dios, xchaˈ chare.
Pero ri Nicodemo xubij chare ri Jesús: ¿La can nicowin cami nalex chic jun bey jun achi ri xa riˈj chic? ¿Y can nicowin cami jun teˈej nralaj chic jun bey jun achi ri xa riˈj chic? xchaˈ.
Ri Jesús xubij cˈa: Kas kitzij wi cˈa re nbij chawe: Ri ma xtalex ta ruma ri Lokˈolaj Espíritu y ruma yaˈ, ma xtoc ta pa rajawaren ri Dios.
Ri winek ri xaxu (xaxe wi) alaxnek riqˈui ri ruchˈacul, can aj ruwachˈulef wi. Yacˈa ri winek ri xalex ruma ri Lokˈolaj Espíritu, can riche (rixin) wi ri Lokˈolaj Espíritu.
Y man cˈa tisach ta acˈuˈx riqˈui re xinbij chawe, ruma can queriˈ wi: Can rajawaxic wi chi yatalex chic jun bey.
Ri yeˈucˈuan ri alaxic riche (rixin) ri Lokˈolaj Espíritu, nijalatej ri quicˈaslen. Ri Lokˈolaj Espíritu man cˈa tzˈetetel ta, xa can achiˈel cˈa ri cakˈikˈ ri xabacuchi (xabachique) nbecˈulun wi pe. Ruma xaxu (xaxe wi) nawacˈaxaj, pero man cˈa awetaman ta acuchi (achique) petenak wi y ma awetaman ta chukaˈ acuchi (achique) nibe wi, xchaˈ ri Jesús.
Y ri Nicodemo xucˈutuj cˈa chare ri Jesús: ¿Achique cˈa rubanic riˈ? xchaˈ.
Ri Jesús xubij cˈa chare: ¿La ma awetaman ta cˈa achique rubanic reˈ, y can yit jun tijonel chiquicojol ri kech aj Israel?
Kitzij nbij chawe: Ya ri wetaman y ri ntzˈeton riyin ri ntzijoj, yacˈa riyix ma niwajoˈ ta ninimaj.
Wi riyix ma ninimaj ta re nbij chiwe, y xa cosas riche (rixin) ri ruwachˈulef, ¿achique ta cˈa modo xtinimaj, wi ntzijoj chiwe ri cosas ri ye riche (rixin) chilaˈ chicaj?
Majun chic cˈa jun ri aponak ta chilaˈ chicaj, xa can xu (xe wi) cˈa ri Cˈajolaxel kajnek pe chilaˈ chicaj. Ri Cˈajolaxel ri xalex chicojol ri can cˈo wi chilaˈ chicaj riqˈui ri Dios.
Y ojer ojer ca riˈ, tek ri Moisés xcˈojeˈ ri pa jun desierto, riyaˈ xutic cˈa jun cheˈ y xuyaˈ anej ruwachbel jun cumatz chutzaˈn. Y achiˈel cˈa xban chare ri ruwachbel ri cumatz riˈ, can queriˈ chukaˈ nicˈatzin chi niban chare ri Cˈajolaxel ri xalex chicojol.
Riche (rixin) chi queriˈ xabachique cˈa winek ri xtiniman ri Cˈajolaxel, ma xtibe ta pa tijoj pokonal, xa can xticˈojeˈ rucˈaslen riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek.
Ri Dios can sibilaj yerajoˈ ri winek ri yecˈo chuwech re ruwachˈulef, y rumariˈ xutek cˈa pe ri Rucˈajol waweˈ chuwech re ruwachˈulef. Riyaˈ xaxu (xaxe wi) cˈa jun Rucˈajol cˈo, pero xutek pe riche (rixin) chi xabachique cˈa winek ri xtiniman riche (rixin), ma xtibe ta pa tijoj pokonal, xa can xticˈojeˈ cˈa rucˈaslen riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek.
Ruma chi ri Dios ma xutek ta pe ri Rucˈajol waweˈ chuwech re ruwachˈulef riche (rixin) chi norukˈataˈ tzij pa quiwiˈ ri winek y noruyaˈ ta rucˈayewal pa quiwiˈ. Ma que ta riˈ. Ri Dios xutek pe ri Rucˈajol, riche (rixin) chi yecolotej ri winek chupan ri mac.
Y achique winek ri xtiniman ri Cˈajolaxel, ma xtika ta rucˈayewal pa ruwiˈ. Yacˈa ri winek ri ma xtiniman ta riche (rixin), ri rucˈayewal riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek cˈo chic riche (rixin) chi nika pa ruwiˈ, ruma xa can ma xunimaj ta rubiˈ ri Rucˈajol ri Dios, y ri Dios xaxu (xaxe wi) jun Rucˈajol ri cˈo.
Y quinojel cˈa ri ma yeniman ta, can cˈo chic riche (rixin) chi nika ri rucˈayewal pa quiwiˈ; ruma ri Sakil can xoka wi chuwech re ruwachˈulef, pero riyeˈ xa más xcajoˈ ri kˈekuˈm que chuwech ri Sakil, ruma riyeˈ can xu (xe wi) cˈa ri etzelal ri yequibanalaˈ.
Y quinojel cˈa ri yebano ri etzelal, man cˈa nika ta chiquiwech ri Sakil, ni ma yeˈapon ta chukaˈ riqˈui ri Sakil; ruma re Sakil reˈ nuben cˈa chi yebekˈalajin pe ronojel ri etzelal ri yetajin chubanic.
Yacˈa ri winek ri can yequibanalaˈ ri kitzij, can yebe chupan ri Sakil, riche (rixin) chi yekˈalajin jabel chi yecowin niquiben ri nrajoˈ ri Dios, ruma xa jun chic quibanon riqˈui Riyaˈ.
Y tek banatajnek chic cˈa ronojel riˈ, ri Jesús ye rachibilan ri rudiscípulos xbe pa Judea, y chiriˈ xebecˈojeˈ wi. Y xeˈapon cˈa winek chiriˈ riche (rixin) chi yeban el bautizar.
Chupan cˈa chukaˈ ri tiempo riˈ, ri Juan ri Bautista cˈo cˈa ri chiriˈ pa Enón, ri cˈo chunakajal ri tinamit Salim. Riyaˈ chiriˈ cˈa yeruben wi bautizar ri winek, ruma chupan ri lugar riˈ jabel yaˈ cˈo y ri winek yeˈapon cˈa riqˈui riche (rixin) chi yeban el bautizar.
Chupan ri tiempo riˈ ri Juan cˈa ma jane cˈa titzˈapix ta pa cárcel.
Y yecˈo israelitas ri xquibilaˈ chiquiwech quiqˈui ri rudiscípulos ri Juan chrij ri achique chi bautismo ri más utz.
Xepe cˈa ri discípulos riˈ xebe cˈa riqˈui ri Juan y xbequibij chare: Tijonel, ri achi ri Jesús rubiˈ ri xapon awuqˈui ri jucˈan chic ruchiˈ yaˈ Jordán, ri xabij chi ya Riyaˈ ri takon pe ruma ri Dios, wacami xa can quinojel chic ri winek yeˈapon riqˈui Riyaˈ riche (rixin) chi yeruben el bautizar, xechaˈ.
Ri Juan xubij cˈa chique ri rudiscípulos: Majun jun winek nicowin nuben jun samaj queriˈ, wi xa ma ya ta ri Dios yayon pe chare chi nuben queriˈ.
Y riyix mismo iwacˈaxan achique ri nbin riyin, chi xa ma yin ta riyin ri Cristo, riyin xa yin jun takoˈn ri xitak pe nabey chuwech Riyaˈ.
Achiˈel tek jun cˈajol ri xcˈuleˈ can yetzijon chic cˈa riqˈui ri kˈopoj ri xoc rixjayil y ri ramigo ri cˈajol can niquicot cˈa tek yeracˈaxaj chi ri cˈajol y ri kˈopoj ri xecˈuleˈ yetzijon chiquiwech. Quecˈariˈ riyin can niquicot ri wánima wacami, ruma xinwacˈaxaj chi sibilaj ye qˈuiy winek ri yeˈapon chic riqˈui ri Jesucristo.
Ya ri Jesucristo ri rucˈamon (takal chrij) chi ninimirisex rukˈij, yacˈa riyin más utz chi yichˈutiner ka.
Ri Cˈajolaxel ri petenak chilaˈ chicaj yacˈariˈ ri cˈo pa kawiˈ konojel. Ri ye aj ruwachˈulef xaxu (xaxe wi) riche (rixin) re ruwachˈulef ri yecowin niquitzijoj, ruma xaxu (xaxe wi) riˈ quetaman y ma quetaman ta riche (rixin) ri chicaj. Yacˈa ri Cˈajolaxel ri kajnek pe chilaˈ chicaj, can ya riche (rixin) ri chicaj ri nutzijoj, ruma Riyaˈ cˈo pa ruwiˈ ronojel.
Ri Cˈajolaxel cˈa ri petenak chilaˈ chicaj, can ya cˈa ri racˈaxan pe y rutzˈeton ca, yariˈ ri norukˈalajsaj ka chake. Pero ri winek ma nicajoˈ ta cˈa niquicˈul ri nukˈalajsaj Riyaˈ.
Y ri winek ri niniman ri nukˈalajsaj ri Cˈajolaxel ri petenak chilaˈ chicaj, can nukˈalajsaj cˈa chi ri Dios can kitzij wi.
Ruma ri Cˈajolaxel ri xutek pe ri Dios chuwech re ruwachˈulef, can ya wi ri ruchˈabel ri Dios ri nutzijoj. Y ri Dios can ruyaˈon cˈa pe ri Lokˈolaj Espíritu chare. Y ri Lokˈolaj Espíritu ri nuyaˈ pe chare Riyaˈ, can ma pajtal ta.
Y ri Tataˈixel can sibilaj cˈa nrajoˈ ri Rucˈajol, y pa rukˈaˈ Riyaˈ rujachon wi ronojel cosas.
Achique cˈa winek ri xtiniman riche (rixin) re Cˈajolaxel, xticˈojeˈ cˈa rucˈaslen riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek. Yacˈa ri winek ri ma nrajoˈ ta nunimaj ri Rucˈajol ri Dios, man cˈa xticˈojeˈ ta rucˈaslen riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek; xa can cˈo chic cˈa chi nika ri royowal ri Dios pa ruwiˈ.

4

Ri Ajaf Jesús xretamaj cˈa chi ri achiˈaˈ fariseos quicˈaxan chic chi Riyaˈ más ye qˈuiy winek ri yeruben bautizar y más ye qˈuiy ri yetzekelben riche (rixin), que chiquiwech ri winek ri yeruben bautizar ri Juan ri Bautista y ri yetzekelben riche (rixin).
Astapeˈ ri Jesús ma ya ta Riyaˈ ri yebano bautizar ri winek, xa yecˈa ri ye rudiscípulos ri yebano bautizar.
Y tek ri Jesús xretamaj ronojel riˈ, xel cˈa el pa Judea y xtzolin chic jun bey pa Galilea ye rachibilan ri rudiscípulos.
Xa yacˈa riche (rixin) chi yeˈapon cˈa pa Galilea, rajawaxic chi yekˈax ri pa Samaria.
Ri Jesús ye rachibilan ri rudiscípulos xeˈapon cˈa pa Sicar. Ri Sicar jun tinamit ri cˈo pa rucuenta ri Samaria y cˈo cˈa apo chunakajal ri ulef ri xuyaˈ ca ri Jacob chare ri José ri rucˈajol.
Y achiˈel xa pa nicˈaj kˈij chare ri kˈij riˈ tek ri Jesús xeˈapon chiriˈ y chiriˈ cˈa cˈo wi ri pozo riche (rixin) ri Jacob nibix chare. Chiriˈ cˈa xtzˈuyeˈ wi ka ri Jesús, ruma Riyaˈ can sibilaj cˈa cosnek chic ruma ri binen ri quibanon pe.
Y tek ye benak cˈa ri rudiscípulos pa tinamit chulokˈic riche (rixin) ri niquitij, xapon cˈa jun ixok aj Samaria chuchiˈ ri pozo chirelesaxic ruyaˈ. Y ri Jesús xubij cˈa chare ri ixok riˈ: Tasipaj jubaˈ nuyaˈ riche (rixin) chi nkum, xchaˈ chare.
Pero ri ixok aj Samaria xubij cˈa chare ri Jesús: Riyit yit jun israelita, ¿y achique ruma tek nacˈutuj ayaˈ chuwe riyin, ri xa yin jun aj Samaria? xchaˈ ri ixok. Riyaˈ xubij queriˈ ruma chi ri ye israelitas y ri ye aj Samaria ma yechˈaben ta quiˈ (yechˈo ta chiquiwech).
Cˈacˈariˈ ri Jesús xubij cˈa chare ri ixok riˈ: Wi ta riyit awetaman achique chi sipanic ruyaˈon pe ri Dios, y awetaman ta chukaˈ achique cˈa riˈ ri nicˈutun jubaˈ ruyaˈ chawe; xa yit ta riyit ri yacˈutun ayaˈ chare, y Riyaˈ can ta nuyaˈ Ayaˈ ri can niyaˈo cˈaslen, xchaˈ ri Jesús.
Y ri ixok xubij cˈa chare ri Jesús: Táta, pero re pozo reˈ nej rupan y ri yaˈ nej cˈo wi ka, y riyit majun cˈo ta awuqˈui riche (rixin) chi nawelesaj ka yaˈ. ¿Acuchi (achique) cˈa nacˈom wi ri yaˈ ri niyaˈo cˈaslen ri natzuj (nasuj)?
Ruma chupan cˈa re jun pozo reˈ xrelesaj wi ruyaˈ ri kamamaˈ Jacob, quiyaˈ ri ralcˈual y quiyaˈ chukaˈ quinojel ri chicop ri xeruqˈuiytisaj. ¿Acuchi (achique) ta cˈa xtacˈom wi ri yaˈ ri natzuj (nasuj)? ¿La más ta cˈa nim akˈij riyit que chuwech ri kamamaˈ Jacob chi ma waweˈ ta cˈa nacˈom wi ri yaˈ? xchaˈ ri ixok.
Y ri Jesús xubij cˈa chare ri ixok: Ri yekumu re yaˈ reˈ, re ntel chupan re pozo, xa jubaˈ oc nrelesaj ri chakiˈj chiˈ chique. Xa can nicˈatzin cˈa chi niquikum más yaˈ riche (rixin) chi nichˈuchˈuˈ ka jubaˈ ri chakiˈj chiˈ chique.
Yacˈa ri xquekumu ri yaˈ ri nyaˈ riyin majun bey xtichakiˈj ta chic quichiˈ, xa xtuben pa cánima achiˈel jun ralaxbel (rutzˈucbel) yaˈ ri can nibulbut (nibulbux) pe riche (rixin) chi yerucˈuaj cˈa chupan ri cˈaslen riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek.
Y ri ixok can yacˈariˈ xubij chare ri Jesús: Táta, tayaˈ cˈa ri yaˈ riˈ chuwe riyin, riche (rixin) chi queriˈ majun bey chic cˈa xtichakiˈj ta nuchiˈ, y riche (rixin) chi majun chic nicˈatzin wi chi yipe waweˈ chuchiˈ ri pozo chirelesaxic yaˈ, xchaˈ ri ixok.
Pero ri Jesús xubij cˈa chare ri ixok: Cabiyin y tasiqˈuij (tawoyoj) ri awachijil, y cˈacˈariˈ yape chic, xucheˈex el ruma ri Jesús.
Ri ixok xubij cˈa: Riyin majun wachijil, xchaˈ. Y ri Jesús xubij chare: Kas kitzij wi ri xabij chi majun awachijil.
Ruma can ye wuˈoˈ chic awachijil quecˈojeˈ. Y ri achi ri cˈo awuqˈui wacami, xa ma awachijil ta. Rumariˈ can kitzij wi cˈa ri xabij chi majun awachijil.
Y can yacˈariˈ tek ri ixok xubij chare ri Jesús: Táta, riyin nchˈob chi riyit yit jun profeta ri yakˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios.
¿Achique cˈa lugar ri rucˈamon chi nikayaˈ wi rukˈij ri Dios? Ruma ri kateˈ katataˈ ri xecˈojeˈ ojer ca, pa ruwiˈ re jun juyuˈ reˈ cˈo wi ri lugar ri xquiyaˈ wi rukˈij ri Dios. Ya chic cˈa riyix israelitas nibij chi quinojel ri winek cˈo chi ya ri pa Jerusalem niquiyaˈ wi rukˈij ri Dios, xchaˈ ri ixok.
Yacˈa ri Jesús xubij chare ri ixok riˈ: Tanimaj cˈa re xtinbij chawe. Can xtoka wi cˈa jun kˈij tek quinojel ri winek ma ya ta chic pa ruwiˈ re juyuˈ reˈ, ni ma pa Jerusalem ta chukaˈ xtiquiyaˈ wi rukˈij ri Katataˈ Dios.
Riyix aj Samaria niyaˈ cˈa rukˈij ri Dios pero ma kˈaxnek ta jabel chiwech achique riˈ. Yacˈa riyoj israelitas can ketaman wi ri achique ri nikayaˈ rukˈij; ruma can ya cˈa ri kiqˈui riyoj xtel wi pe ri nicolo quiche (quixin) ri winek chupan ri quimac.
Ri jun kˈij ri xinbij chawe chi nipe, wacami riˈ, tek quinojel ri winek ri can kitzij chi niquiyaˈ rukˈij ri Katataˈ Dios, can xtiquiyaˈ wi rukˈij chi kitzij pan espíritu, astapeˈ ma niquitzˈet ta, ruma chi can ye ri yebano queriˈ ri yerucanoj ri Tataˈixel.
Ri Dios can Espíritu wi y rumacˈariˈ ri winek nicˈatzin chi kitzij pan espíritu niquiyaˈ rukˈij, astapeˈ ma niquitzˈet ta.
Y ri ixok xubij cˈa chare ri Jesús: Riyin wetaman cˈa chi cˈo na jun kˈij tek xtoka chuwech re ruwachˈulef ri Mesías, ri nibix chukaˈ Cristo chare. Y ri kˈij tek xtoka Riyaˈ, ronojel cˈa xtukˈalajsaj chkawech, xchaˈ ri ixok.
Ri Jesús xubij cˈa chare: Ri Mesías ri nibij chukaˈ Cristo chare, yin cˈa riyin riˈ, ri yitzijon awuqˈui, xchaˈ.
Y yacˈariˈ tek xeˈapon ri rudiscípulos y riyeˈ jun wi jubaˈ xquinaˈ ruma nitzijon riqˈui jun ixok aj Samaria. Pero ri discípulos majun xquibij chare ri Jesús: ¿Achique nacˈutuj chare? o ¿Achique ri natzijoj riqˈui? Majun cˈa xquicˈutuj ta chare.
Y ri ixok riˈ xuyaˈ cˈa ca ri rucucuˈ chiriˈ y xbe ri pa tinamit. Y xberubij cˈa chique ri winek:
Cˈo jun achi xtzijon wuqˈui y xubij cˈa chuwe ronojel ri ye nubanalon. ¿La ma ya ta cami reˈ ri Cristo? Joˈ, y titzˈetaˈ, xchaˈ chique.
Y ri winek ri xeˈacˈaxan riˈ, xquiyaˈ ca ri tinamit y xebe cˈa acuchi (achique) cˈo wi ri Jesús.
Y tek cˈa ma jane queˈapon ta ri winek, ri discípulos xquibij cˈa chare ri Jesús: Tijonel, cawaˈ, xechaˈ chare.
Pero Riyaˈ xubij chique: Riyin cˈo nuway ri ntij y riyix ma iwetaman ta achique riˈ, xchaˈ.
Y ri rudiscípulos xquibij ka chiquiwech: ¿La cˈo cami jun xcˈamo pe ruway? xechaˈ.
Y ri Jesús xubij chique: Ri oconek ruqˈuexel nuway riyin ya cˈa ri nben ri nrajoˈ ri yin takayon pe y nqˈuis ca rubanic ronojel ri rusamaj ri ruchilaben pe chuwe.
Riyix nibij cˈa chi cˈa cˈo na cajiˈ icˈ nrajoˈ riche (rixin) chi nicˈol ruwech ri ticoˈn. Yacˈa riyin nbij chiwe: Quixtzuˈun chilaˈ y queˈitzuˈ la winek. Riyeˈ ye achiˈel jun ticoˈn ri kˈen chic. Coyoben chic riche (rixin) chi nitzijox ri ruchˈabel ri Dios chique, riche (rixin) chi niquinimaj.
Ri xquebano cˈa ri kˈatoj, can cˈo cˈa rajel ruqˈuexel xtiquicˈul; y ri ruwech ri ticoˈn ri xtiquimol ca, yacˈariˈ ri winek ri can xtiquicˈul quicˈaslen riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek, riche (rixin) chi queriˈ, ri ye tiquiyon ca ri ruchˈabel ri Dios, y ri yecˈolo ruwech ri ticoˈn riˈ, junan cˈa xtiquicot ri cánima.
Waweˈ can kitzij cˈa ntel wi ri tzij ri nubij: Jun wi cˈa ri nibano ca ri ticoj y jun wi chic nicˈolo ruwech ri ticoˈn.
Riyin xixintek cˈa riche (rixin) chi xaxu (xaxe wi) chic nicˈol ruwech ri ticoˈn ri ma yix ta riyix ri yix samajiyon. Ruma ye nicˈaj chic cˈa samajelaˈ ye tiquiyon ca ri ticoˈn riˈ, y riyix xaxu (xaxe wi) chic ximol ruwech ri ticoˈn ri quisamajin riyeˈ, xchaˈ ri Jesús chique ri rudiscípulos.
Y chupan cˈa ri kˈij riˈ, ye qˈuiy wi ri winek xeniman riche (rixin) ri Jesús ri chiriˈ pa tinamit Sicar, ri cˈo chiriˈ pa rucuenta ri Samaria. Y riˈ ruma chi ri ixok quereˈ xberubij chique ri winek: Ri Jesús xubij chuwe ronojel ri ye nubanalon, xchaˈ chique.
Y ri ye aj Samaria riˈ xbequicˈutuj cˈa utzil chare ri Jesús chi ticˈojeˈ ka quiqˈui. Y Riyaˈ xcˈojeˈ cˈa ka caˈiˈ kˈij quiqˈui.
Y sibilaj ye qˈuiy chic winek ri aj chiriˈ ri xeniman tek xquicˈaxaj ri chˈabel ri xubij ri Jesús.
Ri winek riˈ niquibilaˈ cˈa chare ri ixok ri xbeyaˈo rutzijol chique: Wacami ketaman chic y nikanimaj chukaˈ, pero ma xaxu (xe) ta wi ruma ri xabij riyit chake, xa can nikanimaj chukaˈ ruma ri xkacˈaxaj riyoj y xketamaj cˈa chi kas kitzij wi chi ya Riyaˈ ri Cristo, ri Colonel quiche (quixin) quinojel winek ri yecˈo chuwech re ruwachˈulef.
Tek kˈaxnek chic ri caˈiˈ kˈij riˈ, xuyaˈ cˈa ca ri tinamit Sicar ri cˈo pa rucuenta ri Samaria y xuchop chic cˈa el ri rubey riche (rixin) chi xbe cˈa pa Galilea.
Y can ya ri Jesús xkˈalajsan chi tek jun profeta nukˈalajsaj ri ruchˈabel ri Dios pa rutinamit, xa majun rukˈij nitzˈetetej cuma ri ruwinak.
Pero tek ri Jesús xapon pa Galilea, jabel rucˈulic xban cuma ri winek aj chiriˈ; ruma ri winek riˈ xecˈojeˈ chukaˈ pa Jerusalem riche (rixin) ri nimakˈij y xquitzˈet ri milagros ri xerubanalaˈ ri Jesús chiriˈ.
Cˈacˈariˈ ri Jesús xbe chic cˈa jun bey ri pa tinamit Caná ri cˈo pa rucuenta ri Galilea, ri acuchi (achique) xuben wi chare ri relic yaˈ chi xoc ruyaˈal uva. Y chiriˈ pa Galilea, pa jun chic tinamit ri Capernaum rubiˈ, cˈo cˈa jun achi nim rukˈij, rumozo ri rey, y riyaˈ cˈo jun rucˈajol yawaˈ.
Ri achi ri rumozo ri rey, tek xracˈaxaj chi ri Jesús petenak cˈa quelaˈ pa Judea y xapon ri chiriˈ pa Galilea, xbe cˈa riqˈui. Riyaˈ xberucˈutuj jun utzil chare riche (rixin) chi nucol ta ri rucˈajol chuwech ri camic, ruma ri cˈajol riˈ ya xa nicom yan ka.
Yacˈariˈ tek ri Jesús xubij cˈa chare ri rumozo ri rey: Man ta nitzˈet riyix ri milagros ri nben riyin, man ta yininimaj.
Pero ri achi ri rumozo ri rey xubij cˈa chare ri Jesús: Ajaf, tabanaˈ cˈa jun utzil chi caxuleˈ pa tinamit Capernaum, ruma chi ri nucˈajol ya xa nicom.
Y ri Jesús xubij cˈa chare: Catzolin. Ri acˈajol nicˈaseˈ, xucheˈex el. Y ri achi riˈ can xunimaj wi ri xubij ri Jesús, y xbe.
Tek ri achi riˈ ruchapon ka rutzolejen, yecˈo cˈa ri rumozo ri xepe chucˈulic y xquibij chare: Ri acˈajol qˈues. Ma xcom ta, xechaˈ chare.
Y riyaˈ xucˈutuj cˈa chique ri rumozo chi achique cˈa hora tek ri rucˈajol xkˈalajin chi nicˈachoj. Y riyeˈ xquibij: Ya ri tikakˈij iwir pa tek a la una, tek xqˈuis el ri cˈaten chrij, xechaˈ.
Y ri tataˈaj riˈ chanin cˈa xoka chucˈuˈx chi ya hora riˈ tek ri Jesús xubij chare chi ri rucˈajol nicˈaseˈ. Y riyaˈ y ri ye aj pa rachoch can xquinimaj cˈa ri Jesús.
Y yacˈareˈ ri rucaˈn milagro ri xuben ri Jesús chiriˈ pa Galilea, y reˈ xuben tek tzolijnek chic pe quelaˈ pa Judea.

