ვეზირო ინორნაშ არიკი

teiHeader

ვეზირო ინორნა ნოჩქვენა ჯვეშო დო ვეზირო, ეახადო, თავადშა მიდართჷ, იახადო, ვეზირო დო მუშენს თე კოჩი. აქ ჸუდეს ვაენ დო ეჩიდოხუთ წანას ოკო ემსახურას თექ ვეზირო, ეახადო, გაათუ თე ეჩდოხუთი წანა დო მალართჷ აშო დო ჸუდეს აფუ დოტებული სუმი ძღაბეფი, ბოში ვაჸუნს, ეახადო, ქჷმორთჷ ჸუდეშა. ინავა, მიწუუა მეფექია, ვარა სი დირთია, ჯგჷრ მსახურ რექია დო ვარდავა სკანია ბოშ ქჷმომიჩკვია. მა ბოში ვაპუნსია დო მუ ფქიმინავა დო მა ოკო მიდაფრთევე კინია ომსახურებუშავა, იახან, ძღაბეფქ უწუუ, უნჩაშ ძღაბიქჷ, მა გაგმონწყიია ბოშუროვა დო გომტევა, უწუ; სივა ასე მორთია თაქია დო ეჩდოხუთ წანა რენია ვარექია დო სი თაქ ქორდავა, უწუ. გაგმანწყუ ბოშურო, იახადო, გოუტუ ენან, ე მუმაქ თაურე ქაწაზადჷ შხვანერი ფორმათ, შხვა ბარგითჷ დო:

- გამარჯობა!

- გოიმორძგვან!

- სო მეულ?

- ათე დო თეე სახენწიფოში იშავა…. ჩქიმ მუმა დუა ვეზირი თექია დო ეჩდოხუთ წანა გათუა დო ასა მა მეულია.

- იქ ვეზირ გეჭოფუა დო ვასაჭირჷნია დო სკან ჸუჩა იდია, უწუნ, ირტ ოსურქ დო აშო მალართჷ თექ, ჸუდეშა ქჷმორთჷ.

- მუ რენია, სკუა, აშო დირთია?

- ვეზირი გეუჭოფუნია ისჷ დო ვასაჭირჷნია, უწჷ.

- აჸ, ჯგირია, მა ვაიწივაო თენავა, უწუ. მაჟია სკუაქ, მა გომტევა, უწუ, მა ოკო მიდაფრთევე. თენა ხოლო გაგმანწყუ ბოშურო დო გოუტუ დო თეს ხოლო თაშ ქაწაზადჷ დო:

- გამარჯობა!

- გომორძგუა!

- სო მეულჷ?

- თაშ, ვეზიროვა, - უწჷ, - ჩქიმ მუმაში მანგიოროვა.

- ვეზირი ეჭოფილ აფუნია ისჷ დო ვაღებულენსია მეტისია დო ვარექია საჭიროვა, უწუნ დო დირთჷ თექ ხოლო.

- ჸეჰ, მა ოკო მიდაფრთევა, [მუმაქ]; უკულაშიქ, მა გომტევა, უწუ. ასე სი ხოლო ტყურათ მუს… დო მა ულია. ვადუჯერ თე უკულაშიქ დო გამანწყუ თენა ხოლო დო გოუტუ. ქაწაზადჷ.

- გამარჯობა!

- გომორძგუა!

- სო მეული?

- სკან საქმე ვარენია, მა სო მეულჷნ, თენავა, უწუ.

- ვარია, მარა, მუ რენია, კოჩი იკითხენსია, უწჷ.

- ვეზირო მეულია, უწუ, ხენწიფეშა.

- ვეზირი გეჭოფუა დო ვასაჭირჷნია.

- ინა სკანი საქმე ვარენია, ეჭოფუაო, ვეჭოფუაო, მა იშენ მაფუნია მიოულარი დო თექ მეულია დო გიაშქუ ცხენს მართახი დო მეურსჷნ, ქათხოზ თე მუმაქ დო გაჩენდია, უწუ. მა სქან მუმა ვორექია, უწუ; ინენს ათაშ უწიავა დო არძაქ დირთუა დო სი მეულია, მარა ე მუდათჷ ვაგალინენია სი; მალართია ჸუდეშა დო შხვანერო გამგონწყჷნქ დო გოიტენქია, უწუ დო დართინუ ასე დო გაგჷმანწყუ დო ეჩუ ასე: სი მეურქია, უწუ, თექ, თიშ მეულაშახია, სი მუკაულჲარი გაფუნია ვითოჟირ ჯიმა ნდემიშ ჸუდე. ათაქ სი ქადირთჷქიავა, უწუ, ეახა, დოიძახჷნიავა, უწუ. ინეფი დოიძახჷნანია, მი რექ, სო მეულ? ათაშ-თაშია ხენწიფეშ ჸუჩა მეულია ვეზიროვა.

- მიში რექ? მუ რექ?

- ალექსანდრე ალმასხანიში ბოში ვორექინ, უწია.

- ალესანდრე ალმასხანია ჩქინწკმა რდუა, ასე იშო იდუა ჸუჩან, სუმ ძღაბეფი პუნსია დო ბოში ვაპუნსია თქუუვა?

