1

Quecˈareˈ rubanic tek xtiquir pe rutzijoxic ri lokˈolaj chˈabel ri niyaˈo colotajic, ruchˈabel ri Jesucristo ri Rucˈajol ri Dios.
Ri profeta Isaías, ri xkˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios ojer ca, rutzˈiban cˈa ca ri xbix chare ri Jesucristo ruma ri Dios. Y quecˈareˈ ri xutzˈibaj ca riyaˈ: Xtintek cˈa ri nutakoˈn ri ninabeyej chawech, riche (rixin) chi nuchojmirisaj apo ri abey.
Ri achi riˈ xticˈojeˈ pa jun desierto. Y riyaˈ can xturek cˈa ruchiˈ riche (rixin) chi xtubij chique ri winek ri xqueˈapon riqˈui: Tichojmirisaj apo rubey ri Ajaf y can choj tibanaˈ chare.
Ri achi ri xunataj cˈa ri Isaías chi xtipe nabey, ya ri Juan ri Bautista. Y riyaˈ xcˈojeˈ cˈa pa jun desierto, y xubij cˈa chique ri winek ri xeˈapon riqˈui, chi titzolin cˈa pe quicˈuˈx riqˈui ri Dios y tiquibanaˈ bautizar quiˈ, riche (rixin) chi queriˈ ri Dios nucuy ri quimac. Y ye qˈuiy ri xeruben el bautizar.
Y sibilaj cˈa ye qˈuiy ri winek ri xeˈapon riqˈui ri Juan ri Bautista. Yecˈo aj Jerusalem, ri tinamit ri cˈo chiriˈ pa rucuenta ri Judea. Y yecˈo riche (rixin) ri nicˈaj chic tinamit ri yecˈo chukaˈ pa rucuenta ri Judea. Ri winek cˈa riˈ xeban cˈa el bautizar ruma riyaˈ chiriˈ pa raken yaˈ Jordán. Y can xequikˈalajsaj wi cˈa ri quimac.
Ri rutziak cˈa ri Juan banon riqˈui rusmal camello, y rucusan jun tzˈum ri oconek ximibel xerupan. Y ri ruway, yecˈa ri sacˈ y ri cab ri niquiyaˈ ri tak chicop pa tak juyuˈ.
Ri Juan nukˈalajsaj cˈa chique ri winek: Cˈo jun achi ri xtipe re chkawech apo ri man achiˈel ta oc riyin. Ri jun achi riˈ can nim wi rukˈij y nim chukaˈ ri ruchukˈaˈ; rumariˈ, astapeˈ riyin yiwuqueˈ ka riche (rixin) chi nquir ri ruximbel ri ruxajab, hasta riˈ ma yin rucˈamon ta (takal ta chuwij) chi nben ruma nim rukˈij y nim ruchukˈaˈ.
Y riyin, yaˈ ri ncusaj riche (rixin) chi yixinben bautizar. Pero ri jun achi ri xtipe, riqˈui ri Lokˈolaj Espíritu xquixruben wi bautizar.
Ye kˈij cˈa riˈ tek ri Jesús elenak pe pa tinamit Nazaret ri cˈo chiriˈ pa rucuenta ri Galilea y xapon riqˈui ri Juan. Y Riyaˈ chukaˈ xban cˈa bautizar ruma ri Juan ri pa raken yaˈ Jordán.
Y tek ri Jesús ntel cˈa pe pa yaˈ, xutzˈet chi ri caj xjakatej, y ri Lokˈolaj Espíritu nika cˈa pe pa ruwiˈ achiˈel jun palomax.
Y yacˈariˈ tek cˈo jun chˈabel ri xpe chilaˈ chicaj y xubij: Yit cˈa riyit ri Nucˈajol y can sibilaj yatinwajoˈ, y can nucukuban wi nucˈuˈx awuqˈui, xchaˈ ri chˈabel riˈ.
Can yacˈariˈ tek ri Jesús xban chare ruma ri Lokˈolaj Espíritu riche (rixin) chi xbe pa jun desierto.
Y can xcˈojeˈ pa desierto y ri chiriˈ can yecˈo apo ri itzel tak chicop. Chiriˈ cˈa xcˈojeˈ wi cawinek kˈij. Y tek ri Jesús cˈo cˈa chiriˈ, ri Satanás nutij cˈa rukˈij chrij ruma nrajoˈ chi nitzak pa rukˈaˈ, pero ma xcowin ta. Y ri ángeles xquichop niquinimaj niquilij ri Jesús.
Cˈo chic cˈa ri Juan pa cárcel, tek ri Jesús xbe pa Galilea. Ri Jesús nutzijoj cˈa ri lokˈolaj chˈabel ri nichˈo chrij ri rajawaren ri Dios,
y nubij cˈa: Xtzˈaket yan cˈa ri tiempo, ri rajawaren ri Dios xa nakaj chic cˈo wi pe. Titzolin cˈa pe icˈuˈx y tinimaj ri lokˈolaj chˈabel ri niyaˈo colotajic, nichaˈ chique.
Y tek ri Jesús benak cˈa chuchiˈ ri choy Galilea, xerutzˈet cˈa ye caˈiˈ achiˈaˈ cachˈalal quiˈ; Simón rubiˈ ri jun y Andrés rubiˈ ri jun chic. Ri caˈiˈ cˈa achiˈaˈ riˈ ye chapoy tak car, rumariˈ tek yetajin niquiqˈuek ka ri quiyaˈl chapabel car chupan ri choy.
Y tek ri Jesús xchˈo quiqˈui ri ye caˈiˈ chapoy tak car riˈ, xubij chique: Quinitzekelbej y xtincˈut chiwech achique rubanic yeˈichˈec pe winek riche (rixin) chi yinquitzekelbej.
Ri caˈiˈ achiˈaˈ riˈ, can yacˈariˈ xquiyaˈ ca ri chapoj car y xquitzekelbej el.
Y xa cˈa jubaˈ cˈa quebiyin apo, tek ri Jesús xerutzˈet cˈa ri Jacobo y ri Juan, ri ye rucˈajol ri jun achi Zebedeo rubiˈ. Ri ye caˈiˈ achiˈaˈ riˈ pa jucuˈ cˈa yecˈo wi, yesamej. Riyeˈ yequicˈojoj ri quiyaˈl chapabel car.
Xpe cˈa ri Jesús xerusiqˈuij (xeroyoj) riche (rixin) chi niquitzekelbej. Y ri Jacobo y ri Juan can xu (xe wi) chukaˈ xquicˈaxaj queriˈ, xquitzekelbej el ri Jesús y xquiyaˈ ca ri quitataˈ. Ri tataˈaj y ri mozos xecˈojeˈ cˈa ca chiriˈ pa jucuˈ.
Ri Jesús y ri ye benak riqˈui, xeˈapon cˈa pa tinamit Capernaum. Y chupan ri uxlanibel kˈij, ri Jesús xbe cˈa pa jay ri kas nicˈut wi ri ruchˈabel ri Dios chupan ri tinamit riˈ. Riyaˈ nutzijoj cˈa ri ruchˈabel ri Dios chique ri winek.
Y ri xeˈacˈaxan riche (rixin), can xquimey ruma chi ri chˈabel ri xucˈut can nikˈalajin chi achiˈel ruchˈabel jun ri cˈo kˈatbel tzij pa rukˈaˈ y man achiˈel ta oc ri niquicˈut ri aj tzˈibaˈ.
Y ri chiriˈ pa jay ri kas nicˈut wi ri ruchˈabel ri Dios, ri kˈij riˈ cˈo cˈa apo jun achi ri cˈo jun itzel espíritu riqˈui. Y ri itzel espíritu ri cˈo riqˈui ri achi riˈ, xuchop nurakalaˈ ruchiˈ.
Y xubij cˈa chare ri Jesús: ¡Ah! ¿Achique cˈa ri nawajoˈ chake, riyit Jesús aj Nazaret? ¿Xape cˈa riche (rixin) chi naqˈuis kakˈij? Riyin wetaman yit achique cˈa riyit y rumariˈ wetaman chi riyit can yit lokˈolaj wi y yit petenak riqˈui ri Dios, xchaˈ chare.
Yacˈa ri Jesús xchapon chare ri itzel espíritu y xubij: Ma cachˈo ta chic. Catel el.
Y ri itzel espíritu nurek ruchiˈ xel el. Y xuquiyicaˈ ca ri ruchˈacul ri achi ri achoj riqˈui xel wi el.
Y ri winek ri quimolon quiˈ chiriˈ, xsach quicˈuˈx tek xquitzˈet ri xuben ri Jesús, y niquibilaˈ cˈa chiquiwech: ¿Achique cˈa rubanic reˈ? Ruma re tijonic re ye rucˈamon pe Riyaˈ, majun bey kacˈaxan ta riyoj. Ruma ri ruchˈabel can nucˈut cˈa chi Riyaˈ can cˈo kˈatbel tzij pa rukˈaˈ. Y hasta ri itzel tak espíritu can niquinimaj rutzij, yechaˈ cˈa ka chiquiwech.
Y chanin cˈa xbe rutzijol ri Jesús, y rumariˈ ri winek ri yecˈo pa tak tinamit ri yecˈo pe chunakajal ri Galilea, chanin cˈa xquicˈaxaj ri yerubanalaˈ ri Jesús.
Tek ri Jesús, ri Jacobo y ri Juan xeˈel cˈa pe ri chiriˈ pa jay ri kas nicˈut wi ri ruchˈabel ri Dios, riyeˈ xebe cˈa chcachoch ri Simón y ri Andrés.
Yacˈa tek xeˈapon, xbix chare ri Jesús chi ri rujiteˈ ri Simón kajnek pa ruchˈat, ruma cˈo jun nimalaj cˈaten chrij.
Y ri Jesús can yacˈariˈ xjel apo riqˈui, xuchop cˈa rukˈaˈ y xuben chare chi xyacatej. Y can xu (xe) wi cˈa queriˈ xuben chare, can yacˈariˈ tek xqˈuis el ri nimalaj cˈaten chrij. Y ri ixok riˈ can yacˈariˈ xuchop yerunimaj yerilij apo ri Jesús y ri ye benak riqˈui.
Y yacˈa tek xka yan ka ri kˈij y xoc cˈa pe ri akˈaˈ chupan ri kˈij riˈ, yacˈariˈ tek quinojel ri winek ri cˈo yawaˈiˈ quiqˈui xequicˈualaˈ apo chuwech ri Jesús. Chiquicojol ri yawaˈiˈ cˈa riˈ, yecˈo ri relic yabil ri ntoc chique y yecˈo cˈa ri ye yawaˈiˈ pa quikˈaˈ itzel tak espíritu.
Y quinojel ri winek ri yecˈo chupan ri jun tinamit riˈ xbequimoloˈ quiˈ chuchiˈ ri jay ri acuchi (achique) cˈo wi ri Jesús.
Y ri Jesús can xerucˈachojsaj wi el ri yawaˈiˈ. Ri yawaˈiˈ riˈ can jalajoj cˈa ruwech chi yabil ri chapayon quiche (quixin). Chukaˈ Riyaˈ xerelesalaˈ el ri itzel tak espíritu ri yecˈo quiqˈui ri winek. Ri Jesús can ma xuyaˈ ta cˈa kˈij chique ri itzel tak espíritu riche (rixin) chi xechˈo ta, ruma riyeˈ quetaman ruwech Riyaˈ.
Nimakˈaˈ yan ri rucaˈn kˈij, can cˈa mukmuj na, ri Jesús xyacatej el y xbe pa jun lugar ri acuchi (achique) majun winek cˈo, riche (rixin) chi xberubanaˈ orar.
Y ri Simón y ri ye rachibil xebe cˈa chucanoxic ri Jesús.
Tek xquil cˈa, xquibij chare: Quinojel ri winek yatquicanoj, xechaˈ.
Y ri Jesús xubij cˈa chique: Joˈ pa nicˈaj chic tinamit ri yecˈo pe nakaj, riche (rixin) chi ntzijoj chukaˈ ri ruchˈabel ri Dios chiriˈ, ruma chubanic ri samaj riˈ tek xipe waweˈ chuwech re ruwachˈulef, xchaˈ.
Y Riyaˈ xbe cˈa chutzijoxic ri ruchˈabel ri Dios pa ronojel tinamit ri yecˈo pa rucuenta ri Galilea. Xabachique cˈa tinamit ri xapon wi, Riyaˈ xutzijoj ri ruchˈabel ri Dios ri pa tak jay ri kas nicˈut wi ri ruchˈabel ri Dios. Y chukaˈ can xerelesalaˈ cˈa ri itzel tak espíritu.
Xpe cˈa jun achi ri cˈo jun itzel yabil chrij, y ri yabil riˈ lepra rubiˈ. Ri achi riˈ xucˈutuj cˈa utzil chare ri Jesús, xxuqueˈ ka chuwech y xubij cˈa chare: Wi riyit nawajoˈ yinacˈachojsaj chare re nuyabil, can yicˈachoj wi cˈa riˈ, ruma riyin wetaman chi can yacowin wi, xchaˈ.
Ri Jesús sibilaj cˈa xujoyowaj ruwech ri achi ri rucˈulwachin ri yabil riˈ; rumariˈ Riyaˈ can yacˈariˈ tek xuchop apo y xubij chare: Nwajoˈ chi yacˈachoj. Tiqˈuis cˈa el re yabil reˈ chawij, xchaˈ chare.
Y can xu (xe) wi xubij queriˈ ri Jesús, can yacˈariˈ xqˈuis el ri lepra chrij ri achi y xcˈachoj ca.
Y ri Jesús, can yacˈariˈ tek xubij chare ri achi chi tibe el, pero can xuchilabej cˈa el chare ri achique rajawaxic chi nuben.
Ri Jesús xubij cˈa el chare ri achi riˈ: Majun achoj chare tatzijoj wi ri xbanatej awuqˈui, xa choj jacˈutuˈ awiˈ chuwech ri sacerdote. Y can tayaˈ cˈa ri ofrenda ri rajawaxic chi nayaˈ, achiˈel nubij chupan ri rutzˈiban ca ri Moisés, riche (rixin) chi queriˈ nakˈalajsaj cˈa awiˈ chiquiwech chi yit chˈajchˈoj chic, xucheˈex el.
Yacˈa ri achi xaxu (xaxe) wi xuyaˈ ca ri Jesús, can yariˈ xuchop rutzijoxic chique ri winek ri achique xbanatej riqˈui riyaˈ. Y queriˈ ri Jesús chanin cˈa xel rutzijol, y rumariˈ xa pan ewel chic tek ntoc apo chupan ri tinamit, y ruma cˈa chukaˈ riˈ tek nicˈojeˈ ca ri pa tak juyuˈ ri acuchi (achique) majun winek cˈo. Y ri winek cˈa ri yeˈapon riqˈui ri Jesús sibilaj ye qˈuiy, y chukaˈ qˈuiy lugar yepe wi.

2

Y tek kˈaxnek chic cˈa caˈiˈ oxiˈ kˈij, ri Jesús xtzolin ri pa tinamit Capernaum, y yacˈariˈ tek ri winek xquicˈaxaj chi Riyaˈ cˈo pa jun jay chiriˈ pa tinamit.
Yacˈariˈ tek yecˈo winek ri can chanin cˈa xquimol apo quiˈ ri achique jay cˈo wi ri Jesús, y ma xeruben ta chic chi xeˈoc chupan ri jay. Ri pa ruchiˈ jay can majun chic cˈa nicowin ta ntoc. Rumariˈ hasta chuwajay el yecˈo winek. Y ri Jesús can nubij cˈa ri ruchˈabel ri Dios chique quinojel ri xquimol apo quiˈ.
Yacˈa chukaˈ riˈ tek yecˈo nicˈaj chic ri xeˈapon, quicˈuan cˈa apo jun achi siquirnek. Ye cajiˈ cˈa ri ye ucˈuayon apo riche (rixin), quiliˈen el chuwech ri ruwarabel.
Pero riyeˈ xa ma xecowin ta xeˈoc apo cˈa riqˈui ri Jesús, cuma ri winek ri quimolon apo quiˈ sibilaj ye qˈuiy. Ma xecowin ta cˈa xekˈax chiquicojol ri winek riˈ, rumariˈ xa ya chic ruwiˈ ri jay ri xquelesaj el jubaˈ. Y chiriˈ cˈa xquikasaj wi ka ri yawaˈ, rachibilan ri ruwarabel.
Y tek ri Jesús xerutzˈet chi can quicukuban quicˈuˈx riqˈui Riyaˈ, xubij cˈa chare ri achi siquirnek: Walcˈual, ri amac xecuyutej, xchaˈ.
Y ri jay ri quimolon wi quiˈ, ye tzˈuyul chukaˈ apo caˈiˈ oxiˈ aj tzˈibaˈ. Riyeˈ niquichˈob cˈa pa tak cánima:
¿Achique ruma tek re Jesús nubij chare la achi laˈ chi nucuy rumac? Can itzel ri nubij ruma nuben chi can ya Riyaˈ ri Dios. ¿Ruma achique ta chic jun ri nicuyu mac? Majun chic jun. Xaxu (xaxe) wi ri Dios ri nicuyu mac, yechaˈ cˈa pa tak cánima ri aj tzˈibaˈ riˈ.
Yacˈa ri Jesús can jabel retaman ri niquichˈob pa tak cánima ri achiˈaˈ riˈ. Y rumariˈ xubij chique: ¿Achique cˈa ruma tek riyix queriˈ nichˈob pa tak iwánima?
Wacami tibij na cˈa chuwe: ¿Achique cami ri más cˈayef (cuesta) rubanic nichˈob riyix? ¿La ya cami ri nbij chare re achi siquirnek chi ri rumac xecuyutej yan, o ya ri nbij chare: Cayacatej, tacˈuaj la awarabel y cabiyin el?
Wacami cˈa, riche (rixin) chi riyix niwetamaj chi riyin ri Cˈajolaxel ri xinalex chicojol can cˈo kˈatbel tzij pa nukˈaˈ riche (rixin) chi ncuy mac, titzˈetaˈ cˈa. Y ri Jesús xubij cˈa chare ri achi siquirnek:
Nbij cˈa chawe: Cayacatej, tacˈuaj el la awarabel y cabiyin chawachoch, xchaˈ chare.
Y ri achi can yacˈariˈ tek xyacatej anej, xucˈol ri ruwarabel, y xel el chiquicojol ri quimolon quiˈ chiriˈ. Y ri winek riˈ xquimey cˈa, ruma majun bey quitzˈeton ta chi que ta riˈ nibanatej. Y xquiyaˈ cˈa chukaˈ rukˈij rucˈojlen ri Dios y xquibilaˈ cˈa: Majun bey katzˈeton ta chi que ta reˈ nibanatej, xechaˈ cˈa.
Y ri Jesús xbe chic cˈa jun bey chuchiˈ ri choy; y quinojel cˈa ri winek xeˈapon riqˈui, y Riyaˈ xerutijoj cˈa riqˈui ri ruchˈabel ri Dios.
Y yacˈa tek ri Jesús ruchapon el bey riche (rixin) chi nitzolin, yacˈariˈ tek xutzˈet ri Leví, ri rucˈajol ri jun achi Alfeo rubiˈ. Ri Leví tzˈuyul cˈa acuchi (achique) yetoj wi ca ri alcawal. Y xpe ri Jesús xubij cˈa chare: Quinatzekelbej. Y can yacˈariˈ tek riyaˈ xbeyacatej pe ri acuchi (achique) tzˈuyul wi y xutzekelbej el ri Jesús.
Y yacˈa tek ri Jesús tzˈuyul pa mesa ri chiriˈ pa rachoch ri Leví, ye qˈuiy cˈa chique ri ye cˈutuy tak alcawal y nicˈaj chic winek ri xa ye aj maquiˈ ri xetzˈuyeˈ chukaˈ apo ri pa mesa junan riqˈui ri Jesús y quiqˈui ri rudiscípulos, ruma sibilaj ye qˈuiy ri yetzekelben riche (rixin) ri Jesús ri yecˈo cˈa chiriˈ.
Y tek ri aj tzˈibaˈ y ri achiˈaˈ fariseos xquitzˈet ri Jesús chi xa niwaˈ quiqˈui ri ye cˈutuy tak alcawal y quiqˈui ri winek ri xa ye aj maquiˈ, xquicˈutuj cˈa chique ri rudiscípulos: ¿Achique ruma laˈ chi Riyaˈ niwaˈ y nucˈuyaˈ quiqˈui ri ye cˈutuy tak alcawal y quiqˈui nicˈaj chic winek ri xa ye aj maquiˈ? xechaˈ chique.
Y tek ri Jesús xracˈaxaj ri tzij ri xquibij ri aj tzˈibaˈ y ri achiˈaˈ fariseos, Riyaˈ xubij cˈa chique: Jun ajkˈomanel ma ye ta ri ye utz ri yerakˈomaj. Riyaˈ yerakˈomaj ri yawaˈiˈ. Riyin ma xipe ta chiquicanoxic winek ri choj quicˈaslen. Riyin xipe chiquicanoxic ri aj maquiˈ, ri rajawaxic chi nitzolin pe quicˈuˈx riqˈui ri Dios.
Ri ye rudiscípulos ri Juan ri Bautista y ri quidiscípulos ri fariseos, cˈo cˈa kˈij niquichajij tek can ma yewaˈ ta riche (rixin) chi niquiben orar. Y rumariˈ xoquicˈutuj cˈa chare ri Jesús: Ri yoj rudiscípulos ri Juan y ri quidiscípulos ri fariseos can cˈo kˈij nikachajij tek can ma yojwaˈ ta, riche (rixin) chi nikaben orar. ¿Y achique cˈa ruma tek ri adiscípulos riyit ma que ta riˈ niquiben?
Y ri Jesús xubij cˈa chique: ¿Achique nibij riyix? ¿La utz cami chi man ta yewaˈ ri xesiqˈuix (xeˈoyox) pa jun cˈulanen tek xa cˈa cˈo na apo quiqˈui ri achijlon ri xa cˈa xcˈuleˈ? Ma utz ta. Can ma utz ta cˈa ri niquiben, wi xa ma yewaˈ ta, ruma ri achijlon xa cˈa cˈo na chiquicojol.
Pero xtapon ri kˈij tek re achijlon reˈ xtelesex el chiquicojol, y yacˈariˈ tek ma xquewaˈ ta riche (rixin) chi xtiquiben orar.
Y majun chukaˈ winek nibano chi nucusaj ta jun cˈojobel cˈacˈacˈ riche (rixin) chi nucˈojoj jun tziek ri xa riˈj chic. Ruma jun cˈojobel cˈacˈacˈ nucˈol riˈ y nujicˈ ri tziek ri xa riˈj chic, y ri tziek riˈ más niretzetaj (nitzeretej).
Y queriˈ chukaˈ majun niyaˈo ta cˈacˈacˈ ruyaˈal uva chupan jun tzˈum yabel yaˈ ri xa riˈj chic. Ruma wi queriˈ niban, y ri tzˈum xa ma niyukuk ta chic, xa nirakaroˈ y niqˈuis el ri ruyaˈal uva chupan. Y chukaˈ ri tzˈum riˈ majun chic nicˈatzin wi. Yacˈa jun cˈacˈacˈ tzˈum yabel yaˈ, utz niyaqueˈ ri cˈacˈacˈ ruyaˈal uva chupan. Queriˈ xubij ri Jesús chrij ri chˈabel ri xucˈut.
Pa jun uxlanibel kˈij, ri Jesús y ri rudiscípulos yekˈax cˈa el pa jun ulef ri ticon trigo chuwech. Y ri discípulos cˈo cˈa ruwiˈ trigo ri xequichˈup el.
Yecˈa ri achiˈaˈ fariseos xquibij chare ri Jesús: Queˈatzuˈ la adiscípulos ruma xajan yetajin chubanic. ¿Achique ruma yequichˈuplaˈ trigo re kˈij reˈ? Ruma re kˈij reˈ, uxlanibel kˈij y ma rucˈamon ta chi yesamej, xechaˈ.
Yacˈa ri Jesús xubij chique: ¿La majun bey cˈa isiqˈuin ta ri tzˈibatal ca chupan ri wuj chrij ri xquiben ri David y ri ye rachibil ri ojer ca, tek sibilaj xenum y rajawaxic chi yewaˈ?
Ri David xbe cˈa chucanoxic wey pa rachoch ri Dios. Y ri nimalaj sacerdote chupan ri tiempo riˈ ya cˈa ri Abiatar. Y can ya ri lokˈolaj tak caxlan wey ri xbejach pe chare ri David y ma xu (xe) ta wi riyaˈ ri xtijo, xa can xuyaˈ chukaˈ chique ri ye benak riqˈui. Y ma riqˈui wi riˈ, ma mac ta ri xquiben, astapeˈ ri caxlan wey riˈ xaxu (xaxe wi) ri sacerdotes ri yetijo.
Y ri Jesús xubij chukaˈ chique: Ri uxlanibel kˈij xban riche (rixin) jun utzil chare ri winek, y ma ya ta ri winek ri xban riche (rixin) ta jun utzil chare ri uxlanibel kˈij.
Rumacˈariˈ riyix can rucˈamon cˈa chi niwetamaj chi yin cˈa riyin ri Cˈajolaxel ri xinalex chicojol, ri yin Rajaf ri uxlanibel kˈij. Can pa nukˈaˈ cˈa riyin cˈo wi riche (rixin) chi nbij achique utz niban chupan ri kˈij riˈ, xchaˈ ri Jesús.

