1

Ma kubˈ ntzˈibˈinjiˈy luˈn, ay Tyople, kˈuˈjlinxix wuˈn: Toj tnejil wuˈja, kubˈ ntzˈibˈiˈn tiˈj tkyaqiljo o bˈant ex t‑xnaqˈtze Jesús, atxix tej tzaj xkye taqˈin,
ex pon bˈaj, tej tjaw Jesús twutz kyaˈj. Me nej, i jaw tskˈoˈn tsanjil, ex xi tqˈoˈn tumil kye tuˈn Xewbˈaj Xjan, a tiˈtaqjo tuˈn tkubˈ kybˈinchin toj tumil.
Tkyimlinxitzin Jesús, jaw anqˈin juntl majl, ex xi tyekˈin tibˈ, ex ten kyukˈa toj kaˈwnaq qˈij, tuˈntzin tel kynikyˈ qa twutzxix itzˈtaq; ex yolin kyukˈa tiˈjjo Tkawbˈil qMan Dios.
Tej atxtaq Jesús kyukˈa t‑xnaqˈtzbˈin, xi tqˈmaˈn kye, tuˈn mina chi ikyˈ toj Jerusalén. Chiˈ kyjaluˈn: Kyyonkuy ajxi tbˈantjo a tzaj tqˈmaˈn nMaˈn kyeˈy, ex ax xi nqˈmanjiˈy kyeˈy:
Twutzxix qa i kux tqˈoˈn Juan xjal toj aˈ te jawsbˈil aˈ; me ayetzin kyeˈ, toj jteˈbˈin qˈij, mina chi kuˈx kyeˈ toj aˈ, qalaˈ kˈwelix te Xewbˈaj Xjan toj kyanmiˈn te jun majx, chi Jesús.
Ayetzaj chˈuqleqetaq tukˈa Jesús, xi kyqanin te: QAjaw, ¿Okpetzila ktzajil ttziyiˈn jaˈlin tuˈn t‑xi xkye Tkawbˈil Dios qxol, a tuˈn qetz tjaqˈ kykawbˈil aj Rom, ex tuˈn ttzaj tqˈoˈn qoklin juntl majl, tuˈn qkawin tzaluˈn toj qtanim tzeˈnku kye qtzan qtata ojtxe?
Xi ttzaqˈwin Jesús kye: Ntiˈ kyeˈ kyaj tuˈn kybˈintiˈy tiˈ qˈijil mo jtoj kˈwel tbˈinchin te Diosjo, quˈn oˈkxte at toklin tiˈj jtoj bˈaˈn tkubˈ bˈinchit.
Me metzin kyeˈ, aj tul Xewbˈaj Xjan toj kyanmiˈn, kxel tqˈoˈn kyipiˈn, tuˈn kyxiˈy yolil wiˈja, a t‑xilin Tkawbˈil Dios, toj Jerusalén, toj tkyaqil Judey ex Samaria ex toj tkyaqiljo najchaq txˈotxˈ, chi Jesús.
Tej tbˈaj yolin, tzuntaq nchi kaˈyintaq tsanjil tiˈj, jaw qˈiˈn Jesús twutz kyaˈj, ex tuˈn muj, mix iwle kyuˈn.
Tzuntaqtzin nchi kaˈyin tzeˈn tten xjaw qˈiˈn Jesús twutz kyaˈj, tej tkubˈ kyyekˈin kyibˈ kabˈe ichin toktaq kyxbˈalin sjanin wen,
ex xi kyqˈmaˈn: Ayiˈy aj Galiley, ¿Tiquˈn nxi kykaˈyiˈn twutz kyaˈj? Axte Jesúsjo, a ten kyukˈiy, ex ma txi qˈiˈn toj kyaˈj, ikytzin tzule juntl majljo, tzeˈnku ma kyliˈy, teˈ xiˈ.
Tbˈajlinxitzin ikyjo, i meltzˈaj tsanjil Jesús twiˈ wutz Olivos, tuˈn kyul toj tnam Jerusalén, nya najchaq tzaj kybˈetin, noqla jun nikyˈjin ajlabˈ.
Tej kykanin Jerusalén, i jax tojjo ja, a otaq tzaj qˈoˈn te kymajin. Iteˈtaq Pegr, Juan, Santyaw, Andrés, Lip, Tmas, Bartolomey, Matey, Santyaw, a tkˈwal Alpey; Simun, a tok qˈolbˈilte te Celote, a tajqˈojtaqjo kawil te Rom; ex Judas, a titzˈin Santyaw.
Kykyaqilx n‑ok kychmoˈntaq kyibˈ, tuˈn kynaˈn Dios kyukˈa titzˈin Jesús, tukˈa Mariy, a tnana; ex kyukˈa txqantl qya. Ex nimxtaq kykˈuˈjbˈil kyibˈ kyxolx.
Ok kychmoˈn kyibˈ nimil kyojjo qˈij anetziˈn, bˈala qaq kˈal kybˈaj. Ja weˈks Pegr, ex xi tqˈmaˈn:
Ayiˈy nxjalil, ilxix tiˈj tuˈn tbˈajjo a kubˈ tyolin David toj Tuˈjil Tyol Dios tuˈn Xewbˈaj Xjan tiˈj Judas, aj nejnintaq kywutzjo tajqˈoj Jesús.
Ante Judas qukˈataq, ex attaq toklin tojjo qaqˈin, chi Pegr.
Me atziˈn te Judas tzaj tlaqˈoˈn jun ttxˈotxˈ tukˈaj pwaq, a tzaj ttzyuˈn, tej t‑xi tkˈayin Jesús. Ex bˈeˈx tzaj tzˈaq Judas twutz txˈotxˈ, ex bˈeˈx el poqˈle tkˈuˈj, ex bˈeˈx etz qiˈyj t‑xqintxa.
Tej kybˈinte aj Jerusalén ikyjo, ok kyqˈoˈn tbˈij txˈotxˈ anetziˈn: Acéldama, atzin tzˈelpineˈ toj qyol, Ttxˈotxˈil Chikyˈ.
Juntl majl yolin Pegr tiˈj Judas, ex tqˈma: Quˈn nyolin toj Tuˈjil Bˈitz, tuˈn tkyij tzaqpajjo tnajbˈil, ex mix aˈl tuˈn tnajan toj tja. Ex toj juntl Bˈitz chiˈ kyjaluˈn, chi Pegr: Ex junxitl tuˈn tten tojjo toklinch.
Atzin jaˈlin, iteˈxjal tzaluˈn, ayeˈ o chi ten qukˈa tkyaqil qˈij;
tzaj xkye atxix tej tkuˈx Jesús toj aˈ, te jawsbˈil aˈ tuˈn Juan, ex pon bˈaj, tej tjaw qˈiˈn twutz kyaˈj. Tuˈnpetziˈn, il tiˈj tuˈn tjaw skˈet juntl qxol tuˈn tok te t‑xel Judas, tuˈn tten junx qukˈa, tuˈntzin tyolin tiˈj Jesús, qa ma jaw anqˈin juntl majl, chi Pegr.
Jawtzin skˈoˈn kabˈe ichin, Jse Barsabás, mo Just tbˈi; junx tukˈa Matías.
Tej kyskˈetjo aye kabˈe, i naˈn Dios kyjaluˈn: Noq samiy, qAjaw, ate ojtzqilte kyanmin kykyaqil xjal. Yekˈintziˈn alkye taja,
tuˈn tok te t‑xel Judas, a toktaq te tsanjil Jesús, me bˈeˈx s‑el tiˈn tibˈ tuˈn til. Tuˈntziˈn, bˈeˈx xi qˈoˈn Judas tojjo najbˈil te chojbˈil il.
Atziˈn techiljo sikyˈbˈil atza kubˈe tzˈaqe tiˈj Matías. Tuˈntziˈn, ok te tajlal tsanjil Jesús, junx kyukˈa txqantl.

2

Tej tjapin kanin nintz qˈij Pentecostés, kykyaqil qe nimil chˈuqleqetaq junx.
Noq kynaˈbˈinkuxi tqˈajqˈojil jun tiˈ tzaj toj kyaˈj nyakuj tzeˈn nim kyqˈiqˈ, ex kubˈ noj tuja, jaˈ iteˈtaq.
Ex kyli jun techil tzeˈnku taqˈ qˈaqˈ njulin tibˈaj junjunkye.
Ex kykyaqil kux nojsin kyanmin tuˈn Xewbˈaj Xjan, ex i ok ten yolil, me toj junxil yol, tzeˈnku tqˈma Xewbˈaj Xjan.
Kyojjo qˈij anetziˈn, otaq chi kanin Judiy toj Jerusalén, tuˈn tkubˈ nimitjo a tzˈibˈin toj Tuˈjil Tyol Dios tiˈjjo qˈij te Pentecostés; ayetziˈn Judiy, i tzaj toj tkyaqil twutz txˈotxˈ.
Bˈeˈx ok kychmoˈnxjal kyibˈ, teˈ kybˈinte chˈotjin, ex kykyaqilx bˈeˈx jaw naj kynabˈl, quˈn junjun xjal ok bˈinte tyol nyolajtz tuˈn junjun nimil.
Ex bˈeˈx jaw kˈant kywutz, ex jaw yolin kyxolx: ¿Me nyan te Galiley qe xjal nchi yolin?
¿Tzeˈntzin tten ikyjo, a n‑el qnikyˈ tiˈj tyol junjun toj qyol?
Tzaluˈn at xjal te tnam Partia, te Media, te Elam, te Mesopotamia, te Judey, te Capadocia, te Ponto ex te txˈotxˈ Asia,
te Frigia, te Panfilia, te Egipto, ex te txqantl txˈotxˈ te Libia nqayin tkˈatz Cirene. Ex iteˈ junjun ẍi tzaj te Rom:
At junjun Judiyqe, a kyitzˈjlinx, ex junjun i ok te Judiy noq tuˈn kynimbˈil. Ex iteˈ ẍi tzaj te Creta ex te Arabia. Ex qkyaqilx nqbˈiˈn kyyol tojxjo qyol atzin nkyqˈmaˈn tiˈjjo tbˈinchbˈin Dios.
Kykyaqilx jaw kaˈylaj, ex jaw naj kynabˈl, ex xi kyqanin kyxolile: ¿Tzeˈntzin tzˈelpine luˈn?
Me at junjun noq bˈaj jaw xmayin, ex kyqˈma: Tuˈntziˈn ma chi txˈujte, chi chiˈ.
Jawtzin weˈks Pegr junx kyukˈa junlajajtl tsanjil, ex tukˈaxix tajqˈojil twiˈ wen, xi tqˈmaˈn: Ayiˈy nxjalil, aj Judiy, ex kykyaqila najleqiˈy toj Jerusalén, bˈiˈnku kyuˈn ex kybˈinkuxixa wen a kxel nqˈmaˈn kyeˈy.
Nya nchi txˈujte kyeˈ xjal lo, tzeˈnku ma kyqˈmaˈy. Tzmape bˈeljaj or te qlixje ma tzˈok jaˈlin.
Mikyxi teˈ ante nbˈaj jaˈlin, aj tyole Joel, a yolil Tyol qMan Dios ojtxe, tej tqˈmante:
Chi Diosjo kyjaluˈn: Aj kyxi xkye qˈij te chˈixtaq tuˈn nkaniˈn, kxel nqˈoˈn Xewbˈaj Xjan tibˈaj tkyaqil xjal. Ok chi yolil kykˈwala txin ex qˈa wiˈja. Ok k‑elil kyeˈ kuˈxin qˈa kynikyˈ tiˈjjo kbˈantil tuˈn Dios. Ex ok k‑okil kywutzikyˈjo ichin, a ma chi tijin, tuˈn Dios, tiˈjjo kbˈajil.
Ex kxel nqˈoˈn Xewbˈaj Xjan kyojjo qˈij anetziˈn toj kyanmin waqˈnila qya ex ichin, ex kchi yolil wiˈja.
Ktzajil nyekˈin nim techil toj kyaˈj; ex twutz txˈotxˈ k‑iwlil chikyˈ, qˈaqˈ, ex sibˈ, noq tuˈn qˈoj.
Atzin twutz kyaˈj, ok k‑okil naj tqan qˈij, ex k‑elil kyaqix twutz yaye, ikyx tzeˈnku chikyˈ; chˈixtaqtzin tul kanin qˈij te tulil juntl majl qAjaw. Nimx tokliˈn qˈij anetziˈn te bˈisbˈajil, ex ok kqoptzˈajil tipin Dios.
Me ayetzin kyeˈ kˈwel kynimiˈn Tyol qAjaw, ok chi kletil kyeˈ.
Ayiˈy nxjalil, aj Judiy, chi Pegrjo, kybˈintzinjiˈy a kxel nqˈmaˈn kyeˈy, quˈn bˈiˈnxix kyuˈn qa a Jesús aj Nazaret, jun ichin, a ma tzaj tyekˈin kyeˈy, qa bˈaˈn ele twutz Dios, tuˈn nimxix tbˈinchbˈin, ex tuˈn ilaˈ techil bˈant tuˈn.
Me atzaj teˈ t‑xi qˈoˈn kyeˈy, bˈeˈx ok kytzyuˈn, ex xi kyqˈoˈn kye ichin aj il te Rom, tuˈn tkubˈ kybˈyoˈn twutz cruz. Tkyaqiljo lo bˈant tzeˈnkuxjo t‑xim Dios otaq bˈaj, ex ikyxjo, ilxix tiˈj tuˈntaq tbˈant. A ayiˈy kubˈ bˈyoˈnte Jesús, me jaw anqˈin juntl majl tuˈn Dios. Tuˈn ikyjo, bˈeˈx tzaqpaj tjaqˈ kyimin ex ntiˈl toklin kyimin tiˈj.
Bˈiˈn quˈn, chi Pegr, quˈn atzin David, a nmaq kawil te Israel ojtxe, kyij ttzˈibˈin tiˈj Jesús toj Tuˈjil Tyol Dios, ex tqˈma kyjaluˈn: Kukx n‑ok nkaˈyinjiˈy Ay qAjaw, ata nwutza. Tuˈnpetziˈn, nlay chin jaw tzˈaqa, quˈn luˈy at toj nman qˈobˈa tuˈn tkoliˈn wiˈja.
Tuˈn ikyjo, tzunx nchin tzalaja, ex nchin bˈitziˈn tukˈa tzeˈjbˈil. Ex qˈuqle nkˈuˈja tiˈja tukˈa tkyaqil nchwinqila,
quˈn nlay chin kyij tqˈon te jun majx toj tjulil kyimnin; ex nlay ttziyiy tuˈn tel puqˈj nchibˈjila, ayiˈn taqˈnila.
O tzaj tyekˈiˈn weˈy tzeˈn tuˈn nbˈetiˈy toj tumil, ex chin tenbˈila toj tzaljbˈil, quˈn tuˈn ktenbˈila nwutza, chi David tiˈj Jesús.
Ayiˈy nxjalil, chi Pegr, kyqˈontza ambˈil weˈy, tuˈn t‑xi nqˈmaˈn kyeˈy; twutzxix qa a qxeˈchil David kyim, ex kux muqet, ex lu muqbˈilte; atx qxol jaˈlin.
Me atzin David jun yolil Tyol Dios, chi Pegr. Bˈiˈntaq tuˈn qa otaq tzaj tqˈmaˈn Dios, qa jun t‑xkachmanbˈaj tuˈn tok te nmaq kawil te jun majx.
Tuˈn ikyjo, mix yoline David tiˈjx, qalaˈ tiˈj Crist, a Kolil, a tuˈntaq tjaw anqˈin juntl majl. Ex tqˈma qa atziˈn Kolil minataq tuˈn tkyij toj tjulil kyimnin, ex qa minataq tuˈn tel puqˈj t‑xmilil,
quˈn ate qMan Dios jaw anqˈsinte juntl majl Jesús, a Kolil; ex awotziˈn o lonte, ex nqo yolin tiˈj jaˈlin qa itzˈ te jun majx, chi Pegr.
Jaw qˈiˈnte Jesús, tuˈn tjapin tukˈa qMan Dios tuˈn tkawin junx tukˈa. Tzaj tkˈmoˈn Xewbˈaj Xjan, a otaq tzaj tqˈmaˈn Dios. Axsiˈn a o tzaj tsipin qeˈy, ex loqiˈy nchi kaˈyin ex nchi bˈiˈn tiˈj.
Nya te David jaw twutz kyaˈj, quˈn ikytzin tqˈma kyjaluˈn: Xi tqˈmaˈn qMan Dios te wAjawa: Qekuy toj nman qˈobˈa kawil wukˈiy,
tzmaxiˈ aj tkubˈ kyiˈjjo tajqˈoja wuˈn, chi Dios.
Ayiˈy Judiy, ayiˈy nxjalil, chi Pegr, bˈinkuxix kyuˈn. Ax Jesúsjo, aj kubˈ kybˈyoˈn twutz cruz, jaw anqˈin juntl majl tuˈn qMan Dios, tuˈn tok qˈoˈn te qAjaw ex te Crist, a Kolil qiˈj.
Tej kybˈintej xjal chˈuqleqetaq antza tiˈjjo a yolajtz, nimxix i jaw bˈisin, ex xi kyqanin te Pegr, a tsanjil Jesús, junx kyukˈa txqantl: Ayiˈy nxjalil, ¿Tzeˈn k‑okila luˈn quˈn?
Xi ttzaqˈwin Pegr: Kux chi meltzˈaja, ex kytxˈixpinks kynabˈla, tuˈn kybˈeta toj tumil twutz Dios, ex kux chi kuˈxa toj aˈ, te jawsbˈil aˈ teyile junjun tiˈj tbˈi Jesucrist, tuˈntzin tkubˈ najsin kyila tuˈn qMan, ex tuˈn ttzaj qˈoˈn Xewbˈaj Xjan kyeˈy.
Tzaj ttziyin Dios Xewbˈaj Xjan ex jun najsbˈil kyila te kyeˈy, ex te kykˈwala ex te kykyaqiljo iteˈ najchaq; a yol luˈn te kykyaqilxjo ayeˈ taj qMan Dios tuˈn kytxket, ex tuˈn kynimin Tyol.
Yolintzin Pegr kyukˈa yol luˈn ex txqantl, ex xi tqˈmaˈn jun tumil kyjaluˈn: Kypaˈmil kyibˈa kyiˈjjo xjal aj il, tuˈntzintla kykleta.
Ikytzin bˈajjo, ayetziˈn kubˈ kynimin tyol Pegr, bˈeˈx i kuˈx toj aˈ te jawsbˈil aˈ. Tojjo qˈij anetziˈn, bˈalaqa oxe mil xjal ok kychmoˈn kyibˈ kyukˈa txqantl nimil.
Kykyaqilxix qˈiˈntaq kyibˈ tuˈn tkubˈ bˈinchitjo kyyol tsanjil. Ex nkymojin kyibˈ kyxolilex, i naˈn Dios, ex ok kychmoˈn kyibˈ tuˈn tkubˈ ikyˈsitjo Xjan Wabˈj.
Jaw kaˈylaj kykyaqilx, tuˈn nim techil ex nim kybˈinchbˈin tsanjil otaq bˈant, tuˈn tyekˈit tipin Dios.
Ayeˈ otaq chi nimin chmoˈnxixtaq kyibˈ junx, ex kubˈ kypaˈn jniˈ at kye kyxolilex.
Xi kykˈayin kytxˈotxˈ ex tkyaqiljo attaq kye, ex kubˈ kypaˈn kypwaq kyxolilex, tzeˈnkuxjo, a attaq tajbˈin kye.
Tkyaqil qˈij n‑ok kychmoˈntaq kyibˈ toj tnejil ja te naˈbˈl Dios. Ex tojile kyja, jaˈ nkubˈe ikyˈsittaqjo Xjan Wabˈj, ex tuˈn kywaˈn junx tukˈa tzaljbˈil ex tmutxbˈil kyanmin.
Nchi nimsintaq tbˈi qMan Dios, ex noq tuˈn nbˈanttaq kyuˈn, bˈaˈn ele twutz tkyaqilx xjal. Tkyaqil qˈij nchi nimintaq txqantl xjal tuˈn qMan Dios. Tuˈntziˈn ikyjo, nchmetiktaq kybˈaj.

3

Jun qˈij, i xtaˈj Pegr ex Juan toj tnejil ja te naˈbˈl Dios, teˈ tok oxe or te qale, quˈn antaq orjo te naˈbˈl Dios.
Tojjo ja anetziˈn, attaq jun ichin kox te titzˈjlin. Tzuntaq nxi qˈiˈn kykyaqil qˈij ex nkubˈtaq qˈoˈn ttxlaj jun nim ttzi ja, Ponix tbˈi, tuˈn tqanin tmobˈitz kyeˈ xjal nchi okxtaq.
Tej tlontej kox, teˈ kykanin Pegr ex Juan antza, xi tqanin jun tmobˈitz kye.
Tej tiwle kox tuˈn Pegr, xi tqˈmaˈn te: Qo tkaˈyitza.
Atzin tej kox xi kaˈyin, kubˈ tbˈiˈn, ex kubˈ tnabˈlin qa attaq tuˈn t‑xi qˈoˈn te.
Me ante Pegr xi tqˈmaˈn: Ntiˈ weˈ npwaq; me kxel nqˈoˈn tey a at weˈy. Tiˈj tipin tbˈi tAjaw Tkyaqil, a Jesucrist aj Nazaret, weˈksa ex kux bˈeta.
Tej tqˈmaˈnte Pegr ikyjo, ok ttzyuˈn tman qˈobˈjo kox, ex jaw tjkˈuˈn. Ex bˈeˈxsin ul kyanmin tqantz,
ex jaw lipin tej kox ex ok ten bˈetil. Bˈeˈxsin okxtz toj tnejil ja te naˈbˈl Dios, me nya xkoˈn. Ex ok ten tˈikypajil, ex nimsil tbˈi qMan Dios.
Kykyaqilxjo lonte tej tbˈet, ex tej tnimsin tbˈi Dios,
bˈeˈx i jaw kaˈylaj, ex bˈeˈx i jaw xobˈ tiˈjjo otaq bˈaj tiˈj kox, quˈn tuˈn ojtzqiˈntaq kyuˈn qa axjo ichin, a koxtaq, a qˈuqletaq twutz nim ttzi ja, Ponix tbˈi, a nqanintaq tmobˈitz.
Atziˈn ichin otaq qˈanit, bˈeˈx ok tzoje tiˈj Pegr ex Juan. Kykyaqil xjal jaw kaˈylaj, ex i xi rinin tuˈn kykanin tojjo twutz ja, Salomón tbˈi, jaˈ taˈtaqjo ichin, junx tukˈa Pegr ex Juan.
Tej tlonte Pegr ikyjo, xi tqˈmaˈn kye: ¿Tiquˈn nchi jaw kaˈylaj kyeˈ, ayiˈy nxjalil, aj Israel? ¿Tiquˈn nqo tzaj kykaˈyiˈn? ¿Ma awotzin qeˈ quˈnx qibˈa, ma qo kubˈ qˈanin teˈ ichin lo? ¿Ma tuˈntzin qipiˈn mo tuˈn qwenila twutz Dios, ma bˈant tbˈetjo ichin lo?
Ate Dios, a tDios Abraham, Isaac, Jacob ex kykyaqil qe ojtxe qxeˈchil, a o tzaj qˈonte nimxix toklin Jesús, a taqˈnil. Ayiˈy xi qˈonte kye kawil te Rom, ex mix kytziyiˈy tuˈn t‑xi tzaqpet, tej tqˈmante Pilat.
Me tuˈn tchˈuẍil kyanmiˈn, kykyˈetaqa tuˈn t‑xi kyqaniˈn tuˈn ttzaqpaj Jesús, a xjan ex wenxix, me kyja xi kyqaniˈn tuˈn ttzaqpaj jun bˈyol xjal.
Ex ikytzin kubˈe kybˈyoˈnejiy Jesús, a tAjaw chwinqil; me jaw anqˈin juntl majl tuˈn Dios. Ex twutzxixjo anetziˈn, quˈn o qliˈy, ex bˈiˈn quˈn.
Noq tuˈn qnimbˈila tiˈj tipin tbˈi Jesús, ma qˈanit teˈ ichin, a n‑ok kykaˈyiˈn ex kyojtzqiˈn. Axjo qnimbˈila tiˈj Jesús, atzin ma kubˈ qˈanin teˈ te jun majx, ikyx tzeˈnku ayiˈy kykyaqilxa loqiˈy nchi kaˈyin tiˈj.
Ayiˈy nxjalil, chi Pegrjo, bˈiˈn wuˈn qa ayiˈy, junx kyukˈa kynejila, a kawil aj Israel, i kubˈ bˈyoˈnte Jesús; me mix ele kynikyˈa te, qa ataq Tkˈwal qMan Diosjo kubˈ kybˈyoˈn.
Ayiˈy kubˈ bˈinchinte il; me tuˈn ikyjo, ate Dios japin bˈaj Tyol, a otaq tqˈma ojtxe, noq kyuˈn kykyaqil yolil Tyol, qa iltaq tiˈj, tuˈn tkyim Crist, a Kolil kyiˈja.
Tuˈnpetziˈn, kymeltzˈintz kyibˈa, ex kybˈinchinku kyteˈn twutz Dios, tuˈntzin tnajsit kyila,
ex tuˈn ttzaj tsmaˈn qMan Dios kyˈiwbˈil kyeˈy noq tuˈn Jesús, a atxix ojtxe ok qˈoˈn te Kolil kyiˈja.
Il tiˈj, chi Pegr, tuˈn tten Jesús toj kyaˈj jaˈlin, ex kmeltzˈajil tzmaxi tojjo qˈij, aj tkubˈ tnikˈuˈn tkyaqil, ikyxjo tzeˈnkuj tqˈma, aj kyqˈma xjan yolil Tyol Dios ojtxe.
Ex majxte Moisés qˈmante kye ojtxe qxeˈchil kyjaluˈn: Atziˈn tAjaw Tkyaqil, a kyDiosa, kjawil qˈiˈnte jun yolil Tyol Dios kyxola tzeˈnku weˈ. Kyniminkuy tkyaqiljo kxel tqˈmaˈn,
quˈn tkyaqiljo a mina nkubˈ nimin teˈ yolil anetziˈn, bˈeˈx kˈwel yuchˈin kyxolxjal, chi Moisésjo.
Ex kykyaqiljo yolil Tyol Dios, chi Pegr, tzaj xkye tukˈa Samuel, ex jniˈ txqantl, i yolin kyiˈjjo qˈij te jaˈlin.
Ex ayetzin kyeˈ o chi kyija toj wen tukˈa Dios, ex tuˈn ikyjo, etzilqiˈy tiˈj tkyaqiljo tqˈma qMan Dios kyuˈnjo yolil Tyol ojtxe. Ex ikyxjo, at kyokliˈn tiˈjjo kyij bˈant tiˈj tuˈn Dios kyukˈa ojtxe qxeˈchil, quˈn ikytziˈn tqˈma Dios te Abraham: Kchi kyˈiwlitiljo kykyaqil xjal twutz txˈotxˈ noq tuˈn xkachmanbˈaj, kchi elil anqˈin tiˈj tyajila.
Tej tjaw anqˈin juntl majl Jesús tuˈn Dios, chi Pegr, tnejil tzaj tsmaˈn te kyeˈy, ayiˈy aj Judiyqiˈy, tuˈn kykyˈiwlita, ex tuˈn ttzaqpaj junjun kyeˈ toj til.

4

Tzunxtaq nyolin Pegr ex Juan kyukˈa xjal, tej kykanin pale, junx tukˈa kawil kye xqˈuqil tnejil ja te naˈbˈl Dios, ex junx kyukˈa jun chˈuq Sadusey.
Nchi qˈojletaq, quˈn tuˈn nchi xnaqˈtzintaq Pegr ex Juan kyexjal, me nya tzeˈnku kyajtaq, quˈn kyqˈma Pegr ex Juan qa twutzxix jaw anqˈin juntl majl Jesús; ex tuˈntzin, kyij yekˈin qa kykyaqil kyimnin chi jawitz anqˈin juntl majl.
I ok kytzyuˈn, ex bˈeˈx i kux kyqˈoˈn toj tze, ex tojxi juntl qˈij i jatz qˈiˈn, quˈn tuˈn otaq qoqix.
Me nimku kyxoljo aye i bˈinte Tbˈanil Tqanil kolbˈil, bˈeˈx i nimin; quˈn atziˈn kybˈaj oˈkqexjo ichin, bˈalaqa jweˈ mil.
Toj junxil qˈij ok kychmoˈn kyibˈ toj Jerusalén aye kawil, junx kyukˈa nim kyoklin kyxol Judiy ex jniˈ xnaqˈtzil tiˈj ojtxe kawbˈil,
exsiˈn tnejilxix pale, Anás tbˈi; junx tukˈa Caifás, Juan, Lejantr ex ilaˈ ichin t‑xjalil Anás.
Ayetziˈn ichin lo i qˈmante, tuˈn kytzaj qˈiˈn Pegr ex Juan, tuˈn kykubˈ qˈoˈn kyxol, ex xi kyqanin kye: ¿Tiˈn kyeˈ kyoklin mo an tiˈj qbˈi nkubˈ kybˈinchin kyejiˈy ikyjo? chi chiˈ.
Nojnin tanmin Pegr tukˈa Xewbˈaj Xjan, ex i xi ttzaqˈwin: Noq sameqiˈy, tnejil kawil toj tnam, exqetziˈn nim kyokliˈn;
ma tzaj kyqaniˈn tiˈjjo bˈaˈn xbˈant quˈn tiˈj jun yabˈ, tuˈn tel kynikyˈa tzeˈn xqˈanite. Kutzin.
Kˈaˈ txi qqˈmaˈn kyeˈy tuˈntzin tel kynikyˈ kykyaqilxjal aj Israel, qa oˈkx tiˈj tipin tbˈi Jesucrist te Nazaret ma qˈanit teˈ ichin lo waˈl kywutza. Atzin Jesús, axj kubˈ kybˈyoˈn twutz cruz, ma jaw anqˈin juntl majl tuˈn Dios.
Ex ayiˈy ikyqejiˈy tzeˈnku bˈinchil ja, a nxi kyxoˈn jun abˈj nya wen toj kywutza, me axixpete abˈjjo ma tzˈokin te tqˈuqil tẍkyin, a nimxix toklin toj aqˈuntl. Atzin Jesúsjo a abˈj s‑el kyikyˈiˈn.
Me nim n‑ajbˈin Jesús te qe, quˈn oˈkx te Jesús Kolil, ex mix aˈl qukˈa aku jyete kolbˈil te qe, quˈn ntiˈ toklin juntl bˈibˈaj tzaluˈn twutz txˈotxˈ, a o tzaj qˈmaˈn tuˈn Dios, a jaˈ aku qo klete, chi Pegr.
Mix jawe xobˈe Pegr ex Juan, tej kyyolin kywutz kawil. Tej kylonte kawil ikyjo, bˈeˈx i jaw kaˈylaj, quˈn ayetzaj ichin nya aj uˈjilqe, ex ntiˈxixtaq bˈaˈn kyuˈn. Me el kynikyˈjo kawil te, qa t‑xnaqˈtzbˈinqetaq Jesús.
Ex majxjo ichin anetziˈn, a otaq qˈanit, attaq kyukˈa; tuˈntziˈn, ntiˈtaq tumil tuˈn kyjaw xoˈn yol kyiˈj.
Tuˈntziˈn, xi kyqˈmaˈn, tuˈn tex Pegr ex Juan tojjo chmobˈl. Ayetzaj i kyij, ok ten chˈotjil kyxolelix.
Chi chiˈ kyjaluˈn: ¿Tiˈn k‑okil qbˈinchin kyiˈjjo xjal lo? Bˈiˈn kyuˈn kykyaqil aj Jerusalén, ma lonte tiˈjjo ma bˈant kyuˈn, ex nlay kubˈ qewin qa ma qˈanitjo ichin.
Me tuˈn mina tzˈele tqaniljo lo kyxolxjal, kchi okil qxobˈtzin, tuˈntzin mina chi yolinil tiˈj tbˈi Jesús.
Tej kybˈaj chˈotj, i okx txkoˈn juntl majl Pegr, Juan exjo ichin, aj otaq qˈanit, ex xi qˈmaˈn kye, tuˈn mina chi yolin, ex mina chi xnaqˈtzin tiˈj tbˈi Jesús.
Me xi ttzaqˈwin Pegr ex Juan kyjaluˈn: Kybˈisinkuy qa wenxix twutz Dios, qa ayiˈy tuˈn kykubˈ nimit, ex nya Dios,
quˈn nlay bˈant tuˈn mina qo yoliˈn tiˈjjo a o qbˈiˈy ex o qliˈy.
I ok xobˈtzin juntl majl kyuˈn kawil, me bˈeˈx i xi tzaqpiˈn, quˈn tuˈn mix jyete kyil. Kykyaqil xjal nchi nimsintaq tbˈi Dios tiˈjjo otaq bˈaj,
quˈn atziˈn ichin qˈanit otaq tzikyˈ tibˈaj kaˈwnaq abˈqˈe.
Tej kytzaqpaj Pegr ex Juan, i xiˈ, ex ok kychmoˈn kyibˈ kyukˈa nimil, ex xi kyqˈmaˈn tkyaqiljo otaq bˈaj kyqˈmaˈn kynejil pale ex qe nim kyoklin kyxol aj Judiy.
Tbˈajlinxi kybˈiˈn tkyaqiljo nimil, i ok ten naˈl Dios junx, ex kyqˈma: Ay, tAjaw Tkyaqil, a te kubˈ bˈinchinte kyaˈj ex txˈotxˈ ex ttxuyil aˈ ex jniˈ tiˈchaqkul;
ay qˈmante tuˈn Xewbˈaj Xjan, ex tzˈibˈiˈn tuˈn taqˈnila David kyjaluˈn: ¿Tiquˈn ma chi jaw tiljjo tnam aj il? ¿Ex tiquˈn nkubˈ kyximin kyxim ntiˈ tnabˈl?
Ayeˈ nmaq kawil twutz txˈotxˈ i qˈojin, ex i ok kychmoˈn kyibˈ, tuˈn kyximin tiˈtaqjo tuˈntaq tbˈant kyuˈn tiˈjjo qMan Dios, ex tiˈjjo Crist, a qˈoˈntz te Kolil.
Twutzx teˈ, chi chiˈ, qa i ok kychmoˈn Herodes ex Poncio Pilat kyibˈ tzaluˈn toj Jerusalén, junx kyukˈa aj Israel ex kyukˈa nya aj Israel, tuˈn kyjyon qˈoj tiˈj xjan taqˈnila Jesús, aj jaw tskˈoˈn te Kolil.
Ikypetziˈn, kubˈ kybˈinchin tkyaqiljo a otaq tqˈmay qa iltaq tiˈj tuˈn tbˈaj.
Ay, qAjaw, chi chiˈ, atzin jaˈlin, bˈintzinjiy tiˈjjo ma kyqˈma qiˈja, ex qˈontza tumil qeˈy, awoˈy taqˈnila, tuˈn mina qo xobˈiˈy, aj qyoliˈn tiˈj Tyola.
Ex noqit tuˈn tipiˈn chi qˈanit yabˈ, ex tuˈn tbˈant nim techil tiˈj tipin tbˈi xjan taqˈnila, Jesús, chi chiˈ.
Tej kybˈaj naˈn Dios, bˈeˈx tzaj luˈlinj txˈotxˈ jaˈ chˈuqleqetaq, ex kykyaqilx noj kyanmin tuˈn Xewbˈaj Xjan, ex i xiˈ yolil Tyol Dios tukˈa tkyaqil kyanmin.
Nimku kybˈajjo nimil, ex kykyaqilx n‑oktaq kymujbˈin kyibˈ, ex junxtaq kybˈis toj kynimbˈil. Mix aˈl jun qˈmante, qa noq te te, aku tzˈokineˈ a jniˈ attaq te, qalaˈ tkyaqil at toklin tiˈj.
Ex ayetziˈn tsanjil nchi yolintaq tiˈjjo tjawlintz anqˈin Jesús juntl majl, a tAjaw Tkyaqil, quˈn tuˈn otaq kyli. Ex nimxix kubˈ kyˈiwlin kykyaqilx tuˈn Dios.
Ntiˈtaq jun yaj kyxol, quˈn ayetziˈn attaq kytxˈotxˈ ex kyja, bˈeˈxtaq nxi kykˈayin.
Atziˈn pwaq nxi kyqˈoˈntaq kye tsanjil, tuˈn tkubˈ sipit teyile junjun, qa attaq tajbˈin kye.
Ikytzin bˈajjo tiˈjjo jun ichin, Jse tbˈi, tzajnintaq toj txˈotxˈ Chipre, ex attaq toklin kyxol t‑xjalil qtzan Leví. Atzin te Jse ok qˈoˈn juntl tbˈi kyuˈn tsanjil, Bernabé, atzin tzˈelpineˈ, aj qˈuqbˈil kˈuˈjbˈaj.
Attaq te Jse ttxˈotxˈ, ex bˈeˈx xi tkˈayin; atzin pwaq xi tqˈoˈn kye tsanjil.