- ჩქიმ მუმაქ აშო იდუა, თაურენ, თიმწკჷმავა, ჩქიმ დიდა ფეხძიმეთ ჸოფენ დო უკული დებაბდი დო აქ ჩქიმ მუმას ვაუჩქუდჷნ, უწივა სივა დო ქჷმორთჷნ, მა გომტუუა; ასევა ეჩიდოამშვ წანას მეულია, ეახავა, უწუ ასე, ათაშ ქუწივა, უწუ დო მიდართჷ.

მართალო ქიმერთჷ, ქადირთჷ თე ნდემეფიში… [ქჷგაშინჷ მუმაშ ნარაგადუქ]: თეშ მეტო სი ვაჲღუნია შარავა, უწუ, მეტ კარ ვაჲღუნია, უწუ, გინილევე დო მიდართევე, უწუ. [ქადირთჷ] კარშა, იახადო, უძახჷნა ენეფი, პასუხი მეჩესჷნ, მი რექ? მუ რექ? ათენა ვორექია, უწუ. ეს ვაჸუნდუა ბოშინ? ათაშია უწუ, ათაში დუა, უწუ დო ეჩდოხუთ წანა რენია თაურევა ხენწიფეს ომსახურუდუა დო ასე ქჷმორთუან, მა ქორას ქალაფსქილადექ დო მა გომტუა, უწუ; ეჩდოხუთი წანერი ბოში ვორექია, უწუ. ამსერია ალესანდრე ალმასხანიშ ბოშიქ ჩქინ ჸუდეს ოკო გაჩერდასია, ვარდა მეტი მუთუნით ვაგმატებენანია დო გაჩერეს თენა დო ქჷდანჯირეს. ამსერ ოჭკუმალი ჭკუმესჷ, იახადო, ქჷდანჯირესჷ. თენენსჷ წესო უღუნა, თურმე ზჷსGნახე ძღაბი ჸუნა დო ათესჷ დანჯირუანა თეწკჷმა, მარა ენათ ძღაბი რე დო თეთ ძღაბი რე; ონი, ათენა რე გულთაარსი, მაგალითო, მუ უღუ გურს დო მუ რენი, წინასწარმეტყველენს თე ძღაბი, თე დემიში ძღაბი; ჲახადო, თე ძღაბისჷ კიდალაშე უღუ პიჯი დო ჯანჷ დო თე ნდემიში ძღაბიქჷ ქჷმორთჷ დო ქალანჯირჷ; ჲახან, დოუძახჷ, მიკირთია, სითჷ ძღაბი რექჷ დო მათია, უწუ. სი მა გინგოტენქია ოჭჷმარესია, ვარა სი რჸვილჷნანია, უწუ, თაქ. ოჭჷმარესია გიწინანია თინეფია, თენასია ვაკნაჯინექ დო თეშ იტალენქჷ დო ვარია? უფლება გიღუნია, მა ვარია, მა პჸუნსია დანიშნული, უწუევე; სი მითინ მუთუნსჷ, ართი ნინასჷ ვაიწინსია. მა ასე ვაბჩოდჷ თეშა დო მოულჷ უკულნეშე დო იპუნანქჷნ, ქოუწინქჷნ, თიმწკჷმა სივა გაგაჩერენანია, სუმ დღა დო სერს შუმა იჸინია, ხოლო ნდემემს ქჷდაპატიჟენანია თაქ; სუმ დღა დო სუმ სერსჷ შუმა იჸინია, უკულ დარინუანანია ტოლბაშისჷ. ტოლბაში უწინსია, მუს აჩუქენქია სკან სასინჯოსია; თი თამადა უწინსია, იახან, ეთიმწკჷმავა… ვარ!, მუ გოკონია სივა გაჩუქასია სკან მუანთილქიან, რკითხენსია თამადა, იახან, თიმწკჷმავა, ქომჩანსჷ-და, ქომჩასია თი მუში გიოხუნალი რაშინ, ქოუწივა. ისია ვემერჩანსია სი თი დემი, მარა ჩქინწკჷმა თინერი კანონი რენია, მუთუნითია თამადა ვაღოლანსია თისია, თამადა ვადუთმენსია თესია დო ვაქიმერჩასია თიქ თი რაშინ, თის. რაშის ქიმერჩანსია თინან, თიმწკჷმავა წესი ვარენია, მა გამწკაზარევენ, მარა სი მითხივა ჩქიმ დუდი, ჩქიმ დუდი მითხივა, იახავა, ჩქინწკჷმა წესი თენერი რენია, ართი გვერდი დიხავა ძღაბიქ ოკო აცილასია მუშ საქომონჯოვა. ათესია დეგეთანახმებუნია ხოლო თამადა, ქოქიმინჷნსია თესჷ, ვარა ვადოიშკვენანია დო ეთიში უკულნეშევა, მავა, ეახავა, ქიგეჩიებუქია, თე რაში დო თეს მუჭო ოკონია, ვარავა, სია რაშშა ვეგგახუნენიავა. ანწი იჩიის თაქ ბრელ ხანსჷ დო ქჷგათანდესჷ ანწი იშო. ქჷგათანდესჷ დო თე გოთანაშახჷ ასე თენა ხო ქეჩუ, გედჷრთჷ. ანწი დართინესჷ თენა, იახა, სი თაშ გოკონო თენა საოსუროთჷ დო ვარჷ, იტენქჷ? მოკონია მა ოსუროვა; ასე თეში დრო ვამღუნია დო დიფრთუქია, იახავა დო ჩქიმ ჸუჩა იპჸუნანქია ჩქიმ საოსუროს. იმწკჷმა იშო გაჩერესჷ თენა.