5

Y tek banatajnek chic cˈa ronojel riˈ, yacˈariˈ tek xa noka yan cˈa jun quinimakˈij ri israelitas, y rumariˈ ri Jesús xbe anej ri pa tinamit Jerusalem.
Ri chiriˈ cˈa pa tinamit Jerusalem, ri chunakajal apo ri puerta, puerta quiche (quixin) ri Carneˈl nibix chare, cˈo cˈa jun atinibel. Y chiriˈ chuchiˈ ri yaˈ yecˈo cˈa wuˈoˈ ruchiˈ raken jay. Y pa quichˈabel ri israelitas niquibij cˈa Betesda chare ri lugar riˈ.
Ri chiriˈ cˈa chuchiˈ ri raken tek jay riˈ yecˈo qˈuiy yawaˈiˈ ye cotzˈol pan ulef. Yecˈo ye moyiˈ, yecˈo ri ma choj ta yebiyin ruma chi ye cojo y yecˈo ye siquirnek. Y yecˈo cˈa ri jun wi chic ruwech yabil ntoc chique. Y ronojel cˈa quiwech yawaˈiˈ ri yecˈo chiriˈ, can coyoben cˈa chi nisilox ri yaˈ.
Ruma ri yaˈ riˈ cˈo cˈa jantek nosilox ca ruma jun ángel ri nipe chilaˈ chicaj. Y ya cˈa ri yawaˈ ri nika ka nabey chupan ri yaˈ tek silon chic ca, ya cˈa yawaˈ riˈ ri nicˈachoj. Y xabachique ta na yabil ntoc chare ri yawaˈ, nicˈachoj el.
Y chiriˈ chuchiˈ ri yaˈ cˈo cˈa jun achi ri cˈo chic treinta y ocho junaˈ yawaˈ wi pe.
Y jun kˈij tek ri Jesús nikˈax cˈa el queriˈ, xutzˈet cˈa ri achi cotzˈol chiriˈ. Y Riyaˈ can retaman cˈa chi ri achi riˈ qˈuiy yan chic junaˈ ri queriˈ rucˈulwachin pe. Yacˈariˈ tek Riyaˈ xucˈutuj cˈa chare ri achi riˈ: ¿Nawajoˈ yacˈachoj?
Y ri yawaˈ riˈ xubij cˈa chare ri Jesús: Táta, tek nisilon pe ri yaˈ, majun yitoˈo ta riche (rixin) chi yinapon ta apo cˈa chupan. Rumariˈ, astapeˈ ntij nukˈij chi yibe ta apo, cˈa ma jane quinapon ta, tek xa can yariˈ xapon yan jun chic, xchaˈ chare ri Jesús.
Y ri Jesús xubij chare ri achi: Cayacatej, tacˈuaj el la awarabel y cabiyin, xchaˈ chare.
Can xu (xe) wi cˈa xubij queriˈ ri Jesús chare ri yawaˈ, can yacˈariˈ tek xcˈachoj chare ri ruyabil. Xucˈol cˈa el ri ruwarabel y xuchop el binen. Ri kˈij cˈa riˈ, uxlanibel kˈij.
Y ri achiˈaˈ israelitas ri cˈo quikˈij, xquibij chare ri achi ri xcˈachojsex chare ri ruyabil: Wacami uxlanibel kˈij, xajan chi riyit awejkalon la awarabel.
Pero riyaˈ xubij cˈa chique ri achiˈaˈ riˈ: Ri xcˈachojsan wuche (wixin) xubij chuwe: Tacˈoloˈ el la awarabel y cabiyin.
Y ri achiˈaˈ riˈ xquicˈutuj cˈa chare ri achi: ¿Achique cˈa ri xbin chawe chi tacˈoloˈ el ri awarabel y cabiyin? xechaˈ chare.
Pero ri achi ri xcˈachojsex, ma retaman ta cˈa achique ri xcˈachojsan chare ri ruyabil; ruma ri Jesús xa ma xcˈojeˈ ta ka chiriˈ chiquicojol ri winek. Riyaˈ xa xbe el.
Cˈa jubaˈ cˈa riˈ tek ri Jesús xberilaˈ chic ri achi riˈ pa rachoch ri Dios, y xubij chare: Wacami yit utz chic. Man chic cˈa camacun ta, riche (rixin) chi queriˈ ma nipe ta jun cosa ri más chi na itzel chawij, xchaˈ chare.
Y ri achi xtzolin el, y xapon cˈa quiqˈui ri achiˈaˈ israelitas ri cˈo quikˈij, y xubij chique: Ri xcˈachojsan wuche (wixin), ya ri Jesús, xchaˈ chique.
Rumariˈ tek ri achiˈaˈ israelitas ri cˈo quikˈij xeyacatej cˈa chrij ri Jesús, y niquichˈobolaˈ cˈa chi achique ta rubanic niquiben riche (rixin) chi niquicamisaj; ruma ri Jesús cˈo milagros yerubanalaˈ chupan ri uxlanibel kˈij.
Pero ri Jesús xubij: Ri Nataˈ Dios can cˈa ntajin na nisamej re wacami, y que cˈa chukaˈ riˈ riyin, yisamej, xchaˈ.
Y rumacˈariˈ tek ri achiˈaˈ israelitas ri cˈo quikˈij, xa más xquichop ruchˈobic chi achique ta rubanic niquiben riche (rixin) chi niquicamisaj ri Jesús; ruma chiquiwech riyeˈ, xajan ri yerubanalaˈ chupan ri uxlanibel kˈij. Y chukaˈ ma xu (xe) ta cˈa rumariˈ, xa can ruma cˈa chukaˈ chi ri Jesús nubij Rutataˈ chare ri Dios; can nuben chi Riyaˈ can junan riqˈui ri Dios.
Y yacˈariˈ tek ri Jesús xubij: Can kitzij cˈa re nbij chiwe, chi riyin ri Cˈajolaxel ma yisamej ta pa nuyonil; xa ya ri ntzˈet riqˈui ri Tataˈixel ri nben. Ronojel ri nuben ri Tataˈixel, yariˈ chukaˈ nben riyin ri Cˈajolaxel.
Y ruma ri Tataˈixel sibilaj yirajoˈ riyin ri Rucˈajol, rumariˈ tek Riyaˈ nucˈut chinuwech ronojel ri rusamaj. Y yecˈo samaj más ye nimaˈk que chuwech reˈ ri xtucˈut chinuwech. Y tek nitzˈet ri nben riyin, riyix can xtimey.
Y can achiˈel cˈa nuben ri Tataˈixel tek nuyaˈ quicˈaslen ri caminakiˈ chi yeruyec pe, can queriˈ chukaˈ nben riyin ri Cˈajolaxel, can nyaˈ cˈa chukaˈ cˈaslen chique ri winek ri achoj chique nwajoˈ nyaˈ wi.
Ri Tataˈixel ma ya ta cˈa Riyaˈ nikˈato tzij. Can pa nukˈaˈ cˈa riyin ri Cˈajolaxel xujech wi chi nkˈet tzij.
Riche (rixin) chi queriˈ, quinojel tiquiyaˈ nukˈij riyin ri Cˈajolaxel achiˈel niquiyaˈ rukˈij ri Tataˈixel. Ruma achique winek ri ma xtiyaˈo ta nukˈij riyin ri Cˈajolaxel, ma nuyaˈ ta cˈa chukaˈ rukˈij ri Tataˈixel ri yin takayon pe.
Can kitzij wi ri nbij chiwe, chi ri nacˈaxan ri nuchˈabel y nunimaj ri yin takayon pe, nril rucˈaslen riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek. Y man cˈa xtapon ta chupan ri lugar riche (rixin) tijoj pokonal, ruma colotajnek chic pe chuwech ri camic, y xkˈax chupan ri cˈaslen riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek.
Y kitzij cˈa re nbij chiwe, chi cˈo cˈa jun kˈij ri oyoben y yareˈ xoka; chi ri achiˈel ye caminakiˈ xtiquicˈaxaj cˈa ri nuchˈabel riyin ri Cˈajolaxel. Y ya cˈa ri xqueˈacˈaxan, xtiquil quicˈaslen.
Ruma can achiˈel ri Tataˈixel can nuyaˈ cˈaslen, queriˈ chukaˈ xuyaˈ chuwe riyin ri Cˈajolaxel chi can nyaˈ cˈaslen.
Y chukaˈ ri Tataˈixel xuyaˈ kˈatbel tzij pa nukˈaˈ riche (rixin) chi nkˈet tzij, ruma can yin cˈa riyin ri Cˈajolaxel ri xinalex chicojol.
Ma tisach ta icˈuˈx ruma ri xinbij chiwe, ruma xtapon cˈa kˈij tek ri ye caminakiˈ can cˈo cˈa chi xtiquicˈaxaj ri nuchˈabel.
Y yecˈa ri xeˈucˈuan jun cˈaslen utz chuwech ri Dios, xquebecˈastej cˈa pe riche (rixin) chi xtiquil jun quicˈaslen riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek. Y ri xa itzel cˈaslen xquicˈuaj chuwech ri Dios, xquebecˈastej cˈa pe riche (rixin) chi xquebe pa rucˈayewal.
Riyin ma pa nuyonil ta cˈa yisamej, ruma achiˈel ri kˈatoj tzij ri nibix chuwe, queriˈ ri nben. Ri kˈatoj tzij ri nben riyin can pa ruchojmilal; ruma ma ya ta ri nwajoˈ riyin ri nben, xa can ya ri nrajoˈ ri Nataˈ Dios ri yin takayon pe, yariˈ ri nben.
Y wi xa ta nuyon riyin nkˈalajsaj ka wiˈ, ri nbij ka chuwij riyin riˈ xa man ta kitzij.
Pero can cˈo cˈa jun ri nikˈalajsan wuche (wixin). Y ri nubij riyaˈ chuwij riyin, can kitzij wi.
Y riyix can xitek cˈa rucˈutuxic chare ri Juan ri Bautista wi ya riyaˈ ri Cristo, pero riyaˈ xa can yin cˈa riyin ri xirukˈalajsaj pe chiwe y can ya cˈa ri kitzij ri xubij pe chiwe.
Pero ri xubij ri Juan o ri nubij jun ta chic achi chuwij riyin, ma rajawaxic ta cˈa chuwe riyin. Ri xubij ri Juan nnataj apo chiwe ruma rajawaxic chiwe riyix, riche (rixin) chi yixcolotej.
Y ri Juan ri Bautista can xuyaˈ cˈa ri sakil chiwe. Can xuben wi cˈa achiˈel nuben jun kˈakˈ tek nicˈat y nisakirisan. Y riyix xirayij y xixquicot cˈa riqˈui ri sakil riˈ, pero xa jun caˈiˈ oxiˈ oc kˈij ri xiben queriˈ.
Pero ri samaj ri yitajin chubanic yariˈ ri más nikˈalajsan wuche (wixin) que chuwech ri xubij ri Juan, ruma ri nben riyin can ya samaj riˈ ri rubin pe ri Tataˈixel chuwe. Y ri samaj ri yenben riyin yariˈ nikˈalajsan wuche (wixin) chi can ya ri Tataˈixel ri yin takayon pe.
Y ya cˈa ri Nataˈ Dios ri xtako pe wuche (wixin), Riyaˈ can cˈo utz ri rukˈalajsan pe chuwij riyin. Y riyix majun bey iwacˈaxan ta achique rubanic nichˈo, ni majun bey chukaˈ itzˈeton ta ruwech.
Ri ruchˈabel Riyaˈ can man cˈo ta pa tak iwánima, ruma chi riyix xa ma yininimaj ta riyin ri xitak pe riche (rixin) chi yinocˈojeˈ ka chicojol.
Can tinicˈoj cˈa jabel rupan ri ruchˈabel ri Dios ri tzˈibatal ca, ruma iwetaman chi chupan riˈ niwil wi ri cˈaslen riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek. Y ri ruchˈabel ri Dios can ya cˈa riˈ ri nikˈalajsan wuche (wixin) riyin.
Xa yacˈa riyix ma niwajoˈ ta nicukubaˈ icˈuˈx wuqˈui, riche (rixin) chi queriˈ niwil ta ri cˈaslen riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek.
Ri chˈabel ri xinbij chiwe ma riche (rixin) ta chi ri winek niquiyaˈ nukˈij.
Riyin xa can wetaman cˈa iwech chi riyix xa ma niwajoˈ ta ri Dios pa tak iwánima.
Ruma riyin can pa rubiˈ ri Nataˈ Dios yin petenak wi y xa ma yinicˈul ta. Pero xa ta cˈo jun chic ri petenak pa rubiˈ ka riyaˈ y xa ma pa rubiˈ ta ri Dios petenak wi, yariˈ can nicˈul wi.
Riyix xa ma riqˈui ta ri kitzij Dios nicanoj wi ikˈij, xa chicojol ka riyix mismo nicanoj wi ka ikˈij, y rumariˈ tek ma nicukubaˈ ta icˈuˈx wuqˈui riyin.
Y man cˈa tichˈob ta ri pa tak iwánima chi riyin xquitzujun (xquisujun) chiwij chuwech ri Nataˈ Dios. Ma que ta riˈ. Ri xtitzujun (xtisujun) cˈa chiwij chuwech ri Dios, ya ri Moisés; ri achoj riqˈui nibij chi can icukuban wi apo icˈuˈx.
Ruma xa ta can kitzij chi riyix ninimaj ri ye rutzˈiban ca ri Moisés, can yininimaj ta chukaˈ riyin, ruma ri ye rutzˈiban ca riyaˈ, can chuwij wi riyin yechˈo wi.
Y wi xa ma ninimaj ta ri ye tzˈibatal ca ruma ri Moisés, ¿achique ta cˈa modo tek xtinimaj ri chˈabel ri yenbij chiwe riyin? xchaˈ ri Jesús.

6

Y tek ye banatajnek chic cˈa ca ronojel riˈ, ri Jesús y ri rudiscípulos xebe cˈa jucˈan chic ruchiˈ ri choy Galilea; y ri choy riˈ nibix chukaˈ Tiberias chare.
Can ye sibilaj qˈuiy winek ri xetzekelben el riche (rixin), ruma ri winek riˈ quitzˈeton chic cˈa ri milagros ri nikˈalajsan riche (rixin) chi ya ri Dios takayon pe, milagros ri yerubanalaˈ tek yerucˈachojsaj ri yawaˈiˈ.
Ri Jesús y ri rudiscípulos xejoteˈ cˈa anej pa ruwiˈ jun juyuˈ; y Riyaˈ xtzˈuyeˈ cˈa chiquicojol ri rudiscípulos.
Ri kˈij cˈa riˈ, xa nakaj chic cˈa cˈo ri jun chique ri quinimakˈij ri israelitas ri pascua rubiˈ.
Y tek ri Jesús xtzuˈun apo, xerutzˈet cˈa chi can sibilaj ye qˈuiy winek ri ye aponak riqˈui. Rumariˈ Riyaˈ quecˈareˈ xubij chare ri jun chique ri rudiscípulos ri Felipe rubiˈ: ¿Acuchi (achique) xtibekalokˈoˈ wi pe caxlan wey riche (rixin) chi yekatzuk quinojel re winek reˈ? xchaˈ chare.
Quecˈareˈ ri xubij ri Jesús chare ri Felipe, riche (rixin) chi nretamaj achique cˈa xtubij ri discípulo riˈ. Pero ri Jesús xa can retaman chic achique ri xtuben riche (rixin) chi yerutzuk ri winek riˈ.
Y ri Felipe xubij cˈa chare ri Jesús: Wi ta nikalokˈ caˈiˈ ciento denario caxlan wey, ma xqueruben ta. Astapeˈ xa ta jubaˈ oc nikayaˈ chique chiquijujunal, xchaˈ.
Yacˈariˈ tek jun cˈa chique ri rudiscípulos, ri Andrés rubiˈ, ri rachˈalal ri Simón Pedro, xubij:
Waweˈ cˈo jun cˈajol ri cˈo wuˈoˈ caxlan wey riqˈui ri banon riqˈui cebada y caˈiˈ tak car ye rucˈamom pe, pero, ¿la xaxu (xaxe wi) ta cˈa oc reˈ ri xtikayaˈ apo chiquiwech quinojel re winek reˈ? xchaˈ ri Andrés.
Yacˈariˈ tek ri Jesús xubij cˈa: Tibij chique ri winek chi quetzˈuyeˈ pa ruwiˈ ri rexlaj kˈayis. Ruma ri lugar riˈ can jabel cˈa riche (rixin) chi yetzˈuyeˈ. Quinojel cˈa ri winek quimolon quiˈ chiriˈ, xetzˈuyeˈ. Yecˈo achiˈel xa ye wuˈoˈ mil xaxu (xaxe wi) ri achiˈaˈ.
Y ri Jesús xeruliˈej cˈa pa rukˈaˈ ri wuˈoˈ caxlan wey riˈ, y tek rumatioxin chic chare ri Dios, cˈacˈariˈ xujachalaˈ el chique ri rudiscípulos y ri discípulos xbequijachalaˈ ca chique ri winek ri ye tzˈuyul. Y ri Jesús can queriˈ chukaˈ xuben riqˈui ri caˈiˈ car. Ri winek can xquicˈul cˈa ri janipeˈ caxlan wey y car ri xcajoˈ.
Y tek ye waynek chic cˈa jabel ri winek riˈ, ri Jesús xubij cˈa chique ri rudiscípulos: Ticˈoloˈ cˈa pe ronojel ri caxlan wey y car ri ma xqˈuis ta, ruma ma nwajoˈ ta cˈa chi cˈo ta yecˈojeˈ ca queriˈ.
Ri discípulos can xbequimoloˈ cˈa pe y xquinojsaj cablajuj chaquech riqˈui ri ma xqˈuis ta rutijic, tek ye waynek chic quinojel. Cˈa ya na cˈa riˈ xmolotej ca chare ri wuˈoˈ tak caxlan wey banon riqˈui cebada.
Y ri winek riˈ, tek xquitzˈet ri milagro ri xuben ri Jesús, xquibij cˈa: Can kitzij wi chi ya achi reˈ ri profeta ri cˈo yan chic tiempo bin wi pe chi nipe chuwech re ruwachˈulef, xechaˈ.
Ri Jesús ruyon cˈa xtzolin anej pa ruwiˈ ri juyuˈ, ruma xunabej chi ri winek xquepe chucˈamaric riche (rixin) chi niquiben qui‑rey chare y astapeˈ ma nrajoˈ ta Riyaˈ.
Y tek ri rudiscípulos ri Jesús xquitzˈet chi xoc pe ri akˈaˈ, xexuleˈ ka chuchiˈ choy.
Riyeˈ xeˈoc cˈa el pa jun jucuˈ y quichapon cˈa bey ye benak pa ruwiˈ yaˈ riche (rixin) chi yebe cˈa pa tinamit Capernaum, ri cˈo cˈa jucˈan chic ruchiˈ yaˈ. Sibilaj chic kˈekuˈm chiriˈ y ri Jesús xa ma aponak ta quiqˈui.
Y yacˈariˈ tek xyacatej pe jun nimalaj cakˈikˈ pa ruwiˈ yaˈ; jun cakˈikˈ ri sibilaj nim ruchukˈaˈ. Y rumariˈ ri yaˈ can sibilaj cˈa nisilon.
Y tek ye biyinek chic cˈa jun wuˈoˈ o wakiˈ kilómetros pa ruwiˈ ri choy, ri discípulos xquitzˈet chi ya ri Jesús ri petenak chraken pa ruwiˈ ri choy y xa jubaˈ ma yerukˈiˈ. Y sibilaj cˈa xquixibij quiˈ.
Pero ri Jesús xubij cˈa chique: Ma tixibij ta iwiˈ. Xa yin cˈa riyin, xchaˈ chique.
Ri discípulos xquicˈaxaj na cˈa chi can ya wi ri Jesús, cˈacˈariˈ xcukeˈ ka quicˈuˈx y riqˈui quicoten xquicˈul apo ri Jesús chupan ri jucuˈ. Y can yacˈariˈ tek xeˈapon chuchiˈ yaˈ, ri lugar ri cˈo chi yeˈapon wi.
Pa rucaˈn kˈij ri winek ri xecˈojeˈ ca ri jucˈan chic ruchiˈ yaˈ ri acuchi (achique) xetzuk wi ruma ri Jesús, riyeˈ quetaman chi xa jun jucuˈ ri xcˈojeˈ chiriˈ y majun chic jun, y quetaman chi ri Jesús ma xoc ta el quiqˈui ri rudiscípulos tek xebe el ruma xa quiyon cˈa ri discípulos ri xebe, y ri Jesús xa xcˈojeˈ ca.
Ri kˈij cˈa riˈ, yecˈo cˈa jucuˈ ri ye petenak pa tinamit Tiberias ri xeˈapon chunakajal ri acuchi (achique) xewaˈ wi ri winek ri jun kˈij ca, tek xquitij ri caxlan wey ri xuyaˈ ri Ajaf Jesús chique, tek rumatioxin chic chare ri Dios.
Y ri winek riˈ, ruma xquitzˈet chi ri Jesús xa man cˈo ta chic chiriˈ y chukaˈ ri rudiscípulos xa ma yecˈo ta chic chiriˈ, riyeˈ chukaˈ xeˈoc el ri pa tak jucuˈ y xebe pa Capernaum chucanoxic ri Jesús.
Tek ri winek riˈ xbequilaˈ ri Jesús ri jucˈan chic ruchiˈ choy, xquibij cˈa chare: Tijonel, ¿ajan (jampeˈ) catoka waweˈ? xechaˈ.
Y ri Jesús xubij cˈa chique ri winek riˈ: Kitzij nbij chiwe, chi riyix yinicanoj pero ma ruma ta xeˈitzˈet ri milagros ri xenbanalaˈ riyin ri yekˈalajsan wuche (wixin) chi ya ri Dios yin takayon pe. Yinicanoj pero xa ruma xixwaˈ jabel wuqˈui y xixnoj.
Quixsamej cˈa, pero ma riche (rixin) ta chi nicanoj iway ri xa niqˈuis ka. Quixsamej pero riche (rixin) chi nicanoj iway ri nuyaˈ icˈaslen riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek. Wey ri xtinyaˈ chiwe riyin ri Cˈajolaxel ri xinalex chicojol, ruma yin cˈa riyin xirutek pe ri Tataˈixel, xchaˈ.
Y ri winek riˈ xquibij cˈa chare ri Jesús: ¿Achique cˈa ri nika chuwech ri Dios chi nikaben riche (rixin) chi queriˈ nikaben ri nrajoˈ Riyaˈ? xechaˈ.
Y ri Jesús xubij cˈa chique: Ri nika chuwech ri Dios chi niben riyix, ya ri yininimaj riyin ri xitak pe ruma Riyaˈ.
Y ri winek xquibij chare ri Jesús: ¿Achique cˈa ri yacowin naben? Tabanaˈ jun milagro chkawech riche (rixin) chi queriˈ nikatzˈet y yatkanimaj.
Ruma ri ojer tak katiˈt kamamaˈ, tek xekˈax chupan ri jun desierto, ya cˈa ri caxlan wey ri xubiniˈaj maná ri xuyaˈ ri Moisés chique riche (rixin) chi xquitij. Can achiˈel wi cˈa ri nubij ri ruchˈabel ri Dios ri tzˈibatal ca. Chiriˈ nubij: Caxlan wey cˈa ri petenak chilaˈ chicaj ri xuyaˈ chique riche (rixin) chi xquitij.
Y ri Jesús xubij cˈa chique: Kitzij re xtinbij chiwe: Tiwacˈaxaj na peˈ. Ri caxlan wey ri xpe chilaˈ chicaj, ma ya ta cˈa ri Moisés ri xyaˈo, ya cˈa ri Nataˈ ri xyaˈo. Ya cˈa chukaˈ Riyaˈ ri niyaˈo chiwe wacami ri kitzij caxlan wey riche (rixin) chilaˈ chicaj.
Ruma ri caxlan wey ri nuyaˈ ri Dios, can ya cˈa ri Cˈajolaxel ri petenak chilaˈ chicaj. Y yariˈ ri niyaˈo cˈaslen chique ri winek chuwech re ruwachˈulef, xchaˈ chique.
Tek xquicˈaxaj queriˈ ri winek, xquibij cˈa chare ri Jesús: Táta, can ronojel kˈij cˈa tayaˈ ri caxlan wey riˈ chake, xechaˈ.
Y ri Jesús xubij cˈa chique: Yin cˈa riyin ri caxlan wey ri yiyaˈo cˈaslen. Ri xtucukubaˈ rucˈuˈx wuqˈui, man chic cˈa xtinum ta ri ránima. Y chukaˈ ri xtiniman wuche (wixin), ma xtutij ta chic chakiˈj chiˈ ri ránima.
Pero can achiˈel cˈa ri nbin chiwe, chi astapeˈ riyix can itzˈeton ri nben riyin, xa ma yininimaj ta.
Quinojel ri winek ri yeyatej na chuwe ruma ri Nataˈ, xquepe chinucanoxic y riyin xquencˈul; y majun bey xquenwetzelaj ta el.
Ruma riyin ma yin kajnek ta pe chilaˈ chicaj chubanic ri nwajoˈ riyin. Riyin yin kajnek pe chubanic ri samaj ri nrajoˈ ri yin takayon pe.
Y ri nrajoˈ ri Nataˈ Dios ri yin takayon pe, ya cˈa chi quinojel ri ye ruyaˈon chuwe, man ta jun xtisach ca, y pa ruqˈuisbel kˈij xquencˈasoj el chiquicojol ri caminakiˈ.
Ri nrajoˈ ri Nataˈ ri yin takayon pe, ya cˈa chi quinojel ri yetzˈeto ri Cˈajolaxel y niquinimaj, xticˈojeˈ cˈa quicˈaslen riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek y xquencˈasoj el chiquicojol ri caminakiˈ ri pa ruqˈuisbel kˈij, xchaˈ ri Jesús chique ri winek.
Yacˈa ri winek israelitas riˈ yexebexot (yexebeloj) apo chrij ri Jesús, ruma Riyaˈ xubij: Riyin ri caxlan wey ri kajnek pe chilaˈ chicaj.
Y yequibilaˈ cˈa: ¿La xa ma ya ta cami reˈ ri Jesús ri rucˈajol ri José? Xa ketaman cˈa quiwech ri ruteˈ rutataˈ. ¿Achique cˈa ruma nubij chi Riyaˈ kajnek pe chilaˈ chicaj?
Pero ri Jesús xubij cˈa chique: Ma quixxebexot (quixxebeloj) ta pe chuwij.
Majun winek ri nicowin nipe wuqˈui, wi ma ya ta ri Tataˈixel ri takayon pe wuche (wixin) ri nibano pe chare chi nipe wuqˈui. Y ri yeniman wuche (wixin) xquencˈasoj cˈa el chiquicojol ri caminakiˈ ri pa ruqˈuisbel kˈij.
Y tzˈibatal chukaˈ ca cuma ri profetas ri xekˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios ojer ca, chi quinojel ri winek xquetijox na ruma ri Dios, queriˈ ri nubij. Y ri achique cˈa ri nracˈaxaj ri ruchˈabel ri Nataˈ Dios y nretamaj, can xtipe cˈa chinucanoxic.
Pero majun winek ri tzˈeteyon ta riche (rixin) ri Tataˈixel. Xaxu (xaxe wi) riyin ri yin petenak chilaˈ chicaj riqˈui Riyaˈ ri yin tzˈeteyon ruwech ri Dios.
Can kitzij cˈa ri nbij chiwe: Ri niniman cˈa wuche (wixin), can cˈo rucˈaslen riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek.
Yin cˈa riyin ri caxlan wey ri yiyaˈo ri cˈaslen.
Tek ri iwatiˈt imamaˈ xekˈax chupan ri desierto, riyeˈ xquitij ri caxlan wey ri xubiniˈaj maná, pero ma xuyaˈ ta quicˈaslen riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek, xa xecom.
Yacˈa ri kas kitzij caxlan wey, ri kajnek pe chilaˈ chicaj, nuben chique ri yetijo chi ma xqueˈapon ta chupan ri camic riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek.
Yin cˈa riyin ri caxlan wey ri yiyaˈo cˈaslen ri xika pe chilaˈ chicaj. Ri xquetijo cˈa re caxlan wey reˈ, xquecˈaseˈ riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek. Ri caxlan wey cˈa ri xtinyaˈ riyin chique can ya cˈa ri nuchˈacul, ri xtapon pa camic riche (rixin) chi nuyaˈ quicˈaslen ri winek ri yecˈo chuwech re ruwachˈulef.
Y ri winek israelitas riˈ, tek xquicˈaxaj ri xubij ri Jesús, xquichop cˈa chˈaˈoj chiquiwech ka riyeˈ y niquibilaˈ cˈa: ¿Achique cˈa rubanic riˈ chi Riyaˈ nuyaˈ ri ruchˈacul chake riche (rixin) chi nikatij? yechaˈ.
Y ri Jesús xubij cˈa chique: Kitzij wi nbij, wi xa ma nitij ta ri nuchˈacul y ma nikum ta chukaˈ ri nuquiqˈuel riyin ri Cˈajolaxel ri xinalex chicojol, man cˈo ta ri icˈaslen riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek.
Ri xtiquitij cˈa ri nuchˈacul y xtiquikum chukaˈ ri nuquiqˈuel, cˈo cˈa ri quicˈaslen riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek. Y riyin xquencˈasoj el chiquicojol ri caminakiˈ ri pa ruqˈuisbel kˈij.
Ruma ri nuchˈacul yariˈ ri kitzij caxlan wey y ri nuquiqˈuel yariˈ ri kitzij yaˈ ri can niyaˈo cˈaslen.
Ri niquitij cˈa ri nuchˈacul y niquikum chukaˈ ri nuquiqˈuel, xa jun cˈa ri xtikaben quiqˈui. Riyeˈ xquecˈojeˈ wuqˈui riyin y riyin quiqˈui riyeˈ.
Ri Tataˈixel ri yin takayon pe, can cˈo wi rucˈaslen y ruma chukaˈ Riyaˈ cˈo nucˈaslen. Y can queriˈ cˈa chukaˈ ri winek ri xquinquicˈul riyin, can xquecˈaseˈ wi wuma riyin.
Ri kas kitzij caxlan wey, ri kajnek pe chilaˈ chicaj, ma junan ta riqˈui ri maná ri xquitij ri iwatiˈt imamaˈ, ruma riyeˈ xquitij ri maná pero ma riqˈui wi riˈ, ma xecˈaseˈ ta riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek, xa xecom. Yacˈa ri niquitij ri kitzij caxlan wey ri kajnek pe chilaˈ chicaj, xticˈojeˈ quicˈaslen riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek.
Yacˈareˈ ri xubij ri Jesús chique ri winek israelitas ri quimolon quiˈ chupan ri jay ri kas nicˈut wi ri ruchˈabel ri Dios chiriˈ pa tinamit Capernaum.
Y tek ri yetzekelben riche (rixin) ri Jesús quicˈaxan chic ka ri xubij, ye qˈuiy cˈa chique riyeˈ ri xquibij: Can cˈayef (cuesta) rucˈuaxic ri xubij. ¿Achique ta cˈa xtiniman re tzij reˈ? xechaˈ ka.
Y ri Jesús can retaman wi ri yetajin niquichˈob pa tak cánima ye qˈuiy chique ri yetzekelben riche (rixin), rumariˈ xubij chique: ¿Achique ruma tek riyix nichˈob chi cˈayef (cuesta) riche (rixin) chi xtinimex ri xinbij?
Wi ta yinitzˈet riyin ri Cˈajolaxel ri xinalex chicojol chi yitzolin chilaˈ riqˈui ri Dios ri acuchi (achique) yin petenak wi, ¿la ma yininimaj ta cami?
Ri rucˈaslen ri ichˈacul, ya ri ruˈespíritu ri niyaˈo. Ri ichˈacul xa majun rejkalen. Yacˈa ri chˈabel ri ye nbin chic ka chiwe ye espíritu y ye cˈaslen.
Pero cˈa ye qˈuiy na chiwe riyix ri ma yinquinimaj ta, xchaˈ ri Jesús. Queriˈ xubij ruma Riyaˈ can pa rutiquiribel retaman chic pe achique winek ri ma xqueniman ta riche (rixin), y ri achique ri xtijacho el riche (rixin) pa quikˈaˈ ri winek.
Y ri Jesús xubij cˈa: Rumariˈ xinbij chiwe chi majun winek ri nicowin ta nipe wuqˈui, wi ma yaˈon ta pe chare ruma ri Tataˈixel chi nucukubaˈ rucˈuˈx wuqˈui.
Ruma cˈa ri xubij ri Jesús, ye qˈuiy cˈa chique ri can yetzekelben riche (rixin), man chic xquitzekelbej ta. Xa can xetzolin ca.
Y ri Jesús xubij cˈa chique ri cablajuj rudiscípulos: ¿Riyix chukaˈ niwajoˈ yixbe ca? xchaˈ chique.
Y ri Simón Pedro xubij cˈa chare ri Jesús: Ajaf, ¿achoj riqˈui ta cˈa chic yojbe wi? Majun chic jun achoj riqˈui yojbe wi, ruma xaxu (xaxe) wi ri achˈabel riyit ri niyaˈo cˈaslen riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek.
Riyoj can kacukuban kacˈuˈx awuqˈui y ketaman chi yit cˈa riyit ri Cristo, ri Rucˈajol ri cˈaslic Dios.
Y ri Jesús xubij cˈa: Astapeˈ can yin cˈa riyin ri xichaˈo iwuche (iwixin) riyix cablajuj, ma riqˈui wi riˈ, can cˈo cˈa jun itzel winek xel chicojol, xchaˈ.
Tek ri Jesús xunataj cˈa ri jun ri itzel winek, chrij cˈa ri Judas Iscariote xchˈo wi; ri Judas ri rucˈajol ri jun achi Simón rubiˈ. Ri Jesús xunataj cˈa ri jun riˈ, ruma yacˈariˈ ri xticˈayin el riche (rixin) ri Jesús. Y riyaˈ can jun cˈa chique ri cablajuj rudiscípulos.

