1

Jikäi Säkeklä yaba Jesucristo ktei baa pake säkätä rä.
Jekäi je o̱na rä jishtä Isaías jile bata shäk wa̱ iyöle katke rä käi: “¡Issö! Yie yis ktei bata shäk patkemi bä wätsa̱kba, je te ma ña̱le̱i bäiwe̱miba.
Ekla a̱rke̱ ka̱ ssi̱lewa̱ pjoo ska: ‘Ña̱la bäiwo̱ Säkekewa yika, iña̱le̱i paruöksa̱ bulee.”
Jekäi ka̱ ssi̱lewa̱ pjoo ska Juan säwäukewa̱k je̱kaka̱ sa paktäk, sa kiana wäoka̱nak sa̱ je̱k manewa̱kläksa̱, sa̱ nui janakläwa̱ bitaba.
Jera Judea ke̱i ska wa biköle irä, Jerusalén ska wa biköle irä, date ije wäki̱. Jekäi ijewa nui shaka̱ ra, ite ijewa wäukewa̱ tulami Jordán na.
Juan paiklä rä yöle camello kä wà, ikipa mu̱aklä rä bewak kjuä. Ije te rä bitsiki ne katá, ñakäi bul ñá ka̱ niki̱ka ne diä ya.
Je te sa pakta te isha: “Yis itäka ekla oloi ta yis tsa̱ta daju̱ ji̱a. Jekäi ka yis dä bäi si̱ kuna je̱k buäkwa̱ ije ia̱ isandalia wämu̱aklä wäyäkksa̱bä jibä.
Yis te bas wäukewa̱ rä diklä wà, ata ije te bas wäukewe̱mi rä Wikblu Sikina wà.”
Jera je ke̱i wà Jesús biteju̱té Nazaret Galilea ska. Je wäukewa̱ ju̱ami Juan te Jordán na.
Ñerä idaksa̱ju̱ ji̱a diklä na ra, ka̱jöir kjä buka̱naju̱ma su̱a ite, ñakäi ite Säkeklä wikblu su̱a idawa̱ju̱té namala käi iwäki̱.
Ñerä kte ssënaté ka̱jöir je te ishe: “Ba ne rä yis yaba shka̱ta rä, ba ra yis ssëna baa.”
Jera ñawäsaka Säkeklä wikblu te iwäsikami ka̱ ssi̱lewa̱ pjoo ska.
Jekäi ise̱na ka̱ ssi̱lewa̱ pjoo na cuarenta día bala na, je je̱r kiwa̱ su̱a Satanás te. Jeska ije se̱na bewak sälwii ra, jera ángel wa te ichewa̱.
Juan wätenawa̱ itä ska, Jesús deju̱ni Galilea ska. Je te sa pakta Säkeklä ktei baa wà,
te isha: “Ike̱i dewa̱ e̱ná. Yëwa̱ Säkeklä gobierno kjärawa̱ irä. Bas ñamanewo̱ksa̱, kte baa kukö.”
Idamiju̱ Galilea tipei kjä ja̱mi ra, ite Simón irä iel Andrés irä su̱a, ikla ju̱a kate tipä na, ijewa rä nima kukäk wa ki̱ka.
Jera Jesús te isha ijewa ia̱: —Bas kute yis da minak. Yis te bas dulawe̱mi däkwa̱ ditsä kukäk nima säkei ye.
Jera plaa ijewa te ikla jawa̱ta̱na minejulumi ira.
Jeska ije mine ji̱a elkje a̱mikwäta ra, ite Zebedeo yaba Jacobo irä iel Juan irä su̱a, jewa kla wä mu̱a tso̱ ko̱no ja̱rka.
Jera plaa ite jewa kia; jera ijewa te iká Zebedeo jawa̱ta̱na ko̱no ja̱rka itsa̱tkäk wa ra, jekäi iminejulumi ira.
Idemijulu Capernaúmka. Jera plaa ebä ikjawa̱ju̱ sábado wà ñapaktäklä jui na sa paktäk.
Jera ijewa male̱cha̱cha̱wa̱ ite sa pakteke̱ te. Ka irä maikäi kuna ta, ite ijewa pakteke̱ rä ssër ta oloi ta irä käi, ka je rä ñayöle ka̱wei wà wa käi kuna.
Jera ijewa ñapaktäklä jui na ekla kololewa̱ wikblu ñá shtä wa̱ katke, je a̱na täkii,
te isha: —Jesús Nazaret wa, ¿jiye ba bite sá wäki̱ rä na? ¿Ba de rä sá weikäkcha̱wa̱ na? Yis wa̱ iju̱ñer yi ba rä; ba ne rä ale patkele Säkeklä wa̱ wämo si̱ rä.
Jera Jesús te iuña, te isha: —¡Ma si̱wa̱tiö, ma je̱k tso̱ksa̱ ije ska!
Jekäi je wikblu ñá shtä te je jäiyi paju̱wa̱ka̱ e̱e̱na. Jera ia̱na ta̱i, jekäi ite ijawa̱ta̱na.
Je te biköle male̱cha̱cha̱wa̱, jera ijewa ñachaka iki̱, te isha: —¿Je rä ji jekäi na? ¿Je rä mane shtä ka̱ju̱ñe spa̱na na? Ije rä ka̱wei ta je wà ite wikblu ñá shtä wa patkeke̱ksa̱, jera jewa te iktä ssëke̱.
Jera Jesús palei ju̱ñenamika̱ plaa Galilea ke̱i pája̱mi biköle.
Jera ideksa̱julu ñapaktäklä jui ska ra, ñawäsaka iminejulu Jacobo irä Juan irä ra, Simón irä Andrés irä juka.
Ñerä Simón yak duä kalme wäkalewa̱ oloowa̱, je paka ñane ra ijewa te Jesús ia̱.
Jekäi ije̱k sikawa̱ te ikukawa̱ ijulaka, kaka̱ ite. Jera iwäkarke̱ oloo tse̱naju̱mi, kjepa ite ijewa pasu̱a jile wà.
Ka̱tuir dawa̱, ka̱wä minewa̱ju̱ kja ra, ije wäki̱ duë ta wa irä kololewa̱ be wa̱ wa irä biköle de ja.
Jera je jukläyäkä wa biköle tapanawa̱ ju kjä ska.
Jera ite duë ta wa chu̱li̱i̱ bäiwa̱ni, sä kteke̱ duë te kju̱awa kju̱awa käi, ñakäi ite be kjäiaksa̱ chu̱li̱i̱. Jekäi ka iwa̱ ka̱ me̱ne be ia̱ iktäkläka̱, jewa wa̱ iju̱ñer yi irä ki̱ka.
Jera aleji̱a ka̱ tso̱ ji̱a yee ra, Jesús je̱kaka̱ mineju̱mi ka yi kuna shtä ska, jeka ka̱kiäk.
Jera Simón irä isaka wa irä minejulu iyuläk.
Jekäi jewa te iku̱a ra, ijewa te isha iia̱: —Bena te ba yule kate.
Jera ite ijewa kúka: —Sä shkä ka̱ kju̱awaka jukläyäkä saka tso̱ tsi̱dala ska, ñaebä yis wa̱ sa paktäklä jeska, je ne ye yis de rä ki̱ka.
Jekäi ite sa pakte rami Galilea ke̱i kalabe sha̱na ijewa ñapaktäklä jui etkä etkä na, ñakäi ite be kjäie tuleke̱ksa̱.
Ekla paiale lepra wa̱ deju̱ iwäki̱ ka̱kiäk iia̱, je je̱tkawa̱ köchöwä ki̱, te isha: —Ba ki̱ ishena ra, ba ia̱ yis bäirmini yëë.
Jera Jesús je̱r ja̱mi idälänawa̱; jekäi ijula tkawa̱ ija̱mi te isha iia̱: —Yis ki̱ ishena; bä bäinoni yëë.
Jera ñawäsaka lepra tse̱naju̱nami ija̱mi, jekäi ibäinani yëë.
Kjepa ite ije̱r ku̱a tsa̱na ra, ite ipatkamine plaa
te isha iia̱: —¡Issö! Ka bä te je she kuna yi ia̱ jini a̱ni, ata ma cho̱ chui ia̱ je̱k kjashäk. Jeska bä siki tenaklä je mo̱ Säkeklä wäna, jiräni Moisés wa̱ sa pakale iwa̱k käi, ijewa wa̱ iju̱ñaklä.
Ata ije mineju̱ te ji o̱na ktei sha, je pakani ite ta̱i. Je kju̱ei Jesús ka däkleiwa̱ ji̱a jukläyäkä na juenakwa̱ käi, ata ise̱na je ektaka ka yi kuna shtä ska. Ata ka̱ biköle ska wa däke̱ ije wäki̱.

2

Je̱na je̱napa ra idemini etäbä kicha Capernaúm ka. Jera ipalei ju̱ñena ikatke ju ska.
Jera chu̱li̱i̱ tapana wa̱, maikäi a̱ni ka sä kjäwa̱ ji̱a ju kjä skabä jibä, jewa pakta ite Säkeklä ktä wà.
Ñerä ditsä dejulu iwäki̱ ekla karalewa̱ wäkse, je detse̱ rä cuatro wa̱.
Ata ka sä däwa̱ ji̱a iwäja̱mi chu̱li̱i̱ tapanawa̱ kju̱ei, je ki̱ka ijewa te ju tsi̱bata ja̱r kpaja̱wa̱ Jesús kaldu wämo. Ijewa te ija̱r tkaja̱wa̱, kjepa je karalewa̱ ja̱wa̱mi ijewa te ije̱katashuäklä naka.
Ijewa te ji biketsa etkabä su̱a Jesús te ra, ite isha je karalewa̱ ia̱: —Yaba, ma nui rä jalewa̱ bitaba.
Jera ñayöle ka̱wei wà wa sha̱ kajali ñajäklelewa̱ jeska, jewa te ibiketsa je̱r na:
“¿Jiye je kta jekäi rä na? Je wà ikta rä yakei Säkeklä ukä ja̱mi. ¿Yi ia̱ sa̱ nui jarmiwa̱ bitaba na? Ata Säkeklä ebä ne ia̱ sa̱ nui jarwa̱ bitaba rä.”
Jera ñawäsaka Jesús je̱r na ide jekäi ijewa te ibiketse tso̱ je̱r na rä, je ki̱ka ite isha ijewa ia̱: —¿Jiye bas te ibiketse bas je̱r na jekäi rä na?
¿Mane yila tjabana jí karalewa̱ ia̱ rä na: ‘Ma nui rä jalewa̱ bitaba’ ni iräle, ta ‘ma je̱köka̱, ma je̱katashuäklä kuköwa̱, bä shkömi’ ni iräle?
Ata bas wa̱ iju̱ñaklä ditsä yäbei ia̱ ka̱wei tso̱ sa̱ nui jäkläwa̱ bitaba ka̱jiska—jera ite isha je karalewa̱ ia̱—:
—Yie ishe ba ia̱, ma je̱köka̱, ma je̱katashuäklä kuköwa̱, ma cho̱ni bä juka.
Jera ije̱kaka̱ te plaa ije̱katashuäklä kukawa̱, kjaksa̱ju̱ biköle wäna. Je te biköle male̱cha̱cha̱wa̱. Jera jewa te Säkeklä kjeisha te isha: —Ka sa̱ wa̱ ji a̱ni su̱le jekäi.
Jesús mineju̱ni etäbä kicha tipä kjä ja̱mi. Jera ditsä biköle demijulu iwäki̱. Jewa pakta ite.
Jekäi idamiju̱ ra, ite Leví Alfeo yaba su̱a je̱tkelewa̱ inaklä bäkäklä ska, je ia̱ ite isha: —Sä shkä yis da. Jera je je̱kaka̱ mineju̱ ira.
Je ukä ska Jesús je̱k baklawa̱ yäkäk ije ju ska. Jera inaklä bäkäk wa irä, ji yakei wakbläk wa irä chu̱li̱i̱ ñatulawa̱ yäkäk Jesús irä, iwa̱ dulanak wa irä ra, je rä chu̱li̱i̱ wa dami ira ki̱ka.
Mika̱ ñayöle ka̱wei wà wa irä, fariseo wa irä te iyäkä kalme ji yakei wakbläk wa ra, inaklä bäkäk wa ra su̱a ra, ijewa te iwa̱ dulanak wa ia̱ ichaka: —¿Jiye ije yäkäke̱ inaklä bäkäk wa ra, ji yakei wakbläk wa ra rä na?
Je ssa Jesús te ra, ite isha ijewa ia̱: —Sa̱ tso̱ bäi wa ki̱ ka sä bäiwa̱k sher kuna, ata sä duäke̱ wa ne ki̱ isherke̱ rä. Ka yis dene rä sä wämo wa kiäk kuna, ata yis de rä ji yakei wakbläk wa ne kiäk.
Juan wa̱ dulanak wa irä fariseo wa irä bätsäte, ñerä jewa minejulu Jesús wäki̱ te isha iia̱: —¿Jiye Juan wa̱ dulanak wa irä fariseo wa wa̱ dulanak wa irä, bätsäke̱, ata ba wa̱ dulanak wa ka bätsä kuna rä na?
Jera Jesús te ijewa ia̱ isha: —¿Bas ia̱ ra julakolone diei ye ska tso̱ wa bätsämi jula kolonak kaldu ji̱a ijewa ra bala na ra na? Ñera je jula kolonak kaldu ji̱a ijewa ra, jera ka ijewa bätsäklei.
Ata ike̱i dämiwa̱ ji̱a je jula kolonak minaklätse̱ ijewa yika, je ke̱i wà kjepa ijewa bätsämi rä.
Yi a̱ni wa̱ paiklä nu̱l da ka wäbatsa̱nak sua kukä spa̱na wà, ata ikuna jekäi ra, je sua kukä spa̱na te inu̱l sikemi ti̱nii, je te iki̱kshe ju̱emi e̱e̱na si̱.
Ñaebä yi a̱ni wa̱ vino blonaji̱a ka tenak bewak kjuä yöle bolsa ye nu̱l da shtä naka. Ata ikuna jekäi ra, je vino blonaji̱a te bewak kjuä tsikiwe̱ ju̱emi, jera vino irä ijui irä weikarmiwa̱. Bäi si̱ ra vino blonaji̱a tie rä bewak kjuä spa̱na ja̱rka.
Etaba kicha sábado wà, Jesús damiju̱ trigo tkele sha̱na, jera iwa̱ dulanak wa dami te je wä butse rami.
Jera fariseo wa te isha Jesús ia̱: —Isu̱o. ¿Jiye ijewa te ji rä ka o̱nak kuna sábado wà, je weke̱ rä na?
Jera ite ijewa kúka: —Jera ale David wa̱ ji o̱le, mika̱ idamiju̱ ka jita, ije irä shkäk ira wa irä, ktacha̱wa̱ bäli te ra, ¿ka bas wa̱ je ktei wayile na?
Ikjawa̱ju̱ Säkeklä ju na, Abiatar dä chui wa tsa̱ku̱i ra. Je te pan tso̱ me̱leka̱ ñawa̱, je ma̱ ite ira shkäk wa ia̱. Ata ka ka̱ kuna je ñaklä, ata je ñe rä chui wa ebä te.
Ñakäi ite isha ijewa ia̱: —Sábado yönaksa̱ rä ditsä ia̱, ata ka ditsä yöneksa̱ rä sábado ia̱ kuna.
Je ki̱ka ditsä yäbei, je rä sábado wäkirií.