3

Y ri Jesús y ri rudiscípulos xeˈapon chic cˈa ri pa jay ri kas nicˈut wi ri ruchˈabel ri Dios. Y chiquicojol ri winek ri quimolon quiˈ chiriˈ, cˈo cˈa jun achi chakiˈj jun rukˈaˈ.
Y yecˈo cˈa ri ye tzulibeyon apo riche (rixin) ri Jesús, kˈalaj riˈ wi nucˈachojsaj ri achi, riche (rixin) chi queriˈ niquitzujuj (niquisujuj) chi ri Jesús xsamej chupan ri jun uxlanibel kˈij riˈ.
Ma riqˈui wi riˈ, ri Jesús xubij chare ri achi chakiˈj ri rukˈaˈ: Cayacatej pe y cacˈojeˈ pa nicˈaj, xchaˈ chare.
Xpe cˈa ri Jesús xubij chique ri winek ri yecˈo chiriˈ: Riyin nwajoˈ cˈa ncˈutuj chiwe: ¿La más cami rucˈamon chi niban utzil pa jun uxlanibel kˈij o xa ya ri etzelal? ¿Ri nicol jun winek chuwech ri camic o ri nicamisex? ¿Achique nichˈob riyix? xchaˈ chique. Pero quinojel majun xquibij ta.
Yacˈariˈ tek ri Jesús xerutzuˈ cˈa quinojel ri quimolon quiˈ chiriˈ, y xerutzˈet chi xa cowirnek ri cánima y ma nicajoˈ ta niquinimaj. Rumariˈ Riyaˈ xpe royowal y xbison. Cˈacˈariˈ Riyaˈ xubij cˈa chare ri achi chakiˈj ri rukˈaˈ: Tayukuˈ la akˈaˈ. Y ri achi can xu (xe) wi xuyuk ri rukˈaˈ, can yacˈariˈ xchojmir.
Y ri achiˈaˈ fariseos can xu (xe) wi xquitzˈet ca ri xbanatej, xbequimoloˈ quiˈ quiqˈui ri yecˈo pa rupartido ri rey Herodes, riche (rixin) chi niquichˈob achique rubanic niquiben riche (rixin) chi niquicamisaj ri Jesús.
Y ri Jesús xbe cˈa chuchiˈ jun choy, ye rachibilan el ri rudiscípulos. Y chukaˈ xtzekelbex el cuma qˈuiy winek ri ye petenak pa rucuenta ri Galilea, y cuma nicˈaj chic winek ri ye petenak pa rucuenta ri Judea.
Y can xtzekelbex chukaˈ cuma ri winek ri ye petenak pa Jerusalem, jun tinamit ri cˈo chukaˈ pa rucuenta ri Judea. Y yecˈo chukaˈ ri ye petenak pa rucuenta ri Idumea, y ri ye petenak cˈa jucˈan chic ruchiˈ ri raken yaˈ Jordán. Xtzekelbex chukaˈ cuma ri winek ri ye petenak pa Tiro y pa Sidón y ri ye petenak chukaˈ chiquinakajal ri caˈiˈ tinamit riˈ. Can quinojel cˈa ri winek ri xeˈoka riqˈui ri Jesús, xepe ruma quicˈaxan cˈa pe ri milagros ri yerubanalaˈ ri Jesús.
Y ruma chi can ye qˈuiy ri winek ri yeˈoka riqˈui, ri Jesús xubij cˈa chique ri rudiscípulos chi tiquiyaˈ pe jun jucuˈ queriˈ nakaj, riche (rixin) chi queriˈ, wi ri winek más niquipitzˈ, Riyaˈ ntoc cˈa chupan ri jucuˈ riˈ.
Ri Jesús can ye qˈuiy wi cˈa ri ye rucˈachojsan chic. Pero ruma quinojel cˈa ri ye yawaˈiˈ nicajoˈ chukaˈ chi yecˈachojsex ruma ri Jesús, rumariˈ niquimajlaˈ cˈa quiˈ chrij, riche (rixin) chi niquichop ta apo ri rutziak, ruma nicajoˈ yecˈachoj chare ri quiyabil.
Y ri itzel tak espíritu tek niquitzˈet cˈa ri Jesús, niquixucubalaˈ cˈa quiˈ chuwech, chukaˈ niquirek quichiˈ y niquibij: Yit cˈa riyit ri Rucˈajol ri Dios, yechaˈ cˈa.
Yacˈa ri Jesús xchapon cˈa chique chi ma tiquiyaˈ ta rutzijol chi ya Riyaˈ ri Rucˈajol ri Dios.
Ri Jesús xjoteˈ cˈa el pa ruwiˈ jun juyuˈ y xerusiqˈuij (xeroyoj) el ri xrajoˈ Riyaˈ chi xerucˈuaj el. Ri Jesús xerusiqˈuij (xeroyoj) apo chiquijujunal ri achiˈaˈ riˈ y ri achiˈaˈ riˈ xebe apo riqˈui.
Ye cablajuj cˈa ri xeruchaˈ riche (rixin) chi yerachibilaj y riche (rixin) chukaˈ chi yerutek el chutzijoxic ri ruchˈabel ri Dios.
Y queriˈ chukaˈ can xtuyaˈ kˈatbel tzij pa quikˈaˈ riche (rixin) chi yequicˈachojsaj yawaˈiˈ, y riche (rixin) chi yecowin yequelesalaˈ itzel tak espíritu.
Ri ye cablajuj ri xeruchaˈ ri Jesús, ya ri Simón ri xubij chukaˈ Pedro chare.
Ri Jacobo y ri Juan, ri ye rucˈajol ri Zebedeo, ri xubij chukaˈ Boanerges chique; biˈaj ri ntel cˈa chi tzij chi ye achiˈel coklajay.
Ri Andrés, ri Felipe, ri Bartolomé, ri Mateo, ri Tomás, ri Jacobo ri rucˈajol ri jun achi ri Alfeo rubiˈ, ri Tadeo, ri Simón ri cˈo quiqˈui ri achiˈaˈ ri nibix cananista chique,
y ri Judas Iscariote ri xjacho riche (rixin) ri Jesús pa quikˈaˈ ri winek. Y quinojel cˈa riˈ xebe riqˈui ri Jesús pa jun jay.
Y ruma sibilaj ye qˈuiy winek ri xquimol chic apo quiˈ jun bey, rumariˈ riyeˈ hasta ma utz ta chic chi yewaˈ.
Y tek ri ye rachˈalal ri Jesús xquicˈaxaj ri nibanatej, xeˈapon riche (rixin) chi nbequicˈamaˈ pe, ruma riyeˈ xquichˈob chi ri Jesús xchˈujer.
Y ri aj tzˈibaˈ ri ye petenak pa tinamit Jerusalem, yecˈo apo ri chiriˈ riqˈui ri Jesús. Y niquibilaˈ cˈa chiquiwech chi ri Jesús cˈo ri Beelzebú riqˈui; ri cajawalul ri itzel tak espíritu. Y ya ri Beelzebú ri niyaˈo uchukˈaˈ chare riche (rixin) chi queriˈ nicowin yerelesaj ri itzel tak espíritu, yechaˈ cˈa.
Y rumariˈ ri Jesús xerusiqˈuij (xeroyoj), y riche (rixin) chi xtzijon quiqˈui, xerucusaj cˈambel tak tzij. Riyaˈ xubij cˈa chique: ¿Achique modo chi ri Satanás can ya riyaˈ mismo nrokotaj el riˈ?
Ruma ri winek riche (rixin) jun ruwachˈulef, wi xa ma junan ta quiwech niquiben, riˈ ma utz ta, ruma nuben chare ri quiruwachˈulef chi ma xtiyaloj ta.
Y queriˈ chukaˈ ri winek pa jun jay, wi xa ma junan ta quiwech niquiben, xa xtiquitaluj el quiˈ.
Y rumariˈ ri Satanás, ma xtuben ta ka chˈaˈoj chrij riyaˈ mismo y caˈiˈ cˈa nuben. Ruma wi queriˈ nuben, chanin nitzak y niqˈuis ka rukˈij.
Y wi cˈo jun winek ri nrajoˈ nelekˈ el pa rachoch jun achi ri cˈo sibilaj ruchukˈaˈ, nabey cˈo chi nuxim ri achi riˈ, y cˈacˈariˈ nicowin nucanoj el ronojel ri nrajoˈ yerucˈuaj.
Y tiwacˈaxaj cˈa jabel re chˈabel re xtinbij chiwe wacami. Xabachique mac yequibanalaˈ ri winek ri ye alaxnek chuwech re ruwachˈulef can cˈa yecuyutej na. Y queriˈ chukaˈ ronojel ri yokˈonic ri yequibanalaˈ ri winek, can cˈa yecuyutej na chukaˈ.
Yacˈa ri niyokˈon chrij ri Lokˈolaj Espíritu, can ma xticuyutej ta rumac, xa can xtrejkalej rumac riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek.
Quecˈareˈ xubij chique ri aj tzˈibaˈ, ruma chi riyeˈ niquibij cˈa chare, chi Riyaˈ cˈo itzel espíritu riqˈui.
Y ri ruteˈ y ri ye rachˈalal ri Jesús xepe cˈa ri acuchi (achique) cˈo wi Riyaˈ. Pero ma xeˈoc ta apo riqˈui. Xaxu (xaxe) wi cˈa xquitek rubixic chare chi nicajoˈ yetzijon riqˈui.
Y ri winek ri ye tzˈuyul ka ri can quisutin apo quiˈ chrij ri Jesús xquibij cˈa apo chare: Ri ateˈ y ri ye awachˈalal yecˈo pe waweˈ chuwajay el y yatquicanoj.
Yacˈa ri Jesús xubij cˈa chique ri winek ri quimolon quiˈ riqˈui: ¿Achique cˈa riˈ ri nteˈ y ye achique cˈa riˈ ri wachˈalal ri nichˈob riyix?
Y ri Jesús xerutzuˈ cˈa quinojel ri quisutin quiˈ chrij ye tzˈuyul y xubij chique: Yecˈareˈ ri ye oconek nteˈ y ye oconek wachˈalal.
Ruma chi can quinojel cˈa ri yebano ri ruraybel ri Dios, yecˈariˈ ri ye achiˈel nteˈ, wanaˈ y nchakˈ, xchaˈ ri Jesús.

4

Y ri Jesús ye rachibilan ri rudiscípulos xbe chic cˈa chuchiˈ ri choy y Riyaˈ yerutijoj cˈa ri winek riqˈui ri ruchˈabel ri Dios. Y sibilaj ye qˈuiy winek ri xquimol apo quiˈ. Rumariˈ ri Jesús xoc apo pa jun jucuˈ ri chiriˈ pa ruwiˈ yaˈ, y xtzˈuyeˈ cˈa chupan. Y ri chiriˈ chuchiˈ apo ri choy, yecˈo cˈa ri winek niquicˈaxaj apo ri Jesús.
Riyaˈ qˈuiy cˈa ri xucˈut chiquiwech riqˈui cˈambel tak tzij. Y xubij cˈa chique:
Tiwacˈaxaj cˈa jabel re xtinbij chiwe: Cˈo cˈa jun achi ri xbe pa jopin ijaˈtz.
Y tek ri achi cˈo chic pa samaj nijopin ijaˈtz, cˈo cˈa jubaˈ chare ri ijaˈtz riˈ xa pa bey xka wi. Y xepe cˈa ri aj xicˈ tak chicop ri yebe pa cakˈikˈ, xquitij el ri ijaˈtz riˈ.
Cˈo cˈa jubaˈ chic chare ri ijaˈtz cojol tak abej xka wi y chiriˈ xa ma qˈuiy ta ri ulef cˈo. Y chanin cˈa xeˈel pe ruma xa ma pim ta ri ulef.
Xa yacˈa tek xpe ruchukˈaˈ ri kˈij, xemayamoˈ y xechakiˈj ka. Y ruma chi xa ma nej ta benak wi ka ri quicˈamal, rumariˈ xechakiˈj ka chanin.
Y cˈo cˈa jubaˈ chic chare ri ijaˈtz riˈ xa cojol tak kˈayis ri cˈo quiqˈuixal xka wi. Y tek xeˈel pe, junan xeqˈuiy quiqˈui ri qˈuix. Y ruma chi ri qˈuix sibilaj xeqˈuiy, ri ticoˈn xejikˈ pa quikˈaˈ y man cˈa xquiyaˈ ta quiwech.
Yacˈa ri jubaˈ chic chare ri ijaˈtz xka pa jun utzilaj ulef, y xeˈel pe y xeqˈuiy jabel. Y cˈo cˈa ijaˈtz xquiyalaˈ a treinta quiwech, cˈo xquiyalaˈ a sesenta y cˈo ri xquiyalaˈ jojun ciento quiwech.
Cˈacˈariˈ ri Jesús xubij cˈa: Ri cˈo cˈa racˈaxabel, can tracˈaxaj cˈa ri xinbij, xchaˈ chique.
Y tek xcanaj ca ruyon ri Jesús quiqˈui ye caˈiˈ oxiˈ winek y ri ye cablajuj rudiscípulos, ri yecˈo riqˈui xquicˈutuj cˈa chare chi achique cˈa ri nrajoˈ nubij chique riqˈui ri cˈambel tzij ri xutzijoj chique.
Y Riyaˈ xubij chique: Chiwe cˈa riyix can yaˈon cˈa kˈij riche (rixin) chi niwetamaj chrij ri rajawaren ri Dios, yacˈa ri nicˈaj chic winek ri ma yeniman ta wuche (wixin), ma yaˈon ta kˈij chique riche (rixin) chi niquetamaj. Rumacˈariˈ riqˈui cˈambel tak tzij yitzijon wi quiqˈui,
riche (rixin) chi queriˈ astapeˈ niquitzuˈ y xa ma nichˈobotej ta chiquiwech ri niquitzuˈ y astapeˈ niquicˈaxaj y xa ma nikˈax ta chiquiwech ri niquicˈaxaj, riche (rixin) chi queriˈ ma nitzolin ta pe quicˈuˈx, y ma nicuyutej ta chukaˈ quimac ruma ri Dios.
Y ri Jesús xubij chukaˈ chique ri winek y ri rudiscípulos: ¿La ma xkˈax ta cami chiwech ri cˈambel tzij ri xa cˈa jubaˈ tinbij ka chiwe? Ruma wi xa ma xkˈax ta chiwech, ¿la xtikˈax cami chiwech ri nicˈaj chic cˈambel tak tzij?
Ya cˈa ri aj ticonel ri xbejopin ijaˈtz, yacˈariˈ ri samajel ri nicˈutu ri ruchˈabel ri Dios.
Ri jubaˈ ijaˈtz ri xeka pa bey, ye achiˈel ri winek tek quicˈaxan chic ri ruchˈabel ri Dios, y ri Satanás chanin napon quiqˈui y nrelesaj el ri chˈabel ri xtic pa tak cánima.
Ri ijaˈtz ri xeka cojol tak abej, can nichˈo wi cˈa chrij ri ruchˈabel ri Dios ri nacˈaxex cuma ri winek. Ri winek riˈ can chanin cˈa niquicˈul ri ruchˈabel ri Dios pa tak cánima riqˈui quicoten.
Xa yacˈa chi can ma xbe ta ka jabel rucˈamal ri ruchˈabel ri Dios pa tak cánima, xa can ma niyaloj ta cˈa ri quicoten quiqˈui. Y tek yepe cˈa tijoj pokonal y yeˈetzelex ruma quiniman ri ruchˈabel ri Dios, chanin yetzak.
Yacˈa ri ijaˈtz ri xeka cojol tak kˈayis ri cˈo quiqˈuixal, can nichˈo chukaˈ chrij ri ruchˈabel ri Dios ri nacˈaxex cuma ri winek.
Pero ri winek riˈ xaxu (xaxe wi) cˈa ri nrajoˈ re tiempo reˈ ri nicajoˈ niquiben, y yekˈolotej pa rukˈaˈ ri beyomel riche (rixin) re ruwachˈulef. Y qˈuiy chukaˈ ruwech raynic yepe quiqˈui, y rumariˈ xa nijikˈ ri ruchˈabel ri Dios ri cˈo quiqˈui y majun bey cˈa xtiwachin ta jabel ri ruchˈabel ri Dios pa tak quicˈaslen.
Yacˈa ri ijaˈtz ri xeka pa jun utzilaj ulef, nichˈo wi cˈa chrij ri ruchˈabel ri Dios ri nacˈaxex cuma ri winek, y ri winek riˈ can niquicˈul wi ka ri ruchˈabel ri Dios y ri quicˈaslen niwachin jabel. Can yewachin cˈa achiˈel niquiben ri ijaˈtz. Ruma yecˈo ijaˈtz ri niquiyaˈ a treinta quiwech, yecˈo ri niquiyaˈ a sesenta quiwech y yecˈo ri can jojun ciento quiwech niquiyaˈ. Quecˈariˈ nuben quicˈaslen ri winek ri niquicˈul ka ri ruchˈabel ri Dios pa tak cánima.
Y ri Jesús xubij cˈa chukaˈ chique: Tek nbecˈamer pe jun kˈakˈ riche (rixin) nusakirisaj pa jay, ¿la chuxeˈ cami jun almul o chuxeˈ cami jun chˈat niyaˈox (nyaˈ) wi? Ma que ta riˈ. Ri kˈakˈ can cˈo rucˈojlibel ri acuchi (achique) nipabex wi.
Queriˈ chukaˈ majun ri ewan ca, ri man ta xtibekˈalajin pe. Y chukaˈ can majun ri tzˈapin ca rij, ri xa man ta xtibekˈalajin pe y ntel pe chuwasakil.
Ri cˈo cˈa racˈaxabel, can tracˈaxaj cˈa ri xinbij, xchaˈ ri Jesús.
Y ri Jesús xubij chukaˈ chique ri winek: Tek riyix niwacˈaxaj ri ruchˈabel ri Dios, can tiwacˈaxaj cˈa ri nubij. Can tika cˈa ka pa tak iwánima, ruma wi queriˈ niben, qˈuiy etamabel ri nicˈul ca y xtiyaˈox (xtyaˈ) chic jubaˈ ruwiˈ chiwe.
Ruma ri can cˈo qˈuiy riqˈui, xtiyaˈox (xtyaˈ) cˈa más chare y queriˈ qˈuiy cˈa ri xticˈojeˈ riqˈui. Yacˈa ri xa jubaˈ oc cˈo riqˈui, hasta ri jubaˈ riˈ xa xtelesex chare.
Y ri Jesús xubij chukaˈ: Tek ri winek yeˈoc pa rajawaren ri Dios, nibanatej cˈa achiˈel nibanatej riqˈui jun ijaˈtz ri nbetic ca ruma jun achi pan ulef.
Tek ri ijaˈtz cˈo chic cˈa pan ulef, ri ticonel majun chic ri nuben. Riyaˈ nbewer tek ntoc pe ri akˈaˈ y niyacatej el tek niseker pe, y queriˈ nuben ronojel kˈij. Y tek napon ri kˈij, ri ijaˈtz ntzˈuc pe y niqˈuiy, yacˈa ri xtico ka riche (rixin) ri ijaˈtz ma retaman ta achique rubanic tek ri ijaˈtz ntzˈuc pe y achique rubanic tek niqˈuiy.
Ri ticonel can majun chic cˈa nuben ta, xa ruyon ri ulef nuben chi niqˈuiy pe ri ticoˈn. Pero nabey ya ri ti ral ri trigo nbetzˈuc pe. Cˈacˈariˈ niqˈuiy ri ruxak, y tek nim chic, ntel pe ri ruwiˈ. Y pa ruqˈuisbel ninoj cˈa pe ri ruwiˈ riqˈui ri rupan.
Y tek kˈen chic, ri rajaf can yacˈariˈ yerutek ri rumozos chupan, riche (rixin) chi niquikˈet, ruma ya kˈij chic riche (rixin) ri kˈatoj.
Y ri Jesús xubij cˈa chukaˈ: ¿Achique rubanic xtinbij chrij ri rajawaren ri Dios? ¿Y achoj riqˈui njunumaj wi? ¿Y achique ta cami cˈambel tzij ri nikˈalajsan riche (rixin)?
Xa junan cˈa riqˈui ri ijaˈtz riche (rixin) ri mostaza ri nitic ka pan ulef. Ruma yariˈ ri ijaˈtz ri más tak cocoj ri cˈo chuwech re ruwachˈulef.
Y xa yariˈ ri sibilaj nim ntel que chiquiwech ri nicˈaj chic ichaj, y yecˈojeˈ rukˈaˈ ri can ye nimaˈk. Rumariˈ ri aj xicˈ tak chicop ri yebe pa cakˈikˈ niquibanalaˈ quisoc pa tak rukˈaˈ, ruma chiriˈ jabel yemujan.
Ri Jesús can qˈuiy cˈa cˈambel tak tzij ri xerucusaj achiˈel reˈ riche (rixin) chi xchˈo quiqˈui ri winek, y xutzijoj chique ri janipeˈ ri yecowin nichˈobotej chiquiwech.
Riyaˈ majun cˈa ri xubij ta chique ri winek chi man ta xerucusaj cˈambel tak tzij. Yacˈa tek ri Jesús nicanaj ca ruyon quiqˈui ri rudiscípulos, Riyaˈ can nukˈalajsaj cˈa chiquiwech ri achique ntel wi chi tzij ri cˈambel tak tzij.
Y tek xoc cˈa pe ri akˈaˈ chupan ri kˈij riˈ, ri Jesús xubij chique ri rudiscípulos: Joˈ, kojkˈax la jucˈan chic apo ruchiˈ yaˈ, xchaˈ chique.
Riyaˈ xerutakalaˈ cˈa ca ri winek. Y ruma Riyaˈ can tzˈuyul chic chupan ri jucuˈ, can quecˈariˈ rubanon, xucˈuex el cuma ri rudiscípulos. Y yecˈo chukaˈ nicˈaj chic jucuˈ ri junan xebe el quiqˈui.
Y tek ye benak, xpe jun nimalaj cakˈikˈ. Y ri jucuˈ ri ye benak wi xuchop ninoj pe chi yaˈ. Y rumariˈ xa jubaˈ ma yebe ka chuxeˈ yaˈ.
Pero ri Jesús warnek cˈa chupan ri jucuˈ tek ntajin ri cakˈikˈ pa ruwiˈ ri choy. Riyaˈ chrij ca ri jucuˈ rucanon wi ka jun ruchˈequet wiˈ y chiriˈ warnek wi. Y xepe cˈa ri discípulos xquicˈasoj y xquibij cˈa chare: ¡Tijonel! Riyoj ya xa yojcom y riyit xa yit warnek, xechaˈ chare.
Y ri Jesús xyacatej cˈa pe, y xubij chare ri cakˈikˈ chi tiqˈuis el y xubij chare ri ruwiˈ yaˈ chi titaneˈ ka. Y queriˈ xbanatej. Ri cakˈikˈ xqˈuis el, y chukaˈ ri ruwiˈ yaˈ xtaneˈ ka.
Cˈacˈariˈ ri Jesús xubij chique: ¿Achique ruma tek xixibij iwiˈ? ¿Can ma icukuban ta icˈuˈx wuqˈui?
Yacˈa ri discípulos can quixibin quiˈ y xquicˈutulaˈ cˈa chiquiwech chrij ri Jesús: ¿Achique cˈa chi achi reˈ? Ruma ri cakˈikˈ y ri yaˈ xa can niquinimaj chukaˈ rutzij.