კამპანია რე, იახადო, მასჷმა დღასჷ ქჷდარინესჷ თამადა. ქჷდარინესჷ თამადან, თამადაქჷ უწუ, მუსჷ თხინქია სკანი მუანთირს, იახან, ქუგაჩუქასჷნი. ჩქიმ მუანთირსჷ თისჷ ფთხინქია, ქჷმაჩუქენსია-და, მეტი მა შხვა მუთუნ ვამოკონია, ქჷმაჩუქენსდა, რაშ ქჷმაჩუქასია დო ნდემსჷ ცანცალი გელაფჷ დო ჭირქა ხოლო გაგჷწოლაფჷ იშო. ენა ოკონო ნდემსჷ, თენა, თე რაშიში მეჩამა?! ანწი ბოლოს, ჲახა, იჸუ თეჯგუა ამბექჷ: ვაქიმეჩას თენან, ვამეჩჷ თამადაქჷ საშველი დო ათენა ქიმიოჩამაფუ თამადაქჷ თე მუდას, თე რაში ქაჩუქებაფუ თე სასინჯოშა. ანწი შვესჷ, ამბე, საქმე დო ექ გენოზარება რენ, ექ (=სასინ­ ჯოქ) გეუხუნუუ საკითხი, ჩქინწკჷმავა წესი რენია, საოსუროქჷ ოკო აცილასია ართ ვერსის. ო, ვაქიმინესჷ ენა დემენქ, ვარია, ვარჷნ, თამადაქ, თეურე თენერი წესი რენია დო ჩქი ხოლო დაფთჷმათია დო ქოუჸუნეს თენა დო, ცხენი ხოლო; თეშ აფუ რაგადებული, ცხენსჷ სი ხე ვემეთხავა, თინა ვადჷგამარგებენია, თი ნაჩუქარი ცხენია.

თე დემიში ძღაბისჷ მეჸუნსჷ თე რაში დო მიდართესჷ. მიდართეს ართი კილომეტრი დო ათე ცხენსია, უწუ, ათე რაშის ოკო ქუდუჯერევე სივა, უწუ. მუდგა საქმექ შერხვადასჷ, რაშის ვაკითხენ თეში, მუთუნი საქმე ვაგაქიმინენია, უწუ. რაშის ოკო ქეჩუევე დო რაშისჷ ოკო ქერგევე, უწუ. ასე მა სი გიგოხუნუანქიავა, უწუ, რაშის დო ათენავა ესხაპუნსჷნ თიმწკჷმავა, ესხაპუნსჷნ თიმწკჷმა, ცასჷ ქიმკოტახანქია გიწინსიანი, თიმწკჷმა სი ქვარაშა ოკო მიდართევე, დიხასჷ გიგოჸვილანქიან, თინწკჷმა - ხასჷლასჷ დო გვალასჷ მიკგოჸვილანქჷნი, იზჷმა ხანსჷ ჟირ გინოლუაფა ოკო ქოუჭიშუევე. ათექჷ ვარენიაო გაკჷკანწყუუადა, ეთიწკჷმავა სი ერგებუქია თესია, უწუ დო ქიგიოხუნუ დო თე რაში ხოლო ირჩქილე თესჷ დო ქიგიოხუნუ დო მართალო გეფურინ რაშიქჷნი, თე ძღაბიქჷ, თექჷ უწუნი, თენა ირფელი ქოქიმინჷ დო რაშიქჷ ქჷდაფურინჷ დო სი ნორგებუექია უწუ. ეახადო, მეულა ასე, მეულა, მეულა დო მიანჭეს ასე თე ინაშა, სახენწფოშა, დო ქიმერთჷ ასე თე ხენწფეში ინაშა დო მუდა უღუ, თე ძღაბიქჷ ქიმეჩჷ პლატოკი… ათე ცხენი დო თე ძღაბი რე ითამ თაქჷ მოცემული პლატოკისჷ. ათენა, ხენწფეშ ძღაბი, იწოხე აბარწასჷ, ათესჷ კართეშა ქეწუოთანქჷ, თიმწკჷმა თისჷ გონწყჷნსია დო სი აშო ქჷდასხაპია, მინდორსჷ, ეახადო, მინდორსჷ ქიმწოდირთჷქჷნ, იმწკჷმა ქჷგაჯინენა დო უკული ხენწიფე ქოძირუნს, ქჷმოურსჷ, იახადო, მი რექ? მუ რექ? დო ათაქჷ კითხირი იი, იახავა, დო ქეჩივა სივა, ალექსანდრე ალმასხანიშ ბოშ ვორექ დო მუშ მანგიორო გომტუ მსახურო თაქნეშე ვეზირო. ბოში ვაპჸუნდუ იჩიებუდუან? ათაში რე, ათაში რე დო უკულნეშე ქიდებაბდი დო ვირდი…