3

Etäbä kicha Jesús kjawa̱ju̱ni ñapaktäklä jui na, jeska jäiyi ekla jula ssi̱lewa̱ katke.
Jera moska te isu̱e tso̱ wäsi̱wa iwa̱ je bäiwa̱ ta sábado wà í̱ ki̱ka, iwa̱ ikjatiäkläwa̱pa.
Jera ite isha je ekla jula ssi̱lewa̱ ia̱: —Ma je̱k duöka̱ klä ki̱, biköle sha̱na.
Jera ite isha ijewa ia̱: —¿Sábado wà ka̱ tso̱ ji bäi wa̱klä, ata ji yakei wa̱klä? ¿Sa̱ tsa̱tkäkläksa̱, ta sä ktäkläwa̱? Ata ijewa si̱wa̱tiacha̱wa̱.
Ñerä ikju̱atkawa̱ te ipája̱mi tso̱ wa su̱aksa̱, ñakäi ije̱r ianawa̱ ijewa je̱r dä därërë ki̱ka. Jera ite isha je ekla ia̱: —Bä jula paruöksa̱. Jera ite iparuaksa̱, jekäi ijula bäinani.
Jera fariseo wa mineksa̱julu ebä ra, iñaje̱rku̱a Herodes ja̱mi wa ra maikäi ra ite Jesús weikemiwa̱ rä wà.
Jekjepa Jesús je̱k tsa̱ju̱ami tipä kjäka iwa̱ dulanak wa ra. Jera chu̱li̱i̱wa̱ dar Galilea ska minemi ira. Ñakäi Judea ska wa,
Jerusalén ska wa, Idumea ska wa, Jordán a̱mikata wa, ñakäi Tiro irä Sidón irä pája̱mi wa, chu̱li̱i̱wa̱ date iwäki̱, ji e̱e̱na we̱ke̱ ite ssa ijewa te ki̱ka.
Ñerä ite isha iwa̱ dulanak wa ia̱, jewa wa̱ ko̱no yulächa̱klä kja ije ia̱, iöle je chu̱li̱i̱ wa terwa̱ ija̱mi yika.
Jeska ite sä bäiwa̱ni chu̱li̱i̱ ki̱ka duë ta wa biköle ñapatkäke̱ täkili wà iwa̱ ipassäkläwa̱pa.
Ñakäi wikblu ñá shtä wa te Jesús su̱eke̱ ra, iñajäkläke̱wa̱ wakte iwäja̱mi, ia̱rke̱ jela täkii te isheke̱: —Ba ne rä Säkeklä yaba rä.
Ata Jesús te iu̱ñeke̱ e̱e̱na ka iwa̱ yi ije rä shäkläka̱.
Jekjepa Jesús mineka̱ju̱ ka̱ bata ki̱, jeska ra ite mane sherke̱ iwakei ki̱ jewa kia jaté, jera jewa dejulu iwäki̱.
Jewa kuka ite doce, se̱nak käjäklä ije ra, ñakäi iwa̱ patkenak sa paktäk, ñakäi täkili ma̱klä ijewa ia̱ be kjäiä tuläkläksa̱. Jewa kia ite iktei bata shäk wa ni.
Jewa kuka ite doce kie rä: Simón, je kiani ite Pedro ni;
ñakäi Zebedeo yaba Jacobo irä, iel Juan irä, jewa kia ite Boanerges ni (je kte wà rä “Tala käi wa”);
Andrés irä, Felipe irä, Bartolomé irä, Mateo irä, Tomás irä, Jacobo Alfeo yaba irä, Tadeo irä, Simón ale bakle kju̱atkäk gobierno ra irä,
Judas Iscariote wa, ale Jesús ju̱akksa̱ irä. Jekäi ijewa dejuluni ju ska.
Jera etäbä kicha chu̱li̱i̱ tapanani jeska, jekäi ka ijewa deneksa̱ yäkäkbä jibä.
Je ssa isaka wa te ra, ijewa bitejulu itsa̱kmi, je rä ijewa te isha iwäiarke̱ irä ni ki̱ka.
Jera ñayöle ka̱wei wà wa dar Jerusalén, jewa te isha: “Ije rä kololewa̱ Beelzebú wa̱, ñakäi be tsa̱ku̱i ne oloi ja̱mi ite be kjäieke̱ksa̱ rä.”
Ñerä ite ijewa kia jaté iwäja̱mi, jewa ia̱ ite ji paka jile she ja̱mi: “¿Maikäi Satanás wakei je̱k kjäiä na?
Ikuna gobierno eyaka ñabalabutsa kju̱atkäk ñawakwabä ra, jera jewa rä ka täki ta ji̱a ji wa̱k.
Ikuna el jui ta wa ñabalabutsa kju̱atkäk ñawakwabä ra, jera jewa rä ka täki ta ji̱a ji wa̱k.
Ikuna Satanás je̱kaka̱ kju̱atkäk je̱k ra, je̱k bala butsäk ra, jera je rä ka täki ta ji̱a ji wa̱k, ata jera ike̱i dewa̱ weikanakwa̱.
“Yi a̱ni ka kjäkwa̱ ditsä täkii ju naka idäli jakibläk, iwakei ka mo̱newa̱ iwa̱ säkätä ra. Jekäi ebä ne ra ite iju wajemiksa̱ rä.
“Kte si̱ wà yie ishe bas ia̱, ji nui biköle, kteka̱ yakei Säkeklä ukä ja̱mi jini irä käi biköle, je ki̱ sä rä janakwa̱ bitaba.
Ata yi kta yakei Wikblu Sikina ukä ja̱mi ra, mik a̱ni ka je rä janakwa̱ kuna bitaba, ata je ki̱ nui ja̱rmika̱ jekjeye.”
Je sha ite rä, ijewa te isha ije ja̱mi wikblu ñá shtä tso̱ ki̱ka.
Jera Jesús a̱mi irä, iel wa irä dejulu ñawäkukacha̱wa̱ je tapalewa̱ ektaka te ekla patkami ikiäk.
Jera chu̱li̱i̱ wa tso̱ ñajäklelewa̱ Jesús pája̱mi, jewa te isha iia̱: —¡Issö! Ma a̱mi irä bä el wa irä, bä kuta wa irä de kajali jí sa̱ tso̱ wa ektaka, jewa te ba yuleke̱.
Jera ite ijewa kúka te isha: —¿Mane rä yis a̱mi, yis el wa rä na?
Jera ite ñajäklelewa̱ tso̱ ipája̱mi shkiritkeksa̱ wa su̱a, jekäi ite isha: —¡Isu̱o! Jí wa ne rä yis a̱mi, yis el wa rä.
Ka irä jiye kuna ta, yi te ji sherke̱ Säkeklä ki̱ o̱nak je wawá̱ ra, je ne rä yis el dä, yis kuta rä, yis a̱mi rä.

4

Etäbä kicha Jesús te sa paktamini tipä kjä ja̱mi. Jera chu̱li̱i̱wa̱ tapanawa̱ iwäja̱mi e̱e̱na, je ki̱ka ije̱k jiaka̱ ko̱no kate tipä ki̱ ja̱rka, jeska ije̱tkawa̱. Jera je chu̱li̱i̱ wa biköle tapanawa̱ tipä kjä ja̱mi.
Jeska ite ijewa pakta saka saka, jile she ja̱mi. Sa pakte kate ite ra ite isha ijewa ia̱:
—¡Jikäi issö! Däli tkäk ekla mineju̱ ituläk.
Jekäi ite itule rami ra, iwä sha̱ jolona ña̱la ki̱, jeska du dejulu te ikatacha̱wa̱.
Sha̱ jolona jak yäkä na, ishäkä ka ta bäi shtä ska, tsikinaka̱ mane mane, je rä ka irä ishäkäí ta bäi ki̱ka.
Ata ka̱wä deka̱ju̱ ra, je te idäläwa̱cha̱wa̱, jera issi̱nacha̱wa̱, ka irä ñak kicha ta bäi ki̱ka.
Sha̱ jolona dika yäkä na, jera je dika yäkä kibina te iki̱tiacha̱wa̱, ka wäne.
Sha̱ jolona ishäkä bäi ki̱ka, je tsikina, kibina, je wäna treinta käi, sesenta käi, cien käi.”
Jera ite isha: —Yi rä kukä ta wassënak ra, ¡je ku̱ issö!
Mika̱ Jesús kaldu iwakei ebä ra, isäkätä ja̱mi kajali wa te ale doce wa ra ñara je ji paka ite jile she ja̱mi je wachaka iia̱.
Jera ite ijewa ia̱ isha: —Bas ia̱ Säkeklä gobiernoí ji blelewa̱ me̱na ju̱ñenak, ata kju̱awa ia̱, ji biköle yirke̱ rä jile she ja̱mi ebä.
Je rä ijewa wa̱ isu̱aklä su̱le, ata ka iwäna ijuenaklä, ñakäi ijewa wa̱ issäklä ssële, ata ka ije̱r na idäkläwa̱. Je rä ka ijewa ñamanewa̱kläksa̱ ijewa nui janakläwa̱ bitaba.”
Jekjepa ite isha ijewa ia̱: —¿Je ji paka yie jile she ja̱mi, je ia̱ ka bas je̱r ko̱ne na? Jera ¿maikäi bas je̱r ko̱rmi ji pake jile she ja̱mi biköle ia̱ na?
Je däli wä tkäk te rä Säkeklä ktä ne tula.
Je kte tuluna ska, ale ijolona ña̱la ki̱, jewa ne rä manele te kte ssá ra, plaa Satanás däke̱ju̱ te je kte tkelema̱ ije̱r ska tse̱ju̱eke̱mi.
Je ijolona jak yäkä na, jewa ne rä manele te kte ssa ra, ite ikuke plaa je̱r ssële a̱naa rä.
Ata iwakwa rä ka ñak kicha ta bäi, ki̱ka ka ise̱nak shka̱ja̱; jera mika̱ weikane iräle, sälwi su̱ne iräle dewa̱ kte kju̱ei ra, plaa ijewa te ijeke̱wa̱.
Je isha̱ jolona dika yäkä na, jewa ne rä kte ssäk wa rä.
Ata jí ke̱i ska ji te sa̱ je̱r iawe̱ käi, sa̱ je̱k wäyuä blune wà käi, jile saka tker sa̱ ja̱mi käi, je kjäke̱wa̱ te je kte ki̱tieke̱wa̱, je te iawe̱ke̱wa̱ ka wä ta.
Ata ijolona ishäkä bäi ki̱, jewa ne rä manele kte ssäk wa, je kukäk wa rä; jewa wärke̱ treinta käi, sesenta käi, cien käi.”
Ñakäi ite isha ijewa ia̱: —¿Baishe sä te tsi̱ni tse̱mité dunakcha̱ cajón niki̱ka iräle, ja̱ka̱ niki̱ka iräle na? ¿Ka je dueka̱ rä iduäkläka̱ ki̱ka na?
Iwa rä ka ji a̱ni kuna blelewa̱ käi, ata je rä kjayinakwa̱ ebä; ñakäi ka ji a̱ni kuna jaki käi, ata je rä tse̱nakksa̱ atjä ebä.
Yile rä kukäta wassënak ra, ¡issö!
Ñakäi ite isha ijewa ia̱: —Ji ssa bas te wabiketsö tsa̱na. Ji wà bas te ji mabla sa saka ia̱, je ja̱mi ji mablermi bas ia̱, ji ki̱dämiksa̱ bas ia̱.
Iwa rä yi wa̱ ji tso̱, je ia̱ iki̱ me̱rmi. Ata yi wa̱ ka ji kuna, je yika ji tso̱ iwa̱ kjelabä jibä bakanamiksa̱.”
Ñakäi ite isha: —Säkeklä gobiernoí rä jishtä ekla te däli wä tule ka̱ ki̱ka käi.
Tuina ra ije käpäke̱wa̱, ka̱ñinawa̱ ra ije̱käke̱ka̱ni, jera je däli wä tsikirte kibirte, maikäi iräle ka ke̱i ta ije wa̱,
ata ishäkä te je tsikiwe̱ke̱ rä je̱r wà; säkätäba itäbä, itäki̱ iwärukjei, itä ska iwä täle.
Ata mika̱ iwä älina ra, plaa itabeli tkärawa̱ ija̱mi, iwä tiäklä ke̱i dewa̱ ki̱.”
Ñakäi ite isha: —¿Ji käi ja̱mi sä te Säkeklä gobiernoí pakemi na? ¿Mane shtä jile she ja̱mi sä te ipake na?
Je rä jishtä mostaza wä käi. Je tkenawa̱ ishäkä na ra, je rä tsi̱ne si̱ jile wä tso̱ ka̱jiska biköle katäbäka.
Jeiräta itkenawa̱ ra, ikibir mar ta̱i isaka tkele biköle tsa̱ta, ijula je̱rke̱ ta̱i du ju̱nak ka̱sha̱ka ju yör dawa̱ ijula na kje.”
Jekäi ite ijewa ia̱ kte paka jile she ja̱mi saka saka jí ite ishe dar käi, bikö ijewa ia̱ issërke̱ ja̱mi.
Ka iwa̱ ji pakane ijewa ia̱ ka yile kuna jile she ja̱mi käi, ata iwakwa ebä ra, ite iwa̱ dulanak wa je̱r ku̱eke̱ je biköle wà.
Je ke̱i wà ka̱tuir dawa̱ ra, ite isha ijewa ia̱: —Sä shkäksa̱ tipä a̱mikata.
Jekjepa ite je chu̱li̱i̱ wa patkami ra, ijewa te je ikatke ko̱no na käi itsa̱mi. Ñakäi ko̱no saka shkäteña ira.
Ñerä si̱wa̱ ju̱naté ta̱i, je täkili te tipä tjuewa̱ka̱ ko̱no ja̱rka. Je te ko̱no pshiwe̱rawa̱.
Jera Jesús kapawa̱ ko̱no ñak na, tsa̱ku̱ katabläklä shtä ki̱ka. Jera ijewa te ishki̱wa̱ te isha iia̱: —Sapaktäk, ¿ba ia̱ ra sa tuar dawa̱ je wa̱ ka ji kuna na?
Jera ishki̱naka̱ te si̱wa̱ uña, ñakäi ite isha tipä ia̱: —Ma si̱wa̱tiöwa̱ bitaba. Jera si̱wa̱ wätkenawa̱, ji biköle wäkolonawa̱ bii.
Jera ite isha ijewa ia̱: —¿Jiye bas suanacha̱wa̱ rä, maikäi ka bas ia̱ ji biketsarba etkabä rä na?
Jera ijewa suanacha̱wa̱ e̱e̱na si̱ te ichaka ñaia̱: —¿Jera yi si̱ ije rä, je ktä ssë si̱wa̱ te tipä te rä na?

5

Jekäi ikjaksa̱julu a̱mikata Gadara wa ke̱i ki̱.
Jera Jesús deksa̱ju̱ ko̱no na ebä ra, ekla kololewa̱ wikblu ñá shtä wa̱ daksa̱ju̱ sa̱ nu̱l bläklä ska deju̱té iwäki̱.
Je se̱r dä sa̱ nu̱l bläklä ska. Yi a̱ni ia̱ ka imo̱r, cadena wà ji wà a̱ni.
Ije rä mo̱nak ta̱i ikläka tabeli yaka wà, ñakäi cadena wà, ata ite cadena butse tkeke̱wa̱, tabeli yaka ku̱eche̱ke̱wa̱. Ka yi a̱ni täki ta iwätkewa̱k.
Del ka̱piana tuina, ia̱rke̱ ije̱k shka̱wa̱ke̱ jak wà, sä itäbiäklä ska irä, ka̱tsä na irä.
Mika̱ je te Jesús su̱a ka̱miika ra, itu̱na pjoo je̱tkawa̱ wakte iwäja̱mi.
Jekäi ije a̱na täkii te isha: —Jesús, Säkeklä Ji Biköle Tsa̱ta yaba, ¿jiye ba bite yis wäki̱ rä na? Yie ma ia̱ ka̱kie pjoowa̱ si̱ Säkeklä ki̱ka, ¡ke yis paka ji shka̱l ssäk!
Je rä Jesús te isha kja iia̱: “¡Wikblu ñá shtä, ma je̱k tso̱ksa̱ ije ska ni!” ki̱ka.
Jera Jesús te ichaka iia̱: —¿Jiräni ba kie rä? Jera ite ikúka: —Yis kie rä chu̱li̱i̱ ni, sá rä chu̱li̱i̱ ki̱ka.
Jera ika̱kia ta̱i Jesús ia̱, ka iwa̱ ijewa patkäklämi kju̱awaka je ke̱i yika.
Jeska alemana ka̱tsä na köchi ka̱biä tso̱ chu̱li̱i̱.
Jera jewa ka̱kia iia̱ te isha: —Sá patkömi köchi ska, sá kjäkläwa̱julu jewa ja̱rka.
Jera Jesús te ka̱ ma̱ ijewa ia̱. Jekäi je wikblu ñá shtä wa kjaksa̱julu, ñapatkacha̱wa̱ köchi ja̱rka. Je köchi wa rä dos mil käi. Jewa ñatka jolowa̱mi ka̱ ukä ki̱ tipä na, shtacha̱wa̱ diklä te.
Jera je kjänanak wa julunami te je ktei sha jukläyäkä na irä ipája̱mi na irä. Jekäi ijewa biterté ji o̱na rä su̱ak.
Jewa dejulu Jesús kaldu ska ra, ijewa te je wäialeksa̱ be chu̱li̱i̱ wa̱ su̱a je̱tkelewa̱, pajielewa̱ni, je̱r tani bäi; je te ijewa suawa̱cha̱wa̱.
Jera je su̱ak wa te ijewa ia̱ ipaka ji o̱na ale wäialeksa̱ be wa̱ ia̱ irä, ji o̱na köchi ukä ja̱mi irä käi.
Jera ijewa ñajaka̱ Jesús ia̱ ishäk pjoo iminakläju̱pani ijewa ke̱i yika.
Jekäi ije mawa̱ju̱ kja ko̱no ja̱rka ra, ale säkätä ra wäialeksa̱ be wa̱ te ka̱kia pjoo iia̱ iminakläña ira.
Jera ka iwa̱ ka̱ me̱ne iia̱, ata ite isha iia̱: —Ma cho̱ni bä juka ba saka wa wäki̱, jewa ia̱ ba te ipake ji e̱e̱na si̱ wá̱ Säkekewa te ma ia̱ käi, ñakäi maikäi ije̱r bäi sha ma ia̱ käi.
Jera imineju̱ te Decápolis ska ji e̱e̱na wá̱ Jesús te iia̱ je pakami; je te biköle male̱cha̱cha̱wa̱.
Jesús deksa̱ju̱ni ko̱no ki̱ tipä jíkata ra, chu̱li̱i̱wa̱ te ipamanewa̱cha̱. Jera ije kaldu tipä kjä ja̱mi.
Jera ñapaktäklä jui tsa̱ku̱i ekla deju̱té, je kie rä Jairo ni. Je te Jesús su̱a ra, ije̱tkawa̱ wakte iwäja̱mi
ka̱kia iia̱ pjoo te isha: —Yëwa̱ yis yaba alaklä duärawa̱. Bä kute jula ma̱kka̱ iki̱ka, itsa̱tkenakläksa̱, ise̱naklä ji̱a.
Jera ije mineju̱ ira, ñakäi chu̱li̱i̱wa̱ minemi ira, jewa ter dami ija̱mi.
Ñerä alaklä ekla duäke̱ pi ju̱ne e̱e̱na te, bitewa̱ doce año kje.
Ije je̱k weika ta̱i sä bäiwa̱k wa chu̱li̱i̱ wà, je wà ite ji tso̱ iwa̱ biköle e̱wa̱wa̱, ka wao̱nepa a̱ni, ata je te iwätji̱wa̱mi ki̱ta ebä.
Ñerä je te Jesús palei ssa ra, ideju̱ je chu̱li̱i̱ wa sha̱na ishäbe kja̱ne te iwa̱ shönak je̱k ki̱ passawa̱.
Je rä ite ibiketsa: “Yis te iwa̱ shönak je̱k ki̱ ebä passawa̱ ra, yis bäirmini” ki̱ka.
Je ebä ra ipi ju̱rke̱ wäkolonawa̱, jera iia̱ issëna iyaka ska iweikarke̱ biköle bäinani.
Je wäsaka Jesús wakei ia̱ issëna iyaka ska täkili kjaksa̱ju̱. Jera ije̱k manewa̱té je chu̱li̱i̱ wa su̱ak te isha: —¿Yi te yis wa̱ shönak je̱k ki̱ passa rä na?
Jera iwa̱ dulanak wa te ikúka: —Ba te isu̱a chu̱li̱i̱ wa ne tenacha̱wa̱ ma ja̱mi rä, ¿je chaké ba te: ‘Yi te yis passa rä í̱’ ni rä na?
Jekäi ije te isäkätä ja̱mi tso̱ wa su̱a, yi te iwa̱ räí̱ ki̱ka.
Jera je alaklä su̱anawa̱ paju̱naka̱, ije wa̱ iju̱ñer ji o̱na ije ia̱ rä ki̱ka, je deju̱ je̱tkawa̱ wakte iwäja̱mi te ji biköle shaka̱ iia̱ bulee.
Jera Jesús te isha iia̱: —Yaba, ba te ji biketsa etkabä wà ma tsa̱tkenaksa̱. Ma cho̱ni a̱naa. Bä bäinoni bä weikarke̱ yika.
Ñerä ije ktä kaldu ji̱a ra, ale ñapaktäklä jui tsa̱ku̱i ju ska tso̱ wa dejulu te isha: —Ba yaba duawa̱. ¿Jiye bä te sa paktäk weikeke̱ ji̱a rä na?
Ata je ijewa te isheke̱ ssa Jesús te ra, ite isha ñe ñapaktäklä jui tsa̱ku̱i ia̱: —Ke bä male̱te̱nak. Ba ku̱ ji biketsö etka ebä.
Jera ka iwa̱ ka̱ me̱ne yi a̱ni ia̱ iminakläña ira, ata Pedro irä Jacobo irä iel Juan irä, jewa ebä ia̱ ite ka̱ ma̱.
Jekäi idemijulu je ñapaktäklä jui tsa̱ku̱i ju ska ra, ite isu̱a ditsä kjoyirte ta̱i, iji̱ate ta̱i, ia̱rte ta̱i jela.
Jera ikjawa̱ju̱ te isha ijewa ia̱: —¿Jiye bas kjoyirke̱, bas ji̱ake̱ rä na? Ka je yaba rä dulewa̱ kuna, ata ikapawa̱ irä.
Jera ijewa te ija̱ñetsa. Ata ije te biköle patka juluwa̱ksa̱ ju shäbeka, kjepa ite je yaba ká irä, ia̱mi irä, ira shkä wa irä kia jámi, kjawa̱julu je yaba kalme ska.
Je te yaba kukawa̱ ijulaka te isha iia̱: —Talita, cumi. (Je wà rä: “Yaba, yie ishe ba ia̱, ma je̱köka̱.”)
Jera ñawäsaka je yaba je̱kaka̱ shkamini. Jera je rä doce año. Je te ijewa male̱cha̱cha̱wa̱ e̱e̱na si̱.
Jera Jesús te ijewa ia̱ isha tsa̱na, je ka kiar ju̱ñenakwa̱ yi a̱ni wa̱.