5

Y ri Jesús y ri ye rudiscípulos xeˈapon cˈa ri jucˈan chic ruchiˈ choy, ri chiriˈ pa jun lugar ri Gadara rubiˈ.
Y tek ri Jesús xel pe chupan ri jucuˈ, yacˈariˈ tek xapon jun achi riqˈui ri elenak pe pa camposanto. Y ri achi riˈ xa cˈo cˈa itzel espíritu riqˈui.
Ri achi riˈ can ya cˈa ri camposanto ri oconek rachoch, y riyaˈ hasta riqˈui cadena ma ye cowinek ta quichapon, ruma can sibilaj ruchukˈaˈ cˈo.
Can qˈuiy cˈa mul quiximon ri rukˈaˈ raken pa chˈichˈ y riqˈui chukaˈ cadena, pero xa yerucˈokpij y yerukˈaj ca. Can majun cˈa ri cowinek ta chrij.
Riyaˈ can nibiyaj wi cˈa ri pa tak juyuˈ y pa camposanto, nurek ruchiˈ y nusocolaˈ riˈ riqˈui abej. Can chi pakˈij chi chakˈaˈ cˈa ri nubanalaˈ queriˈ ri achi riˈ.
Y tek riyaˈ xutzˈet cˈa pe ri Jesús, cˈanej cˈa cˈo wi, pero junanin (anibel) cˈa xpe y xoxuqueˈ chuwech.
Y can xurek cˈa ruchiˈ y xubij cˈa: Riyit Jesús ri Rucˈajol ri nimalaj Dios, ¿Achique ruma tek yinanek? Pa rubiˈ ri Dios ncˈutuj jun utzil chawe, chi ma quinachˈujirisaj ta, xchaˈ chare ri Jesús.
Ri achi xubij queriˈ ruma ri Jesús rubin chic cˈa chare ri itzel espíritu ri cˈo riqˈui ri achi riˈ, chi tel el.
Y xpe ri Jesús xucˈutuj cˈa chare: ¿Achique abiˈ? Y riyaˈ xubij pe: Yoj qˈuiy ri nubiˈ, ruma ma nuyon ta riyin, xa can ye qˈuiy chukaˈ ri wachibil yecˈo, xchaˈ.
Y can xucˈutulaˈ cˈa utzil chare ri Jesús chi ma querelesaj ta el chupan ri ruwachˈulef riˈ.
Y chunakajal apo ri lugar riˈ, sibilaj cˈa ye qˈuiy ak yetajin yewaˈ pa ruwiˈ jun juyuˈ.
Y xepe cˈa quinojel ri itzel tak espíritu ri yecˈo riqˈui ri achi, xquicˈutuj utzil chare ri Jesús. Y xquibij cˈa chare: Tayaˈ kˈij chake chi yoj‑oc quiqˈui la ak yecˈo chilaˈ, xechaˈ.
Ri Jesús can yacˈariˈ tek xuyaˈ kˈij chique. Y ri itzel tak espíritu can yacˈariˈ xeˈel el y xebeˈoc quiqˈui ri ak. Ri ak riˈ sibilaj cˈa ye qˈuiy. Xa jubaˈ ma ye caˈiˈ mil. Y quinojel ri ak riˈ xquichop anin (anibel) pa xulan, chuwech jun juyuˈ xulan ruwech y choj xebeka cˈa pa choy. Can quinojel cˈa ri ak riˈ xejikˈ chiriˈ.
Yacˈa ri yeyukˈun quiche (quixin) ri ak riˈ, xaxu (xaxe) wi cˈa xquitzˈet ca ri xbanatej, xeˈanmej; y xbequiyalaˈ ca rutzijol pa tinamit y ri pa tak juyuˈ. Y ri winek xepe cˈa riche (rixin) chi noquitzˈetaˈ ri xbebix ca chique.
Y tek ri winek riˈ xeˈoka riqˈui ri Jesús, xquitzˈet cˈa chi ri achi ri xecˈojeˈ itzel tak espíritu riqˈui, tzˈuyul, rucusan rutziak y ma nuben ta chic cˈa ri achiˈel ri rubanon pe. Yacˈa ri winek riˈ xa xquixibij cˈa quiˈ tek xquitzˈet ri achi riˈ.
Ri winek cˈa ri can xetzˈeto ri xbanatej riqˈui ri achi ri xelesex itzel tak espíritu riqˈui y ri xcˈulwachitej quiqˈui ri ak, xquitzijolaˈ cˈa chique ri nicˈaj chic winek ri ye petenak chutzˈetic ri xcˈulwachitej chiriˈ.
Rumacˈariˈ ri winek xquicˈutuj utzil chare ri Jesús chi tel el chiriˈ chupan ri quilugar.
Y yacˈa tek ntoc el ri Jesús pa jucuˈ, ri achi ri xecˈojeˈ itzel tak espíritu riqˈui, xucˈutuj cˈa utzil chare ri Jesús chi tuyaˈ kˈij chare riche (rixin) chi nibe riqˈui.
Yacˈa ri Jesús ma xrajoˈ ta. Xa xubij cˈa chare: Catzolin chawachoch, y jatzijoj chique ri ye aj pan awachoch ri xuben ri Dios awuqˈui riyit, ruma xjoyowex awech ruma ri Ajaf.
Y ri achi xbe cˈa y xuchop rutzijoxic ri xuben ri Jesús riqˈui riyaˈ. Riyaˈ xutzijoj cˈa chique ri winek ri yecˈo pa rucuenta ri ruwachˈulef Decápolis. Y ri winek sibilaj cˈa xquimey ri rucˈaslen ri achi riˈ.
Y ri Jesús y ri discípulos xeˈoc chic cˈa el pa jucuˈ y xekˈax cˈa jucˈan chic ruchiˈ yaˈ. Y tek xeˈapon, sibilaj cˈa ye qˈuiy winek ri xquimol apo quiˈ riqˈui. Riyaˈ chuchiˈ cˈa ri choy xcˈojeˈ wi.
Xapon cˈa chukaˈ jun achi ri Jairo rubiˈ. Ri achi cˈa riˈ jun chique ri principaliˈ chupan ri jay ri kas nicˈut wi ri ruchˈabel ri Dios. Y tek riyaˈ xutzˈet apo ri Jesús, can yacˈariˈ xbexuqueˈ xbemajeˈ chuwech.
Y cˈacˈariˈ xubij chare ri Jesús: Ri ti numiˈal yawaˈ, y ya xa jubaˈ ma nicom ka. Tabanaˈ cˈa jun utzil jayaˈ ri akˈaˈ pa ruwiˈ riche (rixin) chi nicˈachoj y ma nicom ta, xchaˈ. Y riyaˈ can xucˈutulaˈ cˈa utzil chare ri Jesús.
Y ri Jesús can xbe wi cˈa. Y can sibilaj ye qˈuiy cˈa winek ri xetzekeˈ el chrij. Y rumariˈ niquipitzˈilaˈ cˈa quiˈ chrij, ye benak.
Y chiquicojol cˈa ri winek riˈ benak cˈa chukaˈ jun ixok ri cˈo jun ruyabil riche (rixin) icˈ chare. Ri ixok riˈ cˈo chic cˈa cablajuj junaˈ ri ma tanel ta ri ruquiqˈuel.
Riyaˈ rutijon cˈa pokon ruma benak chic quiqˈui qˈuiy ajkˈomanelaˈ y xuqˈuis yan chukaˈ ronojel rurajil; y ma xcˈachoj ta jubaˈ chare ri ruyabil, xa más xnimatej.
Ri ixok riˈ cˈo cˈa racˈaxan pe chrij ri milagros ri yeruben ri Jesús. Riyaˈ benak cˈa chukaˈ chiquicojol ri winek ri yecˈo ca chrij ri Jesús, y yacˈariˈ tek xberuchapaˈ ca jubaˈ ri rutziak ri Jesús.
Ruma ri ixok riˈ can rubilon cˈa pe pa ránima: Xa riqˈui ta nchop el jubaˈ rutziak ri Jesús, yicˈachoj.
Y can xu (xe) wi xuchop rutziak ri Jesús, can yacˈariˈ xkˈatakˈo ri ruquiqˈuel. Riyaˈ can xunaˈ cˈa chi xcˈachoj chare ri ruyabil ri rucˈulwachin.
Y ri Jesús can chanin cˈa xunaˈ chi cˈo jun xucˈachojsaj riqˈui ri uchukˈaˈ ri xel el riqˈui. Rumariˈ xtzuˈun chrij, y xubij chique ri winek: ¿Achique cˈa xchapo nutziak chuwij? xchaˈ.
Y ri discípulos xquibij cˈa chare: Riyit nawajoˈ nawetamaj achique xchapo ri atziak, pero re waweˈ ma xtawetamaj ta. Yeˈatzˈet chi re winek yatquipitzˈ, y riyit nacˈutuj: ¿Achique xichapo?
Yacˈa ri Jesús yerutzulaˈ cˈa ri winek, nucanoj ri achique xchapo rutziak.
Y ri ixok ruxibin riˈ y nibarbot (nibaybot) cˈa ruma xa ya riyaˈ ri xchapo ri rutziak ri Jesús, y can xcˈachoj wi chare ri ruyabil. Cˈacˈariˈ, riyaˈ xoxuqueˈ xomajeˈ chuwech ri Jesús y xubij cˈa ronojel ri achique xuben.
Y ri Jesús xubij chare ri ixok: Numiˈal, xacˈachoj, ruma xacukubaˈ acˈuˈx wuqˈui. Wacami cˈa, catzolin; ya xawil yan uxlanibel cˈuˈx. Y can riche (rixin) jurayil xacˈachoj chare ri ayabil ri awilon pe, xchaˈ chare.
Y cˈa ntajin na cˈa nitzijon ri Jesús riqˈui ri ixok, tek yecˈo ri xeˈoka ri ye petenak chrachoch ri Jairo ri principal chupan ri jay ri kas nicˈut wi ri ruchˈabel ri Dios. Ri achiˈaˈ ri xeˈoka, xoquibij cˈa chare ri Jairo: Ri ti amiˈal xa xcom yan y ma rajawaxic ta chic nacˈuaj el ri Tijonel, xechaˈ chare.
Yacˈa tek ri Jesús xracˈaxaj pe, chanin xubij chare ri achi ri principal chupan ri jay ri kas nicˈut wi ri ruchˈabel ri Dios: Ma taxibij ta awiˈ ruma ri xobix chawe. Xaxu (xaxe wi) tacukubaˈ acˈuˈx wuqˈui, xchaˈ chare.
Y ri Jesús ma xuyaˈ ta kˈij chi yecˈo ta chic nicˈaj ri xetzekeˈ ta el chrij, xaxu (xaxe) wi cˈa ri Pedro, ri Jacobo y ri Juan ri rachˈalal ri Jacobo, ri xerucˈuaj el.
Y ri Jesús ye rachibilan ri ye oxiˈ rudiscípulos xebe cˈa chrachoch ri achi ri principal chupan ri jay ri kas nicˈut wi ri ruchˈabel ri Dios. Y tek xeˈapon cˈa, ri Jesús xerutzˈet chi ri winek yechˈujlan pa jay, y xerutzˈet chukaˈ chi yeˈokˈ y can niquirek quichiˈ chi okˈej.
Tek ri Jesús xoc cˈa apo, xubij chique ri winek: ¿Achique ruma yixokˈ y yixchˈujlan? Ri acˈal ma caminek ta, riyaˈ xa warnek, xchaˈ chique.
Yacˈa riyeˈ xa xetzeˈen chrij ri Jesús, ruma quetaman chi ri ti kˈopoj riˈ xa can caminek chic. Xpe cˈa ri Jesús xerelesaj cˈa pe ri winek. Cˈacˈariˈ Riyaˈ xerucusaj apo ri ruteˈ rutataˈ ri ti kˈopoj y ri ye oxiˈ chic ri ye benak riqˈui, chupan ri jay ri acuchi (achique) cˈo wi ri ruchˈacul ri ti kˈopoj.
Riyaˈ xuchop cˈa rukˈaˈ ri ti caminek y xchˈo pa jun chic chˈabel, y xubij: Talita cumi, xchaˈ. Re tzij reˈ ntel chi tzij: Nóya, chawe riyit nbij wi chi cayacatej.
Can xu (xe) wi cˈa xubij queriˈ ri Jesús, can yacˈariˈ xyacatej y xbiyaj el ri ti kˈopoj, ruma xa can cablajuj chic cˈa rujunaˈ. Y ri yecˈo riqˈui, xquimey tek xquitzˈet chi xcˈastej pe.
Yacˈa ri Jesús can xuchilabej chique chi majun achoj chare tiquitzijoj wi y chukaˈ xubij chi titzuj (tisuj) ruway.

6

Y ri Jesús ye rachibilan ri discípulos xeˈel el ri chiriˈ y xebe pa Nazaret ri tinamit ri xqˈuiy wi Riyaˈ.
Y tek xapon cˈa ri uxlanibel kˈij, xuchop cˈa rucˈutic ri ruchˈabel ri Dios ri pa jay ri kas nicˈut wi ri ruchˈabel ri Dios. Ruma cˈa ri chˈabel ri yerubij chique, ri winek riˈ can xquimey cˈa y xquibij: ¿Achique cˈa ruma re achi reˈ sibilaj qˈuiy etamabel cˈo riqˈui y nicowin yeruben milagros? ¿Achique modo tek nicowin nuben ronojel reˈ?
Ruma re achi reˈ, xa yareˈ ri aj samajel chrij cheˈ, ral ri María, cachˈalal ri Jacobo, ri José, ri Judas y ri Simón. Y ri ye ranaˈ xa yecˈo chkacojol, xechaˈ. Rumariˈ ri winek can ma xquinimaj ta ri Jesús, ruma Riyaˈ aj chiriˈ pa quitinamit.
Y ri Jesús xubij cˈa chique ri winek riˈ: Majun cˈa jun profeta ri nikˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios ri man ta jun rukˈij. Quinojel can cˈo wi quikˈij, xa yacˈa chi ma niyaˈox (nyaˈ) ta quikˈij pa tak quitinamit, ni cuma ri cachˈalal y ni cuma chukaˈ ri aj pa cachoch, xchaˈ chique.
Ri Jesús ma qˈuiy ta cˈa milagros xuben chupan ri tinamit ri xqˈuiy wi Riyaˈ. Xaxu (xaxe wi) oc caˈiˈ oxiˈ yawaˈiˈ ri xuyaˈ rukˈaˈ pa quiwiˈ y queriˈ xerucˈachojsaj.
Y Riyaˈ can xumey ruma xerutzˈet chi ri winek ri aj chiriˈ pa rutinamit, xa can ma niquinimaj ta. Riyaˈ xbe cˈa ri pa tak aldea ri yecˈo pe chunakajal ri rutinamit, y xucˈut cˈa ri ruchˈabel ri Dios chiquiwech ri winek.
Cˈacˈariˈ ri Jesús xerusiqˈuij (xeroyoj) cˈa ri cablajuj discípulos. Y chi cacaˈ xuchop el quitakic chubanic ri samaj, y xuyaˈ el kˈatbel tzij pa quikˈaˈ riche (rixin) chi yecowin yequelesaj ri itzel tak espíritu.
Y Riyaˈ xubij cˈa chukaˈ el chique chi xaxu (xaxe) wi ri quichˈameˈy tiquicˈuaj el y majun chic ri tiquicˈuaj el. Ma tiquicˈuaj ta yaˈl, ma tiquicˈuaj ta caxlan wey y chukaˈ can ma tiquicˈuaj ta el quirajil ri pa tak ximibel quipan.
Ma tiquicusaj ta el caˈiˈ quitziak. Pero utz chi niquicusaj el ri quixajab.
Ri Jesús xubij cˈa chukaˈ chique ri discípulos: Xabachique ta na tinamit ri yixapon wi; tek yixoc pa jun jay, chiriˈ quixcˈojeˈ wi ka. Xa can cˈa ya tek yixel pe chupan ri tinamit riˈ, cˈacˈariˈ utz chi niyaˈ ca ri jay ri xixcˈojeˈ wi.
Y ri acuchi (achique) yixapon wi, wi ri winek ma nicajoˈ ta yixquicˈul, y ma nicajoˈ ta chukaˈ niquicˈaxaj ri ruchˈabel ri Dios ri nitzijoj riyix chique, can quixel cˈa pe chiriˈ, y titotalaˈ (tiquiralaˈ) ca ri pokolaj ri cˈo chiwaken chiquiwech ri winek riˈ, riche (rixin) tiquetamaj chi ma utz ta ri xquiben. Ruma can nbij wi cˈa chiwe, chi chupan ri kˈij tek xtibanatej ri kˈatoj tzij, más xtikˈax wi cˈa ruwiˈ ri rucˈayewal ri xtika pa quiwiˈ ri winek riche (rixin) ri tinamit ri can ma xquixquicˈul ta, que chuwech ri Sodoma y Gomorra, xchaˈ el chique.
Y ri discípulos xebe cˈa. Riyeˈ xquibij cˈa chique ri winek chi titzolin pe quicˈuˈx riqˈui ri Dios.
Y ri discípulos qˈuiy cˈa itzel tak espíritu ri xequelesalaˈ. Y chukaˈ xquiyalaˈ aceite pa quiwiˈ ye qˈuiy yawaˈiˈ y xequicˈachojsaj ca.
Y ri rey Herodes can xracˈaxaj cˈa chi ri Jesús sibilaj rutzijol cˈo chiquicojol ri winek. Ri Herodes xubij cˈa ka pa ránima chi ri Jesús xa ya ri Juan ri Bautista ri xcˈastej pe chiquicojol ri caminakiˈ, y rumariˈ tek cˈo uchukˈaˈ pa rukˈaˈ riche (rixin) chi qˈuiy ri nicowin yerubanalaˈ, xchaˈ ka ri Herodes.
Pero yecˈo cˈa chique ri winek ri xquibij chi ri Jesús xa ya ri Elías. Y yecˈo nicˈaj chic xquibij chi Riyaˈ jun achi profeta ri nikˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios y chukaˈ xquibij chi Riyaˈ jun chique ri achiˈaˈ ri xekˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios ojer ca.
Yacˈa tek ri rey Herodes xracˈaxaj cˈa riˈ, xubij: Ri Jesús xa ya ri Juan ri Bautista ri xintek rutzaqˈuixic rujolon (ruwiˈ), ri xcˈastej pe chiquicojol ri caminakiˈ.
Ruma chi xa can ya cˈa ri rey Herodes ri xbin chi tichapatej ri Juan. Y cˈacˈariˈ xuyaˈ pa cárcel y xximeˈ pa cadena. Ruma ri Herodes rucˈamon ka ri Herodías rixjayil ri Felipe, y ri Felipe riˈ xa can rachˈalal ri Herodes.
Y ri Juan rubin chare ri Herodes: Ma utz ta abanon chi acˈamon ka rixjayil ri awachˈalal.
Y ri Herodías can rajowan wi cˈa chi rucamisan ta ri Juan ruma itzel nunaˈ chare, pero ma cowinek ta.
Ruma ri rey Herodes can retaman wi cˈa chi ri Juan can choj wi y jun lokˈolaj achi riche (rixin) ri Dios; y rumariˈ can nuxibij cˈa riˈ chuwech ri Juan. Can ma ruyaˈon ta cˈa kˈij riche (rixin) chi cˈo ta rucˈulwachin. Ri Herodes can jabel wi cˈa nracˈaxaj tek ri Juan nutzijoj ri ruchˈabel ri Dios chare. Xa yacˈa chi ma nichˈobotej ta cˈa chuwech ri achique rucˈamon chi nuben. Pero ma riqˈui wi riˈ, riyaˈ can jabel wi cˈa nracˈaxaj ri nibix chare.
Y ri kˈij cˈa ri oyoben ruma ri Herodías riche (rixin) chi nika ri Juan pa rukˈaˈ, xoka cˈa. Chupan ri kˈij tek ri rey Herodes xtzˈaket chic jun rujunaˈ, ri Herodes riˈ xuyaˈ jun waˈin y xerusiqˈuij (xeroyoj) cˈa ri aj kˈatbel tak tzij ri yecˈo pa rukˈaˈ, xerusiqˈuij (xeroyoj) chukaˈ ri achiˈaˈ ri can cˈo quikˈij chiquicojol ri soldados y xerusiqˈuij (xeroyoj) ri achiˈaˈ ri cˈo quikˈij chiquicojol ri aj Galilea.
Y ri acuchi (achique) cˈa quimolon wi quiˈ riyeˈ, xoc cˈa apo jun kˈopoj, ral ri Herodías; y ri kˈopoj riˈ xxajo chiquiwech. Y ri xajoj ri xuben sibilaj xka chuwech ri rey Herodes y chiquiwech quinojel ri yewaˈ riqˈui. Y ri Herodes xubij cˈa chare ri kˈopoj: Tacˈutuj cˈa ri achique nawajoˈ y xtinyaˈ chawe.
Ri rey Herodes can xuben cˈa jurar chare, y xubij: Xabachique cˈa ri xtacˈutuj chuwe, xtinyaˈ chawe, astapeˈ ta na chi can pa nicˈaj chare re ruwachˈulef ri cˈo pa nukˈaˈ, xchaˈ.
Y xel el ri kˈopoj y xberubij chare ri ruteˈ: ¿Achique ri utz chi ncˈutuj? xchaˈ. Y ri teˈej xubij cˈa chare: Tacˈutuj chi tiyaˈox (tyaˈ) pe chawe ri rujolon (ruwiˈ) ri Juan ri Bautista.
Y ri kˈopoj can yacˈariˈ xtzolin apo riqˈui ri rey Herodes y xberubij cˈa chare: Riyin nwajoˈ chi ya re wacami yan, nayaˈ pe chuwe pa jun plato ri rujolon (ruwiˈ) ri Juan ri Bautista, xchaˈ chare ri rey Herodes.
Y ri rey Herodes can xpe bis pa ránima ruma ri xcˈutux chare, pero ruma cˈa chi can rubanon chic jurar chi can xtuyaˈ wi ri xtrajoˈ ri kˈopoj y ruma chukaˈ chi can chiquiwech ri ye rachibilan pa mesa tek xubij, rumariˈ can cˈo cˈa chi nuben ri nicˈutux chare, y queriˈ ma nuyaˈ (nutzek) ta ruqˈuix.
Y ri rey can yacˈariˈ tek xutek el jun soldado riche (rixin) chi ticˈamer pe ri rujolon (ruwiˈ) ri Juan ri Bautista.
Y ri soldado xbe cˈa, xberutzaqˈuij pe rujolon (ruwiˈ) ri Juan ri Bautista pa cárcel y xucˈom cˈa pe chare ri kˈopoj pa jun plato y ri kˈopoj xberuyaˈ chare ri ruteˈ.
Tek ri rudiscípulos ri Juan xquicˈaxaj chi xcamisex, xebe cˈa chucˈamaric ri ruchˈacul, y xbequimukuˈ ca.
Ri ye ruˈapóstoles ri Jesús tek xetzolin pe chubanic ri rusamaj ri Dios, can xquimol apo quiˈ riqˈui ri Jesús y xquitzijolaˈ cˈa chare ronojel ri xquibanalaˈ y ronojel ri tijonic ri xquiyalaˈ chique ri winek.
Y ri Jesús xubij cˈa chique: Joˈ pa jun lugar ri acuchi (achique) majun winek cˈo riche (rixin) chi yixuxlan jubaˈ. Y queriˈ xubij chique ruma can ye qˈuiy cˈa winek ri yeˈel yeˈoc quiqˈui y rumariˈ hasta ma utz ta chic chi yewaˈ.
Y ri Jesús y ri rudiscípulos xeˈoc cˈa el pa jun jucuˈ riche (rixin) chi xekˈax cˈa jucˈan chic ruchiˈ yaˈ, y xebe cˈa pa jun desierto.
Yacˈa tek riyeˈ xeˈel el, ye qˈuiy cˈa winek ri xetzˈeto el y can xquetamaj el quiwech. Rumariˈ ri winek junanin (anibel) xebe chicaken, xquimololaˈ el quiˈ pa bey; ri pa tak tinamit ri xekˈax wi el. Y xa ye riyeˈ ri xeˈapon nabey. Y tek ri Jesús y ri rudiscípulos xeˈapon, ri winek xquimol cˈa apo quiˈ chiquij.
Y tek ri Jesús xel pe chupan ri jucuˈ, xutzˈet cˈa chi sibilaj ye qˈuiy winek yecˈo chiriˈ coyoben apo. Riyaˈ xujoyowaj cˈa quiwech, ruma quibanon achiˈel cˈa ri carneˈl tek majun niyukˈun quiche (quixin), y xuchop cˈa nucˈut qˈuiy chiquiwech ri nicˈatzin chi niquetamaj chrij ri ruchˈabel ri Dios.
Yacˈa tek xka ka más ri kˈij, ri rudiscípulos ri Jesús xejel apo riqˈui y xquibij chare: Re waweˈ xa majun cˈo y xa xka ka kˈij.
Queˈatakaˈ cˈa el re winek reˈ riche (rixin) chi yebe ri pa tak aldea y pa tak nicˈaj chic lugar ri yecˈo pe nakaj, riche (rixin) chi nbequilokˈoˈ quiway, ruma xa majun quiway riche (rixin) chi niquitij, xechaˈ chare ri Jesús.
Yacˈa ri Jesús xubij chique ri rudiscípulos: Tiyaˈ quiway riyix, xchaˈ chique. Y riyeˈ xquibij: ¿Riyit nabij chi yojbe chulokˈic caˈiˈ ciento denarios caxlan wey riche (rixin) chi yewaˈ riyeˈ? xechaˈ chare.
Y Riyaˈ xucˈutuj cˈa chique: ¿Janipeˈ caxlan wey cˈo iwuqˈui? Jeˈitzˈetaˈ na cˈa. Y tek riyeˈ quitzˈeton chic ca, xquibij: Cˈo wuˈoˈ caxlan wey y caˈiˈ car, xechaˈ chare.
Y cˈacˈariˈ Riyaˈ xubij chique ri rudiscípulos chi tiquibij chique ri winek chi quetzˈuyeˈ quinojel pa ruwiˈ ri rexlaj kˈayis, y pa tak moc quetzˈuyeˈ cˈa.
Y ri winek riˈ can xetzˈuyeˈ cˈa pa ruwiˈ ri kˈayis, y xquicˈualaˈ cˈa quiˈ pa tak ciento y pa nicˈaj tak ciento.
Y ri Jesús xeruliˈej cˈa pa rukˈaˈ ri wuˈoˈ caxlan wey y ri caˈiˈ car y cˈacˈariˈ xtzuˈun chicaj y xucˈutuj ri rubendición ri Dios pa ruwiˈ. Y cˈacˈariˈ xeruwechˈelaˈ cˈa el ri caxlan wey, y xuyaˈ el chique ri discípulos riche (rixin) chi niquiyaˈ chique ri winek. Y queriˈ chukaˈ xuben riqˈui ri car. Xujech cˈa chiquiwech quinojel.
Can quinojel cˈa jabel xewaˈ. Can majun cˈa ri man ta xwaˈ chi utz.
Y cˈa cˈo na cˈa cablajuj chaquech caxlan wey rachibilan car ri xmolotej ca, ri ma xqˈuis ta.
Sibilaj ye qˈuiy cˈa ri winek ri xewaˈ ruma xaxu (xaxe) wi ri achiˈaˈ yecˈo wuˈoˈ mil.
Yacˈariˈ tek ri Jesús xerucusaj el ri rudiscípulos chupan ri jucuˈ, riche (rixin) chi yenabeyej el chuwech; chi quebe cˈa pa Betsaida, tinamit ri cˈo jucˈan chic ruchiˈ yaˈ. Y Riyaˈ xerutek na cˈa el ri winek chi tak cachoch.
Y tek ri Jesús ye ruchˈaben chic cˈa ca ri winek, xbe pa ruwiˈ jun juyuˈ chubanic orar.
Tek xoc cˈa pe ri akˈaˈ, ri discípulos ri ye benak pa jucuˈ, pa runicˈajal chic cˈa ri choy yecˈo wi. Y ri Jesús ruyonil cˈa cˈo na ca pa ruwiˈ ri ulef ruma xa ma benak ta quiqˈui.
Y ri Jesús xerutzˈet cˈa chi ri rudiscípulos ye cosnek chic y ma yecowin ta niquiben chare ri jucuˈ chi nibiyin chiquiwech, ruma ri cakˈikˈ nupaxij riˈ chuwech ri jucuˈ y nutzolij cˈa. Y tek xa ruchapon cˈa pe rusekeric, ri Jesús petenak cˈa chraken pa ruwiˈ ri choy, y nrajoˈ cˈa nikˈax el chiquiwech.
Yacˈa tek ri discípulos xquitzˈet chi cˈo jun petenak chraken pa ruwiˈ ri choy, xquirek quichiˈ y xquibilaˈ cˈa chiquiwech chi achique cˈa laˈ, xechaˈ. Ruma riyeˈ xquibij chi ri petenak pa ruwiˈ ri choy xa jun subunel (xibinel).
Y ruma can quinojel cˈa xetzˈeto, xquixibij quiˈ. Y rumariˈ ri Jesús chanin xchˈo apo chique y xubij: Ma tixibij ta iwiˈ. Xa ticukubaˈ icˈuˈx. Xa yin cˈa riyin, xchaˈ chique.
Y Riyaˈ xoc cˈa el quiqˈui ri pa jucuˈ. Y can yacˈariˈ tek xtaneˈ ri cakˈikˈ. Y ri discípulos xsach quicˈuˈx tek xquitzˈet ri xbanatej y sibilaj xquimey.
Y astapeˈ can xquitzˈet tek ri Jesús xuqˈuiyirisaj ri caxlan wey, riyeˈ ma kˈaxnek ta chiquiwech chi Riyaˈ can nicowin wi nuben xabachique, ruma can cˈo ruchukˈaˈ. Riyeˈ cˈa cowirnek na ri cánima.
Y riyeˈ xekˈax cˈa pa ruwiˈ ri choy riˈ y xeˈapon ri chuchiˈ yaˈ chiriˈ pa Genesaret.
Y xu (xe) wi xeˈel pe pa jucuˈ, ri winek ri yecˈo chiriˈ chuchiˈ yaˈ, chanin cˈa xquetamaj ruwech chi ya ri Jesús ri xel pe pa jucuˈ.
Rumariˈ xquelesaj cˈa rutzijol pa ronojel lugar ri yecˈo pe nakaj, chi ri Jesús cˈo chiriˈ. Y ri winek xequicˈamalaˈ cˈa pe ri quiyawaˈiˈ. Can ronojel wi cˈa lugar xecˈamalox wi pe yawaˈiˈ; y chuwech cˈa ri quiwarabel ye quicˈamalon wi pe, y xequicˈamalaˈ pe chuwech ri Jesús ri acuchi (achique) niquicˈaxaj chi cˈo wi.
Y xabacuchi (xabachique) xapon wi, ri pa nimaˈk tak tinamit, pa tak aldeas y ri pa tak juyuˈ chukaˈ, ri winek xequiyalaˈ ri yawaˈiˈ pa tak bey ri nikˈax wi Riyaˈ. Can niquicˈutuj cˈa utzil chare ri Jesús chi tuyaˈ kˈij chique chi astapeˈ xaxu (xaxe) ta wi ri ruchiˈ rutziak ri niquichop riche (rixin) chi yecˈachoj y can queriˈ wi cˈa xbanatej. Can quinojel cˈa ri xechapo ruchiˈ rutziak ri Jesús, xecˈachoj chare ri quiyabil.