5

Me attaq jun ichin, Ananías tbˈi, junx tukˈa t‑xuˈjil, Safira, xi kykˈayin jun tnej kytxˈotxˈ.
I yolin, ex i kyij toj wen tuˈn tkyij kyiˈn chˈin pwaq, a tzaj kytzyuˈn te twiˈ kytxˈotxˈ. Me atziˈn txqantl xi tqˈoˈn Ananías kye tsanjil.
Xi tqˈmaˈn Pegr te: Ay Ananías, ¿Tiquˈn xi ttziyin tuˈn tokx tajaw il toj tanmin, tuˈn xkyij ttzyuˈnjiy chˈin pwaq, a saj qˈoˈn tey, tej xi kˈayit ttxˈotxˈa? Tuˈntziˈn, ma nikyˈin yol te Xewbˈaj Xjan.
¿Ma nyatzin tetaqa txˈotxˈ? ¿Exsin teˈ xi tkˈayiˈn, ma nyatzin tetaqtza tkyaqil pwaq? ¿Tiquˈn xkubˈ tewin qeˈy? ¿Ex tiquˈnil xkubˈ t‑ximin tuˈn tkubˈ bˈinchitjo ikyjo, noq te yekˈbˈil tibˈa, qa jun tbˈanil nimila? Me tojjo lo, nya kye ichin ma nikyˈiniy yol, qalaˈ te Dios.
Tej tbˈaj tbˈiˈn Ananías ikyjo, bˈeˈx kyim, ex kykyaqiljo i bˈinte bˈeˈx tzaj kyxobˈil.
Tbˈajlinxiˈ ikyjo, i tzaj ilaˈ kuˈxin qˈa kubˈ kyptzoˈn kyimnin, ex xi kyiˈn, tuˈn tkux muqet.
Otaqla bˈaj oxe or ikyjo, tej tokxjo t‑xuˈjil Ananías jaˈ iteˈtaq tsanjil. Me ntiˈtaq bˈiˈn tuˈn, tiˈ otaq bˈaj.
Xi tqanin Pegr te: ¡Qˈmantziˈn weˈy! ¿Qa oˈkx twiˈ txˈotxˈjo s‑ok, a ma txi kykˈayiˈn? Xi ttzaqˈwin Safira: Twutzx, oˈkx teˈ twiˈ s‑ok, chiˈ.
Xi tqˈmaˈn Pegr te: ¿Tiquˈnil xbˈant tiˈj kyuˈn, tuˈn tok kyyekiˈn Xewbˈaj Xjan? Loqeˈ chi txaˈj muqil tiˈj qtzan tchmila chi ul, ex atzin jaˈlin ma cheˈx muqul tey.
Texjo or anetziˈn, bˈeˈx kyim Safira t‑xe tqan Pegr. Tej kyokxjo kuˈxin qˈa, noq kyimnel. Tej tiwle, bˈeˈxsin xi kyiˈntz, tuˈn tkux muqet ttxlajjo qtzan tchmil.
Ex kykyaqil nimil ex jniˈ xjal, aye i bˈinte, bˈeˈx i xobˈ tuˈn ikyjo.
Noq kyuˈn tsanjil i bˈante nim techil te yekˈbˈil tipin Dios kyxol xjal. Ex kykyaqil nimil ok kychmoˈn kyibˈ toj tnejil ja te naˈbˈl Dios twiˈ peˈn, Salomón tbˈi.
Kyxoljo txqantl, attaq txqan kyxobˈil tuˈn tok kymujbˈin kyibˈ kyukˈa nimil, me i tzalaj tiˈjjo nbˈanttaq kyuˈn.
Tuˈntziˈn, chmet kybˈaj, quˈn ilaˈ ichin ex qya kubˈ kynimin Tyol tAjaw Tkyaqil.
Ex nchi bˈajxi kyiˈntaq yabˈ kyoj bˈe kyibˈaj tal kypop ex kyibˈaj iqbˈil kye yabˈ, tuˈntzintla aj tikyˈ Pegr, iˈchaqtla oˈkx t‑xlekemil aku pontaq kanin kyibˈaj junjun yabˈ, tuˈn kykubˈ qˈanit.
Ex at txqan xjal tzaj kyojjo tnam nqayin, tuˈn kyul kanin toj Jerusalén. Tzaj kyiˈn kyyabˈ exqetziˈn xjal tzyuˈnqetaq kyuˈn taqˈnil tajaw il. Ex kykyaqilx bˈeˈx i qˈanit.
Aj tnejilxix pale, junx kyukˈa jun chˈuq Sadusey, bˈeˈx i jaw xkyˈaqlin kyiˈjjo tsanjil.
Ex tuˈntziˈn, bˈeˈx i ok tzyuˈn, ex bˈeˈx i kuˈx tjpuˈn toj ttze te tnam.
Me toj qnikyˈin, ul jun t‑angel tAjaw Tkyaqil jqolte tjpel tze tuˈn kyetz, ex xi tqˈmaˈn kye:
Kux cheˈxa toj tnejil ja te naˈbˈl Dios, tuˈn t‑xi kyqˈmaˈn kye xjal antza tiˈjjo tkyaqil t‑xilin akˈaj chwinqil.
Toj junxil qˈij qlixjexix, i okx toj tnejil ja te nabˈl Dios tuˈn t‑xnaqˈtzit tkyaqiljo a otaq kybˈi, tzeˈn tzaj tqˈmaˈn angel. Tzuntaq nchi xnaqˈtzin tsanjil, atzin tej tnejilxix pale exqetziˈn iteˈtaq tukˈa, i tzaj kytxkoˈn nim kyoklin kyxol aj Israel, tuˈn tok kychmoˈn kyibˈ toj Sanedrín, a tnejilxix chmobˈl kyxol aj Judiy. Tej kychmet, bˈeˈx xi kysmaˈn xqˈuqil, tuˈn kyxi iqˈbˈajjo tsanjil, a iteˈkuxtaq toj tze.
Me tej kykanin antza, mix i jyetil. Tuˈntziˈn, bˈeˈx i meltzˈaj tukˈa tqanil,
ex kyqˈma: Tej xqo kaniˈn, chebˈe jpuˈn te tze, ex ayetzin kyeˈ xqˈuqil waˈlqe kyeˈ ttzi. Me tej s‑okx qjqoˈn, mix aˈltaq jun tokx.
Tej tbˈinte tnejilxix pale, exsin tnejil xqˈuqil ja te naˈbˈl Dios, exqetziˈn nmaq pale, i jaw chˈotj kyxolx, ex kyqˈma: ¿Tzeˈntzila kpon bˈajile lo?
Tzuntaqtzin nchi yolin, tej tkanin jun xjal, ex xi tqˈmaˈn kye: ¡Ayetzaj ẍi kux kyqˈoˈn toj tze, loqe kyeˈ nchi xnaqˈtzin kye xjal toj tnejil ja te naˈbˈl Dios!
Ayetzin kyej xqˈuqil, junx tukˈa kynejil, bˈeˈx i xtaˈj tzyulkye tsanjil, tuˈn kyul toj Sanedrín. Me chebˈe i tzaj qˈiˈn, quˈn tuˈn attaq kyxobˈil xqˈuqil tuˈn kyok xoˈn tuˈn abˈj kyuˈnxjal.
Tej kykanin toj Sanedrín, antej tnejilxix pale xi tqˈmaˈn kye tsanjil:
¿Ma nya otaq txi qqˈmaˈn kujxix wen kyeˈy, tuˈn mina chi xnaqˈtzinila tiˈjjo ichin Jesús? ¿Me titziˈn ma kubˈ kybˈinchiˈn? Ma bˈaj kyyoliˈn kyxol kykyaqil xjal te Jerusalén a xnaqˈtzbˈil. Ex kyaja tuˈn tok kyqˈoˈn te qpaja a tkyimliˈn ichin anetziˈn, chiˈ.
Xi ttzaqˈwin Pegr exqetziˈn txqantl tsanjil: Ate qMan Dios ilxix tiˈj tuˈn tkubˈ qnimiˈn, ex nya aye ichin.
A qMan Dios, a kyDios ojtxe qxeˈchil jatz anqˈsinte juntl majl Jesús, aj kubˈ kybˈyoˈn twutz cruz.
O jaw tiˈn qMan Dios, ex o txi qˈoˈn toklin tuˈn tkawin junx tukˈa, ex o tzˈok qˈoˈn te Tnejil ex te Kolil, tuˈntzin tajtz tiˈj qanim, qkyaqil awo aj Israel, ex tuˈn tkubˈ tnajsin qil.
Tkyaqiljo lo o qliˈy, ex nqo yoliˈn tiˈj, junx tukˈa Xewbˈaj Xjan, a o tzaj tqˈoˈn qMan Dios kyeˈ nchi kubˈ niminte, chi chiˈ.
Tej kybˈinte ikyjo, bˈeˈx i jaw txˈuˈjin, ex kubˈ kybˈisin tuˈn kykubˈ bˈyet.
Me kyxoljo kawil, attaq jun Parisey, Gamaliel tbˈi, a toktaq te xnaqˈtzil tiˈj ojtxe kawbˈil, ex nimtaq toklin kyuˈnxjal. Jaw weˈks, ex xi tqˈmaˈn, tuˈn kyex qˈiˈn jun paqjo tsanjil.
Tbˈajlinxiˈ ikyjo, xi tqˈmaˈn kye txqantl kawil: Ayiˈy nxjalil, aj Israel, kynabˈlinkuy tiˈjjo kˈwel kybˈinchiˈn kyiˈjjo ichin lo.
Kynaˈntza, aj bˈaj tiˈj Teudas atxix ojtxe, tej tqˈma kujxix wen qa ataq nimxtaq toklin, ex kyaje syent ichin i ok lipe tiˈj. Me tej tkubˈ bˈyoˈn, bˈeˈx el kylaqˈwin, ex xiˈ kysipin kyibˈjo lipcheqetaq tiˈj, ex ikytzin pon bˈaje tkyaqil tbˈis Teudas.
Tbˈajlinxiˈ ikyjo, chi Gamaliel, jaw tiˈn tibˈ jun ichin te Galiley, Judas tbˈi, toj kyqˈijil aj tzˈibˈil kybˈixjal, ex kubˈ kykˈuˈj ilaˈ xjal, tuˈn kyok lipe tiˈj. Me ex ikyxjo, bˈeˈx kubˈ bˈyoˈn; ayetziˈn lipcheqetaq ex bˈeˈx xi kysipin kyibˈ.
Tuˈnpetziˈn, chi Gamaliel, kxel nqˈoˈn jun tumil kyeˈy, tuˈn kyxi kytzaqpinjiˈy xjal lo, ex mina tzˈokx kylimoˈn kyibˈa kyxol, quˈn noqx kˈwel najjo nbˈant kyuˈn, qa noq tnabˈl ichin.
Me qa tuˈn qMan Diosjo lo, nlay chi kanbˈiˈn kyiˈj. Qalaˈ bˈaˈnqexi, quˈn noq chi jyoˈn qˈoj tukˈa Dios. Ayetzaj xjal kubˈ kynimiˈn chˈin tumil tzaj qˈmaˈn kye tuˈn Gamaliel.
I tzajtzin qˈolbˈiˈn tsanjil, ok jubˈchin, ex xi qˈmaˈn kye, tuˈn ntiˈxl tuˈn kyyolin tiˈj tumil tbˈi Jesús. Tbˈajlinxitzin ikyjo, i xi tzaqpiˈn.
I etztzin tsanjil kywutz kawil, ex i tzalaj, quˈn ttziye Dios tuˈn tikyˈx kyuˈn, noq tuˈn tpajjo kynimbˈil tiˈj Jesús.
Me nya tuˈn ikyjo, mix i yoliniltl, qalaˈ kykyaqil qˈij, i xnaqˈtzin, ex i yolin toj tnejil ja te naˈbˈl Dios ex kyojile junjun ja, tiˈjjo Tbˈanil Tqanil kolbˈil tiˈj Jesús, a Crist.

6

Kyojjo qˈij anetziˈn, liwey i chˈiy kybˈajjo nimil. Tuˈntzintzjo, ayetzaj nchi yolintaq griego jaw wulj kyiˈjjo nchi yolintaq ebrey, ex kyqˈma qa minataq ntzaj qˈoˈnxix kyokliˈn qya mebˈe, ayeˈ iteˈtaq kyxol, tzeˈnku nkubˈ paˈntaqjo mojbˈil, a ntzaj qˈoˈn kyuˈn tsanjil te junjun qˈij.
Ok chmoˈn kykyaqil nimil kyuˈn kabˈlajaj tsanjil, ex kyqˈma: Nya wen tuˈn tkyij qtzaqpiˈn tuˈn qyolin tiˈj Tyol qMan Dios, exsin oˈkxtza tuˈn qkubˈe tena sipil teˈ tkyaqiljo n‑ajbˈin kye mebˈe qya anetziˈn.
Tuˈnpetziˈn, ayiˈy werman, kyskˈoˈnksa kyxolxa wuq ichin bˈaˈn kychwinqil, tzˈaqle kynabˈl, ex nojnin kyanmin tukˈa Xewbˈaj Xjan, tuˈntzin t‑xi qqˈoˈn kyoklin, tuˈn kyaqˈnin tiˈjjo aqˈuntl lo.
Qalaˈ, awotzintla qeˈ tuˈn qnaˈn Dios, ex tuˈn qyoliˈn tiˈjjo Tyol, chi chiˈ.
Kykyaqilx i kyij toj wen tiˈjjo tumil, ex jaw skˈoˈn Esteban, jun ichin nojnin tanmin tukˈa Xewbˈaj Xjan ex nim tnimbˈil; junx tukˈa Lip; Prócoro; Nicanor; Timón; Parmenas; ex Nicolás, a tzajnin te Antyokiy. A ichin lo, otaq nimin tiˈj kynimbˈil Judiy, me nya jun Judiy te titzˈjlin.
Tej kybˈaj skˈoˈn wuq ichin kyxol nimil, bˈeˈx i xi qˈiˈn jaˈ iteˈtaq tsanjil. Tej kykanin antza, kubˈ kyqˈoˈn tsanjil kyqˈobˈ kyibˈaj, ex i naˈn Dios.
Tuˈnpetziˈn tkyaqiljo lo, liwey chˈiy tyolajtzjo Tyol Dios. Tuˈntziˈn, chmet txqantl kybˈajjo nimil toj Jerusalén; ex nimku pale Judiy xi kynimiˈn nimbˈil.
Nkubˈ tbˈinchintaq Esteban techil tipin Dios kyxolxjal, quˈn tuˈn nojnintaq tanmin tuˈnxjo tipin ex tkyˈiwbˈil Dios.
Iteˈtaq junjun xjal toj ja te naˈbˈl Dios, Tzaqpiˈntaq tbˈi, junx kyukˈa jteˈbˈintl te aj Cirene, ex te Alejandría, ex te Cilicia, ex te aj txˈotxˈ te Asia. Ayetzaj xjal, i ok ten chˈotjil tukˈa Esteban,
me mix i xkyeye kyyolin, quˈn ante Esteban nyolintaq teˈ toj tumil, ex tukˈa tnabˈl, a ntzajtaq tqˈoˈn Xewbˈaj Xjan.
Tuˈn mix xkyeye kyyolin, i chjet jun jteˈbˈin xjal kyuˈn, ayeˈ nya wenqetaq, tuˈn tkubˈ kysbˈuˈn, ex tuˈn t‑xi kyqˈmaˈn qa otaq kybˈi paˈj yol tuˈn Esteban tiˈj Moisés ex tiˈj Dios.
Ikytzin oke kyuˈn, tuˈn tjaw tiljxjal. Ex ayeˈ nim kyoklin, junx kyukˈa xnaqˈtzil tiˈj ojtxe kawbˈil i xi tˈilpaj tzyulte Esteban. Tej ttzyet kyuˈn, bˈeˈx xi kyiˈn twutz Sanedrín,
ex i ok kyjyoˈn xjal iqil yolqe, ayej kyqˈma: A ichin lo minax nkubˈ qen tuˈn t‑xoˈn yol tiˈjjo xjan qja te naˈbˈl Dios ex tiˈjjo kawbˈil.
O qbˈi qeˈ, tej tqˈma qa ok kˈwel tyuchˈin Jesús te Nazaret tnejil qja te qnaˈbˈl Dios, ex kjawil ttxˈixpin tzeˈn nqo anqˈina tzeˈnkux tzaj tqˈmaˈn Moisés.
Ayetzaj kawil exqetziˈn kykyaqiljo qˈuqleqetaq antza toj Sanedrín, tej tok kykaˈyin twutz Esteban tukˈa jun tzaljbˈil, ex el kynikyˈ qa ikytaq twutzjo tzeˈnku jun angel.

7

Atzin teˈ tnejilxix pale xi tqanin te Esteban, qa twutzxixtaqjo otaq qˈumle tiˈj.
Xi ttzaqˈwin Esteban kyjaluˈn: Ayiˈy nxjalil, ex noq sameqiˈy tata, kybˈinkuy nyola. A qMan Dios, a nimxix toklin, xi tyekˈin tibˈ te ojtxe qxeˈchil Abraham, tej najletaq toj txˈotxˈ te Mesopotamia, atxix tej naˈmtaq t‑xiˈ najal toj txˈotxˈ te Harán,
ex tqˈma Dios kyjaluˈn: Tzaqpinkj ttxˈotxˈa exqetziˈn t‑xjalila, ex kux txiˈy tzmax tojjo txˈotxˈ, a kxel nyekˈin tey, chi Diosjo.
Bˈeˈxsin etz Abraham tojjo txˈotxˈ te Caldey, tuˈn t‑xiˈ najal toj Harán. Antza kyime ttata, ex a Dios ul qˈiˈnte Abraham tojjo txˈotxˈ lo, Canaán tbˈi, ja najleqiˈy jaˈlin.
Me tojjo txˈotxˈ lo, mix xi qˈoˈne chˈin ttxˈotxˈ, iˈchaqpetla noq chˈin netzˈ, jaˈ tuˈn tkubˈe weˈ, quˈn nya te te Abrahamjo txˈotxˈ lo, qalaˈ xi ttziyin Dios, tuˈn t‑xi tqˈoˈn kye tyajil, me tzmaxitaqjo aj tkyim. Ex naˈmtaqpe kyul te Abraham tkˈwal, tej tyolajtzjo lo.
Ex tqˈma Dios te Abraham, qa tuˈntaq kynajan tyajil tzeˈnku qe bˈetin xjal toj jun txˈotxˈ nya ojtzqiˈn kyuˈn, ex qa tuˈn kyok te aqˈnil, me ntiˈ twiˈ kykˈuˈj; ex tojjo kyaje syent abˈqˈe, tuˈntaq kybˈaj yisoˈn, ex nimxtaq yajbˈil tuˈn tikyˈx kyuˈn.
Me ex tqˈma Dios te Abraham kyjaluˈn: Ok chi kˈwel nkawiˈn weˈ xjal, a k‑okil qˈonkye tyajila te aqˈnil, a nya chjoˈn twiˈ kykˈuˈj. Tbˈajlinxiˈ ikyjo, ok chi elitz tyajila antza, ex chi ajbˈil weˈy tojjo txˈotxˈ lo, chi Dios.
Tej tkyij bˈant tiˈjjo yol luˈn, chi Esteban, xi tqˈmaˈn Dios te Abraham, tuˈn tok qitit kyechiljo qˈa tiˈj kytzˈumil, te jun techil qa te teqetaq Dios. Tuˈnpetziˈn, tojxi twajxaqin qˈij titzˈjlin tkˈwal Abraham, Isaac tbˈi, ex bˈeˈx kubˈ qitin ttzˈumil te techil tuˈn ttata. Ex ikyx bˈantjo tuˈn Isaac tukˈa tkˈwal, Jacob tbˈi. Ex ikyx bˈantjo tuˈn Jacob kyukˈa kabˈlajaj tkˈwal qˈa, ayej i ok te qxeˈchil awo, a o tokx kyojjo kabˈlajaj chˈuq xjal te Israel. Me lajajtaqjo tkˈwal Jacob, a nchi xkyˈaqlintaq tiˈj kyitzˈin, Jse tbˈi, tuˈn kˈuˈjlinxixtaq tuˈn manbˈaj, ex bˈeˈx xi kˈayin kye xjal aj Egiptoqetaq. Me attaq tkyˈiwbˈil Dios tibˈaj Jse.
Tuˈnpetziˈn, bˈeˈx tzaqpaj toj tkyaqil bˈisbˈajil, ex tzaj qˈoˈn tumil tnabˈl. Tuˈntziˈn, ok kˈuˈjlin tuˈn Faraón, a tnejil kawil toj Egipto, ex ok qˈoˈn te tkabˈ kawil toj tkyaqil Egipto ex tojjo nmaq ja kye kawil.
Tbˈajlinxi ikyjo, ul nim waˈyaj ex nim yajbˈil toj tkyaqil Egipto ex tzaluˈn toj Canaán, jaˈ najleqetaq ojtxe qxjalil, ex ntiˈtaq kywa.
Me atzaj teˈ tbˈinte Jacob, qa attaq triy toj Egipto, bˈeˈx i xi tchqˈoˈn qe tkˈwal, aye qxeˈchil, antza. Me toj tnejil kybˈe tzma Egipto, i yolin tukˈa Jse, me mix ele kynikyˈ te, qa ataqjo kyitzˈin.
Tej kyxtaˈj toj tkabˈ majin, xi tqˈmaˈn Jse: Ayiˈn weˈ kyitzˈiˈn. Tzmaxitziˈn, el tnikyˈ Faraón alkyetaq t‑xjalil Jse.
Tbˈajlinxitziˈn ikyjo, xi tqˈmaˈn Jse tuˈn tul kanin Jacob, a ttata, toj Egipto, junx kyukˈa kykyaqil t‑xjalil. Atziˈn kybˈaj xtaˈj, jweˈlajaj toj jun mutxˈ.
Ikytzin bˈajjo, bˈeˈx xiˈ Jacob najal toj Egipto, ex antza kyime; ex ikyqexjo tkˈwal, aye ojtxe qxeˈchil, antza i kyime.
Tej tkyim Jacob, tzaj qˈiˈn t‑xmilil toj txˈotxˈ te Siquem, ex okx muquˈn antza toj jun tjulil kyimnin, a otaq tloqˈ Abraham tukˈa nim pwaq kye tkˈwal Hamor.
Tbˈajlinxitziˈn ilaˈ abˈqˈe, otaq chˈiy kybˈaj aj Israel, a tyajil Jacob, toj txˈotxˈ te Egipto, tej chˈixtaq tul kanin tqˈijiljo, a jaˈ tuˈntaq ttzaj tqˈoˈn Dios txˈotxˈ kye tyajil Abraham, a tzeˈn otaq tqˈma.
Ex kyojjo qˈij anetziˈn, xi xkye tkawbˈil jun kawil toj Egipto, me nyataq bˈiˈn jun tqanil tuˈn tiˈj Jse.
Atej kawil anetziˈn i kubˈ tsbˈuˈn, ex i ok tyisoˈn ojtxe qxeˈchil, quˈn nim kybˈaj. Ex xi tqˈmaˈn kye tuˈn tkyij kykoliˈn kyneˈẍ, a aye qˈa, tuˈn kykyim, a aˈkxtaq kyitzˈje.
Tojjo kawbˈil anetziˈn itzˈje Moisés, chi Esteban. Tbˈanilx ele qˈa anetziˈn twutz Dios, ex jaw chˈiy oxe xjaw toj tja ttata.
Atzaj teˈ tuˈntaq tkyij tkoliˈn, bˈeˈx jaw qˈiˈn tuˈn jun qya, tkˈwal Faraón, ex jaw chˈiysin nyakuj tzeˈnku jun albˈaj.
Ikytzin xnaqˈtzajtz Moisésjo toj tkyaqil tumil kyxol aj Egipto, ex japin te jun ichin nim toklin kyuˈn tyol ex kyuˈn tbˈinchbˈin.
Tej tjapin Moisés te kaˈwnaq abˈqˈe, kubˈ tbˈisin tuˈn t‑xi qˈolbˈil kyeˈ t‑xjalil, ayej tyajil Jacob.
Tej t‑xiˈ, ok tkaˈyin jun bˈujbˈil tuˈn jun aj Egipto tiˈj jun t‑xjalil Moisés. Bˈeˈx okx tlimoˈn Moisés tibˈ te kolil, ex bˈeˈx kubˈ tbˈyoˈn aj Egipto.
Tuˈn bˈant tuˈn, kubˈ tbˈisin Moisés qa akutaq tzˈel kynikyˈjo t‑xjalil te, qa attaq toklin tuˈn Dios tuˈn kytzaqpajjo t‑xjalil tjaqˈ tkawbˈil aj Egipto. Me mix ele kynikyˈ te.
Tojxi junxil qˈij, ok tkaˈyin Moisés kabˈe aj Israel nchi bˈujintaq, ex i el tpaˈn, ex tqˈma: Kyxjalil kyeˈ kyibˈ. ¿Titzin quˈn nchi bˈujintza?
Me atzin tej nbˈujintaq tiˈj tukˈa, bˈeˈx etz limoˈn Moisés tuˈn, ex tqˈma: ¿Ankyenaj te s‑ok qˈonte te nim toklin ex te kawil qxola?
¿Ma taja tuˈn nkubˈ tbˈyoˈn tzeˈnkuj tkubˈ tbˈyoˈnjiy jun aj Egipto ewe?
Tej tbˈinte Moisésjo ikyjo, bˈeˈx tzaj xobˈ, quˈn kyjaˈtaq tel tqanil, ex bˈeˈx oq, ex xiˈ toj txˈotxˈ te Madián. Antza, najan tzeˈnku jun bˈetin xjal, ex ok meje tukˈa jun qya, ex itzˈje kabˈe tkˈwal.
Tbˈajlinxiˈ kaˈwnaq abˈqˈe antza, tej tok tyekˈin jun angel tibˈ toj tqˈaqˈil tqan txˈiˈx tzunxtaq nkˈant wen, tojjo jun tzqij txˈotxˈ ja ntiˈ najbˈil, a at tkˈatzjo wutz, Sinaí tbˈi.
Bˈeˈx jaw kaˈylaj te Moisés tiˈjjo otaq tlonte, quˈn tuˈn mix jaˈ nkubˈe bˈajetaqjo tqan txˈiˈx tuˈn qˈaqˈ. Atzaj teˈ tok laqˈe tuˈn tlontexix wen, xi tbˈiˈn tqˈajqˈojil twiˈ tAjaw Tkyaqil. Chi kyjaluˈn:
Ayin weˈ kyDios ojtxe t‑xjalila, ex ayin weˈ tDios Abraham, te Isaac, ex te Jacob. Bˈeˈxsin ok ten Moisés luˈlil tuˈn t‑xobˈil, ex mix jaw kaˈyin.
Xitzin tqˈmaˈn tAjaw Tkyaqil te kyjaluˈn: Qˈinqemil t‑xjabˈa, quˈn atzin txˈotxˈ luˈn xjanxix wen.
Twutzxix ma nliˈy nya bˈaˈn ma tzikyˈx tuˈn Ntanima tzachiˈn toj Egipto. Tzunx nchi latˈinx tzeˈn ncheˈx nbˈiˈn; tuˈnpetziˈn, ma chin kˈula kolil kyiˈj. Atzin jaˈlin, kxel nchqˈoˈn tzma Egipto kolil Ntanima, chi Diosjo te Moisés.
Ax te Moisésjo, a el kyikyˈin ojtxe qxjalil, a aye iteˈxtaq toj Egipto, ex otaq tzaj qˈmaˈn te: ¿Ankyenaj te s‑ok qˈonte te nim toklin ex te kawil qxola? Exla qa otaq tzˈel iˈjlin kyuˈn aj Israel, chi Esteban, me ate Dios, tuˈn angel, a ok tyekˈin tibˈ toj tqˈaqˈil tqan txˈiˈx, xi chqˈonte Moisés, tuˈn tok te nimxix toklin, ex te tzaqpilkye aj Israel toj Egipto.
Ex ate Moisés etz qˈinkye ojtxe qxjalil toj txˈotxˈ Egipto, ex tuˈn bˈant nim techil tipin Dios tojjo txˈotxˈ anetziˈn, ex toj ttxuyil aˈ, Chikyˈ tbˈi, ex tojjo tzqij txˈotxˈ, jaˈ ntiˈ najbˈil. Jotxjo luˈn bˈant toj kaˈwnaq abˈqˈe.
Ex ax Moisés xi qˈmante kye aj Israel kyjaluˈn: Axte qMan Dios k‑elitz qˈinte jun yolil Tyol Dios kyxola tzeˈnku weˈ. Il tiˈj tuˈn tkubˈ kynimiˈn tkyaqil tyol.
Ex axte Moisésjo ten kyukˈa aj Israel, aye ojtxe qxjalil, tojjo tzqij txˈotxˈ jaˈ ntiˈ najbˈil; ex tukˈa angel, a yolin tukˈa twiˈ wutz Sinaí; ex ax tzaj kˈmonte te Dios, ayeˈ yol te chwinqil, tuˈntziˈn tzaj tqˈmaˈn qe. Tuˈntziˈn ikyjo, ax Moisésjo nim toklin.
Me mix kubˈ kynimin kye ojtxe qxjalil, qalaˈ bˈeˈx el kyiˈjlin, ex kyajtaq tuˈn kyaj meltzˈaj toj Egipto.
Ex tej tkyij ten Moisés twiˈ wutz Sinaí yolil tukˈa Dios, bˈeˈx xi kyqˈmaˈn te Aarón: Bˈinchinkuy txqan qdiosa, tuˈn tmojin qukˈiy, quˈn nya bˈiˈn quˈn, tiˈ ma bˈajte Moisés, a s‑etz qˈinqeˈy toj Egipto.
Tuˈnpetziˈn, chi Esteban, kubˈ kybˈinchin jun twutzbˈiyil ikyjo tzeˈnku wakx, tuˈn tok te kydios. Kubˈ kybˈyoˈn aluˈmj te aqˈbˈil chjonte, ex kubˈ kyikyˈsin jun nintz qˈij tiˈj tumil tbˈij kydios, a ayex i kubˈ bˈinchinte.
Tuˈnpetziˈn, bˈeˈx el tlaqˈbˈin te Dios tibˈ kyiˈj, ex xi tqˈoˈn ambˈil kye, tuˈn kykˈulin kywutz qe cheˈw te twutz kyaˈj, quˈn ikytziˈn tzˈibˈin tojjo uˈj kye yolil Tyol Dios: Ayiˈy aj Israel, twutzxix qa kubˈ kybˈyoˈn aluˈmj te chojbˈil kyila, ex tuˈn t‑xi kyqˈoˈn oyaj toj kaˈwnaq abˈqˈe, tej kybˈeta toj tzqij txˈotxˈ. Me ntiˈ tajbˈin, quˈn nya te weˈy tzaje kyqˈoˈniˈy tkyaqiljo luˈn,
qalaˈ kye kydiosa, a kubˈ kybˈinchiˈn. Ex ikyˈ kyiqiˈn tqˈuqiljo kydiosa, Moloc tbˈi, tej kybˈeta toj tzqij txˈotxˈ. Ex i kˈuliˈn twutz tcheˈw juntl kydiosa, Refán tbˈi, ayetzin kydiosjiˈy, a ayexi i kubˈ bˈinchinte tuˈn kykˈuliˈn kywutz. Tuˈnpetziˈn, kchi xel nxoˈn toj junxil txˈotxˈ najchaq wen, a lu at tzma tiˈjxi Babilonia.
Ayetziˈn ojtxe qxjalil, kyojjo qˈij anetziˈn, tkubˈtaqjo jun ja te naˈbˈl Dios kyuˈn, a xbˈalin tten, a iqintaq kyuˈn, tej kyok ten bˈetil tojjo tzqij txˈotxˈ jaˈ ntiˈ najbˈil. Atziˈn ja, kubˈ bˈinchin tzeˈnkuxjo tzaj tqˈmaˈn Dios te Moisés tuˈn tkubˈ bˈinchit, tzeˈnkuxjo a otaq tzˈiwle tuˈn Moisés twiˈ wutz Sinaí.
Tzaj kytzyuˈn ojtxe qxjalil, a ojtxe ja te naˈbˈl Dios, a iqintaq kyuˈn, ex ayetziˈn i ul tukˈa Josué, tzaj kyiˈn kyukˈa, tej tkanbˈitjo txˈotxˈ lo, Canaán tbˈi, a kytxˈotxˈjo txqantl xjal aj il, ayej xi xoˈn kywutzjo qxjalil, tuˈn Dios. Ikytzin bˈajjo, teˈ naˈmxtaq titzˈje David.
Atziˈn teˈ tok David te nmaq kawil, bˈaˈn ele twutz Dios, ex tajtaq tuˈn tkubˈ tbˈinchin jun najbˈil, jaˈ tuˈntaq tnajane qMan Dios te jun majx.
Me nya David kubˈ bˈinchin teˈ tnejil ja te naˈbˈl Dios, qalaˈ a tkˈwal, Salomón tbˈi,
exla qa nyatza najle te qMan Dios, a nimxix toklin, kyojjo ja, a bˈinchin kyuˈnxjal; quˈn ikytziˈn tqˈma jun yolil Tyol Dios kyjaluˈn:
A wejiˈy nqˈuqil kyaˈj, ex atzin txˈotxˈ kykubˈil nqaˈn, ex ayin weˈ Bˈinchilte tkyaqiljo lo. Tuˈnpetziˈn, ¿Tzeˈntzin tten njaˈy kˈwel kybˈinchiˈn; ex ankyeˈ nnajbˈila te ajlabˈl ktzajil kyqˈoˈn? chi tAjaw Tkyaqiljo.
Me ayetzin kyeˈ, kukxjo mi n‑okx toj kywiˈy. Mina nxi kybˈiˈn, ex ntiˈ nimbˈil toj kyanmiˈn; quˈn noqx nchi qˈojliˈy tiˈj Xewbˈaj Xjan ikyqexjiˈy tzeˈnku ojtxe qxjalil.
Tkyaqilx yolil Tyol Dios ojtxe, ayeˈ i yolin tiˈjjo tulil Jesús, a xjanxix, i ok yisoˈn kyuˈn ojtxe qxjalil, ex ayeˈ i kubˈ bˈyon kye. Me ayetzin kyeˈ, mix ele kynikyˈa te, qa nya tumiljo anetziˈn, quˈn atzin teˈ tul Jesús, i ok meltzˈaja tiˈj, ex bˈeˈx kubˈ kybˈyoˈn.
¿Me tzeˈnx tten, ayiˈy aj Israel? Ayeˈ ojtxe qxeˈchil tzaj tzyuˈnte tkawbˈil Dios noq kyuˈn qe angel, me ayetzin kyeˈ mina nkubˈ kynimiˈn.
Tej kybˈinte xjaljo yol lo, bˈeˈx jaw kyikyˈin, ex ox chi juˈchˈinx kyste, tuˈn kyqˈoj tiˈj Esteban.
Me ante Esteban, quˈn nojnintaq teˈ tanmin tukˈa Xewbˈaj Xjan, xi tkaˈyin toj kyaˈj, ex tli tqoptzˈajiyil Dios, junx tukˈa Jesús, waˈltaq toj tman qˈobˈ Dios.
Tbˈajlinxiˈ ikyjo, tqˈma: ¡Kykaˈyintza! Loqiˈn nchin kaˈyin kyiˈjjo kyaˈj jaqleqe, ex tiˈjjo Klolqe Jesús, a Tkˈwal Ichin, at toj tman qˈobˈ qMan Dios.
Me ayetzin kyej xjal, bˈeˈx ok kymaqsiˈn kyẍkyin, ex bˈeˈx i jaw ẍchˈin kujxix wen, ex ok tilj tiˈj Esteban.
Exsin qˈiˈn Esteban tiˈjxi tnam, ex ok xoˈn tuˈn abˈj. Ex ayetzin ok bˈyonte, kyij kyoqxeniˈn tal kykamiẍ tukˈa jun kuˈxin, Saulo tbˈi.
Tzmataq n‑ok xoˈn Esteban tuˈn abˈj, me bˈeˈx jaw naˈn Dios kyjaluˈn: Tzyuˈnxa wanmiˈn Ay, wAjaw Jesús.
Ex bˈeˈxsin kubˈ meje Esteban, ex jaw ẍchˈin kujxix wen, ex tqˈma: ¡Ay, wAjaw, najsinkujiy il nbˈant kyuˈn xjal lo! Tej tbˈaj tqˈmaˈn ikyjo, bˈeˈx el kyim.