6

Jeska Jesús mineju̱ demini ike̱i ki̱, jera iwa̱ dulanak wa damiña ira.
Mika̱ sábado dewa̱ ra, ije te sa paktami ñapaktäklä jui ska. Jera chu̱li̱i̱ te ije ktä ssa ra, jewa male̱cha̱cha̱wa̱ je te, ki̱ka ijewa te isha: —¿Mai je te jekäi ji tsa̱ rä na? ¿Je rä mane shtä je̱rike me̱na iia̱ rä na? ¿Je rä ji täkili ta o̱na ijula wa rä na?
¿Ka je ne rä ale ju yuäk rä, María yaba rä na? ¿Ka je ne rä Jacobo irä, José irä, Judas irä, Simón irä, jewa el dä kuna na? ¿Ka ikuta wa tso̱ rä jí sajewa sha̱na kuna na? Je te ijewa ktewa̱ tulaka̱ e̱e̱na.
Ata Jesús te isha ijewa ia̱: —Ka jile bata shäk mane a̱ni kuna ka dälätsalewa̱ kuna käi, ata iwakei ke̱i ska, iwakei saka wa ska, iwakei ju ska ka irä dälätsalewa̱ kuna.
Je ki̱ jeska ka iwa̱ ji we̱ täkili ta wa̱klei a̱ni, ata dueta wa elkje ebä bäiwa̱ni ite jula me̱leka̱ ijewa ki̱ka.
Jekäi ije je̱r ianawa̱, ijewa rä ka ji biketsäk kuna etkabä ki̱ka. Jera imineju̱ sa paktäk je pája̱mi jukläyäkä tsi̱dala shtä ska.
Je ukä ska ite je doce wa kiaté, kjepa ije̱kaka̱ te jewa patka bol bol. Jewa ia̱ ite ka̱wei ma ijewa wa̱ wikblu ñá shtä kjäiäkläksa̱.
Ka iwa̱ ijewa pakane ji a̱ni tsa̱kmi kuna kianak ña̱la ki̱ käi, däli tsa̱klä iräle, ñanak iräle, inaklä tsa̱k ikipa ja̱mi iräle, ata kata ebä;
sandalia ebä jiä jämi, ka paiklä tsa̱k kuna botkä.
Ñakäi ite isha ijewa ia̱: —Mai bas kjawa̱ ju etka na ra, jeska ebä bas se̱r bikö je ke̱i ska bas marmini kje.
Maile ke̱i ta ska wa te ka bas kiewa̱ ra, ñakäi ka bas ktä ssë ra, jera jeska bas maksa̱julu ra, bas klä ktä pjoi pakpöta̱na, bas wa̱ jishtä ijewa rä kjashäklä ijewa ia̱.
Jekäi ijewa minejulumi te sa pakta, sa kiana je̱k manewa̱kksa̱ ktei wà.
Ñakäi be chu̱li̱i̱ kjäiaksa̱ ijewa te. Aceite tkaka̱ ite duë ta wa chu̱li̱i̱ ki̱ka, jekäi jewa bäiwa̱ni ite.
Ka̱ tsa̱ku̱i Herodes te Jesús palei ssa, ije kie ju̱ñenawa̱ biköle wa̱ bäi si̱ ki̱ka. Jekäi moska te isheke̱: —Juan säwäukewa̱k ne shki̱naka̱ni dulecha̱wa̱ wa sha̱na rä. Je ne ki̱ka ije wa̱ täkili tso̱ jile wa̱klä kju̱awa rä.
Isaka te isheke̱: —Elías ne irä. Ata isaka te isheke̱: —Je rä jile bata shäk, jishtä jile bata shäk wa bakle käi.
Ata je ssa Herodes te ra, ite isha: —¡Juan ale tsa̱ku̱ teleksa̱ yis wa̱ ne shki̱naka̱ rä!
Iwa rä Herodes ne wa̱ Juan yile kolonakwa̱ rä, je mu̱awa̱ ite cadena wà sä wätiäklä ska Herodías kju̱ei, je rä iel Felipe se̱naklä, je ra ise̱nawa̱ ki̱ka.
Je rä Juan te isheke̱ Herodes ia̱: “Je ma wa̱ bä el se̱naklä katke, ka jekäi ma ia̱ ka̱ kuna,” je ki̱ka.
Je ki̱ka, Herodías je̱r ki̱ Juan ianawa̱ e̱e̱na. Je ki̱ ishena kota̱nakwa̱, jeiräta ka itäkita maikäi a̱ni.
Ka irä jiye kuna ta, Herodes suarke̱ Juan yika, ñakäi ite iwetseke̱, iwa̱ iju̱ñer je rä ditsä wämo sikii ki̱ka. Ije te ji sheke̱ ssëke̱ ite ra, je te ije̱r iawe̱ke̱ ta̱i, jeiräta ite issëke̱ je̱r bäi wà.
Bata jekjepa ike̱i dewa̱ iia̱. Mika̱ Herodes ki̱ año deka̱ ra, je diei yäklä ye ite jile yula itsa̱tkäk bäi bäi wa irä, iguardia wa tsa̱ku̱i wa irä, Galilea ska blu wa irä ia̱.
Jera Herodías yaba busi dewa̱ju̱, je klä ju̱a; je wà Herodes irä, ije ra ñatululewa̱ yäkäk wa irä, jewa wäbatsacha̱wa̱. Ñerä ka̱ tsa̱ku̱i te isha je busi ia̱: —Ji kiarke̱ ba ki̱ je kiö yis ia̱, jera je me̱mi yis te ma ia̱.
Jekäi ikabla iia̱ etkabä: —Ji kia ba te yis ia̱ käi me̱mi yis te ba ia̱, yis dä sa̱ tsa̱ku̱i ye je ke̱i mowämo kje.
Jera je mineksa̱ju̱ te ichaka ia̱mi ia̱: —¿Jibä kie yie na? Jera ia̱mi te ikúka: —Juan säwäukewa̱k tsa̱ku̱ ne kiö rä.
Jera mane manebä idewa̱ju̱ni ka̱ tsa̱ku̱i wäki̱ je kiäk iia̱, te isha: —Yis ki̱ ishena rä, ba te jí kje ra Juan säwäukewa̱k tsa̱ku̱ ne che̱té yis ia̱ plato ki̱ka rä.
Ñerä ka̱ tsa̱ku̱i je̱r ianawa̱ e̱e̱na. Ata ikabla etkabä kju̱ei, ñakäi ñatululewa̱ yäkäk ira wa kju̱ei, ka iwa̱ je wäshewa̱klei.
Jera ñawäsaka je ka̱ tsa̱ku̱i te guardia ekla patkami Juan tsa̱ku̱ tsa̱kté, jekäi je mineju̱ te itsa̱ku̱ tiaksa̱ sä wätiäklä ska.
Je wa̱ itsa̱ku̱ detse̱ plato ki̱ cha̱mi ite je busi ia̱, kjepa je busi te icha̱mi ia̱mi ia̱.
Mika̱ iwa̱ dulanak wa te je ju̱ña ra, ijewa dejulu wa̱ inu̱l minetse̱ blacha̱ sa̱ nu̱l bläklä ska.
Jesús ktei bata shäk wa tapanani iwakei ra. Jera ijewa te ipakani iia̱ biköle ji wá̱ ijewa te käi, jiräni ijewa te sa paktata̱na käi.
Jera ije te isha ijewa ia̱: —Sä shkä kju̱awa ka̱ wakei ebä ska, bas je̱räklä elkje. Je rä chu̱li̱i̱ mar irä, idar irä, ki̱ka ka ka̱ däksa̱ ijewa ia̱ yäkäkbä jibä.
Jekäi iminejulu iwakwa ebä ko̱no ki̱, ka̱ wakei ebä ska.
Ata chu̱li̱i̱ te iminejulu su̱a, jera ijewa je̱r ku̱a ite. Je ki̱ka jukläyäkä biköle ska wa julunami klä wà, demijuluba ijewa wätsa̱k.
Ñerä ideksa̱ju̱ ra, ite je chu̱li̱i̱wa̱ su̱a, jera ije̱r ja̱mi jewa dälänacha̱wa̱, ijewa rä oveja ka kjänanak ta käi ki̱ka. Jera ite ijewa paktami kte saka saka wa.
Jera ka̱wä deewa̱ kja ra, iwa̱ dulanak wa ñasikawa̱ iwäja̱mi te isha: —Jiska rä ka̱ wakei ebä, ñakäi ka̱wä deewa̱ kja irä.
Wë ditsä patkö iminaklä sa pája̱mi ka̱ tso̱ shtä ska, jukläyäkä tsi̱dala shtä ska, jile tju̱ak iwakwa wa̱ ñanak.
Jera ite ijewa kúka te isha: —Bas ne ku̱ ijewa chewo̱ rä. Jera ijewa te isha: —¿Sá ma pan tju̱ak säkei ta dosciento denario kje, jewa sá te ijewa chewe̱ na?
Jera ite ijewa chaka: —¿Bitäbä bas wa̱ pan shkä rä? Bas cho̱ isu̱ak. Jera ijewa te isu̱a ra, ite isha iia̱: —Cinco, ñakäi nima botäbä.
Jera ite ijewa paka biköle pakäk ñajäkläk tala ki̱ka eyaka eyaka kju̱awa kju̱awa.
Jekäi iña jakla eyaka eyaka kju̱awa kju̱awa cien cien käi, cincuenta cincuenta käi.
Jera ite je pan cinco irä, nima botäbä irä kukawa̱, jera iwä kaka̱ jöikje ka̱kia iki̱, kjepa je pan bala butsa ma ite iwa̱ dulanak wa ia̱ ijewa wa̱ wadenak, ñakäi je nima botäbä bala butsa ma ite biköle ia̱.
Biköle yaká, jekäi issënacha̱wa̱.
Jera ijewa te pan irä, nima irä, ukäla shtani canasta na doce pshipshii.
Jera je pan ñak jäiyi wa ebä däka̱ rä cinco mil.
Jera plaa ite iwa̱ dulanak wa paka ñajiäkka̱ ko̱no ja̱rka, kjäkksa̱ba a̱mikata iwätsa̱k Betsaida ka, je dälei ja̱mi ije te je chu̱li̱i̱ wa patke kate.
Jekäi ite ijewa patkamini ra, imineka̱ju̱ ka̱ bata ki̱ka ka̱kiäk.
Jera ka̱tuinawa̱ ra, ko̱no dami tipä mo̱sha̱, ata Jesús kalduta̱na ka̱ pjota ki̱ iwakei ebä.
Je te isu̱a ka̱miika ra, ijewa chicharte ko̱no ju̱ak, si̱wa̱ te ijewa patke kate shäbeka ki̱ka. Ñerä sä wäñinaklä tuina idäkläka̱ cuatro wa ra, idaju̱ ijewa wäki̱ klä wà tipä bata ki̱. Jekäi issëna ijewa ktä cha̱k kjäkju̱ba.
Ata ijewa te isu̱a idaju̱té tipä bata ki̱ klä wà ra, ijewa te ibiketsa wikblu irä ni, jera ikjoyina ta̱i.
Ka irä jiye kuna ta, bena te isu̱a, jekäi imale̱te̱nacha̱wa̱. Jera ñawäsaka ikta ijewa ra te isha ijewa ia̱: —¡Bas ssëno täkii! Yis ne irä, ke bas suana.
Ñerä ije̱k jiaka̱ña ijewa ra ko̱no ja̱rka, jera si̱wa̱ wätkenawa̱. Jera ijewa male̱te̱nacha̱wa̱ e̱e̱na si̱.
Ka irä jiye kuna ta, pan ki̱je̱le, je ka wadéne ijewa je̱r na, ijewa je̱r ko̱la rä doloiebä ki̱ka.
Jekäi ikjaksa̱julu demijulu Genesaret ke̱i ska. Jeska iko̱no mu̱acha̱ta̱na.
Ñerä iñajolowa̱ksa̱ ko̱no na ra, ñawäsaka ditsä te isu̱a ra ije ne irä.
Jera ijewa minemi je ke̱i biköle sha̱na duë ta wa jäkté ikatashuäklä na mai ije kaldu rä ju̱ñer ijewa wa̱ ska.
Jera mai Jesús dami käi, jukläyäkä tsi̱dala shtä ska iräle, jukläyäkä ta̱i ta̱i shtä ska iräle, ju tso̱ elkje shtä ska iräle, jera duë ta wa tapawe̱ke̱wa̱ isaka te sa tapanaklä däli watju̱ak shtä ska, jewa te ka̱kieke̱ iia̱ ijewa wa̱ iwa̱ shönak je̱k ki̱ batabä jibä passäkläwa̱pa, jera ipassäk wa biköle bäinani.