ეახან, გონწყეს ენა დო ქოძირესჷ, იახა, თუდო წარწერა უღჷ, თე ძღაბიში სახელი დო გვარი. ანწ ხენწიფექჷ ქოძირჷნი, ხენწიფექჷ ქიჭანუუ იშო. მი რექჷ? მუ რექჷ? ათაშ, თაშ. ბოში ალექსანდრე ვაპჸუნსჷ თესჷ რაგადანდუა, ძღაბეფი პჸუნსიანი? ათაში დუა, ათაში დუა დო უკული დებაბდია მა, თქვანურედუა მუმა დო ვაუჩქუდუა მა დაბადებული ვორდია დო ასე გომტუუა სკანდა მსახუროვა, უწუ. ჸოხ! ეს არძაშ უჯგუშ მუდა ქემეჩჷ, არძაში უჯგუშო ხე მოუნწყუუ ირფელი დო ჯგირი! ათე ძღაბისჷ ქეჸოროფჷ თექ, ათე ხენწიფეში ძღაბის. ენა თი ძღაბიქჷ ეკაჩინჷ, თი დემიში ძღაბიქჷ, სი ბოშო გინირთუქიან, მა ვადომტუავა, უწუ, სი ბოშო გინირთუქია დო მა ვადომტუავა, უწუ, ვაგომჭყოლიდუავა, უწუ. ვარია, უწუ, ე ძღაბიქჷ ხოლო პირობა მეჩჷ დო რე თაქნეშე აწი, რე თაქინ, ართი-ართი სახენწიფოს მოლართჷ ღეჯიქ, განადგურჷ ღეჯიქჷ ქანა, იახადო, მუთუნ ვედიტუ თე ტყარღეჯიქჷ; თენა, კოჩი, მოსპჷ ირფელი დო ეთექია, ლეხი რე თე ძღაბი [თე ხელმწიფეშ ძღაბი], ეთექია მუ ამბე რე დო მუ ვარია, მუნერი არსება რენი, თინა[ს] (=ამბეს) მომღანსჷნი, ფერი კოჩი მოკონანია. მუმაქჷ ქიჭანუ ასე ოსური, დიდა დო სკუა, ეახან, მუშო ოკონია სი კოჩია, მუ ამბე იჸინია, ქანა მოლასუა ღეჯიქ, თოისერი ამბე რენია. ე, გოუტევა აწი სკანი ალექსანდრე ალმასხანიში ბოშია, იახა, ათეჯგუა მანგარი რჸუნსია უწუ თე დიდაქჷ; ვეჸუ საშველქჷ დო გოუტუესჷ თენანი, უწუ თაშ თენა, ათაშ-თაშია, უწუ. თე მუმაქჷ ქიჭანუ, მეუა, ჲახადო, ქიმერთია დო ტყურა ქოუწივა; ვაკო თე ბოში [გუტუასჷნი], თენა უჸორსჷ ასე თე ხენწჷფესჷ; შორშევა, ჲახა, ქოძირია ღეჯი, შორშე ქოძირია, ხოლოშა ვემერთავა, ვარა ორჭკუმუნსია იშო დო შორშე ქოძირია, მიკირთ დო ქჷმორთია, მუდგარენი ტყურა დაღორია თაშ თეშია, უწუ.

ოჭჷმარეშა მუთუნ ვამარაგადენია, უწუ [თე ბოშიქ], ოჭჷმარესჷ… ამსერი ქიმერთჷ დო რაშისჷ უწუ, ათაშ რენია საქმე, ათაშ რენია, უწუ; ენა მუთუნ ვარენია, უწუ [რაშიქ]; მოთხივა, უწუ, ათეზჷმა ჯიმ, მანგარი მუიდასჷ, მეშოკეფსჷ, ქანარღვანია; ეკოკჷრილო, ეახავა, დო მეტი მუთუნი ვამოკონია მა იშია, უწუ. იახადო, ქოუწუ ხენწიფესჷ, ათაშ, ჯიმჷ ათეჯგუა, ათეზჷმა რაოდენობათჷ, დიდი მეშოკეფიში მელე-მოლე, ჲახა, ეკოსკვილო დო ქჷმორთჷ, იახა, ქიმიჸუნ თი რაში. რაშიქჷ ქიმწინჯირჷ იშო მინდორსჷ დო თაქ ქჷმნარაგვესჷ თე ეკოკჷრილი მეშოკეფი დო რაშიქჷ გედირთჷ, ე ბოშიქჷ იშო ჟი ქიგლადოხოდჷ დო მჷდართჷ რაშიქჷ იშო, გეურქუ, იახადო, გეფურინჷ დო მიდართჷ; გეფურინჷნ დო ქიმერთჷ თე არდგილიშა, თე სოფელ განადგურებული რე, თე ღეჯიშ გაწორებულიშა. თაქ რე წყარი დო თაქ გიშნოვე თე ღეჯ წყარიჲ ოშუმშა დო ენა თე რაშის ირფელი უჩქჷ; მაგალითო, თინერი მუდა რე თენა, წინათმგრძნობელი. ასე მოურსია თინა წყარიჲ ოშუმუშავა, უწუ. მა ასე ინიბლენქიავა უწუ, შკა დიხაშა, ათესჷ ქიგუათხოზჷქია, უწუ დო სი, შკაშა მიშებლენქჷ დო, სივა მელე-მოლე ლეკური ქიგიაშკვია უწუ, მეშოკენსჷ დო მა, გეცალებუნია თენან თეში, მა ათესჷ, დუონდღულუანქია თე ჯიმუსია, უწუ დო მართალო თაში ქოღოლჷ. ასე, ქჷმურსია თინანი, მაკეთ რენია, უწუ დო შხვანერი გიმო აღვენუნი, გიაშკვანსჷ დო შუნსია დო ღეჯი გოხორცქჷნია. ეთინწკჷმა გოკვათია იშოვა დო გური დო ჩხონჩხი გეშეღია, იახავადო, ხენწფეში სკუას ქიმეუღათიავა, უწუ. ათაში ქოღოლესჷ თენა დო ქჷმორთჷ ღეჯიქჷნი, ქიგუშუმუ ართი, გეჯინ იშო-აშო, ანწი შხვანერი გიმოქ იჸუ, იახადო, ათხოზჷ წყარსჷ, ათხოზჷ დო გოხორცქჷ იშო ღეჯიქჷ. გოხორცქჷნ, ვალიშე მამალასჷ გოჭკირესჷ თენა დო გურ დო ჩხონჩხ გაშეღ დო ქიმიციკუ თაქ მუდაშა, ლეკურშა, დო აჸ, ოჭკომია, გურ დო ჩხონჩხი აში ქჷმოიღია, უწუ, თი ღეჯიში.