7

Y chrij cˈa ri Jesús xquimol cˈa apo quiˈ ri achiˈaˈ fariseos, y chukaˈ caˈiˈ oxiˈ aj tzˈibaˈ ri ye petenak ri pa tinamit Jerusalem.
Y tek ri achiˈaˈ riˈ xequitzˈet chi yecˈo chique ri rudiscípulos ri Jesús ri yetajin chi waˈin y xa ma xquichˈej ta quikˈaˈ achiˈel rubanic ri niquiben riyeˈ, ma utz ta xequitzˈet, y rumariˈ qˈuiy cˈa ri xquibij chiquij.
Ruma ri fariseos y quinojel ri nicˈaj chic winek israelitas, xa ya ri ye quibin ca ri catiˈt quimamaˈ, xa yariˈ ri yequibanalaˈ. Ruma wi xa ma niquichˈej ta qˈuiy mul ri quikˈaˈ, can ma yewaˈ ta.
Tek yetzolin cˈa pe ri pa tak cˈaybel, wi ma niquichˈajchˈojsaj ta quiˈ, can ma yewaˈ ta. Y cˈo cˈa nicˈaj chic ri ye quibin ca ri catiˈt quimamaˈ ri yequibanalaˈ, achiˈel ri achique rubanic ri quijoskˈixic ri kumbel tak yaˈ, ri xára, ri chˈichˈ tak lek y ri achique chukaˈ rujoskˈixic niquiben chare ri quiwarabel.
Rumariˈ ri fariseos y ri aj tzˈibaˈ xquicˈutuj cˈa chare ri Jesús: ¿Achique cˈa ruma tek la adiscípulos riyit ma niquiben ta achiˈel ri bin ca cuma ri katiˈt kamamaˈ? Ruma la adiscípulos riyit tek yewaˈ ma niquichˈej ta quikˈaˈ, achiˈel rubanic ri nikaben riyoj, xechaˈ chare ri Jesús.
Yacˈa ri Jesús xubij chique ri achiˈaˈ riˈ: Riyix xa caˈiˈ ipalej. Xa can jabel cˈa rubixic rubanon ca ri Isaías chiwij. Ruma ri Isaías rutzˈiban cˈa ca ri xbix chare ruma ri Dios, y quecˈareˈ ri nubij: Re winek reˈ xaxu (xaxe) wi cˈa riqˈui ri quichˈabel niquiyaˈ nukˈij, yacˈa ri cánima xa nej cˈo wi el chuwe riyin.
Xa majun cˈa nicˈatzin wi chi niquiyaˈ nukˈij, ruma ri chˈabel ri niquicˈut xa pixaˈ quiche (quixin) winek y niquibij chi can yariˈ ri rajawaxic chi niban.
Queriˈ ri rutzˈiban ca ri Isaías, xchaˈ ri Jesús. Y riyix yariˈ ri yixtajin chubanic. Xa iyaˈon ca ri rupixaˈ ri Dios ri cˈo chi niben. Riyix can ma niben ta cˈa ri nrajoˈ ri Dios, xa ya ri niquibij ri winek, xa yariˈ ri yixtajin chubanic. Achiˈel tek nibij ri achique quijoskˈixic ri xára y ri achique quijoskˈixic ri kumbel tak yaˈ. Y yecˈo chukaˈ nicˈaj chic ye achiˈel riˈ, ri yeˈibanalaˈ.
Y ri Jesús xubij chukaˈ chique: Riyix riche (rixin) chi niben ri achique ye quibin ca ri iwatiˈt imamaˈ, can niben chare ri rupixaˈ ri Dios chi majun rejkalen.
Ruma ri chˈabel ri ye rutzˈiban ca ri Moisés, nubij: Tayaˈ quikˈij ri ateˈ atataˈ. Y wi cˈo jun nibin pokon tak chˈabel chique ri ruteˈ rutataˈ, can majun chic cˈa ri nrajoˈ, xa can ticamisex. Quecˈariˈ ri tzˈibatal ca.
Yacˈa riyix xa ma que ta riˈ ri niben y nicˈut. Xa ma niben ta achiˈel ri rubin ca ri Dios. Riyix xa yeˈitijoj ri alcˈualaxelaˈ chi ma rajawaxic ta chi yequitoˈ ri quiteˈ quitataˈ. Riyix xa nibij chique ri alcˈualaxelaˈ chi xa tiquibij chique ri quiteˈ quitataˈ: Riyin ma yicowin ta yixintoˈ riqˈui ri nicˈatzin chiwe, ruma ri cˈo wuqˈui xa ntzujun (nsujun) chic chare ri Dios, yixchaˈ chique. Y riqˈui niquibij queriˈ chi quitzujun (quisujun) chic chare ri Dios, xa riche (rixin) chi ma yequitoˈ ta ri quiteˈ quitataˈ.
Y riqˈui ri nibij, can nikˈalajin wi chi riyix niben chique ri alcˈualaxelaˈ chi majun chic tiquiyaˈ chique ri quiteˈ quitataˈ.
Y riqˈui riˈ, riyix ibanon chare ri rupixaˈ ri Dios chi majun rejkalen. Y queriˈ ibanon xaxu (xaxe) wi riche (rixin) chi niben ri achique quibin ca ri iwatiˈt imamaˈ. Y yecˈo chukaˈ nicˈaj chic achiˈel reˈ ri yeˈibanalaˈ. Queriˈ xubij ri Jesús chique ri achiˈaˈ fariseos y ri ye aj tzˈibaˈ.
Can yacˈariˈ tek ri Jesús xerusiqˈuij (xeroyoj) apo quinojel ri winek riqˈui, ri quimolon quiˈ chiriˈ, y xubij cˈa chique: Tiwacˈaxaj cˈa chiˈiwonojel re xtinbij chiwe y tikˈax chiwech.
Ri nitzˈilobisan riche (rixin) ri winek, ma ya ta cˈa ri nutij ka. Xa ya ri itzel ri yepe pa ránima ri nitzˈilobisan riche (rixin).
Ri cˈo cˈa racˈaxabel, can tracˈaxaj cˈa ri xinbij, xchaˈ ri Jesús chique ri winek.
Y Riyaˈ xeruyaˈ cˈa ca ri winek, y xbe pa jun jay. Y ri discípulos xquicˈutuj cˈa chare chrij ri cˈambel tzij ri nichˈo chrij ri nitzˈilobisan riche (rixin) jun winek.
Y ri Jesús xubij cˈa chique: ¿Riyix chukaˈ, can cˈa ma jane nikˈax ta chiwech ri nbij? ¿La ma nikˈax ta cˈa chiwech chi ronojel ri nutij ka ri winek ma ya ta riˈ ri nitzˈilobisan riche (rixin)?
Ruma ronojel ri achique nutij ka ri winek, xa ma pa ránima ta nibe wi. Xa chupan nibe wi y cˈacˈariˈ ntel el. Y riqˈui ri queriˈ xubij ri Jesús, nikˈalajin chi ronojel ri yecˈo ca riche (rixin) chi yetij, can ye chˈajchˈoj wi.
Y ri Jesús xubij chukaˈ chi xa ya ri itzel ri yepe pa ránima ri winek, xa yariˈ ri nitzˈilobisan riche (rixin).
Ruma xa pa ránima cˈa ri winek yepe wi ri itzel tak naˈoj, achiˈel tek jun ixok cˈo rachijil y xa nucˈom ruwech jun chic achi y achiˈel tek jun achi cˈo rixjayil y nucanoj jun chic ixok, y achiˈel chukaˈ ri winek yemacun y xa ma quicˈulaj ta quiˈ. Y pa cánima chukaˈ nipe wi ri naˈoj tek yecamisan.
Pa tak cánima cˈa ri winek nipe wi ri jalajoj ruwech itzel tak naˈoj, achiˈel tek yeˈelekˈ, tek niquirayij chi ronojel ta cosa quiqˈui ta riyeˈ cˈo wi, yequibanalaˈ etzelal, yekˈolon, ri achiˈaˈ y ri ixokiˈ yequibanalaˈ mac ri sibilaj qˈuixbel, itzel niquinaˈ chare jun winek ri utz cˈo, yequibilaˈ itzel tak chˈabel chiquij ri nicˈaj chic, ri niquinaˈ chi can cˈo quikˈij, y ri ma yechˈobon ta jabel.
Ronojel cˈa ri etzelal achiˈel riˈ, pa ránima cˈa ri winek yepe wi, y yacˈariˈ ri nitzˈilobisan riche (rixin). Quecˈariˈ xubij ri Jesús chique ri rudiscípulos.
Y ri Jesús ye rachibilan ri rudiscípulos xel cˈa el ri chiriˈ, y xbe cˈa quelaˈ pa jun lugar ri nakaj nicanaj chique ri tinamit Tiro y Sidón. Y xcˈojeˈ cˈa pa jun jay, ruma ma nrajoˈ ta cˈa chi netamex chi Riyaˈ cˈo chiriˈ. Pero ma riqˈui wi riˈ, chanin xnabex chi cˈo chiriˈ.
Can chanin cˈa xnabex pe ruma jun ixok ri cˈo jun ral ti kˈopoj, ri cˈo jun itzel espíritu riqˈui. Ri ixok riˈ can xu (xe) wi cˈa xracˈaxaj pe chi ri Jesús cˈo chiriˈ, riyaˈ xpe cˈa riqˈui y xoxuqueˈ xomajeˈ chuwech.
Ri jun ixok riˈ ma israelita ta. Riyaˈ jun aj sirofenicia. Pero xoxuqueˈ chuwech ri Jesús riche (rixin) chi xorucˈutuj jun utzil chare chi trelesaj el ri itzel espíritu ri cˈo riqˈui ri ral.
Yacˈa ri Jesús xubij chare ri ixok: Ri rutzil ri Dios ma utz ta chi chare xabachique niyaˈox (nyaˈ) wi. Cˈo chi ya ri nuwinak israelitas yentoˈ nabey. Ruma ma rucˈamon ta chi nelesex ri quiway ri alcˈualaxelaˈ riche (rixin) chi niyaˈox (nyaˈ) chique ri tak tzˈiˈ, xchaˈ ri Jesús chare.
Y ri ixok xubij cˈa chare ri Jesús: Ajaf, can kitzij wi ri nabij. Pero chukaˈ riyoj utz nikacˈul apo jubaˈ chare ri utzil riˈ. Achiˈel niquiben ri tak tzˈiˈ chuxeˈ ri mesa, yequimololaˈ chukaˈ ri rucˈaj tak caxlan wey ri yequitzakalaˈ ka ri acˈalaˈ.
Y ri Jesús can yacˈariˈ xubij chare ri ixok: Ri xabij can queriˈ wi. Wacami catzolin cˈa, ruma ri itzel espíritu xel yan el riqˈui ri awal, xchaˈ ri Jesús.
Y ri ixok xtzolin cˈa chrachoch. Y xberilaˈ ri ral cotzˈol pa chˈat. Y chanin chukaˈ xutzˈet chi ri itzel espíritu man cˈo ta chic riqˈui ri ral.
Ri Jesús ye rachibilan ri rudiscípulos xel cˈa pe chupan ri lugar ri nakaj nicanaj chare ri tinamit Tiro y xbekˈax pe pa Sidón. Y xbekˈax pe chukaˈ pa Decápolis, cˈacˈariˈ xoka chuchiˈ ri choy Galilea.
Chiriˈ cˈa cˈo wi ri Jesús tek xbeyaˈox (xbeyaˈ) jun achi chuwech, jun achi ri ma nacˈaxan ta y ma ntel ta jabel ruchˈabel. Y ri ye cˈamayon pe, xquicˈutuj cˈa jun utzil chare ri Jesús chi tuyaˈ rukˈaˈ pa ruwiˈ.
Ri Jesús xrelesaj cˈa el ri achi riˈ chiquicojol ri winek y xujuˈ ruwiˈ rukˈaˈ pa tak ruxquin. Cˈacˈariˈ ri Jesús xchuban, y xuyaˈ chukaˈ apo ruwiˈ rukˈaˈ pa ruwiˈ rakˈ ri achi riˈ.
Y ri Jesús xtzuˈun chicaj, xjikˈjoˈx (xjikˈjoˈt) ránima y xubij: Efata. Re tzij reˈ nubij cˈa: Tijakatej.
Y ri achi can yacˈariˈ tek xacˈaxan y xel ri ruchˈabel jabel.
Y ri Jesús xucˈom cˈa pe ri achi y xuchilabej chique ri winek chi majun achoj chare tiquibij wi ri xbanatej. Yacˈa ri winek, ma riqˈui ta chi can bin chique ruma ri Jesús chi majun achoj chare tiquibij wi, riyeˈ xa yariˈ ri más xquitzijoj.
Y ri winek riˈ can xquimey tek xquitzˈet ri xbanatej, y xquibilaˈ cˈa: Jabel ri xuben. Nuben cˈa chique ri ma yeˈacˈaxan ta, chi yeˈacˈaxan; y nuyaˈ chukaˈ quichˈabel ri ye memaˈ, xechaˈ cˈa.

8

Chupan cˈa ri tiempo riˈ xbanatej cˈa chi sibilaj ye qˈuiy winek quimolon apo quiˈ riqˈui ri Jesús y ri winek riˈ xqˈuis cˈa quiway. Rumariˈ ri Jesús xerusiqˈuij (xeroyoj) cˈa ri rudiscípulos y xubij cˈa chique:
Riyin sibilaj njoyowaj quiwech re winek reˈ, ruma cˈo chic oxiˈ kˈij yecˈo pe wuqˈui y wacami majun chic quiway riche (rixin) chi niquitij.
Y yentek ta cˈa el chi tak cachoch y xa majun niquitij el, ma utz ta. Ruma yecˈo nej ye petenak wi, y riqˈui jubaˈ yetzak pa tak bey ruma wayjal, xchaˈ chique.
Y ri rudiscípulos xquibij cˈa chare: Re acuchi (achique) yojcˈo wi xa majun cˈo. ¿Acuchi (achique) ta cˈa nbekilaˈ wi pe wey riche (rixin) chi yekatzuk jabel re winek reˈ? xechaˈ chare ri Jesús.
Y ri Jesús xucˈutuj cˈa chique ri rudiscípulos: ¿Janipeˈ caxlan wey cˈo iwuqˈui? xchaˈ chique. Y riyeˈ xquibij cˈa: Cˈo wukuˈ, xechaˈ chare.
Y ri Jesús xubij cˈa chique ri winek chi quetzˈuyeˈ ka ri pan ulef. Yacˈariˈ tek Riyaˈ xeruliˈej ri wukuˈ caxlan wey y tek rumatioxin chic chare ri Dios, cˈacˈariˈ xeruwechˈelaˈ y xuyalaˈ el chique ri rudiscípulos riche (rixin) chi niquiyaˈ chique ri winek. Y ri rudiscípulos can xquiyaˈ wi chique ri sibilaj winek riˈ.
Y cˈo cˈa chukaˈ caˈiˈ oxiˈ tak car quiqˈui. Y ri Jesús xucˈutuj ri rubendición ri Dios pa ruwiˈ, y cˈacˈariˈ xutek rujachic chique ri winek.
Ri winek can jabel cˈa xewaˈ. Can majun cˈa ri man ta xwaˈ chi utz y cˈa cˈo na cˈa wukuˈ chaquech caxlan wey rachibilan car ri xmolotej ca, ri ma xqˈuis ta.
Ri xquiben waˈin chupan ri kˈij riˈ, achiˈel xa cajiˈ mil winek. Y cˈacˈariˈ ri Jesús xerutek el ri winek chi tak cachoch.
Y can yacˈariˈ tek ri Jesús xoc el pa jucuˈ quiqˈui ri rudiscípulos y xebe cˈa pa jun lugar Dalmanuta rubiˈ.
Y yecˈo cˈa chique ri achiˈaˈ fariseos ri xeˈapon riqˈui ri Jesús, y xquichop cˈa quiˈ riqˈui chˈabel riqˈui Riyaˈ. Y riche (rixin) chi niquitojtobej, xquibij cˈa chare chi tubanaˈ cˈa chi cˈo jun retal nibanatej chuwech ri caj.
Yacˈa ri Jesús xjikˈjoˈx (xjikˈjoˈt) ránima y cˈacˈariˈ xubij: ¿Achique cˈa ruma re winek re yecˈo re wacami nicajoˈ niquitzˈet chi cˈo jun retal nibanatej chuwech ri caj? Riyin can kitzij cˈa nbij chiwe chi ma ya ta ri nicajoˈ riyeˈ ri xtibanatej, xchaˈ ri Jesús.
Y ri Jesús xeruyaˈ cˈa ca ri fariseos, y xoc el pa jucuˈ quiqˈui ri rudiscípulos riche (rixin) chi xekˈax cˈa jucˈan chic ruchiˈ yaˈ.
Y ri discípulos xquimestaj cˈa xquicˈuaj quiway, y chiriˈ pa jucuˈ xaxu (xaxe wi) cˈa jun caxlan wey cˈo ca.
Y ri Jesús xubij cˈa chique ri rudiscípulos: Can tiwacˈaxaj cˈa re xtinbij chiwe, chi can tichajij cˈa iwiˈ chuwech ri chˈom (levadura) quiche (quixin) ri fariseos y riche (rixin) ri Herodes, xchaˈ chique.
Yacˈa ri discípulos xa xquibilaˈ cˈa chiquiwech: Riyaˈ xubij queriˈ ruma majun caxlan wey xkacˈom pe riche (rixin) chi nikatij, xechaˈ cˈa.
Yacˈa ri Jesús can retaman cˈa ri niquibilaˈ ka chiquiwech ri rudiscípulos, y rumariˈ xubij cˈa chique: ¿Achique ruma riyix nichˈob chi ruma majun caxlan wey iwuqˈui, rumariˈ tek xinbij queriˈ? ¿La ma xkˈax ta cˈa chiwech ri xinbij? ¿Xa can cˈa cowirnek na ri iwánima, rumariˈ chi ma nikˈax ta chiwech?
Riyix cˈo runakˈ tak iwech, pero achiˈel xa ma yixtzuˈun ta. Cˈo ixquin, pero achiˈel xa ma yixacˈaxan ta. ¿Can ma ninatej ta cˈa chiwe?
Tek riyin xentzuk ri wuˈoˈ mil winek riqˈui ri wuˈoˈ caxlan wey ri xinwechˈ chiquiwech, ¿janipeˈ chaquech ri xeˈinojsaj riqˈui ri caxlan wey ri ximol ca? xchaˈ chique. Y ri discípulos xquibij cˈa chare ri Jesús: Cablajuj chaquech, xechaˈ apo.
Y ri Jesús xubij: Tek riyin xentzuk ri cajiˈ mil winek riqˈui ri wukuˈ caxlan wey, ¿janipeˈ chukaˈ chaquech ri xeˈinojsaj riqˈui ri caxlan wey ri ximol ca? xchaˈ chique. Y ri discípulos xquibij cˈa chare ri Jesús: Wukuˈ chaquech, xechaˈ.
Y ri Jesús xubij cˈa chique: ¿Y achique cˈa ruma tek can ma nikˈax ta chiwech ri nbij chiwe? xchaˈ ri Jesús.
Y ri Jesús ye rachibilan ri rudiscípulos xeˈapon cˈa pa Betsaida. Y cˈo cˈa jun achi moy xbeyaˈox (xbeyaˈ) chuwech. Y ri ye cˈamayon pe ri moy riˈ, xquicˈutuj utzil chare ri Jesús chi tuyaˈ rukˈaˈ pa ruwiˈ ri moy riche (rixin) chi nitzuˈun.
Xpe ri Jesús xuchop el chukˈaˈ ri achi moy y xucˈuaj el cˈa chuchiˈ ri aldea. Cˈacˈariˈ ri Jesús xuyaˈ apo ruchub (rucˈaxej) chrij runakˈ ruwech ri moy. Y xuyaˈ rukˈaˈ pa ruwiˈ. Cˈacˈariˈ tek xucˈutuj chare wi cˈo ri nutzˈet.
Y tek ri moy xujek runakˈ ruwech, xubij cˈa: Jaˈ (je), yentzˈet ri achiˈaˈ. Ntzˈet chi achiˈel ye cheˈ. Pero xa ma ye cheˈ ta ruma xa can yebiyin, nchaˈ.
Y ri Jesús xuyaˈ chic cˈa ri rukˈaˈ chrij ri runakˈ tak ruwech ri achi y xuben cˈa chare chi xtzuˈun chic apo jun bey. Y yacˈariˈ tek ri achi xtzuˈun chic jun bey achiˈel ri rubanon ca. Can jabel cˈa yerutzuˈ ronojel ri yecˈo chi nej chi nakaj.
Y ri Jesús xutek cˈa el ri achi chrachoch. Riyaˈ xubij cˈa el chare: Ma catoc ta pan aldea riche (rixin) chi nbeˈatzijoj ca chiriˈ, xa choj jet chawachoch, xchaˈ el ri Jesús chare.
Y ri Jesús y ri rudiscípulos xebe ri pa tak aldea ri yecˈo pa rucuenta ri tinamit Cesarea ri nibix chukaˈ riche (rixin) ri Felipe chare. Y pa bey, ri Jesús xucˈutuj cˈa chique ri rudiscípulos: ¿Yin achique cˈa riyin, niquibij ri winek? xchaˈ chique.
Y riyeˈ xquibij chare: Yecˈo ri yebin chi yit cˈa riyit ri Juan ri Bautista. Yecˈo nicˈaj chic niquibij chi yit cˈa riyit ri Elías. Y yecˈo cˈa chukaˈ ri yebin chi riyit yit jun chique ri nicˈaj chic profetas ri xekˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios ojer ca, xechaˈ chare ri Jesús.
Y Riyaˈ xucˈutuj cˈa chique ri rudiscípulos: ¿Yin achique cˈa riyin nibij riyix? xchaˈ chique. Y ri Pedro can yacˈariˈ tek xubij: Yit cˈa riyit ri Cristo, xchaˈ chare.
Y ri Jesús xuchilabej cˈa chique chi majun achoj chare tiquitzijoj wi.
Y ri Jesús xuchop cˈa rubixic chique ri rudiscípulos: Riyin ri Cˈajolaxel ri xinalex chicojol, cˈo chi nkˈaxaj na qˈuiy tijoj pokonal. Xquinetzelex cuma ri rijitaˈk tak achiˈaˈ ri cˈo quikˈij. Xquinetzelex cuma ri principaliˈ tak sacerdotes. Chukaˈ xquinetzelex cuma ri aj tzˈibaˈ. Y xquicamisex. Yacˈa ri pa rox kˈij xquicˈastej pe, xchaˈ ri Jesús chique.
Y tek ri Jesús xubij cˈa re chˈabel reˈ chique ri rudiscípulos, can jabel cˈa kˈalaj rubixic xuben chare. Yacˈa ri Pedro ma xka ta chuwech ri xubij ri Jesús, rumariˈ xucˈuaj el jubaˈ quelaˈ, y xbechapon pe chare.
Pero tek ri Jesús xracˈaxaj queriˈ, xupiscolij riˈ y xerutzuˈ ri nicˈaj chic rudiscípulos y cˈacˈariˈ xubij chare ri Pedro: Cabiyin quelaˈ riyit Satanás, ruma ma utz ta ri nachˈob. Ruma ri nachˈob riyit xa can junan riqˈui ri niquichˈob ri winek y xa ma ya ta ri nrajoˈ ri Dios ri nachˈob.
Y ri Jesús xerusiqˈuij (xeroyoj) cˈa ri winek y ri rudiscípulos y Riyaˈ xubij cˈa chique: Wi cˈo jun nrajoˈ yirutzekelbej, man cˈa tupokonaj ta nukˈaxaj tijoj pokonal. Xa can tubanaˈ cˈa achiˈel nuben jun ri benak chuxeˈ jun cruz riche (rixin) chi nbecamisex. Ma nuben ta chic ri nurayij ka riyaˈ. Wi cˈo cˈa jun nichˈobo queriˈ, utz chi nipe wuqˈui y quirutzekelbej cˈa.
Ruma xabachique ri can nupokonaj ri rucˈaslen re waweˈ chuwech re ruwachˈulef, xa ma xtril ta cˈa rucˈaslen riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek. Yacˈa ri ma nupokonaj ta ri rucˈaslen re waweˈ chochˈulef, astapeˈ ta na can napon pa camic wuma riyin y ruma ri lokˈolaj chˈabel ri niyaˈo colotajic, can xtril cˈa rucˈaslen riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek.
Ruma, ¿achique ta cˈa nucˈom pe chare ri winek wi nicˈojeˈ ri beyomel riche (rixin) ronojel re ruwachˈulef riqˈui y wi xa ma nicolotej ta?
Y astapeˈ sibilaj qˈuiy ri beyomel ri cˈo riqˈui ri winek, xa can ma xticowin ta nulokˈ ri cˈaslen riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek.
Ruma wi jun winek niqˈuix yirukˈalajsaj riyin y niqˈuix nukˈalajsaj ri nuchˈabel chique ri winek ri xa can ma yeniman ta chic chare ri Dios, winek ri can ye aj maquiˈ ri yecˈo chuwech re ruwachˈulef re tiempo reˈ, queriˈ chukaˈ riyin ri Cˈajolaxel ri xinalex chicojol xquiqˈuix xtinbij chi ri jun winek riˈ wuche (wixin) riyin. Queriˈ xtinben tek xquipe chic jun bey, y junan chic nukˈij nucˈojlen riqˈui ri Nataˈ y ye wachibilan pe ri lokˈolaj tak ángeles.