7

Jera fariseo wa irä, ñayöle ka̱wei wà wa manele irä, datse̱ Jerusalén ska tapanawa̱ Jesús wäja̱mi.
Jewa te iwa̱ dulanak wa sha̱ su̱a ra, ijewa jula rä ñá je wà iyäkä tso̱; je rä sä te ishe ra, ka jula sukle kuna.
(Iwa rä fariseo wa irä Judío wa biköle irä, jewa rä ka iwa̱ diklä tkene ijula ki̱ ra, ka iyäkä kuna; je rä ijewa te sä wäkiri wa wädular je dälätseke̱ ki̱ka.
Ñakäi ijewa tso̱ sa tapanaklä däli watju̱ak shtä ska je däke̱ni ka oka̱ne ra, ka iyäkä kuna. Jekäi jile saka chu̱li̱i̱ kuka ite dälätsanak, vaso paskue käi, jarro paskue käi, jile saka wao̱nak yöle bronce yaka wà paskue käi, ji ñaklä ja̱ke̱i käi.)
Je ki̱ka fariseo wa irä ñayöle ka̱wei wà wa irä, jewa te ichaka Jesús ia̱: —¿Jiye ba wa̱ dulanak wa ka se̱r sä wäkiri wa wädular ja̱mi rä, ata jewa yäkäke̱ ijula rä ñá wa rä na?
Jera Jesús te ijewa kúka: —¡Ji shäk kjäbata ebä wà wa! Bulee Isaías te bas ktei bata sha rä, iyöle katke käi: ‘Jí ditsä wa te yis dälätseke̱ rä kjäbata ebä ska, ata ije̱r ska ra ijewa rä butsäle tulämi ka̱mii yis yika.
Ijewa te yis oloitseke̱ rä ka wata. Jewa te sa pakteke̱ kje ditsä wa̱ ka̱wei me̱le ebä wà.’
Jekäi bas te ditsä wädular ebä dälätse, jewa bas te Säkeklä wa̱ sa pakale ji wa̱k jawa̱ta̱na.
Jera ite isha ji̱a ijewa ia̱: —Bäi si̱ ra bas te Säkeklä wa̱ sa pakale ji wa̱k ju̱aksa̱ rä bas wakwa wädular ebä tkenakläwa̱ ji̱a.
Ata Moisés te isha rä: ‘Ba ká irä ma a̱mi irä dälätsö’, ietkä rä: ‘Yi kta yakei iká iräle, ia̱mi iräle ukä ja̱mi ra, je kiana duäkwa̱.’
Ata bas te ishe rä: ‘Yilé te ishe iká iräle ia̱mi iräle ia̱: “Jile tso̱ yis wa̱ bas tsa̱tkäklä je rä Corbán” ’ (je kte wà rä: me̱nak Säkeklä ia̱);
jera ka bas te ka̱ me̱ kuna ji̱a iia̱ jile wa̱klä iká irä ia̱mi irä ia̱.
Jekäi bas te Säkeklä ktä wäshewa̱wa̱ bas wakwa wädular patkawa̱ bas te ebä wà. Je su̱ta bas te jile saka we̱ rami ta̱i.
Jera etäbä kicha ite je chu̱li̱i̱ wa kiaté ni iwäki̱, jewa ia̱ ite isha: —Bas biköle ku̱ yis ktä ssö, je ku̱ bas je̱r ku̱opa:
Ji a̱ni ka kuna kjäkwa̱ sä kjä na sa iawa̱kwa̱ ñá ye, ata ji däke̱ksa̱ sa̱ je̱r ska je ne te sa iawe̱ ñá ye rä.
¡Yile rä kukäta wassënak ra, issö!”
Jekjepa ite je chu̱li̱i̱ wa jawa̱ta̱na minewa̱ju̱ ju na ra, iwa̱ dulanak wa te je ite ji paka jile she ja̱mi ktei chaka iia̱.
Jera ite ikúka: —¿Ata bas ñaebä, ka je̱r na ji däwa̱ na? ¿Ka bas wa̱ iju̱ñer ji biköle tso̱ kjäkwa̱ sä kjä na ka je ia̱ sa ianakwa̱ ñá ye na?
Ñera je rä ka kjäkwa̱ kuna däkmi sa̱ je̱r ska, ata je däke̱mi rä sa̱ ñabäli ska, kjäkksa̱ni ñá jui na. Jekäi je wà ite sa̱ je̱r ku̱a ñanak biköle rä sikina.
Jekäi ite isha ji̱a: —Ji däke̱ksa̱ sa̱ je̱r ska je ne te sa iawe̱ ñá ye rä.
Iwa rä sa̱ ja̱rka, sa̱ je̱r ska ji däke̱ksa̱ rä: ka̱biketse yakei käi, ka̱wakblewe̱ käi, jakble käi, sä ktewa̱ käi,
manene käi, jile ki̱tker sa̱ ja̱mi käi, ji shi̱ana käi, ñawäyue käi, ji äina tker sa̱ ja̱mi ka wätkelewa̱ ta käi, sa̱ je̱r ki̱ sa saka iar ijile ki̱ käi, sa saka sheka̱ yakei käi, je̱k ssë käi, jile we̱ ka je̱r ta käi.
Je yakei biköle datse̱ rä sa̱ ja̱rka, je ne te sa iawe̱ ñá ye rä.
Jekäi jeska ije̱kaka̱ mineju̱ Tiro irä Sidón irä ke̱i sha̱na, jera ikjawa̱ju̱ ju na. Jera ka ije ki̱ yi a̱ni shene ijuñakwa̱, jeiräta ka ibler a̱ni.
Jekäi plaa ebä alaklä ekla te iju̱ñawa̱. Je yaba alaklä rä kololewa̱ wikblu ñá shtä wa̱. Je deju̱ je̱tkawa̱ wakte iklä kicha ja̱mi.
Je alaklä rä Sirofenicia wa delewa̱ Griego wa ye, je ka̱kia iia̱ iwa̱ iyaba ki̱ka be kjäiäkläksa̱.
Jera ite ikúka: —Yabala ne che säkätäba rä. Ata yabala yika pan bäkeksa̱ ju̱nakmi chichi ia̱, ka je rä bäi kuna.
Jera ije te ikúka te isha iia̱: —Säkekewa jekäi irä. Jeiräta chichi rä yabala yäkäke̱ pjoi jolorke̱ je ñata mesa niki̱na.
Jera ite isha ije ia̱: —Jekäi ba te isha ki̱ka ma cho̱ni, ba yaba jawa̱ta̱na e̱ná be te.
Ñerä je alaklä mineju̱ni ijuka ra, ite iyaba ku̱a ikalme ja̱ka̱ ki̱, jalewa̱ e̱ná be wa̱.
Tiro ke̱i ska Jesús biteju̱ni Sidón wa, dáteju̱ Decápolis ke̱i sha̱na, deni Galilea tipei kjä ja̱mi.
Jera ekla detse̱ iwäki̱ kukä balewa̱, ktä wätelewa̱. Jekäi ijewa ka̱kia iia̱, ijula ma̱kläka̱ ije ki̱ka.
Jera ite ikiami kju̱awa chu̱li̱i̱ wa tso̱ yika. Ñerä ijulasku patkawa̱ ikukä na, ikjali tjuaksa̱ kjepa ikjäktä passawa̱ ite.
Jera iwä kaka̱ jöikje, ú̱na te isha iia̱: “¡Epata!” (Je kte wà rä: “¡Bä kjäyenoju̱mi!”)
Jera ñawäsaka ikukä kjäyena, ikjäktä wäkukäk jälena tulami, jera iktaka̱ni bäi ebä.
Jera ka iwa̱ ijewa pakane ishäk kuna yi a̱ni ia̱, ata ite ijewa uñeke̱ ja̱mi ki̱ta si̱ ijewa te ipakeke̱.
Ijewa male̱te̱nacha̱wa̱ e̱e̱na te isha: “Ji biköle wá̱ ite rä baa. Kukä balewa̱ wa bäiwa̱ni ite kte ssäk, ñakäi ktä wätelewa̱ wa bäiwa̱ni ite ktäk!”

8

Je bala na etäbä kicha chu̱li̱i̱wa̱ tapanani, ata ka ji a̱ni kuna ijewa wa̱ ñanak. Je ki̱ka Jesús te iwa̱ dulanak wa kia jaté, jewa ia̱ ite isha:
—Yis je̱r ja̱mi jí chu̱li̱i̱ wa dälänacha̱wa̱. Ka irä jiye kuna ta, tres día kana ijewa se̱naté yis da, ijewa wa̱ ji a̱ni ka kuna ñanak.
Jekäi ikuna yie ipatkamini ijuka bäli ebä ra, iö iwätuir jolormi ña̱la wà, ijewa manele dar dä ka̱mii ki̱ka.
Jera iwa̱ dulanak wa te ikúka: —¿Maka sä te pan tse̱ jí ka̱ wakei ebä ska sa̱ wa̱ jí wa chewa̱klä na?
Jera ije te ichaka ijewa ia̱: —¿Bitäbä bas wa̱ pan shkä rä na? Jera ijewa te ikúka: —Siete.
Jera ite je chu̱li̱i̱ wa paka ñajäkläkwa̱ i̱ski̱. Jera ite je pan siete kukawa̱, je ki̱ ite wekte sha Säkeklä ia̱, kjepa je bala butsa ma ite iwa̱ dulanak wa ia̱, jewa wa̱ wadenak. Jekäi ijewa te je chu̱li̱i̱ wa chewa̱ iwa.
Ñakäi ijewa wa̱ nima tsi̱dala shkä elkje. Je ki̱ ika̱kia, kjepa ite ijewa paka iwachewa̱k.
Ijewa yaká, jekäi issënacha̱wa̱. Jera iukäla a̱ta̱na kita̱nani canasta na siete.
Ijewa rä cuatro mil kjena. Jekjepa ite ijewa patka tulami.
Je ukä ska ije̱k jiaka̱ ko̱no ja̱rka iwa̱ dulanak wa ra, dateksa̱ Dalmanuta ke̱i ki̱.
Jera fariseo wa dejulu, ñajaka̱ Jesús wächakewa̱k. Ijewa te wäsi̱wa ipaka jile wa̱k ka̱jöir ska ijuenaklä ye.
Jera iu̱na täkii ija̱rka te isha: —¿Jiye jira sa̱ tso̱ wa te ji kieke̱ ijuenaklä ye rä na? Ata kte si̱ wà yie ishe bas ia̱, jira sa̱ tso̱ wa ia̱ ka ji a̱ni kjayinak ijuenaklä ye.
Jera ite ijewa jawa̱ta̱na, jekäi ije̱k jiaka̱ni ko̱no ja̱rka mineju̱mi tipä a̱mikata.
Jera iwa̱ dulanak wa je̱r shenacha̱wa̱ pan tsa̱k, ata etababä shkä iwa̱ ko̱no na.
Jera ite ijewa pakta tsa̱na, te isha: —¡Issö! Bas se̱no je̱r ki̱i̱ fariseo wa levadura yika irä, Herodes levadura yika irä.
Jekäi je te iktewa̱ tulaka̱ te isha: —Je rä ka sa̱ wa̱ pan shkä ne ki̱ ite isheke̱ rä.
Je de Jesús je̱r na, jera ite isha ijewa ia̱: —¿Jiye bas ktewe̱ke̱ ka bas wa̱ pan shkä te rä na? ¿Ka bas je̱r na ji däba, ka bas je̱r ko̱rba na? ¿Bas je̱r ko̱la rä doloiebä na?
¿Bas dä wäbala ta, ata ka iwajuer na? ¿Bas dä kukä ta, ata ka iwassër na? ¿Ka bas je̱r ja̱ne ji̱a na?
Mika̱ yie pan cinco bala butsa cinco mil wa ia̱ ra, ¿bitkä canasta pshina bas te iukäla shtani ra rä na? Jera ijewa te ikúka: —Doce.
—Ñakäi mika̱ yie pan siete bala butsa cuatro mil wa ia̱ ra, ¿bitkä canasta pshina bas te iukäla shtani ra rä na? Jera ijewa te ikúka: —Siete.
Jera ite ichaka ijewa ia̱: —¿Ka bas je̱r däba jeska na?
Jera idemiju̱ Betsaidaka. Jera ekla ka wä wajuenak kuna detse̱ isaka wa̱ iwäki̱. Jekäi ijewa ka̱kia iia̱, ijula tkäkläwa̱ ija̱mi.
Jera ite je ka wä wajuenak kuna kukawa̱ ijulaka, minetse̱ iwa̱ je jukläyäkä tsi̱ne ektaka. Jeska ikjali tjua iwäbala ja̱mi ra, ijula ma̱ka̱ iki̱ka. Ñerä ite ichaka iia̱: —¿Jile juer ta bä wäna?
Jera iwächa̱mi ka̱ su̱ak te isha: —Yis wäna ditsä juerke̱, ata ijuer kal ne shkäke̱ rä käi.
Jera etäbä kicha ijula tkawa̱ iwäbala ja̱mi. Jekäi ite iwasu̱a jaree, jera ibäinani; iwäna ji biköle juenani bäi ebä.
Jera ite ije patkamini ijuka te ishami iia̱: —Ka ma miwa̱ kuna jukläyäkä tsi̱ne shtä na.
Jesús mineju̱mi iwa̱ dulanak wa ra Cesarea Filipo ke̱i sha̱na jukläyäkä tsi̱dala shtä ska. Ñerä ña̱la wà ite ichaka iwa̱ dulanak wa ia̱, te isha: —¿Jiräni ditsä te ishe yi yis dä na?
Jera ijewa te ikúka: —Moska te ishe ba rä Juan säwäukewa̱k ni; isaka te ishe ba rä Elías ni; ata isaka te ishe ba rä jile bata shäk wa bakle sha̱ ekla ni.
Jera ite ijewa ia̱ ichaka: —Ata ¿ñe jini bas te ishe, yi yis dä na? Jera Pedro te ikúka te isha iia̱: —Ba ne rä Säbäkäkksa̱ rä.
Jera Jesús wa̱ ka ijewa pakane ishäk kuna yi a̱ni ia̱.
Jekäi ite ijewa paktami ditsä yäbei kiana weikanak ta̱i, ju̱nakksa̱ sä wäkiri wa wa̱, chui tsa̱ku̱i wa wa̱, ñayöle ka̱wei wà wa wa̱, ñakäi kota̱nakwa̱, ñakäi je ukä ska tres día ra shki̱nakka̱ni.
Je kte sha ite tsa̱na. Jera Pedro te ikia tsa̱mi iwakei ebä, jeska ite iuñami.
Ata ije̱k manewa̱té iwa̱ dulanak wa su̱ak, te Pedro uña, te isha iia̱: —Satanás, ma je̱k tso̱ kju̱awa yis yika. Ka ba wa̱ ibiketsane Säkeklä käi, ata ditsä käi ebä.
Jera ite chu̱li̱i̱ wa kia jaté iwa̱ dulanak wa ra ñara, jewa ia̱ ite isha: —Yilé shkakle yis ja̱mi ra, ke je je̱k biketsa, ata je cruz kpöka̱, minak yis da.
Ka irä jiye kuna ta, yi je̱k tsa̱tkakleksa̱ ra, je wà iweikarmiwa̱. Ata yi je̱k ju̱aksa̱ weikanakwa̱ yis kju̱ei irä kte baa bata ki̱ka irä ra, je wà ije̱k tsa̱tkämiksa̱.
Ñakäi ikuna ka̱jiska ji biköle deksa̱ sa̱ ia̱, ata sa wakei weikanawa̱ ra, ¿jiye je kiar sa̱ ki̱ na?
Jera ¿jibä me̱mi sa te sa wakei je̱k tsa̱tju̱a ju̱aklämi na?
Jekäi yi äinawa̱ yis ki̱ka, yis te ji sheke̱ ki̱ka, jí sa̱ tso̱ jira manenak wa ebä, ji yakei wakbläk wa ebä wäna ra, jera ñaebä je wakei ki̱ka ditsä yäbei äirmiwa̱ mika̱ je daju̱ni oloi kaleka̱ iKá oloi wà, ángel sikii wa ra ñara ke̱i ska ra.

9

Ñakäi ite isha ijewa ia̱: —Kte si̱ wà yie ishe bas ia̱, bas kajali jiska wa sha̱ manele wa̱ ka duewa̱ shka̱l ssënak, ata ijewa te Säkeklä gobiernoí su̱a ikjawa̱ju̱ oloi ta ta̱i kjepa.
Je ukä ki̱ seis día ra, Jesús te Pedro irä Jacobo irä Juan irä kia jámi iwakwa ebä, ka̱tsä bata ka̱miika. Jeska ra imanenaksa̱ kju̱awa ijewa wäna.
Ipaiklä wäñinaka̱ oloo suruuwa̱ si̱, ka̱jiska sua skuäk wa ia̱ ka isuka̱nak je kjekla surulita.
Jera ijewa wänaka Elías juena Moisés da ñara, jewa ka̱pakä tso̱ Jesús da.
Jera Pedro ktaka̱ te isha Jesús ia̱; —Rabí, ¡bäi ebä sa kajali jiska rä! Sá ma ju yabala yuäk mañatkä: etka ba ia̱, etka Moisés ia̱, etka Elías ia̱.
Iwa rä iktaka̱ rä kje ka wabiketsale kuna, je rä ijewa suanacha̱wa̱ ki̱ka.
Ñerä mo̱ ja̱nawa̱ te ijewa ki̱kukawa̱. Jera kte ssëna mo̱ ja̱rka je te ishe: “Jí ne rä yis yaba shka̱ta rä. Je ne ktä ssö rä.”
Jera plaa ijewa te isu̱a ra, ka yi juena ji̱a ijewa ra, ata Jesús wakei ebä kaldu.
Jera ijewa dajuluni ka̱tsä ja̱mi ra, Jesús te ijewa ia̱ isha ka ijewa kiar ji su̱a ite shäk kuna yi a̱ni ia̱, ata ditsä yäbei shki̱rke̱ka̱ni dulecha̱wa̱ wa sha̱na kjepa.
Je ki̱ka ijewa te je kte blawa̱ bitaba iwakwa skabä. Ata iña chakäke̱ iki̱, jini si̱ ishki̱rke̱ka̱ni dulecha̱wa̱ wa sha̱na je wà räí̱ ki̱ka.
Jekjepa ijewa te ichaka iia̱ te isha: —¿Jiye ñayöle ka̱wei wà wa te ishe Elías ne rä däkju̱ säkätäba ni rä na?
Jera ite ijewa kúka: —Iyina si̱ ra, Elías ne rä däkju̱ba ji biköle paruäkba rä. Jera ¿jiye iyöle katke te ditsä yäbei ktei she ikiana weikanak ta̱i, ñakäi dokoitsanakwa̱ biköle wa̱ ni rä na?
Ata yie ishe bas ia̱, Elías je rä deleju̱ e̱ná; je ukä ja̱mi ijewa te ji wá̱ jishtä iwakwa ki̱ ishena käi, jishtä iyöle katke wa̱ ije ktei yile käi.
Ñerä ijewa deni iwa̱ dulanak wa wäki̱ ra, jera ijewa te isu̱a chu̱li̱i̱wa̱ taparte ijewa pája̱mi, ñakäi ñayöle ka̱wei wà wa te ijewa wächakewe̱ kate ta̱i.
Jera je chu̱li̱i̱ wa te ije su̱a plaa ra, imale̱te̱nacha̱wa̱ julunaté iwäki̱ ichakäk.
Jera ite ijewa ia̱ ichaka: —¿Je rä jibä te bas kju̱atkewe̱ tso̱ ijewa ra na?
Jera je chu̱li̱i̱ wa ekla te ikúka: —Sapaktäk, yis wa̱ yis yaba dulaklei detse̱ ba wäki̱. Je rä kololewa̱ wikblu sä ktä wäblewa̱kwa̱ shtä wa̱.
Mai ite ikukawa̱ käi ra, ite ija̱we̱ke̱mi. Jera ikjali tjuäke̱ juyaa ikjä na, ikà wächichäke̱, ikararke̱wa̱ därërë. Yie isha ba wa̱ dulanak wa ia̱ ijewa wa̱ ikjäiäkläksa̱, ata ka ijewa ia̱ io̱r.
Jera ite ikúka te isha ijewa ia̱: —¡Bas tso̱ jira wa ka ji biketsäk etkabä kuna! ¿Bikö räka̱ yis kiana ji̱a se̱nak bas da rä na? ¿Bikö räka̱ yis kiana ji̱a bas katabläk rä na? Itso̱té 'sia̱.
Jekäi ijewa te itsa̱té. Jera je wikblu yakei te ije su̱awa̱ ra, plaa ite je dulaklei paju̱aka̱, je ja̱nawa̱ i̱ski̱, je̱k cha̱ ta̱i, ikjali tjua juyaa.
Jera Jesús te ichaka iká ia̱: —¿Bikökje jí o̱naté iukä ja̱mi rä na? Jera ite ikúka: —Iji̱a tsi̱ne raté.
Ka̱raa je te ija̱we̱ke̱mi yökö na, ñakäi diklä naka, iwa̱ iktäkläwa̱ ye. Ata ba ia̱ ji o̱nopa ra, ¡ma je̱r ja̱mi sá dälänopa, sá tsa̱tkäk!
Jera Jesús te isha: —¿Maikäi ba ia̱ ji o̱nopa ra ni na? Yi te ji biketse etkabä, je ia̱ ji biköle o̱rmi.
Jera plaa je dulaklei ká a̱na te isha: —Yis te ji biketse etkabä, ata yis tsa̱tköpa ka yis ia̱ ji biketsar etkabä ki̱ka.
Jera Jesús te isu̱a chu̱li̱i̱ ñayitä bitä kja ra, ite je wikblu ñá shtä uña te isha iia̱: —Wikblu sä ktä wäblewa̱kwa̱, sä kukä banewa̱kwa̱, yis te ba ia̱ ishe, ma cho̱ksa̱ ije yika, mik a̱ni ka ba däwa̱ kunani ija̱mi.
Ñerä je wikblu a̱na, te dulaklei paju̱wa̱ka̱ni e̱e̱na, kjepa ite ijawa̱ta̱na. Jera ija̱nawa̱ dulewa̱ käi, je ki̱ chu̱li̱i̱ te isha iduawa̱ irä.
Ata Jesús te ikukawa̱ ijulaka, je kaka̱ ite. Jekäi ije̱k duaka̱ni.
Jesús kjawa̱ju̱ ju ja̱rka ra, iwa̱ dulanak wa te ichaka iia̱ iwakwa ebä: —¿Jiye ka sá ia̱ je kjäierksa̱ rä na?
Jera ite ijewa kúka: —Je shtä rä ji a̱ni wà ka kjäienaksa̱ kuna, ata je kjäierksa̱ rä ka̱kie irä bätse irä ebä ne wà.
Jeska ra ijewa bitejulu, datéjulu Galilea ke̱i kja̱neka, jera ka ije ki̱ yi a̱ni shene iju̱ñak mai ikatke rä.
Ka irä jiye kuna ta, ije te iwa̱ dulanak wa pakteke̱, te isheke̱ ijewa ia̱: —Ditsä yäbei rä ju̱nakksa̱ ditsä jula na, jeska jewa te iktemiwa̱, ata iduawa̱ ukä ska tres día ra ishki̱rmika̱ni.
Jeiräta je kte ia̱ ka ijewa je̱r ko̱ne, ñakäi ijewa suanacha̱wa̱ je chakäk iia̱.
Ñerä idejuluni Capernaúm ska. Jekäi ikajali ju ska ra, Jesús te ijewa chaka: —¿Jibä te bas ktewe̱ dar ña̱la wà rä na?
Jera isi̱wa̱tiacha̱wa̱. Ka irä jiye kuna ta, ña̱la wà ijewa ktewa̱ka̱ ñara yibä rä bakleka̱ bäi si̱ rä te.
Jera ije̱tkawa̱, te je doce wa kia jaté, je ia̱ ite isha: —Yi ssëna däkwa̱ isäkätä ye ra, je kiana rä bena bata ye, ñakäi bena kjanaklä ye.
Jera ite yaba kukawa̱, duacha̱ ite ijewa sha̱na, je kukacha̱ ite jula naka, jera ite isha ijewa ia̱:
—Yi te jí yaba käi wa kiawa̱ yis kie oloi ja̱mi ra, je te rä yis wakei ne kiawa̱. Ñakäi yi te yis kiawa̱ ra, ka je rä yis ebä kuna, ata je te rä yis patkäkté ne kiawa̱.
Jera Juan te isha iia̱: —Sapaktäk, sá te ekla su̱a, je te be kjäie kaldu ba kie oloi ja̱mi. Ata ka irä sajewa ja̱mi kuna, ki̱ka sá te iwätkewa̱.
Ata Jesús te ikúka: —Ka bas te iwätkewe̱ kuna. Ka irä jiye kuna ta, yi te jile wá̱ täkili ta yis kie oloi ja̱mi ra, jera ka je ia̱ je itä ki̱ka yis yinak yakei.
Tsa̱na ra, yi rä ka kju̱atkäk kuna sa ra, jewa rä saje wa ra.
Jekäi yi te bas tia etka diklä kjela kakjelabä wà yis kie oloi ja̱mi, bas dä Säbäkäkksa̱ ja̱mi ki̱ka ra, jera kte si̱ wà yie ishe bas ia̱, je wakei ia̱ ji säkei ta dämiksa̱ ka wäshäkwa̱ a̱ni.
“Yi te jí tsi̱dala yis biketsäk wa manele shiriwa̱wa̱ ra, bäi si̱ ije ia̱ ra rä je wakei kuli kicha ja̱mi jak waunak burro wà shtä mo̱noka̱pa, jekäi iwakei ju̱nomipa däyë naka.
Jekäi bä jula te bä shiriwa̱wa̱ ra, je tiö ju̱omi. Bäi si̱ ba ia̱ ra rä bä kjäwa̱ sa̱ se̱naklä kseka ska jula medelewa̱, ata ka minakju̱ kuna jula botkäwe sä tuläklämi ska, yökö ka wäita̱nak kuna ja̱rka,
mai ijewa chichöñaí rä ka duäk kuna, ñakäi yökö rä ka wäita̱nak kuna ska.
Ñakäi bä klä te bä shiriwa̱wa̱ ra, je tiö ju̱omi. Bäi si̱ ba ia̱ ra rä bä kjäwa̱ sa̱ se̱naklä kseka ska klä ialewa̱, ata ka ju̱nakmi kuna klä botkäwe sä tuläklämi ska, yökö ka wäita̱nak kuna ja̱rka,
mai ijewa chichöñaí̱ rä ka duäk kuna, ñakäi yökö rä ka wäita̱nak kuna ska.
Ñakäi bä wäbala te bä shiriwa̱wa̱ ra, je yöksa̱. Bäi si̱ ba ia̱ ra rä bä kjäwa̱ Säkeklä gobierno ska wäbala ta etkabä, ata ka ju̱nakmi kuna wäbala botkäwe sä tuläklämi ska,
mai ijewa chichöñaí rä ka duäk kuna, ñakäi yökö rä ka wäita̱nak kuna ska.
“Biköle ki̱ka yökö mirmi idäyeí ye.
Däyë rä bäi, ata iianawa̱ ka kjei ta ji̱a ra, jera ¿jibä wà je bäirmini na? Jekäi däyë käi se̱newo̱ bas wakwa ja̱mi, ñakäi bas se̱no bitaba ñara ekla ekla.”