7

Y cˈacˈariˈ tek ri Jesús xbe pa tak tinamit ri yecˈo pa rucuenta ri Galilea. Man cˈa nrajoˈ ta chic napon pa tak tinamit ri yecˈo pa rucuenta ri Judea, ruma ri achiˈaˈ israelitas ri cˈo quikˈij, niquicanolaˈ cˈa achique ta rubanic niquiben riche (rixin) chi niquicamisaj.
Ri kˈij cˈa riˈ, xa can nakaj chic cˈa cˈo wi ri jun chique ri quinimakˈij ri israelitas; jun nimakˈij tek ri israelitas yecˈojeˈ pa tak caˈaj ri ye banon riqˈui rukˈaˈ tak cheˈ, riche (rixin) chi niquinatabej ri tiempo ri xquikˈaxaj ri catiˈt quimamaˈ chupan ri desierto.
Y ri ye rachˈalal cˈa ri Jesús xquibij chare: Catel el jubaˈ re pa Galilea y jet cˈa pa Judea, riche (rixin) chi queriˈ ri winek ri yetzekelben awuche (awixin) ri yecˈo chilaˈ, niquitzˈet ri milagros ri yeˈabanalaˈ.
Ruma tek cˈo jun ri nrajoˈ nukˈalajsaj riˈ chiquiwech ri winek, ma utz ta cˈa chi nrewaj riˈ. Y riyit ruma chi naben re cosas reˈ, can nicˈatzin chi nakˈalajsaj awiˈ chiquiwech ri winek, yechaˈ chare.
Astapeˈ riyeˈ can cachˈalal ri Jesús, pero xa man cˈa niquinimaj ta.
Y yacˈariˈ tek ri Jesús xubij cˈa chique ri ye rachˈalal: Riyin ma jane napon ta ri kˈij riche (rixin) chi yibe. Yacˈa riyix utz chi xabachique hora yixbe.
Riyix majun modo chi xquixetzelex ta cuma ri winek ri xa riqˈui ri ruwachˈulef quicukuban wi quicˈuˈx. Yacˈa riyin can yinquetzelaj wi, ruma riyin can nkˈalajsaj ri itzel ri yequibanalaˈ.
Jix cˈa iyon riyix chupan ri nimakˈij. Riyin xa cˈa ma jane yibe ta chupan ri nimakˈij riˈ. Ruma ri kˈij riche (rixin) chi nkˈalajsaj wiˈ, can cˈa ma jane napon ta, xchaˈ ri Jesús chique.
Y tek ri Jesús rubin chic cˈa ronojel reˈ chique ri ye rachˈalal, Riyaˈ cˈa xcˈojeˈ na ca ri chiriˈ pa Galilea.
Y tek ye benak chic ri ye rachˈalal chupan ri nimakˈij riˈ, cˈacˈariˈ tek Riyaˈ xbe. Pero xa ma xucˈut ta riˈ tek xbe.
Yacˈa chupan ri nimakˈij riˈ, ri achiˈaˈ israelitas ri yeˈetzelan riche (rixin) ri Jesús, yexuleˈ yejoteˈ chucanoxic y niquicˈutulaˈ cˈa chique ri winek: ¿La ma itzˈeton ta ri jun achi riˈ? yechaˈ.
Y chiquicojol ri winek ri yecˈo chupan ri nimakˈij riˈ, qˈuiy cˈa ri niquibij chrij ri Jesús. Yecˈo ri niquibij chi ri Jesús can utzilaj achi wi. Yecˈo ri ma que ta riˈ niquibij, xa niquibilaˈ cˈa chi ri Jesús xa yerukˈol ri winek.
Pero majun cˈa chique ri winek ri yebin queriˈ ri niquikˈalajsaj ta quiˈ, ruma xa niquixibij cˈa quiˈ chiquiwech ri israelitas ri cˈo quikˈij.
Y yacˈa tek nicˈajarnek ri nimakˈij, yacˈariˈ tek ri Jesús xapon ri pa rachoch ri Dios ri chiriˈ pa Jerusalem. Y Riyaˈ can nucˈut cˈa ri ruchˈabel ri Dios chiquiwech ri winek ri quimolon quiˈ chiriˈ.
Ri achiˈaˈ israelitas ri can cˈo quikˈij, can xquimey cˈa ri yerubij ri Jesús, y rumariˈ niquibij: ¿Achique cˈa ruma re achi reˈ can qˈuiy retaman chrij ri ruchˈabel ri Dios y xa majun bey xutijoj ta riˈ? yechaˈ cˈa.
Pero ri Jesús xubij: Ri utzilaj tak chˈabel ri yencˈut riyin, can ya ri yin takayon pe ri chilabeyon pe chuwe. Reˈ ma wuche (wixin) ta cˈa riyin.
Y ri winek ri can nrajoˈ cˈa nuben ri achiˈel nrajoˈ ri Dios, ri winek riˈ can xtretamaj cˈa, wi ri utzilaj chˈabel ri ncˈut riyin can riqˈui ri Dios petenak wi o xa nuyon riyin yibin.
Achique cˈa winek ri ruyon riyaˈ nukˈalajsaj ka riˈ, can nrajoˈ cˈa chi niyaˈox (nyaˈ) rukˈij cuma ri winek. Yacˈa riyin nwajoˈ chi riyix niyaˈ ta rukˈij rucˈojlen ri Dios ri yin takayon pe. Y yariˈ nikˈalajsan wuche (wixin) chi can kitzij wi ri nbij y majun etzelal wuqˈui.
Ri Moisés xuyaˈ ri ley pan ikˈaˈ, pero majun chiwe riyix nunimaj ta ri nubij ri ley riˈ, ruma chi riyix can nitij ikˈij riche (rixin) chi niwajoˈ yinicamisaj.
Y ri winek xquibij cˈa: Laˈ xa cˈo jun itzel espíritu awuqˈui ri yit chˈujirisayon. ¿Achique cˈa ri najowan nicamisan awuche (awixin)? xechaˈ.
Pero ri Jesús xubij cˈa chique: Riyix can ximey tek xitzˈet chi riyin pa jun uxlanibel kˈij tek xinben jun milagro.
Y ri Moisés tek xuyaˈ ri ley, xubij cˈa chi tiban ri circuncisión chique ri tak cˈajolaˈ (alaboniˈ). Pero xa ma ya ta cˈa riyaˈ ri xtiquiriban pe, xa ye ri ojer tak katiˈt kamamaˈ ri xetiquiriban pe. Y rumariˈ riyix, tek napon ri wakxakiˈ kˈij talex wi jun acˈal ti cˈajol (alaˈ), astapeˈ pa jun uxlanibel kˈij, can niben wi cˈa ri circuncisión chare.
Riyix nibij chi ma niwajoˈ ta yixkˈax pa ruwiˈ ri nubij chupan ri ley ri ruyaˈon ca ri Moisés, y rumariˈ astapeˈ pa jun uxlanibel kˈij riyix can niben wi ri circuncisión. ¿Y achique ruma tek xpe iwoyowal chuwe riyin ruma xincˈachojsaj jun achi pa jun uxlanibel kˈij?
Man cˈa tibij ta chi riyin ma utz ta ri xinben, ruma queriˈ nitzˈet riyix. Xa can tiwetamaj na cˈa jabel, la kas queriˈ o ma que ta riˈ; riche (rixin) chi queriˈ ma yixsach ta riqˈui ri nibij, xchaˈ ri Jesús.
Y yecˈo cˈa chique ri winek aj chiriˈ pa tinamit Jerusalem ri niquibilaˈ cˈa: ¿La ma ya ta cami cˈa achi reˈ ri nicanox riche (rixin) chi nicamisex?
Pero Riyaˈ xa ma rewan ta riˈ. Titzuˈ cˈa laˈ, Riyaˈ nichˈo chiquiwech ri winek y majun niquibij ta chare. Riqˈui jubaˈ ri aj kˈatbel tak tzij ri yecˈo chkacojol xa xquetamaj yan chi can ya wi Riyaˈ ri Cristo.
Pero ma ya ta Riyaˈ ri Cristo, ruma xa can ketaman cˈa acuchi (achique) nipe wi. Ruma tek xtoka ri kitzij Cristo, xa man cˈa xtetamex ta achique lugar nbecˈulun wi pe, yechaˈ ri winek aj Jerusalem.
Y ri Jesús nichˈo cˈa chiquiwech ri winek chiriˈ pa rachoch ri Dios. Y riqˈui cˈa ruchukˈaˈ xchˈo y xubij: Riyix can iwetaman wi nuwech, y chukaˈ iwetaman acuchi (achique) yipe wi. Pero ma nuyon ta riyin xinben chi xipe chuwech re ruwachˈulef. Ri yin takayon pe ya ri kitzij Dios, xa yacˈa chi riyix ma iwetaman ta ruwech.
Riyin can wetaman wi cˈa ruwech, ruma riqˈui Riyaˈ yin petenak wi; y can ya chukaˈ Riyaˈ ri yin takayon pe, xchaˈ ri Jesús.
Y can yecˈo cˈa ri xcajoˈ chi xquichop ta el, pero majun xunim ta riˈ riche (rixin) chi xquichop ta el ri Jesús, ruma ma jane napon ta ri hora riche (rixin) chi nichapatej.
Y yecˈo cˈa ye qˈuiy chique ri winek ri xeniman riche (rixin) ri Jesús chupan ri kˈij riˈ. Ri winek cˈa riˈ niquibij: Yareˈ ri Cristo, ruma majun chic ri xtipe ta ri xtibano milagros achiˈel nuben re achi reˈ, xechaˈ.
Y ri fariseos xquicˈaxaj cˈa chi queriˈ ri yequibilaˈ ri winek chrij ri Jesús. Rumariˈ ri achiˈaˈ fariseos y ri principaliˈ tak sacerdotes, xequitek cˈa el ye aj chˈameˈy chuchapic.
Yacˈariˈ tek ri Jesús xubij: Xa jubaˈ chic cˈa ri yicˈojeˈ el iwuqˈui. Cˈacˈariˈ xquitzolin riqˈui ri achique yin takayon pe.
Riyix xquinicanoj cˈa, y ma xquiniwil ta chic; ruma acuchi (achique) ri xquibecˈojeˈ wi riyin, ma xquixcowin ta xquixapon chinucanoxic, xchaˈ ri Jesús.
Y ri achiˈaˈ israelitas ri cˈo quikˈij, niquibilaˈ cˈa chiquiwech: ¿Achique cami lugar xtibe wi re achi reˈ? Ruma nubij chi chiriˈ ma xtibekilaˈ ta chic. ¿Nibe cami cˈa pa nicˈaj chic ruwachˈulef quiqˈui ri israelitas ri yecˈo chiquicojol ri ma ye israelitas ta o yeberutijoj cami ri ma ye israelitas ta?
¿Achique cˈa ntel wi chi tzij reˈ tek xubij: Xquinicanoj y ma xquiniwil ta, y ri acuchi (achique) xquibecˈojeˈ wi riyin, ma xquixcowin ta xquixapon riyix? yechaˈ cˈa.
Chupan cˈa ri nimalaj kˈij y ruqˈuisbel riche (rixin) ri jun semana nimakˈij riˈ, ri Jesús xpaˈeˈ anej y riqˈui cˈa ruchukˈaˈ xubij: Wi cˈo cˈa jun ri can nichakiˈj ruchiˈ, tipe cˈa wuqˈui riyin, y tucˈuyaˈ.
Ri can xtipe cˈa wuqˈui riyin riche (rixin) chi yirunimaj, can xtalex cˈa ri yaˈ riche (rixin) cˈaslen pa ránima, y can achiˈel cˈa ri nuben ri raken yaˈ, can queriˈ xtuben pa rucˈaslen. Queriˈ nubij chupan ri ruchˈabel ri Dios ri tzˈibatal ca.
Ri yaˈ cˈa ri xunataj ri Jesús, ya cˈa ri nichˈo chrij ri Lokˈolaj Espíritu; ruma can yacˈariˈ ri xtiquicˈul ri winek ri yeniman riche (rixin) ri Jesús. Y ri kˈij cˈa riˈ cˈa ma jane tika ta pe ri Lokˈolaj Espíritu, ruma cˈa ma jane tibe ri Jesús chilaˈ chicaj riche (rixin) chi nucˈul chic jun bey ri rukˈij rucˈojlen.
Y yecˈo cˈa chique ri winek, tek xquicˈaxaj ka ri chˈabel ri xerubij ri Jesús, xquibij cˈa: Kas kitzij wi chi ya profeta laˈ ri nikˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios; achiˈel ri bitajnek ca, ri can cˈo chi nipe na.
Y yecˈo nicˈaj ri niquibij: Re Jesús reˈ yareˈ ri Cristo. Pero yecˈo chic cˈa nicˈaj ri niquibij: ¿La xa ta pa Galilea cˈa nipe wi ri Cristo? yechaˈ.
Ruma ri ruchˈabel ri Dios ri tzˈibatal ca nubij chi ri Cristo jun chique ri ye riy rumam ri rey David. Y ri chiriˈ pa Belén ri tinamit ri xalex wi ri David, chiriˈ cˈo chi nipe wi ri Cristo, yechaˈ.
Can ma junan ta cˈa ri niquichˈob chrij ri Cristo; ruma xa jun wi nubij la jun y jun wi chic nubij la jun.
Y yecˈo cˈa nicˈaj chic chique ri winek, can xcajoˈ cˈa chi xquichop ta el ri Jesús, pero xa can majun ri xchapo ta el.
Yacˈa tek xetzolin pe ri ye aj chˈameˈy quiqˈui ri principaliˈ tak sacerdotes y quiqˈui ri achiˈaˈ fariseos ri ye takayon el quiche (quixin), xcˈutux cˈa chique: ¿Achique ruma tek ma xichop ta pe ri Jesús? xeˈucheˈex.
Pero ri ye aj chˈameˈy riˈ xquibij: Riyoj man cˈa xkachop ta pe, ruma ri chˈabel ri yerubij Riyaˈ majun chic cˈa achi biyon ta. Can sibilaj jabel, xechaˈ.
Yacˈariˈ tek ri achiˈaˈ fariseos xquibij cˈa chique ri ye aj chˈameˈy: ¿Riyix chukaˈ xixkˈolotej pe pa rukˈaˈ?
¿La cˈo ta cami jun chique ri aj kˈatbel tak tzij o cˈo ta cami jun chique ri fariseos ri ye nimayon riche (rixin) ri nubij Riyaˈ?
Xa ye ri winek ri ma quetaman ta ri ley ri ruyaˈon ca ri Moisés, xa yeriˈ ri yeniman riche (rixin) ri Jesús. Y xa xtika ta cˈa ri rucˈayewal pa quiwiˈ riyeˈ, xechaˈ.
Pero ri achi fariseo ri Nicodemo rubiˈ, ri chakˈaˈ xapon riqˈui ri Jesús, xubij cˈa chique ri ye rachibil:
¿La utz ta cami chuwech ri kaley chi nibix chi jun achi cˈo rumac, tek xa ma etaman ta, ni ma acˈaxan ta chukaˈ chare wi kas kitzij chi cˈo mac rubanon o xa ma jun?
Y riyeˈ xquibij cˈa chare ri Nicodemo: ¿Achique ruma nabij queriˈ? Riyit ni ma yit ta aj Galilea. Tanicˈoj na peˈ jabel rupan ri ruchˈabel ri Dios y tatzˈetaˈ ri tzˈibatal ca chiriˈ. Can nikˈalajin wi cˈa chi ri pa Galilea ma xtel ta cˈa pe jun profeta ri nikˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios, xechaˈ.
Y yacˈariˈ tek ri achiˈaˈ ri quimolon quiˈ, xquitaluj el quiˈ y xebe chcachoch.

8

Ri Jesús xbe cˈa pa ruwiˈ ri juyuˈ ri Olivos rubiˈ.
Y nimakˈaˈ yan, Riyaˈ xapon chic cˈa ri pa rachoch ri Dios. Y ri winek xeˈapon cˈa riqˈui. Y tzˈuyul tek nubij ri ruchˈabel ri Dios chique ri winek ri quimolon apo quiˈ chiriˈ.
Yacˈariˈ tek ri achiˈaˈ fariseos y ri aj tzˈibaˈ xeˈapon cˈa riqˈui ri Jesús; quicˈuan apo jun ixok ri nimacun riqˈui jun achi ri xbeˈilitej pe. Xbequipabaˈ chuwech ri Jesús, chiriˈ pa quinicˈajal.
Ri fariseos y ri aj tzˈibaˈ riˈ xquibij cˈa chare ri Jesús: Tijonel, re jun ixok re kapaban chawech, nimacun riqˈui jun achi ri xilitej pe.
Chupan ri ley ri ruyaˈon ca ri Moisés, nubij chi ri yebano quereˈ, quecamisex chi abej. ¿Achique cˈa nabij riyit? ¿Utz o ma utz ta nikacamisaj chi abej re jun ixok reˈ? xechaˈ chare.
Ri achiˈaˈ riˈ queriˈ xquibij chare riche (rixin) chi niquitojtobej ri Jesús; riche (rixin) chi queriˈ yecowin yetzujun (yesujun) chrij. Pero ri Jesús xa xluqueˈ ka, y cˈo cˈa xerutzˈibaj ka pan ulef riqˈui ri ruwiˈ rukˈaˈ.
Y ruma cˈa chi ri achiˈaˈ riˈ can sibilaj cˈa niquicˈutuj apo chare ri Jesús, wi nicamisex o ma nicamisex ta ri ixok riˈ, Riyaˈ xtzˈuyeˈ anej choj y xubij: Achique chiwe riyix ri majun rumac, yariˈ ri tichapo cˈa rucˈakic chi abej re ixok reˈ, xchaˈ chique.
Y ri Jesús xluqueˈ chic cˈa ka jun bey y xuchop chic cˈa tzˈibanic riqˈui ri ruwiˈ rukˈaˈ, ri chiriˈ pan ulef.
Tek ri ye tzujunel (sujunel) chrij ri ixok xquicˈaxaj cˈa ri xubij ri Jesús, ri cánima xubij chique chi riyeˈ chukaˈ ye aj maquiˈ; y chi jojun xeˈel cˈa el chiriˈ. Xenabeyej el ri rijitaˈk, y cˈacˈariˈ xebe ri cˈa ye acˈalaˈ na. Xa can xu (xe wi) chic cˈa ri ixok ri xbequipabaˈ pa nicˈaj ri xcˈojeˈ ca chiriˈ chuwech ri Jesús.
Y tek ri Jesús xtzˈuyeˈ chic anej choj, xutzˈet cˈa chi xaxu (xaxe wi) chic ri ixok ri paˈel ca chiriˈ. Rumariˈ xucˈutuj cˈa chare ri ixok riˈ: ¿Y ri winek ri yetzujun (yesujun) chawij? ¿Majun ri xcˈojeˈ ca riche (rixin) chi yarucamisaj? xchaˈ ri Jesús.
Y ri ixok riˈ xubij: Ajaf, majun chic cˈo ca, xchaˈ. Y ri Jesús xubij cˈa chare: Ni xa ta riyin nbij chi yacamisex. Wacami xa catzolin, y ma camacun ta chic.
Tek ri Jesús xchˈo chic cˈa jun bey chique ri winek, xubij cˈa: Yin cˈa riyin ri yisakirisan quicˈaslen ri winek ri yecˈo chuwech re ruwachˈulef. Ri nitzekelben wuche (wixin), can xtril ri sakil riche (rixin) ri rucˈaslen wuqˈui. Y riyaˈ man chic cˈa xtibiyin ta pa kˈekuˈm.
Yacˈariˈ tek ri achiˈaˈ fariseos ri yecˈo cˈa chiriˈ, xquibij apo chare ri Jesús: Riyoj ma nikanimaj ta chi kitzij ri nabij chawij, ruma xa yit cˈa riyit ri yabin ka.
Pero ri Jesús xubij cˈa chique ri achiˈaˈ fariseos: Astapeˈ chi xa yin cˈa riyin ri yikˈalajsan ka wiˈ, can kitzij wi cˈa ri nkˈalajsaj ka chuwij. Ruma riyin wetaman achique lugar yin petenak wi, y can chiriˈ cˈa chukaˈ xquitzolin wi. Yacˈa riyix ma iwetaman ta acuchi (achique) yipe wi, ni ma iwetaman ta cˈa chukaˈ acuchi (achique) xquibe wi.
Y tek riyix nibij chrij jun winek chi cˈo rumac, riˈ xa inaˈoj riyix nicusaj. Yacˈa riyin ma que ta riˈ nben.
Y wi riyin nkˈet tzij chrij jun winek, can pa ruchojmilal cˈa nben; ruma ma nuyon ta riyin, xa can wachibil cˈa ri Nataˈ ri yin takayon pe.
Chupan ri iley, tzˈibatajnek cˈa chi tek yecˈo ye caˈiˈ winek ri junan niquibij, can kitzij wi ri niquibij.
Ri nbij ka chuwij riyin can kitzij wi, y ri Nataˈ ri yin takayon pe, chukaˈ Riyaˈ can kitzij ri nubij chuwij, xchaˈ ri Jesús.
Ri achiˈaˈ fariseos xquibij cˈa chare ri Jesús: ¿Acuchi (achique) cˈa cˈo wi ri Atataˈ? xechaˈ chare. Y ri Jesús xubij cˈa: Riyix ma iwetaman ta ruwech ri Nataˈ, ruma ma iwetaman ta nuwech riyin. Wi ta iwetaman nuwech riyin, can iwetaman ta chukaˈ ruwech ri Nataˈ.
Y ya cˈa chˈabel reˈ ri xerubij ri Jesús chique ri winek tek ruchapon quitijoxic, tek quimolon quiˈ ri acuchi (achique) yeyalox wi ca ri ofrenda chiriˈ pa rachoch ri Dios. Y astapeˈ xerubilaˈ chˈabel queriˈ chique ri winek, can majun ri xchapo ta el ri Jesús, ruma ri hora cˈa ma jane napon ta.
Y jun bey chic, ri Jesús xubij cˈa chique: Riyin can xquitzolin wi cˈa, y tek riyix xquinicanoj, man cˈa xquiniwil ta. Xa can chupan cˈa ri imac xquixcom wi. Y ri achique lugar yibe wi riyin, riyix ma yixcowin ta yixapon, xchaˈ ri Jesús.
Y yacˈariˈ tek ri achiˈaˈ ri cˈo quikˈij chiquicojol ri israelitas, niquibilaˈ cˈa chiquiwech: ¿La xtucamisaj cami cˈa riˈ? Ruma nubij: Ri acuchi (achique) xquibe wi riyin, riyix ma yixcowin ta yixapon, xchaˈ, yechaˈ cˈa ri achiˈaˈ riˈ.
Pero ri Jesús xubij cˈa chique: Riyix can yix aj ruwachˈulef wi y riyin yin aj chilaˈ chicaj. Can yix riche (rixin) wi re ruwachˈulef, yacˈa riyin ma yin riche (rixin) ta re ruwachˈulef.
Y can rumariˈ xinbij cˈa chiwe chi chupan ri imac yixcom wi, ruma wi xa ma yininimaj ta yin achique cˈa riyin, can xquixcom na wi chupan ri imac, xchaˈ.
Yacˈariˈ tek ri achiˈaˈ riˈ xquibij chic cˈa chare ri Jesús: ¿Yit achique cˈa riyit? Y ri Jesús xubij chique: Riyin, can yacˈa tek nchapon pe tzij iwuqˈui, can yacˈariˈ tek nbin pe chiwe yin achique riyin.
Can cˈo cˈa qˈuiy ri nbij chiwij riche (rixin) chi nkˈet tzij pan iwiˈ ruma ma utz ta ri yixtajin chubanic. Pero ri yin takayon pe, can kitzij wi y ya ri wacˈaxan pe riqˈui Riyaˈ, yariˈ nbij chiwe riyix y chique quinojel ri winek ri yecˈo chuwech re ruwachˈulef, xchaˈ ri Jesús.
Pero riyeˈ ma xkˈax ta chiquiwech ri xbix chique ruma ri Jesús, chi can chrij ri Tataˈixel nichˈo wi.
Ri Jesús xubij chic cˈa: Ri kˈij cˈa tek xquinijotobaˈ chuwech cruz riyin ri Cˈajolaxel ri xinalex chicojol, cˈa yacˈariˈ tek xtiwetamaj yin achique cˈa riyin. Y xtiwetamaj chukaˈ chi ronojel ri nben riyin, xa ma nben ta pa nuyonil. Xa can achiˈel ri rubin pe ri Nataˈ chuwe riyin, can queriˈ chukaˈ nbij riyin chiwe riyix.
Ri Nataˈ ri yin takayon pe, can cˈo wuqˈui. Man cˈa yiruyaˈ ta ca nuyon, ruma riyin can nben wi ri nika chuwech Riyaˈ, xchaˈ ri Jesús.
Y ruma cˈa re tzij re xerutzijolaˈ ri Jesús chique ri winek, ye qˈuiy cˈa ri xeniman riche (rixin).
Yacˈariˈ tek ri Jesús xubij cˈa chique ri achiˈaˈ israelitas ri cˈo quikˈij ri xeniman riche (rixin): Wi riyix can xquixcˈojeˈ jabel chupan ri nuchˈabel, can xquixoc cˈa kitzij tzekelbey wuche (wixin).
Xtiwetamaj cˈa chukaˈ achique ri kas kitzij; y ri kas kitzij xtuben cˈa chiwe chi xquixtotej chuwech ronojel.
Y ri winek riˈ xquibij cˈa: Riyoj can yoj riy rumam ca ri Abraham, y rumariˈ ma xojcˈojeˈ ta chuxeˈ quitzij nicˈaj chic winek. ¿Achique cˈa ruma tek nabij chake chi yojtotej chuwech ronojel?
Pero ri Jesús xubij chique: Can kitzij cˈa re nbij chiwe: Quinojel cˈa winek ri yemacun, can nikˈalajin chi ye ximil pa rukˈaˈ ri mac.
Y jun mozo ri ximil pa samaj riqˈui jun patrón ma xticˈojeˈ ta ka jurayil pa rachoch ri patrón riˈ ruma xa xtelesex el. Can queriˈ wi niban chare jun ri ma riche (rixin) ta ri Dios. Yacˈa ri jun ri can ralcˈual wi ri Dios, yariˈ majun bey xtelesex ta el.
Rumacˈariˈ wi riyin ri Cˈajolaxel ri yicolo iwuche (iwixin) pa rukˈaˈ ri mac, kas kitzij wi chi xquixtotej chuwech ronojel.
Riyin wetaman chi yix riy rumam ca ri Abraham, xa yacˈa chi riyix xa nicanolaˈ achique rubanic niben riche (rixin) chi yinicamisaj. Reˈ nucˈut cˈa chi riyix ma iyaˈon ta kˈij chare ri nuchˈabel chi oconek ta ri pa tak iwánima.
Ronojel cˈa ri nbij riyin, can ya cˈa ri Nataˈ ri cˈutuyun pe chinuwech. Y queriˈ chukaˈ riyix. Can ya ri iwacˈaxan riqˈui ri oconek itataˈ ri yixtajin chubanic.
Y riyeˈ xquibij cˈa chare ri Jesús: Ri Abraham yariˈ ri katataˈ riyoj, xechaˈ. Y ri Jesús xubij chique: Xa ta yix ralcˈual ri Abraham, can ta ya ri utz ri xerubanalaˈ riyaˈ, can ta yariˈ ri yixtajin chubanic riyix.
Pero ma que ta riˈ niben. Riyix xa nicanoj achique rubanic niben riche (rixin) chi yinicamisaj riyin ri ntzijoj ri kitzij chiwe ri wacˈaxan pe riqˈui ri Dios. Ri Abraham ma xuben ta achiˈel ri niben riyix, y riyix nibij chi yix riy rumam ca riyaˈ.
Riyix xa ya cˈa ri nuben ri jun ri oconek itataˈ, xa yariˈ ri niben, xchaˈ ri Jesús chique. Y riyeˈ xquibij cˈa chare: Riyoj ma caˈiˈ oxiˈ ta ri katataˈ. Xa can xu (xe wi) cˈa Jun ri Katataˈ, y riˈ ya ri Dios, xechaˈ.
Yacˈariˈ tek ri Jesús xubij cˈa chique ri winek riˈ: Xa ta can ya ri Dios ri Itataˈ, can ta nikˈalajin, ruma yiniwajoˈ ta y yinicˈul ta jabel; ruma riyin can riqˈui ri Dios yin elenak wi pe y xinocˈulun chicojol. Y ma nuyonil ta riyin xinchˈob chi xipe chuwech re ruwachˈulef. Can ya wi ri Dios ri yin takayon pe.
¿Achique cˈa ruma tek riyix ma nikˈax ta chiwech ri nbij chiwe? Ruma ma niwajoˈ ta niwacˈaxaj ri nuchˈabel.
Ri itataˈ riyix xa ya ri itzel winek y can yix riche (rixin) cˈa riyaˈ; y ya ri nika chuwech riyaˈ, yariˈ ri yixtajin chubanic. Ri itzel winek can pa rutiquiribel ruchapon wi pe nicamisan. Man cˈa xcˈojeˈ ta chic chupan ri kitzij, ruma xa can majun cˈa ri kitzij ri cˈo ta riqˈui. Xa can riche (rixin) wi chi jun aj tzˈucuy tzij. Can quitataˈ cˈa quinojel ri ye aj tzˈucuy tak tzij.
Y riyin ma yininimaj ta ruma can ya ri kitzij ri nbij chiwe.
¿La cˈo cami jun ri nibin pe chuwe wacami achique mac ye nubanalon? Y wi can jabel nikˈalajin chi majun mac pa nucˈaslen y can ruyon kitzij ri nbij, ¿achique cˈa ruma tek ma yininimaj ta?
Ruma ri jun winek ri can riche (rixin) chic cˈa ri Dios, ya ri nubij ri ruchˈabel ri Dios ri nuben. Yacˈa riyix ma niben ta ri nbij, ruma ma yix riche (rixin) ta ri Dios, xchaˈ ri Jesús.
Y ri achiˈaˈ israelitas ri cˈo quikˈij, xquibij cˈa chare ri Jesús: Kitzij wi cˈa ri nikabij chawij chi riyit xa yit jun winek ri yape pa Samaria y cˈo itzel espíritu awuqˈui, xechaˈ chare.
Pero ri Jesús xubij cˈa chique ri achiˈaˈ riˈ: Riyin majun itzel espíritu ri cˈo ta wuqˈui. Riyin ya cˈa ri Nataˈ ri nyaˈ rukˈij, pero chiwech riyix xa ma que ta riˈ. Rumariˈ tek riyix niben chuwe chi majun nukˈij.
Riyin ma ncanoj ta nukˈij nucˈojlen, yacˈa ri Nataˈ nrajoˈ chi quinojel winek niquiyaˈ ta nukˈij nucˈojlen. Y ya cˈa chukaˈ Riyaˈ ri xtikˈato tzij.
Can tiwacˈaxaj cˈa jabel re xtinbij chiwe: Achique cˈa winek ri can nunimaj ri nuchˈabel, man cˈa xtril ta ri jun camic riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek, xchaˈ ri Jesús.
Y ri achiˈaˈ israelitas ri cˈo quikˈij xquibij cˈa chare ri Jesús: Wacami ketaman chic chi can cˈo itzel espíritu awuqˈui; ruma nabij chi achique ri yeniman ri achˈabel, man cˈa xquecom ta riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek, yachaˈ. Tatzˈetaˈ cˈa ri katataˈ Abraham y ri profetas ri xekˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios ojer ca, xa xecom.
¿La más ta cˈa cˈo akˈij riyit que chuwech ri katataˈ Abraham? Riyaˈ xa xcom, y queriˈ chukaˈ ri profetas ri xekˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios ojer ca, xecom. ¿Achique ta cˈa abanic nabij riyit?
Y ri Jesús xubij: Wi xa ta nuyon cˈa riyin nyaˈ nukˈij nucˈojlen, xa majun cˈa nicˈatzin wi. Pero ri nukˈij nucˈojlen riyin, ya cˈa ri Nataˈ niyaˈo. Ri Nataˈ yacˈariˈ ri nibij i‑Dios chare.
Y astapeˈ riyix queriˈ nibij chare, pero ma iwetaman ta ruwech. Yacˈa riyin can wetaman wi ruwech. Y xa yinoc cˈa jun aj tzˈucuy tzij achiˈel riyix, wi ta nbij chi ma wetaman ta ruwech. Pero riyin can wetaman wi ruwech y can nben wi cˈa ri nubij ri ruchˈabel Riyaˈ.
Ri Abraham ri tataˈaj iwuche (iwixin) riyix sibilaj cˈa xquicot ránima ri ojer ca, tek xkˈax chuwech chi cˈo chi nutzˈet na ri nukˈij. Y riyaˈ can xutzˈet na wi, y rumariˈ sibilaj cˈa xquicot ránima, xchaˈ ri Jesús.
Yacˈariˈ tek ri achiˈaˈ israelitas ri cˈo quikˈij xquibij chare ri Jesús: Riyit nabij chi xatzˈet ri katataˈ Abraham, pero riyit xa cˈa yit acˈal na. Xa cˈa ma jane cˈo ta nicˈaj ciento ajunaˈ.
Pero ri Jesús xubij chique ri achiˈaˈ riˈ: Can kitzij wi nbij chiwe chi riyin can yincˈo wi pe, tek cˈa ma jane cˈo ta rutzijol chi nalex ri Abraham, xchaˈ.
Y ri achiˈaˈ riˈ can yacˈariˈ tek xbequisiqˈuilaˈ pe abej riche (rixin) chi yequiqˈuek chrij. Pero ri Jesús xrewalaˈ pe riˈ chiquicojol ri winek, xel pe chiriˈ pa rachoch ri Dios y xbe.