9

Y chukaˈ ri Jesús xubij cˈa chique ri yecˈo riqˈui: Can tiwacˈaxaj cˈa re xtinbij chiwe, chi yecˈo nicˈaj chiwe riyix ri yecˈo waweˈ ri ma xquecom ta na, xquecom pero cˈa ya tek quitzˈeton chic na ca ri rajawaren ri Dios petenak riqˈui ruchukˈaˈ, xchaˈ ri Jesús.
Y tek kˈaxnek chic cˈa wakiˈ kˈij, ri Jesús xeruchaˈ ri Pedro, ri Jacobo y ri Juan, riche (rixin) chi xerucˈuaj chi ye oxiˈ cˈa pa ruwiˈ jun nimajuyuˈ. Y ri Jesús xjalatej cˈa ruwachbel chiquiwech ri ye oxiˈ rudiscípulos.
Y chukaˈ ri rutziak can xjalatej ri yetzuˈun. Can sibilaj rusakil xuben, can achiˈel ri chumatef ri nika, y hasta nitzˈitzˈan. Y majun cˈa jun aj chˈajoy tziek ri nicowin ta nuben queriˈ rusakil chare jun tziek.
Y xebecˈulun cˈa pe ye caˈiˈ achiˈaˈ, ri Elías rachibilan ri Moisés, y xquichop tzij riqˈui ri Jesús.
Y yacˈariˈ tek ri Pedro xubij apo chare ri Jesús: Tijonel, xa utz kabanon chi yojcˈo waweˈ. Tikabanaˈ oxiˈ tak caˈaj, jun awuche (awixin) riyit, jun riche (rixin) ri Moisés, y queriˈ chukaˈ ri jun chic riche (rixin) ri Elías, xchaˈ chare ri Jesús.
Ri Pedro quecˈariˈ xubij apo y ma retaman ta achique ruma tek xchˈo apo. Xa chˈobon ma chˈobon ri xerubilaˈ apo, ruma chi ye oxiˈ quixibin quiˈ.
Y yacˈariˈ tek xpe jun sutzˈ ri xuben muj pa quiwiˈ. Y chupan cˈa ri sutzˈ riˈ cˈo jun chˈabel xquicˈaxaj ri xubij: Yareˈ ri Nucˈajol y can sibilaj nwajoˈ, can ya cˈa Riyaˈ tiwacˈaxaj, xchaˈ ri chˈabel riˈ.
Y tek ri discípulos xetzuˈun chic cˈa apo, xquitzˈet chi xa majun chic cˈo riqˈui ri Jesús. Xa ruyon chic cˈo ca.
Y tek riyeˈ ye xulan cˈa pe chuwech ri juyuˈ, ri Jesús xuchilabej chique ri rudiscípulos chi majun achoj chare tiquitzijoj wi ri xquitzˈet, utz niquitzijoj pero cˈa ya tek ri Cˈajolaxel cˈastajnek chic pe chiquicojol ri caminakiˈ; cˈa yacˈariˈ tek utz niquitzijoj.
Y riyeˈ can ma xquitzijoj ta cˈa ri achique xquitzˈet, pero niquicˈutulaˈ cˈa chiquiwech chi achique ri xrajoˈ xubij ri Jesús riqˈui ri chˈabel tek xubij chi xticˈastej pe chiquicojol ri caminakiˈ.
Y ri ye oxiˈ discípulos xquibij cˈa chare ri Jesús: ¿Achique cˈa ruma tek ri aj tzˈibaˈ niquibij chi nabey cˈo chi nipe ri Elías, y cˈacˈariˈ nipe ri Cristo? xechaˈ chare.
Y ri Jesús xubij cˈa chique: Kas kitzij wi chi ri Elías nipe nabey y nuben cˈa ruchojmil ronojel ri rajawaxic chi nichojmirisex. ¿Y achique nibij riyix? ¿Ma xtibanatej ta chukaˈ cami ri tzˈibatal ca chuwij riyin ri Cˈajolaxel ri xinalex chicojol chi cˈo chi nkˈaxaj qˈuiy tijoj pokonal y can majun nukˈij xtiban chuwe?
Pero riyin nbij cˈa chiwe chi ri Elías riˈ xpe yan. Y sibilaj qˈuiy pokon ri xquiben el chare. Can achique ri xcajoˈ xquiben el chare, can queriˈ wi xquiben. Can achiˈel ri ye tzˈibatajnek ca chrij, xchaˈ ri Jesús chique.
Y tek ri Jesús ye rachibilan ri ye oxiˈ rudiscípulos xapon quiqˈui ri nicˈaj chic discípulos, Riyaˈ xutzˈet cˈa chi sibilaj ye qˈuiy winek ri quimolon quiˈ chiquij, y chukaˈ caˈiˈ oxiˈ aj tzˈibaˈ ri quichapon quiˈ riqˈui chˈabel quiqˈui ri discípulos.
Quinojel can xu (xe) wi cˈa xquitzˈet chi petenak ri Jesús, can xquimey. Y xequicot, y chanin xebe y xquiyaˈ rutzil ruwech.
Y ri Jesús xucˈutuj cˈa chique: ¿Achoj pa ruwiˈ cˈa ichapon wi iwiˈ quiqˈui riyeˈ? xchaˈ chique.
Y jun cˈa chique ri winek xuchop apo rubixic chare ri Jesús: Tijonel, riyin ncˈamon cˈa pe ri nucˈajol awuqˈui, ruma cˈo jun itzel espíritu riqˈui. Y re itzel espíritu reˈ, rumemurisan.
Y tek nuchop, xabacuchi (xabachique) ta na cˈo wi, nuchˈakij pan ulef, niwoko pa ruchiˈ, y nukachˈachˈej rey. Sibilaj chukaˈ rucajman chic ruma re quereˈ rucˈulwachin. Y rumariˈ xincˈutuj utzil chique re adiscípulos chi tiquelesaj el re jun itzel espíritu reˈ riqˈui re nucˈajol, y xa ma ye cowinek ta, xchaˈ chare ri Jesús.
Y ri Jesús yacˈariˈ tek xubij chique: Riyix winek ri yixcˈo chuwech re ruwachˈulef, can majun chiwe ri cukul ta rucˈuˈx riqˈui ri Dios. ¿Riyix nichˈob chi riyin can ronojel kˈij xquicˈojeˈ iwuqˈui y man cˈa xquitaneˈ ta chi yixincochˈ? Ticˈamaˈ cˈa pe ri cˈajol waweˈ, xchaˈ ri Jesús.
Y xucˈuex cˈa apo ri cˈajol chuwech ri Jesús. Pero tek ri itzel espíritu xutzˈet ri Jesús, riqˈui ruchukˈaˈ xuyicaj ri cˈajol y xuchˈakij pan ulef. Y ri cˈajol nubolkotilaˈ cˈa riˈ y niwoko ruchub (rucˈaxej) pa ruchiˈ.
Y ri Jesús xucˈutuj cˈa chare ri rutataˈ ri cˈajol: ¿Janipeˈ chic tiempo rucˈulwachin pe quereˈ re cˈajol reˈ? xchaˈ ri Jesús. Y ri tataˈaj xubij: Can cˈa coˈol tek quereˈ rucˈulwachin pe.
Can qˈuiy cˈa mul rucˈakon pa kˈakˈ y pa tak yaˈ riche (rixin) chi nucamisaj. Pero wi riyit yacowin natoˈ, tajoyowaj cˈa kawech; y kojatoˈ cˈa. Queriˈ xubij ri tataˈaj chare ri Jesús.
Y ri Jesús xubij chare ri tataˈaj: Wi riyit yacowin nacukubaˈ acˈuˈx wuqˈui chi yicowin ntoˈ ri acˈajol, can xtibanatej wi ri achiˈel nawajoˈ. Pero riˈ awuqˈui riyit cˈo wi, ruma jun winek ri can nucukubaˈ rucˈuˈx wuqˈui tek cˈo ri nucˈutuj, can nibanatej wi ri achique ri nrajoˈ, xchaˈ ri Jesús chare.
Y ri rutataˈ ri cˈajol can riqˈui ruchukˈaˈ xchˈo y xubij: Ncukubaˈ nucˈuˈx awuqˈui. Y chukaˈ can quinatoˈ riche (rixin) chi queriˈ más ta xtincukubaˈ nucˈuˈx awuqˈui, xchaˈ.
Tek ri Jesús xutzˈet chi sibilaj ye qˈuiy winek ri yetajin niquimol apo quiˈ, ri más utz xuben ya ri xchapon chare ri itzel espíritu. Riyaˈ xubij cˈa chare: Riyit ri abanon chare re cˈajol reˈ chi ma nacˈaxan ta y amemurisan, catel el, y ma catzolin ta pe chic riqˈui, xchaˈ chare.
Y ri itzel espíritu nurek ruchiˈ, xel el riqˈui ri cˈajol riˈ. Y xuyicaj ca. Y ri cˈajol riˈ xcˈojeˈ ca pan ulef, achiˈel jun caminek. Y rumariˈ ye qˈuiy winek xquibij chi xcom.
Pero ri Jesús xuchop rukˈaˈ ri cˈajol riˈ y xuyec anej. Y can yacˈariˈ tek xbeyacatej pe.
Y tek ri discípulos yecˈo chic pa jay quiyon riqˈui ri Jesús, xquicˈutuj cˈa chare: ¿Achique ruma tek riyoj ma xojcowin ta xkelesaj el ri itzel espíritu? xechaˈ chare.
Y ri Jesús xubij cˈa chique: Re jun ruwech itzel espíritu reˈ ntel, pero wi riyix niben orar y ma yixwaˈ ta tek niben ri oración riˈ, xchaˈ chique.
Y tek riyeˈ ye elenak chic pe chiriˈ, xekˈax ri pa Galilea. Pero ri Jesús ma xrajoˈ ta chi ninabex chi Riyaˈ nikˈax chiriˈ.
Ruma Riyaˈ nrajoˈ cˈa chi cˈo ri niquetamaj ca ri rudiscípulos, y rumariˈ Riyaˈ xuchop chic cˈa rubixic chique: Riyin ri Cˈajolaxel ri xinalex chicojol, can xquijach wi pa quikˈaˈ ri winek y xquinquicamisaj. Yacˈa tek xa yin caminek chic, pa rox kˈij xquicˈastej pe.
Yacˈa ri discípulos xa ma xkˈax ta chiquiwech ri xbix chique ruma ri Jesús. Y niquixibij cˈa quiˈ niquicˈutuj chare chi achique ri xubij chique.
Y ri Jesús ye rachibilan ri rudiscípulos xapon ri pa tinamit Capernaum. Y tek cˈo chic pa jay, Riyaˈ xucˈutuj chique ri rudiscípulos: Y riyix ¿achique cˈa ri nichˈojilaˈ chiwech tek yoj petenak pa bey? xchaˈ chique.
Yacˈa ri discípulos ma xekˈajan ta apo chuwech ri Jesús, ruma tek ye petenak pa bey, xa xquichˈojilaˈ cˈa chiquiwech chi achique ri más nim rukˈij chique riyeˈ.
Y ri Jesús xtzˈuyeˈ cˈa ka. Cˈacˈariˈ xerusiqˈuij (xeroyoj) apo chi ye cablajuj rudiscípulos y xubij cˈa chique: Wi cˈo jun nrajoˈ chi ya riyaˈ ri nabey y cˈo ta rukˈij, nicˈatzin chi tunaˈ ka riˈ chi riyaˈ xa majun rukˈij y tuchˈutinirisaj riˈ, querunimaj y querilij quinojel.
Y ri Jesús xberucˈamaˈ cˈa pe jun ti acˈal y xuyaˈ chiriˈ pa quinicˈajal. Cˈacˈariˈ xuchˈelej; y Riyaˈ xubij cˈa chique ri rudiscípulos:
Ri can pa nubiˈ riyin nucˈul jun acˈal, jun acˈal ri achiˈel reˈ, ma xu (xe) ta wi xtucˈul ri acˈal, xa can xquirucˈul chukaˈ riyin. Y ri xquicˈulu cˈa riyin, ma xu (xe) ta wi riyin ri xquirucˈul, xa can xtucˈul chukaˈ ri yin takayon pe.
Y ri Juan xubij cˈa pe chare ri Jesús: Tijonel, riyoj cˈo jun achi katzˈeton ca. Y pan abiˈ riyit yerelesalaˈ itzel tak espíritu. Pero ruma xa ma kachibil ta, xkakˈil ca, xchaˈ chare ri Jesús.
Yacˈa ri Jesús xubij: Ma tikˈil ta chic. Ruma majun jun winek ri pa nubiˈ riyin yerubanalaˈ wi milagros, y cˈa ta riˈ xticowin xquerubij itzel tak tzij chuwij, ma que ta riˈ.
Ruma ri ma yojquetzelaj ta, can ye kachibil wi cˈa riˈ.
Y xabachique cˈa ri utz yixrutzˈet ruma wuqˈui riyin ri Cristo yixcˈo wi, astapeˈ xa jun vaso raxyaˈ ri nuyaˈ chiwe, can kitzij cˈa nbij chiwe chi can cˈo rajel ruqˈuexel ri xtucˈul.
Wi cˈo ta jun coˈol ri yirunimaj y nipe ta jun winek y nuben chare ri jun coˈol riˈ chi nitzak pa mac, ri winek ri xbano ri pokon riˈ, nimalaj rucˈayewal nipe pa ruwiˈ. Rumariˈ xa utz na jubaˈ chi ximon ta el jun nimalaj caˈ chukul y nbecˈak ca pa mar, que chuwech ri nuben chare jun coˈol chi nitzak pa mac.
Xa rumacˈariˈ wi xa jun chique ri akˈaˈ ri nibano chawe chi yamacun, más ta utz chi nachoy el. Ruma xa más utz chi xaxu (xaxe) wi jun akˈaˈ cˈo y yatoc chupan ri cˈaslen riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek, que chuwech caˈiˈ ta akˈaˈ cˈo y xa yabe chupan ri tijoj pokonal; chupan ri kˈakˈ ri ma nichuptej ta,
ri acuchi (achique) ri quijutil riyeˈ xa ma yecom ta, y ri kˈakˈ chukaˈ can ma nichuptej ta.
Y xa ta jun awaken ri nibano chawe chi yamacun, más ta utz chi nachoy el. Ruma más utz chi xaxu (xaxe) wi jun awaken cˈo y yatoc chupan ri cˈaslen riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek, que chuwech cˈo chi caˈiˈ awaken y xa pa kˈakˈ ri majun bey xtichuptej ta ri yatbecˈak wi ca,
ri acuchi (achique) ri quijutil riyeˈ xa ma yecom ta, y ri kˈakˈ chukaˈ can ma nichuptej ta.
Y xa ta jun runakˈ awech ri nibano chawe chi yamacun, tawelesaj el. Ruma más utz chi xaxu (xaxe) wi jun runakˈ awech cˈo y yatoc chilaˈ pa rajawaren ri Dios, que chuwech caˈiˈ ta runakˈ awech cˈo y xa pa kˈakˈ yatbecˈak wi ca,
ri acuchi (achique) ri quijutil riyeˈ xa ma yecom ta, y ri kˈakˈ chukaˈ can ma nichuptej ta.
Can ronojel wi cˈa chicop ri yecamisex y ri yetzuj (yesuj) chuwech ri Dios, yetzˈamix riqˈui atzˈan. Queriˈ chukaˈ quinojel winek xquetzˈamix, pero ma riqˈui ta chic atzˈan, xa riqˈui kˈakˈ.
Ri atzˈan jabel. Y wi ta ri atzˈan niqˈuis ta el ri ratzˈamil, ¿achique ta cˈa rubanic niban chare riche (rixin) chi queriˈ nitzolin ta chic pe ri ratzˈamil? Rumariˈ riyix tichajij ri icˈaslen, riche (rixin) chi queriˈ ma yixoc ta achiˈel ri atzˈan ri ma natzˈamin ta chic, y chukaˈ can ta cˈo uxlanibel cˈuˈx chicojol chiˈiwonojel. Queriˈ xubij ri Jesús.

10

Y cˈacˈariˈ ri Jesús ye rachibilan ri rudiscípulos xel el chiriˈ y xbe cˈa quelaˈ pa Judea. Y xkˈax cˈa jucˈan chic chare ri raken yaˈ Jordán. Chiriˈ, sibilaj ye qˈuiy winek xquimol chic quiˈ riqˈui. Y Riyaˈ xuchop chic cˈa rucˈutic ri ruchˈabel ri Dios chiquiwech, can achiˈel wi rubanon pe.
Y yacˈariˈ tek yecˈo achiˈaˈ fariseos ri xeˈapon riqˈui, ruma nicajoˈ chi niquitojtobej ri Jesús y nitzak ta pa quikˈaˈ. Riyeˈ xquicˈutuj cˈa chare wi rucˈamon chi jun achi nujech riˈ riqˈui ri rixjayil.
Y ri Jesús xubij cˈa chique ri achiˈaˈ riˈ: ¿Achique cˈa rubin ca ri Moisés chiwe chi niben? xchaˈ chique.
Y riyeˈ xquibij cˈa: Ri Moisés can xuyaˈ wi ca kˈij chare ri achi chi utz nutzˈibaj jun wuj y nubij chupan chi xquijech quiˈ riqˈui ri rixjayil y tuyaˈ chare ri ixok, y tuyaˈ ca, xechaˈ riyeˈ.
Y ri Jesús can yacˈariˈ xubij chique: Ruma chi can cowirnek ri iwánima riyix chi ma ninimaj ta ri Dios, xa rumacˈariˈ tek ri Moisés xuyaˈ kˈij chi nijech ca ri iwixjaylal.
Yacˈa ri pa rutiquiribel pe xa ma que ta riˈ. Ri pa rutiquiribel, tek ri Dios xuben re ruwachˈulef, can pa cˈulaj cˈa xeruben ri winek. Can ma ruyon ta ri achi y ma ruyon ta chukaˈ ri ixok.
Rumariˈ ri achi man chic cˈa quiqˈui ta ruteˈ rutataˈ xticˈojeˈ wi. Xa xtiquicˈuaj quiˈ riqˈui ri rixjayil,
y chi ye caˈiˈ xa jun cˈa xtiquiben. Rumariˈ tek quicˈuan chic quiˈ, man chic ye caˈiˈ ta cˈa winek, xa jun chic quibanon.
Rumacˈariˈ ri can ye tunun chic ruma ri Dios, majun winek ri tijacho ta quiche (quixin), xchaˈ chique.
Tek ri Jesús y ri rudiscípulos yecˈo chic cˈa pa jay, xepe ri discípulos xquicˈutulaˈ chare ri Jesús chi achique cˈa ri xrajoˈ xubij riqˈui ri chˈabel ri xa cˈariˈ xerubij ca chique ri achiˈaˈ fariseos.
Y ri Jesús xubij cˈa chique: Xabachique achi ri nujech ca ri rixjayil y cˈacˈariˈ nucˈom chic jun ixok, ri achi riˈ nimacun chuwech ri rixjayil.
Y queriˈ chukaˈ ri ixok ri nujech ca ri rachijil y nibe chic riqˈui jun achi, ri ixok riˈ can nimacun chukaˈ. Queriˈ xubij chique.
Yecˈo cˈa acˈalaˈ ri xeˈucˈuex apo chuwech ri Jesús, chi nuyaˈ ta el ri rukˈaˈ pa quiwiˈ, riche (rixin) chi niquicˈul ri rubendición ri Dios. Yacˈa ri discípulos xa xechapon chique ri winek chi ma quequicˈom ta pe ri acˈalaˈ.
Yacˈa tek ri Jesús xutzˈet ri niquiben ri rudiscípulos, ma xka ta chuwech ri yetajin chubanic, y xubij cˈa chique: Tiyaˈ kˈij chique ri acˈalaˈ chi yepe wuqˈui riyin, y ma queˈikˈet ta. Ruma ri xqueˈoc pa rajawaren ri Dios, xaxu (xaxe) wi ri winek ri ye achiˈel re acˈalaˈ reˈ.
Y can kitzij cˈa nbij chiwe, chi ri xa ma niquiben ta achiˈel ri acˈalaˈ riche (rixin) chi niquijech quiˈ pa rukˈaˈ ri Dios, can man cˈa xqueˈoc ta pa rajawaren ri Dios, xchaˈ chique.
Y Riyaˈ xeruchˈelej chiquijujunal ri acˈalaˈ y xuyalaˈ ri rukˈaˈ pa quiwiˈ y xerubanalaˈ cˈa bendecir.
Y tek ri Jesús ye rachibilan ri rudiscípulos xuchop chic el ri rubey, cˈo jun achi junanin (anibel) xoka riqˈui, xxuqueˈ chuwech, y xubij cˈa chare: Riyit ri can yit utzilaj Tijonel, tabij cˈa chuwe: ¿Achique cˈa ri rajawaxic chi nben riyin riche (rixin) chi ntoc ta wuche (wixin) ri cˈaslen riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek? xchaˈ chare ri Jesús.
Y ri Jesús xubij cˈa chare: ¿Achique ruma tek nabij utz chuwe riyin? Ruma majun winek ri utz ta, xa can xu (xe wi) Jun ri utz y riˈ ya ri Dios.
Y riyin nbij chi riyit jabel awetaman ri rupixaˈ ri Dios, chi riyit achi ri cˈo awixjayil ma tacanoj ta jun chic ixok, ma cacamisan ta, ma catelekˈ ta, ma tatzˈuc ta tzij chrij jun chic winek, ma takˈol ta jun winek riche (rixin) chi nawelesaj chare ri xa riche (rixin) riyaˈ; tayaˈ quikˈij ri ateˈ atataˈ, xchaˈ chare.
Y ri achi riˈ xubij chare ri Jesús: Tijonel, cˈa yin coˈol na tek nchapon pe rubanic ronojel riˈ, xchaˈ.
Y ri Jesús riqˈui cˈa ajowabel xutzuˈ ruwech ri achi tek xubij queriˈ, y cˈacˈariˈ xubij chare: Cˈa cˈo na jun ri ma abanon ta. Wacami, jet jacˈayij cˈa ronojel ri cˈo awuqˈui y ri rajel tayaˈ chique ri pobres, riche (rixin) chi queriˈ nicˈojeˈ abeyomal chilaˈ chicaj. Y catam pe wuqˈui, quinatzekelbej, y ma tapokonaj ta nakˈaxaj tijoj pokonal wuma riyin, achiˈel jun ri can benak chuxeˈ jun cruz riche (rixin) chi nbecamisex, xchaˈ chare.
Pero tek ri achi xracˈaxaj ri chˈabel ri xubij ri Jesús chare, xa can pokon xunaˈ ri ránima, ruma riyaˈ can qˈuiy ri beyomel cˈo riqˈui. Y nibison cˈa ránima xtzolin el, ruma ma nrajoˈ ta chi ntel ri rubeyomal pa rukˈaˈ.
Y ri Jesús xerutzuˈ ri rudiscípulos y xubij chique: Ri cˈo quibeyomal, cˈayef (cuesta) chi yeˈoc pa rajawaren ri Dios, xchaˈ chique.
Y ri rudiscípulos can achique na xquicˈaxaj ri chˈabel ri xubij ri Jesús. Pero Riyaˈ xubij chic jun bey chique: Walcˈual, ri winek ri can quicukuban quicˈuˈx riqˈui quibeyomal, cˈayef (cuesta) chi yeˈoc pa rajawaren ri Dios.
Xa ma can ta cˈayef (cuesta) chi nikˈax ri jun chicop ri camello rubiˈ pa ti rachek jun bak riche (rixin) tˈisoˈn (tzˈisoˈn), que chuwech chi ntoc jun beyon pa rajawaren ri Dios, xchaˈ ri Jesús.
Pero tek ri discípulos xquicˈaxaj chic jun bey ri chˈabel ri xubij ri Jesús, xsach quicˈuˈx y xquibilaˈ cˈa chiquiwech: Wi can achiˈel ri xubij, ¿achique ta cˈa jun ri xticolotej? xechaˈ.
Y ri Jesús xerutzuˈ chic cˈa jun bey ri rudiscípulos y xubij cˈa chique: Ri winek ma yecowin ta niquicol quiˈ, yacˈa ri Dios can nicowin wi yerucol, ruma Riyaˈ ronojel nicowin nuben, xchaˈ chique.
Y yacˈariˈ tek ri Pedro xubij chare: Riyit awetaman chi riyoj kayaˈon ca ronojel ri cˈo kiqˈui, riche (rixin) chi yit katzekelben, xchaˈ.
Y ri Jesús xubij: Can kitzij cˈa nbij chiwe, wi cˈo jun winek ri ruyaˈon ca rachoch, ruyaˈon ca rachˈalal ye cˈajolaˈ o kˈopojiˈ, ruteˈ rutataˈ, rixjayil, ralcˈual o rulef, wuma riyin y ruma ri lokˈolaj chˈabel ri niyaˈo colotajic,
ri winek ri nibano queriˈ can qˈuiy cˈa xtucˈul. Can pa ciento cˈa mul ri xtucˈul chupan re tiempo re kachapon. Xtucˈul rachoch, rachˈalal ye cˈajolaˈ o kˈopojiˈ, ruteˈ, ralcˈual y rulef. Astapeˈ can cˈo wi cˈa tijoj pokonal ri xtukˈaxaj ruma tzekelbey wuche (wixin) riyin, pero chupan apo ri jun chic tiempo chkawech apo, can xtiyatej cˈa chukaˈ rucˈaslen riche (rixin) xtibe kˈij xtibe sek.
Y cˈo ri yecˈo nabeyel ri xquecanaj cˈa pa ruqˈuisbel. Y cˈo ri yecˈo pa ruqˈuisbel ri xquecˈojeˈ pa nabey, xchaˈ ri Jesús.
Ri Jesús, ri rudiscípulos y ri nicˈaj chic winek, quichapon cˈa el bey pa tinamit Jerusalem. Y can yacˈa ri Jesús ri nabeynek el chiquiwech, y rumariˈ ri rudiscípulos y ri winek can achique na xquinaˈ y quixibin chukaˈ quiˈ ye tzeketel el chrij. Yacˈariˈ tek ri Jesús xerucˈuaj cˈa el jubaˈ quelaˈ pa quiyonil ri cablajuj rudiscípulos y xubij chic cˈa chique ri achique chi tijoj pokonal ri xtukˈaxaj.
Riyaˈ xubij cˈa chique: Riyix iwetaman chi pa tinamit Jerusalem kachapon wi el bey, y ya ri chiriˈ ri xquijach wi el riyin ri Cˈajolaxel ri xinalex chicojol. Xquijach na pa quikˈaˈ ri principaliˈ tak sacerdotes y pa quikˈaˈ ri aj tzˈibaˈ. Y riyeˈ xtiquibij chi can quicamisex. Y chukaˈ xquinquijech el pa quikˈaˈ winek ri xa ma ye israelitas ta.
Y ri winek riˈ xquinquiyokˈ, xquinquichubaj, xquinquichˈey, y cˈacˈariˈ xquinquicamisaj. Pero pa rox kˈij xquicˈastej cˈa pe, xchaˈ ri Jesús.
Y ri Jacobo y ri Juan, ri ye rucˈajol ri achi ri Zebedeo rubiˈ, xejel cˈa apo riqˈui ri Jesús, y xquibij chare: Tijonel, riyoj nikajoˈ nikacˈutuj jun utzil chawe. Pero naben ta cˈa ri xtikacˈutuj chawe, xechaˈ chare.
Y Riyaˈ xubij chique: ¿Achique cˈa chi utzil ri niwajoˈ? xchaˈ chique.
Y riyeˈ xquibij cˈa: Riyoj nikajoˈ cˈa chi tek yitcˈo chic pan awajawaren, nayaˈ ta cˈa kˈij chake chi yojtzˈuyeˈ apo awuqˈui; jun ta cˈa ri pan awajquikˈaˈ y jun ta cˈa ri pan awajxocon, xechaˈ chare.
Y ri Jesús xubij chique: Riyix ma iwetaman ta cˈa ri nicˈutuj chuwe. ¿La nicochˈ cami riyix achiˈel ri xtiban chuwe riyin? ¿Y la nicochˈ cami chukaˈ riyix jun tijoj pokonal achiˈel ri xtinkˈaxaj riyin? xchaˈ ri Jesús.
Y riyeˈ xquibij cˈa: Nikacochˈ, xechaˈ chare. Y ri Jesús xubij chic cˈa chique: Can kitzij wi cˈa chi riyix xticochˈ na wi achiˈel ri xtiban chuwe riyin. Chukaˈ can xticochˈ jun tijoj pokonal achiˈel ri xtinkˈaxaj riyin;
yacˈa ri nicˈutuj chuwe, chi riyix niwajoˈ chi jun nitzˈuyeˈ ri pa wajquikˈaˈ y jun nitzˈuyeˈ ri pa wajxocon, riˈ ma pa nukˈaˈ ta riyin cˈo wi chi nyaˈ chiwe. Ruma ri nicˈutuj riyix, riˈ xa quiche (quixin) chic cˈa ri xtubij ri Nataˈ chi utz chi xquetzˈuyeˈ chiriˈ, xchaˈ ri Jesús.
Y yacˈa tek ri lajuj chic discípulos xquicˈaxaj ri xbitej ka, xpe cˈa coyowal chique ri Jacobo y ri Juan.
Y yacˈariˈ tek ri Jesús xerusiqˈuij (xeroyoj) ri rudiscípulos y xubij cˈa chique: Riyin nbij cˈa chi riyix jabel iwetaman chi re waweˈ chochˈulef, ri yaˈon kˈatbel tzij pa quikˈaˈ, yeriˈ ri yecˈo pa quiwiˈ ri winek, y ruma chi can cˈo quikˈatbel tzij pa quiwiˈ ri winek, rumariˈ niquinaˈ chi can yecˈa riyeˈ ri ye cajaf ri winek. Xa can xu (xe) wi cˈa ri cˈo quikˈij ri yebin ri cˈo chi niban.
Yacˈa ri chicojol riyix jun wi chic. Ruma ri nrajoˈ chi nicˈojeˈ rukˈij chicojol, xa tuchˈutinirisaj riˈ, y querunimaj querilij ri nicˈaj chic.
Wi jun cˈa chiwe riyix ri can nrajoˈ chi ya riyaˈ ri nabey, xa tuchˈutinirisaj riˈ, querunimaj querilij quinojel ri nicˈaj chic.
Ruma riyin ri Cˈajolaxel ri xinalex chicojol ma xipe ta riche (rixin) chi ye ri winek yebano samaj pa nucuenta riyin. Riyin xipe riche (rixin) chi nben ri samaj ri nicˈatzin chi nben pa quicuenta ri winek, y can nyaˈ wiˈ pa camic riche (rixin) chi queriˈ ye qˈuiy ri yecolotej, xchaˈ ri Jesús.
Yacˈariˈ tek ri Jesús y ri rudiscípulos xeˈapon cˈa pa tinamit Jericó. Y tek quichapon el elen pa tinamit Jericó, sibilaj ye qˈuiy winek ri ye tzekelbeyon el quiche (quixin). Y chiriˈ chuchiˈ bey cˈo cˈa jun moy ri Bartimeo rubiˈ, rucˈajol jun achi ri Timeo rubiˈ. Riyaˈ tzˈuyul cˈa chiriˈ, nucˈutulaˈ ca limosna chique ri winek ri yekˈax el queriˈ.
Y tek riyaˈ xracˈaxaj cˈa chi ri nikˈax el queriˈ ya ri Jesús aj Nazaret, riyaˈ xurek ruchiˈ y xubij cˈa: Riyit Jesús, ri yit ralcˈual ca ri rey David, tajoyowaj nuwech ruma re nbanon, xchaˈ.
Y ye qˈuiy cˈa winek ri xquikˈil ri moy chi ma turek ta chic ruchiˈ. Pero riyaˈ xa can más nurek ruchiˈ y nubij: Riyit ri yit ralcˈual ca ri rey David, tajoyowaj nuwech ruma re nbanon, xchaˈ.
Y ri Jesús xracˈaxaj cˈa ri ruchˈabel. Rumariˈ xpaˈeˈ cˈa y xubij chi tisiqˈuix (toyox) pe ri achi. Y yacˈariˈ tek xbequisiqˈuij (xbecoyoj) pe ri achi moy y xquibij chare: Ma taxibij ta awiˈ. Joˈ kiqˈui. Ri Jesús yarusiqˈuij (yaroyoj), xechaˈ chare.
Y ri achi can xu (xe) wi cˈa xracˈaxaj queriˈ, can yacˈariˈ xyacatej pe. Xuyaˈ ca ri ruchaqueta chiriˈ y xbe apo riqˈui ri Jesús.
Y ri Jesús xucˈutuj chare: ¿Achique cˈa ri nawajoˈ? Y ri achi moy xubij chare: Tijonel, riyin nwajoˈ yitzuˈun, xchaˈ.
Y ri Jesús can yacˈariˈ tek xubij cˈa chare: Wacami jet, ya xacolotej chuwech ri amoyil ruma xacukubaˈ acˈuˈx wuqˈui. Y ri moy can xtzuˈun wi y xutzekelbej el ri Jesús.