10

Jeska ije̱ka̱ka̱ mineju̱ demi Judea ke̱i ki̱, ñakäi Jordán a̱mikata. Jekäi etäbä kicha chu̱li̱i̱ wa tapanawa̱ ije katke ska. Jera ite ijewa paktamini iwädular käi.
Jera fariseo wa ñasikawa̱ iwäja̱mi te iwächakewa̱ wäsi̱wa: —¿Ka̱ tso̱ jäiyi wa wa̱ ise̱naklä jäkläwa̱ na?
Jera ite ikúka te isha ijewa ia̱: —¿Jini Moisés wa̱ bas pakaleta̱na iwa̱k rä?
Jera ijewa te ikúka: —Moisés te ka̱ ma̱ rä ñajewa̱ äyëí yuäkksa̱ ipatkäklämi.
Jera Jesús te isha ijewa ia̱: —Bas je̱r dä därërë ki̱ ite je ka̱wei yuata̱na bas ia̱.
Ata säkätä ji yönaksa̱ ra, Säkeklä te sa yuaksa̱ rä ‘jäiyi irä alaklä irä.’
Je bata ki̱ka jäiyi wa rä iká irä ia̱mi irä jäkwa̱ta̱na ije̱k bawa̱kläwa̱ ialaklä ra.
Jekäi je bol wa dämiwa̱ eklabä yaka ye. Jekäi ka ijewa rä bol ji̱a kuna, ata ijewa rä ekla yaka yebä.
Je ki̱ka sä yälilewa̱ Säkeklä wa̱ ñaja̱mi, je ke butsa ju̱ami sa̱ ku̱.
Ijewa dejuluni ju ska ra iwa̱ dulanak wa te je ktei chakani iia̱.
Jera ite ijewa ia̱ isha: —Yi te ialaklä jawa̱ta̱na, se̱nawa̱ni isaka ra, jera je rä imaner iukä ja̱mi.
Ñaebä alaklä te ijäiyi jawa̱ta̱na, se̱nawa̱ni isaka ra, jera je rä imaner.
Jera yabala de ja iwäki̱ ijula tkäkläwa̱ ijewa ja̱mi, ata iwa̱ dulanak wa te jewa uña.
Ñerä Jesús te je su̱a ra, je te ije kju̱atkewa̱wa̱ te isha ijewa ia̱: —Yabala jöwa̱ ibitäklä yis wäki̱ka, ke iwätkewa̱. Ka jiye kuna ta, ijewa käi wa ne dämiwa̱ Säkeklä gobierno ja̱mi rä.
Kte si̱ wà yie ishe bas ia̱, yi wa̱ ka Säkeklä gobiernoí kinewa̱ jishtä yaba käi ra, a̱ni ka idäkwa̱ je ja̱mi.
Jekäi ite ijewa kukacha̱ jula na, jewa ki̱ ijula ma̱ka̱, jekäi ji bäi sha ite o̱nak ijewa ia̱.
Jeska ije̱k tsa̱ksa̱ minakju̱ ra, ekla daju̱ tu̱lee, je̱tkawa̱ köchöwä ki̱ iwäja̱mi, te ichaka iia̱: —Sapaktäk se̱nak wämo, ¿ji we̱ yie, yis ia̱ se̱ne jekjeye däkläksa̱ däli ukä ye rä na?
Jera Jesús te isha iia̱: ¿Jiye ba te yis kie wämo ni na? Yi a̱ni rä ka wämo kuna, ata ekla ebä ne rä wämo rä, je rä Säkeklä.
Ñera ba wa̱ jini sa pakale ji wa̱k ju̱ñer: ‘Ke sa ktawa̱. Ke ma manena. Ke ba jakbla. Ke ji shaka̱ ka̱yue wà ñakjatiäklä shtä ska. Ke sa saka waña. Ba ká irä, ma a̱mi irä, dälätsö.’
Jera ije te isha: —Sapaktäk, je biköle rä wao̱leté yis wa̱, yis ji̱a tsi̱ne raté.
Jera Jesús te isu̱a jaree, jekäi ije̱r ja̱mi idälänawa̱ te isha iia̱: —Etka ska bä sher ji̱a: ma cho̱ bä ji tso̱ biköle watju̱ak tulämi, je säkei mo ka jita wa ia̱, jekäi ra ba ia̱ ji säkei ta dämiksa̱ ka̱jöir ska. Je ukä ska bä kute minak yis da.
Ñerä idokonawa̱ je kte yika, imineju̱mi je̱r ialewa̱, ije rä jile ta ta̱i ki̱ka.
Jera Jesús te ipája̱mi wa su̱a, jera ite isha iwa̱ dulanak wa ia̱: —Blu wa ia̱ ra därërë si̱ dewa̱ Säkeklä gobiernoí ja̱mi rä.
Je kte te iwa̱ dulanak wa male̱cha̱cha̱wa̱, ata Jesús te ishani ijewa ia̱: —Yabala rikäla, därërë si̱ dewa̱ Säkeklä gobiernoí ja̱mi rä.
Tjabana si̱ camello kjäksa̱ju̱ tuluk wä ña̱la ja̱rka rä, ata därërë si̱ blu däwa̱ Säkeklä gobiernoí ja̱mi rä.
Jera ijewa male̱te̱nacha̱wa̱ ki̱ta si̱, te isha ñaia̱: —Jekäi ra, ¿yi tsa̱tkermiksa̱ rä na?
Jera Jesús te ijewa su̱a, jera ite isha: —Ditsä ia̱ ka je o̱nak, ata Säkeklä ia̱ ka irä jekäi kuna. Ka irä jiye kuna ta, Säkeklä ia̱ ji biköle o̱r dawa̱.
Jera Pedro te ishami iia̱: —Ñera sá wa̱ ji biköle rä jalewa̱ta̱na sá minaklä ba ra.
Jera Jesús te ikúka: —Kte si̱ wà yis te ishe bas ia̱, yi te iju iräle, iel wa iräle, ikuta wa iräle, ia̱mi iräle, iká iräle, iyabala iräle, ika̱ iräle, je jawa̱ta̱na yis kju̱ei ki̱ka iräle, kte baa bata ki̱ka iräle ra,
jera jí ke̱i ska je wakei ia̱ je säkei me̱rmini cien cien, ju käi, el wa käi, kuta wa käi, a̱mi wa käi, yabala käi, ka̱ käi, jeiräta sälwi su̱neje jije; ñakäi sa̱ ke̱i däke̱wa̱ ji̱a ska, je wakei ia̱ se̱ne jekjeye me̱rmi.
Ata chu̱li̱i̱ delewa̱ isäkätä ye kolormiwa̱ ibatala ye, ata delewa̱ ibatala ye dämiwa̱ni rä isäkätä wa ye.
Ijewa damijulu ña̱la wà däkka̱ Jerusalén ka, jera Jesús damiju̱ ijewa wätsa̱k. Ijewa male̱te̱necha̱wa̱, ñakäi ira dami wa suanacha̱wa̱. Jera ite je doce wa kia jámi ni iwakwa ebä, jewa ia̱ ite ji o̱r mar iukä ja̱mi rä pakami:
“¡Jikäi issö! Sa damika̱ rä Jerusalén ka, jeska ditsä yäbei ju̱rmiksa̱ chui tsa̱ku̱i wa irä, ñayöle ka̱wei wà wa irä ia̱, jewa te iktei wabiketsemiksa̱ duäkwa̱, kjepa ijewa te je ju̱emiksa̱ ka̱ etkä wa ia̱.
Jewa te je ja̱ñetsemi, ikjali tjuämi ija̱mi, te ikpemi, kjepa ijewa te iktemiwa̱. Ata je ukä ska tres día ra ishki̱rmika̱ni.”
Jekäi Zebedeo yabala Jacobo irä Juan irä, ñasikawa̱ alemana ije wäja̱mi te isha iia̱: —Sapaktäk, sa̱ ki̱ ba shena ji wa̱k sá ia̱, ji kieke̱ sá te ba ia̱ käi.
Jera ite ichaka ijewa ia̱: —¿Ji sherke̱ bas ki̱ yis wa̱ o̱nak bas ia̱ rä na?
Jera ijewa te isha iia̱: —Ka̱ mo̱ sá ia̱, ba oloi kanaka̱ ra sá ñajäkläkläwa̱, ekla bä jula wämo kja̱ne, ekla bä jula shule kja̱ne.
Jera Jesús te isha ijewa ia̱: —Ka bas je̱r ko̱ne ji kieke̱ bas te rä ia̱. Jera copa wayanak yis wa̱ ¿je wayarmi bas ia̱ na? Iräle, ji wà yis dä wäoka̱nak ¿je wà bas ia̱ wäoka̱nermi na?
Jera ijewa te ikúka: —Sá dormi. Jera Jesús te isha ijewa ia̱: —Copa wayanak yis wa̱ je wayemi bas te, ñakäi ji wà yis dä wäoka̱nak je wà bas wäoka̱nami.
Ata je̱tkäkwa̱ yis jula wämo kja̱ne yis jula shule kja̱ne, ka yis ia̱ ka̱ kuna je ma̱klä, ata je rä yi ia̱ irä yolole kja jewa ia̱.
Jekäi isaka diez te je ssa ra, ijewa kju̱atkacha̱wa̱ Jacobo irä Juan irä ra.
Jera Jesús te ikia jaté te isha ijewa ia̱: —Bas wa̱ iju̱ñer manele rä ju̱ñenak ka̱jiska wa tsa̱ku̱i wa ye ra, jedigidagawa te ijewa patkeke̱, ñakäi ijewa sha̱na oloi ta wa te ka̱wei me̱ke̱ därërë ijewa ia̱.
Ata bas sha̱na ka jekäi ikiar, ata yi ssëna deka̱ te bäi si̱ bas sha̱na ra, je kiana rä bas kjanaklä ye.
Ñakäi yi ssëna däkwa̱ isäkätä ye bas sha̱na ra, je kiana rä bena kjanaklä ye.
Ka irä jiye kuna ta, ditsä yäbei ka je de ne rä kjanak kuna, ata je de rä kjanaklä ye, ñakäi je̱k ju̱akksa̱ sä chu̱li̱i̱ wa tsa̱tju̱ak ju̱ami.
Ñerä idemijulu Jericó ska. Jera je Jericó ska imineju̱ iwa̱ dulanak wa irä, ditsä chu̱li̱i̱ wa irä ra, jera ekla ka wä wajuenak kuna kie Bartimeo ni, je rä Timeo yaba, katke ña̱la kjä ja̱mi inaklä kaku kiäk.
Je te issa Jesús Nazaret wa ne irä ra, ia̱nami te isha: —¡Jesús, David yäbei, ma je̱r ja̱mi yis dälänopa!
Jera chu̱li̱i̱ te iuña isi̱wa̱tiäkläwa̱, jeiräta ije a̱na ji̱a ki̱ta si̱: —¡David yäbei, ma je̱r ja̱mi yis dälänopa!
Ñerä Jesús je̱k wäkukawa̱ te isha: —Ikiöté. Jekäi ijewa te je ka wä wajuenak kuna kiaté, te isha iia̱: —Ba ssëno täkii. Ma je̱köka̱, bä kieke̱ ite.
Jera je te ije̱k ki̱ shönak ju̱amita̱na, ije̱k kpa plaa deju̱té Jesús wäki̱.
Jera Jesús te ichaka iia̱: —¿Ji shena ba ki̱ yis wa̱ o̱nak ba ia̱ rä na? Jera je ka wä wajuenak kuna te isha iia̱: —Rabí, yis me wä wajuerpa.
Jera Jesús te isha iia̱: —Ma cho̱ni. Ba te ji biketsa etkabä wà ba tsa̱tkenaksa̱. Jera plaa ra ije wä wajuena, jekäi imineju̱ ira ña̱la wà.