8

Nmojintaq te Saulo antza tukˈa tumil, tzeˈn tuˈn tkyime Esteban. Iteˈ junjun nimil i kyij muqulte, ex ox chi oqˈxix wen tiˈj. Tojxjo qˈij anetziˈn, xi xkye jun joybˈil qˈoj tiˈj Ttanim Dios, a attaq toj Jerusalén. Kykyaqilx nimil xi kysipin kyibˈ toj tkyaqil txˈotxˈ te Judey ex Samaria. Oˈkqex tsanjil i kyij toj Jerusalén.
Atzin te Saulo ok ten jyolkye nimil, ex n‑okxtaq kyojileˈ ja, tuˈn kyetz qˈiˈn ichin ex qya, tuˈn kykux qˈoˈn toj tze.
Me ayetzin kyej tuˈntaq kyex toj Jerusalén, bˈeˈx ok ten qˈmalte Tyol Dios te kolbˈil, jaˈchaqjo nchi bˈete.
Atziˈn jun kyukˈa, a Lip tbˈi, bˈeˈx xiˈ tojjo tnejil tnam toj txˈotxˈ te Samaria, ex ok ten yolil tiˈj Crist.
Ok kychmoˈnxjal kyibˈ, ex kykyaqilx i bˈinxix wen tiˈjjo tqˈma Lip, quˈn ok kykaˈyin nim techil tipin Dios bˈant tuˈn.
At txqan xjal attaq taqˈnil tajaw il toj kyanmin, bˈeˈx i qˈanit, ex ayetzaj taqˈnil tajaw il tzunxtaq chi ẍchˈin wen, tej kyetz. Ex ikyxjo, nimxtaq xjal otaq tzˈel kyim tanmin kyqan ex kyqˈobˈ, junx kyukˈa kox, bˈeˈx i qˈanit.
Tuˈn ikyjo, nim tzaljbˈil ten toj kyanmin xjal teˈ tnam anetziˈn.
Me attaq jun ichin yuẍtaq antza, Simun tbˈi. Otaq sbˈun kyiˈjxjal te Samaria, ex otaq tzˈok tqˈoˈn tibˈ te jun xjal nim toklin.
Aye ichin, aye qya, ex majqex kˈwal nchi bˈinxix wen tiˈtaqjo ntqˈmaˈn Simun, ex kykyaqilx qˈmante: Apen tej luˈn nqˈumle Nimxix Tipin Dios Tukˈa, chi chi xjaljo.
Ex nkubˈ nimintaq, quˈn tuˈn ttyuẍbˈin otaq sbˈun kyiˈj toj ilaˈ abˈqˈe.
Me xi kynimiˈn yol te Tbˈanil Tqanil tqˈma Lip tiˈjjo Tkawbˈil Dios ex tiˈj Jesucrist, ex i kuˈx ichin ex qya toj aˈ, te jawsbˈil aˈ.
Ex majx Simun nimin, ex kuˈx toj aˈ te jawsbˈil aˈ. Ok lipe tiˈj Lip, ex bˈeˈx jaw kaˈylaj kyiˈjjo nim techil tipin Dios tli.
Tej kybˈinte tsanjil, a iteˈtaq toj Jerusalén, qa otaq chi nimin aj Samaria Tyol Dios, bˈeˈxsin xi smaˈn Pegr ex Juan antza.
Tej kykanin, i naˈn Dios kyiˈj nimil te aj Samaria, tuˈn t‑xi kykˈmoˈn Xewbˈaj Xjan toj kyanmin,
quˈn naˈmtaq t‑xi tqˈoˈn Dios a Xewbˈaj Xjan kye; noq oˈkx i kuˈx toj aˈ te jawsbˈil aˈ tiˈj tbˈi Jesús, a tAjaw Tkyaqil.
Kubˈtzin kyqˈoˈn Pegr ex Juan kyqˈobˈ kyibˈajxjal aj Samaria; ikytziˈn, bˈeˈx okx Xewbˈaj Xjan toj kyanmin.
Tli Simun, a yuẍtaq, tyekˈbˈil tibˈ Xewbˈaj Xjan, tej tkubˈ kyqˈoˈn tsanjil kyqˈobˈ kyibˈajxjal. Tuˈntziˈn ikyjo, xi tsuqin pwaq te chojbˈil kye tsanjil,
ex tqˈma: ¡Ex ikyxjo weˈ; kyqˈontza wokliˈn, tuˈntzintla, aj tkubˈ nqˈoˈn nqˈobˈa tibˈaj aˈlchaqx kye xjaltz, kxel nqˈoˈn Xewbˈaj Xjan toj kyanmin!
Me xitzin ttzaqˈwin Pegr kyjaluˈn: Knajila junx tukˈa tpwaqa, quˈn ma kubˈ tbˈisiˈn tuˈn tlaqˈetjo toyaj Dios tukˈa tpwaqa.
Ntiˈ te toklin tuˈn t‑xi tkˈmoˈn toyaj Dios, quˈn nya jikyin taˈye tanmiˈn twutz qMan Dios.
Tzaqpinkjiy nya bˈaˈn tumil tbˈisa, ex kubˈsin twutza te Dios, qapetla aku kubˈ tnajsin tila tuˈn t‑xima ikyjo,
quˈn n‑ok nkaˈyiˈn qa nchyoˈnxix tkˈuˈja qiˈja, ex a il tzyultiy, chi Pegr.
Xitzin ttzaqˈwin Simun kyjaluˈn: Kux chi naˈn Diosa wiˈja, tuˈntzintla mi tzikyˈe wiˈja tkyaqiljo ma bˈaj kyqˈmaˈn weˈy.
Tej tbˈaj kyqˈmaˈn tsanjil Tyol Dios junx tukˈaˈ otaq tzikyˈx kyiˈj, oktzin tentz qˈmalte Tbˈanil Tqanil toj tkyaqil txˈotxˈ te Samaria. Tbˈajlinxiˈ ikyjo, bˈeˈx i meltzˈaj Jerusalén.
Otaq bˈajjo ikyjo, jun t‑angel tAjaw Tkyaqil xi tqˈmaˈn te Lip kyjaluˈn: Bˈinchinku tibˈa, ex kux txiˈy kubˈl tojjo bˈe nxiˈ Jerusalén, tuˈn tkanin toj tnam Gaza, chi angel. N‑ikyˈxjo bˈe anetziˈn toj txˈotxˈ ntiˈ najbˈil toj.
Bˈajtzin tbˈinchin Liptz tibˈ, ex bˈeˈx xiˈ, ex ok tkˈulbˈin tibˈ toj bˈe tukˈa jun ichin te Etiopía, jun aj kawiljo ichin anetziˈn, kˈuˈl pwaq te jun qya, a nmaq kawil te Etiopía.
Otaq meltzˈaj kˈulil twutz Dios toj Jerusalén, ex otaq tzˈajtz tuˈn tkanin toj ttanim. Qˈuqletaq toj tkarwaj, ex n‑uˈjintaq jun uˈj tzˈibˈin tuˈn Isaías, a yolil Tyol Dios ojtxe.
Xi tqˈmaˈn Xewbˈaj Xjan te Lip kyjaluˈn: Kux txiˈy, ex laqˈeka tkˈatzjo karwaj.
Tej tok laqˈe Lip, xi tbˈiˈn tqˈajqˈojil twiˈ ichin aj Etiopía, a tzuntaq n‑uˈjin jun uˈj, a tzˈibˈin tuˈn Isaías, a yolil Tyol Dios ojtxe. Xitzin tqanin Lip te: ¿Tzuntzin el tnikyˈa tiˈjjo ntuˈjiˈn?
Tzajtzin ttzaqˈwin aj Etiopía: ¿Tzeˈn tten aj tel nnikyˈa te, ex mix aˈl ntzaj chikyˈbˈinte weˈy? Xi tqˈmaˈn, tuˈn tjax Lip toj tkarwaj, ex tuˈn tkubˈ qe junx tukˈa.
Atziˈn Tyol Dios, a ntuˈjintaq ikytaq ntqˈmaˈn kyjaluˈn: Xi qˈiˈn ikyjo tzeˈnku jun tal rit nxi bˈiybˈaj; ex noq nkubˈ tayoˈn tzeˈnku jun tal tal rit, tzeˈn n‑el mitzet tsmal. Ex xi ttziyin tiˈchaqjo tuˈn tikyˈx tiˈj.
Kubˈ mutxe, ex nya toj tumiljo kubˈ bˈinchin tiˈj. ¿Me ankye aku yolin kyiˈjjo tkˈwal? Ntiˈ, quˈn bˈeˈx jatz xbˈoqin tchwinqil toj txˈotxˈ, chi Isaías.
Xitzin tqanin aj Etiopía te Lip: Bˈinchima xtalbˈil. Qˈmantziˈn weˈy; ¿Anqiˈj nyolineˈ ojtxe yolil tojjo yol luˈn; ma tiˈjxpela moj qa tiˈj junxilj?
Xitzin tchikyˈbˈin Lip jaˈxjo tzaje xkye tuˈjit Tyol Dios tuˈn aj Etiopía, exsin xi tqˈmaˈn Tbˈanil Tqanil tiˈj Jesús.
Tbˈajlinxiˈ ikyjo, tej kypon kanin toj jun txˈotxˈ jaˈ attaq aˈ, xitzin tqˈmaˈn tej aj Etiopía kyjaluˈn: Atpe te aˈ tzaluˈn. ¿Atpela tkyˈi tuˈn nkuˈxa toj aˈ te jawsbˈil aˈ?
Xi tqˈmaˈn Lip kyjaluˈn: ¡Bˈaˈn! Qa ma kubˈ tnimin Tyol qMan Dios tukˈa tkyaqil tanmiˈn. Xitzin ttzaqˈwin aj Etiopía: Ma tzˈel nnikyˈa te. Tuˈnpetziˈn, ma txi nnimiˈn, qa ate Jesús Tkˈwal qMan Dios.
Xitzin tqˈmaˈn tuˈn tkubˈ weˈ karwaj. I kuˈx toj aˈ kykabˈilx, te jawsbˈil aˈ tuˈn Lip.
Tej kyjatz toj aˈ, bˈeˈx xi qˈiˈn te Lip tuˈn Xewbˈaj Xjan. Antej aj Etiopía mix tlonte juntl majl, me nojnin tanmin tuˈn tzaljbˈil, xi tiˈn tbˈe.
Noq tnaˈbˈinku Lip, noq atl toj tnam te Azoto. Ikyˈxsin tojileˈ junjun tnam qˈmalte Tbˈanil Tqanil, ex ikytziˈn, kanine toj tnam te Cesarea.

9

Ikytaqtzin nbˈajjo, me atzinte Saulo tzunxtaq njyon teˈ tumil, tzeˈn tuˈn kykyime nimil tiˈj tAjaw Tkyaqil. Tuˈnpetziˈn, xtaˈj tukˈa tnejilxix pale,
ex xi tqanin jun uˈj tuˈntzintla at toklin, aj t‑xiˈ kyojjo ja te naˈbˈl Dios toj tnam te Damasco, jyolkye ichin ex qya nimil, tuˈn kytzaj tiˈn, ex tuˈn kyokx tqˈoˈn toj tze toj Jerusalén. Ex bˈeˈx xiˈ antza.
Me tej nqayintaq taˈ tkˈatz Damasco, xi tkaˈyin jun tqoptzˈajiyil tzaj, tzaj toj kyaˈj, ex noq tnaˈbˈinkux noq attaql tiˈjile.
Tuˈntziˈn, bˈeˈx kubˈ lankˈaj Saulo twutz txˈotxˈ, ex xi tbˈiˈn jun tqˈajqˈojil twiˈ jun aˈla tqˈma kyjaluˈn: Saulo, Saulo, ¿Tiˈn wila ma chin el tikyˈiˈn?
Xitzin tqanin Saulo: ¿Ankye te, Tata? Tzajtzin ttzaqˈwin: Ayin wejiˈy, Jesús; ayinxjiˈy, a ma chin el tikyˈiˈn. Axa n‑ok qˈoˈnte jun mibˈin tiˈjxa, ikyx tzeˈnku jun wakx nkjoˈn, aj tok twaˈbˈiˈn jun ma juchˈ kxbˈil, ex aj qa nya tumiljo nbˈant tuˈn.
Tuˈn ikyjo, bˈeˈx jaw luˈlin Saulo, ex tukˈa txqan t‑xobˈil, xi tqanin kyjaluˈn: Tata, ¿Titzin te taj tuˈn tkubˈ nbˈinchiˈn? Ex tzaj ttzaqˈwin Jesús te: Kux jaw weˈksa, ex kux txiˈy toj Damasco. Antza ktzajil qˈmaˈne tey, tiˈ tuˈn tkubˈ tbˈinchiˈn.
Ayetzin kyej nchi bˈettaq tukˈa Saulo, bˈeˈx i xobˈx kyeˈ, quˈn tuˈn otaq kybˈi tqˈajqˈojil twiˈ jun aˈla, me ntiˈ jun otaq kyli.
Tbˈajlinxiˈ ikyjo, jaw weˈks Saulo, me atzaj teˈ tjaw tjqoˈn twutz, mix bˈantil tkaˈyin. Tuˈn ikyjo, noq xi xkoˈn, ex xi qˈiˈn toj Damasco.
Antza tene oxe qˈij, me mix kaˈyine, mix waˈne, ex ntiˈ chˈin tkˈwaˈ bˈaj.
Tojx Damasco, najletaq jun nimil, Ananías tbˈi, a otaq tzˈok jun twutzikyˈ tuˈn tAjaw Tkyaqil, a qˈmante te: ¡Ananías! Tzajtzin ttzaqˈwin Ananías: Loqiˈn lo, wAjaw.
Xitzin tqˈmaˈn tAjaw Tkyaqil te: Kux jaw weˈksa, ex kux txiˈy tojjo bˈe, Jikyin tbˈi, ex qanixa toj tja Judas tiˈj jun ichin, Saulo tbˈi, te aj tnam Tarso. Lu nnaˈn Dios,
ex ma tzˈiwliy tuˈn toj twutzikyˈ, qa ma tzˈokxa, ex qa ma chi kubˈ tqˈoˈn tqˈobˈa tibˈaj, tuˈn tkaˈyin juntl majl.
Tej tbˈinte Ananías ikyjo, tqˈma: WAjaw, ilaˈ o yolin tiˈjjo ichin anetziˈn, ex tiˈjjo tkyaqil nya bˈaˈn o bˈant tuˈn toj Jerusalén, a xjan Ttanima.
Ex atziˈn jaˈlin, ma tzul tzaluˈn tukˈa toklin qˈoˈntz kyuˈn kynejil pale, tuˈn kyxi qˈiˈn toj tze kykyaqilxjo nchi naˈn tiˈj tbˈiy.
Me ante tAjaw Tkyaqil xi tqˈmaˈn: Kux txiˈy, quˈn ma skˈetjo ichin wuˈn, tuˈn tyolin wiˈja kye xjal te junxil txˈotxˈ, kye nmaq kawil, exsin kyeˈ aj Israel.
Ok kxel nyekˈin te, tkyaqiljo qa nimx tuˈn tikyˈx tuˈn, noq tuˈn npaja.
Xitzin Ananíastz tojjo ja, jaˈ taˈyetaq Saulo. Tej tokx, i kubˈ tqˈoˈn tqˈobˈ tibˈaj, ex xi tqˈmaˈn: Ay, werman Saulo, ate Jesús, a tAjaw Tkyaqil, aj s‑ok tyekˈin tibˈ tey toj bˈe, teˈ tuˈntaq ttzaja; atzin saj chqˈoˈn wejiˈy, tuˈn tbˈant tkaˈyin juntl majla, ex tuˈn tnoj tanmiˈn tukˈa Xewbˈaj Xjan.
Texjo or anetziˈn, bˈeˈx el jolpaj muj tiˈj twutz Saulo, ikyjo tzeˈnku tmuˈpil ixiˈn. Tuˈntzin ikyjo, bˈeˈx bˈantl tkaˈyin, bˈeˈx jaw weˈks, ex kuˈx toj jun aˈ, te jawsbˈil aˈ.
Tbˈajlinxiˈ ikyjo, ok ten waˈl, ex ul tipin; ex kyij ten jun jteˈbˈin qˈij kyukˈa nimil najleqetaq toj Damasco.
Bˈeˈx xi t‑xikyˈbˈin Saulo, tuˈn tyolin kyojile ja te naˈbˈl Dios, ex tqˈma qa a Crist, Tkˈwal Dios.
Kykyaqiljo i bˈinte, bˈeˈx i jaw kaˈylaj, ex kyqˈma: ¿Ma nya antej luˈn, a nbˈettaq ikyˈil kye nimil toj Jerusalén, ex kyiˈjjo nchi yolintaq tiˈj tbˈi Jesús? Ex ¿Ma nya axjo ul tzaluˈn tzyulkye nimil ex qˈolkye toj kyqˈobˈ kynejil pale?
Me ante Saulo, njaw tinxix tibˈ tuˈn tyolin, ex tukˈa tkyaqil tipin tqˈma qa a Jesúsjo Crist, a Kolil. Tuˈnpetziˈn, bˈeˈx i jaw naj Judiy tuˈn, a najleqetaq toj Damasco.
Tbˈajlinxiˈ ilaˈ qˈij, i kyij bˈant Judiy, tuˈn tkubˈ bˈyet Saulo,
me bˈeˈx kanin te Saulo tiˈj. Ayetzin bˈiyil nkubˈtaq kyyoˈn qˈijl ex qnikyˈin ttxanila tnam, tuˈn tkubˈ bˈyet.
Me ayetzin nimil kux kyqˈoˈn Saulo toj jun ma tij chiˈl, ex toj qnikyˈin, kutz kyqˈoˈn tibˈaj tape, a bˈinchinkstaq tiˈjile tnam. Ikytzin tene Saulo, tej ttzaqpaj. Ex xiˈ Jerusalén.
Atziˈn tej tkanin Saulo antza, tajtaq tuˈn tok tchmoˈn tibˈ kyukˈa nimil, me kykyaqil attaq kyxobˈil te, ex mix xi kynimin qa otaq tzˈok te nimil.
Me a Bernabé xi qˈinte, ex xiˈ tukˈa tzmax kywutz tsanjil. Xi tqˈmaˈn kye qa otaq tzˈiwle tAjaw Tkyaqil tuˈn Saulo toj bˈe, ex qa otaq chi yolin, ex qa otaq yolin Saulo tiˈj Jesús tukˈa tkyaqil tipin toj Damasco.
Ikytziˈn, bˈeˈx kyij Saulo toj Jerusalén junx kyukˈa tsanjil. Yolin, ex chˈotj Saulo kyukˈa Judiy, ayej griego kyyol, tiˈj tAjaw Tkyaqil tukˈa tkyaqil tipin. Me ayetzin kyej Judiy kyajtaq tuˈn tkubˈ kybˈyoˈn.
Atziˈn tej tel kynikyˈ nimil tiˈjjo tuˈntaq tikyˈx tiˈj Saulo, bˈeˈxsin xi kyintz toj tnam Cesarea, ex antzintza, xi smaˈn, tuˈn tkanin tzma toj tnam Tarso.
Tuˈn ntiˈtaq tqˈoj Saulo kyiˈj, chˈiyjo Ttanim Dios toj tkyaqil txˈotxˈ te Judey, Galiley ex Samaria. Nimx i tzalaj, ex chˈiyjo kynimbˈil, ex najleqetaq tukˈa kymutxbˈil kyibˈ twutz qMan Dios, quˈn tuˈn nimintaq kyuˈn, ex attaq tchewil Dios kyiˈj. Tuˈn ikyjo, ex tukˈa tmojbˈil Xewbˈaj Xjan, chˈiye kybˈaj.
Atzin te Pegr tzuntaq nbˈet teˈ qˈolbˈil kye nimil, ex xtaˈj lol kyeˈ najleqetaq toj tnam Lida.
Antza el jyete jun ichin tuˈn, Eneas tbˈi, a otaq bˈaj wajxaq abˈqˈe tkubˈlin tzyet tuˈn jun yabˈil. Tuˈntziˈn, kuẍletaq twiˈ jun watbˈil, ex minataq njaw yekj.
Xitzin tqˈmaˈn Pegr te kyjaluˈn: Eneas, ate Jesucrist kˈwel qˈanin tey. Kux jaw weˈksa, ex chmoˈnks tal tkuẍbˈila. Bˈeˈxsin jaw weˈks Eneas,
ex kykyaqilxjo najleqetaq toj Lida ex toj tnam Sarón kyli, tej tjaw weˈks. Tuˈnpetziˈn, bˈeˈx i nimin tiˈj tAjaw Tkyaqil.
Kyojjo qˈij anetziˈn, attaq jun qya nimil toj tnam te Jope, Tabita tbˈi; atzin toj griego, Dorcas tzˈelpine. Atzaj qya anetziˈn oˈkxtaq taqˈiˈn tuˈn tbˈinchin jun bˈaˈn, ex tuˈn tmojin kyukˈa yaj.
Me bˈeˈx yabˈte, ex bˈeˈx kyim. Atzaj teˈ tbˈaj txjoˈn tiˈj, kubˈ qˈoˈn toj jun ja te tkabˈ kol.
Tej kybˈinte nimil qa antza taˈyetaq Pegr toj Lida, ex quˈn tuˈn nqayintaq iteˈye, xi kychqˈoˈn kabˈe ichin qˈmalte te: Liwey ku tzaja qukˈiy toj Jope, chi chiˈ.
Bˈeˈxsin xiˈ Pegr kyukˈa. Atzaj teˈ tkanin, bˈeˈx jax kˈleˈn tojjo ja, jaˈ taˈyetaq t‑xmilil Dorcas. Ex bˈeˈx xi laqˈe. Ilaˈ mebˈe qya nchi oqˈ wen, ex xi kyyekˈin jniˈ xbˈalin ex txoˈwbˈaj, a otaq chi bˈant tuˈn Dorcas, teˈ itzˈtaq.
Me bˈeˈx i etz tchqˈoˈn Pegr kykyaqilx peˈn. Kubˈtzin meje, ex naˈn Dios. Xitzin tkaˈyintzjo kyimnin ex tqˈma: Weˈksa, Tabita. I jawtzin tjqoˈn tej qya twutz. Atzaj teˈ tiwle Pegr, bˈeˈx jaw qe.
Jaw ttzyuˈn Pegr tqˈobˈ, ex jaw tjkˈuˈn. I xi tqˈolbˈin mebˈe qya junx kyukˈa txqantl nimil, ex xi tqˈmaˈn: Lu Tabita lo; ex itzˈl.
El tqaniljo lo toj tkyaqil tnam te Jope, ex nimx txqan xjal nimin tiˈj tAjaw Tkyaqil.
Atzin te Pegr, ilaˈ qˈijl kyij teˈ toj tnam toj tja jun bˈinchil tzˈuˈn, Simun tbˈi.

10

Attaq jun ichin toj tnam te Cesarea, Cornelio tbˈi, nejinel kywutz jun chˈuq xoˈl qˈaqˈ, Italiano tbˈi.
Wenxixtaqjo ichin anetziˈn, junx tukˈa t‑xuˈjil ex kyukˈa tkˈwal; bˈaˈntaq chi kˈulin twutz Dios, me naˈmtaq kynimin Tbˈanil Tqanil tiˈj Jesús. Exsin nimtaq pwaq nxi tqˈoˈn te mojbˈil kye Judiy, ex kukxtaq nnaˈn Diosjo.
Jun maj, bˈalaqa otaq tzˈok oxe or te qale, ok jun twutzikyˈ. Tlixixjo jun t‑angel Dios n‑okxtaq tojjo ja, jaˈ taˈyetaq, ex ntqˈmaˈntaq kyjaluˈn: ¡Cornelio!
Atzin te Cornelio xi kyim tiˈjjo angel, ex tukˈa nim t‑xobˈil, xi tqanin: ¿Tiˈn te taj, Tata? Xitzin ttzaqˈwin angel kyjaluˈn: O tzaj tbˈiˈn Dios tkubˈsbˈil twutza, ex ma tli mojbˈil, a ma txi tqˈoˈn kye yaj.
Tuˈnpetziˈn, chqˈonxa jun aˈla toj tnam te Jope, tuˈn ttzaj Simun, a ojtzqiˈn tukˈa juntl tbˈi, Pegr.
Luˈ at tkˈatz ttxuyil aˈ toj tja Simun, jun bˈinchil tzˈuˈn.
Atzin teˈ t‑xiˈ angel, a otaq bˈaj yolin tukˈa, tzaj ttxkoˈn Cornelio kabˈe taqˈnil ex jun xoˈl qˈaqˈ wenxix, ex qˈuqle tkˈuˈj kyiˈj.
Atzin teˈ tbˈaj tqˈmaˈn tkyaqil tiˈjjo otaq bˈaj, bˈeˈx i xi tchqˈoˈn tzma Jope.
Toj junxil qˈij, bˈalaqa otaq tzˈok kabˈlaj, tzuntaq nchi bˈetjo aye xjal, ex teˈ chˈixtaq kykanin tzma Jope, jax te Pegr naˈl Dios tzma twiˈ ja.
Attaq waˈyaj tiˈj, ex tajtaq tuˈn twaˈn. Me tzunxtaq nbˈinchajtztaq twa, texjo tok jun twutzikyˈ.
Xi tkaˈyin, tej t‑xi jaqle kyaˈj, ex kutz likyˈikyˈin twutz txˈotxˈ ikyjo tzeˈnku jun iqbˈil, xmoˈnqetaq kyibˈjo ttxaˈn.
Tojjo iqbˈil anetziˈn, attaq ilaˈ wiq txuk kyukˈa kyaje kyqan, junx kyukˈa kan, exqe txuk bˈaˈn chi lipin.
Ex xi tbˈiˈn tqˈajqˈojil twiˈ jun aˈla, a tzaj tqˈmaˈn: Weˈksa, Pegr. Bˈyoˈnqekujiy txuk lo, ex chyoˈnqexa.
Xi ttzaqˈwin Pegr: ¡Mina wAjaw! Mix jun majx o chin chyoˈn weˈ tiˈjjo chibˈj, a mi ntziyajtz tuˈn tchyoˈljtz qxola, quˈn ikytzin ntqˈmaˈn kawbˈil te Tuˈjil Tyol Dios.
Yolin juntl majljo tqˈajqˈojil twiˈ jun aˈla, ex tqˈma: Me ante jaˈlin, wen tchyoˈljtzjo, a nya wentaq tchyoˈljtz ojtxe, quˈn ate Dios o qˈmante qa wen. Tuˈnpetziˈn, mina tzˈok tqˈoˈn te nya wen.
Oxe maj bˈaj yolin ikyjo. Tbˈajlinxitziˈn ikyjo, bˈeˈx jax likyˈikyˈin tej iqbˈil toj kyaˈj.
Bˈeˈxsin jaw bˈisin Pegr, ex kubˈ t‑ximin tzeˈntzila tzˈelpineˈ wutzikyˈ anetziˈn. Tzuntaqtzin bˈisin, tej kykaniˈn ichin ttzija, ayeˈ xi tchqˈoˈn Cornelio. Tzuntaq nchi qanlaj tiˈj tja Simun.
Tej kykanin, kujxix xi kyqanin qa antza taˈyetaq Simun, a ojtzqiˈntaq tukˈa juntl tbˈi, Pegr.
Me tzunxtaq nbˈisin Pegr tiˈjjo twutzikyˈ, tzaj tqˈmaˈn Xewbˈaj Xjan te kyjaluˈn: ¡Kaˈyinxa! Oxe ichin nchi jyon tiˈja.
Weˈksa, kux kuˈxa, ex kux txiˈy kyukˈa; ex mina ja kaˈmin tkˈuˈja, quˈn ayin weˈ ẍin tzaj chqˈonkye.
Bˈeˈxsin kuˈtz Pegr, ex xi tqˈmaˈn kye ichin: Ayin wejiˈy a nchin kyjyoˈn. ¿Titzin ẍi ula lolte?
Xitzin kytzaqˈwin: Ma qo ula tiˈj tbˈi Cornelio, jun nejinel kywutz xoˈl qˈaqˈ, jun ichin tzˈaqlexix, at tchewil Dios tiˈj, ex kˈuˈjlinxix kyuˈn kykyaqil aj Judiy. Jun t‑angel Dios qˈmante te, qa iltaq tiˈj tuˈn t‑xi txketa, tuˈntzintla t‑xiy tzma tja, tuˈn tok tbˈiˈn, tiˈ tuˈn t‑xi tqˈmaˈn te.
I okxsin qˈiˈntz tuˈn Pegr tuja, ex antza i kyije tojjo qnikyˈin anetziˈn. Toj junxil qˈij, xiˈ Pegr kyukˈa, ex xi lipe jun jteˈbˈinl nimil, ayeˈ najleqetaq toj Jope.
Tojxi tkabˈ qˈij, i kanin toj Cesarea, jaˈ nyontaq Cornelio kyiˈj, junx tukˈa jun chˈuq t‑xjalil ex qeˈ tukˈa, ayeˈ otaq chi tzaj ttxkoˈn.
Tej tkanin Pegr, etz Cornelio qˈolbˈilte, ex bˈeˈx kubˈ meje, tuˈn tkˈulin twutz.
Me ante Pegr xi tqˈman te, tuˈn tjaw weˈks. Chiˈ kyjaluˈn: Weˈksa, quˈn ex ichinqin weˈ tzeˈnkuxjo ay.
Nchi yolintaq, tej kyokx tuja, ex xi tkaˈyin Pegr txqan xjal chˈuqleqetaq.
Xi tqˈmaˈn Pegr kye: Bˈiˈn kyeˈ kyuˈn, qa nya wen toj qkawbˈila awoˈy Judiyqoˈy, tuˈn tok qmujbˈin qibˈa kyukˈa xjal nya Judiyqe, tzeˈnku ayiˈy, ex nya wen tuˈn qokxa toj kyja. Me ante Dios ma tzaj xnaqˈtzinte weˈy toj jun wutzikyˈ, qa nya bˈaˈn tuˈn tel wikyˈiˈn jun aˈla, mo tuˈn tok nqˈoˈn te nya wen.
Tuˈnpetziˈn, noqx teˈ saj qˈmaˈn weˈy tuˈn wula, bˈeˈx ẍin tzaja, ex mi xjaw kaˈmin nkˈuˈja. Wajtzintza tuˈn nbˈintiˈy, tiquˈn ẍin tzaj kytxkoˈn.
Xi ttzaqˈwin Cornelio: Ma bˈajxi kyaje qˈij, bˈalaqa ikyx orjo tzeˈn jaˈlin, loqintaq weˈ intiˈn toj njaˈy. Nchin paˈntaqa waˈyaj, te naˈj Dios te qale, tej tok tyekˈin jun ichin tibˈ nwutza, a toktaq jun t‑xbˈalin tzunx tilkˈajx wen.
Tzaj tqˈmaˈn weˈy: ¡Cornelio! Ma tzaj bˈiˈn tkubˈsil twutza tuˈn Dios, ex ma tzaj naˈn tkyaqiljo tmojbˈila kye yaj.
Chqˈonxa jun aˈla toj tnam te Jope, tuˈn ttzaj Simun, a Pegrjo, juntl tbˈi. Luˈ at toj tja jun bˈinchil tzˈuˈn, Simun tbˈi, a luˈ najle ttzi ttxuyil aˈ.
Tuˈnpetziˈn, chi Cornelio, bˈeˈxkux ẍi ex nchqˈoˈnjiˈy oxe ichin te jyoltiy, ex luˈy ma tzul tukˈa twenila. Loqotzintz otoˈ twutz Dios jaˈlin qkyaqilx, ex qaja tuˈn qbˈintiˈy tkyaqiljo ma tzaj tqˈmaˈn Dios tey, a tuˈn ttzaj tqˈmaˈn qeˈy.
Oktzin ten Pegr yolil, ex tqˈma: Mapetzin tzˈelxix nnikyˈtza te jaˈlin, qa mujbˈin kytenxjal tuˈn Dios.
Tuˈnpetziˈn, n‑ok qˈoˈn te nimil toj aˈlchaqx wiq xjaltz, ex nya noq oˈkx kyxol aj Judiy, qalaˈ alkyeˈ njaw nimsinte Dios, ex qa wenjo tbˈinchbˈin.
Bˈiˈntzintz kyuˈn, qa nyolin Dios kye aj Israel, ex tqˈma jun yol te tbˈanil tuˈn Jesucrist, a tAjaw kykyaqil xjal.
Me bˈiˈn kyeˈ kyuˈn, tiˈ xbˈaj toj tkyaqil kytxˈotxˈ Judiy. Tzaj xkye toj txˈotxˈ te Galiley, tej tbˈajlinxi tqˈma Juan, qa iltaq tiˈj tuˈn kykuˈxxjal toj aˈ te jawsbˈil aˈ.
Ex bˈiˈn kyeˈ kyuˈn, qa xi qˈoˈn nim ipbˈil te Jesús te Nazaret, ex qa nojsit tanmin tuˈn Xewbˈaj Xjan. Ex qa ma bˈet Jesús bˈinchil bˈaˈn, ex i qˈanit kykyaqiljo xjal, a n‑ikyˈxtaq nya bˈaˈn kyuˈn tjaqˈ tkawbˈil tajaw il. I bˈantjo luˈn tuˈn, quˈn tuˈn attaq Dios tukˈa.
Ex ma qliˈy tkyaqiljo xbˈant tuˈn Jesús toj txˈotxˈ te Judey ex toj Jerusalén. Tbˈajlinxiˈ ikyjo, bˈeˈx jaw yoˈbˈin ex kubˈ bˈyoˈn twutz cruz.
Me a Dios jatz anqˈsinte juntl majl toj toxin qˈij, ex ax kubˈ yekˈinte qxola.
Me tej tjatz anqˈin, mix kubˈe tyekˈin tibˈ kyxol kykyaqil xjal toj tnam, qalaˈ noq qxola, a awoˈy nej jaw skˈoˈn tuˈn Dios, tuˈn qlontiˈy, ex tuˈn qqˈmaˈn tiˈjjo tuˈntaq tbˈaj. Ma qo waˈn, ex ma qo kˈwaˈn tukˈa, tej tjaw anqˈin juntl majl. Tuˈn ikyjo, bˈiˈn quˈn qa twutzxix itzˈl.
Ex atzintz xi chqˈoˈn qeˈy qˈmalte Tyol kyexjal, qa a Dios ma tzˈok qˈoˈnte te kawil kyxol kykyaqil xjal itzˈ ex kyimninqe.
Me kykyaqiljo yolil Tyol Dios ojtxe otaq chi yolin tiˈj Jesús, ex otaq kyqˈma qa aye kchi nimil tiˈj, ok kˈwel najsin kyil tuˈn.
Tzunxtaq nyolin Pegr, tej tul Xewbˈaj Xjan toj kyanminjo xjal, ayeˈ i txokin tiˈj Pegr exqetziˈn kyukˈa.
Ayetzin kyej nimil aj Judiyqe, a otaq chi kanin tukˈa Pegr, bˈeˈx jaw kaˈylaj, tuˈn otaq tzˈokx Xewbˈaj Xjan toj kyanminj xjal, a nya Judiyqe.
Xitzin kybˈiˈntz, tej kyjaw yolin toj junxil yol, ex i nimsin tbˈi Dios.
Tuˈnpetziˈn, tzaj tqˈmaˈn Pegr kyjaluˈn: ¿Ma akutzin tzˈel qiˈn kyoklin, tuˈn kykuˈxjo nimil lo te jawsbˈil aˈ, a ma txi kykˈmoˈn Xewbˈaj Xjan ikyxjo tzeˈnku qe?
Ex xi tqˈmaˈn, tuˈn kykuˈx toj aˈ te jawsbˈil aˈ tiˈj tumil tbˈi Jesucrist. Tbˈajlinxiˈ ikyjo, kubˈsin kywutz te Pegr, tuˈn tkyij jun jteˈbˈintl qˈij kyukˈa.

11

Aye tsanjil exqe nimil, a iteˈtaq toj txˈotxˈ te Judey, kybˈi tqanil qa otaq chi nimiˈn nya Judiyqe tiˈj Tyol Dios.
Tuˈnpetziˈn, tej tmeltzˈaj juntl majl Pegr toj Jerusalén, jaw yolbˈil tiˈj, kyuˈn jun jteˈbˈin nimil aj Judiy.
Xi kyqanin: ¿Tiquˈn txaˈja qˈolbˈil kyeˈ xjal, a nya Judiyqe, ex tiquˈn xwaˈn kyukˈa? ¿Ma nyatzin bˈiˈn tuˈn, qa nya wenjo anetziˈn toj qkawbˈil?
Me atzin te Pegr xi tqˈmaˈn kye tzeˈnxix tzaje xkyeye a otaq bˈaj. Chiˈ kyjaluˈn:
Loqintaq weˈ intin toj tnam te Jope, chi Pegrjo, ex tzuntaq nchin naˈn weˈ Dios, tej tok jun nwutzikyˈa. Nliˈy ikyxixtaqjo tzeˈnku jun iqbˈil xmoˈnqetaqjo kyaje ttxaˈn, ex tzaj likyˈikyˈin twutz kyaˈj, ex tuˈntaq tkˈuˈl jaˈ intintaqa.
Me ok nkaˈyinxixa tiˈtaqjo at toj, ex nliˈy ilaˈtaq wiq txuk kyukˈa kyaje kyqan, junx kyukˈa kan, exqe txuk bˈaˈn chi lipin.
Ex xi nbˈiˈn tqˈajqˈojil twiˈ jun aˈla, a tzaj qˈmante weˈy: Weˈksa, Pegr. Bˈyoˈnqekujiy txuk lo, ex kux chex tchyoˈn.
Xitzin ntzaqˈwiˈn: Mina, wAjaw, quˈn naˈmx tokx toj ntziˈy jun tiˈla, a nya wen tchyoˈljtz qxola, tzeˈn kyij ttzˈibˈin tojxjo ojtxe qkawbˈila.
Tzaj qˈmaˈn juntl majl weˈy toj kyaˈj kyjaluˈn: Mina tzˈok tqˈoˈn te nya wen, quˈn ate Dios o qˈmante qa wen.
Oxe maj yolin ikyjo, chi Pegr. Tbˈajlinxiˈ ikyjo, bˈeˈx jax likyˈikyˈin juntl majljo iqbˈil toj kyaˈj.
Texjo or anetziˈn, pon kanin oxe ichin xi chqˈoˈn toj tnam Cesarea jyol weˈy tojjo ja, jaˈ intintaqa junx kyukˈa wukˈiy.
Ex ate Xewbˈaj Xjan tzaj qˈmaˈnte weˈy, tuˈn mina jaw kaˈmin wanmiˈn, ex tuˈn nxiˈy kyukˈa. Ex i xiˈtzin qaql nimil wukˈiy, aye loqe lo. Qkyaqilxa o okxa toj tja jun ichin,
a tzaj qˈmante qeˈy tzeˈn tten, tej tlonte jun angel waˈltaq, ex tqˈma te kyjaluˈn: Chqˈonxa jun aˈla toj tnam te Jope, tuˈntzin ttzaj Simun, ojtzqiˈn tukˈa juntl tbˈi, Pegr.
Atzin ktzajil qˈmante tey tzeˈn kkletiliy, junx kyukˈa tkˈwala ex t‑xuˈjila.
Atzaj teˈ wok teˈn yolil kye, chi Pegr, bˈeˈx tyekˈeku Xewbˈaj Xjan, qa bˈeˈx okx toj kyanmin, ikyxjo tzeˈnku tyekˈe qxol te tnejil.
Bˈeˈxsin ultz toj nkˈuˈja tiˈjjo otaq tqˈma tAjaw Tkyaqil: Twutzxix ma jawsin te Juan aˈ, te jawsbˈil aˈ, me ayetzin kyeˈ, nya noq oˈkx chi kˈwelix kyeˈ toj aˈ, qalaˈ ex kˈwelix te Xewbˈaj Xjan toj kyanmiˈn.
Quˈn tuˈntziˈn, chi Pegr, ma txi tqˈoˈn te qMan Dios Xewbˈaj Xjan kye, ikyxjo tzeˈnku tzaj qˈoˈn qe, a awo o qo nimin tiˈj Jesucrist, a tAjaw Tkyaqil. ¿Tinajtzin wetza woklin, tuˈn tel wiˈjlinjiˈy, a tbˈinchbˈin Dios, ex tuˈn mina kubˈ nniminjiˈy kyoklin xjal, a nya aj Judiyqe, a otaq tzaj tqˈoˈn Dios?
Tej kybˈinte nimil aj Jerusalén jniˈ yol lo, mix i jawe yolinil, ex i nimsin tbˈi Dios ex kyqˈma: Ikytziˈn, majqex kyeˈ nya aj Judiyqe, ma txi qˈoˈn ambˈil kye tuˈn Dios, tuˈn kytxˈixpin kynabˈl, ex tuˈn tknet chwinqil kyuˈn te jun majx.
Otaqxi kyim Esteban ikyjo, tej t‑xi xkye joybˈil qˈoj kyiˈj nimil. Tuˈnpetziˈn, ilaˈ bˈeˈx oq tuˈn kykanin toj txˈotxˈ Fenicia, Chipre, ex Antyokiy. Antza, i yoline kye xjal Judiy, tiˈjjo Tbˈanil Tqanil kolbˈil, me mix i yoline kyukˈa aj nya Judiy.
Me metziˈn, i kanin ilaˈ nimil te Chipre ex te Cirene toj tnam te Antyokiy, ex i yolin kyeˈ xjal, a nya Judiyqe, ex kyqˈma yol te Tbˈanil Tqanil tiˈj Jesús, a tAjaw Tkyaqil.
Attaq tipin tAjaw Tkyaqil kyukˈa. Tuˈnpetziˈn, txqan xjal kyij kytzaqpiˈn ojtxe kynimbˈil, ex i nimin tiˈjjo Jesús.
Ayetzin kyeˈ Ttanim Dios toj Jerusalén, tej kybˈin teˈ tqanil lo, xi kychqˈoˈn Bernabé tzmax Antyokiy.
Tej tkanin Bernabé antza, el tnikyˈ teˈ tkyˈiwbˈil Dios, a otaq tzaj tqˈoˈn kyibˈajjo otaq chi nimin, ex ox tzalajx wen. Xi tqˈmaˈn jun tumil kye kykyaqilx, quˈn tuˈn tbˈanilxtaq te Bernabé, ex nojnintaq tanmin tukˈa Xewbˈaj Xjan ex nimtaq tnimbˈil. Tuˈn ikyjo, xi tqˈmaˈn, tuˈn kybˈet jikyin wen toj kychwinqil, ex tuˈn kynimin tukˈa tkyaqil kyanmin tiˈj tAjaw Tkyaqil. Tuˈnpetziˈn, at txqan xjal nimin tiˈj qAjaw.
Tbˈajlinxiˈ ikyjo, xtaˈj Bernabé tzma Tarso jyolte Saulo.
Atziˈn, tej tjyet, bˈeˈx tzaj tkˈleˈn, tuˈn kyul toj Antyokiy. Antza, i tene junku abˈqˈe tukˈa Ttanim Dios, ex i xnaqˈtzin kye txqan xjal. Ex antza toj Antyokiy, xi xkye kyqˈolbˈajtzjo jniˈ nimil te taqˈnil Crist.
Kyojjo qˈij anetziˈn, jun jteˈbˈin yolil Tyol Dios i xiˈ toj Jerusalén tzma Antyokiy.
Kyxol, attaq jun, Agabo tbˈi, ja weˈ yolil noq tuˈn Xewbˈaj Xjan, qa tuˈntaq ttzaj nim waˈyaj toj tkyaqil txˈotxˈ te Israel. Me ikyxixsin bˈajjo toj tkawbˈil Claudio, tej toktaq te tnejilxix kawil te Rom.
Tuˈn tqanil ikyjo, ayetzaj nimil te Antyokiy kubˈ kybˈisin tuˈn tjaw chmet tmojbˈil junjunkye, tzeˈnkux attaq kye, tuˈn t‑xi smet te Ttanim Dios najleqetaq toj Judey.
Ikytzin bˈantjo kyuˈn, ex noq te Bernabé ex Saulo xi smaˈne mojbˈil kye nejinel toj Ttanim Dios toj Jerusalén, tuˈn t‑xi kysipin kye nimil antza.