11

Y tek xa nakaj chic cˈa yecˈo wi apo chique ri tinamit Betfagé y Betania, xa jubaˈ chic cˈa nrajoˈ chi ma yeˈapon pa tinamit Jerusalem, ruma can chunakajal chic apo ri juyuˈ Olivos yecˈo wi. Y yacˈariˈ tek ri Jesús xerutek el ye caˈiˈ chique ri rudiscípulos.
Riyaˈ xubij cˈa el chique: Quixbiyin apo chupan la aldea la nitzuˈ apo chilaˈ. Y can xu (xe) wi xquixoc apo, xtiwil jun ti alaj bur ri ximil ca chiriˈ ri can cˈa ma jane jun chˈocolbeyon ta. Tiquiraˈ cˈa pe y nicˈom cˈa pe chuwe.
Y wi cˈo jun xtibin pe chiwe chi achique ruma yixtajin niquir ri ti alaj bur, tibij cˈa ca chare chi nicˈatzin chare ri Ajaf, pero chanin xtorutzolij ca, quixchaˈ ca chare, xeˈucheˈex el ruma ri Jesús.
Y ri caˈiˈ discípulos xebe cˈa. Tek xeˈapon, xquil na wi ri ti alaj bur ximon ca ri acuchi (achique) nuyaˈ wi vuelta ri bey ri ntoc chuwajay. Y riyeˈ xquiquir cˈa pe.
Y tek yetajin chuquiric ri ti alaj bur, xetzˈet pe cuma jun caˈiˈ ri yecˈo chiriˈ y xquibij chique ri ye caˈiˈ discípulos: ¿Achique yixtajin chubanic chiriˈ? ¿Achique ruma yixtajin chuquiric ri ti alaj bur? xechaˈ pe chique.
Y ri discípulos xquibij cˈa ri rubin el ri Jesús chique. Y ri xetzˈeto pe xquiyaˈ kˈij chique chi xquicˈom pe ri ti alaj bur riˈ.
Y ri discípulos riˈ xquicˈom cˈa pe ri ti alaj bur chare ri Jesús. Cˈacˈariˈ xquiyaˈ cˈa quitziak chrij ri chicop riˈ, riche (rixin) chi ri Jesús xchˈoqueˈ el chrij.
Y ye qˈuiy cˈa chique ri winek ruma can nicajoˈ niquiyaˈ rukˈij ri Jesús, xquiriqˈuilaˈ ri nimaˈk tak quitziak pa rubey. Y nicˈaj chic winek ruma can xcajoˈ xquiyaˈ chukaˈ rukˈij ri Jesús, xebequicˈamalaˈ pe ruxak tak cheˈ ri can riche (rixin) wikbel, riche (rixin) chi xequiricˈ pa rubey. Y quecˈariˈ niquibanalaˈ ye benak.
Ri winek cˈa ri ye nabeynek chuwech ri Jesús y ri yecˈo ca chrij, can riqˈui cˈa ronojel quichukˈaˈ niquibij: ¡Matiox chi petenak re jun achi reˈ! ¡Riyaˈ can banon pe bendecir ruma ri Ajaf Dios! ¡Y can pa rubiˈ ri Ajaf Dios petenak wi!
¡Matiox chi nitzolin yan chic pe ri rukˈatbel tzij ri David ri katataˈ ri xcˈojeˈ ojer ca! ¡Matiox chare ri Dios ri cˈo chilaˈ chicaj! xechaˈ cˈa.
Y ri Jesús xoc cˈa apo ri pa tinamit Jerusalem y xbekˈax cˈa pe pa rachoch ri Dios y xerutzuˈ ca ri yecˈo chiriˈ. Y tek ntoc cˈa pe ri akˈaˈ, Riyaˈ ye rachibilan ri ye cablajuj rudiscípulos xbe ri pa tinamit Betania.
Pa rucaˈn kˈij tek quichapon pe bey riche (rixin) chi yetzolin pe pa Betania y yebe pa Jerusalem, ri Jesús xpe cˈa runumic.
Y Riyaˈ cˈanej cˈa cˈo wi tek xutzˈet chi cˈo juwiˈ cheˈ ri higo rubiˈ y sibilaj jabel rubanon ri ruxak. Xbe cˈa apo chuxeˈ chucanoxic ruwech. Y tek xapon apo riqˈui, xa majun ruwech cˈo ta, xa ruyon ruxak cˈo. Ruma ma rukˈijul ta chi niwachin.
Yacˈariˈ tek ri Jesús xubij chare ri cheˈ: Can majun chic cˈa winek xtitijo ta jun ti awech, ruma can ma xcawachin ta chic, xchaˈ chare. Y ri rudiscípulos xquicˈaxaj cˈa ri xubij.
Y xeˈapon chic cˈa pa tinamit Jerusalem. Y ri Jesús xoc cˈa pa rachoch ri Dios. Yacˈa tek Riyaˈ cˈo chic chiriˈ, xerokotaj cˈa pe ri yetajin yecˈayin y ri yelokˈonaj chiriˈ. Y ri aj qˈuexoy tak puek, xerutecmayilaˈ ca ri quimesas. Y queriˈ chukaˈ xuben ca chique ri quichˈacat ri yecˈayin palomax.
Y Riyaˈ ma xuyaˈ ta kˈij chique ri winek chi quicˈuan cosas yekˈax chupan ri ruwajay ri cˈo chiriˈ pa rachoch ri Dios.
Cˈacˈariˈ Riyaˈ xucˈut cˈa chukaˈ chiquiwech ri winek riqˈui ri ruchˈabel ri Dios, chi ri rachoch ri Dios xa can jay riche (rixin) niban wi oración. Rumariˈ Riyaˈ xubij chique ri winek: ¿La ma tzˈibatal ta cˈa ca chupan ri ruchˈabel ri Dios chi ri wachoch, can jay riche (rixin) chi niquiben wi orar quinojel winek ri yecˈo chuwech re ruwachˈulef? Yacˈa riyix xa achiˈel jul quiche (quixin) alekˈomaˈ ibanon chare, xchaˈ ri Jesús.
Y riˈ xacˈaxex cˈa cuma ri principaliˈ tak sacerdotes y ri aj tzˈibaˈ. Rumariˈ riyeˈ xa can niquicanolaˈ cˈa achique ta rubanic niquiben, riche (rixin) chi niquicamisaj ri Jesús. Ruma ri sacerdotes y ri aj tzˈibaˈ riˈ can quixibin cˈa quiˈ chuwech ri Jesús, ruma xa can jubaˈ ma quinojel ri winek jabel niquicˈaxaj ri chˈabel ri nucˈut chiquiwech.
Y tek xoc pe ri akˈaˈ, ri Jesús xbe ye rachibilan ri rudiscípulos. Ma xcˈojeˈ ta ka ri chiriˈ pa tinamit Jerusalem.
Nimakˈaˈ rucaˈn kˈij, tek quichapon bey pa Jerusalem, xquitzˈet cˈa chi ri juwiˈ cheˈ ri higo rubiˈ chakiˈj chic rachibilan ri rucˈamal.
Y ri Pedro chanin cˈa xoka chucˈuˈx, y xubij chare ri Jesús: Tijonel, tatzuˈ la juwiˈ higo ri xabij ca chare chi majun bey chic xtiwachin ta, xa can xchakiˈj wi ka, xchaˈ ri Pedro.
Y ri Jesús xubij cˈa chique quinojel ri rudiscípulos: Riyix chukaˈ rajawaxic chi nicukubaˈ icˈuˈx riqˈui ri Dios.
Queriˈ nbij chiwe ruma kas kitzij chi xabachique ri nibin chare re juyuˈ reˈ chi tel el waweˈ y tikˈax pa mar, can queriˈ wi nibanatej wi can kitzij nucukubaˈ rucˈuˈx y ma nuben ta caˈiˈ rucˈuˈx.
Rumacˈariˈ, riyin can nbij cˈa chiwe chi ronojel ri nicˈutuj tek riyix niben orar y wi can ninimaj chi nicˈul, can xtiyatej wi cˈa chiwe.
Y tek niben cˈa orar, can man ta jun ri nikˈato ri iˈoración. Ruma wi xa cˈo ta jun ri cˈo jun pokon rubanon chiwe, ticuyuˈ. Y queriˈ ri Itataˈ ri cˈo chilaˈ chicaj xquixrucuy chukaˈ riyix riqˈui ri imac ri yeˈibanalaˈ chuwech.
Ruma wi riyix xa ma nicuy ta rumac jun ri cˈo pokon rubanon chiwe, chukaˈ ri Itataˈ ri cˈo chilaˈ chicaj ma xtucuy ta ri imac ri yeˈibanalaˈ chuwech.
Ri Jesús ye rachibilan ri rudiscípulos xeˈapon chic cˈa pa tinamit Jerusalem. Y nibiyalaˈ (nibiyajlan) cˈa pa rachoch ri Dios tek xeˈapon ri principaliˈ tak sacerdotes riqˈui, chukaˈ ri aj tzˈibaˈ y ri rijitaˈk tak achiˈaˈ ri cˈo quikˈij.
Y xquicˈutuj cˈa chare: ¿Achique chi kˈatbel tzij cˈo pan akˈaˈ riche (rixin) chi xeˈawokotaj el ri winek ri yecˈayin waweˈ pa rachoch ri Dios? ¿Y achique chukaˈ xyaˈo ri kˈatbel tzij riˈ pan akˈaˈ chi yeˈabanalaˈ quereˈ? xechaˈ chare.
Xpe ri Jesús xubij cˈa chique ri achiˈaˈ riˈ: Riyin cˈo chukaˈ jun ri nwajoˈ ncˈutuj chiwe. Y wi riyix xtibij chuwe, riyin chukaˈ xtinbij chiwe achique ri yayon pe kˈatbel tzij pa nukˈaˈ rumariˈ yicowin yenbanalaˈ quereˈ.
Tiwacˈaxaj cˈa jabel re xtincˈutuj chiwe. ¿Ri Juan xtak pe ruma ri Dios riche (rixin) chi xeruben bautizar ri winek? ¿O xa ye ri winek xebin chare chi xuben queriˈ? Tibij cˈa chuwe ri achique nichˈob, xchaˈ chique.
Y ri principaliˈ tak sacerdotes, ri aj tzˈibaˈ y chukaˈ ri rijitaˈk tak achiˈaˈ ri cˈo quikˈij, xquibilaˈ cˈa chiquiwech: ¿Achique cˈa xtikabij chare wacami? xechaˈ ka. Ruma wi nikabij chi ri Juan ya ri Dios ri takayon pe, ri Jesús xa xtubij cˈa chake chi achique cˈa ruma tek ma xinimaj ta ri xubij.
Y wi nikabij chi xa winek xebin chare ri Juan chi xuben queriˈ, cˈo rucˈayewal nucˈom pe chake riyoj. Riyeˈ xquichˈob ka queriˈ, ruma quixibin quiˈ chiquiwech ri winek. Ruma quinojel ri winek can quetaman cˈa chi ri Juan jun profeta ri can xukˈalajsaj wi ri ruchˈabel ri Dios.
Yacˈariˈ tek xquibij apo chare ri Jesús: Riyoj ma ketaman ta, xechaˈ apo. Y ri Jesús can yacˈa chukaˈ riˈ xubij chique: Ruma cˈa chi riyix xa ma xixcowin ta xibij chuwe, queriˈ chukaˈ riyin ma xtinbij ta chiwe achique ri yayon pe kˈatbel tzij pa nukˈaˈ chi yicowin yenbanalaˈ quereˈ, xchaˈ ri Jesús.