11

Mika̱ ijewa damijulu kja Jerusalén ska, Betfagé irä Betania irä ska, Olivo Yäkä Bata ñak ska ra, Jesús te iwa̱ dulanak wa patkami bol.
Jewa ia̱ ite isha: —Bas cho̱ a̱mi bas wäsaka jukläyäkä tsi̱ne juerke̱ ska. Bas kjawa̱julu jeska ra, ñawäsaka bas te burro yaba ku̱emi mo̱lewa̱, yi a̱ni ka je̱tkerba iki̱ käi; bas te je yeksa̱ tse̱té.
Ata yilé te bas ia̱ ishe: ‘Je rä bas ji shä’ í̱ ni ra, bas te ikúke: ‘Säkekewa ne ki̱ isherke̱ rä, ata jirä ite ipatketéni.’
Jekäi ijewa minejulu, te burro yaba ku̱a mo̱lewa̱ ju ektaka ikjäshtäklä ska, ña̱la ukä botkä ukä ska, jekäi ijewa te je yaksa̱.
Jera manele tso̱ jeska wa te ijewa iia̱ isha: —¿Je rä bas ji shä burro yaba yäkksa̱ na?
Jera ijewa te ikúka jiräni Jesús te ishami ijewa ia̱ käi, jera ite ijewa jawa̱.
Ñerä je burro yaba detse̱ ijewa wa̱ Jesús wäki̱, je ki̱shuawa̱ ijewa te iwakwa wa̱ shönak je̱k ki̱ wà, je ki̱ ije̱tkaka̱.
Jekäi chu̱li̱i̱ te iwa̱ shönak je̱k ki̱ je shuami ña̱la ki̱, ata isaka te ka̱kä tia shuami.
Jera iwätsa̱k dami wa irä iitäki̱ datse̱ wa irä kjoyir dami: “¡Hosana! ¡Bäije ale daju̱ Säkekewa kie ja̱mi rä!
Bäije ale sa ká David gobiernoí däke̱wa̱ ji̱a rä. ¡Hosana ikjeiyinopa ka̱sha̱a̱ si̱ ska!
Jekäi Jesús kjawa̱ju̱ Jerusalén ska, mineju̱ Temploka. Jeska ite jibä tso̱ biköle su̱a. Ata ka̱tuir dawa̱ irä ki̱ka ibiteju̱ni doce wa ra Betania ka.
Bulirishtä ra Betania ska iminejuluni, jera iktawa̱ bäli te.
Jera higuera kate kä ta su̱a ite beshyeka, jekäi imineju̱ isu̱ak wä ta irä í̱ ki̱ka; ata idemi iska ra, ka iwä juena, kä ja̱r ebä irä, ka irä higo wänaklä ke̱i kuna ki̱ka.
Ñerä ite je ia̱ isha: —Mik a̱ni ke yi ku̱ bä wä kätöpa ji̱a. Jera iwa̱ dulanak wa te je ssa.
Jera idemijuluni Jerusalén ka, kjawa̱ju̱ Templo na. Jera ije̱kaka̱ jile watju̱ak wa, jile tju̱ak wa tso̱ Templo ska patkä tuläkksa̱ je ektaka, ñakäi ite inaklä manewa̱k wa mesa irä, namala watju̱ak wa kalwá irä, je manewa̱ tulami.
Ñakäi ka iwa̱ ka̱ me̱ne kuna yi a̱ni ia̱ ikjäkläju̱ däli wäkseka Templo kja̱ne.
Jera ite sa pakta te isha ijewa ia̱: —¿Ka iyöle katke rä: “Yis ju kirmi rä ke̱i ta kju̱awa kju̱awa wa biköle ka̱kiäklä jui ni na?” Ata bas te je iawa̱wa̱ jakbläk wa ñabläklä jui ye.
Jera chui tsa̱ku̱i wa irä ñayöle ka̱wei wà wa irä jewa te je ktei ssa ra, ijewa te ibiketsa maikäi ra ite iktemiwa̱. Ata isuanacha̱wa̱ iyika, je rä ditsä biköle male̱cha̱cha̱wa̱ ite sa pakteke̱ te ki̱ka.
Jekäi ka̱tuir dawa̱ kja ra, je jukläyäkä ska iminejulumi.
Sa̱ñireebä ikjamini ra, ijewa te isu̱a ra, ale higuera je ssi̱nawa̱ kalabe ñak kichaje.
Jera Pedro je̱r ja̱na te isha Jesús ia̱: —Rabí, isu̱o. Je higuera ia̱ ba te ji yakei sha o̱nak, je ssi̱nawa̱.
Jera Jesús te ikúka te isha ijewa ia̱: —Bas ku̱ Säkeklä biketsö.
Kte si̱ wà yie ishe bas ia̱, yi te ishe jí ka̱tsä ia̱: “Bä tse̱no ju̱nomi däyë naka” ni ra, ka biketsale kuna ije̱r ska kaile ni ra, ata ite ibiketsa ji sha ite je o̱rmi si̱ ra, jera je o̱rmi iia̱.
Je ne ki̱ka yie ishe bas ia̱, ji kieke̱ bas te käi ka̱kie wà, je biketsö etkabä, je rä me̱le kja bas ia̱ ni, jera je o̱rmi bas ia̱.
Bas je̱k duäraka̱ ka̱kiäk ra, ikuna ji te bas kju̱atkewe̱ke̱ sa saka ra, je jöwa̱ bitaba bas ku̱, je rä ñakäi bas Ká se̱nak ka̱jöir wa̱ bas jäkläwa̱ bitaba bas shirile ki̱ka.
Ata ka bas wa̱ sa saka janewa̱ bitaba ra, ñaebä bas Ká se̱nak ka̱jöir wa̱ ka bas janakwa̱ bitaba bas shirile ki̱ka.
Jekäi idemijuluni Jerusalén. Jera ishkä kaldu Templo ska ra, chui tsa̱ku̱i wa irä, ñayöle ka̱wei wà wa irä, sä wäkiri wa irä, jewa demijulu iwäki̱.
Jewa te ichaka iia̱: —¿Yibä ka̱wei wà ba te jekäi iwe̱ke̱ rä na? ¿Yi te ba ia̱ ka̱wei ma ba wa̱ jekäi iwa̱klä rä na?
Ata Jesús te ijewa kúka: —Yis ma etka bas chakäk, bas te yis kúka ra, yie ishemi bas ia̱ yibä ka̱wei wà yie jekäi iwe̱ke̱ rä käi.
Juan te sä wäukewa̱, ¿je datse̱ rä ka̱jöir ska na, ata ditsä ska na? Yis kúkö bas ku̱.
Jera ijewa te ipaka ñaia̱ te isha: “Sa te ikúkemi ka̱jöir ska ni ra, tsi ite ishe rä: ‘Jekäi irä ra, ¿jiye ka bas wa̱ iktä kolone rä na?’
Ata sä te ikúkemi ditsä ska ni ra, je rä däläna.” Je rä ijewa suanacha̱wa̱ chu̱li̱i̱ yika, biköle ia̱ ra iyina si̱ Juan rä jile bata shäk ki̱ka.
Jekäi ijewa te Jesús kúka te isha: —Ka sá wa̱ iju̱ñer. Jera Jesús te isha ijewa ia̱: —Ñaebä ka yis wa̱ iyinak bas ia̱, yibä ka̱wei wà yis te jekäi iwe̱ke̱ rä ni.

12

Jekjepa ite ijewa ia̱ ji pakami jile she ja̱mi jikäi: “Ekla te uva yäkä je̱wa̱ bakla, kjätkaksa̱ ite shkiritke, ite iwä wätuäklä bia, ñakäi ikjänanaklä yua ka̱sha̱a̱, jekäi ite je peitata̱na shka̱bläk wa ia̱, kjepa iwakei mineju̱mi ka̱ ka̱mii.
Iwä älinaklä ke̱i ska ra, ite kjanaklä ekla patkaté je shka̱bläk wa wäki̱, uva yäkä wä moska kukäk.
Ata ijewa te je kukawa̱ kpa ta̱i, patkamini ite jula wäyaka.
Jera ite kjanaklä el patkaténi ijewa wäki̱, ata ijewa te je kpa itsa̱ku̱ na, iweika diekjela.
Jera ite iel patkaténi, ata je ktawa̱ ijewa te. Jekäi ite isaka patkaténi chu̱li̱i̱, jewa moska kpa ite, moska ktacha̱wa ite.
“Ñerä ekla ebä a̱ta̱na iwakei ia̱, je rä iyaba iwa̱ shka̱ta; bata jekje ra ite je patkaté ijewa wäki̱, te isha: ‘Yis yaba je dälätsemiwa̱ ijewa te.’
Ata je shka̱bläk wa te isha ñaia̱: ‘Ije ne ia̱ iká däli ukä rä däkksa̱ rä; je ki̱ka sä shkä iktäkwa̱, jera ji rä däkksa̱ iia̱ je dämiksa̱ saje cha ye.’
Jekäi ijewa te je kukawa̱ ktawa̱, nu̱l ju̱aksa̱ ite uva yäkä ektaka.
“Jera ¿jibä we̱mi je uva yäkä wakei te na? Je bitämi te je shka̱bläk wa weikeche̱miwa̱, kjepa ite uva yäkä me̱mini isaka ia̱.
“¿Ka bas wa̱ kte yöle jikäi rä wayile na? Je te ishe rä: ‘Jak ju̱leksa̱ ju yuäk wa wa̱, je ne rä delewa̱ ju ñak wäkukäk bäi si̱ ye rä.
Säkekewa ne wa̱ je o̱le rä, juer ta baa si̱ sä wäna rä.’ ”
Jera ijewa je̱r ku̱a ite ra ijewa ne sha ite je jile she ja̱mi rä, je kju̱ei ijewa te ibiketsa maikäi ra ite ikukemiwa̱; ata ijewa suanacha̱wa̱ ditsä yika, je ki̱ka ijewa te ijawa̱ minejulu iyika.
Je ukä ska ijewa te fariseo wa irä, Herodes ja̱mi wa irä sha̱ patkami iwäki̱ iwächakewa̱k wäsi̱wa, jiräni iwa̱ ishä ta í̱ ki̱ka.
Jewa dejulu te isha iia̱: —Sapaktäk, sá wa̱ iju̱ñer ba ktä rä bulee, jekäi ba ia̱ ra yi irä käi, ka je rä ji iá kuna. Ka irä jiye kuna ta, ka ba te sa̱ su̱e rä sa pa juer ebä wà kuna, ata ba te sa pakteke̱ rä bulee maikäi shke Säkeklä ja̱mi rä je ktei wà. Jekäi ¿ka̱ tso̱ inaklä ma̱klä César ia̱ na, ata kai? ¿Sá te ime̱ na, ata ka sá te ime̱?
Ata ijewa te ji sheke̱ rä kjäbata ebä wà te ije̱r ku̱a, jekäi ite isha ijewa ia̱: —¿Jiye bas te yis mable su̱eke̱ wäsi̱wa rä na? Denario cho̱té 'sia̱ yis wa̱ su̱nak.
Jera ijewa te icha̱mi iia̱, jera ite ijewa ia̱ ichaka: —¿Yibä me̱i jí rä, yibä kie yöle ija̱mi rä na? Jera ijewa te ikúka: —César je̱.
Jera Jesús te isha ijewa ia̱: —Jera ji rä César ia̱ je mo César ia̱, ata ji rä Säkeklä ia̱ je mo Säkeklä ia̱. Jekäi jewa male̱cha̱cha̱wa̱ ije te.
Ñerä saduceo wa demijulu iwäki̱. Jewa te ishe rä ka sä rä shki̱nakka̱ni kuna; jewa te ichaka iia̱ te isha:
—Sapaktäk, Moisés wa̱ iyöleta̱na sa̱ ia̱ rä: ‘Ikuna manele el duawa̱ te ise̱naklä ju̱ata̱na, ka yaba a̱ta̱leta̱na kuna ra, iel se̱rwa̱ni je alaklä ra, yaba su̱ak iel yäbei ye.’
Jekäi ñael wa ebä bakle siete; ikibi si̱ se̱nawa̱ alaklä ra, ata je duawa̱ ka yäbei a̱ta̱leta̱na kuna.
Jekäi iel se̱nawa̱ni ira, ata ñaebä je duawa̱ ka yaba a̱ta̱leta̱na kuna. Je su̱ta iel idäkläka̱ mañal ukä ja̱mi io̱na ñaebä.
Jekäi ebä je siete wa biköle duacha̱wa̱ ka yäbei a̱ta̱leta̱na kuna; bata jekje ra je alaklä duawa̱ ñaebä.
Jekäi je siete wa wa̱ ibakle ialaklä ye ra, jera sa̱ shki̱rke̱ka̱ni ska ra ijewa shki̱naka̱ni ra, ¿mane si̱ se̱naklä ye ije dämiksa̱ni rä na?
Jera Jesús te ijewa kúka: —Ka bas je̱r ko̱ne kte yöle ia̱, ñakäi Säkeklä täkili ia̱; ¿ka irä je ne ki̱ bas shirinacha̱wa̱ rä na?
Iwa rä ijewa shki̱rke̱ka̱ni dulecha̱wa̱ wa sha̱na ra, ka jewa rä se̱nakwa̱ kuna, ñakäi ka jewa rä me̱nak kuna se̱nakwa̱, ata jewa rä jishtä ángel wa tso̱ ka̱jöir ska käi.
Ata dulecha̱wa̱ wa rä shki̱nakka̱ni je wapakäklä ra, Moisés wa̱ äyë yöle ki̱ ipakale, maikäi Säkeklä kta ira kal yaba ska käi, je te isha rä: ‘Yis dä Abraham Kekläí, Isaac Kekläí, Jacob Kekläí’ ni ¿je ktei ka wayíle bas wa̱ na?
Ka ije rä dulecha̱wa̱ wa Kekläí kuna, ata ije rä sä kseka wa ne Kekläí. Ata e̱e̱na bas shirinacha̱wa̱ rä.
Jera ñayöle ka̱wei wà wa ekla deju̱, je te ijewa ñawächake̱wa̱ tso̱ je ssa. Jera je te isu̱a ite ijewa kúka rä bäi ra, je te ichaka iia̱: —¿Sa pakale ji wa̱k etkä etkä biköle ska ra, mane rä isaka tsa̱ta rä na?
Jera Jesús te ikúka: —Jí ne rä ibäi si̱ rä: ‘¡Israel wa, issö! Säkekewa saje wa Kekläí, je Säkekewa rä eklabä.
Ba ku̱ Säkekewa ba Kekläí shka̱li̱blö ma je̱r ska ji tso̱ kalabe wà, ba wakei kalabe wà, bä ka̱biketsä kalabe wà, bä täkili kalabe wà.’
Je itäki̱ rä jikäi: ‘Ba ku̱ ba saka shka̱li̱blö jishtä ba wakei je̱k shka̱l käi.’ Jí sa pakale ji wa̱k botkä je tsa̱ta ka isaka kuna.
Ñerä je je̱k yöle ka̱wei wà te isha ia̱: —Sapaktäk, bäi ba te isha je rä iyina si̱, ije rä eklabä, ka isaka kuna, ata ije ebä.
Je ki̱ka ishka̱li̱ble sa̱ je̱r ska ji tso̱ kalabe wà, sa̱ je̱rikäke̱ kalabe wà, sa wakei kalabe wà, sä täkili kalabe wà, ñakäi sa saka shka̱li̱ble jishtä sa wakei je̱k shka̱l käi, je rä jile däläwe̱, jile me̱ka̱ iwänaka bena tsa̱ta.
Jera Jesús te issa ra je ka̱wei wà sä yuäk te ikúka rä je̱r ta käi, jera ite isha iia̱: —Ka ba rä butsäleju̱mi kuna ka̱mii Säkeklä gobiernoí yika. Jeska ra ka yi a̱ni wa̱ iwächakewa̱klei ji̱a.
Jekäi Jesús te sa pakte kate Templo ska ra, ite ijewa chaka te isha: —¿Jiye ñayöle ka̱wei wà wa te ishe Säbäkäkksa̱ rä David yäbei ni rä na?
Ñera David wakei wa̱ iyile Wikblu Sikina oloi ja̱mi rä: “Säkekewa te isha yis Säkekewaí ia̱: Ma je̱tköwa̱ yis jula wämo kja̱ne, bikökje yie bä bolki wa tulacha̱wa̱ bä klä tkäkläka̱ iki̱ka kje.”
Jekäi David wakei te ikia Säkekewa ni ra, ¿maikäi jera je rä iyäbei rä na? Jera chu̱li̱i̱wa̱ te iktä ssa bäi ebä.
Jekäi ite sa pakte rami ji̱a te isha: “Bas se̱no je̱r ki̱i̱ ñayöle ka̱wei wà wa yika. Jewa ssërke̱ rä shkäk paiklä so̱lo̱rbe wà, ijewa wäbätsä rä ime chakarpa sa tapanaklä däli watju̱ak shtä ska wà,
ñapaktäklä jui ska ra, oloi ta wa je̱tkäklä tso̱ wà, yakana mar ska ra, oloi ta wa je̱tkäklä tso̱ wà.
Jewa te alaklä wa chichö wa ju bäke ju̱eke̱mi, ñakäi ijewa ka̱kiäke̱ jaree kje juenak ebä. Jewa buka̱nami e̱e̱na si̱.”
Je ukä ska Jesús je̱tkawa̱ ofrenda jiäklä jui wäja̱mi, je te maikäi biköle te inaklä jie kate ijui naka rä je su̱e kalme. Jera blu wa chu̱li̱i̱ te ijie kate ta̱i.
Jera ekla alaklä chichö ka jita deju̱, je te inaklä wäka botkä tsi̱dala si̱ jiawa̱, säkei ta cuadrante etka.
Ñerä ite iwa̱ dulanak wa kia jaté iwäja̱mi, jewa ia̱ ite isha: —Kte si̱ wà yie ishe bas ia̱, je chichö ka jita te ijia rä biköle te ijieke̱ ofrenda jiäklä jui ja̱rka je tsa̱ta.
Ka irä maikäi kuna ta, biköle te rä iwa̱ ji tso̱ ta̱i wäukäla ne jia rä, ata je ka jita te rä ji tso̱ iwa̱ kalabe, ije̱k se̱newa̱klä kalabe ne jia rä.