12

Kyojjo qˈij anetziˈn, xi xkye joybˈil qˈoj tuˈn Herodes, a kawil, kyiˈj nimil.
Xi tqˈmaˈn, tuˈn tkubˈ bˈyet Santyaw, a ttziky Juan, tukˈa jun kxbˈil, a kabˈe tste.
Atzaj teˈ tel tnikyˈ qa wenxix otaq tzˈele lo toj kywutz Judiy, ex bˈeˈx xi tqˈmaˈn, tuˈn tok tzyet Pegr. Atzin bˈajjo toj tqˈijil nintz qˈij te Waˈj Pan, ntiˈ txˈamsbˈilte tkuˈx.
Atzaj teˈ ttzyet Pegr, kux qˈoˈn toj tze tuˈn Herodes, jaˈ xqˈuqete kyuˈn kyaje chˈuq xoˈl qˈaqˈ, a kyajkyajchaq kybˈaj tojile junjun chˈuq. Otaq kubˈ tbˈisin Herodes tuˈn tkubˈ bˈyettaq kywutz Judiy, aj tbˈajtaq nintz qˈij te Waˈj Pan.
Tkuˈxtaqtzin Pegr toj tze, ex xqˈuqin wen. Me atzin te Ttanim Dios mix i sikyte kyeˈ, tuˈn kynaˈn Dios tiˈj.
Tzunxtaq chi naˈn kye nimil Dios tojjo qnikyˈin anetziˈn, ante Pegr nktantaq teˈ kyxol kabˈe xoˈl qˈaqˈ, kˈloˈntaq tukˈa kabˈe kxbˈil, ex xqˈuqintaq kyuˈn ilaˈ xoˈl qˈaqˈ iteˈtaq ttzi tze, quˈn tuˈn tajtaq Herodes tuˈn t‑xi tyekˈin kye Judiy toj junxil qˈij.
Texjo or anetziˈn, kubˈ tyekˈin tibˈ jun t‑angel Dios, ex tuˈntziˈn, bˈeˈx kubˈ noj tojjo tze tuˈn spikyˈin. Ok tyekin angel ttxlaj Pegr, tuˈn tjaw sakˈpaj, ex xi tqˈmaˈn: Weˈksa jaˈlin. Ex bˈeˈx i el tzˈaqjo kxbˈil iteˈktaq kyiˈj tqˈobˈ Pegr,
ex xi tqˈmaˈnl angel te: Qˈonk t‑xbˈalin exqetziˈn t‑xjabˈa. Ikytzin kubˈ tbˈinchin Pegrjo. Bˈaltzˈink ttxoˈwa tiˈja, ex lipetza wiˈja, chi angeljo.
Bˈeˈxsin xi lipe Pegr tiˈj angel, me mix ele tnikyˈ te, qa twutzxjo nkubˈtaq tbˈinchin angel mo minaj, quˈn ikytaqjo lo te te, tzeˈnku jun twutzikyˈ n‑ok.
Me i ikyˈx twutz tnejil chˈuq xoˈl qˈaqˈ, ex liwey twutz tkabˈ. Ex atziˈn tej kykanin twutz tjpel tze, a kxbˈiltaq ex a attaq ttzi bˈe, bˈeˈx xi jaqle tilx tibˈ. I exsintz, ex tej otaq txi kybˈetin jun jteˈbˈin ech, bˈeˈx el tpaˈn angel tibˈ tiˈj.
Eltzin tnikyˈ Pegr te, qa nya jun twutzikyˈ, ex tqˈma: Mapetzin tzˈelxix nnikyˈtza te jaˈlin, qa aj tAjaw Tkyaqil s‑aj chqˈoˈnte jun t‑angel te klol weˈy toj tqˈobˈ Herodes, ex te tkyaqiljo a kyajtaq Judiy tuˈn tkubˈ kybˈinchin wiˈja.
Tej tel tnikyˈ Pegr te qa otaq tzaqpaj, bˈeˈx xiˈ toj tja Mariy, a tnana Juan, a Marksjo juntl tbˈi. Antza chˈuqleqetaq txqan xjal, tzunxtaq nchi naˈn Dios tiˈj.
Ok twokˈchin tjpel ja, jaˈ iteˈtaq, ex etz jun txin, Rode tbˈi, lolte alkyetaqjo nwokˈchintaq.
Atzaj tel tnikyˈ teˈ tqˈajqˈojil twiˈ Pegr, nimx ja tzalaj, ex tuˈn ttzaljbˈil, mix oktze tjqoˈne ja, qalaˈ kyja oktze rininil tuja, tuˈn t‑xi tqˈmaˈn qa ataq Pegrjo nwokˈchin.
Xitzin kyqˈmaˈn te: ¿Nya ma tzaj toj twiˈy? Me atzin tetxin xi tqˈmaˈn juntl majl qa twutzxix. Ayetzin kyetz xi kyqˈmaˈn: Nya te Pegrjo; a teˈ t‑angel.
Tzuntaq nchi yolin ikyjo, atzin te Pegr tzunxtaq wokˈchin teˈ. Atzaj teˈ toktz jqoˈn tjpel ja, ex tej kylonte, bˈeˈx i xobˈx.
Me atzin te Pegr, xi tyekˈin kyukˈa tqˈobˈ tuˈn mina chi chˈotje, ex xi tqˈmaˈn kye tzeˈn tten otaq tzˈetz toj tze tuˈn tAjaw Tkyaqil. Ex xi tqˈmaˈnl: Kyqˈmanxjiˈy lo te Santyaw ex kye txqantl nimil. Bˈeˈxsin extz, ex xiˈ toj junxil najbˈil.
Atzaj teˈ qsqix, nim labˈil jaw kyxol xoˈl qˈaqˈ, quˈn mix ele kynikyˈ tiˈjjo otaq tzikyˈx tiˈj Pegr.
Tzaj tqˈmaˈn Herodes tuˈn ttzyet tjoyle; me quˈn tuˈn mix jyete, bˈeˈx ok qˈoˈn te kypaj xoˈl qˈaqˈ, ex tqˈma tuˈn kykubˈ bˈyet. Tbˈajlinxiˈ ikyjo, ex Herodes toj txˈotxˈ Judey, ex bˈeˈx xiˈ najal toj Cesarea.
Tzuntaq qˈojle Herodes kyukˈa xjal te Tiro ex te Sidón. Tuˈnpetziˈn, i kyij toj wen tuˈn kyxiˈ yolil tukˈa Herodes, me ntiˈtaq tumil tzeˈn tuˈn kyyoline. Tuˈn ikyjo, nej i yolin tukˈa Blast, jun kawil tkˈatz tnejil kawil Herodes; ex noq tuˈn Blast, xi kyqanin, tuˈn mina chi qˈojine, quˈn attaq kyoklin tiˈjjo awal njaw toj txˈotxˈ tjaqˈ tkawbˈil Herodes.
I txkettzintz tuˈn Herodes. Atzaj teˈ tkanin qˈij anetziˈn tuˈn kychmet, ok tqˈoˈn Herodes jun t‑xbˈalin tbˈanilxix wen. Kubˈ qe toj tqˈuqil, jaˈ nkawinetaq, ex ok ten yolil.
Tzuntaq nyolin, tej kyok ten xjal ẍchˈil, me noq tuˈn tkubˈ tkˈuˈj, ex kyqˈma: Nya ichin teˈ nyolin, qalaˈ jun dios, chi chiˈ.
Texjo or anetziˈn, jun t‑angel tAjaw Tkyaqil kubˈ tbˈinchin, tuˈn tyabˈte Herodes, quˈn tuˈn xi ttziyin tuˈn tok qˈoˈn te jun dios. Bˈeˈx kyim tukˈa nim kyixkˈoj, ikyjo tzeˈnku nchyoˈljtz jun aˈla kyuˈn ẍchuqˈ.
Me metzin teˈ Tyol Dios tzunxtaq nchˈiy teˈ tyolajtz toj tkyaqil twutz txˈotxˈ.
Tej kybˈaj aqˈnin Bernabé ex Saulo, bˈeˈx i ajtz toj Jerusalén, tuˈn kykanin toj Antyokiy. Ex otaq t‑xi kykleˈn Juan kyukˈa, a Marksjo, juntl tbˈi.

13

Kyxoljo Ttanim Dios toj Antyokiy, iteˈtaq yolil Tyol Dios ex xnaqˈtzil. Bernabétaqjo jun; junx tukˈa Simun, Qˈaqeyin juntl tbˈi; ex Lucio te Cirene; Manaén, aj otaq jaw chˈiy junx tukˈa Herodes, a kawin toj txˈotxˈ te Galiley; exsin Saulo.
Jun maj, tzuntaq nchi paˈn waˈyaj, quˈn tuˈn otaq tzˈok jun kynaˈj Dios; atzin te Xewbˈaj Xjan tqˈma: Kyskˈoˈnqemetza Bernabé tukˈa Saulo, tuˈn kyaqˈnin tojjo aqˈuntl, jaˈ ma chi tzaje ntxkoˈn.
Tej kybˈaj naˈn Dios, ex kybˈaj paˈn waˈyaj, kubˈ kyqˈoˈn nimil kyqˈobˈ kyibˈaj Bernabé ex Saulo, noq tuˈn kyxi oqxeniˈn toj tqˈobˈ qMan Dios, exsin i xi chqˈoˈntz toj tbˈi qAjaw.
I xitzin chqˈoˈn Bernabé ex Saulo tuˈn Xewbˈaj Xjan tzma Seleucia, ex antza i xiˈ toj bark tuˈn kykanin tojjo txˈotxˈ tkuˈx toj aˈ, Chipre tbˈi.
Atzaj teˈ kykanin toj jun tnam te Chipre, Salamina tbˈi, a at ttzi ttxuyil aˈ, bˈeˈx i ok ten yolil tiˈj Tyol Dios kyojileˈ ja te naˈbˈl Dios kye Judiy. Majxtaq Juan, a Marks juntl tbˈi, nbˈet mojil kyukˈa.
Elpin bˈajjo tnam kyuˈn, tuˈn kybˈetsinte, ex i kanin toj tnam Pafos. Antza, el jyete jun yuẍ aj Judiy, Barjesús tbˈi, a tbˈanilxtaq txalpin yol. Tzuntaq ntyolin qa noq tiˈjtaq tbˈi Dios nyoline.
Antza taˈyetaqjo yuẍ anetziˈn tukˈa nmaq kawil Sergio Pabl tbˈi, jun ichin manyor ẍtijxtaq. Xi tchqˈoˈn nmaq kawil qˈolbˈilte Bernabé ex Saulo, quˈn tajtaq tuˈn tbˈinte Tyol Dios.
Me atzin tej yuẍ, a Elimas tbˈi toj yol griego, bˈeˈx i kubˈ tmeqoˈn, quˈn tajtaq, tuˈn mina t‑xi tnimin nmaq kawil Tyol Dios.
Atzin te Saulo, a Pabljo juntl tbˈi, nojnintaq tanmin tukˈa Xewbˈaj Xjan, xi kyimxix toj twutz yuẍ,
ex xi tqˈmaˈn: ¡Ay, txalpil yol, ma najxa, kˈwalbˈaja te tajaw il, ex ajqˈoja tiˈj tkyaqil bˈaˈn! ¿Tiquˈn mina nkyij ttzaqpiˈn, tuˈn tnajsin tnabˈljo nmaq kawil, a taj tuˈn tbˈet tojjo tbˈeyil Dios jikyin wen?
Atziˈn jaˈlin, ok kˈwel kawin tuˈn tAjaw Tkyaqil. Ok kyjela moẍ, ex nlay tlontejiy tspikyˈemil qˈij toj ilaˈ qˈij. Texixjo or anetziˈn, bˈeˈx kyij Elimas moẍ, ex jyon tiˈj jun aˈla, tuˈn t‑xi xkoˈn.
Tej tok tkaˈyin nmaq kawiljo ikyjo, bˈeˈx nimin, ex jaw kaˈylaj twutz tiˈjjo xnaqˈtzbˈil tiˈj tAjaw Tkyaqil.
Ex Pabl toj Pafos toj bark kyukˈa tukˈa, tuˈn kykanin tzma Perge tojjo txˈotxˈ te Panfilia. Me atzin te Juan Marks, bˈeˈx meltzˈaj teˈ, tuˈn tpon toj Jerusalén.
I ex Perge, tuˈn kykanin tzma tojjo juntl Antyokiy, jun tnam toj txˈotxˈ te Pisidia. Tojjo qˈij te ajlabˈl, tojjo tnam anetziˈn, i okx toj ja te naˈbˈl Dios, ex i kubˈ qe.
Kybˈajlinxi uˈjitjo uˈj te kawbˈil exsin uˈj kyij tzˈibˈin kyuˈn yolil Tyol Dios ojtxe, i xi txkoˈn Pabl ex Bernabé kyuˈn qeˈ tnejil kawil toj ja te naˈbˈl Dios, ex xi kyqˈmaˈn: Ayiˈy nxjalil, qa at jun tumil kyuˈn kyexjal, tuˈn kynimsin kykˈuˈj, kyqˈmantza jaˈlin.
Jawtzin weˈks Pabl, ex xi tyekˈin tukˈa tqˈobˈ, tuˈn mi chi chˈotje, ex tqˈma: Kybˈintza, ayiˈy nxjalil, ex majqexa ayiˈy nya Judiyqiˈy, a at tchewil Dios kyiˈja.
A kyDios tnam te Israel, xjaw skˈoˈn kyeˈ ojtxe qxeˈchil. Ma chi ok tmujbˈin, tuˈn kyok te bˈetin xjal, a ma nintz kybˈaj, teˈ iteˈxtaq toj txˈotxˈ te Egipto. Ex ax, tukˈa tkyaqil tipin, s‑etz qˈinkye tojjo txˈotxˈ anetziˈn.
Tojjo kaˈwnaq abˈqˈe, nya bˈaˈn bˈant kyuˈn aj Israel tojjo tzqij txˈotxˈ, jaˈ ntiˈye kynajbˈilxjal; me tkyaqiljo lo, ma tzikyˈx tuˈn Dios.
Ex ma kubˈ tyuchˈin wuq ma tij chˈuq xjal toj txˈotxˈ te Canaán, tuˈntzin t‑xi qˈoˈn txˈotxˈ anetziˈn kye ojtxe qxeˈchil.
Kykyaqiljo lo, bˈaj bˈalaqa toj 450 abˈqˈe. Tbˈajlinxitziˈn ikyjo, chi Pabl, i jaw tskˈoˈn nejinel kyxol, ex atzin Samuel, a yolil Tyol Dios, pon kanin te tchˈibˈil.
Me xitzin kyqanin aj Israel jun nmaq kawil, ex tuˈn kykubˈ kawin tuˈn. Ex tzajtzin tqˈoˈn Dios Saúl, a kˈwalbˈaj te Cis, tzajnin tojjo jun chˈuq aj Israel, Benjamín tbˈi, tuˈn tok te nmaq kawil kyxol toj kaˈwnaq abˈqˈe.
Kybˈajlinxi abˈqˈe anetziˈn, el qˈiˈn Saúl tojjo toklin tuˈn Dios, ex ok qˈoˈn juntl t‑xel, David tbˈi, ex tqˈma: Ma jyet David wuˈn, tkˈwal Isaí, chi Dios, a jun ichin tbˈanilx ma tzˈele weˈy, ex nimjo taj tuˈn tkubˈ tbˈinchin tkyaqiljo waja.
Ex ax David, ojtxe t‑xeˈchil Jesús, chi Pabljo, a tzaj tchqˈoˈn qMan Dios, tuˈn tkˈuˈl kolil qiˈj, awo aj Israel. Ikyxjo tzeˈnku otaq tzaj qˈmaˈn kyuˈn yolil Tyol Dios.
Naˈmxtaq t‑xi xkye taqˈin Jesús tzaluˈn twutz txˈotxˈ, otaq tzˈok ten Juan yolil tiˈjjo Tbˈanil Tqanil kye xjal te Israel, ex ikyx tqˈma qa iltaq tiˈj tuˈn kymeltzˈaj tukˈa Dios, ex tuˈn kykuˈx toj aˈ te jawsbˈil aˈ, noq te jun yekˈbˈil, qa otaq txˈixpit kynabˈl.
Me atzaj teˈ chˈixtaq tkyim Juan, tqˈma kyjaluˈn: Nyaqin wejiˈy Kolil, a tzeˈnku kyeˈ nkubˈ kybˈisin. Quˈn at juntl tetz lipchetz wiˈja, ex nimxixtl toklin nwutza, nipila at chˈin wokliˈn tuˈn woka te taqˈnil.
Ayiˈy nxjalil, chi Pabl, a tzajninqiˈy tiˈj tyajil Abraham, ex ayiˈy nya Judiy, a bˈetin xjalqiˈy, ex at tchewil Dios kyiˈja; a Tbˈanil Tqanil kolbˈil lo te kye kyejiˈy.
Me ayetzin kyeˈ najleqetaq toj Jerusalén, ex ayeˈ nmaq kawil kyxol, nya bˈiˈntaq kyeˈ kyuˈn alkyetaqjo Jesús, ex mi n‑eltaq kynikyˈ te kyyoljo yolil Tyol Dios, a n‑uˈjit toj ja te naˈbˈl Dios tojile junjun qˈij te ajlabˈl. Ikytziˈn, ayex kye nchi bˈinchin il, ex nxi kyqˈmaˈn tuˈn tkubˈ kybˈyoˈn. Me atziˈn lo n‑ajbˈin noq tuˈn tkubˈ nimitjo yol tzˈibˈin toj Tuˈjil Tyol Dios kyuˈn yolil Tyol.
Exla qa ntiˈ til jyet kyuˈn, tuˈn tkubˈ bˈyet Jesús, xi kyqanin te Pilat tuˈn tkubˈ bˈyoˈn.
Tkyimlinxi Jesús, chi Pabljo, ex aˈkxtaq tbˈaj tkyaqiljo, a otaq yolajtz tiˈj toj Tuˈjil Tyol Dios, kutz qˈiˈn twutz cruz, ex kux muquˈn toj tjulil kyimnin.
Me ate qMan Dios, jatz anqˈsintlte juntl majl.
Ex kyoj ilaˈ qˈij, kubˈ tyekˈin Jesús tibˈ kyxoljo otaq chi ok lipe tiˈj, tej t‑xiˈ toj tbˈe toj txˈotxˈ te Galiley, tuˈn tkanin toj Jerusalén, jaˈ kyime. Ex atzin jaˈlin, ayetzaj i ok lipe tiˈj, ayetziˈn nchi yolin tiˈj Jesús kyexjal.
Ikytziˈn, chi Pabl, awotzin qeˈ nqo qˈmante Tbˈanil Tqanil kyeˈy, qa a t‑xilin yol otaq tqˈma qMan Dios kyeˈ ojtxe qxjalil, naˈmtaq tbˈant.
Me atzin jaˈlin, ma tzaj qˈoˈn jun oybˈil tiˈj jun akˈaj chwinqil qe, a awo tzajninqo kyiˈj. Atzin t‑xilin yol lo, ma kubˈ tbˈinchin tzmaxiˈ teˈ xjatz anqˈin juntl majl, tzeˈnkuxjo tzˈibˈin toj tkabˈ Bˈitz te Tuˈjil Tyol Dios: Axix te nkˈwala, quˈn jaˈlin ma txi nqˈoˈn tchwinqila twutz txˈotxˈ.
Otaq tqˈma Dios, qa tuˈn tjatz anqˈintl juntl majl, tuˈntzintla mina tzˈel puqˈjjo t‑xmilil, ikytziˈn tzeˈnku tqˈma toj Tuˈjil Tyol Dios: Ok chi japin bˈajjo xjan yol, a twutzxix, a nqˈmay te David.
Tuˈnpetziˈn, qˈumle toj junxil tnej Tuˈjil: Ay, Dios, nlayla ttziyiy, tuˈn tel puqˈjjo t‑xmilil xjan taqˈnila, a kˈuˈjlinxix wen.
Me atzin yol lo, nya tiˈjx David nyolajtza, chi Pabl. Twutzx tetz, ma tzˈajbˈin te David kye t‑xjalil, tzeˈnxjo tzaj tqˈmaˈn Dios te. Ex qa otaqxi kyim, jax tanmin toj kyaˈj, junx kyukˈa ojtxe t‑xjalil. Me atzin t‑xmilil bˈeˈx el puqˈj.
Me atzin teˈ t‑xmilil Jesús, a jatz anqˈin juntl majl tuˈn Dios; mix ele puqˈj teˈ, quˈn nya te kyimin teˈ.
Ikypetziˈn nxjalil, il tiˈj tuˈn kybˈintiˈy, qa noq tuˈn Jesús, a itzˈl, at najsbˈil il.
Ex noq tuˈn Jesús, kykyaqiljo kchi nimil tiˈj, ok kchi kletil te tkyaqiljo il ntiˈ chojbˈilte tjaqˈ tkawbˈil Moisés.
Kykaˈyink kyibˈa, tuˈn mi kubˈe tzˈaqe kyibˈaja a kyij kytzˈibˈin yolil Tyol Dios kyjaluˈn:
Kybˈinkuy, ayiˈy bˈaˈn chi ikyˈin. Kux chi jaw kaˈylaja, ex kux chi oqˈa, quˈn kyojjo qˈij lo, nimx kawbˈil kˈwel nbˈinchiˈn, a nlayla txi kynimin, qa junxil xi qˈmaˈnte kyeˈy, chi Pabl kye xjal antza.
Tej tex Pabl kyukˈa tukˈa toj ja te kynaˈbˈl Dios aj Judiy, ayetzin kye Judiyqe, noq tuˈn kynimbˈil ex nya te kyitzˈjlin, xi kyqanin tuˈn tyolajtz kye tojjo juntl qˈij te ajlabˈl tiˈjjo Tbˈanil Tqanil, a otaq bˈaj qˈmaˈn.
Otaq xi tzˈel bˈaj kychmobˈl kyibˈ toj ja te naˈbˈl Dios, txqankux Judiy exqetziˈn Judiyqe noq tuˈn kynimbˈil, i xi lipe tiˈj Pabl ex Bernabé. Ex tzaj qˈmaˈn jun tumil kye, tuˈn kyten jikyinxix wen tojjo txokbˈil otaq tzaj qˈmaˈn kye tojjo Tbˈanil Tqanil te tqˈaqˈbˈil tkˈuˈj Dios.
Toj junxil qˈij te ajlabˈl, bˈalaqa kykyaqil xjal te toj tnam, ok kychmoˈn kyibˈ, tuˈn tok kybˈiˈn Tbˈanil Tqanil.
Me atzaj teˈ tok kykaˈyin aj Judiyjo txqan xjal, bˈeˈx i ja xkyˈaqlin, ex bˈeˈxsin i ok tentz yolbˈil, ex yasil tiˈj Pabl ex Bernabé.
Tuˈntzin ikyjo, jaw kyiˈn kyibˈ tuˈn kyyolin, ex xi kyqˈmaˈn: Iltaq tiˈj, chi chi Pabl ex Bernabé, tuˈn qyoliˈn nej kyukˈiy, ayiˈy aj Judiy, tiˈj Tyol Dios. Me tuˈn ma tzˈel kyikyˈin, ex nkubˈ kynabˈlin qa ntiˈ kyokliˈn tiˈjjo chwinqil te jun majx, antza qo xelitza kyukˈaˈ a nya Judiyqe.
Quˈn ikytziˈn, ma tzaj qˈmaˈn qeˈy tuˈn Dios toj Tuˈjil Tyol Dios kyjaluˈn: Ma kubˈ nqˈoˈn tzeˈnku jun tzaj kyxol tkyaqil xjal, a nya Judiy, te twutz txˈotxˈ, tuˈntzin t‑xi tiˈn Nkolbˈila kyexjal, ex tuˈn tkanin kyojjo kynajbˈil, exla qa najchaq toj tkyaqil twutz txˈotxˈ.
Atzaj teˈ kybˈin teˈ nya Judiyqe, bˈeˈx i jaw tzalaj, ex i ok ten qˈmalte qa tbˈanilxtaqjo Tyol tAjaw Tkyaqil. Ex i nimin kykyaqilxjo, a otaq tzaj qˈoˈn kyoklin tuˈn Dios, tuˈn kykˈmonte kychwinqil te jun majx.
Ikytzin qˈmeteˈ Tyol tAjaw Tkyaqil tojjo tkyaqil txˈotxˈ anetziˈn.
Me ayetzin kyeˈ Judiy i yolin kyukˈa jteˈbˈin qya nya Judiyqe, aye nchi kanintaq toj ja te naˈbˈl Dios, ex nimtaq kyoklin, junx kyukˈa ichin nejinel toj tnam. Ok ten tzpetsil kynaˈbˈlxjal, tuˈn kyjyoˈn qˈoj kyiˈj Pabl ex Bernabé, ex tuˈn kyex lajettaq tojjo txˈotxˈ anetziˈn.
Me ayetzin kyej Pabl ex Bernabé el kychtoˈn quq tiˈj kyqan, te yekˈbˈil qa nya wenjo nbˈanttaq kyuˈnxjal. Ex bˈeˈxsin i xiˈ tzma Iconio.
Me ayetzin kyeˈ nimil nojnintaq kyeˈ kyanmin tukˈa tzaljbˈil ex tukˈa Xewbˈaj Xjan.

14

Tej kykanin toj Iconio, junx i okx Pabl tukˈa Bernabé toj ja te kynaˈbˈl Dios aj Judiy, ex i ok ten yolil toj tumilxix. Tuˈntziˈn, nimku xjal i nimin, aye Judiy ex qe nya Judiy.
Me ayetzin kye Judiy, ayeˈ kykyˈeˈtaq tuˈn kynimin, bˈeˈx i ok ten kyeˈ tzpetsilte kynabˈljo nya Judiyqe, tuˈntzintla tkubˈ kyximin nya bˈaˈn kyiˈj nimil.
Tuˈnpetziˈn, nim qˈij i kyij Pabl ex Bernabé, aye tsanjil, antza. I yolin jikyin wen tiˈjjo tkˈuˈjbˈil Dios, quˈn tuˈn qˈuqletaq kykˈuˈj tiˈj tAjaw Tkyaqil. Tuˈnpetziˈn, i tzaj mojin tiˈjjo nkyqˈmaˈntaq tuˈn tAjaw Tkyaqil, ex tzaj qˈoˈn kyoklin, tuˈn tbˈant techil tipin Dios kyuˈn.
Me ayetzin kyexjal te toj tnam, paˈntaq iteˈye. Jteˈbˈin teˈ nchi mojintaq kyukˈa Judiy, ex txqantl kyukˈa tsanjil.
Tuˈnpetziˈn, i kyij toj wen a xjal Judiy exqetziˈn nya Judiy, junx kyukˈa kawil toj tnam, tuˈn kyok yiset Pabl ex Bernabé, ex tuˈn kyok xoyit tukˈa abˈj.
Me atzaj teˈ kybˈiˈnte Pabl ex Bernabé, bˈeˈx i okx tzma Listra ex Derbe, tnamqe toj txˈotxˈ te Licaonia, ex kyojjo najbˈil iteˈtaq kyiˈjile.
Antza, i yoline tiˈjjo Tbˈanil Tqanil.
Toj Listra, attaq jun ichin mibˈintaq bˈet. Mix jaˈ otaq bˈete, quˈn tuˈn koxtaq te titzˈjlin. Qˈuqletaqjo ichin,
ex nbˈiˈntaq tiˈjjo ntqˈmaˈntaq Pabl. Ok kyim Pabl tiˈj, ex el tnikyˈtzajil qa nimtaq tnimbˈil tuˈn tqˈanit.
Xitzin tqˈmaˈn Pabl qˈajqˈoj wen kyjaluˈn: ¡Weˈksa, ex weˈkuxixa jikyin wen! Jaw tˈikypajjo ichin, ex ok ten bˈetil.
Atzaj teˈ tok kykaˈyiˈn a otaq bˈant tuˈn Pabl, bˈeˈx i ok ten kye xjal ẍchˈil tojjo yol kye xjal te Licaonia, ex kyqˈma: Diosqe kyeˈ, a iky qeˈ tzeˈnku ichin, a loqe ma chi kˈuˈl qxol.
Ok qˈoˈn Bernabé kyuˈn tzeˈnku kydios, Zeus tbˈi, ex ante Pabl, ok qˈoˈn tzeˈnku kydios, Hermes tbˈi, quˈn tuˈn ataqxixsin nyoliˈn.
Atzin ja te naˈbˈl Zeus attaq ttxaˈn tnam, ex atzin tpale i tzaj tiˈn tman wakx ex jun pkˈoj t‑xmakil kˈul. Ex atzin pale, junx kyukˈa kykyaqil xjal, kyajtaq tuˈn tkubˈ kybˈyoˈn tman wakx, ex kyajtaq tuˈn kykˈulin kywutz Pabl ex Bernabé, aye tsanjil.
Me tej tel kynikyˈ Bernabé ex Pabl ikyjo, bˈeˈx i kubˈ kylaqin kyxbˈalin te yekˈbˈilte, qa nya wentaqjo nbˈant. Ex bˈeˈx i okx kyxol xjal, ex i jaw yolin kujxix wen ex kyqˈma:
Ayiˈy xjal, ¿Tiquˈnil nkubˈ kybˈinchinjiˈy lo? Ichinqo qeˈ tzeˈnku kyeˈ. Ex ma qo ula qˈmalte kyeˈy, tuˈn tkyij kytzaqpinjiˈy a nbˈant kyuˈn, quˈn ntiˈx tajbˈin twutzjo Dios, a nimxix toklin. Tuˈntzintzjo, kytxˈixpinks kynabˈla tukˈa Dios itzˈ, a kubˈ bˈinchinte kyaˈj, txˈotxˈ, ex ttxuyil aˈ, ex tkyaqiljo at kyoj.
Exla qa kyoj junxil qˈij te ojtxe, ma tzaj ttziyin te Dios, tuˈn t‑xi tiˈn teyile junjun tumil tbˈe nya wen.
Me mina xkyij ttzaqpiˈn te Dios tuˈn tyekˈin te tibˈ, noq tuˈn tbˈanil nbˈanttaq tuˈn. Quˈn atzin nxi qˈonte jbˈal kyibˈaja, exsin tbˈanil awal, ex a ntzaj qˈonte tkyaqil tuˈntzintla kywaˈn, ex tuˈn kytzalaja.
Me mixla tuˈn qˈumle tkyaqiljo lo, oxpe chi miyetkuxjal, tuˈn kybˈiyin kyiˈjjo tman wakx, tuˈn kyok te oyaj, ajtaq kykˈulin kywutz tsanjil.
Tojxjo ambˈil anetziˈn, i kanin jun jteˈbˈin Judiy te Antyokiy ex te Iconio. Aye txˈixpin teˈ kynabˈl xjal tiˈjjo nkubˈ kybˈinchin. Ex noq tuˈn kypaj, i ok xoˈn Pabl tukˈa abˈj, ex kubˈtzin kybˈisin qa otaq kyim kyuˈn. Xi jukikin tzma ttxaˈn tnam.
Me atzaj teˈ tok kychmoˈn nimil kyibˈ tiˈjile Pabl, bˈeˈx jaw weˈ, ex okx juntl majl toj tnam. Ex toj junxil qˈij, xiˈ tukˈa Bernabé tzma Derbe.
Tbˈajlinxitziˈn ikyjo, i yolin tiˈjjo Tbˈanil Tqanil toj Derbe. Antza, kubˈe kykˈuˈj txqan xjal, ex bˈeˈx i nimin. I meltzˈajtzin Pabl ex Bernabé toj txˈotxˈ Listra, toj Iconio ex toj Antyokiy.
Ex kyojjo najbˈil anetziˈn, i nimsin kykˈuˈj nimil, ex xi kyqˈmaˈn kye, tuˈn kyok lipe jikyin wen tojjo kynimbˈil. Ex kubˈ qˈmaˈn kyxol, qa il tiˈj tuˈn tikyˈx nya bˈaˈn kyuˈn, qa kyajtaq tuˈn tkawin qMan Dios toj kyanmin ex toj kychwinqil, ex qa kyajtaq tuˈn kykanin tukˈa Dios toj kyaˈj.
Ex jaw skˈoˈn tojjo Ttanim Dios, ilaˈ ichin tuˈn kyok te tnejil kyxol nimil, ex tej kybˈaj paˈn waˈyaj te naˈj Dios, bˈeˈx xi oqxenin toj tqˈobˈ tAjaw Tkyaqil, ayeˈ otaq chi nimin.
Tej kyikyˈ toj txˈotxˈ te Pisidia, i kanin toj txˈotxˈ te Panfilia.
I yolin antza tiˈjjo Tbˈanil Tqanil Jesús toj tnam Perge. Tbˈajlinxiˈ ikyjo, i xtaˈj tzmax Atalia.
Antza, i xiˈ toj bark tuˈn kykanin tzma Antyokiy, jaˈ otaq chex oqxenine toj tqˈobˈ Dios, a nkˈuˈjlintaq kyiˈj, ex tojjo aqˈuntl, a otaq japin bˈaj kyuˈn.
Tej kykanin tzma Antyokiy, ok kychmoˈn Ttanim Dios, ex xi kyyolin tkyaqiljo otaq bˈant tuˈn Dios kyukˈa, ex quˈn tuˈn otaq txi qˈoˈn kyoklin, a nya Judiyqetaq, tuˈn kynimin.
Atzin te Pabl ex Bernabé, ilaˈ qˈij i kyij ten kyeˈ kyukˈaˈ nimil antza.