9

Ri Jesús ruchapon bey nikˈax cˈa el queriˈ. Yacˈariˈ tek xutzˈet cˈa jun achi ri can moy pe tek xalex.
Y ri discípulos xquicˈutuj cˈa chare ri Jesús: Tijonel, ¿achique cˈa ri xmacun riche (rixin) chi quereˈ xalex re jun achi reˈ? ¿Ye ri ruteˈ rutataˈ o ya riyaˈ? xechaˈ.
Pero ri Jesús xubij: Majun cˈa chique ta riyeˈ ri xmacun, riche (rixin) chi quereˈ xucˈulwachij re jun achi reˈ. Ni riyaˈ, ni ri ruteˈ rutataˈ. Riyaˈ can quecˈareˈ rubanon pe pa ralaxic, riche (rixin) chi xtikˈalajin ri samaj ri xtuben ri Dios riqˈui.
Riyin nicˈatzin chi nben ri rusamaj ri yin takayon pe, ruloman chi cˈa ma jane ntoc ta pe ri akˈaˈ, ruma tek ntoc pe ri akˈaˈ, majun chic nicowin nisamej.
Ruloman chi cˈa yincˈo na chuwech re ruwachˈulef, yin cˈa riyin ri Sakil riche (rixin) ri quicˈaslen quinojel ri winek, xchaˈ.
Tek ri Jesús ye rubin chic cˈa ka ri chˈabel riˈ, xchuban cˈa ri pan ulef. Y riqˈui ri ruchub (rucˈaxej) ri xka pan ulef, xuben jubaˈ ti chˈabek. Cˈacˈariˈ ri chˈabek riˈ xuquil el chrij runakˈ ruwech ri moy.
Y xubij chare: Wacami cabiyin cˈa, y jachˈajaˈ ri runakˈ awech chupan ri atinibel ri Siloé rubiˈ. Ri Siloé cˈa riˈ ntel chi tzij Takoˈn. Ri achi riˈ can xbe cˈa chuchˈajic ri runakˈ ruwech, y tek xtzolin pe, nitzuˈun chic.
Yacˈariˈ tek ri winek ri ye ruvecino ri achi riˈ y ri nicˈaj chic winek ri ye tzˈeteyon riche (rixin) chi can moy wi, niquibilaˈ cˈa: ¿La ma ya ta cami achi reˈ ri katzˈeton chi nitzˈuytaj y nucˈutulaˈ limosna? yechaˈ cˈa.
Y yecˈo cˈa winek ri yebin: Xa can ya achi laˈ. Nicˈaj chic niquibij: Ma ya ta laˈ, xa junan yetzuˈun riqˈui ri achi riˈ, yechaˈ. Pero riyaˈ can nubij cˈa: Yin cˈa riyin riˈ.
Y ri winek niquicˈutuj cˈa chare ri achi riˈ: ¿Achique cˈa rubanic xban chawe, rumariˈ tek yatzuˈun chic re wacami? xechaˈ cˈa chare.
Ri achi xubij chique: Ri jun achi ri Jesús rubiˈ xuben jubaˈ ti chˈabek y yariˈ ri xuquil chrij ri runakˈ nuwech, y cˈacˈariˈ xubij chuwe: Cabiyin y jachˈajaˈ ri runakˈ awech chupan ri atinibel ri Siloé rubiˈ. Y riyin can xibe wi y xinchˈej ri runakˈ nuwech y yacˈariˈ tek xitzuˈun.
Pero ri winek xquicˈutuj chare: ¿Acuchi (achique) cˈa cˈo wi ri Jesús wacami? xechaˈ chare. Y riyaˈ xubij: Ma wetaman ta.
Y ri winek xquicˈuaj cˈa el ri achi ri moy tek rubanon ca, cˈa chiquiwech ri achiˈaˈ fariseos.
Ri kˈij cˈa tek ri Jesús xuben ri jubaˈ ti chˈabek y xuben chare ri achi moy chi xtzuˈun, can jun uxlanibel kˈij.
Ri achi ri moy tek rubanon ca, tek cˈo chic cˈa apo chiquiwech ri achiˈaˈ fariseos, xquicˈutuj cˈa chare chi achique rubanic xban chare riche (rixin) chi wacami nitzuˈun chic. Y riyaˈ xubij: Ri xbano cˈa chuwe chi yitzuˈun chic, xuyaˈ jubaˈ ti chˈabek chrij runakˈ nuwech, xinchˈej, y yareˈ yitzuˈun chic, xchaˈ chique.
Y yecˈo cˈa achiˈaˈ fariseos ri xquibij: Ri achi riˈ, ri Jesús rubiˈ, ma riqˈui ta ri Dios petenak wi; ruma ma nuchajij ta ri uxlanibel kˈij, yechaˈ. Pero yecˈo cˈa nicˈaj chic fariseos ri xquibij: ¿Can nicowin ta cami yeruben milagros jun achi aj mac, achiˈel xuben riqˈui ri achi moy? yechaˈ. Ri achiˈaˈ fariseos riˈ ma junan ta cˈa ri niquichˈob chrij ri Jesús.
Yacˈariˈ tek ri achiˈaˈ fariseos xquicˈutuj cˈa chare ri achi ri moy tek rubanon ca: ¿Achique cami chi achi ri xbano chawe chi yatzuˈun chic, nachˈob riyit? Y ri achi riˈ xubij: Riyin nchˈob chi Riyaˈ jun profeta ri nikˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios, xchaˈ chique.
Yacˈa ri achiˈaˈ israelitas ri cˈo quikˈij, ma niquinimaj ta cˈa chi ri achi riˈ can moy wi tek xalex y wacami xa nitzuˈun chic. Rumariˈ can xequisiqˈuij (xecoyoj) na cˈa ri ruteˈ rutataˈ ri achi ri ya nitzuˈun chic.
Y ri achiˈaˈ riˈ xquicˈutuj cˈa chique ri ruteˈ rutataˈ ri achi: ¿La ya iwalcˈual reˈ, ri nibij chi can moy tek xalex? Wi moy cˈa tek xalex, ¿achique cˈa ruma tek nitzuˈun chic wacami? xechaˈ chique.
Y ri ruteˈ rutataˈ ri achi xquibij cˈa chique ri achiˈaˈ riˈ: Ketaman chi ya kalcˈual reˈ y moy tek xalex.
Yacˈa ri ma ketaman ta riyoj, ya ri achique rubanic xuben riche (rixin) chi nitzuˈun chic wacami. Y wi cˈo jun ri xbano chare riche (rixin) chi nitzuˈun chic, chukaˈ ma ketaman ta riyoj. Ticˈutuj chare riyaˈ; ruma xa can cˈo chic rujunaˈ, y riyaˈ nicowin nubij chiwe ri achique xbanatej riqˈui, xechaˈ riyeˈ.
Quecˈariˈ xquibij ri ruteˈ rutataˈ ri achi chique ri achiˈaˈ israelitas ri cˈo quikˈij, ruma quixibin quiˈ chiquiwech. Ruma ri achiˈaˈ riˈ quiyaˈon chic rubixic chiquiwech chi xabachique jun winek ri xtibin chi ri Jesús yariˈ ri Cristo, ri winek riˈ can nokotex cˈa pe chupan ri jay ri kas nicˈut wi ri ruchˈabel ri Dios.
Xa rumariˈ tek ri ruteˈ rutataˈ ri achi ri nitzuˈun chic, xaxu (xaxe) xquibij chi tiquicˈutuj chare riyaˈ, ruma riyaˈ cˈo chic rujunaˈ.
Y ri achiˈaˈ riˈ xquisiqˈuij (xcoyoj) chic cˈa jun bey ri achi ri nitzuˈun chic, y xquibij chare: Ya ri Dios tayaˈ rukˈij rucˈojlen. Riyoj ketaman chi ri achi Jesús xa jun aj mac, xechaˈ.
Y ri achi xubij cˈa chique ri achiˈaˈ riˈ: Riyin ma wetaman ta wi ri achi riˈ jun aj mac o ma aj mac ta. Ri wetaman riyin chrij Riyaˈ, yacˈa chi xicˈachoj ruma; ruma tek rubanon ca ma yitzuˈun ta, y wacami yitzuˈun chic, xchaˈ.
Y ri achiˈaˈ riˈ xquicˈutuj chic cˈa chare ri achi: ¿Achique ri xeruben chawe riche (rixin) chi queriˈ xacowin xatzuˈun? xechaˈ.
Riyaˈ xubij cˈa chique ri achiˈaˈ riˈ: Pero riˈ xinbij yan chiwe y xa ma xiwajoˈ ta xiniwacˈaxaj. ¿Achique cˈa ruma tek wacami riyix niwajoˈ chi riyin ncamuluj chic rubixic chiwe? ¿La niwajoˈ cˈa chi yixoc rudiscípulos Riyaˈ? xchaˈ chique.
Pero ri achiˈaˈ riˈ xa xquichop yeyokˈon pe chare y xquibij: Riyit xa yit jun rudiscípulo Riyaˈ, yacˈa riyoj can yoj rudiscípulos ri Moisés.
Riyoj ketaman wi cˈa chi ri Moisés can xchˈo wi ri Dios riqˈui, yacˈa ri achi riˈ xa ma ketaman ta acuchi (achique) tipe wi, xechaˈ.
Y ri achi xchˈo apo chique y xubij cˈa: Reˈ sibilaj nmey riyin, ruma riyix ma iwetaman ta acuchi (achique) nipe wi, pero riyin xujek ri runakˈ nuwech, rumariˈ wacami yitzuˈun chic.
Ruma ketaman chi ri Dios ma nracˈaxaj ta ri niquicˈutuj ri aj maquiˈ chare. Pero jun winek ri can nuxibij riˈ chi nimacun chuwech ri Dios y can nuben chukaˈ ri nrajoˈ ri Dios, can nacˈaxex wi ruma ri Dios, y nibanatej ri nucˈutuj.
Can majun bey cˈa tzˈeton ta o acˈaxan ta chi cˈo ta jun ri nibano chare jun moy chi nitzuˈun ri can moy pe tek xalex.
Y wi ta ri achi riˈ man ta riqˈui ri Dios petenak wi, man ta xcowin xuben ri milagro wuqˈui riyin, xchaˈ.
Pero ri achiˈaˈ riˈ xquibij chare ri achi ri nitzuˈun chic: Riyit can yit aj mac pe tek xatalex, ¿y nawajoˈ yojatijoj riyoj? xechaˈ chare. Y xquelesaj cˈa pe ri achi riˈ, ri chiriˈ.
Ri Jesús xracˈaxaj cˈa chi ri achi riˈ xelesex pe. Rumariˈ, tek xquil quiˈ riqˈui ri achi riˈ, xubij cˈa chare: ¿La nanimaj cami riyit ri Rucˈajol ri Dios? xchaˈ ri Jesús chare.
Y ri achi ri nitzuˈun chic xubij cˈa chare ri Jesús: Táta, ¿achique cˈa riˈ ri Rucˈajol ri Dios riche (rixin) chi riyin nnimaj? Ma wetaman ta achique chi achi riˈ. Tabij cˈa chuwe, xchaˈ.
Y ri Jesús xubij cˈa chare: Riyit atzˈeton chic cˈa ri Rucˈajol ri Dios. Y riˈ can ya cˈa ri ntajin nichˈob awuqˈui, xchaˈ.
Ri achi can yacˈariˈ tek xubij: Ajaf, riyin yatinnimaj, xchaˈ. Y ri achi riˈ can xuyaˈ cˈa rukˈij ri Jesús.
Y ri Jesús xubij: Riyin xipe cˈa chuwech re ruwachˈulef riche (rixin) chi xtikˈalajin achique quibanon ri winek. Riche (rixin) chi queriˈ ri winek ri xa ye achiˈel moyiˈ quibanon, can xquetzuˈun, y ri winek ri niquibij chi can yetzuˈun, xa xqueˈoc achiˈel moyiˈ.
Y yecˈo cˈa achiˈaˈ fariseos ri yecˈo apo chiriˈ riqˈui ri Jesús, y tek xquicˈaxaj ri xubij ri Jesús, xquibij: ¿La yoj moy ta cˈa chukaˈ riyoj, rumariˈ tek queriˈ nabij? xechaˈ.
Y ri Jesús xubij chique: Xa ta yix moyiˈ, jabel ta, ruma man ta jun imac. Pero ruma chi riyix nibij chi can yixtzuˈun, rumariˈ tek ri imac can cˈo wi.

10

Y can kitzij cˈa re xtinbij chiwe: Ya cˈa ri ma pa ruchiˈ ta ri quicoral ri carneˈl ntoc wi, y xa pa jucˈan chic ri ntoc wi, ya cˈa riˈ xa alekˈom, y xa achiˈel jun ri nalekˈ ca pa tak bey.
Yacˈa ri ntoc pa ruchiˈ ri coral, can ya wi riˈ ri aj yukˈ quiche (quixin) ri carneˈl.
Y ri nichajin quiche (quixin) ri carneˈl nujek cˈa pe ri ruchiˈ ri coral chuwech ri aj yukˈ, y ri carneˈl can quetaman chic ri ruchˈabel ri cajyukˈ. Riyaˈ yerusiqˈuij (yeroyoj) chiquijujunal riqˈui ri quibiˈ y yerelesaj cˈa el.
Tek ri aj yukˈ ye relesan chic cˈa el quinojel ri rucarneˈl, ninabeyej cˈa el chiquiwech y ri carneˈl yetzekeˈ el chrij. Ri carneˈl can queriˈ wi niquiben, ruma quetaman cˈa ruchˈabel ri cajyukˈ.
Yacˈa ri ma quetaman ta ruwech, ma xtiquitzekelbej ta el. Xa yeˈanmej chuwech, ruma ri carneˈl riˈ ma quetaman ta achique rubanic yechˈo ri nicˈaj chic ri xa ma ye cajyukˈ ta.
Ri Jesús xubij cˈa re jun cˈambel tzij reˈ chique ri achiˈaˈ fariseos, yacˈa riyeˈ ma xkˈax ta chiquiwech achique ntel wi chi tzij ri xubij chique.
Cˈacˈariˈ ri Jesús xchˈo chic jun bey chique ri achiˈaˈ fariseos riˈ, y xubij: Can kitzij cˈa nbij chiwe: Yin cˈa riyin ri Ruchiˈ ri coral ri acuchi (achique) yeˈoc wi apo ri tak carneˈl.
Y ye qˈuiy cˈa ri xecˈojeˈ yan nabey que chinuwech riyin, ri xa ye junan quiqˈui ri alekˈomaˈ y xa ye achiˈel ri yeˈelekˈ ca pa tak bey. Pero ma xetzekelbex ta cuma ri tak nucarneˈl.
Yin cˈa riyin ri Ruchiˈ ri coral. Ri xtoc cˈa wuqˈui riyin, can xticolotej y nril ri nicˈatzin chare. Achiˈel nuben ri carneˈl ntel ntoc chupan ri coral, y nril kˈayis riche (rixin) chi nutij.
Ri alekˈom nipe riche (rixin) chi nalekˈ y nicamisan ca y nuyoj ronojel. Yacˈa riyin, xipe riche (rixin) chi nyaˈ ri cˈaslen; jun cˈaslen ri ma jubaˈ ta oc.
Y yin cˈa riyin ri utzilaj Aj Yukˈ. Ri utzilaj Aj Yukˈ, can nuyaˈ wi ri rucˈaslen cuma ri rucarneˈl.
Ma que ta riˈ nuben ri xa ma kitzij ta chi aj yukˈ, ri niyukˈun xa ruma chi tojon. Riyaˈ xa ma cajaf ta ri carneˈl y tek nutzˈet cˈa chi petenak ri utif (coyote), xa ya riyaˈ ri nucol el riˈ nabey y yerumalij ca ri carneˈl. Y ri utif (coyote) cˈo carneˈl yerucˈuaj el y ri nicˈaj chic yerutaluj ca.
Ri oconek aj yukˈ, xa ruma chi tojon, xa nanmej el. Queriˈ nuben ruma majun cˈa pena chare wi cˈo niquicˈulwachij ca ri carneˈl.
Yin cˈa riyin ri utzilaj Aj Yukˈ, y wetaman quiwech ri ye nucarneˈl, y riyeˈ quetaman cˈa chukaˈ nuwech riyin.
Can queriˈ chukaˈ nbanon riyin riqˈui ri Nataˈ. Riyaˈ retaman nuwech riyin, y riyin wetaman ruwech Riyaˈ. Y riyin nyaˈ cˈa nucˈaslen cuma ri nucarneˈl.
Y ma xu (xe) ta cˈa nucarneˈl reˈ ri yecˈo, xa can yecˈo cˈa chukaˈ nicˈaj chic nucarneˈl ri ma jane yecˈo ta waweˈ chupan re jun coral reˈ. Rajawaxic chi yencˈom pe, y xtiquicˈaxaj chukaˈ ri nuchˈabel. Y xa jumoc carneˈl xtiquiben, y xa jun Aj Yukˈ xtiyukˈun quiche (quixin).
Ri Nataˈ Dios can yirajoˈ wi ruma chi riyin nyaˈ wiˈ chi yicamisex pa quiqˈuexel ri nucarneˈl, riche (rixin) chi nicˈojeˈ chic el jun bey ri nucˈaslen.
Ri nucˈaslen riyin, majun cˈa xtelesan ta, can yin cˈa riyin ri yiyaˈo. Can pa nukˈaˈ cˈa riyin cˈo wi riche (rixin) chi nyaˈ y pa nukˈaˈ chukaˈ riyin cˈo wi riche (rixin) chi nicˈojeˈ chic el jun bey ri nucˈaslen. Quecˈariˈ ri rubin pe ri Nataˈ chuwe, xchaˈ ri Jesús.
Y yacˈariˈ tek ri achiˈaˈ israelitas ri cˈo quikˈij, ma junan ta quiwech xquiben chic jun bey, ruma ma junan ta xquichˈob chrij ri chˈabel ri xerubij ri Jesús.
Ye qˈuiy chique riyeˈ ri xquibij chrij ri Jesús: Xa chˈujernek laˈ. Xa itzel espíritu ri cˈo riqˈui, y riyix, ¿achique ruma ninimaj ka ri nubij? xechaˈ.
Yacˈa ri nicˈaj chic xquibij: Jun ri cˈo itzel espíritu riqˈui, ma nicowin ta nubij utzilaj tak chˈabel achiˈel ri xerubij ka ri Jesús. ¿La nicowin cami chukaˈ jun ri cˈo itzel espíritu riqˈui chi nuben chare jun moy chi nitzuˈun? yechaˈ.
Y pa rukˈijul cˈa ri job, yacˈariˈ tek ntajin ri nimakˈij ri Dedicación rubiˈ; nimakˈij riche (rixin) chi niquinatabej ri kˈij tek xchojmirisex chic ri rachoch ri Dios ri cˈo chiriˈ pa tinamit Jerusalem.
Y ri Jesús nibiyaj chupan ri rachoch ri Dios. Y pa jun ruchiˈ raken jay Riche (Rixin) ri Salomón rubiˈ, chiriˈ cˈa cˈo wi.
Ri achiˈaˈ ri cˈo quikˈij chiquicojol ri israelitas xeˈapon riqˈui ri Jesús, xquisutij quiˈ chrij, y cˈacˈariˈ xquibij cˈa chare: ¿Achique cˈa ruma tek nasech kacˈuˈx, ruma majun bey nawajoˈ nakˈalajsaj awiˈ chkawech? Wi can yit cˈa riyit ri Cristo, tabij cˈa chake.
Y ri Jesús xubij cˈa chique ri achiˈaˈ riˈ: Nbin chic cˈa chiwe y ma iniman ta. Y ronojel ri samaj ri yenben, can pa rubiˈ cˈa ri Nataˈ Dios yenben wi. Y ri samaj riˈ can nukˈalajsaj wi cˈa yin achique riyin.
Xa yacˈa riyix ma yininimaj ta, ruma riyix xa ma yix nucarneˈl ta; can achiˈel wi cˈa ri xinbij yan chiwe.
Ri ye nucarneˈl can quetaman ri nuchˈabel, y can yinquitzekelbej y riyin can wetaman chukaˈ quiwech riyeˈ.
Riyin xa can xtinyaˈ quicˈaslen riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek. Y majun bey xquesach ta ca. Ni majun achique ta ri xticowin xqueˈelesan ta el pa nukˈaˈ.
Ri Nataˈ Dios ri xeyaˈo pa nukˈaˈ riyin, yariˈ ri más nim ruchukˈaˈ que chuwech xabachique y majun cˈa nicowin yeˈelesan ta el pa rukˈaˈ Riyaˈ.
Riyin y ri Nataˈ, xa yoj jun, xchaˈ ri Jesús.
Y yacˈariˈ tek ri achiˈaˈ israelitas ri cˈo quikˈij, xebequisiqˈuilaˈ chic cˈa pe abej chrij ri Jesús, riche (rixin) chi niquicamisaj.
Pero ri Jesús xubij cˈa chique ri achiˈaˈ riˈ: Can qˈuiy cˈa utzilaj tak samaj ri ye nubanalon chiwech ruma ri uchukˈaˈ ri ruyaˈon pe ri Nataˈ chuwe. ¿Achique cˈa jun chique ri utzilaj tak samaj ri nbanon ri ma nika ta chiwech, y rumariˈ niwajoˈ yinicamisaj chi abej? xchaˈ ri Jesús.
Y ri achiˈaˈ ri cˈo quikˈij chiquicojol ri israelitas xquibij chare ri Jesús: Riyoj ma yatkaqˈuek ta chi abej ruma jun utzilaj samaj. Riyoj yatkaqˈuek chi abej ruma nabij chi yit junan riqˈui ri Dios. Ruma jun achi ri nibin queriˈ, xa nuyokˈ rubiˈ ri Dios, xechaˈ.
Pero ri Jesús xubij cˈa chique: Chupan ri iley ri tzˈibatajnek ca, ri Dios nubij: Chiˈiwonojel riyix can yix dios chukaˈ.
Riyaˈ can xubij dios chique ri achoj chique xuyaˈ wi ri ruchˈabel, y majun modo nibix chi ma kitzij ta nubij ri ruchˈabel ri Dios ri tzˈibatal ca.
Rumariˈ wi queriˈ xubij ri Dios, ¿achique cˈa ruma tek riyix nibij chi riyin xinyokˈ rubiˈ ri Dios ruma xinbij chi yin cˈa riyin ri Rucˈajol? Riyaˈ can xiruchaˈ pe riche (rixin) chi xirutek pe chuwech re ruwachˈulef.
Y wi xa ma nben ta cˈa ri ruchilaben pe ri Nataˈ Dios chuwe ri cˈo chi nben, man cˈa quininimaj ta.
Pero wi ya ri samaj ri ruchilaben pe ri Dios chuwe ri nben; astapeˈ ma yininimaj ta riyin, pero tinimaj cˈa chi ri samaj ri nben riyin can ya wi ri ruchilaben pe ri Dios chuwe. Tinimaj cˈa riche (rixin) chi tiwetamaj chi ri Nataˈ Dios can cˈo wi wuqˈui riyin y riyin chukaˈ can yincˈo wi riqˈui ri Nataˈ y xa yoj jun, xchaˈ ri Jesús.
Can sibilaj xcajoˈ ri achiˈaˈ riˈ chi xquichop ta el ri Jesús, pero xa ma xecowin ta chic jun bey; ruma xa xbe el chiquiwech.
Y ri Jesús xkˈax chic apo jucˈan ruchiˈ raken yaˈ Jordán y xcˈojeˈ cˈa ka qˈuiy kˈij ri chiriˈ; ri acuchi (achique) xeruben wi bautizar winek ri Juan ri Bautista, pa nabey mul.
Y ye qˈuiy cˈa winek ri xeˈapon riqˈui ri Jesús, ri chiriˈ. Y ri winek riˈ niquibilaˈ cˈa: Ri Juan ri Bautista can kitzij wi chi majun milagro ri xuben ta, pero ronojel cˈa ri tzij ri xerubij ca chrij re achi reˈ, can kitzij wi, yechaˈ cˈa ri winek riˈ.
Y ye qˈuiy cˈa winek ri xeniman riche (rixin) ri Jesús chiriˈ chuchiˈ ri raken yaˈ Jordán.

11

Chupan cˈa ri aldea ri Betania rubiˈ ri quitinamit ri María y ri Marta ri cachˈalal quiˈ, cˈo cˈa jun yawaˈ. Ri yawaˈ riˈ Lázaro rubiˈ.
Ri María riˈ, yacˈariˈ ri xyaˈo akˈom ri jubul ruxlaˈ chrij ri raken ri Ajaf Jesús y xerusuˈ riqˈui ri rusmal tak ruwiˈ. Xa ruxibal cˈa riyaˈ riˈ ri Lázaro, ri yawaˈ.
Y ri María y ri Marta ri ye ranaˈ ri Lázaro, xquitek cˈa rubixic chare ri Jesús: Ajaf, wacami cˈa nikayaˈ rutzijol chawe chi ri kaxibal Lázaro, ri sibilaj nawajoˈ riyit, yawaˈ.
Y tek ri Jesús xracˈaxaj cˈa ri takon el rubixic chare, Riyaˈ xubij: Ri Lázaro yawaˈ, pero ma riche (rixin) ta camic. Xa riche (rixin) chi xtikˈalajin na cˈa ri ruchukˈaˈ ri Dios, riche (rixin) chi queriˈ riyin ri Rucˈajol ri Dios xtiyaˈox (xtyaˈ) ta cˈa nukˈij nucˈojlen, xchaˈ ri Jesús.
Ri Jesús can sibilaj wi cˈa yerajoˈ ri Lázaro, ri Marta y ri María.
Y tek Riyaˈ xracˈaxaj chi ri Lázaro yawaˈ, ma can ta xbe chanin chutzˈetic, xa xcˈojeˈ na chic caˈiˈ kˈij chiriˈ ri acuchi (achique) cˈo wi.
Y yacˈa tek kˈaxnek chic ri caˈiˈ kˈij, ri Jesús xubij chique ri discípulos: Wacami kojtzolin cˈa pa Judea.
Y ri rudiscípulos xquibij cˈa chare: Tijonel, xa cˈareˈ ca tek ri achiˈaˈ israelitas ri cˈo quikˈij quicˈualon chic abej chawij riche (rixin) chi yatquicamisaj. ¿Can nawajoˈ cˈa chi yatzolin chic chilaˈ? xechaˈ chare.
Pero ri Jesús xubij chique: Ri jun kˈij rucˈuan cˈa cablajuj horas. Ri nibiyaj pakˈij, man cˈa xtuchakˈilaˈ (xtutochˈ) ta raken, ruma can cˈo ri sakirisayon riche (rixin) re ruwachˈulef. Can ronojel wi cˈa nutzˈet ruma ri sakil riˈ.
Yacˈa ri nibiyaj chakˈaˈ, can nuchakˈilaˈ (nutochˈ) wi ri raken; ruma xa majun ri sakil riqˈui.
Y tek ri Jesús rubin chic ka ronojel reˈ, xchˈo chic jun bey chique ri rudiscípulos y xubij: Ri Lázaro ri ketaman ruwech, xa warnek. Rumacˈariˈ wacami yacˈareˈ yibe chucˈasoxic.
Y yacˈariˈ tek ri rudiscípulos xquibij chare: Ajaf, wi ri Lázaro xa warnek, xa can xticˈachoj wi cˈa riˈ, xechaˈ.
Y ri Jesús xa chrij cˈa ri rucamic ri Lázaro xchˈo wi tek xubij chi xa warnek, pero ri rudiscípulos xkˈax chiquiwech chi can waran wi.
Yacˈariˈ tek ri Jesús can jabel cˈa kˈalaj rubixic ri xubij chique tek xubij: Ri Lázaro, xa caminek chic.
Y can sibilaj cˈa yiquicot ruma ma pa Betania ta yincˈo wi tek xcom ri Lázaro, riche (rixin) chi queriˈ riyix yininimaj. Wacami, joˈ cˈa pa Betania, ri acuchi (achique) cˈo wi ri Lázaro, xchaˈ ri Jesús.
Yacˈa ri discípulo ri Tomás rubiˈ, y nibix chukaˈ Dídimo chare; riyaˈ xubij cˈa chique ri rech discípulos: Joˈ cˈa, tikatzekelbej ri Jesús, riche (rixin) chi wi Riyaˈ xticamisex, can kojcamisex chukaˈ riyoj junan riqˈui Riyaˈ, xchaˈ.
Y ri Jesús y ri rudiscípulos xeˈapon cˈa pa Betania. Ri kˈij cˈa tek xeˈapon riyeˈ, cˈo chic cajiˈ kˈij timuk wi ri Lázaro.
Ri tinamit Betania ma nej ta cˈo wi chare ri tinamit Jerusalem. Ri quicojol xa jubaˈ ruwiˈ nicˈaj legua.
Y ye qˈuiy cˈa chique ri israelitas ri xepe chiriˈ y xeˈapon riche (rixin) chi noquibochiˈij ránima ri Marta y ri María, ruma xcom ri quixibal.
Tek xapon cˈa rutzijol riqˈui ri Marta chi petenak ri Jesús, junanin (anibel) xel el riche (rixin) chi xbe chucˈulic. Y ri María man cˈa xunabej ta, xa xcˈojeˈ ca ri chiriˈ pa jay.
Y ri Marta tek xapon cˈa riqˈui ri Jesús, riyaˈ xubij chare: Ajaf, ri nuxibal xcom. Xa ta waweˈ yitcˈo wi, cˈa qˈues ta na ri nuxibal.
Pero riyin wetaman chi ri xtacˈutuj chare ri Dios wacami, ri Dios can xtuyaˈ wi chawe, xchaˈ ri Marta chare ri Jesús.
Yacˈariˈ tek ri Jesús xubij chare ri Marta: Ri axibal Lázaro xticˈastej, xchaˈ ri Jesús.
Y ri Marta xubij chare ri Jesús: Jaˈ (je), riyin can wetaman chi xticˈastej; tek xtapon ri ruqˈuisbel kˈij, tek quinojel cˈa ri caminakiˈ xquecˈastej, xchaˈ.
Ri Jesús xubij cˈa chare ri Marta: Riyin can yicowin wi yencˈasoj ri ye caminek chic el, y can yicowin wi nyaˈ cˈaslen. Rumariˈ ri niniman wuche (wixin), astapeˈ nicom el, xticˈastej chic pe jun bey.
Xabachique cˈa winek ri cˈa cˈo na rucˈaslen chuwech re ruwachˈulef y yirunimaj riyin, man cˈa xticom ta riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek. ¿La nanimaj cˈa riyit reˈ? xchaˈ ri Jesús chare ri Marta.
Y ri Marta xubij chare ri Jesús: Jaˈ (je), Ajaf. Riyin can nnimaj cˈa achiˈel ri xabij; ruma can nuniman wi chi yit cˈa riyit ri Cristo ri Rucˈajol ri Dios, ri xape waweˈ chuwech re ruwachˈulef, xchaˈ ri Marta.
Tek ri Marta rubin chic cˈa ca re chˈabel reˈ chare ri Jesús, xbe chusiqˈuixic (chroyoxic) ri María ri rachˈalal. Y tek xapon cˈa, ri Marta xubij pan ekal chare ri María: Ri Ajaf xoka y wacami yarusiqˈuij (yaroyoj), xchaˈ chare.
Ri María, can xu (xe) wi cˈa xracˈaxaj el queriˈ, can yariˈ xyacatej el ri acuchi (achique) tzˈuyul wi y chanin xbe. Riyaˈ xbe cˈa acuchi (achique) cˈo wi ri Jesús.
Ri Jesús can cˈa ma jane cˈa ntoc ta apo chupan ri aldea ri Betania rubiˈ, xa can cˈa cˈo na ca chiriˈ ri acuchi (achique) xbeˈilitej wi ca ruma ri Marta.
Y ri winek ri ye israelitas ri yecˈo chiriˈ pa jay, ri yebochiˈin ránima ri María, tek xquitzˈet chi chanin xyacatej, xel el y xbe; ri winek riˈ can xquitzekelbej cˈa el, ruma riyeˈ xquichˈob chi ri María nibe chuchiˈ ri jul riche (rixin) chi nrokˈej ri ruxibal.
Yacˈa tek ri María xapon acuchi (achique) cˈo wi ri Jesús y xutzˈet, xxuqueˈ xmajeˈ ka chuwech y xubij chare: Ajaf, xa ta waweˈ yitcˈo wi, man ta xcom ri nuxibal, xchaˈ.
Yacˈa tek ri Jesús xutzˈet chi ri María ntokˈ y que chukaˈ riˈ yeˈokˈ quinojel ri israelitas ri ye tzeketel el chrij ri María, ri ránima ri Jesús jun wi xuben xunaˈ Riyaˈ y xpe cˈa bis chare.
Y cˈacˈariˈ xucˈutuj chique: ¿Acuchi (achique) ximuk wi ri Lázaro? xchaˈ. Y riyeˈ xquibij: Ajaf, joˈ y nbekacˈutuˈ chawech, xechaˈ.
Y ri Jesús xokˈ.
Yacˈariˈ tek ri israelitas xquibilaˈ cˈa: Titzuˈ la Jesús, nrokˈej ri Lázaro. Nikˈalajin chi can sibilaj xrajoˈ, xechaˈ.
Yacˈariˈ tek yecˈo cˈa chique ri winek riˈ xquibilaˈ cˈa chrij ri Jesús: Riyaˈ can xcowin cˈa xuben chare ri moy riche (rixin) chi xtzuˈun. ¿La man ta cami xcowin xuben ta chare ri Lázaro chi man ta xcom? xechaˈ.
Tek ri Jesús xapon cˈa chuchiˈ ri jul, xpe chic cˈa jun bey ri bis chare. Ri jul ri mukul wi ca ri Lázaro cˈoton chuwech jun juyuˈ, y tzˈapel ca ruchiˈ riqˈui jun abej.
Y yacˈariˈ tek ri Jesús xubij: Tiwelesaj la abej tzˈapebel ruchiˈ la jul, xchaˈ. Yacˈa ri Marta, ri ranaˈ ca ri caminek, xubij chare ri Jesús: Ajaf, can cˈo chic cajiˈ kˈij ticom wi el, y riˈ xa can cˈo chic ruxlaˈ, xchaˈ.
Pero ri Jesús xubij chare ri Marta: Riyin can nbin chic cˈa chawe chi wi xtanimaj, can xtatzˈet cˈa ri nuben ri ruchukˈaˈ ri Dios, xchaˈ chare.
Y yacˈariˈ tek xquelesaj cˈa ri abej tzˈapebel ruchiˈ ri jul acuchi (achique) cˈo wi ri caminek. Cˈacˈariˈ ri Jesús xtzuˈun cˈa chicaj y xubij: Nataˈ, matiox nyaˈ chawe, ruma can xinawacˈaxaj cˈa pe.
Riyin wetaman chi can yinawacˈaxaj wi pe. Y ronojel cˈa reˈ, nbij cuma re winek re quimolon pe quiˈ wuqˈui wacami, riche (rixin) chi tiquinimaj chi can yit cˈa riyit ri xatako pe wuche (wixin) chuwech re ruwachˈulef.
Tek ri Jesús rubin chic cˈa ka re chˈabel reˈ, xurek ruchiˈ y xubij: Lázaro, cayacatej y catel pe, xchaˈ.
Y ri Lázaro, ri caminek chic el, xbeˈel pe. Ri rukˈaˈ raken jabel cˈa pison pa tak tziek, y cuchun cˈa rupalej riqˈui jun suˈt. Cˈariˈ ri Jesús xubij: Queˈisoloˈ ca la tziek chrij, riche (rixin) chi utz nibiyin y nicowin nitzolin el, xchaˈ.
Yacˈariˈ tek ye qˈuiy israelitas ri ye aponak riqˈui ri María, xquinimaj ri Jesús tek xquitzˈet ri xuben, chi xucˈasoj ri caminek.
Pero yecˈo nicˈaj chique riyeˈ ri xebe quiqˈui ri achiˈaˈ fariseos y xbequitzijoj chique ri achique ri xuben ri Jesús.
Y can yacˈariˈ tek ri principaliˈ tak sacerdotes y ri achiˈaˈ fariseos xquimol quiˈ y xequisiqˈuij (xecoyoj) chukaˈ ri nicˈaj chic achiˈaˈ ri pa moc (comon) yekˈato tzij quiqˈui, y xquibij chique: ¿Achique cˈa nikaben? Ruma re achi reˈ ruchapon samaj y qˈuiy milagros ri yerubanalaˈ chiquiwech ri winek riche (rixin) chi niquinimaj.
Y wi xtikayaˈ cˈa kˈij chare, can quinojel cˈa ri winek xqueniman riche (rixin). Y tek xtiquinabej pe ri winek romanos, xtoquiwulaj ca ri lokˈolaj jay ri acuchi (achique) nikayaˈ wi rukˈij ri Dios y xkojquiqˈuis ca chukaˈ riyoj ri yojcˈo chupan re ruwachˈulef reˈ, xechaˈ.
Yacˈariˈ tek cˈo jun ri xchˈo. Ri xchˈo ya cˈa ri Caifás ri nimalaj sacerdote chupan ri tiempo riˈ. Riyaˈ cˈo cˈa ri chiriˈ, ruma riyaˈ jun chique ri can cˈo quikˈij. Y tek riyaˈ xchˈo, xubij cˈa: Xa majun iwetaman riyix.
Can ma nichˈob ta cˈa jubaˈ chi xa más utz chake riyoj chi xaxu (xaxe wi) ri jun nicom pa kaqˈuexel konojel y ma yojcom ta konojel xaxu (xaxe wi) ruma ri jun riˈ, xchaˈ.
Ri Caifás tek xchˈo y xubij queriˈ, ma ya ta ri nuchˈob ka riyaˈ ri xubij, ma que ta riˈ. Ri chˈabel ri xerubij riyaˈ, can ya cˈa ri Dios ri xyaˈo pe chare. Y ruma chi can ya cˈa riyaˈ ri nimalaj sacerdote chupan ri tiempo riˈ, rumariˈ tek ri Dios xuyaˈ cˈa kˈij chare chi xubij yan apo chi ri Jesús cˈo cˈa chi nicom na pa quiqˈuexel ri winek riche (rixin) ri ruwachˈulef Israel.
Y ri Jesús can ma xu (xe) ta cˈa pa quiqˈuexel ri winek israelitas tek xticom, xa can xticom cˈa riche (rixin) chi yerumol quinojel ri winek ri can ye ralcˈual wi ri Dios ri quiquiran quiˈ chuwech re ruwachˈulef.
Y can ya cˈa kˈij riˈ tek xquiyaˈ yan cˈa chiquiwech chi xtiquicamisaj ri Jesús.
Rumacˈariˈ, ri Jesús ma xtzˈetetej ta chic cuma ri achiˈaˈ israelitas ri cˈo quikˈij. Riyaˈ xa xbe cˈa pa jun chic tinamit. Xbe pa jun tinamit Efraín rubiˈ, y ri tinamit cˈa riˈ cˈo apo chunakajal ri desierto. Y xcˈojeˈ cˈa ka chiriˈ ye rachibilan ri rudiscípulos.
Y xa napon yan ri kˈij riche (rixin) ri pascua, ri jun quinimakˈij ri israelitas. Rumariˈ can ye qˈuiy winek ri ye elenak pe pa tak quitinamit, riche (rixin) chi xebe pa tinamit Jerusalem. Can xebe yan cˈa ruma cˈo chi nbequichˈajchˈojsaj quiˈ chuwech ri Dios.
Y ri winek niquicanolaˈ cˈa ri Jesús. Riyeˈ ye paˈel chupan ri rachoch ri Dios y niquicˈutulaˈ cˈa chiquiwech: ¿Achique cˈa nichˈob riyix? ¿Xtipe cami chupan re nimakˈij reˈ? yechaˈ cˈa ri winek riˈ.
Yacˈa ri principaliˈ tak sacerdotes y ri achiˈaˈ fariseos, can quelesan chic rubixic chi xabachique cˈa winek ri xtetaman acuchi (achique) cˈo wi ri Jesús, tubij chique riyeˈ, riche (rixin) chi niquichop.