13

Templo ska ideksa̱ju̱ ra, iwa̱ dulanak wa ekla te isha iia̱: —Sapaktäk, ¡Jí kje kje jak tso̱ su̱o! ¡Jí kje kje ju tso̱ su̱o!
Jera Jesús te isha iia̱: —¿Bas te jí ju tso̱ ta̱i ta̱i su̱a na? Jeska jak etka a̱ni ka a̱ta̱nak isaka bata ki̱ka, ka miletkäwa̱ kuna käi.
Jekäi ije̱tkawa̱ Olivo yäkä Bata ska Templo wäsaka. Jera Pedro irä Juan irä Jacobo irä Andrés irä, jewa te ichaka iia̱ iwakwa ebä:
—“Sá ia̱ ishö: ¿bikökje jile o̱rmi jekäi rä na? ¿Jibä juermi säkätäba ijuenaklä ye je biköle o̱r mar kja irä na?”
Jera Jesús te ishami ijewa ia̱: —Bas se̱no tsa̱na ka yi a̱ni wa̱ bas wäyuäkläwa̱.
Chu̱li̱i̱ dämi ji̱a yis kie ja̱mi ishäk: ‘Yis ne irä’ ni, jewa te chu̱li̱i̱ wäyueche̱miwa̱.
“Mika̱ bas te ipalei ssa ñabukanate iräle, ñabukana mar iräle, jera ke bas je̱r ianak. Ikiana o̱nak rä jekäi, jeiräta ka sa̱ ke̱i e̱rwa̱ba.
Jera ke̱i ta kju̱awa kju̱awa wa ñajämika̱ ñakpäk ñara, ka̱ tsa̱ku̱i wa ñajämika̱ ñakpäk ñara. Ka̱ wäbuka̱nami ka̱ etkä etkä ska. Bäli ja̱rmi sa̱ ki̱. Je rä jishtä alaklä wa duäksa̱ yaba ki̱ käi.
“Ata bas se̱no tsa̱na je̱k ki̱ka. Ka irä jiye kuna ta, bas tulurmiksa̱ sä ktei wabiketsäkksa̱ wa ia̱. Bas buka̱nami ñapaktäklä jui shtä ska. Bas jäklermika̱ ka̱ wäkiri wa wäja̱mi, ka̱ tsa̱ku̱i wa wäja̱mi, yis kju̱ei, bas wa̱ yis ktei shäklä ijewa ia̱.
Ata säkätäba kte baa ne kiana wapauta̱nakksa̱ ka̱ biköle ska rä.
Jekäi mika̱ bas ma jar tulunakksa̱ ra, ke bas je̱r ianak jini bas te ishemi käi. Ata je wäsaka ji me̱rke̱ bas ia̱ yinak käi, je shö bas ku̱. Ka irä jiye kuna ta, ka je rä bas wakwa ktäke̱ kuna, ata je rä Wikblu Sikina ne ktäke̱ ki̱ka.
Jera iel te iel ebä ju̱emiksa̱ kota̱nakwa̱; ñakäi iká te iyaba ju̱emiksa̱ kota̱nakwa̱; ñakäi iyabala manermika̱ iká wa ktäkcha̱wa̱.
Jekäi biköle te bas dokoitsemiwa̱ yis kie kju̱ei. Ata yi chatkawa̱ ma rä ibata jekje ra, je rä tsa̱tkenakksa̱.
“Ata mika̱ bas te isu̱e ale ji dokoitsalewa̱ ji weikäkwa̱ e̱e̱na je dewa̱ mai ka ikiar däkwa̱ shtä ska ra (je kte washäk je̱r ko̱nopa je ia̱), jera yi tso̱ Judea ska julunomipa ka̱tsä naka iyika.
Yi kaldu ju tsibata yöle shpatke ki̱ ra, ke je bitawa̱ni kjäkwa̱ iju na jile tso̱ tsa̱kksa̱.
Yi kaldu shka̱bläklä ska ra, ke ibitani shäbeka iwa̱ shönak je̱k ki̱ tsa̱k.
¡Wekte je ke̱i ska alaklä wa tso̱ kjä ye wa rä, ñakäi tsu ma̱ke̱ ji̱a wa rä!
Bas ka̱kiö ka je o̱naklä kuna ka̱ tse̱l ke̱i wà.
Ka irä jiye kuna ta, je ke̱i ska sä weikarmi, ka jekäi weikane bakle mik a̱ni säkätä ji yöleksa̱ yuaksa̱ Säkeklä te skaté bite rä jira kje, ñakäi je su̱ta ji ka o̱nakni mik a̱ni.
Ikuna Säkekewa ku̱ ke je ke̱i wäja̱wo̱pa ra, yi a̱ni ka tsa̱tkenakksa̱; ata sä kolole wa kolole iwa̱ jewa bata ki̱ka ite je ke̱i wäja̱we̱miwa̱.
“Jera ikuna yilé te ishe bas ia̱: ‘¡Issö! Säbäkäkksa̱ kaldu jiska’ ni iräle, ‘¡Issö! Ikaldu a̱mi ska’ ni iräle, jera ke iktä kuka.
Ka irä jiye kuna ta, sä wäyuäk sä bäkäkksa̱ ye wa irä, jile bata shäk ye wa irä, ñajämika̱ te ijuenaklä shtä irä, ji ka su̱le sa̱ wa̱ shtä irä kjashemi, sä kolole wa kuna wäyönak ra, jewa wäyönakläwa̱pa ye.
Ata bas se̱no je̱r ki̱i̱, yie ji biköle bata sha bas ia̱ ña̱la wätsa̱kba ki̱ka.
“Ata je weikane ta̱i ke̱i kjaju̱ ukä ska ra, ka̱wä wätuirmiwa̱, tulu oloi ka ñinak ji̱a,
ka̱jöir bekwä jolortémi, ñakäi ka̱jöir ji tso̱ oloi ta wa wäbuka̱namika̱.
Jekjepa ijewa te ditsä yäbei dawa̱ju̱té mo̱ ja̱rka oloi ta ta̱i, wäñileka̱ oloo su̱emi.
Jera ite iángel wa patkemi, ije te iwa̱ kolole wa tapawe̱miwa̱ etka yebä si̱wa̱ ju̱nak cuatro, jöi wà dia wà a̱mi wà jí wà skaté, ishäkä wätkerke̱wa̱ ska ma rä ka̱jöir wätkerke̱wa̱ ska.’
“Jile she higuera ja̱mi, je kukö bas ku̱: Mika̱ ijula dului peri jè̱r mar da, je wà bas je̱r ku̱e ite duas tker dawa̱ kja irä.
Je su̱ta mika̱ bas te jekäi ji o̱rke̱ su̱a ra, jera je ku̱ bas je̱r ku̱opa ike̱i tkenawa̱ kja alemana ju kjä ska irä.
Kte si̱ wà yie ishe bas ia̱, je biköle o̱rmi jira sa̱ tso̱ wa ka tuarcha̱wa̱ba yika.
Ka̱jöir irä ka̱jiska irä je e̱rmiwa̱, ata yis ktä ka e̱nakwa̱ mik a̱ni.
“Ata bikökje je díaí, je horaí räle, je ka ju̱ñer yi a̱ni wa̱, ángel wa tso̱ ka̱jöir ska wa̱ iräle, iyaba wa̱ iräle; ata Sa Ká ebä ne wa̱ je ju̱ñer dä.
“¡Issö, bas se̱no je̱rki̱i̱! Ka irä maikäi kuna ta, ka bas wa̱ bikökje je ke̱i rä ju̱ñer ki̱ka.
Je rä jishtä ekla miju̱ ka̱mii ra, ite iju ju̱eta̱na te ikjanaklä wa ia̱ ji ju̱eta̱na ju̱ñenak, te ekla ekla ia̱ shka̱ble me̱ta̱na, te ju kjä kukäk pake se̱nak wäñilee käi.
Bas se̱no je̱r ki̱i̱. Ka irä maikäi kuna ta, bas wa̱ mika̱ je ju wakei däni räle ka ju̱ñer; ka̱miskla iräle, ka̱ sha̱sha̱ iräle, oshkoro a̱r wà iräle, sa̱ñir da iräle;
je rä ideju̱ plaa ra, ka iwa̱ bas ku̱aklä käpelecha̱wa̱.
Jishtä yis te ishe bas ia̱, jekäi biköle ia̱ yie ishe: Bas se̱no je̱r ki̱i̱.”

14

Säktäkwa̱ Bakleju̱ ke̱i kjewa̱klä, pan ñaklä ka levadura ta je ke̱i sher ji̱a böiki shtä ebä. Jera chui tsa̱ku̱i wa irä ñayöle ka̱wei wà wa irä jewa te ibiketse kate maikäi si̱ ra iia̱ Jesús kolormiwa̱ ka̱yue wà kota̱nakwa̱ käi.
Ata ijewa te isha: —Ke sa̱ ku̱ iwa̱ ike̱i kjewe̱ sha̱na, iö ditsä wätji̱rka̱ ta̱i ki̱ka.
Jesús katke Betania ska ra, ije̱k baklawa̱ yäkäk Simón ale kotäle lepra wa̱ je ju ska. Jera alaklä ekla deju̱, je wa̱ perfume yöle nardo wak si̱ wà säkei ta doloiebä shkä, jui ta yöle alabastro wà. Jekäi ite je jui yöle alabastro wà kuli pja̱ksa̱, je watkaka̱ ite Jesús tsa̱ku̱ ki̱ka.
Ata jeska moska tso̱ wa kju̱atkacha̱wa̱ te isha ñaia̱: —¿Jiye ite je perfume weikawa̱ kjermita jekäi rä na?
Ñera je perfume kuna wato̱le ju̱lemi ra, je säkei deksa̱ rä tresciento denario tsa̱ta, me̱nak ka jita wa ia̱. Jekäi ijewa te je alaklä sha yakei.
Ata Jesús te isha: —Ijöwa̱ bitaba. ¿Jiye bas te ije weike na? Ije te ji baa ne wá̱ yis ia̱ rä.
Ka irä jiye kuna ta, del ka jita wa tso̱ bas sha̱na rä. Jekäi bas ki̱ ishena ra ka̱ tso̱ bas ia̱ bas wa̱ ji wa̱klä bäi ijewa ia̱. Ata yis je ka se̱nak del bas sha̱na.
Ije te iwá̱ bikö iia̱ io̱r ja̱mi; ije te yis yaka jalawa̱ kja ña̱la wätsa̱kba yis itäbinakläwa̱.
Kte si̱ wà yie ishe bas ia̱, ka̱ biköle ska mai kte baa wapauta̱nami käi ra, ji wá̱ ije te je ktei pakarmiña sa̱ je̱r ja̱naklä ije ska.
Jera Judas Iscariote wa, ale doce wa sha̱ ekla, je mineju̱mi chui tsa̱ku̱i wa wäki̱ka iwa̱ Jesús ju̱akläksa̱ ijewa ia̱.
Jekäi ijewa te je ssa ra, issëna a̱naa, jera ijewa kabla iia̱ inaklä ma̱k. Jeska ra ije te ibiketsami maikäi si̱ ra ka̱ dämiksa̱ iia̱ iwa̱ iju̱akläksa̱ ijewa ia̱ käi.
Jekäi pan ñaklä ka levadura ta, je ke̱i kjewa̱klä säkätä dewa̱, je ke̱i wà oveja yaba rä kota̱nakwa̱, Säktäkwa̱ Bakleju̱ ke̱i kjewa̱klä. Jekäi iwa̱ dulanak wa te ichaka iia̱: —¿Mai ba ki̱ sá shena minak jile äliwa̱k Säktäkwa̱ Bakleju̱ ke̱i kjewa̱klä, je ñaklä ba wa̱ rä na?
Jera ite iwa̱ dulanak wa patkami bol, jewa ia̱ ite isha: —Bas cho̱ jukläyäkä sha̱na, jeska jäiyi ekla dämiksa̱ bas wäki̱, je wa̱ u̱ yaka u̱í diklä tsa̱klä damitse̱. Je itäki bas mi,
jera mai imawa̱ju̱ ska ra, ju wakei ia̱ ishö: ‘Sapaktäk te ishaté: ¿Mai yis ia̱ ju ja̱r tso̱ yis wa̱ Säktäkwa̱ Bakleju̱ ke̱i kjewa̱klä ñaklä yis wa̱ dulanak wa ra rä na?’
Jera ije te ju ja̱r ta̱i yöle ietkä ki̱ka kjashemi bas ia̱, ja̱r bäile e̱ná, jile ta bäi. Jeska bas te jile äliwe̱ba sá yika.
Ñerä iwa̱ dulanak wa minemi kjawa̱julu jukläyäkä naka, te iku̱a jishtä ite isha iia̱ käi. Jera ijewa te Säktäkwa̱ Bakleju̱ ke̱i kjewa̱klä je äliwa̱.
Jera ka̱tuir dawa̱ ra, ideju̱ ale doce wa ra.
Ijewa ñatulawa̱ yäkä tso̱ ra, Jesús te isha: —Kte si̱ wà yie ishe bas ia̱, bas sha̱ ekla yäkäk yis da te yis ju̱emiksa̱.
Jera ijewa je̱r ianacha̱wa̱ te ichakami iia̱ ekla ekla: —¿Yis le irä?
Jera ite ijewa kúka: —Je rä doce wa sha̱ ekla. Mane te pan nu̱we̱ke̱ yis daña taza na ne irä.
Iyina si̱ ra, ditsä yäbei maju̱mi rä jiräni ije ktei yöle katke rä ja̱mi, ata ¡wekte ditsä yäbei ju̱akksa̱ wakei rä! Ije wakei ia̱ ra bäi si̱ rä ke iko̱nopa.
Ijewa yäkä kajali ji̱a ra, Jesús te pan kukawa̱, je ki̱ ika̱kia, kjepa je butsa ma̱ ite ijewa ia̱, te isha: —A̱ju̱. Jí rä yis yaka.
Kjepa ite copa kukawa̱, je ki̱ ite wekte sha Säkeklä ia̱; kjepa ite ima̱ ijewa ia̱, jekäi biköle te je ya.
Jera ite isha ijewa ia̱: —Jí rä yis pi, sa kabläklä ñaia̱ spa̱na je pií; je rä tkenakju̱mi sä chu̱li̱i̱ wa kju̱ei.
Kte si̱ wà yie ishe bas ia̱, ka yis wa̱ uva diä yanakni, ma rä ike̱i dewa̱ yis wa̱ iyäkläni Säkeklä gobiernoí ska kjepa.
Jekäi ijewa ksa etka ra, iminejulumi Olivo Yäkä Bataka.
Jera Jesús te isha ijewa ia̱: —Bas biköle te yis jemiwa̱ta̱na. Ka irä maikäi kuna ta, iyöle katke rä: ‘Yie oveja kjänanak ktemiwa̱, jera oveja butsa̱nami iyika.’
Ata yis shki̱naka̱ni ra, yis maju̱ bas wätsa̱kba Galileaka.
Jera Pedro te isha iia̱: —Bena te bä jawa̱ ra, yis je wa̱ ka ba janakwa̱.
Jera Jesús te isha iia̱: —Kte si̱ wà yie ishe ba ia̱, jir tuina ebä ka oshkoro a̱rka̱ba botäbä kicha yikaba, ba ka̱yuämiwa̱ mañatabä kicha ka ba wa̱ yis su̱le ni.
Ata ije te isha ji̱a ki̱ta: —Ikuna yis kiana duäkwa̱ña ba ra, jeiräta a̱ni ka yis ka̱yuäkwa̱ ka yis wa̱ ba su̱le ni. Jera biköle te isha ñassëta.
Jera idemijulu ka̱ kie Getsemaní ska, jera ite isha iwa̱ dulanak wa ia̱: —Bas ñajöklöwa̱ jiska yis maju̱ ka̱kiäk dälei ja̱mi.
Ata ite Pedro irä, Jacobo irä, Juan irä jewa kia jámiña ira. Jeska ra ije̱r ianawa̱, issënawa̱ shi̱ana si̱.
Ñerä ite isha ijewa ia̱: —Yis je̱r ianawa̱ e̱e̱na, sä duärawa̱ kje. Bas a̱ta̱no jiska, bas wäñino.
Jera imineju̱ a̱mikwäta, jeska ije̱tkawa̱ wakteka i̱ski̱. Jera ika̱kia je hora kjäkläju̱pa iki̱, ikuna io̱nopa ra.
Je te isha: “Abba, Papá, ji biköle o̱r ba ia̱. Jí copa tso̱ ju̱omipa yis yika; ata we ka yis wakei ki̱ ishena käi kuna, ata jishtä ba ki̱ ishena käi io̱nopa.”
Jera ideni te ijewa ku̱a käpelecha̱wa̱. Jera ite isha Pedro ia̱: —Simón, ¿ba kapawa̱ na? Ata ¿ka bä täkili deneka̱ wäñinak una horabä jibä na?
Bas wäñino, bas ka̱kiö ka bas shirinakläwa̱ kuna. Iyina si̱ ra sä wikblu ssëna ji wa̱k, ata sa yaka rä ka täki ta.
Jekäi etäbä kicha imineju̱ni ka̱kiäk, te ishani jiräni ite isha ssëta.
Jera ideju̱ni te ijewa ku̱ani käpelecha̱wa̱, ka ijewa ia̱ käpe wäkolor ji̱a ki̱ka. Jekäi ka ijewa je̱r na idene jiräni ite ikúkeí̱ ska.
Jera ideni idäkläka̱ mañatäbä kicha ra ite isha ijewa ia̱: —Ata ¿je rä bas käpä rami ji̱a, bas je rä dami ji̱a ebä na? ¡Bäi irä! Ihoraí dewa̱ e̱ná. ¡Issö! Ditsä yäbei, je rä ju̱nakksa̱ ditsä yakeila jula na.
¡Bas ñajöka̱, sä shkä! ¡Isu̱o! Yis ju̱akksa̱ daju̱té e̱ná.
Ije te je she kaldu ji̱a kjela bä ra, Judas ale doce wa sha̱ ekla je deju̱té chu̱li̱i̱ wa ra espada ta kal wälbe ta, patkele chui tsa̱ku̱i wa wa̱, ñayöle ka̱wei wà wa wa̱, sä wäkiri wa wa̱.
Je iju̱akksa̱ wa̱ ijewa rä je̱r ko̱le e̱ná jikäi: “Mane wäjalassërawa̱ yis te ra, je ne irä; je kuköwa̱, tso̱mi ka yele ju̱lemi ta.”
Jera ideju̱ ra, ije̱k sikawa̱ plaa iwäja̱mi te isha: —¡Rabí! Jera ite iwä jalassawa̱.
Jera ijewa jula tka̱wa̱ ija̱mi te ikukawa̱.
Ata jeska kajali wa ekla espada sikaksa̱, je wà ite chui wa tsa̱ku̱i kjanaklä bika, kukä tia ju̱ami.
Jera Jesús te isha ijewa ia̱: —¿Bas bite espada ta, kal wälbe ta yis kukäkwa̱ jishtä jakbläk wa kukewa̱ käi na?
Buliri buliri yis kaldu bas da sa paktäk Templo ska ra, ñera ka bas wa̱ yis kukäwa̱ ta. Ata jí o̱rte rä io̱naklä jishtä kte yöle te ishe käi.
Jera iwa̱ dulanak wa biköle te ijawa̱ta̱na, julunami iyika.
Ata dulaklei ekla je dami iitäki̱, je̱k pabutälewa̱ dätsi ebä wà, je kukawa̱ ijewa te.
Ata je dätsi yëna ju̱namita̱na, iwakei tu̱nami ju̱li̱shye.
Jera Jesús minetse̱ ijewa wa̱ chui wa tsa̱ku̱i wäki̱. Jera biköle chui tsa̱ku̱i wa irä sä wäkiri wa irä ñayöle ka̱wei wà wa irä jewa ñatapawa̱wa̱.
Jera Pedro damiju̱ iitäki̱ ka̱miika, demi chui wa tsa̱ku̱i juitäki̱ kje, je̱tkawa̱ Templo kjänanak wa sha̱na banakña yökö kjä ja̱mi.
Ñerä chui tsa̱ku̱i wa irä Sanedrín wa biköle irä jewa te Jesús kjatiäklä yula iwa̱ iktäkläwa̱, ata ka iwa̱ iko̱ne.
Iwa rä chu̱li̱i̱ te ikjatia ka̱yue wà, jeiräta ite ikjatia rä ka ñasse ta kuna.
Jera isha̱ ñajaklaka̱, je te ikjatia ka̱yue wà te isha:
—Ije wa̱ iyile ssa sá te jikäi: ‘Yie jí Templo yöle jula wà je mie̱tkemiwa̱, ata tres día ra yie isaka yuemika̱ni ka jula wà kuna.’
Ata maitjä ka iwa̱ ikjatene ñassëta.
Jera chui wa tsa̱ku̱i je̱kaka̱ ijewa sha̱na, je te ichaka Jesús ia̱, te isha: —Ata ¿ka ba te ikúke na? ¿Jiräni ijewa te ba kjatieke̱ wà rä na?
Ata ije si̱wa̱tiawa̱, wa̱ ka ikúkane a̱ni. Jera chui wa tsa̱ku̱i te ichakani etäbä kicha te isha iia̱: —¿Ba ne rä Säbäkäkksa̱, ale Kjeiyinak Baa je yaba rä na?
Jera Jesús te ikúka: —Yis ne irä. Jekäi bas te ditsä yäbei su̱emi je̱tkelewa̱ ale Täkili ta Ta̱i je jula wämo kja̱ne, ñakäi je dawa̱ju̱té ka̱jöir mo̱ ja̱rka je su̱emi bas te.
Jera chui wa tsa̱ku̱i te iwakei paiklä ksha ju̱ami, te isha: —¿Jiye sa̱ ki̱ ikjatiäk wa shena ji̱a na?
Ikta yakei Säkeklä ukä ja̱mi, je ssa bas te. Jekäi ra, ¿jishtä bas ia̱ ra irä na? Jera ijewa biköle te isha nui ta irä, je kiana rä duäkwa̱.
Jera ijewa sha̱ kjali tjuami ija̱mi, te iwä pamu̱awa̱ tiami jula wà, te isha iia̱: —¡Ji shöka̱ jile bata shäk ye! Jera ñaebä Templo kjänanak wa te ikukawa̱ buka̱nak jula ktä wà.
Pedro katke diakja̱ne juitä ki̱. Ñerä alaklä wa chui wa tsa̱ku̱i kjanaklä wa ekla deju̱,
te Pedro bar kalme su̱a ra, jera iwätka isu̱ak te isha: —Ba ñaebä kalduña je Jesús Nazaret wa ra.
Ata ika̱yuawa̱ te isha: —Ka yis wa̱ ije su̱le; jibä sheke̱ ba te rä ka ju̱ñer yis wa̱. Jera imineksa̱ju̱ sä däkläwa̱ ska ra, oshkoro a̱naka̱.
Jera je kjanaklä te isu̱ani ra, ibanaka̱ni ishäk jeska tso̱ wa ia̱: —Jí rä ijewa sha̱ ekla.
Ata ije ka̱yuawa̱ni. Berbena ebä ra jeska kajali wa te ishani etäbä kicha Pedro ia̱: —Iyina si̱ ra ba rä ijewa sha̱ ekla, ba rä Galilea wa ki̱ka.
Jera ije te jile shami je̱k ukä ja̱mi o̱nak shi̱ana, te isha etkabä: —Ka yis wa̱ yi sheke̱ ba te je su̱le.
Jera je wäsaka oshkoro a̱naka̱ni etäbä kicha, jera Pedro je̱r ja̱na jiräni Jesús te isha iia̱ rä ska: “Ka oshkoro a̱rka̱ba botäbä kicha yikaba, ba ka̱yuämiwa̱ mañatäbä kicha, ka ba wa̱ yis su̱le ni.” Ñerä Pedro je̱r ja̱na jeska ra, iji̱aksa̱.