12

Y ri Jesús, riqˈui cˈa cˈambel tak tzij xchˈo wi quiqˈui. Riyaˈ quecˈareˈ xubilaˈ chique: Xcˈojeˈ cˈa jun achi ri xutic ruwech ri rulef riqˈui uva. Xuben coral chrij ri ulef y xuben chukaˈ achiˈel jun ti pila ri pan ulef riche (rixin) chi niyitzˈ ri uva chupan. Xuben chukaˈ jun setesic tzˈak ri nej xujotobaˈ chicaj, y pa ruwiˈ riˈ xcˈojeˈ wi rachoch ri chajinel. Cˈacˈariˈ xuyaˈ ca pa kajic chique caˈiˈ oxiˈ mozos, y riyaˈ xbe nej.
Y ri rajaf ri ulef xutek cˈa jun rumozo quiqˈui ri achiˈaˈ ri ye kajayon ri ulef, tek xapon rukˈijul riche (rixin) chi nberucˈuluˈ pe ri uva kajbel riche (rixin) ri ulef.
Yacˈa tek xapon ri mozo quiqˈui ri achiˈaˈ ri ye kajayon ri ulef, ri kajoy tak ulef riˈ xquichop cˈa ri mozo riˈ y xquichˈey, y majun cˈa uva xquiyaˈ el chare.
Y ri rajaf ri ulef xutek chic cˈa jun rumozo quiqˈui ri kajoy tak ulef, chucˈamaric ri uva kajbel riche (rixin) ri ulef. Pero tek xapon ri mozo, xa xquichop rucˈakic chi abej y xquisocolaˈ el ri rujolon (ruwiˈ). Qˈuiy cˈa pokon ri xquibanalaˈ el chare, y queriˈ xquitek el.
Y ri rajaf ri ulef xutek chic jun rumozo. Y ri mozo riˈ xcamisex cuma ri kajoy tak ulef. Y ye qˈuiy chic mozos ri xerutek, pero quinojel cˈo ri xquicˈulwachij. Yecˈo xechˈay pe, y yecˈo xecamisex.
Y pa ruqˈuisbel, ri rajaf ri ulef xaxu (xaxe wi) chic cˈa ri rucˈajol xcˈojeˈ ca riqˈui y riyaˈ sibilaj nrajoˈ ri rucˈajol. Pero ri rajaf ri ulef xutek cˈa ri rucˈajol quiqˈui ri achiˈaˈ ri ye kajayon ri rulef, ruma riyaˈ xuchˈob ka: Ri achiˈaˈ ri ye kajayon ri ulef can xqueniman wi cˈa chare ri nucˈajol tek xtiquitzˈet chi can ya riyaˈ ri napon quiqˈui, xchaˈ ka pa ránima.
Yacˈa ri achiˈaˈ ri ye kajayon ri ulef can xu (xe) wi xquitzˈet chi ya ri rucˈajol ri rajaf ri ulef ri xapon, xquibilaˈ cˈa chiquiwech: Yareˈ ri xtoc ca rajaf ronojel re ulef re kakajon. Wacami quixam pe, tikacamisaj riche (rixin) chi queriˈ re ulef reˈ ntoc ca kiche (kixin) riyoj, xechaˈ.
Y can queriˈ wi cˈa xquiben. Xquichop ri cˈajolaxel, xquicamisaj. Xquelesaj cˈa el chupan ri ulef ri ticon ruwech riqˈui uva y xbequicˈakaˈ ca jucˈan chic.
Cˈacˈariˈ ri Jesús xubij: ¿Achique cami xtuben ri rajaf ri ulef riˈ chique ri achiˈaˈ kajoy tak ulef? Ri rajaf ri ulef xtipe cˈa y xquerucamisaj ri kajoy tak ulef riˈ y ri rulef xtuyaˈ chic ca pa kajic chique nicˈaj chic.
¿La can majun bey cˈa isiqˈuin ta ri jun tzij ri tzˈibatal ca chupan ri ruchˈabel ri Dios? Tek nubij: Cˈo cˈa jun abej ri ma xka ta chiquiwech chi xquicusaj ri nicˈaj aj banoy tak jay. Pero re abej reˈ xa can cˈo wi ri xucusan chare ri xquina riche (rixin) ri jay, riche (rixin) chi ri jay riˈ ma nitzak ta.
Ri xbano cˈa reˈ can ya wi ri Ajaf y reˈ can nikamey ruma majun bey katzˈeton ta chi nibanatej ta quereˈ.
Queriˈ nubij ri ruchˈabel ri Dios. Y ri achiˈaˈ achoj quiqˈui xchˈo wi ri Jesús, riyeˈ can ta cˈo xcajoˈ chi xquichop ta el ri Jesús, ruma xquinabej chi ri achiˈaˈ kajoy tak ulef ri xerunataj chupan ri cˈambel tzij, xa chiquij riyeˈ xchˈo wi. Y xa majun xquiben chi xquichop ta el, ruma niquixibij quiˈ chiquiwech ri sibilaj winek ri yecˈo riqˈui. Riyeˈ xquiyaˈ cˈa ca ri Jesús y xebe.
Y ri achiˈaˈ riˈ yecˈo cˈa nicˈaj chic ri xequitek pe. Xequitek cˈa pe caˈiˈ oxiˈ achiˈaˈ fariseos y chukaˈ ye caˈiˈ oxiˈ ri yecˈo pa rupartido ri rey Herodes, ruma can nicajoˈ chi ri Jesús nitzak ta pa quikˈaˈ riqˈui ri chˈabel ri xtubij.
Cˈacˈariˈ riyeˈ xepe cˈa y xquibij chare ri Jesús: Riyit ri can yit jun Tijonel, riyoj can ketaman cˈa chi xaxu (xaxe) wi cˈa ri kas kitzij ri nika chawech y yariˈ ri natzijoj. Y riyit ma naxibij ta chukaˈ awiˈ chuwech jun winek, astapeˈ can cˈo rukˈij. Y can nacˈut wi ri bey riche (rixin) ri Dios chiquiwech ri winek. ¿Achique cˈa nabij riyit? ¿La rucˈamon cami chi nikatoj ri alcawal ri nubij ri César ri cˈo chi nikatoj o xa ma rucˈamon ta? xechaˈ chare.
Yacˈa ri Jesús can retaman wi chi riqˈui caˈiˈ quipalej ri niquicˈutuj queriˈ. Rumariˈ Riyaˈ xubij chique: ¿Achique cˈa ruma riyix nitij ikˈij riche (rixin) chi yinitojtobej? Ticˈamaˈ cˈa pe jun puek riche (rixin) chi ntzˈet, xchaˈ chique.
Y riyeˈ xbequicˈamaˈ cˈa pe ri puek chi niquicˈut chuwech. Y cˈacˈariˈ Riyaˈ xucˈutuj cˈa chique: ¿Achoj ruwachbel laˈ? ¿Y achoj rubiˈ chukaˈ la cˈo chuwech la puek? xchaˈ chique. Y riyeˈ xquibij: Riche (rixin) ri César, xechaˈ.
Y yacˈariˈ tek ri Jesús xubij chique: Can tiyaˈ cˈa chare ri César ri can riche (rixin) wi ri César. Y can tiyaˈ cˈa chare ri Dios, ri can riche (rixin) wi ri Dios, xchaˈ chique. Y riyeˈ xquimey tek xquicˈaxaj ri xubij ri Jesús chique, ruma ma xecowin ta chrij chi xtzak ta pa quikˈaˈ.
Y yacˈariˈ tek nicˈaj chique ri achiˈaˈ saduceos xeˈapon riqˈui ri Jesús ruma cˈo nicajoˈ niquicˈutuj chare. Ri achiˈaˈ riˈ ma niquinimaj ta cˈa chi ri caminakiˈ xquecˈastej chic pe. Y rumacˈariˈ riyeˈ xquibij cˈa chare ri Jesús:
Tijonel, ri Moisés can rutzˈiban wi cˈa ca chake chi tek jun achi nicom el y majun ralcˈual nicˈojeˈ ca riqˈui ri rixjayil, can jun cˈa rachˈalal ri achi riˈ cˈo chi nicˈuleˈ riqˈui ri ixok ri xmalcanij ca, riche (rixin) chi queriˈ yecˈojeˈ ta ralcˈual riqˈui ri ixok riˈ. Y ri nabey ti cˈajol (alaˈ) ri nalex ntoc ralcˈual ri caminek chic el.
Y riyeˈ xquibij cˈa: Xecˈojeˈ cˈa ye wukuˈ achiˈaˈ cachˈalal quiˈ. Y xbanatej cˈa chi ri nimalaxel xcˈuleˈ. Pero ri achi riˈ xcom el, y majun ralcˈual ri xcˈojeˈ ta ca.
Xpe ri rucaˈn achi, ri rachˈalal ca ri achi ri caminek chic el, xcˈuleˈ riqˈui ri malcaˈn ixok. Pero chukaˈ ri achi riˈ xcom el y majun ralcˈual ri xcˈojeˈ ta ca. Ri rox achi can queriˈ chukaˈ ri xucˈulwachij el, achiˈel ri caˈiˈ nabey tak rachˈalal y ri ixok cˈa xcˈojeˈ na ca.
Y tek ye caminek chic el ri ye wukuˈ achiˈaˈ cachˈalal quiˈ chuwech ri ixok riˈ, can majun chique ri ye wukuˈ achiˈaˈ riˈ xcˈojeˈ ta ca ralcˈual. Y pa ruqˈuisbel xcom chukaˈ el ri ixok.
Riyit nabij chi xtapon na jun kˈij tek ri caminakiˈ xquecˈastej pe. Tek xtapon cˈa ri kˈij riˈ, ¿achoj rixjayil cˈa xtoc wi ri ixok riˈ? Ruma chi ye wukuˈ achiˈaˈ cachˈalal quiˈ xecˈojeˈ riqˈui, xechaˈ chare ri Jesús.
Can yacˈariˈ tek ri Jesús xubij chique ri achiˈaˈ riˈ: Riyix xa yix sachnek riqˈui ri xibij, ruma ma kˈaxnek ta chiwech ri nubij chupan ri ruchˈabel ri Dios. ¿Man cˈa iwetaman ta chi ri ruchukˈaˈ ri Dios sibilaj nim?
Ruma tek xtapon ri kˈij chi ri caminakiˈ xquecˈastej el, ri achi ma xticˈojeˈ ta chic rixjayil, ni ri ixok ma xticˈojeˈ ta chic rachijil, ruma can majun chic cˈulanen xtibanatej. Xa xqueˈoc achiˈel ri ángeles ri yecˈo chilaˈ chicaj.
Yacˈa ri cˈastajbel quiche (quixin) ri caminakiˈ, can cˈo wi. ¿La ma isiqˈuin ta cˈa ri nubij chupan ri ruchˈabel ri Dios ri tzˈibatal ca ruma ri Moisés, tek ri Dios xchˈo pe chare chupan ri juwiˈ kˈayis ri cˈo ruqˈuixal? Tek ri Dios xubij: Yin cˈa riyin ri ru‑Dios ri Abraham, ri ru‑Dios ri Isaac y ri ru‑Dios chukaˈ ri Jacob, xchaˈ chare.
Y wi ta riyeˈ xecom el jurayil y xa man ta yecˈastej chic pe jun bey, ri Dios man ta qui‑Dios chic riyeˈ, ruma ri Dios ma Dios ta quiche (quixin) caminakiˈ, xa can Dios quiche (quixin) ri cˈo quicˈaslen. Rumacˈariˈ riyin nbij chi xa yix sachnek riqˈui ri nibij, xchaˈ ri Jesús chique.
Y yacˈariˈ tek xjel apo riqˈui ri Jesús jun aj tzˈib. Ri aj tzˈib riˈ xracˈaxaj cˈa ri xquibij ri achiˈaˈ saduceos chare ri Jesús, y xracˈaxaj chukaˈ ri xubij ri Jesús chique ri achiˈaˈ riˈ. Y chuwech riyaˈ can kˈalaj wi chi utz ri xubij ri Jesús y cˈacˈariˈ xucˈutuj cˈa: ¿Achique cˈa ri nabey pixaˈ chare ronojel ri pixaˈ ri xuyaˈ ri Dios pa rukˈaˈ ri Moisés? xchaˈ chare ri Jesús.
Y ri Jesús xubij cˈa chare: Ri nabey pixaˈ ya cˈa ri nubij: Tiwacˈaxaj cˈa riyix aj Israel, chi ri Kajaf xaxu (xaxe) wi jun, y riˈ ya ri Kajaf Dios.
Can tawajoˈ cˈa ri Dios ri Awajaf. Tawajoˈ riqˈui ronojel awánima. Tawajoˈ chupan ronojel ri acˈaslen, riqˈui ri anojibal y riqˈui chukaˈ ronojel ri awuchukˈaˈ. Yacˈareˈ ri pixaˈ ri más nim rejkalen.
Y cˈo chukaˈ jun rucaˈn pixaˈ ri nim rejkalen y jubaˈ ma junan riqˈui ri nabey. Y ri pixaˈ riˈ nubij cˈa: Can achiˈel ri nawajoˈ ka awiˈ riyit, can queriˈ cˈa chukaˈ queˈawajoˈ ri awucˈ awachˈalal. Y ya caˈiˈ pixaˈ reˈ ri más ye nimaˈk quejkalen, xchaˈ cˈa ri Jesús.
Y ri aj tzˈib xubij cˈa chare ri Jesús: Tijonel, can queriˈ wi. Kas kitzij ri xabij chi xaxu (xaxe) wi jun Dios cˈo, y majun chic jun.
Rajawaxic chi nikajoˈ riqˈui ronojel kánima. Rajawaxic chi nikajoˈ riqˈui ri kanojibal, chupan ronojel ri kacˈaslen y riqˈui chukaˈ ronojel ri kachukˈaˈ. Y achiˈel chukaˈ nikajoˈ ka kiˈ riyoj, can que cˈa chukaˈ riˈ quekajoˈ ri kucˈ kachˈalal. Y wi yekaben cˈa reˈ, can más quejkalen que chuwech ri chicop ri yecamisex y yeporox chuwech ri Dios; y más quejkalen que chuwech xabachique cosa ri nikatzuj (nikasuj) chuwech ri Dios, xchaˈ cˈa ri aj tzˈib.
Y tek ri Jesús xracˈaxaj chi can jabel wi xkˈax chuwech ri jun aj tzˈib riˈ, ri Jesús xubij cˈa chare: Riyit xa ma nej ta chic cˈa yitcˈo wi riche (rixin) chi yatoc pa rajawaren ri Dios, xchaˈ chare. Y yacˈariˈ tek can majun chic ri xbano cowil chi cˈo ta ri xucˈutuj apo chare ri Jesús.
Y ri Jesús yerutijoj cˈa ri winek ri quimolon quiˈ riqˈui, chiriˈ pa rachoch ri Dios, y xubij cˈa chique: ¿Achique cˈa ruma tek ri aj tzˈibaˈ niquibij chi ri Cristo xa choj jun ralcˈual ca ri rey David?
Tek xa can ya ri rey David xbin ri xkˈalajsex chare ruma ri Lokˈolaj Espíritu. Ri David can rubin wi ca: Ri Dios xubij chare ri Wajaf: Catzˈuyeˈ re pa wajquikˈaˈ, cˈa ya tek xquenyaˈ na pan akˈaˈ pan awaken ri yeˈetzelan awuche (awixin).
Queriˈ xubij. Y wi ri rey David, Wajaf xchaˈ chare ri Cristo, ¿achique cˈa ruma tek ri aj tzˈibaˈ niquibij chi ri Cristo xa choj jun ralcˈual ca ri rey David? xchaˈ ri Jesús. Y sibilaj ye qˈuiy chique ri winek ri can riqˈui wi ronojel cánima xquicˈaxaj ri xubij.
Y ri Jesús xubij cˈa chukaˈ chique ri winek tek yerutijoj: Man cˈa tiben ta achiˈel niquiben ri aj tzˈibaˈ. Ruma riyeˈ sibilaj nika chiquiwech niquicusaj tukutek tak tziek, riche (rixin) chi queriˈ nitzˈet chi can cˈo quikˈij. Nika chukaˈ chiquiwech chi niyaˈox (nyaˈ) rutzil quiwech ri pa tak cˈaybel.
Y ri pa tak jay ri kas nicˈut wi ri ruchˈabel ri Dios, can ya cˈa ri nabey tak chˈaquet yequicanolaˈ, riche (rixin) chi queriˈ nibix chi riyeˈ cˈo quikˈij. Y can queriˈ chukaˈ yequibanalaˈ ri pa nimaˈk tak waˈin.
Y yequelesalaˈ chukaˈ ronojel quicosas ri malcaniˈ tak ixokiˈ. Y xaxu (xaxe wi) riche (rixin) chi can quenimex chi riyeˈ can ye utzilaj tak winek, yeyaloj tek niquiben orar. Pero riyeˈ can xtikˈax ruwiˈ ri rucˈayewal ri xtika pa quiwiˈ, ruma sibilaj qˈuiy quimac, xchaˈ ri Jesús.
Y ri Jesús tzˈuyul cˈa chiriˈ chuwech apo ri acuchi (achique) niyalox wi ca ri ofrenda chiriˈ pa rachoch ri Dios. Yacˈariˈ tek Riyaˈ yerutzuˈ ri winek tek niquiyalaˈ ca puek chiriˈ. Xerutzˈet cˈa ye qˈuiy beyomaˈ ri can qˈuiy puek niquiyalaˈ ca.
Y xapon cˈa chukaˈ jun ixok malcaˈn ri can nikˈalajin chi ma beyon ta y xuyaˈ cˈa ca caˈiˈ tak puek ri ma rubanon ta ni jun centavo.
Y tek ri Jesús xutzˈet ri ixok riˈ, xucˈut cˈa chiquiwech ri rudiscípulos y xubij chique: Kitzij cˈa nbij chiwe, chi riyin ntzˈet chi xa ya la ixok laˈ ri xyaˈo ca más qˈuiy que chiquiwech quinojel ri ye yayon ca puek.
Ruma riyaˈ, astapeˈ xa ti mebaˈ, xa can xuyaˈ cˈa ca ronojel ri cˈo riqˈui; astapeˈ xa can yariˈ ri nicˈatzin chare riche (rixin) chi nutzukbej riˈ. Yacˈa la nicˈaj chic, astapeˈ qˈuiy puek xquiyalaˈ ca, xa jubaˈ oc chare ronojel ri beyomel ri cˈo quiqˈui ri xquiyalaˈ ca, xchaˈ ri Jesús.

13

Y tek ri Jesús ntel cˈa pe ri pa rachoch ri Dios, jun chique ri rudiscípulos xubij cˈa chare: Tijonel, tatzuˈ re nimaˈk tak jay riche (rixin) re rachoch ri Dios, y re nimaˈk tak abej re ye ucusan chare, xchaˈ.
Y ri Jesús xubij chare ri rudiscípulo: Riyit can yeˈatzuˈ cˈa chi re jay reˈ can ye jabel y ye nimaˈk, pero xtapon na jun kˈij tek xa can xquewulex y majun chic ri xtipaˈeˈ ta ca. Ronojel re nimaˈk tak abej re ye ucusan chique re jay reˈ, xa can xquewulex cˈa pe. Can majun cˈa abej ri xticˈojeˈ ta ca achiˈel la rubanon wacami, xchaˈ chare.
Y tek ri Jesús xapon cˈa pa ruwiˈ ri juyuˈ Olivos, xtzˈuyeˈ cˈa ka ri acuchi (achique) jabel niquitzuˈ wi pe ri rachoch ri Dios, y yacˈariˈ tek ri Pedro, ri Jacobo, ri Juan y ri Andrés xejel cˈa apo riqˈui ri Jesús y xquicˈutuj cˈa chare:
Tabij cˈa chake, ¿ajan (jampeˈ) cˈa xticˈulwachitej ri xabij yan ka chrij ri rachoch ri Dios? ¿Y achique cˈa retal nibanatej tek xa yecˈulwachitej yan riˈ? xechaˈ chare.
Y xpe ri Jesús quecˈareˈ ri xuchop rubixic chique: Can jabel cˈa tichajij iwiˈ riche (rixin) chi ma xquixkˈolotej ta.
Ruma can ye qˈuiy ri xquepe y xtiquibilaˈ: Yin cˈa riyin ri Cristo, xquechaˈ. Y sibilaj ye qˈuiy ri xquekˈolotej pa quikˈaˈ.
Y tek xtiwacˈaxalaˈ cˈa chi yecˈo ruwachˈulef ri cˈo chˈaˈoj ntajin chiquicojol y xtiwacˈaxalaˈ rutzijol chi cˈo chukaˈ chˈaˈoj ri xquepe, man cˈa tisach ta icˈuˈx, ruma ronojel riˈ xa can cˈo cˈa chi yebanatej na. Pero xa ma ya ta riˈ ri ruqˈuisbel tak kˈij chare re ruwachˈulef.
Jun tinamit xtiyacatej cˈa el chi nberubanaˈ chˈaˈoj riqˈui jun chic tinamit. Yecˈo cˈa chukaˈ nimaˈk tak ruwachˈulef ri xqueyacatej el chi nbequibanaˈ chˈaˈoj quiqˈui nicˈaj chic nimaˈk tak ruwachˈulef. Xquepe silonel xabachique lugar chare re ruwachˈulef y xquepe chukaˈ wayjal y qˈuiy cˈa chukaˈ quiwech chˈaˈoj xquepe chiquicojol ri winek. Y riˈ xa cˈariˈ ri nabey tak tijoj pokonal y xquepe chic cˈa nicˈaj chic quiwech tijoj pokonal.
Pero riyix can jabel cˈa tichajij ka iwiˈ. Ruma xa can yecˈo cˈa ri xquixjacho pa quikˈaˈ ri achiˈaˈ ri pa moc (comon) yekˈato tzij. Y chukaˈ xquixquichˈey pa tak jay ri kas nicˈut wi ri ruchˈabel ri Dios. Y xquixucˈuex cˈa chiquiwech aj kˈatbel tak tzij; xquixucˈuex chiquiwech reyes y nicˈaj chic aj kˈatbel tak tzij. Y xa wuma cˈa riyin tek xticˈulwachij queriˈ, pero xa can xquixcowin cˈa xquinikˈalajsaj chiquiwech riyeˈ.
Y can rajawaxic chi nitzijox na nabey ri lokˈolaj chˈabel ri niyaˈo colotajic pa ronojel ruwachˈulef, cˈacˈariˈ xtoka ri ruqˈuisbel kˈij chare re ruwachˈulef.
Yacˈa tek xquixucˈuex riche (rixin) chi yixbejach pa quikˈaˈ ri aj kˈatbel tak tzij, ma tichˈujirisaj ta iwiˈ chuchˈobic achique chi chˈabel ri xtibij. Riyix xaxu (xaxe wi) cˈa tibij ri achique chi chˈabel ri xtuyaˈ ri Dios chiwe, ruma xa can ma yix ta chic riyix ri xquixchˈo chupan ri hora riˈ, xa can ya chic ri Lokˈolaj Espíritu ri xtichˈo.
Ruma xtibanatej cˈa chukaˈ, chi wi yecˈo ta caˈiˈ achiˈaˈ cachˈalal quiˈ, jun chique riyeˈ xtiyacatej y xtujech ri rachˈalal pa camic. Chukaˈ can yecˈo wi tataˈaj ri xqueyacatej chiquij ri calcˈual. Ri alcˈualaxelaˈ xqueyacatej chukaˈ chiquij ri quiteˈ quitataˈ y xquequiyaˈ pa camic.
Xa can xquixetzelex wi cˈa cuma quinojel, ruma icukuban icˈuˈx wuqˈui riyin. Yacˈa ri ma xtutzolij ta riˈ chrij y xtucochˈ ronojel cˈa pa ruqˈuisbel, yacˈariˈ ri xticolotej.
Y chukaˈ can xtapon wi cˈa ri kˈij tek xquebanatej ri xajan chupan ri lokˈolaj lugar ri xa ma rucˈamon ta chi nibanatej chiriˈ. Can achiˈel ri tzˈibatal ca ruma ri Daniel, jun chique ri profetas ri xekˈalajsan ri ruchˈabel ri Dios ojer ca. Ri nitzˈeto cˈa ri tzˈibatal ca, tikˈax cˈa chuwech ri nutzˈet. Riche (rixin) chi queriˈ tek xtitzˈet chi can ya chic riˈ ri nibanatej, ri yixcˈo pa Judea xa can quixanmej cˈa el y tiwewaj iwiˈ ri pa tak juyuˈ.
Ri cˈo cˈa pa ruwiˈ ri rachoch tek xtibanatej ronojel riˈ, ma tika ta pe riche (rixin) chi ntoc pa rachoch riche (rixin) chi cˈo na ri nberucˈamaˈ pe. Xa choj queriˈ tanmej el.
Ri nisamej cˈa pa juyuˈ, ma tibe ta chic chrachoch chucˈamaric ri ruchaqueta. Xa choj chukaˈ queriˈ tanmej el.
Yacˈa ri ixokiˈ ri coyoben chic alanen, y ri ixokiˈ ri xa cˈa yetzˈuman na ri tak cal, juyiˈ oc quiwech tek xtapon ri kˈij riˈ.
Rumacˈariˈ xa ticˈutuj chare ri Dios chi ronojel riˈ man ta xtibanatej pa rukˈijul ri job, riche (rixin) chi queriˈ ma nitij ta más pokon tek yixanmej.
Ruma tek xtapon cˈa ri kˈij riˈ, can xtikˈax ruwiˈ ri tijoj pokonal ri xtipe, jun tijoj pokonal ri majun bey cˈulwachitajnek ta pa ruwiˈ re ruwachˈulef, janiˈ chi tiempo ri winakirsan wi pe ruma ri Dios. Y chukaˈ ri jun tijoj pokonal riˈ majun bey chic cˈa xticˈulwachitej ta.
Y wi xa ta ri Ajaf Dios man ta nuben chi xa kˈatatel ri kˈij riche (rixin) ri tijoj pokonal riˈ, quinojel ta yecom. Pero ruma ri rutzil Riyaˈ pa quiwiˈ ri ye ruchaˈon chic, can xtuben wi chi xa kˈatatel ri kˈij riˈ.
Chupan ri kˈij riˈ, wi yecˈo cˈa ri yebin chiwe: Titzuˈ, ya cˈa Cristo reˈ. O wi niquibij chiwe: Titzuˈ, ya cˈa Cristo laˈ, man cˈa tinimaj ta ri niquibij chiwe.
Ruma can yecˈo cˈa ri xquebecˈulun pe y xtiquibilaˈ cˈa chi ye riyeˈ ri Cristo. Yacˈa riyix man cˈa queˈinimaj ta, ruma xa ye kˈolonel. Y yacˈa chukaˈ tiempo riˈ tek xquebecˈulun pe ri xquebin chi ye profetas ri niquibij chi niquikˈalajsaj ri ruchˈabel ri Dios. Yacˈa riyix man cˈa queˈinimaj ta, ruma xa ye kˈolonel chukaˈ. Y xquequibanalaˈ cˈa milagros ri majun bey ye tzˈeton ta, ruma nicajoˈ chi yenimex y yecˈo ri xquekˈolotej pa quikˈaˈ. Y wi xa ta yecowin, riyeˈ yequikˈol ta chukaˈ ri ye chaˈon chic ruma ri Dios.
Pero riyix man cˈa quixkˈolotej ta pa quikˈaˈ, xa can tichajij cˈa iwiˈ, xa rumacˈariˈ xinbij yan ca chiwe ronojel ri xquebanatej.
Chupan ri kˈij tek kˈaxnek chic ri tijoj pokonal riˈ, xtibanatej cˈa chi ri kˈij xtikˈekumatej y ri icˈ chukaˈ ma xtitzuˈun ta chic.
Ri chˈumilaˈ xquetzak cˈa el chuwech ri caj. Can ronojel wi cˈa ri nimalaj tak uchukˈaˈ ri yecˈo chicaj xquesilon na.
Y yacˈariˈ tek xquinquitzˈet riyin ri Cˈajolaxel ri xinalex chicojol, chi yin petenak pa sutzˈ, riqˈui chic nimalaj wuchukˈaˈ y riqˈui chukaˈ jun nimalaj nukˈij nucˈojlen.
Y yacˈariˈ tek riyin xquentek ri nuˈángeles chiquimolic ri ye nuchaˈon chic. Can xquequimol wi cˈa pe re quereˈ pa relebel kˈij y re quereˈ pa rukajbel kˈij, re quereˈ pa jotol y re quereˈ chukaˈ pa xulan. Can xquequimol wi cˈa pe chi ronojel ruwachˈulef; nitiquir pe pa jun ruchiˈ re caj, cˈa la jun chic ruchiˈ.
Can ticˈamaˈ cˈa inaˈoj chrij ri juwiˈ cheˈ ri higo rubiˈ. Tek can yeraxer cˈa pe ri rukˈaˈ y niquichop yeqˈuiy pe ri ruxak, etaman cˈa riˈ chi ya xa nikˈax yan rukˈijul ri sakˈij.
Y quecˈariˈ tek xtitzˈet chi yecˈulwachitej chic ronojel ri xinbij yan ka, tiwetamaj cˈa riˈ chi xa noka yan ri ruqˈuisbel tak kˈij. Xa can nakaj chic cˈo wi pe.
Y tiwacˈaxaj cˈa jabel re xtinbij chiwe re wacami: Ronojel riˈ xticˈulwachitej, tek ri winek riche (rixin) re tiempo re kachapon, cˈa ma jane queqˈuis ta chuwech re ruwachˈulef.
Y re ruwachˈulef y ri caj xa xquekˈax. Yacˈa ri nuchˈabel can ma xtiqˈuis ta chak que ta riˈ, xa can xtibanatej na wi ri nubij.
Yacˈa ri kˈij y ri hora tek riyin xquipe, majun achique etamayon ta. Ni xa ta ri ángeles ri yecˈo chilaˈ chicaj ma quetaman ta ajan (jampeˈ) tek xquipe chic jun bey. Queriˈ chukaˈ riyin ri Cˈajolaxel ma wetaman ta. Xa can xu (xe) wi cˈa ri Nataˈ ri etamayon riˈ.
Riyix xa can tichajij cˈa apo jabel ri icˈaslen. Can tiwoyobej cˈa, y tibanaˈ chukaˈ orar, ruma xa ma iwetaman ta ajan (jampeˈ) xtapon ri rukˈijul tek xquipe chic jun bey.
Achiˈel tek jun achi nuyaˈ ca ri rachoch y nibe nej cˈa pa jun chic tinamit. Riyaˈ can nuchilabej cˈa ca ri rusamaj chique ri ye rumozos. Can nuyalaˈ cˈa ca quisamaj chiquijujunal; y chare ri chajinel can nubij cˈa ca chi can troyobej apo.
Can quecˈariˈ tibanaˈ riyix, can quiniwoyobej apo. Achiˈel ri achi chajinel, ruma ma retaman ta ajan (jampeˈ) xtoka ri rajaf ri jay, riyaˈ cˈo chi noyoben apo. Ruma ri rajaf ri jay riqˈui jubaˈ xa noka tek ntoc pe ri akˈaˈ, o ya ri pa nicˈaj akˈaˈ, o tek yesiqˈuin pe ri ecˈ tek xa nipe yan rusekeric o ri nimakˈaˈ yan. Rumariˈ riyix can quiniwoyobej apo.
Ruma riyin can nwajoˈ chi yiniwoyobej ta apo, y man ta yixwer, ruma can ma xtinyaˈ ta na rutzijol tek xquipe.
Y can achiˈel ri nbij chiwe riyix chi quiniwoyobej apo, can queriˈ chukaˈ nbij chique quinojel, xchaˈ ri Jesús chique ri rudiscípulos.