12

Tek xa wakiˈ chic cˈa kˈij nrajoˈ riche (rixin) chi ma napon ri kˈij riche (rixin) ri nimakˈij pascua, ri Jesús xbe pa tinamit Betania, ri rutinamit ri Lázaro; ri Lázaro ri xcom el y xbecˈasox pe chiquicojol ri caminakiˈ ruma ri Jesús.
Y ri chiriˈ xban cˈa jun nimawaˈin, ruma xapon ri Jesús. Y ya cˈa ri Marta ri niniman nilin apo pa mesa. Y chukaˈ ri Lázaro tzˈuyul chiquicojol ri winek ri ye tzˈuyul apo pa mesa riqˈui ri Jesús.
Xpe cˈa ri María ranaˈ ri Lázaro, xberucˈamaˈ cˈa pe jun libra akˈom ri jubul ruxlaˈ ri nardo rubiˈ, ri sibilaj jotol rajel y xuyaˈ chrij raken ri Jesús y xerusulaˈ ca riqˈui ri rusmal tak ruwiˈ. Y ri jay riˈ can xnoj cˈa riqˈui ri ruxlaˈ ri akˈom riˈ.
Y cˈo cˈa jun chique ri discípulos ri ma xka ta chuwech chi queriˈ xban chare ri akˈom jubul ruxlaˈ, y riˈ ya ri Judas Iscariote ri rucˈajol ri jun achi ri Simón rubiˈ; ri discípulo ri xtijacho na riche (rixin) ri Jesús pa quikˈaˈ ri winek. Riyaˈ xubij cˈa:
¿Achique cˈa ruma tek xa ma xcˈayix ta re jubulaj akˈom reˈ? Re akˈom reˈ xa xbe ta chi oxiˈ ciento denarios, y ri puek riˈ xyaˈox (xyaˈ) ta chique ri pobres, xchaˈ.
Tek riyaˈ xubij queriˈ, ma ruma ta cˈa chi yerajoˈ ri pobres, y nrajoˈ ta yerutoˈ, ma que ta riˈ. Xa ruma cˈa chi ya riyaˈ ri yacol puek y cˈo cˈa nrelekˈaj el, ruma chi riyaˈ can alekˈom wi.
Can yacˈariˈ tek ri Jesús xubij chare ri Judas: Ma tanek ta. Xa tayaˈ cˈa ca chi tubanaˈ na ri nrajoˈ ri ránima. Ruma re akˈom reˈ can ruyacon pe riche (rixin) chi nuyaˈ chuwij tek xa napon ri kˈij chi xquibemuk ca.
Ruma ri pobres xa can yecˈo wi iwuqˈui y xabachique kˈij utz niben utzil chique. Yacˈa riyin ma ronojel ta tiempo xquicˈojeˈ iwuqˈui, xchaˈ ri Jesús.
Tek ri Jesús xnabex cˈa pe cuma ri rech aj Israel chi cˈo pa Betania, xepe. Y sibilaj cˈa ye qˈuiy winek ri xepe. Quinojel cˈa ri winek riˈ xepe ruma ri Jesús y riche (rixin) chukaˈ chi niquitzˈet ca ri Lázaro, ri xcˈasox pe ruma ri Jesús chiquicojol ri caminakiˈ.
Pero ri principaliˈ tak sacerdotes xquiyaˈ chiquiwech chi nicajoˈ niquicamisaj chukaˈ ri Lázaro.
Ruma chi xa can rumac ri Lázaro tek ye qˈuiy quech aj Israel ri yeˈel el quiqˈui riyeˈ ruma niquinimaj ri Jesús.
Pa rucaˈn kˈij, ri chiriˈ pa tinamit Jerusalem, can ye sibilaj cˈa ye qˈuiy winek yecˈo. Quinojel cˈa riˈ ye aponak chiriˈ ruma ri nimakˈij. Y tek xquicˈaxaj cˈa chi benak apo ri Jesús,
xequicˈuaj apo ruxak tak cheˈ ri nibix palma chare, xebe chucˈulic y riqˈui cˈa quichukˈaˈ niquibij: ¡Matiox chi petenak re jun achi reˈ! ¡Yareˈ ri Rey riche (rixin) re katinamit Israel, y can banon pe bendecir ruma ri Ajaf Dios, y can pa rubiˈ ri Ajaf Dios petenak wi! yechaˈ.
Y ri Jesús can cˈo cˈa jun ti alaj bur ri xril, riche (rixin) chi xuchˈocolbej, can achiˈel wi cˈa ri nubij chupan ri ruchˈabel ri Dios ri tzˈibatal ca. Chiriˈ nubij:
Man cˈa tixibij ta iwiˈ riyix ri yix riche (rixin) chic ri tinamit Sion; ruma yacˈareˈ petenak ri Rey riche (rixin) re itinamit, chˈocol pe chrij jun ti alaj bur.
Quecˈariˈ ri tzˈibatal ca. Y pa nabey mul, ronojel reˈ man cˈa xkˈax ta chiquiwech ri rudiscípulos. Y xkˈax chiquiwech can cˈa ya tek ri Jesús cˈastajnek chic el chiquicojol ri caminakiˈ y tek cˈo chic rukˈij rucˈojlen. Cˈacˈariˈ tek xnatej chique chi ronojel reˈ can tzˈibatajnek wi ca; y can queriˈ wi ri xbanatej.
Y ri winek cˈa ri xetzˈeto riche (rixin) ri Jesús tek xusiqˈuij (xroyoj) ri Lázaro ri caminek chic el riche (rixin) chi xcˈastej pe chiquicojol ri caminakiˈ, can niquitzijolaˈ cˈa chique ri nicˈaj chic winek.
Y rumacˈariˈ, tek ri Jesús xa nakaj chic cˈo wi apo chare ri tinamit Jerusalem, ri winek can xepe cˈa riche (rixin) chi noquicˈuluˈ, ruma can quicˈaxan chic cˈa ri milagro ri xuben riqˈui ri Lázaro.
Yacˈa ri achiˈaˈ fariseos niquibilaˈ cˈa chiquiwech: Titzuˈ laˈ xa majun nikachˈec, ruma xa ma niquinimaj ta katzij y xa quinojel ri winek ye benak riqˈui, yechaˈ.
Y chiquicojol cˈa quinojel ri winek ri ye aponak pa tinamit Jerusalem riche (rixin) chi niquiyaˈ rukˈij ri Dios chupan ri nimakˈij, yecˈo chukaˈ ye caˈiˈ oxiˈ winek griegos.
Re caˈiˈ oxiˈ cˈa winek reˈ, xeˈapon apo riqˈui ri Felipe ri aj Betsaida ri tinamit ri cˈo pa rucuenta ri Galilea, riche (rixin) chi niquicˈutuj jun utzil chare; ruma riyaˈ jun rudiscípulo ri Jesús. Ri winek riˈ xquibij cˈa chare: Táta, riyoj nikajoˈ yojchˈo riqˈui ri Jesús.
Ri Felipe xbe y xberubij cˈa chare ri Andrés ri can discípulo chukaˈ. Cˈariˈ chi ye caˈiˈ xebe apo cˈa riqˈui ri Jesús y xquibij chare: Yecˈo caˈiˈ oxiˈ winek griegos ri nicajoˈ yechˈo awuqˈui.
Y ri Jesús can yacˈariˈ xubij chique ri caˈiˈ discípulos riˈ: Ya xapon ri kˈij, riche (rixin) chi riyin ri Cˈajolaxel ri xinalex chicojol xtiyaˈox (xtyaˈ) chic nukˈij nucˈojlen chilaˈ chicaj.
Can kitzij cˈa re xtinbij chiwe: Jun ruwech trigo wi ma nimuk ta ka pan ulef, ri ti ruwech ri trigo riˈ xa choj cˈa queriˈ xticˈojeˈ. Pero wi nimuk ka pan ulef, ri ti ruwech trigo riˈ, xtiqˈuis cˈa chuxeˈ ri ulef, pero xtitzˈuc pe y xtuyaˈ ruwech.
Y que chukaˈ riˈ ri winek ri sibilaj nupokonaj ri rucˈaslen waweˈ chuwech re ruwachˈulef, ma xtril ta rucˈaslen riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek. Yacˈa ri ma nupokonaj ta ri rucˈaslen waweˈ chuwech re ruwachˈulef wuma riyin, can jun cˈaslen riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek ri nuyec apo.
Wi can cˈo cˈa jun winek ri nrajoˈ nuben ri nusamaj, can quirutzekelbej cˈa. Y ri acuchi (achique) cˈa yincˈo wi riyin, can chiriˈ cˈa chukaˈ xticˈojeˈ wi riyaˈ. Ri can xtibano cˈa ri nusamaj, xtiyaˈox (xtyaˈ) cˈa rukˈij ruma ri Nataˈ.
Riyin can sibilaj cˈa nikˈaxo ri wánima wacami. ¿Pero la xtinbij ta cˈa chare ri Nataˈ: Quinacoloˈ cˈa chuwech re kˈaxomal reˈ? Tek xa can rumariˈ xinoka. Rumariˈ tek cˈa yincˈo na wacami.
Yacˈariˈ tek Riyaˈ xubij: Nataˈ, can tabanaˈ cˈa chi xtikˈalajin ta ri akˈij acˈojlen, xchaˈ. Y can yacˈariˈ tek cˈo jun chˈabel xpe chilaˈ chicaj y xubij: Can nbanon chic cˈa queriˈ. Y xtinben chic cˈa jun bey, chi can xtikˈalajin wi ri nukˈij nucˈojlen.
Y tek xacˈaxex cˈa ri chˈabel riˈ cuma ri sibilaj ye qˈuiy winek ri yecˈo chiriˈ, yecˈo qˈuiy xebin chi xa jun coklajay ri xquicˈaxaj. Yacˈa ri nicˈaj chic xquibij chi jun ángel ri xchˈo pe chare.
Y ri Jesús xubij cˈa chique: Ri chˈabel ri xiwacˈaxaj ri xpe chilaˈ chicaj, xchˈo pe iwuma riyix y ma wuma ta riyin.
Wacami can kˈij chic chi ri Dios nukˈet tzij pa ruwiˈ re ruwachˈulef, y ri itzel winek ri chapayon re ruwachˈulef, can xtelesex cˈa el.
Y tek riyin xquijotobex chuwech cruz, ri winek can xquepe cˈa wuqˈui; ruma riyin can xquisamej pa tak cánima, xchaˈ.
Ri Jesús xubij cˈa queriˈ, riche (rixin) chi xukˈalajsaj cˈa achique rubanic xtiban chare chi xticamisex.
Ri winek xquibij cˈa chare: Riyoj ketaman ri nubij chupan ri ruchˈabel ri Dios chi tek xtipe ri Cristo, can xticˈojeˈ riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek. Riyit abin chi yit cˈa riyit ri Cˈajolaxel ri xatalex chkacojol, ¿achique cˈa ruma nabij chi yajotobex chuwech cruz? Can takˈalajsaj cˈa chkawech achique cˈa chi achi riˈ ri Cˈajolaxel.
Yacˈariˈ tek ri Jesús xubij chique: Ri Sakil can cˈa cˈo na jubaˈ iwuqˈui. Can chupan cˈa ri Sakil riˈ quixbiyin wi, ruloman chi cˈa cˈo na iwuqˈui. Ruma wi ma xtiben ta queriˈ, cˈa tek xtinaˈ, nikˈekumer pe chiwech; y ri xa pa kˈekuˈm nibiyin wi, ma retaman ta acuchi (achique) benak wi.
Rumariˈ, tek cˈa cˈo na re Sakil iwuqˈui, can ticukubaˈ icˈuˈx riqˈui, riche (rixin) chi yixoc ralcˈual ri Sakil riˈ. Quecˈariˈ ri xerubij ri Jesús chique ri winek. Cˈacˈariˈ xeruyaˈ ca, y majun cˈa xetaman ta acuchi (achique) xbe wi.
Ri Jesús can xerubanalaˈ wi qˈuiy milagros chiquiwech ri winek. Pero ma riqˈui wi riˈ riyeˈ ma xquinimaj ta.
Y quecˈariˈ xbanatej, ruma cˈo cˈa chi nibanatej na ri rutzˈiban ca ri profeta Isaías ri xkˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios ojer ca. Riyaˈ rutzˈiban cˈa ca: Ajaf, ri achˈabel ri xkatzijoj chique ri winek, ¿la can cˈo cami jun ri xniman? ¿Cˈo cami cˈa jun ri xkˈax yan chuwech, ruma xutzˈet ri awuchukˈaˈ?
Queriˈ nubij ri rutzˈiban ca ri Isaías. Re winek reˈ can ma yecowin ta niquinimaj, ruma chupan ri rutzˈiban ca ri Isaías nubij chukaˈ:
Can banon cˈa chique riyeˈ chi ma yetzuˈun ta y cowirnek ri cánima; riche (rixin) chi ma niquitzˈet ta ri nicˈut chiquiwech, ma nika ta ka pa tak cánima, y ma nitzolin ta pe quicˈuˈx riche (rixin) chi riyin nchojmirisaj ri quicˈaslen, nichaˈ ri Ajaf.
Queriˈ ri tzˈibatal ca ruma ri Isaías. Ri profeta Isaías, ri achi ri xkˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios ojer ca, xubij quereˈ tek xutzˈet yan cˈa rukˈij rucˈojlen ri Ajaf Jesús, y chrij cˈa Riyaˈ chˈonak wi ca.
Pero ma riqˈui wi riˈ, ye qˈuiy chique ri achiˈaˈ ri pa moc (comon) yekˈato tzij chiquicojol ri israelitas ri xeniman riche (rixin) ri Jesús. Xa yacˈa chi ma xquikˈalajsaj ta quiˈ, ruma niquixibij quiˈ chiquiwech ri fariseos, chi man xa queˈokotex pe chupan ri jay ri kas nicˈut wi ri ruchˈabel ri Dios.
Queriˈ xquiben, ruma riyeˈ más nika chiquiwech ri quikˈij ri niyaˈox (nyaˈ) cuma ri winek, que chuwech ri quikˈij ri niyaˈox (nyaˈ) ruma ri Dios.
Y ri Jesús riqˈui cˈa ruchukˈaˈ xchˈo y xubij: Ri niniman cˈa wuche (wixin) riyin, ma xu (xe) ta cˈa riyin ri yirunimaj, xa can nunimaj cˈa ri Dios ri yin takayon pe.
Ri nitzˈeto wuche (wixin), can nutzˈet cˈa chukaˈ ri Dios ri yin takayon pe.
Ruma yin cˈa riyin ri Sakil ri xipe chuwech re ruwachˈulef riche (rixin) chi achique cˈa ri xtiniman wuche (wixin), ma xticˈojeˈ ta ca chupan jun kˈekumlaj cˈaslen.
Y ri winek ri nracˈaxaj ri nuchˈabel y xa ma nuyec ta pa ránima y ma nuben ta ri nracˈaxaj; ma yin ta cˈa riyin ri xquikˈato tzij pa ruwiˈ. Ruma riyin xipe chuwech re ruwachˈulef, ma riche (rixin) ta chi nkˈet tzij pa quiwiˈ ri winek. Riyin xipe riche (rixin) chi yencol ri winek.
Ri netzelan cˈa wuche (wixin) y ma nucˈul ta ri nuchˈabel pa ránima, pa ruqˈuisbel kˈij can xtikˈat na cˈa tzij pa ruwiˈ. Ri xtikˈato tzij pa ruwiˈ can ya ri chˈabel ri xenkˈalajsaj.
Ruma ri chˈabel ri xenkˈalajsaj chiwech, can ya cˈa ri Nataˈ ri biyon pe chuwe, y xa ma yin ta riyin yibin. Can ya cˈa Riyaˈ ri yin takayon pe y rubin cˈa pe chuwe achique chi chˈabel ri nonbij y nonkˈalajsaj chiwe.
Y can wetaman cˈa chi ri rubin pe ri Nataˈ Dios chuwe, can nuyaˈ wi cˈa cˈaslen riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek. Rumariˈ re chˈabel re nonbij cˈa chiwe, can achiˈel ri rubin pe ri Nataˈ chuwe riyin, can queriˈ rubixic xonbanaˈ chiwe riyix.

13

Y tek xa napon yan ri nimakˈij pascua, ri Jesús retaman chic cˈa chi napon yan ri hora riche (rixin) chi Riyaˈ ntel el waweˈ chuwech re ruwachˈulef y nitzolin chilaˈ chicaj riqˈui ri Dios, ri Rutataˈ. Ri Jesús sibilaj cˈa ye rajowan pe quinojel ri can ye riche (rixin) chic Riyaˈ ri yecˈo waweˈ chuwech re ruwachˈulef, y can achiˈel ye rajowan pe, can quecˈariˈ xuqˈuis pa ruwiˈ.
Ri Jesús y ri rudiscípulos quichapon cˈa waˈin. Yacˈa ri Judas Iscariote, ri rucˈajol ri jun achi ri Simón rubiˈ, nisamej chic cˈa ri itzel winek pa ránima, y yacˈariˈ ri nibin chare chi tujachaˈ ri Jesús.
Y astapeˈ ri Jesús can retaman wi chi ronojel jachon pa rukˈaˈ ruma ri Dios ri Rutataˈ, y chiriˈ riqˈui ri Dios petenak wi y chiriˈ chic nitzolin wi el;
pero ma riqˈui wi riˈ Riyaˈ ma xupokonaj ta xuyaˈ ca ri ruwaˈin y xyacatej pe. Riyaˈ xrelesaj cˈa ca ri tziek ri ruyaˈon chrij, xberucˈamaˈ pe jun toalla, y xuxim xerupan.
Cˈacˈariˈ xuyaˈ chukaˈ yaˈ chupan jun palangana y xuchop ruchˈajic ri caken chiquijujunal ri rudiscípulos y nusulaˈ cˈa ri caken riqˈui ri toalla ri ruximon xerupan.
Yacˈa tek xapon riqˈui ri Simón Pedro riche (rixin) chi nuchˈej ri raken, ri Pedro xubij chare ri Jesús: Ajaf, ¿can nachˈej cˈa chukaˈ waken riyin? xchaˈ.
Y ri Jesús xubij cˈa chare ri Pedro: Re nchˈej re iwaken wacami, ma jane cˈa nikˈax ta chiwech achique ruma tek nben. Pero can xtikˈax cˈa chiwech ri más chkawech apo.
Yacˈa ri Pedro xubij: Riyin ma jubaˈ xtinyaˈ ta kˈij chi can yit cˈa riyit yachˈajo re waken, xchaˈ. Y ri Jesús xubij cˈa chare: Wi man cˈa nayaˈ ta kˈij riche (rixin) chi nchˈej ri awaken, xa ma yit ta chic nudiscípulo cˈa riˈ, xchaˈ ri Jesús.
Rumacˈariˈ ri Simón Pedro xubij chare ri Jesús: Ajaf, wi queriˈ, man cˈa xaxu (xaxe) ta wi re waken nachˈej, xa can tachˈajaˈ cˈa chukaˈ re nukˈaˈ y re nujolon (nuwiˈ), xchaˈ ri Pedro.
Pero ri Jesús xubij chare: Ri ruchˈajchˈojsan chic riˈ, xaxu (xaxe) wi cˈa ri raken ri rajawaxic chi nuchˈej, ruma riyaˈ can chˈajchˈoj chic. Riyix can yix chˈajchˈoj chic, astapeˈ ma chiˈiwonojel ta, xchaˈ ri Jesús.
Riyaˈ xubij cˈa queriˈ, ruma can retaman achique ri xtijacho el riche (rixin) pa quikˈaˈ ri winek. Y rumariˈ tek xubij: Ma chiˈiwonojel ta yix chˈajchˈoj.
Y tek ri Jesús ruchˈajon chic cˈa caken ri rudiscípulos, xberucˈamaˈ chic cˈa pe ri tziek ri relesan ca chrij, xbetzˈuyeˈ chic pa mesa y xubij cˈa: ¿Xkˈax chiwech achique ruma tek riyin xinchˈej ri iwaken?
Riyix nibij Katijonel y Kajaf chuwe. Can utz wi ri nibij, ruma can yin wi.
Y ruma wi riyin ri Itijonel y ri Iwajaf xinchˈej ri iwaken, can queriˈ cˈa chukaˈ tibanaˈ riyix. Man cˈa tipokonaj ta nichˈajlaˈ iwaken chiˈiwachibil iwiˈ.
Riyin xincˈut yan cˈa ca chiwech. Can achiˈel cˈa ri xinben riyin iwuqˈui riyix, queriˈ chukaˈ tibanaˈ riyix quiqˈui ri nicˈaj chic.
Can kitzij cˈa nbij chiwe: Ma ya ta ri mozo ri más nim rukˈij que chuwech ri rupatrón; ni ma ya ta ri jun ri nitak, ma ya ta chukaˈ riˈ ri más nim rukˈij que chuwech ri takayon riche (rixin).
Wi riyix can xiwetamaj cˈa ca ronojel reˈ y can niben cˈa re xiwetamaj, can jabel cˈa ruwaˈikˈij.
Can nbij cˈa chi ma iwonojel ta xquixbano queriˈ, ruma riyin can wetaman iwech chiˈiwonojel ri xixinchaˈ. Y chukaˈ ri tzˈibatal ca, cˈo cˈa chi nibanatej na. Achiˈel ri nubij: Ri jun cˈa ri can xwaˈ wuqˈui, xyacatej cˈa chuwij. Queriˈ nubij chupan ri ruchˈabel ri Dios.
Y wacami can nyaˈ yan cˈa apo rutzijol chiwe ri xtibanatej, riche (rixin) chi queriˈ tek xtapon ri kˈij chi xtibanatej reˈ, xtinimaj cˈa chi can yin cˈa riyin ri Cristo.
Can kitzij wi cˈa nbij chiwe, ri xticˈulu cˈa riche (rixin) ri ntek el riyin, can yin cˈa riyin ri yirucˈul. Y ri xquicˈulu cˈa riyin, xa can xtucˈul cˈa chukaˈ ri yin takayon pe.
Y tek ri Jesús rubin chic cˈa ronojel reˈ, ri ránima can achique na cˈa xuben xunaˈ Riyaˈ, ruma ri bis. Riyaˈ can xukˈalajsaj cˈa achique ruma tek sibilaj bis cˈo pa ránima y xubij cˈa: Kas kitzij cˈa ri nbij chiwe, chi jun chiwe riyix ri xquijacho el pa quikˈaˈ ri winek, xchaˈ chique.
Can yacˈariˈ tek ri ye rudiscípulos xquitzulaˈ quiwech, y ma niquil ta cˈa achique niquichˈob; ruma ma quetaman ta achoj chrij xchˈo wi ri Jesús. Can man cˈa quetaman ta achique ri xtijacho el riche (rixin).
Yacˈa ri jun chique ri rudiscípulos, ri sibilaj najowex ruma ri Jesús, ye rakˈel cˈa junan riqˈui ri Jesús.
Y chare cˈa ri jun discípulo riˈ, ri xuben wi apo retal ri Simón Pedro. Riyaˈ xubij cˈa apo chare chi tucˈutuj chare ri Jesús chi achique cˈa riˈ ri xtijacho el riche (rixin), ri xa cˈariˈ nubij ka chique.
Y ri discípulo ri rakˈel cˈa apo chunakajal ri ruwarucˈuˈx ri Jesús, yacˈariˈ tek xucˈutuj cˈa chare: Ajaf, ¿achique cˈa riˈ ri jun ri xtijacho el awuche (awixin)? xchaˈ chare ri Jesús.
Ri Jesús can yacˈariˈ tek xubij chare ri discípulo riˈ: Ri achoj chare xtinyaˈ wi ri caxlan wey muban, yacˈariˈ ri xtijacho el wuche (wixin), xchaˈ. Y Riyaˈ xumubaˈ cˈa ri caxlan wey y xuyaˈ chare ri Judas Iscariote ri rucˈajol ri jun achi Simón rubiˈ.
Y tek ri Judas Iscariote ruqˈuison chic cˈa ka ri juwechˈ caxlan wey riˈ, can xoc wi cˈa ri Satanás pa ránima. Cˈacˈariˈ tek ri Jesús xubij chare: Ri achˈobon chic chi naben, tabanaˈ cˈa chanin, xchaˈ el chare.
Yecˈa ri rudiscípulos ri yecˈo apo ri pa mesa riqˈui ma xkˈax ta chiquiwech achique ruma tek xubij el queriˈ chare ri Judas.
Yecˈo xechˈobo chi xtak el ruma ri Jesús chulokˈic ronojel ri nicˈatzin chique chupan ri nimakˈij riˈ. Y yecˈo chic nicˈaj chique ri discípulos xechˈobo chi xtak el riche (rixin) chi cˈo nberuyalaˈ ca chique ri pobres, ruma ri discípulos can quetaman wi chi ya ri Judas ri yacol puek.
Ri Judas xa can xu (xe) wi cˈa tek xuqˈuis el ri juwechˈ caxlan wey, xa can yacˈariˈ tek xel el. Tek xel cˈa el riyaˈ, xa can chakˈaˈ chic.
Y tek ri Judas elenak chic cˈa el, yacˈariˈ tek ri Jesús xubij: Yacˈareˈ xoka yan ri kˈij chi riyin ri Cˈajolaxel ri xinalex chicojol xtikˈalajin chi can cˈo wi nukˈij nucˈojlen. Y can queriˈ cˈa chukaˈ ri Dios; can xtikˈalajin ri rukˈij rucˈojlen wuma riyin.
Y ruma chi ri Dios can xtikˈalajin ri rukˈij rucˈojlen wuma riyin; rumariˈ Riyaˈ can xtuben cˈa chi nikˈalajin ri nukˈij nucˈojlen riyin. Y riˈ man cˈa ajan (jampeˈ) ta na, xa can ya cˈa re kˈij reˈ.
Jubaˈ chic cˈa oc re yicˈojeˈ el iwuqˈui riyix ri can achiˈel tak walcˈual nbanon chiwe. Cˈacˈariˈ xquinicanoj. Pero re wacami can nbij cˈa ca chiwe, achiˈel ri nbin chique nicˈaj aj Israel, chi ri xquibecˈojeˈ wi riyin, ma xquixcowin ta xquixapon chinucanoxic.
Y riyin can nyaˈ ca jun cˈacˈacˈ pixaˈ chiwe. Riyin nbij cˈa chiwe chi can tiwajoˈ iwiˈ. Riyin can yixinwajoˈ wi. Can queriˈ cˈa chukaˈ tibanaˈ riyix. Can tiwajoˈ cˈa iwiˈ chiˈiwachibil iwiˈ. Yacˈareˈ ri nbij ca chiwe wacami.
Y wi can xtiwajoˈ cˈa iwiˈ chiˈiwachibil iwiˈ, ri winek can xtiquetamaj cˈa chi yix nudiscípulos, xchaˈ ri Jesús.
Yacˈariˈ tek ri Simón Pedro xubij chare ri Jesús: Ajaf, ¿acuchi (achique) cˈa yabe wi? xchaˈ. Y ri Jesús xubij chare: Wacami ma jane yacowin ta yinatzekelbej ri acuchi (achique) xquibe wi riyin. Yacˈa tek xtapon ri kˈij, can xquinatzekelbej wi el, xchaˈ chare ri Pedro.
Y ri Pedro xubij chare: Ajaf, ¿achique cˈa ruma tek ma yicowin ta yatintzekelbej el wacami? Ruma wi nicˈatzin, can nyaˈ cˈa ri nucˈaslen awuma riyit, xchaˈ.
Y ri Jesús xubij chare: ¿La nayaˈ cami ri acˈaslen wuma riyin? Riyin can kitzij wi cˈa nbij chawe, chi tek cˈa ma jane tisiqˈuin ta pe ri ecˈ, riyit oxiˈ yan mul abin chic chi ma awetaman ta nuwech, xchaˈ ri Jesús chare ri Pedro.