15

Tojjo ambˈil anetziˈn, jun jteˈbˈin xjal otaq cheˈx toj txˈotxˈ te Judey, tuˈn kykanin toj tnam Antyokiy, ex xi kyxikybˈin jun xnaqˈtzbˈil kye nimil, ex kyqˈma qa nlay chi klet, qa mina s‑ok kyqitin jun kyechil tiˈj kytzˈumil, tzeˈnkuxjo otaq tqˈma Moisés toj Tuˈjil Tyol Dios.
Me atzin te Pabl ex Bernabé nimku i jaw chˈotj kyukˈaxjal. Me atzaj teˈ tjapin bˈajjo yol, bˈeˈx i xi chqˈoˈn Pabl ex Bernabé, junx kyukˈa junjun nimil, tuˈn kyxiˈ tzma Jerusalén tuˈn kyyolin kyukˈa tsanjil exqe nejinel toj Ttanim Dios, tiˈj tkyaqiljo a otaq kyij ttzˈibˈin Moisés.
Otaqtzin chex chqˈoˈn ikyjo tuˈn Ttanim Dios toj Antyokiy; atzaj teˈ kyikyˈ toj txˈotxˈ te Fenicia ex Samaria, xi kyqˈmaˈn kye nimil anetziˈn, qa otaq kyij kytzaqpiˈn aye nya Judiy a nbˈanttaq kyuˈn, tuˈn kyok lipe tiˈj qMan Dios. Tuˈnjo tqanil ikyjo, bˈeˈx i ja tzalaj tkyaqil nimil.
Tej kykanin Pabl ex Bernabé toj Jerusalén, i kˈmet tukˈa tzaljbˈil kyuˈn tsanjil, junx kyukˈa jniˈ nejinel ex tkyaqil Ttanim Dios. Xitzin kyyolintz tkyaqiljo otaq bˈant kyuˈn, noq tiˈj tbˈi Dios.
Me kyxol Ttanim Dios antza, iteˈtaq jun chˈuq Parisey, a otaq chi nimin. Jaw weˈks, ex kyqˈma kyjaluˈn: Il tiˈj tuˈn tok kyqitiˈn jun kyechiljo nimil, a nya Judiyqe ikyxjo tzeˈnku qeˈ; quˈn ikytzin knimitiljo tkyaqil tkawbˈil Moisés tibˈaj qchwinqil, a awo aj Judiyqo.
Oktzin kychmoˈn kyibˈjo tsanjil exqetziˈn jniˈ nejinel, noq tuˈn kyximin tiˈj tkyaqiljo ikyjo.
Ilaˈ or bˈaj chˈotj. Atzaj teˈ tjapin bˈaj kyyol, jawtzin weˈks Pegr, ex tqˈma: Ayiˈy werman, bˈin kyeˈ kyuˈn, qa atxix ojtxe, o chin skˈeta tuˈn qMan Dios kyxola, tuˈn tqˈmetjo Tbˈanil Tqanil kolbˈil kye xjal nya Judiyqe, tuˈntla kynimin.
Ex tuˈn tojtzqiˈntaq te Dios kyanmin, xi tqˈoˈn kyoklin, ex xi tqˈoˈn Xewbˈaj Xjan toj kyanmin te jun techil qa o chi nimin tiˈj, ex qa nya il tiˈj jun techil tiˈj kytzˈumil, ikyxjo tzeˈnku qeˈ, awo aj Judiy.
Tuˈntzintzjo, junx qten kyukˈa twutz Dios, quˈn o txˈixpit kychwinqil noq tuˈn kynimbˈil, ikyxjo tzeˈnku qe.
¿Tiquˈntzin njaw kynimsin kyeˈ kyibˈ twutz Dios, tuˈn t‑xi kyqˈmaˈn kye nimil nya Judiyqe, qa il tiˈj tuˈn tkubˈ nimit tkyaqil tkawbˈil Moisés tibˈajjo kychwinqil xjal, ex naˈmx tbˈantqe qniminte, exqetziˈn ojtxe qxeˈchil? Noq ma tzˈok kytzˈaqtzin kyejiˈy mikyxi te Diosjo ntqˈmaˈn.
Awotzinqe nxi qnimin qa kloˈnqo toj il nya tukˈa juntl tiˈ, chi Pegr, qalaˈ noq tuˈn t‑xtalbˈil qAjaw Jesús, ikyxjo tzeˈnku kye nimil nya Judiy.
Tbˈajlinxiˈ ikyjo, kykyaqilx kubˈ numle, exsin kubˈ kybˈiˈn kyyol Bernabé ex Pabl, a nchi yolintaq tiˈj tkyaqiljo tbˈanil techil exqetziˈn nim kyoklin, a otaq bˈant kyuˈn kyxoljo aj nya Judiyqe, me noq tuˈn attaq Dios kyukˈa.
Atzaj teˈ tjapin bˈaj kyyol, jawtzin yolin Santyaw ex tqˈma: Chin kybˈintza, werman.
Ma tzaj tqˈmaˈn Pegr qe, tzeˈn tten xi tqˈoˈn Dios kyoklin ayeˈ nya Judiyqe exqotzintz, tuˈn qok qkyaqilx te Ttanim Dios.
A qmujbˈil qibˈ kyukˈa nya Judiyqe, bˈeˈx qˈumle toj Tuˈjil Tyol Dios kyuˈn yolil Tyol. Chiˈ kyjaluˈn:
Tbˈajlinxitziˈn luˈn, chin ul juntl majla nikˈulte tkawbˈil tyajil David, a nmaq kawil ojtxe, a ma tzˈel xitj, tuˈntzin tel wen juntl majltz,
tuˈntzintla kykyaqilxjo Judiy ex nya Judiyqe, a at kyoklin noq tiˈj tumil nbˈiy, nchi jyon wiˈja, a ayiˈn tAjaw Tkyaqil.
Ate tAjaw Tkyaqil qˈman teˈ jniˈxjo luˈn, atxix ojtxe.
Tzuntzin nkubˈ nbˈisintza, chi Santyawjo, qa nya il tiˈj tuˈn tkubˈ kybˈinchin aye nya Judiyqe tkyaqiljo nbˈant quˈn, a awo Judiyqo.
Me tuˈntzin ntiˈ qˈoj kyxoljo nimil Judiy ex nya Judiy, noq tuˈn qbˈinchbˈin qxolx, iltzin tiˈj tuˈn t‑xi tzˈibˈit jun uˈj kyeˈ nya Judiy, tuˈn mina t‑xi kychyoˈn kychibˈjiljo aluˈmj, a nchi kubˈ bˈyet te chojbˈil il kywutzjo txqantl kydiosxjal; ex tuˈn mina txi kychyoˈn kychibˈjiljo aluˈmj, a nchi jaw kyim, mo nchi jaw kyjtzˈoˈn kyibˈ; ex tuˈn mina tkubˈ kytzqˈajsiˈn chikyˈ te kychiˈ; ex nya wen tuˈn kykubˈ kẍe kyukˈa junxil qya, qa nya kyxuˈjil. Tzuntzin nxi nqˈmaˈntza ikyjo, quˈn tkyaqiljo lo, manyor tzˈilx toj qwutz awo Judiyqo. Me nya taj qMan Dios, tuˈn tkux ikyˈbˈil qxol awo nimilqo, noq tuˈn nya junxjo qbˈinchbˈin qxolx.
Me toj nwutza nya tuˈn tel ikyˈit tkawbˈil Moisés, quˈn toj tkyaqil tnam, nimku Judiy at, a o tzˈel kynikyˈ te tkyaqil tkawbˈil Moisés, ex kyajxix tuˈn tkubˈ nimit tkyaqil; quˈn atxix ojtxe nchi qˈumlaj tiˈj tkawbˈil Moisés kyojileˈ tkyaqil ja te nabˈl Dios, tzeˈnku nkubˈ ikyˈsitjo qˈij te ajlabˈl.
Jaw kyskˈoˈn kye tsanjil exqe nejinel toj Ttanim Dios, jun jteˈ ichin kyxol nimil, ex tuˈn kyxi chqˈet tzma toj tnam te Antyokiy. I xitzin chqˈoˈn kabˈe nejinel kyxol, a Silas ex Judas, a Barsabásjo juntl tbˈi, tuˈn kyxiˈ junx tukˈa Pabl ex Bernabé.
Ex kye xi qˈoˈne jun uˈj, a iky ntqˈmaˈn kyjaluˈn: Kchi xel qqˈolbˈiˈn ayiˈy erman, kˈuˈjlinqe quˈn: Awoqejiˈy tsanjil Jesús exqetziˈn nejinel toj Ttanim Dios toj Jerusalén, nxi qtzˈibˈiˈn kyeˈy, a ayiˈy nya Judiyqiˈy ex najleqiˈy toj Antyokiy, Siria ex Cilicia.
Bˈiˈn quˈn, qa ilaˈ xjal o chi kanin kyxola, me nya awoˈy o qox chqˈonkye, ex qa ma jawje kykˈuˈja tuˈn kyyol, ex tuˈntziˈn, o chi jaw naja.
Tuˈnpetziˈn, ma qo kyija toj wen, tuˈn kyxi chqˈet jun jteˈbˈin qxola, tuˈn kykanin kyukˈiy, junx kyukˈa qerman Bernabé ex Pabl, a kˈuˈjlinqexix quˈn,
quˈn ayetzin kye o txi kyqˈoˈn kyibˈ te kyimin, noq tiˈj tbˈi Jesucrist, a tAjaw Tkyaqil.
Ex ma chex qchqˈoˈn Judas ex Silas, ayetzin chi yoliljo kyukˈiy, tuˈn t‑xi kychikyˈbˈin tkyaqiljo ma bˈaj qqˈmaˈn.
Bˈaˈn ma tzˈele te Xewbˈaj Xjan ex te qeˈy, tuˈn mina xkubˈ kyniminjiˈy tkyaqiljo tkawbˈil Moisés, a tzeˈnku nbˈant quˈn, a awoˈy Judiyqoˈy, qalaˈ oˈkxjo luˈn:
Tuˈn mina t‑xi kychyoˈn kychibˈjiljo aluˈmj, a nchi kubˈ bˈyet te chojbˈil il kywutzjo txqantl kydiosxjal; ex tuˈn mina t‑xi kychyoˈn kychibˈjiljo aluˈmj, a njaw kyjtzˈoˈn kyibˈ; ex tuˈn mina chi tzqˈajsiˈn tiˈjjo chikyˈ te kychiˈy; ex nya wen tuˈn kykubˈ kẍeˈy kyukˈa junxil qya, qa nya kyxuˈjila. Qa ma kubˈ kytzyuˈn kyibˈa te tkyaqiljo lo, tbˈanilxsin kybˈinchbˈintza ikyjo. Kykaˈyinktzin kyibˈtza.
Atzaj teˈ kybˈaj yolin, ex tej tbˈaj kytzˈibˈin uˈj, bˈeˈxsin i xiˈtz toj Antyokiy. Atzaj teˈ kykanin, oktzin kychmoˈn Ttanim Dios, ex xi kyqˈoˈn uˈj.
Atzaj teˈ tjaw kyuˈjiˈn nimil toj Antyokiy, bˈeˈx i jaw tzalaj nimxix, quˈn tuˈn qˈuqbˈil kˈuˈjbˈaj tzˈibˈin toj, qa nya il tiˈj tuˈn kybˈinchin tiˈj tkyaqiltaqjo nbˈant kyuˈn aj Judiy.
Ayetzin kye Judas ex Silas, a qˈoˈntztaq kyoklin tuˈn qMan Dios te qˈmal teˈ Tyol, i nimsin kykˈuˈjjo nimil tuˈn kyyol, ex xi kyqˈmaˈn, tzeˈn tuˈn tjaw kyin kyibˈ tojjo kynimbˈil.
Tbˈajlinxiˈ jun jteˈbˈin qˈij ikyjo, bˈeˈxsin i meltzˈajtz toj Ttanim Dios toj Jerusalén, ex kyij kyqˈoˈn jun qˈolbˈil te nukˈbˈil ex toj tbˈanilxix.
Me bˈeˈx kyij Silas antza.
Ex atzin te Pabl ex Bernabé axsa i kyije kyeˈ toj Antyokiy, ex junx kyukˈa txqantl, i xnaqˈtzin, ex i qˈumlaj tiˈj Tyol tAjaw Tkyaqil.
Tbˈajlinxi jteˈbˈin qˈij, xi tqˈmaˈn Pabl te Bernabé kyjaluˈn: Qoˈ juntl majl qˈolbˈil kyeˈ erman toj tkyaqil tnam, jaˈ o qˈmete Tyol tAjaw Tkyaqil, tuˈntzin tel qnikyˈ te tzeˈn iteˈye.
Kutzin, chte Bernabé. Me tajtaq Bernabé tuˈn t‑xiˈ Juan, a Marksjo juntl tbˈi, kyukˈa.
Me nya bˈaˈn ele luˈn toj twutz Pabl, quˈn tuˈn otaq tzˈel tpaˈn te Marks tibˈ kyiˈj, tej iteˈtaq toj txˈotxˈ te Panfilia, ex tkyˈeˈtaq tuˈn tten kyukˈa toj taqˈin Dios.
Nimx xaˈyeˈ chˈotjin lo. Tuˈntziˈn, bˈeˈx el kypaˈn kyibˈ; atzin te Bernabé xi kˈlente Marks, ex bˈeˈx i xiˈ toj txˈotxˈ te Chipre.
Atzin te Pabl jaw tskˈoˈn Silas, ex xi oqxenin toj tqˈaqˈbˈil tkˈuˈj tAjaw Tkyaqil kyuˈn txqantl nimil.
Atzaj teˈ kyikyˈx toj txˈotxˈ Siria ex Cilicia, i nimsin kykˈuˈjjo nimil toj Ttanim Dios, a iteˈtaq antza.

16

Kanin Pabl kyojjo tnam te Derbe ex Listra. Antza, el knete jun nimil tuˈn, Timotey tbˈi, albˈaj te jun nimil qya aj Judiy. Me atzin ttata nya aj Judiy, qalaˈ te aj Grecia.
Tkyaqil qeˈ nimil toj Listra ex te Iconio wentaqjo kyyol tiˈj.
Tajtaq Pabl tuˈn tok lipe Timotey tiˈj, me nejtaq tuˈn tok tqitin techil tiˈj ttzˈumil, tuˈntzintla mina ja kyikyˈin aj Judiy a najleqetaq antza, exsintla tuˈn tkubˈ nimitjo a otaq tzˈibˈit toj Tuˈjil Tyol Dios. Kubˈ bˈinchin ikyjo tukˈa Timotey, quˈn kykyaqil bˈiltetaq qa antza jawe chˈiye tjaqˈ tkawbˈil Moisés, quˈn a tnana jun aj Judiy, me naˈmtaq tok techil, quˈn nya Judiytaqjo ttata.
Toj kykyaqiljo tnam, jaˈ nchi ikyˈetaq, xi kyqˈmaˈn kye nimil jotxjo tumil, a otaq tzaj kyqˈmaˈn tsanjil, exqetziˈn jniˈ nejinel toj Ttanim Dios toj Jerusalén.
Tuˈntziˈn, nimsit kynimbˈiljo Ttanim Dios, ex tuˈn tchˈiye kybˈajjo nimil junjun qˈij.
Me atzin te Xewbˈaj Xjan mix ttziye tuˈn tqˈmetjo Tbˈanil Tqanil tojjo txˈotxˈ te Asia. Tuˈntziˈn, antza i ikyˈe toj txˈotxˈ te Frigia ex te Galacia,
tuˈn kykanin tzma ttxaˈn txˈotxˈ te Misia. Antza, kubˈe kynaˈbˈlin, tuˈn kyokx toj txˈotxˈ te Bitinia, me juntl majl, mix ttziye Xewbˈaj Xjan, a T‑xew Jesús.
Tuˈntziˈn, majx tqanku ikyˈx toj Misia, tuˈn kykuˈx ttzi ttxuyil aˈ tojjo tnam, Troas tbˈi.
Antza, oke jun twutzikyˈ Pabl tojjo qnikyˈin. Toj twutzikyˈ, tli waˈltaq jun ichin aj Macedonia, ex nkubˈsintaq twutz, ex tqˈma: Ku tzaja tzaluˈn toj Macedonia, ex qo tmojintza.
Tuˈn tzaj twutzikyˈ Pabl ok, bˈeˈxsin kubˈ qbˈinchin qibˈtza, tuˈn qxiˈy tzma Macedonia, quˈn el qnikyˈa tiˈj, qa ataq qMan Dios ntxokintaq qiˈja, tuˈn tqˈmetjo Tbˈanil Tqanil antza.
Tojjo tnam te Troas, o okxa toj jun bark, exsin o bˈettza toj ttxuyil aˈ, tuˈn qkaniˈn toj muchˈ txˈotxˈ, Samotracia tbˈi. Ex tojxi juntl qˈij, o kaniˈn toj Neápolis. Antza, o xiyiˈy tuˈn qkaniˈn toj tnam Filipos, a tnam luˈn, a etzin kyuˈn aj Rom, ex atzin jun tnamjo nim toklin toj tkyaqil txˈotxˈ te Macedonia. Ilaˈ qˈij o teˈn antza.
Toj jun qˈij te ajlabˈl, o exa ttxaˈn tnam tzma ttzi jun aˈ n‑ajqelin, quˈn kubˈ qbˈisiˈn qa antza nchi naˈne jun chˈuq Judiy Dios. Bˈeˈxsin o kubˈ qeˈy, ex o yoliˈn tiˈj Tbˈanil Tqanil kyeˈ qya, a otaq chi chmet antza.
Lidiataq teˈ jun tbˈi, te aj Tiatira, ex jun kˈayiltaq tbˈanil xbˈalin, a wiˈyilxix. Ajo qya lo, a bˈaˈnxixtaq kˈulin twutz Dios, ex nbˈintaq tiˈjjo nyolajtztaq. Ok tyekin Dios tanmin, tuˈn tok tbˈiˈnxixjo, a nqˈumletaq tuˈn Pabl.
Kuˈx toj aˈ te jawsbˈil aˈ, junx kyukˈa kykyaqiljo a iteˈtaq toj tja. Tbˈajlinxitziˈn ikyjo, kubˈsin twutz qeˈy, ex tqˈma: Qa matxixix txi kynimiˈn, qa bˈaˈnxix nteˈn twutz tAjaw Tkyaqil, kuxsin chi tzajtza, tuˈn kyteˈn qukˈiy toj njaˈy. Ox kubˈsinx twutz qeˈy; tuˈntziˈn, xi qtziyiˈn.
Bˈaj jun maj, kyjaˈtaq qxiˈy tzma ttzi aˈ, jaˈ nkubˈ naˈyetaq Dios, ok qkˈulbˈiˈn jun kuˈxin qya, a nkanintaq tnabˈl tiˈjjo naˈmxtaq tul kanin, quˈn tzyuˈntaq tanmin tuˈn taqˈnil tajaw il. Jun aqˈniltaqjo kuˈxin qya luˈn, ex nimtaq kypwaqjo tajaw nkykanbˈin noq tuˈn nbˈanttaq tuˈn.
Bˈeˈxsin ok lipe kuˈxin qya qiˈja, ex jaw ẍchˈin, ex tqˈma: Nchi ajbˈinxixjo ichin lo te Dios nimxix toklin, ex nchi yekˈin tumil kolbˈil kyeˈy.
Ilaˈ qˈij tqˈma ikyjo; otaq bˈaj tkˈuˈj Pabl tiˈj. Tzaj meltzˈaj, ex tqˈma te taqˈnil tajaw il, a tokxtaq toj tanmin; chiˈ kyjaluˈn: Noq tiˈj tbˈi Jesucrist kxel nqˈmaˈn tey, tuˈn tetza toj tanminjo kuˈxin qya. Ex texjo paq anetziˈn, bˈeˈx etz.
Me atzaj teˈ tel kynikyˈ tajaw kuˈxin qya, qa nlay kykanbˈe txqantl pwaq tuˈn, bˈeˈxsin ok kytzyuˈntz Pabl ex Silas,
ex bˈeˈx xi qˈiˈn jaˈ iteˈtaq kawil, ex xi kyqˈmaˈn: Aye ichin aj Judiy lo, ma chi ok ten najsil kyeˈ xjal tojjo qtanim,
ex nchi xnaqˈtzin tiˈjjo a nlay qtziye, ex nlay kubˈ qbˈinchin, quˈn aj te Romqo.
Tuˈntzin ikyjo, bˈeˈx jaw tiljxjal kyiˈj, exsin tzaj kyqˈmaˈn kawil, tuˈn teljo kyxbˈalin, ex tuˈn kyok jubˈin tuˈn tze.
Ilaˈ maj bˈaj jubˈin. Tbˈajlinxitziˈn ikyjo, i kux qˈoˈn toj tze, exsin xi qˈmantz teˈ xqˈuqil tze, tuˈn kyxqˈuqit wen.
Tej tbˈinte xqˈuqil ikyjo, bˈeˈxsin i okx qˈoˈntz tzma txeje, ex kubˈ yiqˈoˈn kyqan, tuˈn mina chi jaw yekj.
Me otaqla tzˈok nikyˈjin aqˈwil ikyjo, tzmataq nnaˈn Pabl Dios junx tukˈa Silas, ex nchi bˈitzintaq bˈitz te Dios. Ayetzin kye txqantl xjal, a iteˈkuxtaq toj tze, tzuntaq nchi bˈin kyeˈ.
Me noq kynaˈbˈinkux, teˈ ttzaj jun kyaqnajnabˈ kuj wen, a bˈeˈx tzaj luˈlin tqˈuqil tze tuˈn. Bˈeˈx i okx jaqpajjo tjpel, ex bˈeˈx i el tzˈaqjo kxbˈil, a iteˈktaq te kˈalbˈil kyej iteˈkuxtaq toj tze.
Atzaj teˈ ttzaj sakˈpajjo xqˈuqil tze, exsin ok tkaˈyintz qa otaq chi jaqpajjo tjpel, bˈeˈxsin jatz tiˈn jun kxbˈil te bˈiybˈil tibˈ, quˈn kubˈ tnaˈbˈlin qa otaq chi oqjo xjal tkyaqil.
Me bˈeˈx jaw ẍchˈin Pabl, ex tqˈma: Mi kubˈ tbˈyoˈn te tibˈ. Loqo qeˈ otoˈ qkyaqilxa tzaluˈn.
Xitzin tqanin tej xqˈuqil tze jun tzaj. Ex okx ajqelin wen, ex tukˈa txqan t‑xobˈil, kubˈ meje twutz Pabl ex Silas, tuˈn t‑xi chjonte kye.
Tbˈajlinxitziˈn ikyjo, xi qˈmaˈn kye, tuˈn kyetz, ex xi qanin kye kyjaluˈn: Ayiˈy tata, ¿Tiˈtzila chˈin weˈ, aku kubˈ nbˈinchiˈn, tuˈn nkleta?
Xitzin ttzaqˈwin Pabl ex Silas: Niminxa Jesucrist, a tAjaw Tkyaqil; ikytzin kkletilejiy kyukˈa kykyaqil t‑xjalila.
Ax orjo anetziˈn, ok tenjo xqˈuqil tze qˈanilte kykyˈixlbˈin Pabl ex Silas, ayej otaq chi bˈaj jubˈin. Tbˈajlinxitziˈn ikyjo, bˈeˈx i xi kˈleˈn, tuˈn xqˈuqil tze, tuˈn kykanin toj tja. Antza, i yoline Pabl ex Silas tukˈa xqˈuqil tze ex kyeˈ iteˈtaq toj tja, tiˈjjo Tbˈanil Tqanil. Tej tbˈaj kybˈiˈn, bˈeˈx i jaw nimin kykyaqilx, ex bˈeˈx i etz peˈn tuˈn kykuˈx toj aˈ te jawsbˈil aˈ. Tej tbˈajjo ikyjo, i okxsin kˈleˈntz tuja, ex xi qˈoˈn kywa. Ex bˈeˈx jaw tzalaj kykyaqilx, tuˈn otaq chi nimin tiˈj qMan Dios.
Qlixje wen, xi chqˈoˈn jun jteˈ xqˈuqil tnam kyuˈn kawil, tuˈn kyxiˈ tukˈa xqˈuqil tze, ex tuˈn t‑xi qˈmet te, qa tuˈntaq ttzaqpaj Pabl ex Silas.
Tuˈn ikyjo, xi tqˈmaˈn xqˈuqil tze te Pabl kyjaluˈn: Ma tzaj qˈmaˈn weˈy kyuˈn kawil, tuˈn kyxi tzaqpeta; kuxsin cheˈxtza toj tbˈanil, ex mina chi xobˈa.
Me atzin te Pabl xi tqˈmaˈn kyeˈ xqˈuqil tnam: Qkyˈeˈ qeˈ, tuˈn qexa ikyjo, quˈn nya wenjo xbˈant kyuˈn qiˈja, quˈn awoˈy at qokliˈn twutzjo tkawbˈil Rom, chi chiˈ. Ma qo bˈaj kyjubˈin kywutzxjal, ex ma qo kuˈx qˈoˈn toj tze, ex mina xqo txketa toj kawbˈil tuˈn tchikyˈbˈitjo nbˈanttaq quˈn. Ex atzintzjo jaˈlin, kyajnaj tuˈn qex kytzaqpiˈn toj ewajil. Me minapentetz ikyjo, qalaˈ ayekutz kˈaˈ chi tzaj qˈil qeˈy.
Bˈeˈxsin i xtaˈjjo xqˈuqil tnam qˈmalte kye kawil. Atzaj teˈ tok kybˈiˈn, bˈeˈx i jaw xobˈ, quˈn nya bˈiˈntaq kyuˈn, qa te aj Romqetaqjo Pabl ex Silas.
Tuˈntzintzjo, i xtaˈj kubˈsil kywutz te Pabl ex Silas, tuˈn tkubˈ najsin kyil, ex tukˈa jun mutxin, xi kyqanin kye, tuˈn kyex tojjo tnam anetziˈn.
Atzaj teˈ tetz Pabl ex Silas toj tze, bˈeˈxsin i xiˈtz tzma tja Lidia. Tej kykanin antza, i nimsin kykˈuˈjjo nimil, a iteˈtaq antza. Tbˈajlinxiˈ ikyjo, bˈeˈx i xiˈ.

17

Tej kyxiˈ Pabl ex Silas toj kybˈe, i ikyˈx kyojjo tnam te Anfípolis ex Apolonia, ex liweyxix, i kanin tzma Tesalónica, jaˈ iteˈtaq txqan xjal aj Judiy, ex jaˈ taˈtaq jun ja kyuˈn, te nabˈl Dios.
Tuˈn toj qˈij te ajlabˈl, okx Pabl tojjo ja anetziˈn, tzeˈnkux n‑oketaq tuˈn tojile tkyaqil tnam. Ex oxe maj, o bˈinchin ikyjo, noq tuˈn tchˈotj wen kyukˈa Judiy chˈuqleqetaq antza. Ex tzeˈnkuxjo ntqˈmaˈn Tyol Dios,
kubˈ tchikyˈbˈin Pabl kywutz Judiy, qa ilxix tiˈjtaq tuˈn tkyim Crist, a Kolil, ex tuˈn tjatz anqˈin juntl majl. Ex tqˈma: Ax Jesúsjo lo, a nchin yolin tiˈj kyeˈy, axsin Cristjo.
Tuˈntzintzjo, ilaˈ Judiy, a nchi naˈntaq tbˈi Dios, me naˈmxtaq kynimin, i jaw nimin, junx kyukˈa txqan qya nim kyoklin, ex txqan xjal aj Grecia; ok kymujbˈin kyibˈ tukˈa Pabl ex Silas.
Me tuˈntzintzjo ikyjo, bˈeˈx jaw kyikyˈin Judiy a nya nimilqetaq, noq tuˈn kyxkyˈaqlin, ex ok kychmoˈn jun jteˈbˈin nya wen xjal, a ayej kyˈajqe, a iteˈtaq tojile tnam. I bˈinchin ikyjo, noq tuˈn kyjaw naj, ex tuˈn kyjaw tilj kykyaqilxjal toj tnam. Okx kypaˈn tja Jasón, tuˈn tjyet Pabl ex Silas, tuˈn kyetz qˈiˈn, ex tuˈn kyxi qˈoˈn kyexjal.
Me quˈn tuˈn mix i jyete antza, ex tuˈntzin kyqˈojtz, etz jukikin Jasón kyuˈn, junx kyukˈa ilaˈ nimil, ex xi qˈiˈn kywutz kawil te tnam. Bˈeˈx jaw ẍchˈin, ex kyqˈma: Aye maˈ xjal lo, a o chi sbˈun tiˈj tkyaqil tnam twutz txˈotxˈ, ma chi ul tzaluˈn jaˈlin,
ex ma chi kubˈ wutzlin tuˈn Jasón toj tja. Kykyaqilx mi nkubˈ kynimin tkawbˈil kawil te Rom, quˈn tzuntzin nkyqˈman qa atx juntl kawil, Jesús tbˈi.
Tej kybˈin teˈ xjal yol lo exqetziˈn kawil, bˈeˈx jaw kyikyˈin.
Me tuˈntzintla mi cheˈxa Jasón exqetziˈn tukˈa toj tze, kyij kyqˈoˈn pwaq te kyxel, ex tuˈntziˈn, bˈeˈx i tzaj tzaqpiˈn.
Otaq qo ok yupj ikyjo, ayetzin kye nimil ok kyqˈoˈn tilil, tuˈn kyxiˈ Pabl ex Silas tzmax Berea. Atzaj teˈ kykanin, bˈeˈx i xiˈ tojjo ja te kynabˈl Dios Judiy.
Me ayetzin kye Judiy anetziˈn, wentaq chˈintl kyeˈ kynabˈl tzeˈnqeku kyej te aj Tesalónica, quˈn tuˈn toj twenil, xi kybˈiˈn kyyol Pabl ex Silas, ex i xpichˈin Tyol qMan Dios junjun qˈij, tuˈntzin telxix kynikyˈ te, qa twutzxtaqjo nyolajtz kye.
Tuˈntziˈn ikyjo, ilaˈx i jaw nimin, junx kyukˈa ichin ex qya nim kyoklin te aj Grecia.
Me atzaj teˈ kybˈinte Judiy te Tesalónica, qa tzuntaq nyolin Pabl toj Berea tiˈj Tyol Dios, bˈeˈxsin i xiˈtz antza, ex nimku bˈant kyuˈn, tuˈn kyjaw tiljxjal.
Me ayetzin kye nimil, ok kyqˈoˈn tilil, tuˈntzintla jun paqx, tzˈex Pabl tzmax ttzi ttxuyil aˈ. Atzin te Silas ex Timotey, axsa i kyije kyeˈ toj Berea.
Ayetzin kyeˈ i xiˈ waˈbˈilte Pabl, i kaninx kyeˈ tzmax toj tnam te Atenas. Me liwey, i meltzˈaj Berea tukˈa tqanil te Silas ex te Timotey, qa il tiˈj tuˈn kykanin Atenas liwey wen, a jaˈ taˈyetaq Pabl.
Me tzuntzin nyontaq Pabl toj Atenas, tuˈn tkanin Silas ex Timotey, bˈeˈx jaw tikyˈin, tej tok tkaˈyin txqan twutzbˈiyil, qˈoˈnk kyuˈn te kydios.
Tuˈnpetziˈn, nimxix jaw chˈotj tojjo ja te kynabˈl Dios Judiy, kyukˈa a nchi naˈntaq Dios. Ex ikyxjo, o chˈotj tojile junjun qˈij tojjo plas, ja nchi chmetetaq xjal.
Ex iteˈtaq jun jteˈbˈin xnaqˈtzil nabˈl, Epicúreos ex Estoicos kybˈi, i ok ten chˈotjil tukˈa Pabl. Iteˈ junjun kyqˈma kyjaluˈn: ¿Me anqiˈj nyolineˈ maˈ xkrat tzi lo? Ex txqantl qˈmante kyjaluˈn: Nyakuj a teˈ suqil dios te junxil tnam. Ikytzin kyqˈmaˈ, quˈn tuˈn tzuntaq nyolin Pabl tiˈjjo Tbˈanil Tqanil Jesús, exsin tiˈjjo teˈ tjatz anqˈin juntl majl.
Bˈeˈxsin xi qˈiˈn Pabl jaˈ nchi chmetetaq kawil te tnam, Areópago tbˈi, exsin xi kyqanin te: ¿Akutzin tzaj tqˈmaˈn tzeˈntzin tzˈelpineˈ saq xnaqˈtzbˈil, a luˈy nyoliˈn tiˈj?
Quˈn nyoliˈn kyiˈjjo noq tiˈchaqjo, a nya qojtzqiˈn, ex qaja tuˈn tel qnikyˈa te, tzeˈn chi elpine kykyaqiljo lo.
Tkyaqiljo luˈn bˈaj, quˈn kykyaqilxjo xjal te Atenas, exqetziˈn te junxil tnam a najleqetaq antza, oˈkxtaq tok tililjo kyuˈn, noq tuˈn kybˈin, ex tuˈn kyyolbˈin noq kyiˈjjo saq tqanil.
Jawtzin weˈks Pabl kyxoljo kawil tnam antza, ex tqˈma: Ayiˈy xjal te Atenas, tiˈj tkyaqiljo a n‑ok nkaˈyiˈn kyiˈja, tzuntzin n‑el nnikyˈtza te, qa ayejiˈy xjal, a nimin ilaˈku dios kyuˈn,
quˈn tzeˈn n‑ok nkaˈyinjiˈy jaˈ nchi naˈniˈy kydiosa, ma nliˈy jun xjan tkubˈil, a tzˈibˈink jun jteˈbˈin yol tiˈj, a ntqˈmaˈn kyjaluˈn: Teˈ dios a nya ojtzqiˈn quˈn. Quˈn ikypetziˈn, chi Pabl, a teˈ Dios anetziˈn, a nchi kˈuliˈn twutz, exsin nya kyojtzqiˈn; tiˈjxsiˈn Dios anetziˈn loqin weˈ nchin yolin.
A Dios, a xkubˈ bˈinchinte txˈotxˈ ex tkyaqiljo tkubˈ twutz ex at toj; axix tAjaw kyaˈj ex tAjaw txˈotxˈ. Nyatza najle kyojjo ja, a kybˈinchbˈinxjal.
Ex nya ilxix tiˈj tuˈn tkubˈ bˈinchit jun tiˈla tiˈj tuˈn jun aˈla, quˈn tuˈn ntiˈ aku tzˈok tzˈaqsit te, qalaˈ axte ntzaj qˈonte chwinqil, kyqˈiqˈ, ex tkyaqil at qe.
Noq tuˈn tnejil ichin, kubˈ tbˈinchin Dios ẍi chˈiye kykyaqil nmaq tnam ex kykyaqil xjal, tuˈntzintla kyanqˈin toj tkyaqil twutz txˈotxˈ. Ex o txi tyekˈin jtoj, ex jaˈ, tuˈn kyanqˈine;
tuˈntzintla kyjyon tiˈjjo Dios, ex qape jyet kyuˈn iˈchaqxtla ikyjo tzeˈnku nxmakin jun xjal toj qxopin. Me twutzxix kxel nqˈmaˈn kyeˈy, qa nya najchaq taˈye qMan Dios tukˈile junjun,
quˈn itzˈqo noq tuˈn Dios, ex noq tuˈn, nqo yekje, ex nqo anqˈin. Tzeˈnkux kyyoljo junjun kyxjalila, a aj tzˈibˈilqe, a kyqˈma kyjaluˈn: Awotzinqe tyajil Diosqo, chi chiˈ.
Quˈn qa ikyxjo qa tyajil Diosqiˈy, a Dios itzˈ, chi Pabl, nlaytzin kubˈ kybˈisintza qa iky t‑xilin Diosjo noq jun twutzbˈiyil, bˈinchin tuˈn qˈanpwaq, saqpwaq mo jun abˈj, ayeˈ nchi kubˈ kybˈinchinxjal, tzeˈnkuxjo n‑ul tzqet toj kynabˈl.
Ma tzikyˈx tnaˈljtzjo tqˈijil ojtxe tuˈn Dios, a mi n‑eltaq kynikyˈxjal te. Me atzin jaˈlin, ntzaj tqˈmaˈn qe qkyaqilx toj tkyaqil twutz txˈotxˈ, tuˈn qmeltzˈaj tukˈa,
quˈn ma jaw tjyoˈn Dios jun qˈij, jaˈ tuˈn qoke toj paˈbˈin twutz. Quˈn ate Dios jaw tskˈoˈn jun ichin, a Jesucrist, tuˈn tok te kawil, ex o tyekˈe toklin kywutz kykyaqil xjal, tej tjatz anqˈin juntl majl kyxol kyimnin.
Tej kybˈinte xjaljo, qa jatz anqˈin juntl majl kyxol kyimnin, ilaˈ jaw xmayin, me iteˈxl i qˈmante kyjaluˈn: We qbˈintil teˈ luˈn toj junxil qˈij.
Tbˈajlinxiˈ ikyjo, bˈeˈx el bˈet Pabl.
Me jun jteˈbˈin xi lipe tiˈj, ex i nimin. Kyxoljo xjal anetziˈn, taˈyetaq Dionisio, a attaq toklin kyxol kawil toj Areópago, ex majx jun qya, Dámaris tbˈi, junx kyukˈa txqantl.

18

Tbˈajlinxiˈ ikyjo, bˈeˈx ex Pabl toj Atenas, exsin xiˈtz tzmax toj tnam Corint.
Antza, el tkˈulbˈine tibˈ tukˈa jun xjal Judiy te Ponto, Aquila tbˈi. Aˈkxtaq tkanin Aquila tukˈaxjo Priscila, a t‑xuˈjil, tzajninqetaq toj txˈotxˈ, Italia tbˈi. I etz antza, quˈn tuˈn otaq qˈumle tuˈnjo tnejilxix kawil, Claudio tbˈi, qa iltaq tiˈj tuˈn kyetzjo kykyaqil xjal Judiy toj tnam te Rom. Tej kyul, bˈeˈx xtaˈj Pabl qˈolbˈilkye,
ex quˈn tuˈn ikyxtaq taqˈin tzeˈnku kye, a noq tuˈn kybˈinchit ja, a xbˈalin kyten; tuˈntzintzjo, axsi kyije aqˈnil junx kyukˈa.
Ex toj junjun qˈij te ajlabˈl, nxiˈtaq Pabl toj ja te naˈbˈl Dios; antza, nyolintaq, ex njyontaq tumil tzeˈn tuˈn tkubˈe kykˈuˈj qe Judiy exqetziˈn nya Judiy tuˈn, tiˈjjo Tbˈanil Tqanil Jesús.
Atzaj teˈ tkanin Silas ex Timotey, a tzajninqetaq toj txˈotxˈ te Macedonia, bˈeˈxsin ok ten Pabltz yolil tiˈj Tbˈanil Tqanil, ex oˈkx kubˈ tbˈinchiˈn, quˈn tuˈn bˈeˈx kyij ttzaqpiˈn tuˈn tbˈinchin ja, a xbˈalin kyten. Tuˈntzintzjo, bˈante tyekˈit‑xix kye Judiy qa a Jesúsjo Crist.
Me ayetzin kyej Judiy, bˈeˈx i ok meltzˈaj tiˈj, ex i ok ten yisolte. Tuˈn ikyjo, bˈeˈx el tchtoˈn tej Pabl tiˈj t‑xbˈalin, tuˈn t‑xi tyekˈin kye, qa nya wentaqjo yasbˈilte otaq tzˈok qˈoˈn, exsin xi tqˈmaˈn kyjaluˈn: Ayexa at kypaja, qa ma chi naja toj paˈbˈin, ex nyaqiˈn at npaja, quˈn kykyˈeˈy tuˈn t‑xi nchikyˈbˈin Tyol Dios kyeˈy. Tuˈn ikyjo, ma chinka kyukˈa nya Judiy, chi Pabl.
Bˈeˈxsin etz tojjo ja te naˈbˈl Dios, ex bˈeˈx xiˈ tojjo jun ja attaq ttxlaj, jaˈ najletaq jun ichin, Ticio Just tbˈi, a bˈaˈntaq naˈn Dios.
Atzin te Crispo, jun tnejil kawil te ja te kynaˈbˈl Dios Judiy, junx kyukˈaˈ iteˈtaq toj tja, i nimin tiˈj tbˈi tAjaw Tkyaqil. Ex nimku xjal te Corint i nimin, ex bˈeˈx i kuˈx toj aˈ te jawsbˈil aˈ, tej kybˈinte Tbˈanil Tqanil.
Jun qnikyˈin ikyjo, tej tok jun twutzikyˈ Pabl, ex yolin tAjaw Tkyaqil te kyjaluˈn: Mina tzaj xobˈa, ex kux yolin tiˈj Tbˈanil Tqanil, ex mina kubˈ numja,
quˈn loqiˈn intin tukˈiy, ex mix aˈl aku bˈinchin mibˈin tiˈja. Qalaˈ qˈiˈnks tibˈa, quˈn nimx xjal at tojjo tnam lo, a knimil tiˈj nbˈiˈy.
Tuˈntzin ikyjo, axsa kyije Pabl toj Corint juntl abˈqˈe tukˈa nikyˈjin, xnaqˈtzin Tyol qMan Dios kyxoljo xjal anetziˈn.
Me kyojjo qˈij, tej toktaq Galión te kawil txˈotxˈ Acay tbˈi, bˈeˈx ok kychmoˈn Judiy kyibˈ, tuˈn kyok meltzˈaj tiˈj Pabl. Xi qˈiˈn kywutz kawil,
ex xi kyqˈmaˈn te kyjaluˈn: Ajo xjal lo, lu nbˈetje xmoxil kyexjal, tuˈn kykˈulin twutz Dios, me nya ikyjo tzeˈnku qe qkawbˈil.
Tuˈntaq tjaw yolin Pabl, tej tqˈma Galión kye Judiy kyjaluˈn: Atzin jaˈlin, ayiˈy maˈ Judiyqiˈy, noqit jun ma tij iljo lo, mo iˈchaqxtla muchˈtz, matla chin kubˈ teˈn bˈil kyeˈy.
Me quˈn tuˈn noq jun yoljo lo kyiˈj bˈibˈaj ex tiˈj kykawbˈila, nlay tzˈokx nlimoˈn weˈ wibˈ; kynikˈunku kyeˈ kyibˈ kyil kyibˈxa, chi Galión, aj kawil.
Tbˈajlinxitziˈn ikyjo, bˈeˈx i etz lajoˈn kyexjal twutz kawil.
Me nej, i ok meltzˈaj tiˈj Sóstenes, a kawil tojjo ja te kynabˈl Dios Judiy, noq tuˈn mix i oke nimin tuˈn Galión. Ex axsa, ok bˈyoˈne twutz kawil. Me ante Galión, aj kawil, ntiˈx pone tbˈis tiˈjjo nbˈajtaq.
Axsa kyija Pabl ilaˈ qˈijl toj Corint. Tej tbˈajjo ikyjo, bˈeˈx i kyij tqˈolbˈin aye jniˈ nimil, ex junx tukˈa Priscila ex Aquila, i okx toj bark, tuˈn kyxiˈ toj txˈotxˈ te Siria. Me naˈmxtaq kyokx toj bark, axsa toj tnam ttzi ttxuyil aˈ, Cencrea tbˈi, bˈeˈx el tmitzoˈn Pabl tsmal twiˈ, te yekˈbˈilte qa iltaq tiˈj tuˈn tnimin tyol, a otaq tqˈma te qMan Dios, ikyx tzeˈnku kyij tzˈibˈin toj Tuˈjil Tyol Dios.
Tej kykanin toj tnam Éfeso, bˈeˈx el tpaˈn te Pabl tibˈ tiˈj Priscila ex Aquila, ex bˈeˈx xiˈ tojjo ja te kynabˈl Dios Judiy. Antza, yoline kyukˈa Judiy, a nchi chmettaq antza.
Tej tbˈaj yolin Pabl, i kubˈsin Judiy kywutz, tuˈn tkyij jun jteˈ qˈijl kyukˈa. Me mix ttziye.
Qalaˈ, bˈeˈx i kyij tqˈolbˈin, ex tqˈma: Qa taj qMan Dios, okla chin meltzˈajila qˈolbˈil kyeˈy juntl majl.
Tej tbˈajjo ikyjo, bˈeˈx okx toj bark, ex bˈeˈx ex toj tnam te Éfeso, tuˈn tkanin tzma Cesarea. Tej tkanin antza, bˈeˈx xiˈ toj Jerusalén qˈolbˈil kye nimil toj Ttanim Dios antza. Tej tbˈajjo ikyjo, bˈeˈx xiˈ toj tnam te Antyokiy.
Otaq bˈaj jun jteˈbˈin qˈij tuˈn antza, tej tex juntl majl bˈetsil teˈ junjunchaq najbˈil te Galacia ex Frigia, tuˈn tnimsit kynimbˈiljo nimil antza.
Kyojjo qˈij anetziˈn, kanin toj tnam Éfeso jun Judiy, Apolos tbˈi, te tnam Alejandría. Atzin xjal anetziˈn, tbˈanilxtaq yolin, ex n‑elxixtaq tnikyˈ tiˈjjo Tuˈjil Tyol Dios; me naˈmxtaq tjapin kanin tnimbˈil, quˈn oˈkxtaq n‑el tnikyˈjo tzeˈn tzˈelpineˈ t‑xnaqˈtzbˈil Juan, a Jawsil Aˈ. Qˈoˈntztaq tnaˈbˈljo xjal lo tiˈjjo tulil tAjaw Tkyaqil, ex tzuntaq nyolin tukˈa tkyaqil tanmin ex nnikˈuˈnxixtaqjo t‑xnaqˈtzbˈil tiˈj Kolil.
Ok ten Apolos yolil tukˈa tkyaqil xjal toj ja te kynabˈl Dios Judiy. Me tej tbˈijte tuˈn Priscila ex Aquila, bˈeˈx xi txkoˈn, exsin xi qˈmaˈntz te, tzeˈnxix tzˈelpineˈ tumil tbˈeyil qMan Dios; xi tnimin ikyjo.
Ex atzaj teˈ tajtaq tuˈn tikyˈx tojjo txˈotxˈ, Acay tbˈi, xi qˈoˈn jun onbˈil te kyuˈn nimil toj Éfeso, ex xi tzˈibˈin jun uˈj te, tuˈntzintla toj tbˈaniljo tponla kyukˈaˈ nimil te Acay. Atzaj teˈ tkanin antza, nimxjo tmojbˈil kyukˈa a otaq chi nimin noq tuˈn tqˈaqˈbˈil tkˈuˈj qMan Dios.
Ex twutz kykyaqilxjal antza, toj tumil njaw yolbˈintaq kyiˈj aj Judiy; ex nkubˈ tyekˈintaq qa a Jesúsjo Crist, tzeˈnx ntqˈmaˈn toj Tuˈjil Tyol Dios.