ჯგირ ასე დო, ოჭკუმ დო თე ძღაბიქჷ ჭიჭე შური მითქჷ, იახადო, მიკილჷ ხოლო დრო-ხანქჷ, ართი-ართი სახენწიფოსჷ უღჷ იბირსჷნ ფერი შკაფი. ათნა დგჷნ, ჭიჭე რე, ათნა დგჷნ დო ათნა მუ გოკონ, თი ობირეშისჷ იბირსჷ; მუს უწინქჷნ, თისჷ იბირსჷ. ეთჷნა ქჷგმაგონუასია ართიანი, ვაბღურუქია, თქუ ძღაბიქჷ. ევა, გოუტევა თი სკანია ინა [ვეზირია]. იქია ქოქიმინუა დო მეტი მუ ქიმინასია, უწუ. ონ, ქიჭანუ თე ბოში [ხენწიფექ]; უწუ, ათაში რენია… ქიმერთია, გოტებული ვორექჷ ხენწიფეშე თქვია დო ურჩქილია, თენა იბირსჷნი თესჷ, იახადო, აშო მოლართია სი დო სკანი ცხენქჷ დო გეურქივა დო აშო ქჷმორთია, უწუ. მიდაღალა ვამუნდომა, ვარა სია დორჸვილჷნსია, უწუ დო სივა ქოუწივა, წართჷმე, ვარა მუდგარენ, სკუა, ვაგათქვენიაო, უწუ. ოჭჷმარესჷ მერჩა პასუხისია, უწუ [ბოშიქ]. ქიმერთ რაშიშა დო რაშიქჷ, ენა მუთუნი ვარენია. ანწი მობძჷნანი, თინა რენია [მუთ რენია], უწუ, ანწი მობძჷნანი თინავა, უწუ. მუდა ქიმერჩასია ჯღარი ხანტილი, ჲახა, დაკინებელი ხესჷ, ჭითა, ჲახავა, დო მეტი მუთუნი ვამოკონიავა, უწუ დო გოუტუ. ხენწიფექჷ დახანტაფუ ენა დო გეუკინჷ დო მიდართჷ დო ქიმერთჷ თე სახენწფოშა; თაშ-თაშია, მოულირ ვორექია, უწუ, თქვანდავა, უწუ. თე ხენწჷფე ქჷმოძირითჷ დო ხენწჷფე ქჷმოძირითია დო [უწუ]: ეჩიდოხუთი სახენწჷფო მოურსია სკანი შკაფიში გიონთხაფშა დო მალაფრთია მავა, გომტუა ხემწიფექჷ, ქაცნობიავა დო, მუდგათ იჸინ, დატყობინუასია თე შკაფინ, ვარა მიდუღანანია. რაშისჷ თაში აფუ რაგადებული, [თაში ქოთქვიია]. ცხენია, მიგორუანსია ინა, ცხენსჷ მიგორუანსჷნი, თიმწკჷმავა ენა შკაფისჷ გეგლეღანსია, ე შკაფამო ვეშართენია დო აშ ქომუჩი თენა დო მავა უწია დო ეშელი ცხენშა, უწიავა სი, სი ქჷდგოკინუანსჷნი, უკული ამბე მა მიჩქჷნია, უწუ. ეახადო, მართალო თაშ იჸუ თექჷ. უცებასჷ ცხენი მიგორუუ ხენწიფექჷ, აურე შკაფამო ვეშართჷ დო მა ქომუჩი დო ესჷ მა ქჷმგოჭირინუანქია, [უწუ], ქჷდაკინუ დო გეფურინჷ რაშიქჷ. თე ხენწიფექჷ თაქჷ ქჷგესკიდჷ იშო დო მოლართჷ დო თე სახენწჷფოსჷ ხენწფესჷ ქუმოუღჷ თე შკაფი, იბირსჷნ ფერი. ურჩქილჷ ე ძღაბიქჷ, ურჩქილჷ დო მუთუნი ვაუჭირსჷ ასე, გეგშენწყუ, იახა, მუთუნი ქიშილებედ-და დო დოსკჷდჷ.