14

Man cˈa tisach ta icˈuˈx, xchaˈ ri Jesús chique ri rudiscípulos. Riyix can iniman ri Dios y can queriˈ chukaˈ quininimaj riyin, xchaˈ chique.
Ri chilaˈ chicaj ri acuchi (achique) cˈo wi ri Nataˈ, cˈo cˈa sibilaj qˈuiy cˈojlibel ri xquecˈojeˈ wi ri yeˈapon riqˈui. Wi xa man ta kitzij chi queriˈ, riyin xinbij yan ta chiwe. Wacami yibe chubanic y chuchojmirisaxic ri icˈojlibel chilaˈ chicaj riqˈui ri Nataˈ.
Chubanic cˈa icˈojlibel tek yibe, y can yipe cˈa chukaˈ chic jun bey, y yixincˈuaj wuqˈui; riche (rixin) chi queriˈ ri acuchi (achique) yicˈojeˈ wi riyin, chiriˈ chukaˈ xquixcˈojeˈ wi riyix.
Can iwetaman wi cˈa ri acuchi (achique) yibe wi riyin, y chukaˈ iwetaman ri bey, xchaˈ ri Jesús chique ri rudiscípulos.
Yacˈa ri discípulo ri Tomás rubiˈ xubij chare ri Jesús: Ajaf, riyoj ma ketaman ta acuchi (achique) yabe wi. ¿Achique ta cˈa rubanic nikaben riche (rixin) chi niketamaj ri bey? xchaˈ.
Y ri Jesús xubij: Yin cˈa riyin ri bey, yin cˈa riyin ri kitzij, y chukaˈ yin cˈa riyin ri cˈaslen. Majun cˈa achique ta nicowin napon riqˈui ri Nataˈ wi ma yirunimaj ta riyin.
Y wi can iwetaman cˈa nuwech riyin, can iwetaman cˈa chukaˈ ruwech ri Nataˈ. Re wacami can itzˈeton chic, y chukaˈ iwetaman chic ruwech, xchaˈ ri Jesús.
Y can yacˈa chukaˈ riˈ tek jun chic chique ri discípulos, ri Felipe rubiˈ xubij cˈa chare ri Jesús: Ajaf, tacˈutuˈ cˈa ri Tataˈixel chkawech, y riqˈui riˈ xticukeˈ kacˈuˈx, xchaˈ.
Yacˈariˈ tek ri Jesús xubij chare: Felipe, ¿la ma awetaman ta cˈa nuwech? Riyin can cˈo chic junaˈ yincˈo pe iwuqˈui. Ri can yin rutzˈeton riyin, can rutzˈeton cˈa chukaˈ ri Nataˈ. ¿Achique cˈa ruma tek riyit nabij chi ncˈut ri Nataˈ chiwech?
¿La man cˈa nanimaj ta riyit chi ri Nataˈ cˈo wuqˈui riyin, y riyin yincˈo riqˈui Riyaˈ? Ri chˈabel cˈa ri xinkˈalajsaj chiwech, can riqˈui cˈa ri Nataˈ petenak wi, ruma Riyaˈ cˈo wuqˈui riyin. Can ya cˈa Riyaˈ ri nibano re samaj reˈ.
Can quininimaj cˈa chi riyin yincˈo riqˈui ri Nataˈ y Riyaˈ cˈo wuqˈui riyin. Y wi ma yininimaj ta ruma re nbij chiwe, quininimaj cˈa ruma ri samaj ri yenben chiwech.
Can kitzij wi cˈa ri nbij chiwe: Ri can yirunimaj cˈa riyin, can xtiyatej wi cˈa chare chi can xquerubanalaˈ cˈa chukaˈ ri samaj ri xenben riyin; y más cˈa nimaˈk tak samaj ri xquerubanalaˈ, que chuwech ri xinben riyin, ruma riyin xa yibe riqˈui ri Nataˈ chilaˈ chicaj,
y ronojel cˈa ri xticˈutuj chare ri Tataˈixel pa nubiˈ riyin, can xtinyaˈ wi cˈa chiwe. Riche (rixin) chi queriˈ nikˈalajin ri rukˈij rucˈojlen ri Nataˈ wuma riyin.
Wi cˈo cˈa ri xticˈutuj pa nubiˈ riyin, can xtinyaˈ wi pe chiwe.
Wi yiniwajoˈ, can tibanaˈ cˈa ri nubij ri nupixaˈ ri xenbij chiwe.
Y riyin xtincˈutuj cˈa chare ri Nataˈ, y Riyaˈ can xtutek cˈa pe jun chic ri nitoˈo iwuche (iwixin); Jun ri can xticˈojeˈ wi iwuqˈui riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek.
Y riˈ can ya cˈa ri Lokˈolaj Espíritu, ri xticˈutu ri kitzij chiwech. Y ri winek ri xa riqˈui re ruwachˈulef quicukuban wi quicˈuˈx, ma yecowin ta niquicˈul, ruma ri Lokˈolaj Espíritu xa ma niquitzˈet ta y ni xa ta quetaman ruwech. Yacˈa riyix ri can iniman chic, ma que ta riˈ. Riyix can iwetaman chic ruwech, ruma can cˈo chic chicojol. Y Riyaˈ can xticˈojeˈ cˈa pa tak iwánima.
Riyin astapeˈ xquibe, ma xquixinmalij ta ca; ma xquixcˈojeˈ ta ca achiˈel jun mebaˈ, ruma xa can yipe chic iwuqˈui.
Yacˈa ri winek ri xa riqˈui ri ruwachˈulef quicukuban wi quicˈuˈx, xa jubaˈ chic cˈa re xquinquitzˈet el. Yacˈa riyix can xquinitzˈet chic na jun bey. Y ruma chi riyin can cˈo nucˈaslen riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek, rumariˈ riyix can xticˈojeˈ cˈa chukaˈ icˈaslen riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek.
Y chupan cˈa ri kˈij riˈ tek xtikˈalajin jabel chiwech chi riyin can yincˈo wi cˈa riqˈui ri Nataˈ, y riyix yixcˈo wuqˈui riyin y riyin iwuqˈui riyix.
Ri can cˈo ri nuchˈabel pa ránima y can yeruben wi ronojel ri pixaˈ ri yenbij, can yirajoˈ wi cˈa riˈ. Y ri can yirajoˈ riyin, can xtajowex cˈa ruma ri Nataˈ, y riyin chukaˈ can xtinwajoˈ y xtinkˈalajsaj wiˈ chuwech, xchaˈ ri Jesús.
Yacˈariˈ tek ri Judas ri jun discípulo, pero ma ya ta ri Judas Iscariote, xucˈutuj cˈa chare ri Jesús: Ajaf, ¿achique cˈa ruma tek xaxu (xaxe wi) chkawech riyoj xtakˈalajsaj wi awiˈ? ¿Y achique cˈa ruma tek ma nakˈalajsaj ta awiˈ chiquiwech ri winek ri xa riqˈui ri ruwachˈulef quicukuban wi quicˈuˈx? xchaˈ.
Y ri Jesús xubij chare: Ri can yirajoˈ cˈa riyin, can nuben cˈa ri nubij ri nuchˈabel. Ri jun winek cˈa ri xtibano queriˈ, can xtajowex cˈa ruma ri Nataˈ. Y ri Nataˈ y riyin can xkojpe riqˈui y xtikaben cˈa kachoch pa ránima.
Yacˈa ri ma yirajoˈ ta riyin, ma nuben ta ri nubij ri nuchˈabel. Y ri chˈabel ri iwacˈaxan wuqˈui riyin, ma wuche (wixin) ta riyin. Can ya cˈa ri Nataˈ ri yin takayon pe ri biyon pe re chˈabel reˈ chuwe.
Y ronojel cˈa re chˈabel reˈ, can ye nkˈalajsan wi pe chiwech re yincˈo pe iwuqˈui.
Y tek riyin ma yincˈo ta chic iwuqˈui, ri Nataˈ xtutek pe ri Lokˈolaj Espíritu riche (rixin) chi yixrutoˈ. Y ya Riyaˈ ri xticˈojeˈ iwuqˈui pa nuqˈuexel riyin. Y can ya cˈa chukaˈ Riyaˈ xquixtijon, y xquerunataj ronojel ri chˈabel ri nbin ca chiwe.
Ri uxlanibel cˈuˈx ri cˈo wuqˈui riyin, can yacˈariˈ ri nyaˈ ca chiwe. Ri uxlanibel cˈuˈx cˈa ri nyaˈ ca riyin pa tak iwánima riyix ri iniman chic, man achiˈel ta cˈa ri uxlanibel cˈuˈx ri niquitzuj (niquisuj) ri winek ri xa riqˈui re ruwachˈulef quicukuban wi quicˈuˈx. Can man cˈa tisach ta icˈuˈx, y ma tixibij ta iwiˈ.
Xa can iwacˈaxan chic cˈa ri nbin: Riyin can xquibe wi, pero yipe chic cˈa iwuqˈui. Y wi riyix can yiniwajoˈ, niquicot ta cˈa ri iwánima, ruma riyin can riqˈui cˈa ri Nataˈ yitzolin wi. Ruma Riyaˈ can más wi nim rukˈij que chinuwech riyin.
Reˈ nyaˈ yan ca rutzijol chiwe, riche (rixin) chi queriˈ tek xtapon rukˈijul chi xtibanatej reˈ, xa can xtinimaj wi ri nbin ca chiwe.
Y re wacami xa ma qˈuiy ta chic chˈabel re xtinbij ca chiwe, ruma ri itzel winek ri chapayon re ruwachˈulef xa nukˈalajsaj yan pe riˈ. Pero astapeˈ can ya riyaˈ ri chapayon re ruwachˈulef, pero riyaˈ majun rukˈatbel tzij pa nuwiˈ riyin.
Ri nben, can ya cˈa ri Nataˈ ri xitako pe chubanic, riche (rixin) chi ri winek ri xa riqˈui re ruwachˈulef quicukuban wi quicˈuˈx, tiquetamaj chi riyin nwajoˈ ri Nataˈ. Kojyacatej cˈa el y koj‑el el waweˈ, xchaˈ.

15

Y yacˈariˈ tek ri Jesús xubij: Yin cˈa riyin ri kitzij chi yin achiˈel juwiˈ uva, y ri Nataˈ yariˈ ri achiˈel aj samajel chrij ri uva.
Ruma tek juwiˈ uva yecˈo rukˈaˈ ri xa ma yewachin ta, yeˈelesex el. Yacˈa ri rukˈaˈ ri can yewachin, yejoskˈix jabel, riche (rixin) chi yewachin jabel. Can que cˈa chukaˈ riˈ riyin. Ri Nataˈ yerutzˈet quinojel ri yecˈo wuqˈui y yerelesaj el ri ma niwachin ta ri quicˈaslen. Yacˈa ri niwachin ri quicˈaslen, xqueruchˈajchˈojsaj, riche (rixin) chi sibilaj xtiwachin ri quicˈaslen.
Riyix ri can nkˈalajsan wi pe ri chˈabel chiwech, can yix chˈajchˈoj chic cˈa ruma ri chˈabel riˈ.
Can quixcˈojeˈ cˈa wuqˈui jurayil, riche (rixin) chi queriˈ riyin can yicˈojeˈ cˈa chukaˈ iwuqˈui riyix. Ruma ri rukˈaˈ ri uva ma niwachin ta, wi xa man cˈo ta riqˈui ri ruchiˈel. Can nicˈatzin chi jun rukˈaˈ uva cˈo riqˈui ri ruchiˈel, riche (rixin) chi queriˈ niwachin. Can queriˈ chukaˈ riyix, rajawaxic chi can quixcˈojeˈ wuqˈui.
Yin cˈa riyin ri achiˈel juwiˈ uva, y riyix ri rukˈaˈ. Ri can jurayil nicˈojeˈ wuqˈui, y riyin riqˈui riyaˈ, ri rucˈaslen can xtiwachin wi. Ruma ri xa ma xticˈojeˈ ta wuqˈui, majun cˈa ri xticowin ta xtuben.
Ri xa ma nicˈojeˈ ta cˈa wuqˈui jurayil, xtucˈulwachij cˈa achiˈel nucˈulwachij ri rukˈaˈ uva ri xa ma niwachin ta. Yeˈelesex el ruma ma yewachin ta, y tek ye chakiˈj chic, yebemol pe, y yecˈak pa kˈakˈ, y chiriˈ yecˈat wi.
Yacˈa riyix can quixcˈojeˈ wuqˈui jurayil, y ticˈojeˈ ri nuchˈabel pan iwánima. Wi queriˈ xtiben, ticˈutuj cˈa chare ri Dios achique ri nrajoˈ ri iwánima, y can xtuyaˈ wi cˈa pe chiwe ri nicˈutuj.
Wi can niwachin jabel ri icˈaslen, can nikˈalajin wi chi yix tzekelbey wuche (wixin), y ri winek ri xquixtzˈeto, can xtiquiyaˈ cˈa rukˈij rucˈojlen ri Nataˈ.
Can achiˈel cˈa yirajoˈ ri Nataˈ, can queriˈ chukaˈ yixinwajoˈ riyin. Can quixcˈojeˈ cˈa jurayil chupan re ajowanic reˈ.
Y wi riyix can niben ri nubij ri nupixaˈ, can xquixcˈojeˈ cˈa jurayil chupan ri ajowabel wuche (wixin) riyin. Achiˈel ri nbanon riyin; can nben ri yerubij ri Nataˈ, y rumariˈ can jurayil yincˈo chupan ri ajowabel riche (rixin) Riyaˈ.
Y ronojel cˈa ri nbin chic chiwe, can riche (rixin) cˈa chi tiquicot ri iwánima, can achiˈel ri quicoten ri cˈo wuqˈui riyin. Y can tzˈaket ta cˈa chukaˈ ri quicoten xticˈojeˈ pa tak iwánima.
Y riyin nyaˈ cˈa ca re pixaˈ reˈ chiwe, chi can tiwajoˈ cˈa iwiˈ; can achiˈel ri yixinwajoˈ riyin.
Majun chic jun ri can más ta nim ri ajowabel cˈo riqˈui, que chuwech jun ri can nuyaˈ rucˈaslen pa quiqˈuexel ri ramigos.
Y riyix can yix nuˈamigos, wi niben ronojel ri nbij chiwe ri cˈo chi niben.
Ruma riyin can amigos chic nbanon chiwe, ruma can ronojel ri rukˈalajsan pe ri Nataˈ chuwe riyin, can xinkˈalajsaj cˈa chukaˈ chiwe riyix. Y ma yix achiˈel ta chic mozos nbanon chiwe. Ruma jun mozo ma retaman ta achique nuchˈob ri rupatrón.
Ri xchaˈo iwuche (iwixin) riyix, yin cˈa riyin, y xa ma yix ta cˈa riyix ri xixchaˈo wuche (wixin) riyin. Y riyin xixinchaˈ riche (rixin) chi yixintek chubanic ri nusamaj y riche (rixin) chukaˈ chi ri icˈaslen niwachin, y jurayil ta cˈa xtiwachin ri icˈaslen, riche (rixin) chi queriˈ xabachique cˈa ri xticˈutuj chare ri Nataˈ pa nubiˈ riyin, can xtuyaˈ pe chiwe.
Can nchilabej cˈa chiwe chi tiwajoˈ cˈa iwiˈ chiˈiwonojel.
Y wi yixetzelex cuma ri winek ri xa riqˈui re ruwachˈulef quicukuban wi quicˈuˈx, tinatej chiwe chi ma xu (xe) ta wi chiwe riyix queriˈ niquiben, xa can queriˈ chukaˈ quibanon pe chuwe riyin.
Wi riyix xa ta yix junan quiqˈui ri winek ri xa riqˈui re ruwachˈulef quicukuban wi quicˈuˈx, can ta yixcajoˈ jabel. Pero riyin can xixinchaˈ yan pe chiquicojol y ma yix junan ta chic quiqˈui, y rumariˈ yixquetzelaj.
Can tinatej cˈa chiwe ri xinbij chiwe, chi ri mozo ma ya ta riˈ ri más ta nim rukˈij que chuwech ri patrón. Y wi riyin ri Iwajaf yinetzelex cuma ri winek y cˈo pokon niquiben chuwe, riyix chukaˈ xa can queriˈ xtiban chiwe. Pero ri winek ri niquiben ri nubij ri nuchˈabel riyin, xa can niquiben chukaˈ ri nibij riyix chique.
Ronojel cˈa ri pokonal riˈ xticˈulwachij pa quikˈaˈ, ruma ma quetaman ta ruwech ri Dios ri yin takayon pe, y rumariˈ yixquetzelaj, ruma icukuban icˈuˈx wuqˈui riyin.
Y wi man ta xipe riyin chuwech re ruwachˈulef chukˈalajsaxic ri nuchˈabel, riyeˈ can ta yecowin niquibij chi majun quimac. Yacˈa re wacami, ruma riyin xipe chuwech re ruwachˈulef y xinquetzelaj, rumariˈ riyeˈ can ma xquecowin ta xtiquibij chi majun quimac.
Ri can yeˈetzelan wuche (wixin) riyin, can ma xu (xe) ta cˈa riyin ri yinquetzelaj, xa can nikˈalajin cˈa chi queriˈ chukaˈ niquiben chare ri Nataˈ.
Y man ta jun quimac, wi ta riyin man ta nbanon nimaˈk tak milagros chiquiwech, milagros ri majun chic jun banayon ta. Yacˈa re wacami riyeˈ can xquitzˈet yan ri milagros riˈ y ma riqˈui wi riˈ xa yinquetzelaj riyin y niquetzelaj chukaˈ ri Nataˈ.
Ronojel cˈa reˈ, can ntajin chic rubanic, can achiˈel nubij ri tzˈibatal ca chupan ri ruchˈabel ri Dios: Yinquetzelaj y xa ma kˈalaj ta achique ruma, ruma majun numac. Quecˈariˈ ri tzˈibatajnek ca.
Yacˈa tek riyin yin tzolijnek chic chilaˈ chicaj riqˈui ri Nataˈ, xtintek cˈa pe ri Lokˈolaj Espíritu ri xtitoˈo iwuche (iwixin), y xquixrutijoj cˈa riqˈui ri kitzij. Y ri Lokˈolaj Espíritu riˈ riqˈui cˈa ri Nataˈ nipe wi, y tek xtipe, can xquirukˈalajsaj chukaˈ riyin.
Y riyix can xquinikˈalajsaj cˈa chukaˈ chiquiwech ri winek; ruma chi can pa rutiquiribel pe ri yixcˈo pe wuqˈui.

16

Y ronojel cˈa reˈ, can xinbij cˈa chiwe, riche (rixin) chi riyix niwetamaj yan ca y man ta jun nibano chiwe chi yixtzak.
Xquixokotex cˈa pe pa tak jay ri kas nicˈut wi ri ruchˈabel ri Dios. Y can xtapon wi cˈa chukaˈ ri kˈij tek ri winek xquixquicamisaj y pa quicˈuˈx riyeˈ chi can rusamaj ri Dios yetajin chubanic.
Quecˈariˈ ri xquequibanalaˈ ri winek chiwe, ruma ma quetaman ta ruwech ri Nataˈ y ma quetaman ta chukaˈ nuwech riyin.
Can ronojel cˈa reˈ nbij yan ca chiwe, riche (rixin) chi tek xtapon ri kˈij riˈ, xa can yacˈariˈ tek xtinatej chiwe chi can ronojel riˈ xa can nbin chic ca chiwe. Ronojel reˈ can ma xinyaˈ ta cˈa rubixic chiwe ri pa rutiquiribel pe, ruma can cˈa yincˈo na iwuqˈui.
Y re wacami, can yacˈareˈ yitzolin riqˈui ri yin takayon pe. ¿Achique cˈa ruma tek majun chic chiwe riyix nudiscípulos ri nicˈutun ta pe chuwe: Acuchi (achique) cˈa yabe wi?
Pero pa ruqˈuexel chi que ta riˈ nicˈutuj pe chuwe, ri iwánima xa xnoj riqˈui bis, ruma ri xinbij ka chiwe.
Pero riyin can ya cˈa ri kitzij ri nbij chiwe: Jabel nuben chiwe, wi yibe yan; ruma wi ma yibe ta, ma xtipe ta ri Lokˈolaj Espíritu ri notoˈo iwuche (iwixin). Yacˈa wi yibe yan, can yacˈariˈ ntek pe.
Y tek xtipe cˈa ri Lokˈolaj Espíritu, can xtukˈalajsaj cˈa chiquiwech ri winek ri xa riqˈui re ruwachˈulef quicukuban wi quicˈuˈx chi can ye aj maquiˈ wi, chi can cˈo jun chojmilaj bey riche (rixin) cˈaslen, y chi ri Dios can xtukˈet wi tzij pa quiwiˈ ri winek.
Riyaˈ xtukˈalajsaj cˈa chiquiwech ri winek chi ye aj maquiˈ, ruma ma yinquinimaj ta riyin.
Can xtukˈalajsaj cˈa chukaˈ chiquiwech ri winek ri chojmilaj bey riche (rixin) ri cˈaslen, ruma riyin riqˈui ri Tataˈixel yibe wi. Y yacˈariˈ tek riyix ma xquinitzˈet ta chic.
Y chukaˈ Riyaˈ can xtukˈalajsaj chi ri Dios can xtukˈet wi tzij pa quiwiˈ ri winek, ruma wacami ya kˈaton chic tzij pa ruwiˈ ri itzel winek ri chapayon riche (rixin) re ruwachˈulef.
Can qˈuiy cˈa ri ma nbij ta chic ca chiwe, ruma ma nikˈax ta chiwech y ma yixcowin ta chucˈuaxic.
Yacˈa tek xtipe ri Lokˈolaj Espíritu, can xquixrutijoj y xquixrucˈuaj chupan ri kitzij. Riyaˈ ma pa ruyonil ta cˈa xtichˈo; ruma ri chˈabel cˈa ri xtuyalaˈ chiwe, can ya cˈa riˈ ri bin pe chare chilaˈ chicaj. Y rumariˈ tek Riyaˈ xquerukˈalajsaj yan cˈa chiwe ri xquebanatej ri chiwech apo.
Y ri Lokˈolaj Espíritu can xtuyaˈ cˈa nukˈij nucˈojlen riyin; ruma xtucˈul ri can wuche (wixin) wi riyin y xtukˈalajsaj chiwech.
Ruma ronojel cˈa ri cˈo riqˈui ri Nataˈ Dios, can wuche (wixin) chukaˈ riyin, rumariˈ tek xinbij yan chiwe chi ri Lokˈolaj Espíritu can xtucˈul ri can wuche (wixin) wi riyin y xtukˈalajsaj chiwech.
Xa jubaˈ chic cˈa ri yicˈojeˈ chicojol y ma xquinitzˈet ta chic pakeˈ jubaˈ. Pero jubaˈ chic apo xquinitzˈet chic jun bey. Queriˈ nbij chiwe ruma riyin yibe riqˈui ri Tataˈixel, xchaˈ ri Jesús.
Y nicˈaj chique ri discípulos tek xquicˈaxaj ri xubij ri Jesús, xquicˈutulaˈ cˈa chiquiwech. Riyeˈ xquibij cˈa: ¿Achique cˈa ri xrajoˈ xubij chake riqˈui ri chˈabel ri xerubij, ruma xubij: Xa jubaˈ chic cˈa ri yicˈojeˈ chicojol y ma xquinitzˈet ta chic pakeˈ jubaˈ. Pero jubaˈ chic apo, xquinitzˈet chic jun bey, ruma riyin xa yibe riqˈui ri Tataˈixel? xchaˈ, xechaˈ cˈa ri discípulos chiquiwech.
Ri discípulos riˈ cˈa niquibilaˈ na cˈa chiquiwech: ¿Achique cˈa ri nrajoˈ nubij riqˈui re tzij reˈ, tek nubij: Xa jubaˈ chic cˈa? Xa ma yekˈax ta chkawech ri nubij, yechaˈ.
Y ri Jesús can chanin cˈa xunabej chi ri rudiscípulos cˈo ri nicajoˈ niquicˈutuj chare, rumariˈ Riyaˈ xubij: Riyix niwajoˈ niwetamaj achique ri xinbij, chi xa jubaˈ chic cˈa yicˈojeˈ chicojol y ma xquinitzˈet ta chic pakeˈ jubaˈ, pero jubaˈ chic apo xquinitzˈet chic jun bey.
Can kitzij cˈa nbij chiwe: Riyix can xquixokˈ y xquixbison ruma ri xtincˈulwachij riyin. Yacˈa ri winek ri xa riqˈui re ruwachˈulef quicukuban wi quicˈuˈx, riyeˈ xa xquequicot. Yacˈa riyix astapeˈ can cˈo chic bis ri pa tak iwánima, ri bis cˈa riˈ xa xtijalatej, xa can xtoc quicoten.
Ri bis cˈa riˈ junan riqˈui ri kˈaxon ri nukˈaxaj jun ixok tek napon ri rukˈijul riche (rixin) chi nralaj jun acˈal. Pero tek ri acˈal alaxnek chic, ri teˈej riˈ man cˈa noka ta chic chucˈuˈx achique chi kˈaxomal ri xukˈaxaj, ruma sibilaj niquicot ri ránima chi xalex chic jun acˈal chuwech re ruwachˈulef.
Can quecˈariˈ riyix, wacami cˈo chic bis pa tak iwánima, pero riyin yipe chic jun bey chiˈitzˈetic. Y yacˈariˈ tek xtitzolin chic pe ri quicoten pa tak iwánima, y ri quicoten riˈ can majun cˈa xtelesan ta iwuqˈui.
Y chupan ri kˈij riˈ, majun chic ri xtiwacˈaxaj ta pe chuwe. Pero can kitzij nbij chiwe, chi ronojel cˈa ri xticˈutuj chare ri Nataˈ pa nubiˈ riyin, can xtuyaˈ wi cˈa pe chiwe.
Cˈa re wacami can majun cˈa ri icˈutun ta chare ri Nataˈ pa nubiˈ riyin. Can ticˈutuj cˈa y xticˈul, riche (rixin) chi queriˈ can nitzˈaket ta cˈa ri quicoten pa tak iwánima.
Ronojel cˈa ri nbin chic ka chiwe, can riqˈui cˈambel tak tzij nbin wi, pero xtoka cˈa ri kˈij tek ma riqˈui ta chic cˈambel tak tzij xquichˈo wi iwuqˈui. Xa can kˈalaj kˈalaj chic cˈa ri rubixic xtinben chiwe chrij ri Tataˈixel.
Y chupan cˈa ri kˈij riˈ, can pa nubiˈ cˈa riyin xticˈutuj wi chare ri Nataˈ, y Riyaˈ can xtuyaˈ cˈa pe chiwe ri nicˈutuj chare. Y ma rajawaxic ta chic chi cˈa yin na riyin ri yicˈutun pan iqˈuexel riyix. Ma que ta riˈ.
Ri Nataˈ can nuyaˈ wi chiwe ri nicˈutuj, ruma yixrajoˈ. Y Riyaˈ yixrajoˈ, ruma riyix yiniwajoˈ riyin y ninimaj chi riyin riqˈui Riyaˈ yin petenak wi.
Can riqˈui wi cˈa ri Tataˈixel yin petenak wi, riche (rixin) chi xinoka chuwech re ruwachˈulef. Y re wacami, can riqˈui cˈa chukaˈ Riyaˈ yitzolin wi, y nyaˈ ca re ruwachˈulef, xchaˈ ri Jesús.
Y ri rudiscípulos xquibij cˈa chare: Can kitzij wi chi re wacami ma riqˈui ta chic cˈambel tak tzij yachˈo wi chkawech, xa can kˈalaj ri yeˈabij.
Wacami cˈa nikˈax chkawech chi riyit can ronojel wi cˈa awetaman. Ma rajawaxic ta chi cˈa nikacˈutuj na chawe, riyit xa awetaman ri nikachˈob. Y rumariˈ riyoj can nikanimaj wi chi riqˈui ri Dios yit petenak wi, xechaˈ.
Y ri Jesús xubij cˈa chique: ¿La ninimaj cami?
Can kitzij nbij chiwe chi ri jun kˈij riˈ can nipe wi, y can hora chic, chi can xtibanatej cˈa chi riyix xa xtitaluj el iwiˈ y xa xquiniyaˈ ca nuyon riyin. Pero ma nuyon ta chukaˈ yicˈojeˈ ca, ruma ri Tataˈixel can cˈo wi wuqˈui.
Y ronojel cˈa reˈ, can nkˈalajsaj yan ca chiwe, riche (rixin) chi can cˈo ta cˈa ri uxlanibel cˈuˈx pa tak iwánima. Y ri uxlanibel cˈuˈx riˈ xticˈojeˈ ri pa tak iwánima, wi icukuban icˈuˈx wuqˈui. Y nbij cˈa chukaˈ ca chiwe, chi chuwech re ruwachˈulef can cˈo tijoj pokonal ri xtikˈaxaj. Pero can ticukubaˈ icˈuˈx, ruma riyin xichˈacon yan chrij ri itzel winek ri chapayon riche (rixin) re ruwachˈulef.