15

Jekäi sa̱ñireebä ra, chui tsa̱ku̱i wa ñaje̱rku̱a e̱ná sä wäkiri wa ra, ñayöle ka̱wei wà wa ra, Sanedrín wa biköle ra, ijewa te Jesús mu̱awa̱ tsa̱mi ju̱aksa̱ Pilato ia̱.
Jera Pilato te iwächakewa̱: —¿Ba ne rä Judío wa Tsa̱ku̱i rä na? Jera ite ikúka te isha: —Ba te je shaka̱.
Jekäi chui tsa̱ku̱i wa te ikjatia ta̱i.
Jera Pilato te iwächakewa̱ni etäbä kicha te isha: —¿Ata ka ba te ikúke na? Ijewa te ba kjatieke̱ rä saka saka, ssö.
Jeiräta del Jesús wa̱ ka ikúkane jini a̱ni, je te Pilato male̱cha̱wa̱.
Del ike̱i kjewa̱klä sha̱na ra, ije te sä wätelewa̱ wa ekla wäyeke̱ksa̱ni ditsä ia̱, mane kieke̱ ijewa te iia̱ käi.
Jera ekla kie Barrabás ni kate wätelewa̱ itsa̱tkäk wa ra, ijewa kju̱atka ka̱wei ta wa ra ska ijewa te sa ktacha̱wa̱ je kju̱ei.
Jekäi chu̱li̱i̱ wa ñajaka̱ ka̱kiäk iwa̱ iwa̱klä ijewa ia̱ iwädular del käi.
Jera Pilato te ijewa kúka te isha: —¿Bas ki̱ yis shena rä Judío Wa Tsa̱ku̱i wäyäkksa̱ni bas ia̱ na?
Je rä ije wa̱ iju̱ñer chui tsa̱ku̱i wa je̱r ki̱ Jesús ianawa̱ rä chu̱li̱i̱ wa wäbätsäke̱ Jesús wà ijewa tsa̱ta kju̱ei, je ki̱ka ijewa te iju̱aksa̱ iia̱ rä.
Ata chui tsa̱ku̱i wa te je chu̱li̱i̱ wa je̱rtka iwa̱ Barrabás wäyäkläksa̱pani ijewa ia̱.
Jera etäbä kicha Pilato te ichakani te isha ijewa ia̱: —¿Jera ji shena bas ki̱ yis wa̱ o̱nak, jí bas wa̱ kinak Judío wa Tsa̱ku̱i ni, je ukä ja̱mi rä na?
Jera etäbä kicha ijewa kjoyinani: —¡Iwätiöka̱ cruz ja̱mi!
Jera Pilato te isha ijewa ia̱: —¿Jera ji wá̱ ije te yakei rä na? Ata ijewa kjoyina ki̱ta si̱: —Iwätiöka̱ cruz ja̱mi.
Ñerä Pilato wa̱ ditsä ssëwa̱klä bäi ki̱ka ite Barrabás wäyaksa̱ni ijewa ia̱. Ata ite Jesús ju̱aksa̱ buka̱nak ksa bata wà, kjepa wätenakka̱ cruz ja̱mi.
Jekäi guardia wa wa̱ iminetse̱mi juitä kjätkeleksa̱, kie Pretorio ni je na. Jeska ijewa te guardia eyaka wa kalabe tapawa̱wa̱.
Ijewa te ipajiawa̱ sua siöö yëna wà, jekäi ijewa te dika butra corona ye tkaka̱ itsa̱ku̱ ki̱.
Jera ijewa ñajaka̱ ishäk iia̱: —Judío wa tsa̱ku̱i, ma se̱nopa ji̱a maitjä.
Jera ijewa te ikpeke̱ kata wà itsa̱ku̱ na, ikjali tjuäke̱ ija̱mi, ñakäi iñajäkläke̱wa̱ köchöwä ki̱ iwäja̱mi.
Jekäi ijewa te iweika e̱ná ra, ijewa te je sua siöö yëna ya ju̱amini, jera ite iwakei paiklä jiawa̱ni iia̱, kjepa iwa̱ iminetse̱ wätenakka̱ cruz ja̱mi.
Jera ekla tso̱ kju̱awaka daju̱téni, je rä Simón Cirene wa, Rufo irä Alejandro irä jewa ká, je paka guardia wa te täkili wà Jesús cruz í kpä tsa̱mi.
Ijewa wa̱ iminetse̱ ka̱ kie Gólgota ni ska, (je wà rä “Tsa̱ku̱ Chichei Ke̱i”).
Ijewa te itia vino ji̱akaleka̱ mirra ra je wà, ata ka iwa̱ iyane.
Jekäi ijewa te iwätiaka̱ cruz ja̱mi ra, ijewa ina su̱a jile wà, ijewa wa̱ ji jienak iwa̱ bala pja̱klä, jibä mi ekla ekla wa̱ je su̱aklä iwa̱.
Ijewa te iwätiaka̱ ra, ka̱wä rä las nueve.
Jera ikjatele yöle katke itsa̱ka te ishe rä: “Judío wa Tsa̱ku̱i.”
Ijewa te jakbläk wa bol wätia tulaka̱ña ira cruz saka ja̱mi, ekla ijula wämo kja̱ne, ekla ijula shule kja̱ne.
Jekäi io̱na jishtä iyöle te ishe käi: “Je shtanaña ji yakei wakbläk wa ra.”
Jera yi kjäke̱mi iwä ja̱mi jewa te isheke̱ wäsi̱wa, tsa̱ku̱ wäbuträke̱, te isheke̱: —¡Issö! Ba, Templo mia̱tkäkwa̱, tres día ra iyuäkka̱ni,
ba wakei je̱k tsa̱tköksa̱, je̱k wäyö ja̱wo̱té cruz ja̱mi.
Je su̱ta chui tsa̱ku̱i wa te ija̱ñetseke̱ ka̱wei wà ñayöle wa ra, te ishe̱ke̱ ñaia̱: —Kju̱awa je tsa̱tkaksa̱ ite, ata iwakei ia̱ ka je̱k tsa̱tkerksa̱.
Säbäkäkksa̱, Israel wa tsa̱ku̱i, je je̱k wäyö ja̱wo̱té cruz ja̱mi sa̱ wa̱ su̱nak, sa̱ wa̱ ibiketsäkläpa. Jera wäter tkete ije ra wa te iweika ñaebä.
Ka̱wä deka̱ las doce ra, ka̱ wätuinawa̱ itjä yee ka̱ biköle ska, mine rämi las tres kje.
Je hora ska Jesús a̱na täkii te isha: “Eloi, Eloi, ¿lama sabactani?” (Je wà rä: “Yis Kekläí, yis Kekläí, ¿jiye ba te yis jawa̱ta̱na rä na?”)
Jeska kajali wa sha̱ te je ssa ra, jewa te isha: —¡Issö! Elías ne kieke̱ ite rä.
Jera ekla tu̱nami, te esponja nu̱wa̱ uva diä jäi wà, tkaka̱ ite kal bata ki̱ka, ma̱ ite iia̱ iwa̱ kuyanak, te isha: —Sa̱ ku̱ ijöwa̱ sa̱ wa̱ isu̱aklä Elías dajuena iwäyä ja̱wa̱kksa̱ í̱ ki̱ka.
Ata Jesús a̱na täkii, jera iduawa̱.
Jera Templo bala tkäkläksa̱ suaí klasha̱na ju̱nami mo̱ki̱ atjä wakwäté.
Ñerä guardia wa cien wäsikäk kaldu ije wäja̱mi te jekäi iduawa̱ rä su̱a ra, ite isha: —Iyina si̱ jí ditsä rä Säkeklä yaba.
Ñakäi jeska alaklä wa sha̱ te isu̱e kajali ka̱miika. Jewa sha̱na itso̱ rä María Magdala wa, Salomé, ñakäi María Jacobo ale dulaklei ji̱a irä, José irä jewa a̱mi.
Jewa ne dami ira, ipasu̱ak jile wà ikatke ji̱a Galilea ka ra rä. Ñakäi isaka chu̱li̱i̱ rä delemika̱ ira Jerusalén ka.
Jera je día rä jile wa̱klä sábado yika, je tuir dawa̱ kja irä ki̱ka,
José Arimatea wa deju̱. Je rä Sanedrín wa sha̱ ekla dälätsalewa̱, ñakäi je te rä Säkeklä gobiernoí ne ki̱ssë kate. Jekäi je kjawa̱ju̱ ka suale kuna Pilato wäki̱ Jesús nu̱l kiäkksa̱.
Jera Pilato male̱cha̱wa̱ iduawa̱ kja te. Jekäi ite guardia wa cien wäsikäk kia te je ia̱ ite ichaka iduawa̱ si̱ irä í̱ ki̱ka.
Ñerä guardia wa wäsikäk te je paka e̱ná iia̱ ra, ite inu̱l ju̱aksa̱ José ia̱.
Jekäi ije te dätsi tju̱aksa̱, kjepa ite inu̱l wäya ja̱wa̱té butrawa̱ ite je dätsi wà, blacha̱ ite jak ker ja̱tkele sa̱ nu̱l bläklä naka, kjepa ite jak bulewa̱té, je wà ite sa̱ nu̱l bläklä kjäshtawa̱.
Jera María Magdala wa irä, María José a̱mi irä, jewa te mai inu̱l blacha̱ ite rä je su̱a.

16

Sábado kjaju̱ ra, María Magdala wa irä, María Jacobo a̱mi irä, Salomé irä, jewa te ji jalanak ja̱ma̱a̱ shtä tju̱a saka saka iwa̱ minak inu̱l ki̱ tkenak.
Jekäi semana día säkätä wà sa̱ñiree ka̱wä deka̱ju̱bä ra, ijewa minejulu sa̱ nu̱l bläklä ska.
Jera ijewa ñachakä rami: —¿Yibä te sa̱ ia̱ jak sa̱ nu̱l bläklä kjäshtäklä bulewe̱mi na?
Ata ijewa wätka isu̱ak ra, je jak rä buleleju̱mi e̱ná; jera je jak rä ta̱iwa̱.
Ñerä ikjawa̱julu sa̱ nu̱l bläklä na ra, ijewa te dulaklei ekla su̱a je̱tkelewa̱ sä jula wämo kja̱ne, je̱k pajiele paiklä so̱lo̱o̱ suruu wà. Jera ijewa male̱te̱nacha̱wa̱.
Ata je te isha ijewa ia̱: —Ke bas male̱te̱na. Bas te rä Jesús Nazaret wa ale wäteleka̱ cruz ja̱mi je ne yuleke̱. Je shki̱naka̱ni ka kuna ji̱a jiska. ¡Isu̱o! Jí ne ska ijewa te ibla rä.
Ata bas cho̱ ishäk iwa̱ dulanak wa ia̱, ñakäi Pedro ia̱: ‘Ije maju̱ba bas wätsa̱k Galileaka; jeska bas te isu̱emini, jiräni iwa̱ iyile bas ia̱ käi.’
Jekäi ijewa deksa̱julu julunaté sa̱ nu̱l bläklä ska, ijewa paju̱na tulaka̱ imale̱te̱nacha̱wa̱ ki̱ka; ka iwa̱ iyine yi a̱ni ia̱ isu̱anacha̱wa̱ ki̱ka.
Semana säkätä ke̱i wà sa̱ñireebä ishki̱naka̱ni ra, ije̱k kjashani säkätäba rä María Magdala wa ia̱. Je ne ki̱ka iwa̱ be siete kjäieleksa̱ rä.
Jera ije mineju̱ ibata shäk Jesús da shkäk wa je̱r iarte jela, ji̱áte jela jewa ia̱.
Ata ijewa te issa ije kalduni kseka su̱a María te ni ra, ka iwa̱ iktä kolone.
Je ukä ska ije̱k kjasha̱ni juer ta kju̱awa ijewa bol ia̱ ña̱la wà, ijewa damijulu kju̱awa ska.
Jera ibitejuluni ibata shäk isaka ia̱, ata ñaebä ka ijewa wa̱ iktä kolone.
Je ukä ska ije̱k kjashani ale once wa ia̱ ijewa ñatulawa̱ yäkäk ra. Jewa uña ite ka ijewa te ikuke kte si̱ ye ki̱ka, ñakäi ijewa je̱r dä därërë ki̱ka. Ka irä maikäi kuna ta, ka ijewa wa̱ ishki̱naka̱ni su̱ak wa ktä kolone ki̱ka.
Jekäi ite isha ijewa ia̱: —Bas ma ka̱ biköle ska kte baa wapaktäk sä yöleksa̱ wa biköle ia̱.
Yi te je biketsa ra, ñakäi iwäoka̱na ra, je rä tsa̱tkenakksa̱. Ata yi wa̱ je ka biketsane ra, je rä weikanakwa̱.
Jí shtä kjayirmi je biketsäk wa ja̱mi: Yis kie wà ijewa te be kjäiemi, iktämi kte saka wà,
tkäbe kukemiwa̱ ite jula wà. Päpäli sä ktäkwa̱ yawa̱ ite ra, ka je ia̱ imedäk; ijula mamika̱ duë ta wa ki̱, jera jewa bäirmini.
Ikta e̱ná ijewa ra ukä ska ra, Säkekewa Jesús minetse̱mi ka̱jöir ska. Je je̱tkawa̱ Säkeklä jula wämo kja̱ne.
Jera ijewa minejulumi ka̱ biköle ska sa paktäk. Jekäi Säkekewa te iwe̱teña ijewa ra je kte ki̱ kjashäk jile juerke̱ kju̱awa shtä wà.

Rechtsinhaber*in
Multilingual Bible Corpus

Zitationsvorschlag für dieses Objekt
TextGrid Repository (2025). Cabecar Collection. Mark (Cabecar). Mark (Cabecar). Multilingual Parallel Bible Corpus. Multilingual Bible Corpus. https://hdl.handle.net/21.11113/0000-0016-8CFF-C