მიკილჷ დრო, ხანქჷ დო დელახჷ კინი. მამბე რე? ქიჭანუ მუმა ე ოსურქჷ, თე დიდაქჷ. მუშა რე საქმე? - [იკითხჷ მუმაქ]. ართი- ართი ქანა რე, თურმე ქუათჷ რე გჷნორთელი. კოჩ მეურსჷნ დო ქუათ რე გინორთელი, ჩიტ მეფურინჷნსჷნ, ქუათჷ რე გინორთელი, დიხას ძჷ. საქონელი მეურაჸ[ჷ]ნო ი კოსჷ, მუდგასჷ ორთჷნი, ირფელი ქუათ რე, გაჩერებული რე. ათაქ მუ ამბეენია დინახალე, ეთი ამბესჷ მომღანსჷნი, ფერ კოჩი მოკონია. ჰე, გოუტევა სკანი ალექსანდრეში ბოშია, უწუ. იქია ბრელი ამბე ქიმინუა ჯგჷრ დო მეტი მუ გოკონანია, უწუ, მუ ქიმინასია, უწუ, ეახადო, ჯგირ დო ქიჭანუ ხენწფექ. კარია, უწუ, ხენწფე ურაგადჷ, ინჯამუნია წუთეფითჷ, აჸ, ათაშ, ინჯამუ დო იკილჷნია, უწუ. ართი კარიში მეტი ვარენია თე ქანასია, უწუ. ირფელი ქუათ რენია, ათე ართი კარიში მეტი; ვამნგართენია, უწუ. ათაქნეშევა ინულა ვემინდომა, ვარა დაგამარცხენანია, უწუ. ეშა ბრელ ქანას ოკონია ინულა, მარა ვენართუა მითინსია, უწუ დო ქოუწივა ათენა, ათაში რე, ათაში რე, უწივა დო მიკირთია დო აშო მალართია, უწუ. ოჭჷმარესჷ მერჩა პასუხისია, უწუ. ამსერი ქჷმორთჷ რაშიშა დო უწუ რაშის, ათაში რენია საქმე, ათაში რენიან, რაშისჷ გახურებუ დო ქოცანცალანსჷ. ათაქია უწუ, ვარა სი დოსკიდჷქია ცოცხალოვა დო ვარა მავა, უწუ, მარა იშენ მიდაფრთათია, ანწია ქომოლობაშ ამბე რენია უწუ. ვარა სი იჸიქია ცოცხალი დო ვარა მავა უწუ, [გუმეორჷ]. თე რაშისჷ ხოლო ნოდგე შური, მაგალითო, კუდელიშ წვანს, ეახადო, ქომრაგადევა თიშავა, უწუ, მადვალარ კუჩხიშიავა, უწუ, მელე-მოლევა, უწუ, თიჯგუა მუდა ოკო ორდასია, უწუ, ათე კუჩხეფს ვარენიაო ქიმიოგანქჷნ, ართიანსჷ ქიმკაბიჯუაო, თქუასია, მელე-მოლე ოკო მითილასია, უწუ, თუ ლისჷმარემქჷ. მაჟიავა უწუ, მართახია, თე მუდაშ მართახი ვარია, რკინასებურ მართახია. მა ვარენო ქიგჷმაშკვანქჷნ, თიწკჷმავა, ირფელქჷ ოკო გიმოჭყორდასია, უწუ. მასჷმავა, ინა უკული გეჩიებუქია, თიჯგუა ოკო ქიგჷმოკიჟინევე, ჸუჯიშ ბარაბანქ ოკო გეკანთხასია იშოვა, მეტ მუთუნიშ რჩქილავა ვამღუდასია, უწუ.