19

Axtaqtza taˈye Apolos toj Corint, majx tqanx ikyˈx Pabl toj kˈul, tuˈn tkanin toj tnam te Éfeso. Antza, el jyete txqan xjal tuˈn, a nimilqetaq toj kywutz.
Exsin xi tqanin Pabl kye: ¿Kuˈxsin Xewbˈaj Xjan toj kyanmiˈn, tej kyjaw nimiˈn? Tzajtzin kytzaqˈwintz kyjaluˈn: ¡Mina! Ntiˈx qeˈ o qbˈi, iˈchaqxpetla noq tuˈn tyolajtz tiˈjjo Xewbˈaj Xjan.
Tuˈn ikyjo, xitzin tqanin Pabl: ¿Tzeˈntzin tzelpine kyetza kynimbˈil, ex tzeˈn i okiˈy, tej kykuˈxa toj aˈ te jawsbˈil aˈ? Oˈkx n‑el qnikyˈjiˈy tiˈjjo t‑xnaqˈtzbˈil Juan, exsiˈn tjawsbˈil aˈ, chi chiˈ.
Xitzin tqˈmaˈn Pabl: Twutzx teˈ, tzuntaq nchi kuˈx kyeˈ xjal toj aˈ tuˈn Juan, te jawsbˈil aˈ, aj kynimintaq tiˈj qMan Dios. Me tzuntaq nxi tqˈmaˈn kye, a nchi nimintaq, qa iltaq tiˈj tuˈn t‑xi nimitjo juntl, a lipchetztaq tiˈj, a Jesucrist.
Tej kybˈinte ikyjo, bˈeˈx i nimin, ex bˈeˈx i kuˈx toj aˈ te jawsbˈil aˈ toj tumil tbˈi Jesús, a tAjaw Tkyaqil.
Atzaj teˈ kykubˈ tqˈoˈn Pabl tqˈobˈ kyibˈaj, ex bˈeˈx okx Xewbˈaj Xjan toj kyanmin. Ex i yolin kyojileˈ yol, a nya ojtzqiˈn kyuˈn, ex tzuntaq chi qˈumlaj tiˈjjo tqanil ntzaj kybˈintaq te qMan Dios.
Bˈalaqa kabˈlajajtaq kybˈajjo ichin anetziˈn.
Tojxjo oxe xjaw, tzuntaq nxiˈ Pabl tojjo ja te kynabˈl Dios Judiy. Antza, tzuntaq qˈumlaj tiˈjjo Tbˈanil Tqanil, me ntiˈxtaq chˈin t‑xobˈil. Tzuntaq nyolin, ex tzuntaq xmoxin, tuˈn tkubˈ kykˈuˈjxjal, tuˈn kynimin tiˈjjo Tkawbˈil qMan Dios.
Me iteˈ junjun, a noq xi kychˈuẍsin kyanmin, tuˈn mina t‑xi kynimin, ex noq i ja yolbˈin kywutzxjal tiˈjjo nimbˈil tiˈj Jesús. Tuˈn ikyjo, bˈeˈx etz Pabl toj ja te kynaˈbˈl Dios Judiy, junx kyukˈa nimil, exsin i xi tkˈleˈntz toj jun ja te xnaqˈtzbˈil, a tetaqjo jun ichin, Tirano tbˈi.
Antza, yoline Pabl kykyaqil qˈij, ex ikytzin oke tuˈn, toj kabˈe abˈqˈe. Ikytzin kybˈiyeˈ Tyol Diosjo, aye Judiy exqetziˈn nya Judiy, a najleqetaq tojjo txˈotxˈ te Asia.
Ex kyojjo qˈij anetziˈn, tzaj tqˈoˈn Dios tumil te Pabl, tuˈn tbˈant ilaˈ techil te yekˈbˈil teˈ tipin Dios.
Majqexpeˈ suˈtj exqetziˈn xbˈalin, a jaˈ ok aqˈle t‑xmilil Pabl, xi qˈiˈn kye yabˈ, ex noq tuˈn ikyjo, bˈeˈxtaq nchi qˈanit, ex ayetzin kye taqˈnil tajaw il, a iteˈkxtaq toj kyanmin, bˈeˈx nchi etztaq kyeˈ.
Me ayetzin kye junjun Judiy, a nchi bˈettaq toj tnam, ex nchi etztaq taqˈnil tajaw il kyuˈn, toj kyanminxjal kyajtaq kyeˈ tuˈn tokin tbˈi Jesús, a tAjaw Tkyaqil kyuˈn, te qˈanbˈil kyexjal. Ikytzin kyqˈma kyjaluˈn, kye taqˈnil tajaw il: Kxel qqˈmaˈn kyeˈy, tuˈn kyetza toj kyanmin xjal, noq tiˈj tumil tbˈi Jesús, a nqˈumlaj Pabl tiˈj, chi chiˈ.
Ikytaqtzin nbˈantjo kyuˈn wuq tkˈwaljo jun Judiy, Esceva tbˈi, a nejinel kyxol pale.
Me jun maj, attaq jun taqˈnil tajaw il, xi tzaqˈwinte kyjaluˈn: Wojtzqin weˈ Jesús, ex bˈin weˈ wuˈn alkye Pabl; me ayetzinkyetza, ¿Tiˈn kyeˈ kyoklin tuˈn kyyoliˈn ikyjo?
Ex texjo paq anetziˈn, bˈeˈx xi joqpaj tej ichin, a attaq taqˈnil tajaw il toj tanmin kyibˈaj xjal, a nchi yolintaq, ex tukˈa txqan tipin, bˈeˈx i kubˈjo ichin tuˈn, ex i bˈaj tbˈyoˈn. Tuˈntzin ikyjo, ẍbˈiˈqqe ex iẍjlinqe tej kyoq tojjo ja, jaˈ iteˈkxtaq.
Kykyaqilxjo Judiy ex nya Judiy i bˈinte, a najleqetaq toj tnam te Éfeso. Tuˈntziˈn, bˈeˈx tzaj txqan kyxobˈil, ex tuˈnjo ikyjo, jaw nimsite tbˈi Jesús, a tAjaw Tkyaqil.
Ex nimku xjal, a otaq chi nimin, i kanin paˈl kyibˈ kywutzxjal tiˈjjo tkyaqil nya bˈaˈn, a otaq bˈant kyuˈn.
Ex ilaˈtaqjo, a otaq chi ok te yuẍ, ul kyiˈn jniˈ kyuˈj te kytyuẍbˈil, ex kubˈ kypatin kywutzjo a iteˈtaq. Tej tkubˈ nabˈlitjo, a jteˈ otaq japineˈ loqˈbˈin kye uˈj, bˈalaqa lajaj toj ox kˈal mil saqpwaq.
Tuˈntzintzjo, nim xjal i bˈinte, ex nim i lonte yekˈbˈil tipin Tbˈanil Tqanil tAjaw Tkyaqil.
Tbˈajlinxitziˈn ikyjo, kubˈ tbˈisin Pabl, tuˈn t‑xiˈ qˈolbˈil kyeˈ aj te Macedonia ex Acay, ex tuˈn tikyˈx tzmax Jerusalén. Ex tqˈma, qa tajtaq tuˈn tikyˈx toj tnam te Rom, aj tmeltzˈajtaq toj Jerusalén.
Tuˈntzintzjo, bˈeˈx i xi tchqˈoˈn kabˈe mojilte, Timotey ex Erasto, tzmax Macedonia te qˈolte tqanil antza. Atzin tetz, axsi kyije jun jteˈbˈin qˈijl toj Éfeso, jun tnam toj txˈotxˈ te Asia.
Tojjo tnam anetziˈn, jaw tilj xjal tiˈjjo Tbˈanil Tqanil,
noq tuˈn ttzi jun ichin, txˈnol saqpwaq, Demetrio tbˈi. A ichin anetziˈn, tzuntaq nchi bˈant muchˈ twutzbˈiyil ja tuˈn, te yekˈbˈilte ja te naˈbˈlte jun kydios, Artemisa tbˈi. Tuˈn ikyjo, tkyˈeˈtaq Demetrio, tuˈn kyniminxjal tiˈjjo Tbˈanil Tqanil, quˈn bˈiˈntaq tuˈn, qa ma chi niminxjal, nlaytaq chi loqˈin tiˈjjo kˈaẍjil anetziˈn; ex bˈeˈx aku najjo txqan kykanebˈ tiˈjjo kyaqˈin ikyjo.
Tuˈnpetziˈn, oke tchmoˈn jniˈ tukˈa, exqetziˈn txqantl, a chˈime ikyxtaq kyaqˈiˈn, exsin xi tqˈmaˈntz kye kyjaluˈn: Noq sameqiˈy, tata, chi Demetrio. Bˈiˈn kyeˈ kyuˈn, qa noq tuˈn qaqˈin lo, bˈaˈnxix otoˈya.
Me ikytzin tzeˈnku n‑ok kykaˈyiˈn, ex n‑ok kybˈiˈn, lu jun maˈ xjal, Pabl tbˈi; lu nyolin qa nya diosqe dios, a kybˈinchbˈin xjal. Ex nimx xjal, ma kubˈ kykˈuˈj tuˈn, nya oˈkxjo tzaluˈn toj Éfeso, qalaˈ toj tkyaqil txˈotxˈ te Asia.
Nya wenjo luˈn, quˈn bˈalaqa nlay bˈant tikyˈjo qkˈaẍjil. Bˈapetla teˈ, qalaˈ bˈala majxjo ja te naˈbˈlte qdios, a Artemisa, okla knajsitiljo tbˈanil yolbˈilte, ex tuˈntzintzjo, bˈeˈxla k‑elil iˈjlin nim toklin qdios anetziˈn, a kˈuˈjlinxix tzaluˈn toj Asia ex toj tkyaqil twutz txˈotxˈ.
Tej kybˈinte xjal ikyjo, bˈeˈx jaw kyikyˈinxix, ex jaw kyẍchˈin kyjaluˈn: Nimxix toklin Artemisa, a qdios a awo aj Éfeso.
Nimx i ja naj xjal tojjo tkyaqil tnam, ex ok kytzyuˈn kabˈe tukˈa Pabl, a Gay ex Aristarco kybˈi, kabˈe ichin te aj Macedonia, ex i el jukikin kyuˈn tzmax tkˈatz ja, jaˈ nchi chmete xjal.
Tajtaq Pabl tuˈn tokx yolil kywutz xjal antza, me mix kytziye nimil.
Ex kyxoljo kawil te Asia, iteˈtaq junjun tukˈa Pabl, xi kychqˈoˈn qˈmalte, tuˈn mina tzˈokx antza.
Me atzin teˈ tojjo ja, jaˈ iteˈkxitaq xjal, iteˈtaq junjun chˈuq njaw kyẍchˈintaq jun tumil, me mikyxi kyuˈn txqantl. Nbˈajtaqjo luˈn, tuˈn otaq chi jaw najxjal. Me txqantl teˈ ntiˈtaq bˈiˈn kyuˈn, tiquˈn nkychmoˈntaq kyibˈ antza.
Tiˈjjo nbˈajtaq iteˈ junjunkye, xi chikyˈbˈinte te Lejantr, jun xjal, a otaq txi kylimoˈn Judiy, kywutz kykyaqiljo, a iteˈtaq antza. Xitzin tqanin Lejantr tukˈa tqˈobˈ, tuˈn mina chi chˈotj xjal, quˈn tuˈntaq tyolin twutz tnam te kolbˈil kye jniˈ Judiy.
Me atzaj teˈ tel kynikyˈxjal qa Judiytaq teˈ Lejantr, i jaw ẍchˈin kabˈe or kykyaqilx. Chi chiˈ kyjaluˈn: Nimx toklin Artemisa, a qdios a awo aj Éfeso.
Atzin teˈ aj tzˈibˈil te tnam, tej kyxmoxit‑xjal tuˈn, tqˈma: Noq sameqiˈy, ayiˈy xjal te Éfeso. Tkyaqil xjal te twutz txˈotxˈ bˈiˈn tuˈn, qa a tnam lo, atzin qˈoˈnkjo te xqˈuqil te ja te naˈbˈlte Artemisa, a qdios nimxix toklin, ex te kaˈyil teˈ twutzbˈiyil, a tzaj tzˈaq toj kyaˈj.
Mix aˈl aku kubˈ ewinte luˈn. Tuˈnpetziˈn, mina chi chˈotja, ex mina kubˈ kybˈinchiˈn jun tiˈla, aj qa nya bˈisinxix wen.
Quˈn aye xjal, a ma chi ul kyiˈn tzaluˈn, nya ma chi jaw yolbˈin kyeˈ tiˈj qdios ex tiˈjjo ja te naˈbˈlte.
Qa at te Demetrio tqˈoj tiˈj jun aˈla, exqetziˈn nchi aqˈnin tukˈa, kˈaˈ cheˈx qˈmalte kywutz kawil. Teyile te junjuntz kˈaˈ klonte tibˈ.
Qatzin kyaj kyetza, tuˈn kyqaniˈn juntl tiˈla, iltzin tiˈjtz tuˈn tyolajtz kywutz kawil ex toj tumilxix.
Tuˈn a ma bˈaj jaˈlin, aku qo ok qˈoˈn te meltzˈil kynaˈbˈlxjal tuˈn tbˈantjo nya bˈaˈn. Me ntiˈxix jun tumil quˈn te tzaqˈwilte, qa ma tzaj qanin qe, tiquˈn ma jaw tiljxjal.
Tbˈajlinxitziˈn ikyjo, bˈeˈx el tpaˈn tej aj tzˈibˈil tibˈ kyiˈjxjal.

20

Tej tel bˈajjo chˈotjin toj Éfeso, i tzaj ttxkoˈn Pabljo aye nimil, tuˈn t‑xi qˈmet jun tumil kye. Ex ax orjo, bˈeˈx el tpaˈn tibˈ kyiˈj, exsin xiˈtz tzma Macedonia.
Antza, bˈaj tqˈolbˈine kyoj kykyaqiljo najbˈil, ex qˈuqbˈin kykˈuˈjjo nimil kyukˈa tyol. Tbˈajlinxitziˈn ikyjo, kanin tzma Grecia.
Antza, kyij tene toj oxe xjaw. Tuˈntaq tokx toj bark, tuˈn t‑xiˈ tzma Siria, tej tbˈinte qa kyajtaq Judiy tuˈn tkubˈ kybˈyoˈn. Tuˈntzintzjo, kubˈ t‑ximin, tuˈn tmeltzˈaj twutz txˈotxˈ, ex nya toj bark, tuˈntzin tikyˈx juntl majl toj Macedonia.
Tiˈj Pabl xi lipeye Sópater, te tnam Berea, kˈwalbˈaj te Pirro; junx tukˈa Aristarco ex Segundo te tnam Tesalónica, Gay te tnam Derbe, ex Timotey; exsin Tíquico tukˈa Trófimo, a te txˈotxˈ te Asiaqe.
Bˈeˈx i nejjo nimil lo qwutza, ex o kubˈ kyyoˈn tzma Troas.
Atzaj teˈ tbˈajjo nintz qˈij te Waˈj Pan, a ntiˈ txˈamsbˈilte tkuˈx, o exa toj bark toj tnam te Filipos, ex toj jun qˈij, o kaniˈn toj Troas, jaˈ atetaqjo Timotey ex txqantl nimil tukˈa. Antza, o kyijiˈy wuq qˈij kyukˈa.
Tojjo tnejil qˈij te seman, ok qchmoˈn qibˈa, tuˈn qwaˈn junx, ex tuˈn tsipitjo xjan wabˈj. Antza, bˈaje yoline Pabl kye nimil, me tuˈntaq tex toj jun tbˈe aj qsqixtaq, nimx xiˈye tumil tyol, ex tzmaxi el bˈajjo te tnikyˈjin aqˈwil.
Otaq qo chmeta toj toxin kol ja, a jaˈ txqoˈnqetaq txqan tzaj.
Ex antza, taˈyetaq jun kuˈxin qˈa, Eutico tbˈi, qˈuqletaq ttzi toyijil ja. Me tuˈn nimx tqan yolin Pabl, bˈeˈx tzaj twatl wen, ex bˈeˈx tzaj lankˈaj tzma toj toxin kol ja. Atzaj teˈ tjaw skˈoˈn, noq kyimnintaql.
Bˈeˈxsin kuˈtz Pabl, ex xi joqpaj tibˈajjo kuˈxin qˈa, exsin ok tchleˈntz, ex xi tqˈmaˈn kye nimil: Mina chi tzaj xobˈa. Luˈ tetz itzˈ.
Texjo or anetziˈn, bˈeˈx jax Pabl juntl majl tuja, kubˈ tpiẍin wabˈj, ex i waˈn, ex ok tenl yolil ex tzmaxi kubˈ qeˈn te qsqix. Tbˈajlinxiˈ ikyjo, bˈeˈx xiˈ tzma Asia.
Me atzin tej kuˈxin qˈa, itzˈ teˈ te t‑xi qˈiˈn. Tuˈntzintzjo, qexix kykˈuˈjjo nimil.
Awotzin qeˈ, bˈeˈx o neja, ex toj bark o xiˈyiˈy, tuˈn qkaniˈn tzma Aso, tuˈn qikyˈa kˈlelte Pabl, tzeˈnkuxjo otaq qo kyija tukˈa, quˈn tajtaq tuˈn tbˈet twutz txˈotxˈ.
Atzaj teˈ tok qkˈulbˈin qibˈa tukˈa toj Aso, bˈeˈx okx qukˈiy toj bark, ex bˈeˈxsin xiˈtza tzma Mitilene.
O ikyˈa antza, ex tojxi junxil qˈij, o ikyˈa nqayin tkˈatz Quío. Tbˈajlinxiˈ qˈij anetziˈn, o kanin toj Samos. Tojxi junxil qˈij te qbˈeˈy, o kaniˈn toj Mileto.
Ikytzin bˈantjo, quˈn tkyˈeˈtaq Pabl tuˈn tkyijtaq ilaˈ qˈij toj txˈotxˈ te Asia, ex mix ttziye, tuˈn t‑xiˈ tzma Éfeso, quˈn tajtaq tuˈn tkanin liwey tzma Jerusalén qa akutaq pon kanin, tuˈn tikyˈsitjo nintz qˈij te Pentecostés.
Tej attaq Pabl toj tnam te Mileto, i tzaj tqˈolbˈinjo jniˈ nejinel kyxol Ttanim Dios toj Éfeso.
Atzaj teˈ kykanin, xi tqˈmaˈn kye kyjaluˈn: Noq sameqiˈy werman. Bˈiˈn kyeˈ kyuˈn, tzeˈn tten nchwinqila tzaluˈn kyxola toj txˈotxˈ te Asia, atxix tej wula tnejil qˈij.
Kykyaqil qˈij o chin teˈn kyxola, ex o chin ajbˈiˈn te tAjaw Tkyaqil, tukˈa tkyaqil mutxbˈil, ex ilaˈ maj ma tzˈetz taˈl nwutza, noqitla tuˈn tel wenjo taqˈin qMan Dios. Ex nimku nya bˈaˈn s‑ul wiˈja kyuˈn Judiy.
Me mina ẍin kubˈ numja, tuˈn tqˈmet kyxolxjal exsin toj kyjaˈy, a bˈaˈnxix te kyeˈy.
Aye Judiy exqetziˈn a nya Judiy, ma txi nqˈmaˈn kye, tuˈn kymeltzˈaj tukˈa Dios, ex tuˈn t‑xi kynimiˈn Tyol qAjaw Jesús, a Klolqe.
Atzin jaˈlin, chi Pabl, ma chinka tzma Jerusalén, ex chqˈoˈnqiˈn tuˈn Xewbˈaj Xjan, me ntiˈ bˈiˈn wuˈn tiˈ kykyˈelix wiˈja.
Oˈkx bˈiˈn wuˈn, qa a Xewbˈaj Xjan ntzaj qˈmante weˈy, qa chin kˈwelixi toj tze, ex qa nimx yajbˈil kykyˈelix wuˈn toj tkyaqil tnam, jaˈ kchin kyˈeliˈy.
Me nyalaxix toklin nchwinqiljiˈy, tzeˈnku tuˈn tjapin kanin tukˈa tzaljbˈil a nbˈey lajoˈnx te nnimbˈila, ex tuˈn tkubˈ nimitjo, a s‑aj tqˈmaˈn Jesús, a tAjaw Tkyaqil, tuˈn tqˈmet Tbˈanil Tqanil tiˈjjo tqˈaqˈbˈil tkˈuˈj qMan Dios.
O chin bˈaj yoliˈn Tkawbˈil qMan Dios kyxola, chi Pabl, ex bˈinpetzintz wuˈn jaˈlin, qa mi chin iwle juntl majltza tuˈn jun kyeˈ.
Tuˈnpetziˈn, waja tuˈn t‑xi nqˈmaˈn jaˈlin, qa nyaqiˈn at npaja tiˈj jun aˈla,
quˈn o chin yoliˈn tiˈjjo tkyaqil t‑xim Dios, ex ntiˈ chˈin xkubˈ wewiˈn kyeˈy.
Tuˈnpetziˈn, kykaˈyink kyibˈa, ex ikyxjo tkyaqil nimil, quˈn ma chi ok qˈoˈn tuˈn Xewbˈaj Xjan, te kyikˈlel tiˈj tkyaqil Ttanim qAjaw Jesús, a ma chi laqˈet tuˈnxjo tchkyˈel.
Bˈiˈnxix wuˈn, chi Pabl, qa aj wikyˈa, chi ul txqantl xjal te najsilte Ttanim qMan Dios, iky tzeˈnqeku txqan txˈuˈj xoˈj kyxol rit.
Exla iteˈ junjun kyxola, a kchi jawil weˈks xnaqˈtzil kyeˈ yol, a nya twutzx, tuˈn kyxi lipe nimil kyiˈj.
Tuˈnpetziˈn, kykaˈyink kyibˈa, ex kynaˈntza, qa toj oxe abˈqˈe, qˈijl ex qnikyˈin, mina ẍin sikytiˈy, ex ma tzˈetz taˈl nwutza, tej nqˈoˈn tumil kujxix wen teyile junjun kyeˈ.
Atzin jaˈlin, werman, chi Pabl, kchi xel woqxeniˈn toj tqˈobˈ qMan Dios, ex teˈ Tbˈanil Tqaniljo tkˈuˈjbˈil, quˈn at te tipin, tuˈn kychˈiya tuˈn toj kynimbˈila, ex tuˈn ttzaj tqˈoˈn kyeˈy, a jotxjo o tzaj ttziyin teˈ xjan Ttanim.
Ntiˈ weˈ waj, a pwaq, exsin xbˈalin te jun aˈla;
qalaˈ bˈin kyuˈn, qa ma chin aqˈniˈn kyukˈax nqˈobˈa, tuˈn tjyetjo, a iltaq tiˈj weˈy ex te kyeˈ iteˈtaq wukˈiy.
Kukx ma chin xnaqˈtzinjiy kyeˈy, tzeˈn tumil tuˈn qaqˈnin, ex tuˈn qmojin kyiˈjjo aye atx taj kye; tuˈn kytzaj naˈyitjo Tyol qAjaw Jesús, aj tqˈma: Nimxixtljo tzaljbˈil tzeˈn nxi qqˈoˈn, tzeˈnkuljo tuˈn ttzaj qtzyuˈn.
Tej tbˈaj tqˈmaˈn Pabl ikyjo, bˈeˈx kubˈ meje, ex naˈn Dios kyukˈa kykyaqilx.
Jotx i bˈaj oqˈ, bˈaj kychleˈn kyibˈ, ex el kymaˈtzin Pabl.
Ex nimx i jaw bˈisinj nimil, quˈn tuˈn otaq tqˈma Pabl, qa nlay tzˈiwle juntl majl kyuˈn. Texjo or anetziˈn, i xiˈ waˈbˈilte tzmax jaˈ taˈyetaq bark.

21

Tej tel qpaˈn qibˈa kyiˈj nimil, o okxa toj bark. Bˈeˈx o xiˈy tzma toj tnam Cos, ex tojxi juntl qˈij, o kaniˈn toj tnam Rodas, ex antza, o xiˈyila tzma Pátara.
Toj Pátara, el jyet jun bark quˈn, a kyjaˈtaq t‑xiˈ tzma Fenicia. O okxa toj, exsin o xiˈtza.
Tzuntaq nqo bˈeta ikyjo, tuˈn qxiˈy tzma Siria, tej qlontiˈy chˈin txˈotxˈ toj ttxuyil aˈ, ex toj tumil qẍnayaja, Chipre tbˈi. Atzaj teˈ qkaniˈn toj txˈotxˈ Siria, o okxa toj tnam, Tiro tbˈi, quˈn iltaq tiˈj tuˈn tkyij tiqitz bark.
Antza, el jyet txqan nimil quˈn, ex wuq qˈij o kyija kyukˈa. Me otaq tzul jun tqanil tuˈn Xewbˈaj Xjan kye nimil antza. Tuˈntziˈn, xi kyqˈmaˈn te Pabl, tuˈn mi txaˈye tzma Jerusalén.
Exla qa kykyˈeˈtaq nimil tuˈn t‑xiˈ Pabl, me bˈeˈx o xiˈy noqx teˈ tbˈajjo wuq qˈij. Kykyaqilxjo nimil tukˈa kyxuˈjil exqetziˈn kykˈwal i tzaj waˈbˈil qeˈy tzmax ttzi ttxuyil aˈ. Atzaj teˈ qula antza, bˈeˈx o kubˈ mejeˈy, ex o naˈn Dios.
Texjo or ikyjo, bˈeˈx i kyij qqˈolbˈiˈn qejiˈy ayej nimil, exsin o jaxtza junx tukˈa Pabl toj bark. Ayetzin kyetz, bˈeˈx i meltzˈaj kyja.
Tbˈajlinxitzin ikyjo, o kaniˈn tzma Tolemaida. Antza, o qˈolbˈiniˈy kyukˈa nimil, ex axsa, o kyijiˈy kyukˈa jun qˈij.
Tojxi junxil qˈij, o etza antza, ex o ula toj tnam Cesarea, jaˈ najletaqjo jun qˈmal Tbˈanil Tqanil, Lip tbˈi, a toktaq te kyajlal wuq mojil kye tsanjil. O ikyˈa toj tja, ex antza, o kyijiˈy tukˈa.
Kyajetaq te Lip tkˈwal kuˈxin txin, a naˈmxtaq kymeje, exsin nchi qˈumlajtaq tiˈjjo otaq tqˈma Dios kye.
Otaq xi bˈaj ilaˈ qˈij quˈn antza, tej tul jun ichin, a yolil Tyol Dios, Agabo tbˈi, tzajnintaq toj txˈotxˈ Judey.
Tej tpon qkˈatza, tzaj ttzyuˈn tkˈalbˈil Pabl, ex tukˈa anetziˈn, i ok tkˈloˈn tqˈobˈ exqetziˈn tqan, te yekˈbˈil teˈ tiˈjjo tuˈn tikyˈx tiˈj Pabl, exsin tqˈma kyjaluˈn: Tqˈma Xewbˈaj Xjan, chi Agabo, qa toj tnam Jerusalén, kkˈletileˈ tajaw kˈalbˈil luˈn kyuˈn aj Judiy, exsin kxel qˈoˈn toj kyqˈobˈ nya Judiy.
Tej qbˈintejiˈy ikyjo, exqetziˈn aj Cesarea, o kubˈsin qwutza te Pabl, tuˈn mina txiˈye tzma Jerusalén.
Me tzaj ttzaqˈwin Pabl kyjaluˈn: ¿Tiquˈn nchi oqˈa, ex tuˈn ikyjo, bˈeˈx nchin jaw bˈisiˈn? Qˈoˈnx we wibˈ, nya noq oˈkxjo tuˈn nkubˈ kˈloˈn, qalaˈ ex qa majx tuˈn nkyima toj Jerusalén, noq tuˈn tpajjo nnimbˈila tiˈj Jesús, a tAjaw Tkyaqil, chi Pabl.
Bˈeˈx xi qtzaqpiˈn, quˈn tuˈn mix kubˈe tkˈuˈj quˈn, exsin xi qqˈmaˈntza te: Kˈaˈ tbˈinche tAjaw Tkyaqil tajbˈil tukˈiy.
Tbˈajlinxitziˈn ikyjo, bˈaj qbˈinchin qibˈa, tuˈn qtzaja tzma Jerusalén.
I tzaj jun jteˈbˈin nimil te aj Cesarea qukˈiy. Ayetziˈn i tzaj qˈinqejiˈy toj tja Mnasón, jun ichin te Chipre. Nimiltaqjo xjal anetziˈn atxix ojtxe, ex ataqtzintza tuˈn qkyijiˈy tukˈa.
Tej qjapiˈn Jerusalén, toj tzaljbˈil o kubˈ ayoˈn kyuˈn nimil antza.
Tojxi junxil qˈij, xtaˈj Pabl qukˈiy qˈolbˈil teˈ Santyaw; ex antza, iteˈyetaqjo kykyaqil nejinel kyxol Ttanim Dios.
Qˈolbˈin Pabl kye, ex texjo or anetziˈn, ok ten qˈmalte, tzeˈnxix toketaqjo jotxjo jniˈ otaq bˈant tuˈn, tiˈj tbˈi Dios, kyxol aj nya Judiy.
Tej kybˈinte ikyjo, i nimsin tbˈi qMan Dios, exsin xi kyqˈmaˈntz te Pabl kyjaluˈn: Kutzin, ay erman, chi Santyaw te Pabl. Ma tzˈok tkaˈyiˈn, qa ilaˈ mil xjal kyxol Judiy o chi nimin, ex kykyaqilx n‑ok tilil kyuˈn, tuˈn qok lipe tiˈj tkyaqil tkawbˈil Moisés.
Ex o tzˈok qˈmaˈn tiˈja, qa o kyij tiˈjlinjiy tkawbˈil Moisés, ex qa o chex t‑xnaqˈtzin te kykyaqil Judiy, a najleqe toj junxil txˈotxˈ, tuˈn mi kubˈ kynimineˈ a o tzaj tqˈmaˈn Moisés, ex tuˈn o t‑xi tqˈmaˈn kye tuˈn mina tzˈok qitit jun techil tiˈj kytzˈumil aye neˈẍ, a qˈaqe, ex tuˈn mina kubˈ kybˈinchiˈn tzeˈnku qe qbˈinchbˈin.
¿Tzeˈntzintz? chi Santyaw te Pabl. ¿Tiˈtzin kˈwel qbˈinchintz? Quˈn jotqex qxjalil kchi bˈilte qa ma tzula.
Qalaˈ il tiˈj tuˈn tkubˈ tbˈinchinjiy, a kˈwel qqˈmaˈn: At kyaje ichin nimil tzaluˈn qxol, a il tiˈj tuˈn tkubˈ kynimiˈn jun kyyol bˈantnin tiˈj tukˈa Dios, ikyxjo tzeˈnku kyij ttzˈibˈin Moisés toj Tuˈjil Tyol Dios ojtxe.
Kˈlenqexa tukˈiy, saqsinku tibˈa junx kyukˈa, tzeˈnku qe qbˈinchbˈin, ex chjonkujiy, a kbˈajil kyuˈn, tuˈntzin tel kymitzoˈn tsmal kywiˈ, te yekˈbˈilte, qa ma kubˈ tbˈinchiˈn tzeˈnku tzˈibˈin taˈye toj Tuˈjil Tyol Dios. Tuˈntzintzjo ikyjo, jotx k‑elil kynikyˈ te, qa nya twutzxjo a o kyqˈma tiˈja, qalaˈ mikyxitla teˈ, quˈn majxtla te nkubˈ nimin teˈ Tuˈjil Tyol Dios te qkawbˈil junx qukˈiy.
Ikytzin kye nya Judiyqe, a o chi nimin, ex o txi qtzˈibˈin kye, tzeˈn qe qxim: Tuˈn mina t‑xi kychyoˈn kychibˈjiljo aluˈmj, a nchi kubˈ bˈyet te chojbˈil il kywutz txqantl kydiosxjal; ex tuˈn mina t‑xi kychyoˈn kychibˈjiljo aluˈmj, a njaw kyjtzˈoˈn kyibˈ; ex tuˈn mina chi tzqˈajsin tiˈjjo chikyˈ te kychiˈ, ex nya wen tuˈn kykubˈ kẍe kyukˈa junxil qya, qa nya a kyxuˈjil, quˈn tkyaqiljo lo, manyor tzˈilxix toj kywutz kykyaqil Judiy.
Tbˈajlinxitziˈn ikyjo, bˈeˈx i xi tkˈleˈn Pabl ayej kyaje ichin, ex tojxi juntl qˈij, kubˈ tsaqsin tibˈ junx kyukˈa, tzeˈnku ntene kyxol aj Judiy. Texjo or anetziˈn, bˈeˈx okx tojjo tnejil ja te naˈbˈl Dios, noq tuˈn tqˈmet jtojtaq tuˈn tjapin bˈajjo qˈij, jaˈ tuˈn kynimintaqjo kyyol te Dios, ex jtojtaq tuˈn tkyij tqˈoˈn junjun toyaj.
Chˈixtaq kyjapin bˈajjo wuq qˈij, jun jteˈbˈin Judiy tzajninqetaq toj txˈotxˈ te Asia, iwle Pabl kyuˈn, toj tnejil ja te naˈbˈl Dios, ex bˈeˈx i ja najxjal kyuˈn, ok tzyuˈn Pabl kyuˈn,
ex jaw ẍchˈin kyjaluˈn: Qo kymojintza, ayiˈy aj Israel. Atzin maˈ ichin lo, nbˈet toj tkyaqil twutz txˈotxˈ, ex nxnaqˈtzin kyexjal jotxjo, a nya wen te qtanim, nya wen tiˈj tkawbˈil Moisés, ex a nya wen tiˈjjo tnejil ja te naˈbˈl Dios, a xjanxix wen.
Kyqˈma ikyjo tiˈjjo tnejil ja te naˈbˈl Dios, quˈn otaqxi tzˈiwle Pabl kyuˈn toj tnam junx tukˈa jun nya Judiy te Éfeso, Trófimo tbˈi, exsin kubˈ kybˈisin qa ax Pabl xi qˈintej Trófimo tojjo tnejil ja anetziˈn, quˈn tuˈn nya wentaq toj kykawbˈil aj Judiy tuˈn tokx jun nya aj Judiy toj.
Jotxjo xjal toj tnam jaw tilj, ex kykyaqilx pon rinin. Ok tzyuˈn Pabl kyuˈn, ex el jukikin. Tej kyetz tojjo ja anetziˈn, bˈeˈx etz kyjpuˈn tjpel ja.
Chˈixtaq tkubˈ bˈyoˈn Pabl, tej tbˈintej jun ichin te aj Rom, a tnejil xqˈuqil tnam te Jerusalén, jun tqanil, qa otaq chi jaw tilj kykyaqil xjal.
I ok chmoˈn xoˈl qˈaqˈ, exqetziˈn nejinel tuˈn tnejil xqˈuqil, ex i xi rinin jaˈ iteˈtaqxjal. Tej kylonte xjaljo tnejil xqˈuqil exqetziˈn jniˈ xoˈl qˈaqˈ, bˈeˈx xi kytzaqpiˈn tuˈn kybˈujin tiˈj Pabl.
Bˈeˈxsin ok laqˈe tnejil xqˈuqil kykˈatz, exsin xi tqˈmaˈntz, tuˈn tkuˈx Pabl toj tze, ex tuˈn tok kˈlet kyukˈa kabˈe kxbˈil. Tej tbˈajjo ikyjo, xi tqanintz ankyetaqjo Pabl, ex tiˈchaq otaq bˈant tuˈn.
Me junjunkye jaw ẍchˈinte jun tiˈla, me mikyxi kyuˈn junjuntl. Tuˈntzintzjo, mix bˈante tchikyˈbˈit tuˈn tnejil xqˈuqil, quˈn nimx chˈotjin nbˈanttaq kyuˈnxjal. Tuˈn ikyjo, bˈeˈx xi tqˈmaˈn tuˈn t‑xi qˈiˈn Pabl toj kyja xoˈl qˈaqˈ.
Atzaj teˈ kyjax twutz ja, bˈeˈx jaw iqin Pabl kyuˈn xoˈl qˈaqˈ, quˈn tuˈn tzunxtaq bˈiylajtz kyuˈn xjal,
a lipcheqetaq tiˈj, ex njaw kyẍchˈintaq tuˈn tkyim.
Atzaj teˈ chˈixtaq tokx qˈoˈn Pabl toj kyja xoˈl qˈaqˈ, xi tqanin te tnejil xqˈuqil. Chiˈ kyjaluˈn toj tyol: ¿Noqit aku chin yolin chˈiˈn tukˈiy? chi Pabl. Jaw kaˈylaj tnejil xqˈuqil tuˈn tyol, exsin xi ttzaqˈwintz: ¿Bˈaˈntzin te yolin toj griego? Bˈaˈn, chi Pabljo.
Xitzin tqˈmaˈn tnejil xqˈuqil: ¿Ma nyatzin tejiy aj Egipto, a xi t‑xikyˈbˈin jun qˈoj qiˈja aj Romqoˈy, a atxix ojtxe, exsin extza toj kˈul kyukˈa kyaje mil bˈyol xjal?
Xitzin ttzaqˈwin Pabltz: Mina. Ayin wejiˈy jun aj Judiy, ex at woklin kyxol aj Rom, quˈn antza ẍin itzˈjiˈy toj tnam, Tarso tbˈi, toj txˈotxˈ Cilicia, jun tnam nimxix toklin kye aj Rom. Tuˈnpetziˈn, bˈinchin t‑xtalbˈila. Qˈontza ambˈil weˈy, noq tuˈn nyoliˈn chˈin kyexjal.
Kutzin, chi tnejil xqˈuqil. Jawtzin weˈ Pabltz twutz ja, ex tukˈa tqˈobˈ, xi tyekˈin tuˈn mina chi chˈotjexjal. Atzaj teˈ kykubˈ numj kykyaqilx, jawtzin yolintz toj kyyol aj Judiy, ex tqˈma:

22

Noq same ayiˈy tata exqetziˈn nxjalil, chi Pabl, kybˈintzinjiˈy a kxeˈl nqˈmaˈn kyeˈy te kolbˈil weˈy.
Atzaj teˈ tel kynikyˈxjal, qa toj kyyol nyolintaq Pabl, ntiˈx chˈin jaw chˈotj. Ok tenl Pabl yolil kyjaluˈn:
Aj Judiyqiˈn weˈ. Antza ẍin itzˈjiˈy toj tnam Tarso te txˈotxˈ Cilicia. Me antza ẍin jaw chˈiyiˈy tzaluˈn toj Jerusalén, ex ma chin xnaqˈtzajtza tuˈn Gamaliel, tzeˈnkuxixjo ntqˈmaˈn kykawbˈil ojtxe qxjalil. Kukx o tzˈok tililjo wuˈn, tuˈn wajbˈin te qMan Dios tukˈa tkyaqil wanmiˈn, tzeˈnkuxjo n‑oke kyeˈ kyuˈn, te qˈij jaˈlin.
Me a ojtxe, ma chin lajoˈn, tuˈn kykyimjo kykyaqil nimil wuˈn, a lipcheqetaq tiˈjjo Tbˈanil Tqanil. O chi okx ntzyuˈn, ex o chi kux nqˈoˈn toj tze, exla qa ichin mo exla qa qya.
Jotxjo luˈn bˈin ex ojtzqiˈn tuˈn tnejil pale, exqetziˈn nim kyoklin kyxola, ayiˈy Judiyqiˈy. Iteˈ uˈj tzaj kyqˈoˈn weˈy, chi Pabl, tuˈn kykanin kye qxjalil Judiy te Damasco; in xtaˈja antza jyolkye nimil, tuˈn kytzaj wiˈn tzaluˈn toj Jerusalén, ex tuˈn kykubˈ kawit.
Me tzuntaq nchin bˈeta ikyjo, ex chˈixtaq nkaniˈn toj Damasco, bˈalaqa kabˈlaj or ikyjo, noqx nnaˈbˈinkuy, tej tul tilkˈaj wiˈjaliˈy jun tqan tzaj tzajnintaq toj kyaˈj.
Ex tuˈn ikyjo, bˈeˈx nkubˈ tzˈaqa twutz txˈotxˈ, ex xi nbˈiˈn tqˈajqˈojil jun tqˈajqˈojil yol. Chiˈ kyjaluˈn: Saulo, Saulo, ¿Tiquˈn nchin lajchiˈy tuˈn?
Xitzin nqanintza: ¿Ankye te, Tata? Tzajtzin ttzaqˈwintz weˈy: Ayin wejiˈy Jesús aj Nazaret, ex ayinxjiˈy, a nchin el tikyˈiˈn.
Ayetzin kyej nchi bˈettaq wukˈiy, iwle spikyˈimil kyuˈn, ex tuˈntzintzjo, bˈeˈx jaw xobˈ, me mix i kybˈiˈye tqˈajqˈojil tyoljo, a nyolintaq weˈy.
Xi nqaniˈn: ¿Tiˈtzin kˈwel nbˈinchintza, Tata? Tzajtzin tqˈmaˈn Tata weˈy kyjaluˈn: Weˈksa, ex qˈinx tumil tbˈey tzma Damasco. Antza, ktzajil qˈmaˈne tey tkyaqiljo a il tiˈj tuˈn tkubˈ tbˈinchiˈn.
Me tuˈn bˈeˈx in kyij moẍixa, tuˈn spikyˈimil, noqtzin i xi xkoˈntza tzma Damasco kyuˈnj wukˈiy.
Antza, chi Pabl, taˈyetaq jun ichin, Ananías tbˈi, jun xjal at‑xixtaq tchewil qMan Dios tiˈj, ex nkubˈ tnimintaqjo tkawbˈil Moisés. Tuˈntzintzjo, kykyaqiljo Judiy, a najleqetaq toj Damasco, tbˈanilxtaqjo kyyol tiˈj.
Ul Ananías lol weˈy. Atzaj teˈ tul, tzaj tqˈmaˈn weˈy kyjaluˈn: Ay, werman Saulo, chi kˈant juntl majljo twutza. Texjo or anetziˈn, bˈeˈx i kˈant nwutza. Tuˈnpetziˈn, bˈeˈx nliˈy Ananías.
Tzajtzin tqˈmaˈnl kabˈe tyoltz weˈy: A kyDios qxeˈchil, ma jaw skˈontiy, tuˈntzin tel tnikyˈa tiˈjjo tajbˈil, ex tuˈntzin tok tkaˈyin Jesús, a jikyinxix, ex tuˈn tbˈintejiy tyol, a aku yolinte.
Quˈn ate k‑yolilte kye kykyaqil xjal, ex axa kxel qˈmante tiˈjjo ma tliy, ex ma tbˈiy.
Atzin jaˈlin, ntiˈl tuˈn tkubˈ tyoˈn. Weˈksa, ex kux kuˈxa toj aˈ, te jawsbˈil aˈ, ex naˈn tbˈi tAjaw Tkyaqil, tuˈn ttxjet tanmiˈn, ex tuˈn kynajsit tila.
Atzaj teˈ nmeltzˈaja, chi Pabl, tuˈn wula toj Jerusalén, in xtaˈja tojjo tnejil ja te naˈbˈl Dios, tuˈn nnaˈn Dios. Nliˈy ikyjo, tzeˈnku jun wutzikyˈ.
Nliˈy tAjaw Tkyaqil, ex tzaj tqˈmaˈn weˈy: Qˈinx tibˈa, ex ajqelin wen tuˈn texa toj Jerusalén, quˈn nlayx kubˈ kybˈiˈn t‑xjalila, ex nlayx tzˈel kynikyˈ tiˈjjo o tqˈmay wiˈja.
Xitzin nqˈmaˈntza: Ay wAjaw, ¿Tiquˈnil qa nlay kubˈ kybˈiˈn? ¿Ma nya aj Judiyqiˈn? Ex bˈin kyuˈn, qa nchinktaqa tojile tkyaqil ja te kynaˈbˈl Dios Judiy, ex nchex wintaqa toj tze aye nchi nimintaq tiˈja, ex tzuntaq nchi kubˈ nbˈyoˈn.
Ex intintaqa antza, tej tkubˈ bˈyoˈn taqˈnila, Esteban tbˈi, a nqˈumlajtaq tiˈja. Xi nqˈmaˈn, tuˈn tkubˈ bˈyet. Ex majx, ayiˈn in ok te xqˈuqil teˈ kyxbˈalin, a kubˈ bˈyonte Esteban.
Me atzin tzaj tqˈmaˈn wAjawiˈy: Mina, chiˈ. Qalaˈ kux txiy, quˈn ayiˈn chin xel chqˈontiy kyxoljo nya Judiy, a najchaq iteˈ.
Tzuntaq nchi bˈin xjal tiˈjjo lo. Me atzaj teˈ kybˈinte, qa il tiˈj tuˈn t‑xiˈ Pabl kyxol nya Judiy, bˈeˈxsin jaw kyẍchˈintz kyjaluˈn: Nya bˈaˈn tuˈn tanqˈin ichin lo twutz txˈotxˈ. Il tiˈj tuˈn tkyim.
Ex i oktzin tentz ẍchˈil, ex xolpil teˈ kytxoˈw, ex jaw kychtoˈn quq toj kyqˈiqˈ.
Xitzin tqˈmaˈn tnejil xqˈuqil, tuˈn tokx qˈoˈn Pabl toj kyja xoˈl qˈaqˈ, ex xi tqˈmaˈn, tuˈn tbˈaj laqtzˈin, tuˈntzintla tkubˈ tpaˈn Pabl til, ex tiquˈn otaq chi jaw ẍchˈin xjal tiˈj.
Me atzaj teˈ tkˈlet, ex tuˈntaq tok laqtzˈin, xi tqanin Pabl te xoˈl qˈaqˈ, a attaq antza. Chiˈ kyjaluˈn: ¿Ma attzin kyeˈ kyoklin, tuˈn tok laqtzˈit jun xjal, a at toklin te Rom, ex naˈm tok toj paˈbˈin?
Tej tbˈijtej yol lo tuˈn xoˈl qˈaqˈ, bˈeˈx xtaˈj qˈmalte te tnejil xqˈuqil, ex chiˈ kyjaluˈn: ¿Tzeˈntzin k‑okila luˈn tuˈn? ¡Te aj Rom te ichin! chiˈ.
Atzin tej tnejil xqˈuqil, bˈeˈx ok laqˈe tkˈatz Pabl, ex xi tqanin: ¿Ma twutzxsiˈn qa at toklin kyxol aj Rom? Twutzx teˈ, chi Pabljo.
Xitzin tqˈmaˈn tnejil xqˈuqiltz kyjaluˈn: Nimx pwaq bˈaj wuˈn, tuˈn tlaqˈetjo wokliˈn kyxol aj Rom. Ex ¿Yajnajtziˈn tetza? Xi ttzaqˈwin Pabl: Me ayintzin weˈ, at weˈ woklin, quˈn antza ẍin itzˈjiˈy.
Tuˈntziˈn toklin Pabl, bˈeˈx el kypaˈn kyej xoˈl qˈaqˈ kyibˈ tiˈj, ayej tuˈntaq kyok laqtzˈinte, ex majx tej tnejil xqˈuqil, bˈeˈx tzaj t‑xobˈil, tuˈn otaq bˈaj tkˈloˈn.
Tojxi junxil qˈij, tajtaq tej tnejil xqˈuqil, tuˈn tbˈinte tiˈjxixjo til Pabl toj kywutz Judiy. Tuˈntziˈn, bˈeˈx el tpjuˈn, exsin xi tqˈmaˈn, tuˈn kyok chmetjo kynejil pale, exqetziˈn tkyaqil Sanedrín, a tnejilxix chmobˈl kyxol aj Judiy. Texjo or anetziˈn, etz qˈiˈn Pabl, ex kubˈ qˈoˈn kywutz kykyaqil kawil.

23

Xitzin tkaˈyin Pabl toj kywutzjo tkyaqil Sanedrín, ex xi tqˈmaˈn: Ayiˈy werman, atxix ojtxe ex loqin lo, bˈaˈn o chin anqˈiniˈy twutz qMan Dios, ex ntiˈx ma kux chyoˈn toj wanmiˈn.
Atzin tej tnejilxix pale, Ananías tbˈi, xi tqˈmaˈn kyeˈ, a iteˈtaq nqayin tkˈatz Pabl, tuˈn tokx kypoqˈchin toj ttzi.
Me atzin te Pabl xi tqˈmaˈn: Ex k‑okilx poqˈchin te toj ttzi tuˈn Dios, ay xmiletzˈ, quˈn qa qˈuqliy antza te kawil, ex tzeˈnxix kawbˈil, ¿Titzin quˈntz ma kyij ttzaqpiˈntza kawbˈil, exsin ma tzaj tqˈmaˈntza, tuˈn tokx poqˈchin toj ntziˈy kyuˈn? chi Pabl.
Ayetzin kyej iteˈtaq antza, xi kyqˈmaˈn te Pabl: ¿Ma ikytzin nyasinejiy tiˈj tnejilxix tpale qMan Dios?
Xitzin tqˈmaˈn Pabl: Ayiˈy werman, noq sameqiˈy, quˈn nya bˈintaq weˈ wuˈn, qa a tnejilxix paleˈ; quˈn toj Tuˈjil Dios ntqˈmaˈn kyjaluˈn: Mina qanbˈin tiˈjjo kawil toj ttanim.
Texjo or anetziˈn, el tnikyˈ Pabl, qa attaq kabˈe chˈuq xjal toj Sanedrín: Jun chˈuq Sadusey ex juntl Parisey. Tuˈntzintzjo, jaw yolin Pabl kujxix wen: Ayiˈy nxjalil, Pariseyqin weˈ, ex tzajninqiˈn tiˈj t‑xeˈchil Parisey. Exsin atzin jaˈlin, nchin oka toj paˈbˈin, noq tuˈn nxi nnimiˈn, qa nchi jatz anqˈin juntl majljo kyimnin.
Atzaj teˈ tbˈaj tqˈmaˈn Pabl ikyjo, bˈeˈxsin i ok ten Parisey ex Sadusey chˈotjil kyxolx. Tuˈntzintzjo, el kypaˈn kyibˈ
quˈn ayetzin kye Sadusey nkyqˈmaˈn, qa mina nchi jatz anqˈin juntl majl kyimnin, ex qa ntiˈqe t‑anjel Dios exqetziˈn jniˈ xewbˈaj. Me ayetzin kye Parisey nimin tkyaqiljo luˈn kyuˈn.
Kykyaqilx nchi jaw ẍchˈintaq, ex iteˈ junjun te jun chˈuq xnaqˈtzbˈil te kawbˈil, a iteˈkxtaq kyxol Parisey, jaw weˈks ex kyqˈma: A ichin lo, ntiˈ tkyˈi ma bˈant tuˈn. Bˈalaqa ma yolin tukˈa jun t‑anjel Dios mo tukˈa jun xewbˈaj.
Me quˈn noqxtaq kyjaˈtaq kyjaw tiljxtaq kyexjal; tuˈntzintzjo, bˈeˈx tzaj t‑xobˈiljo tnejil xqˈuqil, quˈn kubˈ tbˈisin, qa akutaq kubˈ kybˈyoˈn Pabl. Tuˈnpetziˈn, xi tqˈmaˈn, tuˈn kytzaj txket jun jteˈbˈin xoˈl qˈaqˈ, tuˈn tex qˈiˈn Pabl, ex tuˈn t‑xi qˈiˈn juntl majl toj kyja xoˈl qˈaqˈ.
Tojxi junxil qnikyˈin, ok tyekˈin tAjaw Tkyaqil tibˈ te Pabl, ex tqˈma: Qˈinks tibˈa, Pabl, quˈn ikyxjo tzeˈnku ma yolin wiˈja tzaluˈn toj Jerusalén, ikytzin k‑okila tuˈn toj Rom.
Atzin tej qsqix, i kyij jun jteˈbˈin Judiy toj wen, tuˈn tkyim Pabl kyuˈn. Kubˈ kyqˈmaˈn kyxolx kyjaluˈn: Kˈwel qkˈluˈn twutz Dios, qa nlay qo waˈn, ex qa nlay qo kˈwan, qa mina xkyim Pabl quˈn.
Bˈalaqa iteˈtaq kaˈwnaq kybˈajjo ichin, a otaq kubˈ kykˈluˈn kyyol.
I xiˈtzintz jaˈ iteˈtaqjo kynejil pale exqetziˈn nim kyoklin kyxol Judiy, ex xi kyqˈmaˈn: Ma kubˈ qkˈluˈn qeˈ qyol twutz Dios, qa ntiˈ chˈin kxel qwaˈn, aj qa naˈmxtaq tkyim Pabl quˈn.
Ayetzin kyetza jaˈlin exqetziˈn kybˈajjo kawil Sanedrín, kyqaninxi te tnejil xqˈuqil, tuˈn ttzaj qˈiˈn Pabl kywutza, tuˈn tchikyˈbˈitjo tten chebˈexix wen, me noq tuˈn tsbˈet ikyjo; quˈn awotzinqetza, qo ewila toj bˈe, tuˈn tkubˈ qbˈyoˈn, a naˈmxtaq tul tzaluˈn.
Me jun taljo tanebˈ Pabl, bˈin teˈ, a otaq bˈaj qˈmet, ex bˈeˈx xiˈ qˈmalte te Pabl, a attaq toj kyja xoˈl qˈaqˈ.
Tej tbˈinte Pabl ikyjo, bˈeˈxsin tzaj tqˈolbˈintz jun xoˈl qˈaqˈ, ex xi tqˈmaˈn te: Qˈinxjiy kuˈxin qˈa lo twutz tnejil xqˈuqil, quˈn at jun tyol tuˈn t‑xi tqˈmaˈn.
Bˈeˈxsin xi kˈleˈntz twutz tnejil xqˈuqil, ex tqˈma: Ma chin tzaj ttxkoˈn Pabl, ex ma tzaj tqˈmaˈn weˈy, tuˈn ttzaj winjiˈy kuˈxin qˈa lo tukˈiy, quˈn at jun tyol tuˈn t‑xi tqˈmaˈn tey.
Tzajtzin tzyuˈn tqˈobˈj kuˈxin qˈa tuˈnj tnejil xqˈuqil, ex el kypaˈn kyibˈ tiˈj xoˈl qˈaqˈ, exsin xi tqanintz: ¿Tiˈtzin tuˈn ttzaj tqˈmaˈn weˈy?
Xitzin tqˈmaˈn tej kuˈxin qˈa kyjaluˈn: Ma chi kyij Judiy toj wen, tuˈn t‑xi qanit tey, tuˈn t‑xi qˈiˈn Pabl nchiˈj kywutz qeˈ iteˈkx toj Sanedrín.
Me mina txi ttziyiˈn, quˈn bˈalaqa jun kaˈwnaq ichin kchi ewil toj bˈe, ex kˈwel kyayoˈn, tuˈn tkubˈ bˈyet, quˈn ma kubˈ kykˈluˈn twutz Dios, qa nlay chi waˈn ex nlay chi kˈwan, qa mina xkyim Pabl kyuˈn. Atzin jaˈlin, noq nchi ayon qa kxel ttziyin kye.
Atzin tnejil xqˈuqil ex twaˈbˈin kuˈxin qˈa, ex xi tqˈmaˈn te, tuˈn mix aˈl qe, tuˈn t‑xi tqˈmaˈne a otaq bˈaj tqˈmaˈn.
Tzaj tchqˈoˈn tnejil xqˈuqil, kabˈe xoˈl qˈaqˈ, ex xi tqˈmaˈn kye, tuˈn kyok kyjyoˈn lajaj kˈal xoˈl qˈaqˈ, tuˈn kyxi lipe kyiˈj, lajaj toj jun mutxˈ xoˈl qˈaqˈ kyibˈaj chej, junx kyukˈa lajaj kˈal tukˈa kybˈiybˈil; tuˈn kyxiˈ tzma Cesarea, aj tok bˈeljaj or toj qnikyˈin.
Ex xi tqˈmaˈn, tuˈn kyjyet chej te iqilte Pabl. Ex xi tqˈmaˈn, tuˈn tok kaˈyinxix toj bˈe, tuˈntzintla ntiˈ tkyˈi, aj tkanin twutz tnejil kawil, Félix tbˈi.
Ex xi smaˈn jun uˈj kye, a ntqˈmaˈntaq kyjaluˈn:
Ayiˈn, Claudio Lisias, kxel ntzˈibˈiˈn ex chin qˈolbˈila tey, Félix, ay tnejil kawil, nimxix tokliˈn.
Aye Judiy, a otaq tzˈok kytzyuˈn ichin lo, ex tuˈntaq tkubˈ kybˈyoˈn. Me atzaj teˈ nbˈintiˈy, qa jun xjal nimtaq toklin toj Rom, bˈeˈxsin in xiˈtza kyukˈa nxoˈl qˈaqˈa, ex bˈeˈx tzaqpaj wuˈn.
Me quˈn wajtaqa, tuˈn nbˈintiˈy tiˈtaq til, bˈeˈxsin xi wiˈntza kywutz Sanedrín.
Ex antza nbˈiyiˈy, qa nya nim til, qa noq tuˈn kynimbˈil tiˈj kykawbˈil Judiy. Tuˈn ikyjo, bˈin wuˈn, qa nya il tiˈj tuˈn tkubˈ bˈyet, nipela noq tuˈn tkuˈx toj tze.
Me ma nbˈiˈy, qa ma chi kyij Judiy toj wen tuˈn tkubˈ bˈyet. Tuˈntziˈn, ma txi nchqˈoˈn twutza, ex ma txi nqˈmaˈn kye nchi stzˈimin tiˈj, tuˈn t‑xi kychikyˈbˈin twutza, a tiˈ kyaj tiˈj.
Xitzin xkoˈn Pabl, ex xi qˈiˈn toj qnikyˈin kyuˈn xoˈl qˈaqˈ, tuˈn kykanin toj Antípatris, tzeˈnkuxjo otaq tzaj qˈmaˈn kye.
Ayetzin kyej xoˈl qˈaqˈ, aye i xiˈ tuˈn kyqan, bˈeˈx i meltzˈaj kyeˈ toj Jerusalén, tej qsqix. Ayetzin kyej, a iteˈkxtaq kyibˈaj chej, bˈeˈx xi kyiˈn kyeˈ kybˈe, junx tukˈa Pabl.
Atzaj teˈ kykanin tzma Cesarea, bˈeˈxsin kubˈ kywaˈbˈin Pabl twutz Félix, a tnejil kawil, exsin xi kyqˈoˈn uˈj, a xi ttzˈibˈin tnejil xqˈuqil.
Tbˈajlinxiˈ uˈjin uˈj, xi tqanin Félix te, jaˈtaq tzajnin Pabl. Atzaj teˈ tbˈinte, qa te Ciliciataq,
xitzin tqˈmaˈn: Kˈaˈ kubˈ nbˈiˈn tzmaxi aj kyuljo a nchi stzˈimin tiˈja. Texjo or anetziˈn, bˈeˈx xi tqˈmaˈn, tuˈn tkubˈ xqˈuqit Pabl tojjo ja, jaˈ nkawinetaq Herodes.

24

Otaqxi bˈaj jweˈ qˈij, tej tkanin tnejilxix pale, Ananías tbˈi, tzma Cesarea, junx kyukˈa jun jteˈbˈin nim kyoklin kyxol Judiy, ex tukˈa jun qˈol tumil, Tértulo tbˈi. Kykyaqilx i kanin twutz Félix, a tnejil kawil, tuˈn kyyolin txqan yol te patilte Pabl.
Atzaj teˈ ttzaj qˈiˈn Pabl, xitzin t‑xikybˈiˈn Tértulo tyol ex tqˈma: Noq samexixa, ex nimxix chjonte kxel qqˈoˈn tey, ay, Tata tnejil kawil, quˈn wen qeˈ qten toj qtanim, ex ntiˈ qˈoj qxola; ex chjonte noq tuˈn t‑xilin tnabˈla, quˈn nimku ma bˈant tuˈn tojjo qtxˈotxˈa.
Ay, Félix, tnejilxix kawil, jotxjo luˈn, n‑ok qajbˈin toj tkyaqil qtxˈotxˈa tukˈa nimxix aqˈbˈil chjonte.
Me nya waja tuˈn tel wiˈn nim ambˈil tey, chtej Tértulo. Chin kubˈsil nwutza tey jaˈlin, tuˈn qtzaj tbˈiˈn chˈin tukˈa twenila.
Ma tzˈel jyetjo ichin lo quˈn, quˈn ma tzul qˈol teˈ jun yabˈil qxola, ex nbˈet twutz tkyaqil twutz txˈotxˈ, tuˈn tokx qˈoj kyxol Judiy, ex axix kynejiljo jun maˈ chˈuq xjal, Nazarenos kybˈi.
Ex majxpe, tnejil ja te naˈbˈl qDiosa, tajtaq tuˈn tbˈaj tyajin. Tuˈnpetziˈn, bˈeˈx ok qtzyuˈn,
me atziˈn tej tnejil xqˈuqil, Lisias tbˈi, bˈeˈx okx tlimoˈn tibˈ, ex tukˈa tkyaqil tipin, bˈeˈx el tiˈn qeˈy,
exsin tzaj tqˈmaˈntz qa iltaq tiˈj tuˈn kyul twutza, aye kyajtaq tuˈn kyqanin tiˈj. Noqit aku txi tqanin te, tuˈntzin tel tnikyˈa, qa tkyaqiljo a ma txi qqˈmaˈn tey, twutzxix.
Kykyaqiljo Judiy a iteˈtaq antza, xi kymujtzˈin qa twutzxjo a otaq bˈaj qˈmet.
Atzin tej tnejil kawil xi tyekˈin tukˈa tqˈobˈ, tuˈn tyolin Pabl. Chi Pabljo, tej tjaw yolin: Noq same, tata. Tukˈa tkyaqil wajbˈila kxeˈl nqˈmaˈn kabˈe tal nyola te kolbˈil weˈy twutza, quˈn bˈiˈn wuˈn, qa ay kawil tojjo txˈotxˈ luˈn, atxix ojtxe.
Ex axa aku txi kaˈyinte tumiljo lo; tzmape kabˈlajaj qˈij, we nponlin toj Jerusalén, tuˈn nkˈuliˈn twutz qMan Dios.
Ex mix jun maj in jyete, qa tzun nchin chˈotje tukˈa jun aˈla, ex mix jaˈ jaw tiljxjal wuˈn toj tnejil ja te kynaˈbˈl Dios Judiy, mo kyoj txqantl ja te naˈbˈl Dios, iˈchaqpetla ttxanila tnam.
Aye xjal lo, chi Pabljo, nlay yekˈit kyuˈn, qa twutzxixjo a ma bˈaj kyqˈmaˈn te patil weˈy.
Me okpetzin kˈwel nqˈmaˈntza, qa nchin ajbˈin te kyDios nxeˈchila, tzeˈnkuxjo ntqˈmaˈn Tbˈanil Tqanil, a tok tbˈi te maˈ chˈuq xjal kyuˈn. Quˈn nxi nnimiˈn a jotxjo tzˈibˈin kyojjo uˈj te kawbˈil, exsin tzˈibˈin kyuˈn yolil Tyol qMan Dios ojtxe.
Ex at jun weˈ oybˈil we tiˈj qMan Dios, tzeˈnkuxjo kye Judiy, qa chi jawil anqˈin juntl majljo kyimnin, aye tbˈanil xbˈant kyuˈn, exqetziˈn nya bˈaˈn xbˈant kyuˈn.
Tuˈnpetziˈn, tok tilil wuˈn, tuˈn ntsaqix wanmiˈn, ex tuˈn tbˈantjo tbˈanilx wuˈn, twutz Dios ex kywutz xjal.
O bˈajxi ilaˈ abˈqˈe, chi Pabl, nbˈetbˈin toj junxil txˈotxˈ, ex ma chin meltzˈaj juntl majla toj ntanima, tuˈn nqˈoˈn mobˈitz kye yaj, ex tuˈn t‑xi nqˈoˈn woyaja te qMan Dios.
Ex tzuntaq nbˈantjo luˈn wuˈn, tej tbˈaj nsaqsin wibˈa, tzeˈnkuxjo nbˈant kyuˈn nxjalila atxix ojtxe. Me ntiˈ chˈin jaw tiljxjal, tej wel jyete toj tnejil ja te naˈbˈl Dios kyuˈn jun jteˈbˈin Judiy tzajninqetaq toj txˈotxˈ te Asia.
Ayepetzintla kye xjaljo ẍi ul patil weˈy twutza, qa at wila toj kywutz.
Exsin qa minatz, bˈaˈn tuˈn ttzaj kyqˈmaˈn a iteˈ tzaluˈn, qa at jun wila el jyet toj kywutz, tej nteˈn kywutzjo xjal lo, ex kywutz kykyaqil kawil toj Sanedrín.
Metzin qa at wiltza tiˈjjo, tej tjaw nẍchˈiˈn kyxol: Loqin intiˈn tzaluˈn toj Sanedrín kywutza, ayiˈy kawil, noq tuˈn nxi nnimiˈn, qa chi jawitz anqˈin juntl majl kykyaqil kyimnin, chi Pabl.
Tej tbˈinte Félix ikyjo, bˈeˈx kyij tqˈoˈnjo luˈn toj junxil qˈij, quˈn bˈiˈntaqxix tuˈn, tzeˈn tzˈelpine Tbˈanil Tqanil. Xi tqˈmaˈn kyjaluˈn: Tzmaxi aj tuljo Lisias, a tnejil xqˈuqil, atzin ktzajil qˈmaˈntexixjo weˈy, tiˈjjo nbˈaj kyiˈja.
Exsin xi tqˈmaˈn Félix te jun xoˈl qˈaqˈ, qa il tiˈj tuˈn tok xqˈuqit Pabl, me tuˈn t‑xi qˈoˈn chˈin tzaqpibˈl te, ex tuˈn t‑xi qˈoˈn ambˈil kye tukˈa, tuˈn tok kaˈyin.
Otaqxi bˈaj jun jteˈbˈin qˈij, tej tkanin juntl majl Félix junx tukˈa t‑xuˈjil, aj Judiytaq, Drusila tbˈi, exsin xi tqˈmaˈntz, tuˈn t‑xi txokbˈaj Pabl, ex antza kubˈe tbˈiˈne, tej tok ten Pabl yolil tiˈjjo qnimbˈil tiˈj qAjaw Jesucrist.
Bˈeˈx jaw xobˈ Félix, tej tok ten Pabl yolil tiˈjjo, qa il tiˈj jun chwinqil jikyin, ex tuˈn tkubˈ qtzyuˈn qibˈ, ex tiˈjjo jun kawbˈil tuˈn Dios, a naˈmx tul kanin. Tbˈajlinxitziˈn ikyjo, xi tqˈmaˈn te Pabl: Kux txiy jaˈlin. Ktzajil nqˈolbˈin juntl majla, aj tten ambˈil wiˈja.
Atzin te Félix, tzuntaq nyon teˈ, qa akutaq t‑xi tqˈoˈn Pabl pwaq te, tuˈn t‑xi ttzaqpiˈn. Tuˈnpetziˈn, ilaˈ maj txket Pabl tuˈn, tuˈn tyolin tukˈa.
Japin kabˈe abˈqˈe ikyjo; me tbˈajlinxiˈ, bˈeˈx el tej Félix te kawil, ex okx Porcio Festo te t‑xel. Me atzinte Félix tajtaq teˈ, tuˈn tkanbˈitjo kyajbˈil aj Judiy tuˈn. Tuˈnpetziˈn, bˈeˈx kyij qˈoˈn te Pabl toj tze.

25

Kanin te Festo, tuˈn tkubˈ qe tojjo toklin te kawil, ex tbˈajlinxiˈ oxe qˈij, bˈeˈx ex toj Cesarea, tuˈn tkanin tzma Jerusalén.
Atzaj teˈ tkanin Festo, bˈeˈx i pon kychmoˈn kyibˈjo kynejil pale, junx kyukˈa Judiy, a nimxix kyoklin, te qˈmalte tiˈchaqjo til Pabl.
Xi kyqanin, ex i kubˈsin kywutz te Festo, tuˈn t‑xi qˈiˈn Pabl Jerusalén, quˈn tuˈn antza toj Cesarea taˈyetaq, ex otaq bˈaj kyximin, qa tuˈntaq tkubˈ kybˈyoˈn Pabl toj bˈe.
Me xi ttzaqˈwin Festo kyjaluˈn: Lu te Pabl tkuˈx toj tze tzma Cesarea, ex ayinxa, ma chin kubˈ bˈisinte tuˈn nxiˈy antza tojjo jteˈbˈin qˈijl, chiˈ.
Tuˈnpetziˈn, aye kawil kyxola, il tiˈj tuˈn kyxiˈ wukˈiy tzma Cesarea, te patil te Pabl tuˈn kyyolin antza, qa at til toj kywutza.
Axsa kubˈ tene te Festo toj Jerusalén bˈalaqa wajxaq mo lajaj qˈijl, ex bˈeˈx meltzˈajl tzma Cesarea. Tej qsqix, kubˈ qe tojjo toklin te kawil, ex xi tqˈmaˈn, tuˈn t‑xi qˈiˈn Pabl.
Tej tokx Pabl, bˈeˈx i ok laqˈe Judiy tkˈatz, ayej tzajninqetaq toj Jerusalén. Exsin ok tentz qˈmalte, qa nimku til Pabl, me ntiˈ jun yekˈinte qa twutzx.
Chitzin Pabljo kyjaluˈn, tej tkolin tiˈjx: Ntiˈ jun weˈ wil ma kuˈx, quˈn ntiˈ nya bˈaˈn o bˈant wuˈn tiˈj kykawbˈil Judiy, tiˈjjo tnejil ja te naˈbˈl Dios ex nipe tiˈjjo tnejil kawil te Rom.
Me quˈn tuˈn tajtaq te Festo, tuˈn tkanbˈitjo kyajbˈil Judiy tuˈn, xitzin tqanintz te Pabl kyjaluˈn: ¿Tajtzin te tuˈn t‑xiy tzma Jerusalén, tuˈntzintla toka toj xjelbˈil antza?
Me xi ttzaqˈwin Pabl kyjaluˈn: Me loqiˈn intin twutza, ay kawil te Rom, quˈn antza tzaluˈn il tiˈj tuˈn woka toj xjelbˈil. Quˈn bˈiˈnxix te tuˈn, qa ntiˈ jun nya bˈaˈn o bˈant wuˈn kyiˈj Judiy.
Qatzin at jun wiltza o kuˈx, a at kyimin tiˈj, nlay kubˈ nxkˈaˈyin wibˈa tuˈn nkyima. Metzin qa nya twutzxjo, a tiˈchaqjo nqˈumlajtz wiˈja, mix aˈl junte at toklin tuˈn nxi qˈoˈn weˈy kye. Tuˈnpetzintzjo, ma bˈaj nkˈuˈja tojjo luˈn jaˈlin. Ok kxel nqaniˈn, tuˈn nxi tsmaˈn twutz César, a tnejilxix kawil te Rom, tuˈn woka toj xjelbˈil tuˈn.
Tbˈajlinxiˈ tqanin Festo kye qˈolte tumil te, tiˈjjo otaq tqˈma Pabl, tzaj tqˈmaˈn kyjaluˈn: Quˈn axa ma tzaj qaninte, tuˈn toka toj xjel tuˈn César toj Rom, mala txiˈtza antza.
Tej kybˈajjo jun jteˈbˈin qˈij, bˈeˈx ul tej nmaq kawil, Agripa tbˈi, junx tukˈa t‑xuˈjil Berenice, tzma Cesarea, tuˈn kyqˈolbˈin te Festo.
Quˈn tuˈn ilaˈ qˈij i ten antza, bˈeˈx ok ten te Festo qˈmalte te Agripa, a tiˈjjo otaq tzikyˈx tiˈj Pabl. Chiˈ kyjaluˈn: At jun ichin tzaluˈn, a kyij qˈoˈn toj tze tuˈn Félix ojtxe.
Tej nteˈn toj Jerusalén, bˈeˈx i pon jniˈ kynejil pale junx kyukˈa nim kyoklin kyxol Judiy qˈmalte tiˈchaqjo til, ex tzaj kyqanin weˈy, tuˈn tkubˈ nkawiˈn.
Me xiˈtzin nqˈmaˈntza kye, qa ajjo kawil te Rom, nya naqˈle, tuˈn tkubˈ tbˈyoˈn jun xjal, qa naˈmxtaq tmeje twutz kyukˈa tajqˈoj, tuˈn tkolin tiˈjx.
Tuˈnpetziˈn, chi Festo, tej kyulj Judiy tzaluˈn, mix kubˈe n‑ayoˈn chˈintla, qalaˈ noqx teˈ qsqix, bˈeˈx in kubˈ qey tojjo wokliˈn, ex xi nqˈmaˈn, tuˈn t‑xi iqˈbˈajjo xjal anetziˈn.
Me ayetzin kyej i ul qˈmal teˈ jniˈ til Pabl, ex ntiˈx i jaw chˈotj tiˈj tiˈchaqjo il, a otaq chi bˈaj nbˈisiˈn.
Noq oˈkx bˈaj kyqˈmaˈn tiˈj, a jniˈchaqjo nbˈaj toj tnimbˈil, ex tiˈjjo jun bˈyal Jesús, a o kyim, me itzˈ, chi Pabljo.
Ayintzin weˈ, mix tene tumil toj nnabˈla, tzeˈn tuˈn toke lo. Xitzin nqanintza te Pabl, qa tajtaq tuˈn t‑xi tzma Jerusalén, tuˈn tok toj xjelbˈil tiˈjjo a otaq bˈaj qˈmaˈn tiˈj.
Me atzinte Pabl otaq tqane teˈ, tuˈn t‑xi nsmaˈn tzma Rom tukˈa tnejilxix kawil tuˈn tok toj xjelbˈil. Tuˈnpetziˈn, bˈeˈx xi nqˈmaˈn tuˈn tten toj tze, tzmaxi aj tten ambˈil weˈy, tuˈn t‑xi smet, chi Festo.
Xitzin tqˈmaˈn Agripa te Festo kyjaluˈn: Ex wajatla weˈ, tuˈn nbˈiˈn tiˈjjo xjal anetziˈn. Atzin te Festo, xi ttzaqˈwin: Bˈeˈx ktbˈibˈilku te nchiˈj.
Toj junxil qˈij, i kanin Agripa ex Berenice twutz ja te kawbˈil, ex i okx tuja tzeˈnqeku kawil, junx kyukˈa kynejil xoˈl qˈaqˈ exqetziˈn xjal, a nim kyoklin toj tnam.
Tqˈma Festo, tuˈn ttzaj qˈiˈn Pabl, ex tqˈma kyjaluˈn: Noq samiy Agripa, ay nmaq kawil, ex kykyaqila xjal a loqiˈy chˈuqleqe tzaluˈn qukˈiy; lu tej xjal lo. Kykyaqilx Judiy nchi qanin tiˈj, i pon qˈmalte weˈy tzma Jerusalén, ex loqe ma chi ul tzaluˈn toj Cesarea qanilte weˈy, tuˈn tkubˈ bˈyet. Tzunx njaw kyẍchˈiˈn wen, ex mina nchi kubˈ qenx.
Metzin wetza te we, chi Festo, nyakutzaj ntiˈ te ma tbˈinche, tuˈn tikyˈxjo luˈn tiˈj. Me quˈn ax ma qaninte, tuˈn tok toj xjelbˈitz tuˈn tnejilxix kawil toj Rom, César Augusto, a nim toklin tbˈi. Tuˈnpetziˈn, ma kubˈ nbˈisiˈn, tuˈn t‑xi smet antza.
Me tuˈn ntiˈxix tumil te weˈy, chi Festo, tzeˈn tyol jun uˈj, tuˈn t‑xi tzˈibˈit te César, a wajawiˈy, a tnejilxix kawil, a tiˈchaq tbˈinchbˈin xjal lo; matzin tzaj wintza kywutza, me twutzxixa ay, nmaq kawil Agripa, tuˈntzintla, aj tbˈaj tqaninjiy jniˈxjo til, matzintla kubˈ ntzˈibˈintza twutz uˈj.
Quˈn nyakuj nya tumiljo te weˈy, a tuˈn t‑xi smet jun xjal nim til, exsin mina txi tzˈibˈit tiquˈnil s‑etza til kyexjal.