17

Y tek ri Jesús rubin chic cˈa ronojel reˈ chique, Riyaˈ xtzuˈun cˈa chicaj, y xubij cˈa: Nataˈ, ri nuhora can yacˈareˈ xoka. Wacami can tabanaˈ cˈa chuwe riyin ri Acˈajol chi nikˈalajin ri nukˈij nucˈojlen; riche (rixin) chi queriˈ, riyin ri Acˈajol can queriˈ chukaˈ xtinben awuqˈui riyit, chi can xtinkˈalajsaj akˈij acˈojlen.
Ruma can ayaˈon wi pe uchukˈaˈ pa nukˈaˈ riche (rixin) chi yicˈojeˈ pa quiwiˈ quinojel ri winek, y chi nyaˈ ri cˈaslen riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek chique quinojel winek ri can ye ayaˈon chic chuwe.
Yacˈareˈ ri kitzij cˈaslen riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek: Chi tiquetamaj awech riyit kitzij Dios y chukaˈ tiquetamaj nuwech riyin. Ruma yit cˈa riyit ri kitzij Dios y majun chic jun Dios cˈo, y riyin ri Jesucristo ri xinatek pe chuwech re ruwachˈulef.
Riyin xinyaˈ yan akˈij acˈojlen waweˈ chuwech re ruwachˈulef. Y xinqˈuis yan cˈa chukaˈ rubanic ronojel ri samaj ri achilaben pe chuwe riche (rixin) chi nben.
Wacami cˈa, Nataˈ, tayaˈ chic cˈa ri nukˈij nucˈojlen chiˈanakajal riyit, can achiˈel cˈa ri nukˈij nucˈojlen ri cˈo tek yincˈo awuqˈui, tek cˈa ma jane cˈo ta re ruwachˈulef.
Can xinkˈalajsaj cˈa ri abiˈ chique ri achiˈaˈ ri xeˈayaˈ chuwe ri ye achaˈon chic pe chiquicojol ri winek chuwech re ruwachˈulef, ri can ye awuche (awixin) cˈa riyit y wacami riyeˈ can niquiben cˈa ri nubij ri achˈabel.
Y wacami cˈa re achiˈaˈ reˈ can quetaman chic chi ronojel ri ayaˈon pe chuwe riyin, can yit cˈa riyit yit yayon pe chuwe.
Ruma can ya ri chˈabel ri ayaˈon pe chuwe riyin riche (rixin) chi nkˈalajsaj, can ya cˈa riˈ ri xinkˈalajsaj chiquiwech re achiˈaˈ reˈ. Y riyeˈ can xquicˈul cˈa ri achˈabel pa tak cánima, y can xquetamaj wi cˈa chi kitzij chi awuqˈui riyit Nataˈ Dios yin petenak wi. Can xquinimaj cˈa chi yit cˈa riyit yit takayon pe wuche (wixin).
Riyin can ncˈutuj cˈa jun utzil chawe riyit pa quiwiˈ riyeˈ re wacami, y ma pa quiwiˈ ta ri winek ri xa riqˈui re ruwachˈulef quicukuban wi quicˈuˈx. Can pa quiwiˈ cˈa re achiˈaˈ re xeˈayaˈ chuwe ncˈutuj wi chi tayaˈ ri awutzil pa quiwiˈ, ruma can ye awuche (awixin) chukaˈ riyit.
Y quinojel cˈa ri can ye wuche (wixin) riyin, can ye awuche (awixin) cˈa chukaˈ riyit, y ri awuche (awixin) riyit, can ye wuche (wixin) chukaˈ riyin. Y can xkˈalajin yan cˈa ri nukˈij nucˈojlen riyin cuma riyeˈ.
Lokˈolaj Nataˈ Dios, can pan akˈaˈ cˈa yenjech wi ca re achiˈaˈ re xeˈayaˈ chuwe. Queˈachajij cˈa riche (rixin) chi queriˈ junan ta cˈa quiwech y xa jun ta cˈa xtiquiben. Can xtiquiben ta cˈa achiˈel kabanon riyoj. Ruma riyit y riyin xa yoj jun. Can queˈachajij cˈa, ruma riyeˈ can cˈa yecˈojeˈ na ca chuwech re ruwachˈulef, y riyin ma que ta riˈ. Riyin xa yitzolin chic awuqˈui.
Y riyin, can ye nuchajin wi pe re achiˈaˈ re xeˈayaˈ chuwe. Re kˈij re yincˈo pe quiqˈui chuwech re ruwachˈulef, can xenchajij riqˈui ri awuchukˈaˈ riyit. Y can majun chic cˈa ri xsach ta ca chique, xa can xu (xe) wi ri jun ri cˈo chi nutzˈilaˈ riˈ, can achiˈel ri tzˈibatajnek ca.
Riyin xa can yitzolin yan cˈa awuqˈui, Nataˈ Dios, pero riqˈui cˈa re cˈa yicˈojeˈ na jubaˈ chic chuwech re ruwachˈulef, ncˈutuj cˈa jun utzil chawe riyit pa quiwiˈ riyeˈ, ruma nwajoˈ chi can ta tzˈaket ri quicoten nicˈojeˈ ca pa tak cánima, achiˈel ri quicoten ri cˈo wuqˈui riyin.
Re achiˈaˈ re xeˈayaˈ chuwe, can nyaˈon wi cˈa ri achˈabel chique. Rumariˈ tek xeˈetzelex cuma ri winek ri xa riqˈui re ruwachˈulef quicukuban wi quicˈuˈx, ruma re achiˈaˈ re xeˈayaˈ chuwe ma ye riche (rixin) ta chic re ruwachˈulef. Can ye achiˈel chic cˈa riyin chi ma yin riche (rixin) ta re ruwachˈulef.
Man cˈa ncˈutuj ta chawe Nataˈ Dios chi queˈawelesaj yan el chuwech re ruwachˈulef riche (rixin) chi yeˈacol. Ri ncˈutuj cˈa chawe, chi xa queˈatoˈ. Ma tayaˈ ta kˈij chi ri itzel winek nichˈacon chiquij.
Re achiˈaˈ re xeˈayaˈ chuwe, ma ye riche (rixin) ta chic cˈa re ruwachˈulef, achiˈel riyin. Riyin ma yin riche (rixin) ta chukaˈ re ruwachˈulef.
Can tabanaˈ chˈajchˈojlaj tak winek chique chupan ri kitzij achˈabel. Ruma ri achˈabel yariˈ ri kitzij.
Y can achiˈel rubanic ri xaben pe chuwe riyin riche (rixin) chi xinatek pe chubanic ri asamaj chuwech re ruwachˈulef, can queriˈ cˈa chukaˈ nben riyin chique re achiˈaˈ re xeˈayaˈ chuwe. Can ye ntakon wi cˈa chubanic ri asamaj chuwech re ruwachˈulef.
Cuma cˈa riyeˈ tek riyin can njachon ri nucˈaslen pan akˈaˈ riche (rixin) chi can ta queriˈ chukaˈ niquiben riyeˈ. Can ta niquijech quiˈ chupan ri kitzij achˈabel.
Nataˈ Dios, riyin ma xu (xe) ta wi cˈa pa quiwiˈ re achiˈaˈ re xeˈayaˈ chuwe ri ncˈutuj wi jun utzil, xa can queriˈ cˈa chukaˈ ncˈutuj jun utzil chawe pa quiwiˈ quinojel ri xqueniman cˈa wuche (wixin) riyin; ruma ri chˈabel ri xtiquitzijoj riyeˈ.
Riche (rixin) chi quinojel can ta junan quiwech. Xa jun ta cˈa xtiquiben. Can ta xtiquiben achiˈel ri kabanon riyoj. Ruma riyit y riyin xa yoj jun. Ruma riyit Nataˈ Dios can yitcˈo wuqˈui riyin, y riyin, can yincˈo chukaˈ awuqˈui riyit. Queriˈ ri nwajoˈ chi niquiben ta riyeˈ kiqˈui riyoj. Can ta nikˈalajin chiquiwech ri winek ri xa riqˈui re ruwachˈulef quicukuban wi quicˈuˈx, chi riyin, can yit cˈa riyit ri xatako pe wuche (wixin), ruma niquitzˈet chi can junan quiwech quibanon ri yecˈo kiqˈui riyoj.
Ri akˈij acˈojlen riyit ri ayaˈon chuwe riyin, can xinyaˈ chukaˈ chique riyeˈ. Rumariˈ can cˈo chic cˈa quikˈij quicˈojlen chukaˈ, y can queriˈ nbanon chique riche (rixin) chi queriˈ xa jun ta cˈa xtiquiben, achiˈel kabanon riyoj. Ruma riyit y riyin xa yoj jun.
Can xquicˈojeˈ wi cˈa quiqˈui riyeˈ y riyit wuqˈui riyin, riche (rixin) chi queriˈ riyeˈ xa jun ta cˈa xtiquiben. Y cuma riyeˈ xtetamex ta cˈa cuma ri winek ri xa riqˈui re ruwachˈulef quicukuban wi quicˈuˈx, chi riyin, can yit cˈa riyit Nataˈ Dios ri xatako pe wuche (wixin). Y ruma cˈa chukaˈ riˈ xtetamex cuma ri winek chi can yeˈawajoˈ wi, achiˈel yinawajoˈ riyin.
Nataˈ Dios, riyin can nwajoˈ cˈa chi quinojel ri ye ayaˈon chuwe xquebecˈojeˈ ta cˈa wuqˈui chilaˈ chicaj; riche (rixin) chi niquitzˈet ta cˈa ri nukˈij nucˈojlen ri ayaˈon; ruma can yin awajowan wi pe tek cˈa ma jane cˈo ta re ruwachˈulef.
Nataˈ Dios, riyit ri yit choj riqˈui ronojel, man cˈa etaman ta awech cuma ri winek ri xa riqˈui re ruwachˈulef quicukuban wi quicˈuˈx. Pero riyin can wetaman wi awech, y re achiˈaˈ re xeˈayaˈ chuwe, can xquetamaj cˈa chukaˈ chi yit cˈa riyit ri xatako pe wuche (wixin).
Can nkˈalajsan wi cˈa ri abiˈ riyit chique, y can cˈa xtinkˈalajsaj na wi; riche (rixin) chi queriˈ achiˈel yinawajoˈ riyin queriˈ ta chukaˈ xticajoˈ quiˈ riyeˈ. Y xquicˈojeˈ ta cˈa riyin quiqˈui riyeˈ.

18

Y tek ri Jesús rubin chic cˈa ronojel reˈ, Riyaˈ ye rachibilan ri rudiscípulos xeˈel el chiriˈ. Y xebe jucˈan chic ruchiˈ ri jun ti raken siwan ri Cedrón rubiˈ, pa jun ulef ri acuchi (achique) cˈo wi cotzˈiˈj y qˈuiy cheˈ ri niquiyaˈ quiwech; y chiriˈ cˈa xoc wi apo ri Jesús ye rachibilan ri rudiscípulos.
Ri Judas ri nijacho riche (rixin) ri Jesús pa quikˈaˈ ri winek, can retaman cˈa chukaˈ ri lugar riˈ ri acuchi (achique) xeˈapon wi ri Jesús y ri rudiscípulos, ruma ri Jesús qˈuiy mul ye rucˈuan ri rudiscípulos chiriˈ.
Rumariˈ ri Judas chupan cˈa ri lugar riˈ xerucˈuaj jumoc soldados y jumoc aj chˈameˈy ri xequiyaˈ el ri principaliˈ tak sacerdotes y ri achiˈaˈ fariseos. Ri soldados y ri ye aj chˈameˈy can quicˈualon cˈa kˈakˈ riche (rixin) sakil y chukaˈ quicˈualon camisabel ri yequicusaj riche (rixin) chˈaˈoj.
Y ri Jesús retaman chic cˈa ronojel achique ri xquerucˈulwachij. Rumariˈ tek Riyaˈ can xbe cˈa chiquicˈulic ri ye chapoy riche (rixin) y xucˈutuj cˈa chique: ¿Achique cˈa ri nicanoj? xchaˈ chique.
Riyeˈ xquibij cˈa: Riyoj ya ri Jesús aj Nazaret ri nikacanoj, xechaˈ. Y ri Jesús yacˈariˈ tek xubij chique: Yin cˈa riyin riˈ, xchaˈ. Y ri Judas ri nijacho el riche (rixin) ri Jesús pa quikˈaˈ ri winek, can cˈo chukaˈ apo quiqˈui ri winek riˈ.
Y yacˈa tek ri Jesús xubij chique: Yin cˈa riyin riˈ; yacˈariˈ tek ri winek riˈ xetzolin chiquij, y cˈawel xetzak pan ulef.
Yacˈariˈ tek ri Jesús xucˈutuj chic chique: ¿Achique cˈa ri nicanoj? xchaˈ chique. Y ri winek riˈ xquibij chic cˈa: Riyoj ya ri Jesús aj Nazaret ri nikacanoj, xechaˈ.
Y ri Jesús xubij cˈa chique: Can xiwacˈaxaj yan cˈa ri xinbij chiwe chi yin cˈa riyin riˈ. Y wi can yin cˈa riyin ri yinicanoj, tiyaˈ cˈa kˈij chique re ye wachibilan chi quebe na el.
Ri Jesús quecˈariˈ ri xubij, riche (rixin) chi queriˈ nibanatej na cˈa achiˈel ri rubin. Riyaˈ can rubin wi cˈa: Chique ri xeˈayaˈ chuwe, majun chic cˈa ri xsach ta ca.
Pero ri Simón Pedro rucˈuan cˈa jun espada, y yariˈ ri xrelesaj pe y xusoc ri rumozo ri nimalaj sacerdote. Y can ya cˈa ri ruxquin ri cˈo pa rajquikˈaˈ ri xuchoy. Y ri mozo riˈ Malco rubiˈ.
Yacˈa ri Jesús xubij chare ri Simón Pedro: Tayacaˈ la awespada pa ruvaina. ¿La nachˈob cami riyit chi riqˈui la xaben, riyin can yicolotej chuwech ri tijoj pokonal ri rubin pe ri Tataˈixel ri can cˈo chi nkˈaxaj? xchaˈ chare.
Y yacˈariˈ tek xepe ri jumoc soldados y ri achi ri nim rukˈij chiquicojol riyeˈ, y chukaˈ ri jumoc aj chˈameˈy ri ye quiyaˈon pe ri achiˈaˈ israelitas ri cˈo quikˈij, xquichop cˈa ri Jesús y xquixim el.
Nabey cˈa xquicˈuaj ri Jesús cˈa chuwech ri Anás, ruma ri Anás riˈ rujinan ri Caifás. Y ri junaˈ riˈ ya cˈa ri Caifás ri nimalaj sacerdote.
Y ya cˈa ri Caifás biyon chique ri achiˈaˈ israelitas ri can cˈo quikˈij, chi más utz chi xaxu (xaxe wi) jun ri nicom que chuwech yecom quinojel ri winek.
Ri Simón Pedro rachibilan jun chic discípulo, can ye tzeketel cˈa el chrij ri Jesús. Y ri jun discípulo riˈ, ri rachibilan ri Simón Pedro, can etaman cˈa ruwech ruma ri nimalaj sacerdote, rumariˈ tek choj xoc apo chuwarachoch ri nimalaj sacerdote ri acuchi (achique) cˈo wi ri Jesús.
Yacˈa ri Pedro xcanaj ca ri chiriˈ pa puerta. Y ri discípulo ri etaman cˈa ruwech ruma ri nimalaj sacerdote, xbeˈel chic cˈa pe y xchˈo cˈa riqˈui ri ixok ri chajinel ri cˈo chiriˈ pa puerta, y xucusaj cˈa apo ri Pedro.
Y can yacˈariˈ tek ri ixok ri chajinel ri chiriˈ pa puerta xubij chare ri Pedro: ¿La ma yit ta cami chukaˈ jun chique ri rudiscípulos re achi re chapatajnek pe? xchaˈ. Pero ri Pedro xubij: Mani, riyin ma yin ta rudiscípulo, xchaˈ.
Yecˈa ri ye mozos chupan ri jay riˈ y ri ye aj chˈameˈy ri xebechapo pe ri Jesús, quiboxon cˈa jun kˈakˈ y ye paˈel apo chuchiˈ ri kˈakˈ riche (rixin) chi niquimekˈ quiˈ, ruma chi cˈo tef ri ntajin. Y chukaˈ ri Pedro paˈel cˈa apo quiqˈui, rumekˈon apo riˈ chuchiˈ ri kˈakˈ.
Y ri Anás ri jun nimalaj sacerdote ri rubanon ca, tek xbepabex cˈa ri Jesús chuwech, cˈo cˈa ri xracˈaxaj chare. Riyaˈ xracˈaxaj cˈa chare ri Jesús ri achique rubanic quicˈaslen ri yetzekelben riche (rixin) y chukaˈ xracˈaxaj chare achique rubanic chi chˈabel ri nucˈut chiquiwech ri winek.
Xpe ri Jesús xubij cˈa: Riyin ma pan ewel ta yin chˈonak wi chique quinojel ri winek. Yin chˈonak chiquiwech ri pa rachoch ri Dios y ri pa tak jay ri niquimol wi quiˈ quinojel ri israelitas riche (rixin) chi niquicˈaxaj ri ruchˈabel ri Dios. Can ma pan ewel ta cˈa yin chˈonak wi chique.
¿Achique cˈa ruma tek riyit xa chuwe riyin ri nacˈutuj wi? Tacˈutuj chique ri ye acˈaxayon wuche (wixin). Tacˈutuj chique achique ri ye nbin, y natzˈet na cˈa chi riyeˈ jabel quetaman achique ri nbin riyin chique.
Y yacˈa tek ri Jesús rubin chic ka reˈ, jun chique ri ye aj chˈameˈy ri can cˈo apo chiriˈ xupakˈij rupalej ri Jesús chi kˈaˈ. Y ri aj chˈameˈy riˈ xubij chare ri Jesús: ¿Achique ruma tek quereˈ xabij apo chare la nimalaj sacerdote? xchaˈ.
Pero ri Jesús xubij cˈa chare ri aj chˈameˈy riˈ: Wi cˈo cˈa chˈabel ri ma ya ta rubixic xinben apo chare, tabij cˈa achique ri ma utz ta ri xinbij apo. Y wi ronojel ri xinbij apo, xa can utz, ¿achique cˈa ruma xinachˈey? xchaˈ ri Jesús.
Cˈacˈariˈ ri Anás xutek cˈa apo ri Jesús chuwech ri Caifás ri nimalaj sacerdote. Y ri Jesús ximil cˈa tek xucˈuex el.
Yacˈa ri Pedro paˈel apo chuchiˈ ri kˈakˈ rumekˈon riˈ. Y yecˈo cˈa ri xecˈutun chare: ¿La ma yit ta cami rudiscípulo re jun achi re chapatajnek? xechaˈ chare. Y ri Pedro xrewaj. Riyaˈ xa xubij: Ma yin ta, xchaˈ.
Y jun cˈa chique ri rumozos ri nimalaj sacerdote, rachˈalal jubaˈ ri achi ri xelesex ruxquin ruma ri Pedro, xubij cˈa chare ri Pedro: ¿La ma yit ta cˈa riyit ri xatintzˈet chi yitcˈo riqˈui ri Jesús ri chiriˈ acuchi (achique) xbekachapaˈ wi pe? xchaˈ chare.
Yacˈa ri Pedro xa xubij chic jun bey chi riyaˈ ma rudiscípulo ta ri Jesús. Y can yacˈariˈ tek xbesiqˈuin pe ri ecˈ.
Y ri Jesús xelesex cˈa el pa rachoch ri Caifás, y xucˈuex pa palacio riche (rixin) chi xbejach pa rukˈaˈ ri aj kˈatbel tzij ri Pilato rubiˈ. Y nimakˈaˈ cˈa tek xbanatej riˈ. Y ri ye ucˈuayon apo riche (rixin) ri Jesús man cˈa xeˈoc ta apo ri pa palacio, ruma chiquiwech riyeˈ can xajan. Y chukaˈ riche (rixin) chi queriˈ riyeˈ ma xajan ta cˈa niquitij ri achique ri nitij chupan ri nimakˈij pascua.
Y ri Pilato, ri aj kˈatbel tzij, xbeˈel cˈa pe y xucˈutuj cˈa chique ri ye ucˈuayon apo riche (rixin) ri Jesús: ¿Achique cˈa chi tzujunic (sujunic) icˈamom pe chrij re jun achi reˈ? xchaˈ chique.
Y ri winek ri ye ucˈuayon apo riche (rixin) ri Jesús chuwech ri aj kˈatbel tzij, xquibij chare: Wi ta re achi reˈ man ta banoy etzelal, man ta xokajachaˈ pan akˈaˈ, xechaˈ chare.
Yacˈariˈ tek ri Pilato, xubij chique: Ticˈuaj chic cˈa el riyix re achi reˈ y tikˈataˈ tzij pa ruwiˈ can achiˈel ri nubij ri iley, xchaˈ chique. Pero ri achiˈaˈ israelitas ri cˈo quikˈij, xquibij cˈa chare: Riyoj majun kˈatbel tzij pa kakˈaˈ riche (rixin) chi yoj cˈa riyoj yojbin chi ticamisex jun winek.
Y can yacˈareˈ nibanatej ri rubin chic ri Jesús, chi achique rubanic chi camic ri xtucˈulwachij el.
Y ri Pilato xoc chic cˈa apo ri pa rupalacio. Y xusiqˈuij (xroyoj) cˈa ri Jesús y cˈacˈariˈ xucˈutuj chare: ¿Yit cˈa riyit ri qui‑Rey ri israelitas? xchaˈ chare.
Yacˈa ri Jesús xubij cˈa chare: ¿Re xacˈutuj chuwe, can pan ajolon cˈa riyit xpe wi, o xa nicˈaj chic winek ri ye biyon chawe? xchaˈ.
Yacˈariˈ tek ri Pilato xubij chare ri Jesús: Riyin ma yin israelita ta, xa ye ri awinak y ri principaliˈ tak sacerdotes ri xejacho awuche (awixin) pa nukˈaˈ. Ruma achique na ri quitzˈeton chawij. ¿Achique cˈa ri amac ri abanon chiquiwech? xchaˈ chare.
Yacˈa ri Jesús xubij cˈa chare ri Pilato: Riyin ma yin rey ta riche (rixin) chuwech re ruwachˈulef. Ruma wi ta riyin yin rey riche (rixin) chuwech re ruwachˈulef, quinojel ta ri ye nusamajel, yetajin ta chic chi chˈaˈoj, riche (rixin) chi ma yijach ta el pa quikˈaˈ ri achiˈaˈ israelitas ri cˈo quikˈij. Riyin can ma yin rey ta cˈa riche (rixin) chuwech re ruwachˈulef.
Pero ri Pilato xubij cˈa chare ri Jesús: ¿Can yit Rey wi cˈa riyit? xchaˈ. Y ri Jesús yacˈariˈ tek xubij chare: Jaˈ (je), queriˈ. Riyin can yin Rey wi achiˈel ri xabij. Riyin xinalex riche (rixin) chi nkˈalajsaj ri kitzij chiquiwech ri winek, y rumariˈ tek xipe chuwech re ruwachˈulef. Y quinojel cˈa ri yeniman y ye riche (rixin) chic ri kitzij, can niquiben wi ri nubij ri nuchˈabel, xchaˈ.
Y ri Pilato xucˈutuj cˈa chare ri Jesús: ¿Achique cˈa riˈ ri kitzij? Y tek rubin chic cˈa ca queriˈ chare ri Jesús, ri Pilato xel chic cˈa el ri chiriˈ pa rupalacio riche (rixin) chi xbechˈo chique ri winek israelitas y xubij chique: Riyin majun achique ta mac nwil ta chrij re jun achi reˈ.
Pero riyix rucˈulun chic chiwe chi ronojel junaˈ chupan ri nimakˈij pascua, cˈo jun preso ri nelesex el pa cárcel. ¿Niwajoˈ riyix chi riyin ncol el re achi reˈ ri i‑Rey riyix israelitas? xchaˈ chique.
Yacˈa ri winek riˈ, can riqˈui cˈa ronojel quichukˈaˈ xechˈo apo chare ri Pilato y xquibij cˈa: Ya ri Barrabás tawelesaj el y ma ya ta re achi reˈ, xechaˈ. Y ri Barrabás xa jun alekˈom.