ენა გახაზჷრებაფუ ხენწიფესჷ ირფელი დო განწყისჷ თე კოჩი დო მიდართჷ დო მერთუო, თოისერი ქორე მართალო; კარი, ჰა, ინჯამუ, იკილუ, ინჯამუ, იკილუ, თენა წუთეფით დო ქიმერთეს, ქიგაჯინეს დო მავა, უწუ რაშიქჷ, გუაკინანქია ასევა, უწუ, ართი კილომეტრიშა დო მალა, მალულია, უწუ. თიჯგუა ოკო ქჷგჷმოკიჟინევე, ჸუჯიე… ოკო ვეფრჩქილედევე, უწუ დო ათენავა (=კუჩხეფი) თიჯგუა ოკო ქიმმოგევე მელემოლე, ართიანსჷ ქიმკაბუჯუაო, გურსია იფიქრენია სია დო მასჷმავა, მართახია თიჯგუა ოკო ქიგჷმაშკვევე, ტყები ოკო ეხორცქჷდასია. თექჷ ართიანშა სუმხოლოქჷ ვამგახვამილუუადა, დინახლე მინულა აპასნი რენია, უწუ დო მართალო გაკანწყუუ თე ძღაბიქ ხოლო თენა დო ცხენქ გენირთ, დუდ დო კოჩიქ… დო კუდელ ქაკასოფ ათე კარს დო მიდართჷ ჭე დიხა, მარა ქჷდანთხჷ ცხენქ დო ღურ ცხენ. ევა, უწუ, ბოშია, უწუ, სივა, უწუ, ეცადია თაქ მუ ამბე რე, ქიგეგენია, უწუ, ქოძირია იშენი, ამსერი ვამგართენია გალევა, უწუ, გალე ვანგართენია, უწუ, თენა დო დათვალიერია თენავა, მუსჷ ძირჷნქჷნი. თენა ნოღვე, მჷკნოკირუე ნაბადი, გონწყჷ დო თენა[ს] [არძენს]… მა მუშო მოკონია, სივა ჩხურ გაჸინია დო მა იშენ ვღურუქია, უთქუალუ თე რაშის. მეურსჷ, მეურსჷ ამდღა, ჭუმე, ჲახა, მარა სოთინი მუთუნი ვარე, თაქნეშე ქუა რე ირფელი: კოჩი ქუა რე, ცხენი ქუა რე, ჯოღორი ქუა რე, ჩიტი ქუათ ძჷ დო მუთ ქორე - ორენჯი, კოჩი დო ირფელი, მუთ ქორე, მუშაობა სოდე რე, გაჩერებული რე, ირფელი გაქვავებული რე. მუზჷმა იდჷნ, მის უჩქჷ დო შქირენს ღურ დო სოდგარენი ფურკ ქიძირე; ფურკ ქიძირე სოდგარენი დო გაკურქუ დო ქიმერთ თაქ; ქიმერთჷნი, თესჷ ჩხურუქ აჸუ; ონ, თაქ მუდაჯგუა ქიგედგ თაქ, ჯგჷრ ჸუდეჯგუა დო ათაქ დოლო ქოგოჩანს დო თე კოჩიქ თე დოლო ხოლო ოჭკუმ ჭიჭე დო შურ მიდგჷ დო მინილ დინახლე. მინილ დინახალევო, კოჩი ქორე, გვერდიში გიმე ქუა რე დო გვერდიში ჟიშე კოჩი რე.

- ენა კოჩი რექიაო, სოლე მორთია, უწუ.

- მუშენია, მუ ამბე რე ქომწივა.

- ათაქია, უკახლე ნაბადი გინმოქუნსჷნი, ათაქ მითილია დო ქიმთიტყობია, უწუ, ათაქ ქიმთიტყობია. ასე მოურსია ჩქიმ მაღუპალია, უწუ მუშ ოსურიჲ გურშენ, ეახადო, ეთინავა ასე ქუმურსია დო… იახადო, შური ვემიოქალავა; შური ვემიოქალავა, ვარა გათებული რექია, უწუ.

- მუშენია დო?

- მუშენია-და, ათესია ქაჯი ნოჸვენია ჸოროფილი. ათე ცხენია, გიოხუნალი, მუშენ ისუსტუა, ფთქვივა დო ვეგჷმადგინუა თეშა დუთქია დო ართ სერსია მა ქიგებდირთია ცხენეფიშ ინათჷ, თე სახენწიფოში მუდა ჸოფე თე კოჩი (=უნჩაში), ცხენეფიში მომვლელო. ქჷმორთუა ჩქიმ ოსურქ დო მიწუუა, ცხენშა ონანგერი ქიმნომიდგია, სი გაჭირებული მეცხენევა, მიწუა, ეახადო, ქიმნუდგია; თეშ ვორექია გიმონწყილი, შხვა ფორმათ; ქიმნოუდგია ონანგერი, ირფელი გაგუმუნწყივა. ანწი მა ხოლო ოკო იკუაჸუნევე, მა ხოლო ოკო იკუაჸუნევე, ეახა, შარასჷ მაზარებელი ოკონია. მა მაჟია ცხენსჷ ქიგჷმოხუნუუა დო მიდაფრთითია ტყა ადგილშა, ეახადო, ქოძირუა თენა დო თენენქ მიდართესია დო მა ცხენენს ფთხილანქია თაქ დო მუზჷმა დიდო ხანიში უკული ქჷმორთუა თექ გვიანო, ეახადო, ა, სი გაჭირებულ მეცხენევა, მიწუა დო მუდა ქომოჸოთუა, ჭიჭე ხაჭაპურიში ნოჭკერი, ეახა, ათნა ჯიბეშა ქალებდვია იშო, ვაპჭკჷმია; ქჷმორთუა, ენა, იშო ცხენეფი მა ქუდუოკირია, იშო მიდართუა, ეახავა დო, მავა მიდაფრთია იშოვა დო მაჟია ოჭჷმარესია უწივა ჩქიმ ოსურსჷ, ღუმა სისმარი ბძირია, ოსურია, უწივა; მუ ძირია სისმარია დო მუ ბძირია-და, ღუმა სისმაროვა სი ქუმორთია დო ცხენს ქიგჷგოხუნევა დო მა ხოლო მუდათ მიდგაუნია, მათხილარო, მათხილეთ ქჷგაჸუნია, ვითომცია ქაჯი ნორჸვენია ჸოროფილ, იწკჷმა სი ცხოვრენდია, მა ათაქჷ სკანოთ ფთხილანდია დო სი დირთ დო მორთია, ა, სი გაჭირებული მეცხენევა, მიწიია, თქვია დო მეჩიია დო მუდა ქომიჸოთია, ხაჭაპურიში ნოტეხია, დო ასე ილამძჷნია. ჸატ! სი მაზაკვალი ყაზაყია, მუჭო ეთჷმაჩინია თენავა, მიწუა, მა სია დო სია გვერდო ქუათჷ გინორთედავა დო სკანი სახენწიფო მთლიანო ქუათჷ გინორთედასია. ქაჯიქ ჰამენ ქაჭიშუუა თეურე; ქაჯიქ ჰამენი ქაჭიშუუა დო მა გვერდო ქუათ გინიფრთია დო ე მთლიანი სახენწიფოქ ქუათ გინირთუა იშოვა [თქუ თე კოჩიქ] თეშ, ქჷმოხორხოცანს დო ქჷმოურს თე ოსური; [ურაგად], ქოიდგჷნიაო ხოლო შურია. ჲახადო, შური ვაქალავა უწუ თე ყაზაყიქჷ, ვარა სი ხოლო თაში გჷნგოშკვანსია, უწუუ; ასე უცბასჷ ქუათ გინგოშკვანსია, უწუ. ოსურქ მიკირთჷ ასე იშონი, ინწკჷმა, გაგჷთოსხაპ ექ დო თუმას ქიგიაშკუ ხე დო ლეკური ქიმკაბიჯჷ კისერს. მი რექია, მუ რექია, კოჩი რექიაო? ქინმოჯინევა, უწუ. ვარია, უწუ. ქალგოჯინ-და, ქუათ გინგოშკვანსია, ვაუწუუო [თე კოჩიქ]. ვარია უწუუ. მუჭოვა, აბავა, უწუუ, მი რექია, ვამჩქჷნი, მუ რექიან? ქოთქვიავა, ალექსანდრე ალმასხანიში ძღაბიავა, ეახავა, ბოშო გინორთედასია; ბოშო გინორთედასიავანი, ქაჯიქ ჰამენ ქაჭიშუნი, ბოშო გჷნირთ.