26

Xitzin tqˈmaˈn Agripa te Pabl kyjaluˈn: Aku yolin jaˈlin, tuˈn tkolin tiˈjxa. Jawtzin tiˈn Pabl tqˈobˈ, exsin ok tentz yolil. Chiˈ kyjaluˈn:
Noq same, tata. Tzunx nchin tzalaja jaˈlin, ay, nmaq kawil Agripa, tuˈn nim toklin, tuˈn kchin yolila twutza, ex tuˈn tbˈant nklonte wibˈa, tiˈj tkyaqiljo nya bˈaˈn, a ma bˈaj kyqˈmaˈn Judiy wiˈja.
Tzun nchin tzalaja, quˈn tuˈn tojtzqiˈn te, ay Agripa, a jniˈxjo nbˈant toj kychwinqil Judiy exqetziˈn nchi bˈaj yolajtz qxola. Tuˈnpetziˈn, kxel nqanin tey tukˈa tipin tchwinqila, ex tuˈn tkubˈ tbˈiˈnjiy a kxel nqˈmaˈn.
Kykyaqil Judiy bˈilte ex ojtzqiˈn kyuˈn, tzeˈn nchin anqˈiniˈy kyxol, toj weˈ ntxˈotxˈ ex toj Jerusalén, atxixj tej ẍin tzaja toj nqˈayila.
Ex bˈiˈn kyuˈn, ex aku kubˈ kyqˈmaˈn qa kyaj, qa Pariseyqinx weˈ, ex intinkxa kyxoljo chˈuq xjal, a tzunxix kubˈ qniminjiˈy tkyaqil kyxnaqˈtzbˈil Judiy.
Ex atzin jaˈlin, ma chin tzaj qˈiˈn toj paˈbˈin noqxix tuˈn at jun qˈuqbˈil qkˈuˈja tiˈjjo o tzaj tqˈmaˈn qMan Dios kye ojtxe qxjalila.
Ajo kabˈlajaj chˈuq xjal, tyajil Israel, a ojtxe qxeˈchil, loqoˈy nqo ayon tiˈj tuˈn tjapin bˈajjo a tzaj ttziyin qMan Dios qeˈy: Qa il tiˈj tuˈn kyjaw anqˈin juntl majl kyimnin. Tuˈnpetziˈn, nqo kˈulin twutz Dios, ex nqo ajbˈin te, qˈijl ex qnikyˈin. Ay Agripa, noq tuˈnjo qqˈuqbˈil qkˈuˈja lo loqe Judiy nchi patin wiˈja tojjo paˈbˈin jaˈlin.
¿Me tiˈxix quˈn mina nxi kynimin kye, qa kchi jawitz anqˈin juntl majl kyimnin tuˈn qMan Dios?
Ex ikyxtaq wejiˈy nnabˈl ojtxe, chi Pabl, qa iltaq tiˈj tuˈn tkubˈ bˈinchit ilaˈ mibˈin kyiˈjjo kykyaqil, a lipcheqetaq tiˈj tbˈi Jesús aj Nazaret.
Ikytzin bˈantjo wuˈn toj Jerusalén; ilaˈ nimil kux nqˈoˈn toj tze, tej ttzaj kytziyin kynejil pale. Ex atzaj teˈ kykubˈ bˈyoˈn, bˈaˈntaqjo luˈn te weˈy.
Ilaˈ maj, chi Pabl, i bˈaj nbˈyoˈn tuˈntzintla tkyij kytzaqpiˈn kynimbˈil tiˈj Jesús. Ex bˈantjo lo wuˈn toj kykyaqil ja te kynaˈbˈl Dios Judiy. Ex tuˈntaqjo txqan nqˈoja kyiˈj, in ok teˈn lajolkye nya noq oˈkxjo kyojjo tnam te Israel, qalaˈ majx kyojjo tnam te najchaq.
Ay, Agripa, chi Pabl, noq tuˈn nbˈisa ikyjo, bˈeˈx xi wiˈn wibˈa, tuˈn nkaniˈn tojjo tnam Damasco; chqˈoˈn in xiyiˈy tuˈn kykawbˈil kynejil pale.
Me tzuntaq nchin bˈeta ikyjo, otaq tzikyˈ kabˈlaj qˈij, teˈ nlontiˈy jun nim tspikyˈimil, tzaj qoptzˈaj toj kyaˈj, a nimxix chˈintl tqoptzˈajiyil tzeˈnku tqan qˈij, a ox tilkˈajxix wiˈjaliˈy ex kyiˈjjo a nchi bˈettaq wukˈiy.
Qkyaqilxa kubˈ lankˈaj twutz txˈotxˈ, ex nbˈiˈy tqˈajqˈojil twiˈ jun aˈla, a tzaj qˈmante weˈy toj kyyol aj Judiy. Chiˈ kyjaluˈn: ¡Saulo, Saulo! ¿Tiˈn wila ma chin el tikyˈiˈn? Axa n‑ok qˈoˈnte jun mibˈin tiˈjxa, ikyx tzeˈnku jun wakx nkjoˈn, aj tok twaˈbˈiˈn jun ma juchˈ kxbˈil, ex aj qa nya tumiljo nbˈant tuˈn. Xitzin nqˈmaˈntza:
Noq samexixa, wAjawa. ¿Ankye te? Tzajtzin ttzaqˈwin weˈy: Ayin wejiˈy Jesús, ex ayinxjiˈy a ma chin el tikyˈiˈn.
Weˈksa jaˈlin, quˈn ma tzˈok nyekˈin wibˈa tey tuˈntzin tajbˈiˈn weˈy, ex tuˈn tokin te qˈmal teˈ a ma tliy jaˈlin, exsin a naˈmx tlontiy wiˈja.
Kkletila wuˈn kye Judiy ex kyeˈ nya Judiy, quˈn kyxoltzin xjal anetziˈn kxel nchqˈoˈniy jaˈlin.
Kxel nchqˈoˈn kyxol, tuˈntzintla tjqetjo kynabˈl, tuˈntzintla mina chi bˈet toj najin, tzeˈnku jun xjal nbˈet toj qxopin; qalaˈ toj tumilxix, tzeˈnku jun xjal nbˈet toj spikyˈin. Ikytzin kchi elitzeˈ tjaqˈ tkawbˈil tajaw il, tuˈn kyok lipe, ex tuˈn kynimin wiˈja, ayiˈn kyMan ex kyDios. Noq tuˈn ikyjo, knajsitiljo kyil, ex ktenbˈil kyoklin tojjo xjan Ntanima, ayiˈn kyDios.
Ay, Agripa, ikytzin bˈajjo, chi Pabl. Kubˈ nniminjiˈy a tzaj tqˈmaˈn qMan Dios weˈy.
Tnejilxix, xi nqˈmaˈnjiˈy Tbˈanil Tqanil kyeˈ iteˈtaq toj Damasco. Tbˈajlinxiˈ ikyjo, xi nqˈmaˈn kyeˈ iteˈtaq toj Jerusalén, ex te tkyaqil xjal toj tkyaqil txˈotxˈ te Judey. Ex majxjo kyeˈ nya Judiyqe, i tzaj ntxkoˈn, tuˈntzintla kynimin, tuˈn kymeltzˈaj tukˈa Dios, exsin tuˈntla bˈaˈnjo kybˈinchbˈin te yekˈil teˈ kynimbˈil.
Noq tuˈn nyoliˈn kyukˈa nya aj Judiy, chi Pabl, in ok tzyuˈn kyuˈn Judiy toj tnejil ja te naˈbˈl Dios toj Jerusalén, ex kyajtaq tuˈn nkubˈ kybˈyoˈn.
Me noq tuˈn tmojbˈil qMan Dios, loqin intiˈn tzmax tzaluˈn, ex nchin yolin tiˈj Dios kyukˈa kykyaqiljo nimxix kyoklin, exqetziˈn kyukˈa jniˈ txqantl. Kukx nchin yolinjiˈy, ex ntiˈx chˈin ma tzˈok ntzˈaqtziˈn, tzeˈnku kyij tqˈmaˈn Moisés, a yolil Tyol qMan Dios ojtxe, junx kyukˈa txqantl, a tiˈtaqjo tuˈn tbˈaj:
Qa ilxtaq tiˈj tuˈn tkyim Crist, a Klolqe. Me tbˈajlinxitaqjo tkyimlin, axixtaq tnejiljo, tuˈn tjatz anqˈin juntl majl; exsin tuˈn tqˈmetjo kolbˈil te qtanima ex kyeˈ txqantl junxil tnam. Atzin kolbˈil, ikyx tzeˈnku jun tzaj te yekˈbˈil teˈ bˈaˈn.
Tej tbˈaj tqˈmaˈn Pabljo lo, te kolbˈilte, bˈeˈx jaw weqj Festo, ex tqˈma: ¿Qape txˈuˈj taˈya te twiˈ, Pabl? Noq tuˈn nim t‑xnaqˈtzbˈila, jaˈ ma tzˈele txˈuˈj twiˈy.
Me atzin te Pabl xi ttzaqˈwin: Nya txˈuˈjqin weˈ, ay Festo, a nimxix toklina, qalaˈ mikyxi teˈ, quˈn tumilxix ex twutzxixjo, a xi nqˈmaˈn.
Ex luˈpe Agripa lo, a nmaq kawil. Atzin te ojtzqil teˈ, a jniˈchaqjo ma bˈaj nqˈmaˈn. Tuˈnpetziˈn, nchin yolin jikyin wen twutz, quˈn bˈiˈnxix wuˈn, qa bˈin tkyaqiljo luˈn tuˈn, quˈn nya toj ewajil xbˈante, a ma bˈaj nqˈmaˈn.
Ay, Agripa, chi Pabl, ¿Tzuntzin nxi tnimin tejiy a kyyol yolil Tyol Dios? ¡Bˈiˈn we wuˈn, qa nxi tnimiˈn!
Xitzin ttzaqˈwin Agripa: ¿Noqx chˈime xkubˈe nkˈuˈja tuˈn woka te nimil?
Xi ttzaqˈwin Pabl te: Qa noq chˈime mo qa nimxtaq, me noqit iky tajbˈil qMan Dios, nya oˈkxa a ay, nim tokliˈn, qalaˈ kykyaqilxitlaˈ a loqe nchi bˈin wiˈja jaˈlin, tuˈn kyoke nimil tzeˈnku weˈ; me nya kˈloˈnqiˈy tuˈn kxbˈil tzeˈnku weˈ.
Jawtzin weˈ nmaq kawil junx tukˈa t‑xuˈjil, Berenice tbˈi, ex tukˈa Festo, a kawil, ex kykyaqiljo a qˈuqleqetaq antza.
El kypaˈn kyibˈjo kawil, tuˈn kyyolin kyjunalx tiˈjjo til Pabl. Kyqˈma kyxolilex kyjaluˈn: Ntiˈ teˈ ichin til lo te kyimin, ex nya tuˈn tkuˈx toj tze.
Atzin te Agripa xi tqˈmaˈn te Festo: Matla txi tzaqpet te ichin lo, noqit nya ax saj qaninte, tuˈn tok toj paˈbˈin twutz Augusto César, a tnejilxix kawil te Rom.

27

Atzaj teˈ tkubˈ kybˈisiˈn, tuˈn qxi chqˈoˈn tzma Italia, jaˈ taˈ Rom, atzin Pabl exqetziˈn txqantl iteˈtaq toj tze, bˈeˈx i xi qˈoˈn tjaqˈ tkawbˈiljo jun xoˈl qˈaqˈ, Juliotaq tbˈi, a toktaq te tajlaljo jun chˈuq xoˈl qˈaqˈ te Augusto César, a tnejilxix kawil toj Rom.
O okxa toj bark, a attaq toj tnam Adramitio, a chˈixtaq tex tuˈn tkanin kyojjo ilaˈ tnam te Asia, aye iteˈtaq ttzi ttxuyil aˈ. Ex attaq Aristarco qukˈiy, jun xjal aj Tesalónica, jun tnam toj txˈotxˈ te Macedonia.
Ex o xiˈy toj junxil qˈij, ex o kaniˈn toj Sidón. Xi qˈoˈn ambˈil te Pabl tuˈn Julio, noq tuˈn t‑xiˈ qˈolbˈil kyeˈ tukˈa, ex tuˈn tok kaˈyin kyuˈn.
Tej qexa toj Sidón, o ex juntl majla toj bark. Mix bˈante tuˈn qxiˈy jikyin, quˈn qumila ntzaje juˈmintaq kyqˈiqˈ. Tuˈnpetziˈn, xi qtxalpin chˈin qibˈa toj qman qˈobˈa, tuˈn qikyˈxa ttxlajjo txˈotxˈ, Chipre.
O jlajinxi toj ttxuyil aˈ, junx twutzila txˈotxˈ te Cilicia ex Panfilia, ex o kaniˈn tzma Mira, jun tnam toj txˈotxˈ te Licia.
Antza, ele jyete jun bark tuˈn Julio, aj tnejil xoˈl qˈaqˈ. Ajo bark anetziˈn tzajnintaq toj Alejandría. Okxsin qˈoˈntza toj, tuˈn qkaniˈn tzma Italia.
Chebˈexix o bˈeta toj ilaˈ qˈij, ex tukˈa nimxix aqˈuntl, o kaniˈn nqayin tkˈatz Gnido, quˈn njumintaq kyqˈiqˈ wen qwutza. O ikyˈa tkˈatz Salmón, ex o ikyˈa tiˈjxi txˈotxˈ, Creta tbˈi.
Nimx chˈin ikyˈx qiˈja toj qbˈeˈy ttxanila txˈotxˈ. O kanintza tojjo jun najbˈil, Buenos Puertos tbˈi, a nqayin taˈye tkˈatzjo tnam Lasea.
Nimxtaq ambˈil otaq qnajsiˈy, noq tuˈn tpaj kyqˈiqˈ, ex nimxtaq xobˈajil tuˈn qbˈeta toj ttxuyil aˈ, quˈn tuˈn chˈixtaq tok jbˈalil. Tuˈnpetziˈn, xi tqˈmaˈn Pabl jun tumil. Chiˈ kyjaluˈn:
Ayiˈy tata, nkubˈ nnabˈliˈn qa nya bˈaˈn tuˈn t‑xi qiˈn qbˈe, quˈn aku txi mulqˈajjo bark exsin tkyaqil tiqitz. Ex majqox, aku qo kyim.
Me atzin teˈ tnejil xoˈl qˈaqˈ kubˈ tnimiˈn a otaq kyqˈma tajaw, exsin otaq tqˈma qˈiltetaq bark, ex nya a otaq tqˈma Pabl.
Ex tuˈn nya wentaqjo najbˈil anetziˈn tuˈn tikyˈx jbˈalil quˈn antza; tuˈntziˈn, chˈime kykyaqilx kubˈ bˈisinte qa wen tuˈn qexa, ex tuˈn tok qqˈoˈn tilil, tuˈn qkaniˈn tzma Fenice, jun tnam toj txˈotxˈ Creta, a at tumil tjawitz qˈij, ex antza tuˈn tikyˈe jbˈalil quˈn.
Kubˈ kybˈisin, qa akutaq txi qiˈn qbˈeˈy, quˈn noq chˈin njumintaq kyqˈiqˈ tzajnin kubˈl. O etza, ex bˈet bark qjaqˈa toj ttxuyil aˈ ttxlajile Creta.
Me aˈkxtaq tbˈajjo ikyjo, ox juminx txqan kyqˈiqˈ, tzajnin jawl, ex ok peqˈj tiˈj bark.
Oktzin tentz limolte bark. Noqx kubˈ qyoˈn qibˈa te, quˈn tuˈn nlaytaq bˈant qbˈeta jaˈ qajataqa tuˈn tpaj kyqˈiqˈ.
O ikyˈxa tiˈjxi jun tal muchˈ txˈotxˈ tkuˈx toj ttxuyil aˈ, Clauda tbˈi, jaˈ nyale njumintaq kyqˈiqˈjo. Ex tukˈa nim aqˈuntl, jaˈtza qiˈnjiˈy jun tal muchˈ bark te kolbˈil kyexjal, a kˈloˈntaq tiˈjxi bark jaˈ o tokxitaqa.
Tej tjatzjo tal muchˈ bark, oktzin kykˈloˈn kyukˈa lawin aqwil tiˈj tkˈuˈjjo ma tij bark tuˈn mi laqje. Exsin tuˈn nimtaq kyxobˈil tuˈn tkyij txˈaˈyit bark toj tzˈawin, Sirte tbˈi, kutztzin kyiˈn xbˈalin, a jaˈ n‑okxi kyqˈiqˈ te limolte bark. Tuˈntziˈntzjo, xi kytzaqpin kyibˈ, tuˈn t‑xi qˈiˈn bark tuˈn kyqˈiqˈ.
Atziˈn tojjo juntl qˈij, kujxtaq taˈye kyqˈiqˈ ex jbˈal. Tuˈnpetziˈn, i ok ten xoˈl teˈ tiqitz bark toj ttxuyil aˈ,
ex toj toxin qˈij, i ok ten xoˈl teˈ tkyaqiljo a tokxtaq te tzˈaqtzbˈilte bark, a ntiˈxixtaq kyokin, tuˈntzintla mina t‑xi mulqˈaje toj ttxuyil aˈ.
Toj ilaˈ qˈij, mix qlayiˈy tqan qˈij, exqetziˈn kyspikyˈimil cheˈw; ex otaq tzˈel toj qkˈuˈja, qa akutaq qo kleta, quˈn tuˈn nimxtaq jbˈal ex kyqˈiqˈ n‑ok jumintaq tiˈj qbarka.
Quˈn tuˈn ilaˈtaq qbˈaja naˈmxtaq qwaˈn toj ilaˈ qˈij, jawtzin weˈ Pabl kyxolxjal, ex tqˈma kyjaluˈn: Ayiˈy tata, noqit ma kubˈ kyniminjiˈy a xi nqˈmaˈn kyeˈy, tuˈn mina tuˈn qetz toj Creta, minatla sikyˈxjo jniˈ mibˈin quˈn.
Me atzin jaˈlin, mina chi tzaj xobˈa, quˈn ma tzˈok tyekˈin jun t‑angel Dios tibˈ weˈy qnikyˈin, a saj chqˈoˈn tuˈn Dios, a at wokliˈn te, ex nchin ajbˈiˈn te.
Ex saj tqˈmaˈn angel weˈy kyjaluˈn: Mi tzaj xobˈa Pabl, quˈn tuˈn ntiˈ jun mibˈin kykyˈelix tiˈja, quˈn il tiˈj tuˈn t‑xiˈy twutz tnejilxix kawil toj Rom. Ex noq tuˈn tpaja, kykyaqiljo iteˈ tukˈiy toj bark, ok kchi kletil tuˈn Dios.
Tuˈnpetziˈn, ayiˈy tata, chi Pabl, kyinks kyibˈa, quˈn qˈuqle nkˈuˈja tiˈj Dios, qa ikyx kbˈajiljo tzeˈnku ma tzaj tqˈmaˈn angel weˈy.
Me il tiˈj tuˈn tok takpajjo bark tiˈj chˈin txˈotxˈ toj ttxuyil aˈ.
Otaqxi bˈaj kyajlajaj qˈij qbˈetbˈiˈn tojjo ttxuyil aˈ, Adriático tbˈi, antza otaq qo pon suliliˈn tuˈn kyqˈiqˈ. Nikyˈjin aqˈwiljo ikyjo, ayetziˈn aqˈnil toj bark, bˈeˈx i kanin tiˈj, qa chˈixtaq qpon kaniˈn ttzi txˈotxˈ.
Tuˈn ikyjo, kux kymiloˈn jniˈtaq t‑xe ttxuyil aˈ antza, ex te kaˈwnaq vartaq. Kux kymiloˈn juntl majl, tej otaq t‑xi qbˈetiˈn chˈintla, ex oˈkx te lajaj toj kaˈwnaqtaq t‑xe.
Tuˈn chˈixtaq qkaniˈn tkˈatzjo txˈotxˈ, bˈeˈx tzaj kyxobˈiljo aqˈnil, qa akutaq tzˈok takpajjo bark kyiˈj ma tij abˈj, ex toj qxopin. Tuˈnpetziˈn, bˈeˈx kux kyqˈoˈn kyaje kxbˈil tiˈjxi bark, tuˈn mina bˈetl. Tbˈajlinxiˈ ikyjo, i ja naˈn Dios, ex xi kyqanin tuˈn liwey tuˈn qsqix.
Me ayetzin kyej aqˈnil, kubˈ kybˈisin tuˈn kyoq, noq tuˈn kyxobˈil te kyimin. Tuˈntzintzjo, tuˈntaq tkux kyiˈn tal muchˈ bark te kolbˈilkye, ex tuˈntaq tkux kyqˈoˈn jun jteˈbˈin kxbˈil twutz bark tuˈntzintla mina bˈetl.
Me atzin te Pabl xi tqˈmaˈn kye xoˈl qˈaqˈ ex te kynejil. Chiˈ kyjaluˈn: Qa mina ẍi kyijjo aqˈnil toj bark, ayiˈy nlay chi kleta.
Tuˈnpetziˈn, bˈeˈx el kytajkˈin kyej xoˈl qˈaqˈ aqwil, a kˈalbˈil teˈ muchˈ bark, ex bˈeˈx xi kytzaqpiˈn, tuˈn t‑xi mulqˈaj toj ttxuyil aˈ.
Qlixjexix wen, xi toqxenin Pabl kye, tuˈn t‑xi kywaˈn chˈin tiˈ, ex chiˈ kyjaluˈn: Ma bˈajxi kyajlajaj qˈij, ex naˈmx kywaˈn kyeˈ, noq te oybˈil teˈ tiˈ kkyˈelix qiˈj.
Tuˈnpetziˈn, nchin kubˈsin nwutza kyeˈy, tuˈn t‑xi kywaˈn jun tal kywaˈy. Il tiˈjjo lo, qa kyaja tuˈn kyanqˈiˈn, quˈn mix aˈlx junte knajil, ex mixpela jun tsmal kywiˈy knajil toj aˈ.
Tej tbˈaj tqˈmaˈn Pabl ikyjo, jaw ttzyuˈn jun pan, ex kywutz kykyaqil, xi tqˈoˈn chjonte tiˈj te qMan Dios.
Kubˈ tpiẍin Pabl pan, ex ok ten waˈl. Tuˈn ikyjo, jotx jaw qiˈn qibˈa, ex bˈeˈx ok tena waˈl;
qaqlajaj toj kyajlajaj kˈal qbˈaja qkyaqila, a o tokxtaqa toj bark.
Tej tbˈaj qwaˈnjiˈy a qajtaqa, bˈeˈx xi kyxoˈn toj aˈ, a chˈintl triy tokxtaq toj bark, tuˈntzintla nya nimxixjo talil bark.
Atzaj teˈ qsqix, mix ele kyej aqˈnil kynikyˈ te txˈotxˈ anetziˈn. Me kyli txqan tzˈawin attaq ttxaˈn jun tqan aˈ. Tuˈnpetziˈn, kubˈ kybˈisin tuˈn t‑xi kyqˈoˈn tumil kyqˈiqˈ, tuˈntzin t‑xi limoˈn qbarka antza.
Tuˈn ikyjo, kubˈ kytajkˈin kˈalbˈil kyeˈ kxbˈil te tzuybˈilte bark, ex bˈeˈx xi kytzaqpiˈn toj ttxuyil aˈ, ex tzaj kykoˈpin tze, a n‑ajbˈin te xuybˈilte bark. Ex texjo or anetziˈn, bˈeˈx jax kyqˈoˈn jun xbˈalin, a attaq twutz bark. Tuˈn ikyjo, bˈeˈx xi laqˈe tej bark tuˈn kyqˈiqˈ toj tzˈawin ttzi aˈ.
Me attaq txqan tzˈawin punle antza. Antza, oke takpaje, ex bˈeˈx xi yuqˈjjo ttxaˈn bark toj tzˈawin. Tuˈn ikyjo, mix bˈante tyekj, ex atzin tzma tiˈjxi bark bˈeˈx n‑ok yuchˈjtaq, tzeˈn ntzaj piqˈj aˈ tiˈj.
Ayetzin kyej xoˈl qˈaqˈ, kyajtaq kyeˈ tuˈn tkubˈ kybˈyoˈn jotxjo jniˈ xjal, a tzajninqe toj tze, tuˈn mina chi tzaqpaje, aj kyok tentaq xaˈlil aˈ.
Me atzin teˈ kynejil xoˈl qˈaqˈ tajtaq teˈ tuˈn tkolin tiˈj Pabl. Tuˈnpetziˈn, mix ttziye, tuˈn kykubˈ bˈyet, qalaˈ xi tqˈmaˈn kyeˈ, a bˈaˈn chi xaˈlin aˈ, tuˈn nej tuˈn t‑xi kyxoˈn kyibˈ toj aˈ, tuˈn kykanin ttzi txˈotxˈ.
Ayetzin kyeˈ txqantl, xi qˈmaˈn kye, tuˈn ttzaj kytzyuˈn jun tzˈlan mo juntl tkuchimil bark, tuˈntzintla kyikyˈx tibˈaj. Ikytziˈn, o kletejiˈy qkyaqilxa, tej qkaniˈn ttzi txˈotxˈ.

28

Noq kloˈnqotaqla qkyaqilxa, tej qbˈintiˈy qa Maltataq tbˈi chˈin txˈotxˈ, a tkuˈxtaq toj aˈ.
Toj tbˈanil oke kaˈyiniˈy qkyaqilxa kyuˈn xjal najleqetaq antza, ex tuˈn tzuntaq nkubˈ jbˈal, ex nimku cheˈw, bˈeˈx kubˈ kykchoˈn qˈaqˈ, exsin o xi txkoˈntza kykˈatz.
Atzin te Pabl otaq bˈaj tchmoˈn chˈin tzqij si; ex tzuntaq okx tqˈoˈn toj qˈaqˈ, tej tetz lipin jun kan tuˈn t‑xobˈil te qˈaqˈ, ex bˈeˈx ok bˈaltzˈaj, ex ok ttxˈaˈn tqˈobˈ Pabl.
Aye xjal najleqetaq antza, tej kylonte kan bˈaltzˈink tibˈ tiˈj tqˈobˈ Pabl, jaw yolin kyxolx. Chi chiˈ kyjaluˈn: Bˈalaqa bˈyol xjal te ichin lo. Mapetzin klet toj ttxuyil aˈ, me a kawil toj kyaˈj, nlay ttziye tuˈn tanqˈintl.
Me atzin te Pabl, bˈeˈx el tchtoˈn tiˈj tqˈobˈ. Tuˈn ikyjo, bˈeˈx kux tzˈaq tej kan toj qˈaqˈ, ex ntiˈ te Pabl bˈajte.
Kykyaqilx nchi ayontaq jniˈ or kxel mal Pabl, tuˈn ttxˈaˈbˈin kan, mo jniˈ ortaq tuˈn tkyim. Nimku kubˈ kyayoˈn, me atzaj teˈ tel kynikyˈ te, qa ntiˈ otaq bˈajte, bˈeˈxsin ja kymeltzˈin kynabˈltz, exsin ok tentz qˈmalte qa jun diostaq te Pabl.
Iteˈtaqtzin txqantl tnej txˈotxˈ nqayintaq iteˈye tkˈatzjo najbˈil antza, a etzintaq tuˈn jun ichin, Publio tbˈi, nimxixtaq toklin tojjo tkyaqil txˈotxˈ te Malta. Toj tbˈanil iwliˈy tuˈn, ex toj tbˈanil mojin qukˈiy toj oxe qˈij.
Me atziˈn ttata Publio, yabˈtaq teˈ tuˈn kyaq ex tuˈn chkˈoj, ex tkuˈxtaq toj ttxoˈw. Bˈeˈxsin xiˈ Pabl qˈolbˈilte. Atzin teˈ tbˈaj naˈn Dios tiˈj, i kubˈ tqˈoˈn tqˈobˈ tibˈaj, ex bˈeˈx qˈanit tuˈn.
Tuˈn ikyjo, bˈeˈx i bˈijte kyuˈn txqantl yabˈ, a iteˈtaq tojjo txˈotxˈ antza, ex i tzaj kyej yabˈ anetziˈn, ex ikyxjo, bˈeˈx i qˈanit.
Nimku bˈant kyuˈn te kaˈybˈil qeˈy. Atzin teˈ qokxa jun majla toj juntl bark, nimku tzaj qˈoˈn qeˈy, a ilxix tiˈj, tuˈn tokin quˈn toj bˈe.
Tbˈajlinxiˈ oxe xjaw quˈn tojjo Malta, o okxa tojjo juntl bark tzajnintaq toj Alejandría, ex antza taˈyetaq toj Malta, tej tkubˈ ten jbˈalil. Atzin bark anetziˈn, iteˈktaqjo kabˈe kywutzbˈiyil dios tiˈj, Cástor ex Pólux kybˈi.
O xiˈy toj, ex o kaniˈn toj tnam Siracusa. Oxe qˈij o kyija antza.
Ex antza, o exiˈy, nqayin toj mlaj, tuˈn qkaniˈn tzmax toj tnam Regio. Toj junxil qˈij, kyjaˈ tzaje kyqˈiqˈ kubˈl qumila. Tuˈntziˈn, toj junxil qˈij o kaniˈn tzma Puteoli,
jaˈ ele qkˈulbˈiˈn qibˈa kyukˈa ilaˈ nimil, a xi txkoˈn qeˈy, tuˈn qkyija wuq qˈij kyukˈa. Ikytziˈn, o kaninjiˈy tzmax Rom.
Otaq kybˈi kye nimil te Rom tqanil, qa tuˈntaq qkaniˈn. Tuˈnpetziˈn, i tzaj kˈlel qeˈy toj bˈe tzmax kyojjo kabˈe tnam, Foro de Apio ex Tres Tabernas kybˈi. Atzaj teˈ kyiwle quˈn, bˈeˈx xi tqˈoˈn Pabl chjonte te qMan Dios, ex bˈeˈx ja tiˈn tibˈ.
Atzaj teˈ qkaniˈn tzma Rom, i xi tqˈoˈn Julio, a tnejil xoˈl qˈaqˈ, tkyaqil aj tze toj tqˈobˈ juntl xoˈl qˈaqˈ. Ante Pabl tzaj qˈoˈn ambˈil teˈ, tuˈn tten tjunalx, ex junchˈin xoˈl qˈaqˈ kyij te kaˈyilte.
Otaqxi bˈaj oxe qˈij qkanliˈn, tej t‑xi tchqˈoˈn Pabl txkol kye kynejil Judiy te Rom. Atzaj teˈ kychmet, xi tqˈmaˈn Pabl kye kyjaluˈn: Ayiˈy nxjalil, ntiˈ weˈ nbˈinchbˈin nya bˈaˈn kyiˈj aj Judiy ex tiˈjjo tzeˈn ẍi anqˈine ojtxe qxjalila. Me ma chinx qˈoˈn toj kyqˈobˈ xjal te Rom tzma Jerusalén.
Atzaj teˈ xbˈaj qanin weˈy, mataq chinx tzaqpiˈn, quˈn tuˈn mi xjyet tumil kyuˈn, tuˈn nkubˈ kawiˈn te kyimin.
Me mina xkytziye Judiy. Tuˈnpetziˈn, xi nqanintza, tuˈn woka toj paˈbˈin twutzjo tnejilxix nmaq kawil tzaluˈn toj Rom. Me ntiˈ chˈin weˈ aku chin ja yolbˈin, ex ntiˈ nyola te patil kye xjal te ntanima.
Tuˈnpetziˈn, ma chi tzaj ntxkoˈn, tuˈn kyok nkaˈyiˈn, ex tuˈn nyoliˈn kyukˈiy, quˈn awo aj Judiyqo at junqe qqˈuqbˈil qkˈuˈj tuˈn tten tkawbˈil qMan Dios qxol, ex tuˈn qjaw anqˈin juntl majl kyxol kyimnin, aj qkyim. Ex noq tuˈn tpajjo ikyjo, loqiˈn kˈloˈnqin tuˈn kxbˈil.
Tzajtzin kyqˈmaˈn kyej Judiy kyjaluˈn: Ntiˈ jun qeˈ uˈj o tzaj qtzyuˈn tzajnin toj txˈotxˈ te Judey, a tzunt yolin tiˈja. Ex ntiˈ jun qxjalil a kyxoljo najleqe antza, a mat tzul tzaluˈn, a nyat bˈaˈn tyol tiˈja.
Me qajtzintza tuˈn qbˈintiˈy tzeˈn te tnaˈbˈl, quˈn bˈiˈn qeˈ quˈn, qa nyolbˈajtz toj tkyaqil twutz txˈotxˈ tiˈjjo akˈaj chˈuq xjal, aye nimilqe tiˈj Jesús.
Tuˈntziˈn ikyjo, ok kyjyoˈn jun qˈij, jaˈ i chmete txqan xjal, jaˈ najletaq Pabl. Tojjo qˈij anetziˈn, yolin Pabl tiˈj Tkawbˈil qMan Dios. Xi xkye qlixje wen, ex tzmaxi te qqoqix, ok tilil tuˈn Pabl, tuˈn tkubˈ kykˈuˈj, qa twutzxixjo Tyol Dios tzˈibˈin kyuˈn yolil Tyol.
Iteˈ junjun i xi niminte a ntqˈmaˈntaq Pabl, me iteˈ txqantl mix xi kynimine.
Tbˈajlinxiˈ yolin Pabl, bˈeˈx el kypaˈn kyibˈ, quˈn tuˈn mix jaˈtaq nchi kyija toj wen kyxolilex. Xitzin tqˈmaˈn Pabl kye kyjaluˈn: Wen teˈ a bˈaj tyolin Xewbˈaj Xjan kyeˈ ojtxe qxjalil, tej tkyij tzˈibˈin tuˈn Isaías, a yolil Tyol Dios, a chiˈ kyjaluˈn:
Kux txiˈy, ex qˈmaˈnxa teˈ tnam lo: Mixla tuˈn chi bˈiˈn tiˈj, nlayx tzˈel kynikyˈ te. Ex mixla tuˈn tzˈok kykaˈyin, nlayx kylonte.
Quˈn ajo tnaˈbˈljo tnam lo, ma tzˈel najx. Jpunqek kyẍkyin, ex maqsiˈnqek kywutz, tuˈntzin mi kylonte, ex tuˈntzin mi kybˈiye, ex tuˈn mina tzˈel kynikyˈ, ex tuˈn mina chi tzaj meltzˈaj wukˈiy. Tuˈn ikyjo, nlay chi kubˈ nqˈaniˈn.
Bˈiˈnkuxix kyuˈn, chi Pabl, qa ajo kolbˈil tuˈn qMan Dios, qˈoˈntz jaˈlin kye nya Judiy, ex ayepenkye ok chi kˈwel bˈiˈn teˈ Tbˈanil Tqanil.
Tej tbˈaj tqˈmaˈn Pabl ikyjo, bˈeˈx i aj kyej Judiy, ex nimxix i chˈotj kyxolx.
Atzin te Pabl, kabˈe abˈqˈe kyij teˈ tojjo ja, a otaq manit tuˈn. Antza nchi kanine kykyaqiltaqjo qˈolbˈilte.
Tukˈa tkyaqil tzaqpibˈl, nqˈumlajtaq tiˈjjo tkawbˈil qMan Dios, ex nxnaqˈtzintaq tiˈjjo qAjaw Jesucrist, ex mix aˈlxtaq jun nxi miyonte.

Rechtsinhaber*in
Multilingual Bible Corpus

Zitationsvorschlag für dieses Objekt
TextGrid Repository (2025). Mam Collection. Acts (Mam). Acts (Mam). Multilingual Parallel Bible Corpus. Multilingual Bible Corpus. https://hdl.handle.net/21.11113/0000-0016-A74B-8