19

Y rumacˈariˈ ri Pilato xutek ruchˈayic ri Jesús.
Y ri soldados xquipachˈuj chukaˈ jun kˈayis ri cˈo sibilaj ruqˈuixal. Xquiben jun corona chare, y cˈacˈariˈ xquiyaˈ pa rujolon (ruwiˈ) ri Jesús. Cˈacˈariˈ xquiyaˈ chukaˈ jun tziek morado chrij ri Jesús, can achiˈel wi ri yequicusalaˈ ri reyes.
Y ri soldados can niquiben cˈa chi achiˈel niquiyaˈ rutzil ruwech ri Jesús y niquibilaˈ cˈa chare: ¡Caquicot cˈa riyit ri qui‑Rey ri israelitas! yechaˈ cˈa chare. Y can niquipakˈilaˈ cˈa rupalej chi kˈaˈ.
Yacˈariˈ tek ri Pilato xel chic pe jun bey ri pa rupalacio riche (rixin) chi xochˈo chique ri winek, y riyaˈ xubij cˈa chique: Titzuˈ, re achi reˈ nwelesaj pe chiwech, riche (rixin) chi tiwetamaj chi Riyaˈ xa majun achique ta mac nwil ta chrij, xchaˈ.
Y tek ri Jesús xbeˈel cˈa pe, rucusan cˈa ri jun achiˈel corona ri banon riqˈui ri jun kˈayis ri cˈo ruqˈuixal, y rucusan chukaˈ ri tziek ri morado nitzuˈun. Y yacˈariˈ tek ri Pilato xubij chique ri winek: Yacˈareˈ ri achi, xchaˈ.
Can xu (xe) wi cˈa xquitzˈet ri Jesús, ri principaliˈ tak sacerdotes y ri ye aj chˈameˈy, can riqˈui cˈa ronojel quichukˈaˈ xquirek quichiˈ y xquibij: ¡Tatakaˈ rucamisaxic chuwech cruz! ¡Tatakaˈ rucamisaxic chuwech cruz! xechaˈ. Y yacˈariˈ tek ri Pilato xubij chique: Toˈicˈamaˈ cˈa riyix y tiripaˈ chuwech cruz, ruma chi riyin majun achique ta mac nwil ta chrij, riche (rixin) chi ntek ta rucamisaxic chuwech cruz, xchaˈ.
Pero ri achiˈaˈ israelitas ri cˈo quikˈij, xquibij cˈa apo chare ri aj kˈatbel tzij: Riyaˈ nubij chi Rucˈajol ri Dios, y rumariˈ cˈo chi nicamisex, ruma can queriˈ nubij ri kaley, xechaˈ.
Ri Pilato tek xracˈaxaj ri xquibij ri winek, chi ri Jesús nubij chi Rucˈajol ri Dios, xpe cˈa más xibinriˈil chare.
Yacˈariˈ tek riyaˈ xoc chic cˈa apo ri pa rupalacio y xucˈutuj cˈa chare ri Jesús: ¿Achique tinamit cape wi riyit? xchaˈ chare. Y ri Jesús majun cˈa chˈabel xubij ta chare.
Yacˈariˈ tek ri Pilato xubij chare ri Jesús: ¿Achique cˈa ruma tek majun tzij nabij pe chuwe? Riyin can cˈo cˈa ri xincˈutuj chawe. ¿La ma awetaman ta cˈa chi riyin cˈo kˈatbel tzij pa nukˈaˈ riche (rixin) chi nbij chi yacamisex chuwech cruz o riche (rixin) chi yatincol el? xchaˈ.
Y ri Jesús xubij: Man ta jun akˈatbel tzij pa nuwiˈ, wi man ta ruma ri Dios ri cˈo chilaˈ chicaj. Ruma can ya Riyaˈ ri yayon pe kˈatbel tzij pan akˈaˈ, y rumariˈ tek cˈo akˈatbel tzij pa nuwiˈ. Y wi xquinatek pa camic, can cˈo cˈa amac, pero ri más cˈo rumac ya ri xijacho pan akˈaˈ, xchaˈ ri Jesús.
Can yacˈariˈ tek ri Pilato ri aj kˈatbel tzij xutij rukˈij riche (rixin) chi nucol ta el ri Jesús. Pero ri winek israelitas riqˈui quichukˈaˈ xechˈo, y xquibij: Wi xtacol el, ma yit ramigo ta chic ri César. Ruma wi cˈo chic jun winek ri nupoˈ anej riˈ chi ntoc rey, xa itzel cˈa nunaˈ chare ri César, xechaˈ chare.
Yacˈa tek ri Pilato xracˈaxaj cˈa ri tzij ri xquibij ri winek chare, can yariˈ xberelesaj pe ri Jesús. Y xbetzˈuyeˈ ri acuchi (achique) can tukˈet wi tzij; lugar ri banon empedrar, y pa chˈabel hebreo nibix Gabata chare.
Ri kˈij riˈ, yacˈariˈ tek nichapatej cˈa ri jun chique ri quinimakˈij ri israelitas, ri pascua rubiˈ, y tek quinojel winek niquibanalaˈ chic ruchojmil ronojel ri xticˈatzin chique. Y achiˈel xa pa nicˈaj kˈij chare ri kˈij riˈ tek ri Pilato xubij chique ri israelitas: Yacˈa i‑Rey reˈ, xchaˈ chique.
Pero ri winek ri quimolon apo quiˈ, riqˈui cˈa quichukˈaˈ xquirek apo quichiˈ y xquibij: ¡Ticamisex! ¡Ticamisex! ¡Ticamisex chuwech cruz! xechaˈ apo. Y ri Pilato xubij cˈa chique: ¿Ya ri i‑Rey ri niwajoˈ chi ntek rucamisaxic chuwech cruz? Pero ri achiˈaˈ principaliˈ tak sacerdotes xa xquibij cˈa apo: Majun chic jun ka‑rey riyoj. Xaxu (xaxe) wi ri César, xechaˈ.
Y yacˈariˈ tek ri Pilato can xujech cˈa el ri Jesús pa quikˈaˈ ri xquecamisan riche (rixin) chuwech cruz; y riyeˈ xquicˈuaj cˈa el.
Y ri Jesús rucˈuan cˈa el ri cruz. Riyaˈ ruchapon cˈa el bey, riche (rixin) chi napon pa ruwiˈ jun juyuˈ. Ri juyuˈ riˈ achiˈel rubakil rujolon (ruwiˈ) caminek nibix chare. Y pa quichˈabel ri israelitas Gólgota rubiˈ.
Tek xeˈapon cˈa pa ruwiˈ ri juyuˈ riˈ, xquibajij cˈa ri Jesús chuwech ri cruz. Y chupan cˈa ri hora riˈ, can queriˈ chukaˈ xban chique ye caˈiˈ chic achiˈaˈ. Y pa quinicˈajal ri ye caˈiˈ achiˈaˈ ri ye bajin chuwech ri quicruz, chiriˈ cˈa xyaˈox (xyaˈ) wi ri Jesús bajin chuwech ri cruz.
Y ri Pilato ri aj kˈatbel tzij, cˈo cˈa jun tzij ri xutzˈibaj el chuwech jun tzˈalan ri xcˈojeˈ pa ruwiˈ ri cruz. Ri tzij cˈa ri cˈo el chuwech ri tzˈalan nubij cˈa: JESUS AJ NAZARET, QUI‑REY RI ISRAELITAS, nichaˈ.
Ri tzij riˈ, qˈuiy cˈa chique ri israelitas yetzˈeto ca, ruma ri acuchi (achique) ri xbajix wi ri Jesús chuwech ri cruz, xa can nakaj chare ri tinamit Jerusalem. Y ri tzij riˈ, can pan oxiˈ cˈa chˈabel ri tzˈiban wi el. Can tzˈiban cˈa pa quichˈabel ri israelitas, pa quichˈabel ri aj Grecia y pa quichˈabel chukaˈ ri winek aj Roma.
Yacˈa ri principaliˈ tak sacerdotes quiche (quixin) ri israelitas xbequichˈojij chare ri Pilato: Man ta xatzˈibaj ri tzij ri nubij: Qui‑Rey ri israelitas; ruma xa ma que ta riˈ. Xa tatzˈibaj chi xa ya Riyaˈ ri xbin chi qui‑Rey ri israelitas, xechaˈ.
Pero ri Pilato xubij cˈa chique ri principaliˈ tak sacerdotes riˈ: Ri xintzˈibaj yan, can tzˈibatal chic cˈa riˈ. Ma nicˈatzin ta cˈa chi njel rubixic, xchaˈ chique.
Yacˈa tek ri soldados quibajin chic ri Jesús chuwech ri cruz, xebequicˈamaˈ cˈa pe ri rutziak ri Jesús; tziek ri ye quelesan ca chrij. Ri tziek cˈa riˈ xquijech pa cajiˈ y xquijech cˈa chiquiwech. Ruma ye cajiˈ riyeˈ. Xa yacˈa ri jun tziek ri nibix túnica chare, ma jun rutˈisbal (rutzˈisbal). Can pa ruquemic banon chare chi xa jun rubanic.
Rumariˈ tek riyeˈ xquibilaˈ cˈa chiquiwech: Ma tikaretz (tikatzer) ta re jun tziek reˈ. Xa kojsaquin chrij riche (rixin) chi queriˈ xa jun ri nucˈuan el, xechaˈ. Ri xbanatej cˈa riqˈui ri rutziak ri Jesús, can tzˈibatal wi ca chupan ri ruchˈabel ri Dios tek nubij: Xequijachalaˈ ri nutziak chiquiwech y chukaˈ xesaquin chrij.
Y can queriˈ wi xquiben ri soldados. Ri chiriˈ riqˈui apo ri cruz ri bajin wi ri Jesús, cˈo cˈa apo ri María ri ruteˈ, y chukaˈ ri ruchˈititeˈ, María ri rixjayil ri achi ri Cleofas rubiˈ y cˈo chukaˈ apo ri María Magdalena.
Y tek ri Jesús xutzˈet cˈa pe ri ruteˈ y ri rudiscípulo ri sibilaj nrajoˈ, xubij cˈa chare ri ruteˈ: Nána, ya laˈ ntoc ca awal, xchaˈ.
Yacˈariˈ tek xubij cˈa chukaˈ chare ri rudiscípulo: Ya ateˈ laˈ, xchaˈ chare. Y ri discípulo can xunimaj wi ri xbix chare. Rumariˈ tek can ya cˈa hora riˈ xucˈuex el ri María ruma ri discípulo riche (rixin) chi xbecˈojeˈ pa rachoch ri discípulo riˈ.
Y ruma ri Jesús can retaman chic cˈa chi ronojel xcˈachoj yan y ruma can cˈo chi nibanatej ronojel ri tzˈibatal ca chupan ri ruchˈabel ri Dios, rumacˈariˈ xubij: Chakiˈj nuchiˈ, xchaˈ.
Y chiriˈ cˈo cˈa apo jun yabel yaˈ nojnek riqˈui chˈomilaj ruyaˈal uva. Y ri soldados chupan riˈ xquimubaˈ wi el jun esponja, y xquiyaˈ el chutzaˈn jun ti cheˈ ri hisopo rubiˈ, y cˈacˈariˈ xquiyaˈ chare riche (rixin) chi nutzˈub (nutzˈubaj).
Y tek ri Jesús rutzˈuban chic cˈa ca ri chˈomilaj ruyaˈal uva, Riyaˈ xubij cˈa: Ya xcˈachoj cˈa ronojel. Y can yacˈariˈ tek xulucubaˈ pe ri rujolon (ruwiˈ) y xujech ri ránima pa rukˈaˈ ri Dios y xcom ka.
Ri kˈij riˈ, quinojel ri winek israelitas niquibanalaˈ chic ruchojmil ronojel ri nicˈatzin chique chupan ri nimakˈij pascua. Y rumariˈ tek ri achiˈaˈ israelitas ri cˈo quikˈij xebe riqˈui ri Pilato y xbequicˈutuj chare riche (rixin) chi tikˈip (tikˈapux) caken ri yecˈo chuwech cruz, riche (rixin) chi queriˈ yeˈelesex cˈa el chuwech ri cruz. Ruma ma rucˈamon ta cˈa chi ri achiˈaˈ riˈ yecˈojeˈ ca chuwech tak cruz chupan ri nimalaj nimakˈij pascua y can uxlanibel kˈij chukaˈ.
Y ri soldados can xeˈapon wi cˈa quiqˈui ri yecˈo chuwech ri quicruz. Xepe riyeˈ xquikˈip (xquikˈapuj) cˈa raken ri nabey y can queriˈ chukaˈ xquiben riqˈui ri jun chic.
Yacˈa tek xeˈapon riqˈui ri Jesús, ma xquikˈip (xquikˈapuj) ta chic ri raken, ruma xquitzˈet chi xa caminek chic.
Astapeˈ xquitzˈet chi ri Jesús caminek chic, jun cˈa chique ri soldados xujuˈ ri rutzaˈn ri rulanza pa rupox (rucˈalcˈaˈx) ri Jesús, y can yacˈariˈ tek xbeˈel pe quicˈ y yaˈ.
Y ri xtzˈeto chi queriˈ xbanatej, can nukˈalajsaj cˈa, y ri nukˈalajsaj riyaˈ can kitzij wi. Ri can rutzˈeton y retaman, can kitzij wi ri nutzijoj chupan re wuj reˈ, riche (rixin) chi iwonojel riyix ninimaj chukaˈ.
Ruma ri xbanatej, can xbanatej riche (rixin) chi queriˈ kitzij ntel ri nubij chupan ri ruchˈabel ri Dios. Ruma ri tzˈibatal ca, nubij: Can majun cˈa rubakil Riyaˈ ri xtikˈip (xtikˈapux) ta.
Y cˈo cˈa jun chic chukaˈ ri tzˈibatal ca chupan ri ruchˈabel ri Dios chrij ri Jesús, y nubij: Xtiquitzuˈ cˈa ri Jun ri xquitekˈuj el ri ruchˈacul.
Y tek banatajnek chic ronojel riˈ, yacˈariˈ tek cˈo jun achi aj pa tinamit Arimatea, ri José rubiˈ, ri xapon riqˈui ri Pilato. Ri achi riˈ astapeˈ majun bey xukˈalajsaj ta riˈ chi jun tzekelbey riche (rixin) ri Jesús, ruma nuxibij riˈ chiquiwech ri israelitas ri cˈo quikˈij, pero riyaˈ xberucˈutuj utzil chare ri Pilato riche (rixin) chi tuyaˈ ri ruchˈacul ri Jesús chare riche (rixin) chi numuk. Y ri Pilato xuyaˈ kˈij chare. Xpe cˈa ri José, xberukasaj pe ri ruchˈacul ri Jesús y xucˈuaj el riche (rixin) chi xumuk.
Y chukaˈ ri jun achi ri Nicodemo rubiˈ, ri achi ri xapon riqˈui ri Jesús pa jun chakˈaˈ, xapon cˈa chupan ri hora riˈ, rucˈuan apo mirra xolon riqˈui nicˈaj chic quiwech akˈom ri jubul ruxlaˈ. Y rucˈuan cˈa apo achiˈel xa jun quintal ri akˈom riˈ.
Xepe cˈa ri José y ri Nicodemo, xquibor ri ruchˈacul ri Jesús pa tak tziek ri can cˈo ri akˈom ri jubul ruxlaˈ chrij. Riyeˈ can quecˈariˈ xquiben chare ri ruchˈacul ri Jesús, ruma ri winek israelitas queriˈ niquiben chare ri quicaminak.
Pa ruwiˈ cˈa ri juyuˈ ri xbajix wi ri Jesús chuwech ri cruz, ri chunakajal apo, cˈo cˈa jun ulef ri ticon ruwech riqˈui cotzˈiˈj y cheˈ ri niquiyaˈ quiwech. Y chiriˈ cˈo cˈa jun jul cˈoton riche (rixin) chi niyaˈox (nyaˈ) caminek chupan y ri jul ri cˈacˈacˈ. Can cˈa ma jane jun caminek ri yaˈon ta chupan.
Y chiriˈ chupan cˈa ri jul riˈ xquiyaˈ wi ri ruchˈacul ri Jesús, ruma nakaj cˈo wi ri jul riˈ y ruma chukaˈ chi ri quinimakˈij ri israelitas ri pascua rubiˈ, nichapatej yan; y ri winek niquibanalaˈ chic ruchojmil ronojel ri nicˈatzin chique.

20

Y nimakˈaˈ yan cˈa chupan ri nabey kˈij chare ri semana, ri María Magdalena xbe cˈa chuchiˈ ri jul, y can cˈa mukmuj na tek xbe. Y yacˈariˈ tek xutzˈet chi ri abej tzˈapebel ruchiˈ ri jul, xa elesan chic el.
Riyaˈ junanin (anibel) cˈa xtzolin y xbe cˈa riqˈui ri Simón Pedro y riqˈui chukaˈ ri jun chic discípulo ri sibilaj xajowex ruma ri Jesús. Ri María Magdalena xuyaˈ cˈa rutzijol chique y xubij cˈa: Yecˈo xeˈelesan el ri ruchˈacul ri Ajaf Jesús pa jul, ruma man cˈo ta chic. Y wacami ma ketaman ta acuchi (achique) xbequiyaˈ wi ca, xchaˈ.
Ri Pedro y ri jun chic discípulo, can xu (xe) wi xquicˈaxaj ri xubij ri María Magdalena chique, can yacˈariˈ xeˈel el y xebe chuchiˈ ri jul.
Junanin (anibel) xebe chi ye caˈiˈ. Xa yacˈa ri jun chic discípulo can aninek nibiyin, rumariˈ xuyaˈ ca ri Pedro, y yariˈ ri xapon nabey chuchiˈ ri jul.
Ri discípulo riˈ xluqueˈ cˈa ka riche (rixin) chi nitzuˈun apo pa jul; y riyaˈ xerutzˈet cˈa ri tziek yecˈo ca chiriˈ, pero ma xoc ta apo chupan ri jul.
Y tek ri Simón Pedro xapon, ruma can tzeketel apo chrij ri discípulo ri xapon nabey, ri Simón Pedro can choj cˈa xoc apo ri pa jul, y xutzˈet cˈa ri tziek ri yecˈo ca chiriˈ.
Yacˈa ri tziek ri xpisbex rujolon (ruwiˈ) ri Jesús, can jucˈan chic cˈo wi ca, banon ca ruchojmil. Can ma junan ta cˈo ca quiqˈui ri nicˈaj chic tziek.
Cˈacˈariˈ xoc cˈa chukaˈ apo ri jun chic discípulo, ri xapon nabey chuchiˈ ri jul. Y tek riyaˈ oconek chic apo, xutzˈet cˈa ronojel y xunimaj chi can xcˈastej wi el ri Jesús.
Ri discípulos can cˈa ya tek xquitzˈet na, cˈacˈariˈ tek xquinimaj; ruma xa ma kˈaxnek ta chiquiwech ri nubij chupan ri ruchˈabel ri Dios ri tzˈibatal ca chrij ri Jesús, chi can cˈo chi nicˈastej pe chiquicojol ri caminakiˈ.
Y ri caˈiˈ discípulos, can yacˈariˈ tek xetzolin el chcachoch.
Yacˈa ri María Magdalena ntokˈ xcˈojeˈ ca ri chiriˈ chuchiˈ ri jul. Y tek riyaˈ ntokˈ cˈa, xluqueˈ ka riche (rixin) chi nitzuˈun oc chupan ri jul.
Y yacˈariˈ tek xerutzˈet oc ye caˈiˈ ángeles ri ye quicusalon sakilaj tak tziek. Ri caˈiˈ ángeles riˈ ye tzˈuyul cˈa. Jun tzˈuyul pa ruwiˈ y jun tzˈuyul pa raken ri acuchi (achique) xliˈeˈ wi ri Jesús.
Y ri caˈiˈ ángeles riˈ xquicˈutuj cˈa pe chare ri María Magdalena: Nána, ¿achique ruma tek yatokˈ? xechaˈ chare. Y riyaˈ xubij cˈa chique: Riyin yinokˈ, ruma yecˈo xeˈelesan el ri ruchˈacul ri Wajaf Jesús y ma wetaman ta acuchi (achique) xbequiyaˈ wi ca, xchaˈ chique.
Y tek riyaˈ rubin chic cˈa ka ri chˈabel riˈ, xtzuˈun ca chrij. Riyaˈ can xutzˈet wi cˈa chi cˈo jun ri paˈel apo chiriˈ, pero ma xretamaj ta ruwech chi ya ri Jesús ri cˈo apo chiriˈ.
Yacˈariˈ tek ri Jesús xucˈutuj chare ri María Magdalena: ¿Nána, achique cˈa ri nacanoj y achique chukaˈ ruma tek sibilaj yatokˈ? xchaˈ chare. Y ri María Magdalena xuchˈob cˈa chi ri nichˈo apo riqˈui, ya ri nisamajin ri ulef riˈ, ri ticon ruwech riqˈui cotzˈiˈj y cheˈ; rumariˈ tek riyaˈ xubij cˈa chare: Wi yit cˈa riyit ri xatucˈuan el ri ruchˈacul ri Wajaf Jesús, tabij cˈa chuwe acuchi (achique) xayaˈ wi, y riyin xtincanoj cˈa acuchi (achique) xtinyaˈ wi, xchaˈ chare.
Pero ri Jesús xchˈo chic cˈa apo chare y xubij cˈa: María, xchaˈ. Y ri María Magdalena can yacˈariˈ xretamaj chi ya ri Jesús ri nichˈo pe riqˈui, y rumariˈ xtzuˈun chic apo riqˈui y xubij chare: Raboni, xchaˈ. Re jun chˈabel reˈ ntel chi tzij Tijonel.
Y ri Jesús xubij cˈa chare ri María Magdalena: Ma quinakˈetej ta. Riyin can cˈa ma jane quibe ta riqˈui ri Nataˈ chilaˈ chicaj. Xa cabiyin chubixic chique ri can ye wachˈalal chic, chi riyin can yibe cˈa riqˈui ri Nataˈ, ri can Itataˈ chukaˈ riyix. Can yibe cˈa riqˈui ri nu‑Dios, ri i‑Dios chukaˈ riyix, xchaˈ chare.
Y ri María Magdalena, can xbe na wi quiqˈui ri discípulos, riche (rixin) chi xberuyaˈ rutzijol chique chi xutzˈet ri Ajaf Jesús, y riche (rixin) chukaˈ chi xberuyaˈ rutzijol chique ri bin el chare ruma ri Jesús.
Y tek xoc cˈa pe ri akˈaˈ chupan ri kˈij riˈ, ri nabey kˈij chare ri semana, ri discípulos quimolon quiˈ, pero can ye quitzˈapilon cˈa ri ruchiˈ ri jay ri yecˈo wi; ruma riyeˈ can quixibin cˈa quiˈ chiquiwech ri israelitas, ri ye quiwinak. Y cˈa tek xquitzˈet, xa cˈo chic ri Jesús chiriˈ chiquicojol y xubij cˈa chique: Ya ta cˈa ri uxlanibel cˈuˈx ri xticˈojeˈ pa tak iwánima chiˈiwonojel, xchaˈ.
Tek Riyaˈ rubin chic cˈa ka ri chˈabel riˈ chique ri quimolon quiˈ chiriˈ, can xerucˈutulaˈ cˈa ri rusocotajic, can xerucˈutulaˈ cˈa ri rukˈaˈ y ri rupox (rucˈalcˈaˈx) chiquiwech. Y ri discípulos sibilaj cˈa xequicot, ruma xquitzˈet chi can ya wi ri Ajaf Jesús.
Cˈacˈariˈ ri Jesús can xubij chic cˈa jun bey chique ri rudiscípulos: Ya ta cˈa ri uxlanibel cˈuˈx xticˈojeˈ pa tak iwánima chiˈiwonojel. Wacami cˈa, can yixintek el, achiˈel xitak pe riyin ruma ri Nataˈ chubanic ri rusamaj.
Y tek rubin chic cˈa ka ri chˈabel riˈ, Riyaˈ xeruxupuj y xubij chique: Can ticˈuluˈ cˈa ri Lokˈolaj Espíritu.
Y wi riyix can nicuy cˈa rumac jun winek, can xticuyutej wi cˈa rumac chukaˈ chuwech ri Dios. Yacˈa ri xa ma xticuy ta rumac, ri Dios can ma xtucuy ta chukaˈ rumac ri winek riˈ, xchaˈ ri Jesús.
Yacˈa ri Tomás, ri jun chique ri cablajuj rudiscípulos ri Jesús, ri nibix chukaˈ Dídimo chare, xa man cˈo ta quiqˈui ri rachibil, tek ri Jesús xocˈulun chiquicojol.
Y rumariˈ ri discípulos ri ye rachibil ri Tomás xquibij chare: Riyoj xkatzˈet ri Ajaf Jesús. Y ri Tomás xubij chique: Wi ma xtintzˈet ta ri socotajic ri xerucˈuaj ri rukˈaˈ cuma ri láwux, y ma xtinjuˈ ta ri ruwiˈ nukˈaˈ pa tak socotajic ri cˈo pa rukˈaˈ y chukaˈ wi ma xtinjuˈ ta ri nukˈaˈ pa rupox (rucˈalcˈaˈx) chupan ri socotajic ri xuben ri lanza, ma xtinimaj ta chi ya Riyaˈ, xchaˈ.
Tek kˈaxnek chic cˈa wakxakiˈ kˈij, ri discípulos quimolon chic cˈa quiˈ jun bey, y cˈo cˈa ri Tomás quiqˈui, quitzˈapilon ruchiˈ ri jay. Yacˈariˈ tek xapon chic ri Jesús pa quinicˈajal y xubij chique: Ya ta cˈa ri uxlanibel cˈuˈx xticˈojeˈ pa tak iwánima chiˈiwonojel, xchaˈ.
Y can yacˈariˈ tek xubij chare ri Tomás: Tajuˈ pe ri ruwiˈ akˈaˈ waweˈ y queˈatzuˈ re nukˈaˈ ye socotajnek. Tayaˈ pe la akˈaˈ pa nupox (nucˈalcˈaˈx) y tajuˈ pe chupan re socotajic re xuben ri lanza. Can tanimaj cˈa, y ma taben ta achiˈel niquiben ri nicˈaj chic winek, ri xa ma yinquinimaj ta, pero riyit quinanimaj.
Y yacˈariˈ tek ri Tomás xubij cˈa chare ri Jesús: Can yit cˈa riyit ri Wajaf, can yit cˈa riyit ri nu‑Dios, xchaˈ.
Pero ri Jesús xubij chare ri Tomás: Cˈa ya tek xinatzˈet na, cˈacˈariˈ xinanimaj; pero ri yinquinimaj y xa ma yinquitzˈet ta, jabel cˈa ruwaquikˈij, xchaˈ ri Jesús.
Ri Jesús cˈo qˈuiy nicˈaj chic milagros ri xerubanalaˈ chiquiwech ri ye rudiscípulos, ri ma ye tzˈibatal ta ca chupan re wuj reˈ.
Yacˈa ri ye tzˈibatal ca chupan re wuj reˈ, can ye tzˈibatal ca riche (rixin) chi riyix ninimaj cˈa chi ri Jesús yariˈ ri Cristo ri Rucˈajol ri Dios, y riche (rixin) chukaˈ chi tek riyix xtinimaj, xticˈul ri cˈaslen riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek, ruma can xicukubaˈ cˈa icˈuˈx riqˈui.

21

Y tek banatajnek chic ronojel riˈ, yacˈariˈ tek ri Jesús xucˈut chic cˈa riˈ jun bey chiquiwech ri rudiscípulos. Riyaˈ can ya cˈa ri chuchiˈ choy ri Tiberias rubiˈ, chiriˈ xucˈut wi riˈ chiquiwech. Y quecˈareˈ rubanic tek Riyaˈ xucˈut riˈ chiquiwech:
Can quicˈuan cˈa quiˈ ri Simón Pedro, ri Tomás ri nibix chukaˈ Dídimo chare, ri Natanael ri aj pa tinamit Caná ri cˈo quelaˈ pa rucuenta ri Galilea, ri ye caˈiˈ rucˈajol ri Zebedeo y ye caˈiˈ chic discípulos.
Y yacˈariˈ tek ri Simón Pedro xubij chique ri rachibil: Riyin yibe na chuchapic car, xchaˈ. Y ri rachibil xquibij: Riyoj chukaˈ yojbe awuqˈui. Y can quinojel cˈa xebe y xeˈoc el pa jun jucuˈ. Riyeˈ astapeˈ jun akˈaˈ xecˈaseˈ chuchapic car, majun car ri xquichop ta.
Yacˈa tek xpe rusekeric, ri Jesús xapon y xbepaˈeˈ cˈa chiriˈ chuchiˈ ri choy. Yacˈa ri discípulos xa man cˈa xquetamaj ta pe ruwech ri Jesús.
Y Riyaˈ xchˈo apo chique y xubij cˈa: Walcˈual, ¿la cˈo chic car ichapon riche (rixin) chi nitij? xchaˈ apo chique. Y ri discípulos xquibij pe chare: Majun, xechaˈ.
Xpe ri Jesús xubij cˈa apo chique: Ticˈakaˈ ka ri yaˈl chapabel car re quereˈ pa rajquikˈaˈ ri jucuˈ y can yecˈo cˈa car xqueˈichop, xchaˈ. Y ri discípulos can yacˈariˈ xquiqˈuek ka ri yaˈl chapabel car pa yaˈ. Y can ma yecowin ta chic niquelesaj pe ri yaˈl pa yaˈ, ruma can sibilaj ye qˈuiy car ri xquiyaˈ pe quiˈ.
Y ri jun discípulo ri sibilaj xajowex ruma ri Jesús, can yacˈariˈ tek xubij apo chare ri Pedro: Ri xchˈo pe chake, ya ri Ajaf Jesús, xchaˈ. Y ri Simón Pedro, can xu (xe) wi xracˈaxaj queriˈ, can yariˈ xucusaj pe ri rutziak ri relesan ca chrij y xropin ka pa yaˈ riche (rixin) chi ntel pe.
Yacˈa ri nicˈaj chic discípulos can cˈa ya na ri pa jucuˈ xepe wi, y quikiriren cˈa pe ri yaˈl nojnek chi car. Ma can ta nej cˈa ye oconek apo pa ruwiˈ yaˈ. Achiˈel xa cˈo jun oxiˈ raken cˈan.
Y tek ri nicˈaj chic discípulos xeˈoka chuchiˈ yaˈ y xeˈel pe ri pa jucuˈ, xquitzˈet cˈa chi cˈo rachek kˈakˈ. Y ri pa rachek kˈakˈ cˈo jun car saˈon ka, y cˈo chukaˈ caxlan wey.
Ri Jesús xubij cˈa chique: Ri car ri cˈariˈ yeˈichop pe, queˈicˈamaˈ cˈa pe caˈiˈ oxiˈ, xchaˈ chique.
Ri Simón Pedro xbe cˈa y xjoteˈ ri pa jucuˈ. Y xberelesaj pe ri yaˈl nojnek chi car. Can ye qˈuiy wi cˈa car nimaˈk yecˈo chupan ri yaˈl. Yecˈo cˈa ciento cincuenta y tres ri xquiyaˈ pe quiˈ. Xa matiox chi ma xretzetej (xtzeretej) ta ruwech ri yaˈl, ruma sibilaj ye qˈuiy car yecˈo pe chupan.
Y ri Jesús xubij cˈa chique ri rudiscípulos: Quixan cˈa pe y quixwaˈ, xchaˈ chique. Y quinojel cˈa ri discípulos riˈ majun xbano cowil chi xcˈutun ta apo chare ri Jesús: ¿Yit achique cˈa riyit? ruma can quetaman cˈa chi ya Riyaˈ ri Ajaf Jesús.
Xpe ri Jesús y xuchop cˈa rujachic ri caxlan wey chiquiwech, y can queriˈ chukaˈ xuben riqˈui ri car. Xujachalaˈ cˈa chiquiwech, riche (rixin) chi yewaˈ.
Y yacˈareˈ ri rox mul chi ri Jesús xucˈut riˈ chiquiwech ri ye rudiscípulos tek cˈastajnek chic pe chiquicojol ri caminakiˈ.
Y tek xecˈachoj chare ri waˈin quinojel, ri Jesús xucˈutuj chare ri Simón Pedro: Riyit Simón ri yit rucˈajol ri Jonás, ¿la yinawajoˈ cami más que chiquiwech quinojel reˈ? xchaˈ chare. Y ri Simón Pedro xubij cˈa: Jaˈ (je), can queriˈ wi, Ajaf. Riyit awetaman chi yatinwajoˈ. Y ri Jesús xubij chare: Wi can yinawajoˈ, can queˈayukˈuj cˈa ri alaj tak nucarneˈl, xchaˈ.
Cˈacˈariˈ ri Jesús xucˈutuj chic cˈa jun bey chare: Riyit Simón ri yit rucˈajol ri Jonás, ¿la can yinawajoˈ cˈa? xchaˈ chare. Y ri Pedro xubij cˈa: Ajaf, can queriˈ wi. Riyit awetaman chi yatinwajoˈ, xchaˈ. Y ri Jesús xubij: Wi can yinawajoˈ cˈa, queˈayukˈuj cˈa ri nucarneˈl.
Y pa rox mul, ri Jesús xubij cˈa chare: Riyit Simón ri yit rucˈajol ri Jonás, ¿la can yinawajoˈ cˈa? xchaˈ. Y ri Pedro can xpe cˈa bis pa ránima, ruma can rox mul ri xcˈutux chare ruma ri Jesús: ¿La can yinawajoˈ cˈa? Yacˈariˈ tek ri Pedro xubij: Ajaf, riyit can ronojel cˈa awetaman. Can awetaman cˈa chi yatinwajoˈ. Y ri Jesús xubij chic cˈa chare: Can queˈayukˈuj cˈa ri nucarneˈl.
Can kitzij cˈa ri nbij chawe: Tek can cˈa yit cˈajol na, can ayon cˈa riyit nabetzˈ apan y xabacuchi (xabachique) cˈa nawajoˈ yabe wi, can yabe wi cˈa. Yacˈa tek xcarijix, xa xqueˈaricˈ ri akˈaˈ chuwech jun chic riche (rixin) chi nubetzˈ apan, y xcarucˈuaj acuchi (achique) ri xa ma nawajoˈ ta yabe wi, xchaˈ chare.
Ri xubij cˈa ri Jesús, can riche (rixin) cˈa chi xukˈalajsaj ri achique chi camic ri xtucˈulwachij el ri Pedro, riche (rixin) chi nuyaˈ rukˈij rucˈojlen ri Dios. Y tek ri Jesús rubin chic cˈa ronojel riˈ, xubij cˈa chukaˈ chare ri Pedro: Quinatzekelbej cˈa, xchaˈ.
Y tek ri Jesús y ri Pedro ye benak cˈa, ri Pedro xtzuˈun ca chrij y xutzˈet cˈa chi cˈo jun chic discípulo ri benak chiquij. Y ya discípulo riˈ ri sibilaj xajowex ruma ri Jesús y ya chukaˈ riyaˈ ri xrakˈeˈ apo chunakajal ri ruwarucˈuˈx ri Jesús tek xquiben ri lokˈolaj waˈin, ri xcˈutun cˈa chare ri Jesús: Ajaf, ¿achique cˈa ri xtijacho awuche (awixin)?
Tek ri Pedro xutzˈet cˈa ri discípulo riˈ, xucˈutuj cˈa chare ri Jesús: Ajaf, y riyaˈ, ¿achique cˈa xtuben ca? xchaˈ.
Y ri Jesús xubij cˈa chare ri Pedro: Wi riyin nwajoˈ chi riyaˈ cˈa qˈues na tek xquipe chic jun bey, ma rajawaxic ta chi yariˈ ri nachˈob. Ri rucˈamon chi naben riyit ya ri quinatzekelbej, xchaˈ ri Jesús.
Ri jun cˈa tzij ri xubij ri Jesús, can xetamex cˈa cuma ri kachˈalal. Y ri kachˈalal can xquichˈob cˈa chi ri jun discípulo riˈ can man cˈa xticom ta. Pero ri xubij ri Jesús xa ma que ta riˈ ntel wi chi tzij, ruma Riyaˈ xa xubij cˈa: Wi riyin nwajoˈ chi riyaˈ cˈa qˈues na tek xquipe chic jun bey, ma rajawaxic ta chi yariˈ ri nachˈob.
Ri discípulo ri cˈa ninatex ka, can ya cˈa riyaˈ ri tzˈibayon ronojel re cˈo chupan re jun wuj reˈ. Can ketaman cˈa chi kitzij ronojel ri nukˈalajsaj; ruma riyaˈ can xutzˈet ri xbanatej.
Y can cˈa cˈo na cˈa qˈuiy samaj ri xerubanalaˈ ri Ajaf Jesús ri ma ye tzˈibatal ta ca chupan re wuj reˈ. Ruma wi ta can chi jojun ri samaj ri xerubanalaˈ ri Jesús yetzˈibex, nchˈob chi re ruwachˈulef ma nuben ta riche (rixin) chi yeyac ronojel ri wuj ri yetzˈibex wi ri samaj riˈ; ruma can sibilaj wi qˈuiy wuj riˈ. Amén.

Lizenz
CC-0
Link zur Lizenz

Zitationsvorschlag für diese Edition
TextGrid Repository (2025). John the Evangelist. John (Cakchiquel). Multilingual Parallel Bible Corpus. https://hdl.handle.net/21.11113/0000-0016-8D55-A