ასე ამარი ვარენო მუ? ქოთქვივა, თე სახენწიფოს მუჭო რდუა მოძრაობასჷნი, მუჭო შური უდგჷდესია, მუჭო მუშენდუა ხალხი, ჭიჭე, კაბეტი, ირფელი დინახლევა მუჭო რდუა, გვერდო ქუათჷ რენია გინორთელინი, თინავა, მთლიანო, ირფელამო ინათჷ გინორთედასია, [გაცოცხლებედასია], თაში-თეშ დო ირფელი ქოთქუ თენა თე ოსურქჷ თე სახენწიფოშენი, თე მუში ქომონჯიში გურშენი დო ირფელი. ეურე ქაჯიქ დაუმტკიცჷ, ჰამენ ქაჭიშუ. თენა მუს თქუანსჷნი, თის უმტკიცენს თინა, იახანი, გეთელ დინახალე თაქ მუთ ქორენი. რაშიქ გამწოსოფჷ დო თაქ ქჷდაფურინ, რაშიქ ხოლო გეთელ, იახადო, ეს კისერ გაითოკვათ იშო, ე ოსურს, მუშენ-და, ვენაჯინჷკო დო კისერი გაჲთოკვათ იშო. ე კოჩიქ უწუ, სოთინ ვედავა, უწუ. ე კარქ ხოლო გაჩენდჷ, ღიათ რე. ათე სახენწიფოს სი გაბარენქია, უწუ. თე ქანა, ირფელი, სახემწიფო დო ირ კოჩი, სამუშაშა მეურსჷნი ინა, სამუშაშა მეურს, ჸუდეს რენი ინა, ჸუდეს რე, ოგურაფშა მეურსჷ ინა, ოგურაფშა მეურსჷ დო თოისერი ამბე რე ქანას დო ხიოლი დო თოისერი ამბე რე. ვარია, მავა ვამიდაფრთენ, ვამღუნია საშველია დო ქჷმოულია უკულიავა, უწუ. ვამაღორავა, ქჷმორთია დო ათე ქანასია სი იმეფია.

[თე ბოშიქ] გაკურქუ დო თე ნდემეფშა ქიმერთჷ. თე რაშიქ უწუ, ვაგგოჭყორდასია ძღაბშა გაფუნია პირობა მეჩამილია დო ეთიქ ვაგგოჭყორდასია, უწუ დო გაკურქუ დო თე ძღაბშა ქიმერთჷ. თე ძღაბი გეჭოფჷ, ნუ დექორწინეს თენენქ, კამპანია, ამბე, საქმე. იი სახემწიფოშა ქიმერთჷ. ი ხემწიფეს უწუუ, ათაშ რენია საქმევა, ათაში რენია, ი ქანავა ავაღორძინია, ირფელი, კარი ღია რენია, ირკოჩქ გეთელუა, ხენწფე ხენწფეთ მუშენსია დო ირფელი. ე ხემწიფექჷ უწუ, ჩქიმწკჷმა იმეფია, უწუ, იახან, რადგანც თეჯგუა ამბე ქოქიმინი. ვარია, თექ პირობა მაფუნია მეჩამილი, ოკო ქიმებრთევა, უწუ. შილებენია დიფრთევე დო ვარდა, თე სახემწიფოს ხემწიფე იპიქია, უწუ დო ქიმერთჷ დო თი სახემწიფოსჷ ხენწიფალა ჩაბარესჷ იშო. ეახა დო, ღუმა თექ თამადა ვორდი დო ამდღა თაქ ვორექ.