14

Xa caˈiˈ chic cˈa kˈij nrajoˈ chi napon ri nimakˈij pascua, jun quinimakˈij ri israelitas tek niquitij ri caxlan wey ri majun chˈom (levadura) riqˈui. Y yacˈariˈ tek ri principaliˈ tak sacerdotes y ri aj tzˈibaˈ niquichˈobolaˈ achique chi kˈoloj ri xtiquicusaj riche (rixin) chi nika ta cˈa ri Jesús pa quikˈaˈ y cˈacˈariˈ niquicamisaj.
Y niquibilaˈ cˈa chiquiwech: Ma tikachop ta cˈa chupan re nimakˈij reˈ, riche (rixin) chi ma yeyacatej ta pe ri winek chikij, xechaˈ.
Y ri Jesús cˈo cˈa ri pa tinamit Betania, chiriˈ pa rachoch ri Simón ri xcˈachojsex chare ri itzel yabil ri lepra rubiˈ. Ri Jesús tzˈuyul cˈa ri pa mesa niwaˈ, y yacˈariˈ tek cˈo jun ixok xoc apo y rucˈuan apo jun cˈojlibel (frasco) ri banon riqˈui jun abej alabastro rubiˈ y cˈo el nardo chupan; jun akˈom ri jubul ruxlaˈ ri sibilaj jotol rajel. Y tek ri ixok riˈ xukˈip el ri ti rukul ri cˈojlibel (frasco), xukˈej cˈa ri akˈom jubul ruxlaˈ pa rujolon (ruwiˈ) ri Jesús.
Y yecˈo cˈa ri xpe coyowal tek xquitzˈet chi queriˈ xuben ri ixok riqˈui ri akˈom riˈ y xquibilaˈ cˈa: ¿Achique cˈa ruma tek la ixok laˈ chi chak queriˈ xutix la akˈom laˈ?
Ruma xa utz chi xcˈayix ta re akˈom reˈ chi más oxiˈ ciento denarios y ri rajel xa xyaˈox (xyaˈ) ta chique ri pobres, xechaˈ. Y qˈuiy cˈa ri niquibij apo chare ri ixok.
Pero ri Jesús xubij cˈa chique: ¿Achique cˈa ruma tek ma yixtaneˈ ta ka chi tzij chrij re ixok reˈ? Xa tiyaˈ ca, ma tinek ta. Ruma riyaˈ jun utzilaj samaj cˈa ri xuben wuqˈui.
Ri pobres xa can yecˈo wi iwuqˈui, y xabachique kˈij niwajoˈ yeˈitoˈ, can tibanaˈ cˈa utzil chique. Yacˈa riyin ma ronojel ta tiempo xquicˈojeˈ iwuqˈui.
Riyaˈ xuben cˈa ri achique nicowin nuben wuqˈui. Riyaˈ xa can xuben yan apo nuchojmil, riche (rixin) chi xquibemuk ca.
Y tiwacˈaxaj na peˈ jabel re xtinbij chiwe, chi xabacuchi (xabachique) cˈa xtitzijox wi ri lokˈolaj chˈabel ri niyaˈo colotajic, chiriˈ chukaˈ xtitzijox wi re xuben re jun ixok reˈ. Can pa ronojel cˈa ruwachˈulef xtitzijox wi, chi natabel riche (rixin) riyaˈ, xchaˈ ri Jesús.
Y jun cˈa chique ri ye cablajuj rudiscípulos ri Jesús, ri Judas Iscariote rubiˈ, xapon cˈa quiqˈui ri principaliˈ tak sacerdotes, riche (rixin) chi xutzuj (xusuj) riˈ, wi nicajoˈ chi nujech ri Jesús pa quikˈaˈ.
Y tek riyeˈ xquicˈaxaj queriˈ, sibilaj xequicot. Y xquitzuj (xquisuj) cˈa puek chare. Y yacˈariˈ tek ri Judas Iscariote xuchop cˈa ruchˈobic chi achique ta rubanic nuben chi xtujech ri Jesús pa quikˈaˈ ri achiˈaˈ riˈ.
Chupan cˈa ri nabey kˈij chare ri nimakˈij, tek ri israelitas niquitij ri caxlan wey ri majun chˈom (levadura) riqˈui, ya cˈa chukaˈ kˈij riˈ tek yecamisex ri tak carneˈl riche (rixin) ri pascua. Y can yacˈa chukaˈ kˈij riˈ tek ri discípulos xquicˈutuj chare ri Jesús: ¿Acuchi (achique) cˈa nawajoˈ chi naben wi ri waˈin chupan re jun pascua reˈ, riche (rixin) chi nbekabanaˈ cˈa ruchojmil ronojel ri nicˈatzin? xechaˈ chare.
Y ri Jesús can xerutek wi el ye caˈiˈ chique ri rudiscípulos, y xubij el chique: Quixbiyin pa tinamit Jerusalem, y chiriˈ xtitzˈet cˈa chi cˈo jun achi ri rucˈamom pe yaˈ pa jun cucuˈ. Titzekelbej cˈa el.
Ri jay ri xtoc wi riyaˈ, chiriˈ cˈa chukaˈ quixoc wi riyix y tibij cˈa chare ri rajaf ri jay: Ri Katijonel rubin cˈa pe: ¿Acuchi (achique) cˈo wi jun jay ri jamel chare ri awachoch, ri utz riche (rixin) chi nben ri waˈin riche (rixin) re pascua ye wachibilan ri nudiscípulos? quixchaˈ chare.
Y ri rajaf ri jay xquixrucˈuaj cˈa pa jun rucaˈn tanaj (wik) chare ri jay. Y chiriˈ cˈo jun nimajay ri chojmirisan chic rupan. Ya ri chiriˈ tibanaˈ wi ruchojmil ri xtikatij chupan re pascua, xeˈucheˈex el ruma ri Jesús.
Y ri caˈiˈ discípulos xebe cˈa pa tinamit Jerusalem. Y tek xeˈapon, can xbanatej na wi achiˈel ri rubin el ri Jesús chique. Y riyeˈ can xquiben wi cˈa ruchojmil ronojel ri nicˈatzin chare ri waˈin chupan ri pascua riˈ.
Yacˈa tek xoc pe ri akˈaˈ chupan ri kˈij riˈ, yariˈ tek ri Jesús ye rachibilan ri cablajuj rudiscípulos xeˈapon ri chiriˈ pa jay.
Y tek riyeˈ ye tzˈuyul chic cˈa apo pa mesa, y yetajin chic chi waˈin, yacˈariˈ tek ri Jesús xubij chique ri rudiscípulos: Kas kitzij cˈa nbij chiwe, chi jun chiwe riyix ri xquijacho el pa quikˈaˈ ri winek. Jun ri can niwaˈ wuqˈui, yariˈ ri xquijacho el pa quikˈaˈ ri winek, xchaˈ ri Jesús.
Riyeˈ can yacˈariˈ tek xpe bis pa cánima. Y niquicˈutulaˈ cˈa apo chare ri Jesús: ¿La ma yin ta cami riyin ri xquibano queriˈ? xechaˈ cˈa chiquijujunal.
Y yacˈariˈ tek ri Jesús xubij chique: Riˈ jun chiwe riyix cablajuj, ri xtumuˈ pe ri rucaxlanway wuqˈui pa lek.
Can tiwacˈaxaj cˈa ri xtinbij chiwe, chi riyin ri Cˈajolaxel ri xinalex chicojol can xquicamisex na wi, achiˈel ri tzˈibatal ca. Pero juyiˈ cˈa ruwech ri xquijacho el riyin ri Cˈajolaxel ri xinalex chicojol. Ri achi ri xquijacho el, utz ta chi man ta xalex, xchaˈ ri Jesús.
Y tek can cˈa yetajin na cˈa chi waˈin, ri Jesús xucˈom cˈa apo jun caxlan wey y tek rucˈutun chic ri rubendición ri Dios pa ruwiˈ, cˈacˈariˈ xuwechˈelaˈ ri caxlan wey riˈ y xuyaˈ chique ri rudiscípulos y xubij cˈa chique: Ticˈamaˈ cˈa re caxlan wey reˈ y titijaˈ. Ruma yacˈareˈ ri nuchˈacul.
Y ri Jesús xucˈom chukaˈ apo ri vaso ri cˈo ruyaˈal uva chupan; y tek rumatioxin chic chare ri Dios, xuyaˈ chique, y quinojel cˈa xquikum ri ruyaˈal uva.
Y Riyaˈ xubij cˈa chique ri rudiscípulos: Yacˈareˈ ri nuquiqˈuel ri xtibiyin tek xquicamisex. Riqˈui cˈa ri xtibiyin ri nuquiqˈuel, can yacˈariˈ tek xticˈachoj ri cˈacˈacˈ trato ri rajowan pe ri Dios chi nuben quiqˈui ri winek. Ri nuquiqˈuel ri xtibiyin, can riche (rixin) wi cˈa chi ye qˈuiy winek yecolotej.
Tiwacˈaxaj cˈa re xtinbij chiwe: Yacˈareˈ ri ruqˈuisbel mul ri xinkum el re ruyaˈal uva. Y tek xtinkum chic jun bey, cˈa chupan chic cˈa ri rajawaren ri Dios. Y ri ruyaˈal uva ri xtinkum ri chiriˈ, jun cˈacˈacˈ ruyaˈal uva, xchaˈ ri Jesús chique.
Y tek quibixan chic cˈa ri bix riche (rixin) ri pascua, ri Jesús y ri rudiscípulos xeˈel el ri chiriˈ pa jay y xebe ri pa juyuˈ ri Olivos rubiˈ.
Y tek ye benak cˈa, ri Jesús xubij chique ri rudiscípulos: Chiˈiwonojel riyix xtitaluj el iwiˈ y xquiniyaˈ cˈa ca nuyon chupan re akˈaˈ reˈ, tek xa xtitzˈet chi riyin yijach el pa quikˈaˈ ri winek. Ruma ri Dios can nubij wi cˈa chupan ri tzˈibatal ca: Tek riyin xtinyaˈ kˈij chi nicamisex ri aj yukˈ, ri rucarneˈl xa xtiquitaluj el quiˈ. Queriˈ ri tzˈibatal ca.
Yin cˈa riyin ri Aj Yukˈ pero man cˈa xquicom ta el jurayil, xa xquicˈastej chic pe. Y xquixinwoyobej ri chilaˈ pa Galilea, xchaˈ ri Jesús.
Yacˈariˈ tek ri Pedro xubij: Astapeˈ can quinojel xcatquiyaˈ ca ayon, yacˈa riyin ma xcatinyaˈ ta ca, xchaˈ.
Yacˈa ri Jesús xubij chare ri Pedro: Riyin can kitzij cˈa nbij chawe, chi wacami chupan re jun akˈaˈ reˈ, cˈa ma jane tisiqˈuin ta pe ri ecˈ pa rucamul, tek riyit oxiˈ yan chic mul abin chique ri yecˈutun chawe, chi ma awetaman ta nuwech, xchaˈ ri Jesús.
Y ma riqˈui wi chi queriˈ xubij ri Jesús, ri Pedro xa can nutij rukˈij chubixic chare ri Jesús: Wi can rajawaxic chi yicom junan awuqˈui riyit, can quecˈariˈ riˈ, pero can ma xtinbij ta chi ma wetaman ta awech, xchaˈ ri Pedro. Y ri nicˈaj chic discípulos can queriˈ chukaˈ xquibij.
Ri Jesús y ri rudiscípulos xeˈapon cˈa chupan ri lugar ri Getsemaní rubiˈ. Xpe ri Jesús xubij cˈa chique ri rudiscípulos: Riyix quixtzˈuyeˈ na cˈa ca jubaˈ waweˈ, y riyin nbenbanaˈ na orar, xchaˈ ca chique.
Y xaxu (xaxe wi) cˈa ri Pedro, ri Jacobo y ri Juan ri xerucˈuaj el. Yacˈariˈ tek Riyaˈ can xunaˈ yan kˈaxon ruma ri xtiberucˈulwachij. Can jun nimalaj bis cˈa ri xpe pa ránima.
Y xubij cˈa chique ri ye oxiˈ rudiscípulos: Sibilaj nim ri bis cˈo pa wánima, ya yirucamisaj nnaˈ riyin. Quixcˈojeˈ cˈa ca jubaˈ waweˈ, quixcˈaseˈ y ma quixwer ta ka, xchaˈ chique.
Riyaˈ xbiyin chic cˈa apo jubaˈ y cˈacˈariˈ xxuqueˈ ka y xukasaj ka riˈ cˈa pan ulef y xuben cˈa orar. Y xucˈutuj cˈa chare ri Dios chi xa ta cˈo modo, choj ta nikˈax el ri hora riˈ, chi man ta nukˈaxaj ri tijoj pokonal.
Y quecˈareˈ ri chˈabel ri xerubij ri pa ruˈoración: Nataˈ Dios, Nataˈ Dios, wetaman chi riyit yacowin naben ronojel. Tabanaˈ cˈa chi man ta nkˈaxaj re jun tijoj pokonal reˈ. Pero ma taben ta cˈa ri xa nuraybel riyin. Tabanaˈ ri araybel riyit, xchaˈ.
Y tek Riyaˈ xbeyacatej pe chare ri oración, xpe cˈa quiqˈui ri ye oxiˈ rudiscípulos, y tek xoka quiqˈui xa ye warnek chic. Xpe Riyaˈ xubij cˈa chare ri Pedro: Simón, ¿xa xawer ka? ¿Can ma jubaˈ cˈa xacowin ta xacˈaseˈ jun ti hora wuqˈui?
Man cˈa quixwer ta ka, xa tibanaˈ orar y ticˈutuj chare ri Dios riche (rixin) chi ma yixtzak ta pa mac tek yixtojtobex. Can wetaman wi chi ri iwánima can nrajoˈ wi nuben ri nrajoˈ ri Dios. Pero ri ichˈacul xa majun ruchukˈaˈ, xchaˈ chique.
Y ri Jesús xbe chic cˈa apo jun bey chubanic orar. Riyaˈ xucamuluj chic cˈa rubixic ri chˈabel ri xerubij chupan ri oración ri xa cˈa jubaˈ tuben ka.
Y tek xpe chic cˈa jun bey quiqˈui ri ye oxiˈ rudiscípulos, xa ye warnek chic cˈa jun bey xeril, ruma ri discípulos riˈ sibilaj al rubanon ri runakˈ tak quiwech ruma ri quiwaran. Y riyeˈ ma nichˈobotej ta cˈa chiquiwech achique ri niquibij, ruma xeˈilitej chic jun bey chi quichapon waran.
Y ri Jesús xbe chic cˈa chubanic orar. Y tek xtzolin pe ri pa rox mul, Riyaˈ xubij cˈa chique ri ye oxiˈ rudiscípulos: Wacami can quixwer cˈa y quixuxlan. Ya xa riqˈui cˈa reˈ. Riyin ri Cˈajolaxel ri xinalex chicojol can ya wi cˈa reˈ xoka ri hora, chi xquijach cˈa el pa quikˈaˈ ri aj maquiˈ.
Chanin, quixyacatej. Yalaˈ petenak ri xquijacho el pa quikˈaˈ ri aj maquiˈ, xchaˈ ri Jesús.
Y tek ri Jesús can cˈa nichˈo na cˈa quiqˈui ri rudiscípulos, yacˈariˈ tek xoka ri Judas ri jun chique ri cablajuj rudiscípulos, y ye rucˈuan cˈa apo ye qˈuiy winek ri quicˈualon cheˈ y espada. Quinojel riˈ ye takon cˈa el cuma ri principaliˈ tak sacerdotes, cuma ri aj tzˈibaˈ y cuma chukaˈ ri rijitaˈk tak achiˈaˈ ri cˈo quikˈij chiquicojol ri winek.
Ri Judas ri nijacho el ri Jesús can rubin cˈa pe chique ri ye petenak riqˈui, chi achique rubanic xtuben riche (rixin) chi xtucˈut ri Jesús chiquiwech. Riyaˈ rubin cˈa pe chique: Ya cˈa ri xquijel apo riqˈui y xtintzˈumaj (xtintzˈubaj) ruchiˈ, yariˈ ri Jesús. Tichapaˈ chi utz riche (rixin) chi ma nanmej ta ca chiwech.
Y tek ri Judas xapon, can choj cˈa xbe apo riqˈui ri Jesús y xubij chare: Nutijonel, Nutijonel, xchaˈ chare y cˈacˈariˈ xutzˈumaj (xutzˈubaj) ruchiˈ.
Y ri winek ri ye benak chuchapic ri Jesús can yacˈariˈ tek xquichop.
Y jun cˈa chique ri yecˈo riqˈui ri Jesús chiriˈ, xrelesaj ri ruˈespada y xusoc ri rumozo ri nimalaj sacerdote y can ya ri ruxquin ri xuchoy.
Y cˈacˈariˈ xpe ri Jesús xubij chique ri winek ri ye benak chuchapic: ¿Achique cˈa xichˈob riyix? ¿Xichˈob chi yix petenak chuchapic jun alekˈom y rumariˈ icˈamom pe cheˈ y espada?
Riyin can kˈij kˈij cˈa xicˈojeˈ iwuqˈui chiriˈ pa rachoch ri Dios, tek xincˈut ri ruchˈabel chiwech y majun bey xinichop ta. Pero can quereˈ cˈo chi nibanatej, ruma can quereˈ wi ri tzˈibatal ca chupan ri ruchˈabel ri Dios.
Y can yacˈariˈ tek ri ye rudiscípulos ri Jesús, xquiyaˈ ca ruyon y xeˈanmej el.
Y cˈo cˈa jun ti cˈajol ri can tzeketel el chrij ri Jesús y xa pa jun tziek nim rucuchun wi el riˈ. Y ri ye chapayon el ri Jesús, xquichop cˈa ri ti cˈajol riˈ.
Pero riyaˈ xa xel cˈa el chupan ri tziek riˈ, y xa choj queriˈ chˈanel xanmej el chiquiwech.
Y ri winek ri ye chapayon el ri Jesús xquicˈuaj cˈa el cˈa pa rachoch ri nimalaj sacerdote. Y chiriˈ chukaˈ xquimol wi quiˈ ri principaliˈ tak sacerdotes, cachibilan ri rijitaˈk tak achiˈaˈ ri cˈo quikˈij y ri aj tzˈibaˈ.
Y ri Pedro cˈanej cˈo wi ca, y rutzekelben el ri Jesús. Y tek ri Jesús xucusex apo pa rachoch ri nimalaj sacerdote, chukaˈ ri Pedro xoc apo chiriˈ chuwajay, y xtzˈuyeˈ cˈa ka chiquicojol ri ye aj chˈameˈy ri yecˈo apo chiriˈ, ri quimekˈon apo quiˈ chuchiˈ kˈakˈ.
Y ri principaliˈ tak sacerdotes, y quinojel cˈa ri achiˈaˈ ri can pa moc (comon) yekˈato tzij, niquicanolaˈ cˈa achique chi mac niquil chrij ri Jesús, riche (rixin) chi queriˈ can niquitek wi pa camic, pero xa majun mac ri xquil ta chrij.
Ruma astapeˈ can ye qˈuiy ri xeˈapon ri xquitzˈuc tzij chrij ri Jesús, pero xa ma junan ta ri xquibij.
Y cˈacˈariˈ yecˈo chic nicˈaj ri xebepaˈeˈ pe y quecˈareˈ ri xquibij chrij ri Jesús:
Riyoj can kacˈaxan cˈa tek Riyaˈ rubin: Riyin xtinwulaj re rachoch ri Dios ri banon cuma achiˈaˈ, y pan oxiˈ kˈij npabaˈ chic jun ri ma achiˈaˈ ta xquebano. Queriˈ rubin, xechaˈ.
Ma riqˈui wi riˈ, xa ma junan ta chukaˈ ri xquibilaˈ apo.
Y ri Caifás, ri nimalaj sacerdote, xbepaˈeˈ cˈa pe ri pa quinicˈajal y xucˈutuj chare ri Jesús: ¿Kitzij cami ri xquibij ka chawij re winek reˈ? ¿Y achique cˈa nabij riyit chi natobej awiˈ? xchaˈ chare.
Yacˈa ri Jesús xa ma xchˈo ta cˈa. Can majun cˈa chˈabel ri xubij. Rumariˈ xpe ri nimalaj sacerdote, xucˈutuj chic cˈa chare: ¿La yit cˈa riyit ri Cristo ri Rucˈajol ri nimalaj Dios ri nikayaˈ rukˈij? xchaˈ chare.
Y ri Jesús xubij cˈa: Jaˈ (je), yin cˈa riyin. Y xquinitzˈet chukaˈ riyin ri Cˈajolaxel ri xinalex chicojol chi yin tzˈuyul pa rajquikˈaˈ ri Dios ri nicowin nuben ronojel. Y xquinitzˈet tek yipe pa sutzˈ ri chilaˈ chicaj.
Tek ri nimalaj sacerdote xracˈaxaj riˈ, xuretz (xutzer) ka ri rutziak chrij, ruma itzel xracˈaxaj y xubij cˈa: Ma rajawaxic ta cˈa chi noka chic jun ri norubij chake chi re achi reˈ can aj mac wi.
Chiˈiwonojel riyix xiwacˈaxaj ri xubij chi ya Riyaˈ ri Cristo. Can itzel cˈa xuben chuwech ri Dios. ¿Achique cˈa nibij riyix wacami chi nikaben chare? xchaˈ riyaˈ. Y quinojel cˈa xquibij: Rucˈamon cˈa chi nicamisex.
Y yecˈo cˈa ri xquichop niquiben qˈuiy pokon chare ri Jesús. Xquichop cˈa niquichubalaˈ rupalej. Xquitzˈapij ruwech. Xquibucˈlaˈ chi kˈaˈ, y cˈacˈariˈ niquicˈutulaˈ chare: ¿Achique cˈa ri xachˈeyo? Tabij na cˈa chake, yechaˈ chare. Chukaˈ ri ye aj chˈameˈy ri yecˈo chiriˈ, xquipakˈilaˈ rupalej ri Jesús chi kˈaˈ.
Y tek ri Pedro cˈa cˈo na cˈa chiriˈ chuwajay ka, cˈo cˈa jun ixok raj icˈ ri nimalaj sacerdote ri xapon chiriˈ.
Ri Pedro numekˈ cˈa riˈ chuchiˈ kˈakˈ. Y yacˈariˈ tek xpe ri aj icˈ nutzuˈ nutzuˈ cˈa apo ri Pedro, y yacˈariˈ tek xubij chare: Riyit chukaˈ yit rachibil ri Jesús ri aj Nazaret, xchaˈ chare.
Yacˈa ri Pedro xa xrewaj cˈa, ruma xubij: Riyin ma wetaman ta ruwech ri Jesús. Ma nikˈax ta chukaˈ chinuwech achique ruma tek queriˈ nabij chuwe, xchaˈ chare ri aj icˈ. Y ri Pedro xel cˈa el ri chiriˈ chiquicojol y xbe chuchiˈ bey. Y yacˈariˈ tek xsiqˈuin pe ri ecˈ.
Y tek ri ixok aj icˈ xutzuˈ chic jun bey ri Pedro, xuchop chic cˈa rubixic chique ri yecˈo chiriˈ: Re achi reˈ jun chique ri yecˈo riqˈui ri Jesús, xchaˈ.
Yacˈa ri Pedro xa xrewaj chic jun bey. Y xa cˈa jumej tibix queriˈ chare, ye chic ri yecˈo chiriˈ xebin chic jun bey chare: Can kitzij na wi chi riyit yit jun chique ri yecˈo riqˈui ri Jesús. Ruma riyit pa Galilea yape wi, ruma can junan rubanic ri achˈabel quiqˈui, xechaˈ chare.
Yacˈa ri Pedro xubij cˈa: Riyin ma wetaman ta ruwech ri achi ri nibij riyix. Can chuwech Dios nbij chiwe chi riyin ma wetaman ta ruwech. Y wi ma kitzij ta ri nbij, tika cˈa rucˈayewal pa nuwiˈ, xchaˈ chique.
Y yacˈariˈ tek xbesiqˈuin pe ri ecˈ pa rucamul. Y ri Pedro can yariˈ tek xenatej chare ri chˈabel ri bin ca chare ruma ri Jesús tek xubij: Cˈa ma jane tisiqˈuin ta pe ri ecˈ pa rucamul, tek riyit oxiˈ yan chic mul abin chique ri yecˈutun chawe, chi ma awetaman ta nuwech. Y riyaˈ xuchop jun nimalaj okˈej tek xel el chiriˈ, ruma xuchˈob cˈa quij ri chˈabel riˈ.

15

Y tek xseker cˈa pe chupan ri kˈij riˈ, ri principaliˈ tak sacerdotes xquimol cˈa quiˈ ye cachibilan ri rijitaˈk tak achiˈaˈ ri cˈo quikˈij y ri aj tzˈibaˈ. Can quinojel wi cˈa ri achiˈaˈ ri pa moc (comon) yekˈato tzij, can xquimol wi cˈa quiˈ. Riyeˈ xquichˈob cˈa achique ri niquiben chare ri Jesús, y can ximon wi el tek xquicˈuaj y xbequijachaˈ pa rukˈaˈ ri aj kˈatbel tzij ri Pilato rubiˈ.
Y yacˈariˈ tek ri Pilato xucˈutuj chare ri Jesús: ¿Yit cˈa riyit ri qui‑Rey ri israelitas? xchaˈ chare. Y ri Jesús xubij cˈa: Jaˈ (je), queriˈ. Can achiˈel ri xabij, xchaˈ.
Y ri principaliˈ tak sacerdotes, qˈuiy cˈa ri niquibilaˈ apo chare ri Pilato, chi niquitzujuj (niquisujuj) ri Jesús.
Xpe ri Pilato xchˈo chic apo riqˈui ri Jesús y xubij cˈa chare: Riyeˈ, qˈuiy ri niquibilaˈ pe chawij chi yatquitzujuj (yatquisujuj), y riyit ¿can majun cˈa jun chˈabel ri nabij chi natobej awiˈ? xchaˈ ri Pilato chare.
Pero ma riqˈui wi chi queriˈ xbix chare, ri Jesús can majun cˈa chˈabel ri xubij. Y ri Pilato xumey, ruma majun bey rutzˈeton ta chi cˈo ta jun winek ri que ta riˈ nuben.
Y ronojel junaˈ chupan ri nimakˈij pascua, ri aj kˈatbel tzij nrelesaj el jun preso; ri preso ri niquibij ri winek chi utz ntel el.
Y ri kˈij riˈ, cˈo cˈa pa cárcel jun achi Barrabás rubiˈ ye rachibilan nicˈaj chic rachibil. Riyeˈ ye kajnek cˈa pa cárcel ruma xeyacatej chrij ri kˈatbel tzij y chukaˈ xquiben camic.
Y ruma cˈa chi ri winek riˈ can quetaman chi ri aj kˈatbel tzij can nrelesaj wi el jun chique ri yecˈo pa cárcel, rumariˈ xepe riyeˈ xquicˈutuj cˈa chare ri Pilato chi trelesaj el jun chique ri yecˈo pa cárcel.
Y ri Pilato can yacˈariˈ tek xubij pe chique: ¿Niwajoˈ riyix chi riyin ncol el re achi reˈ ri i‑Rey riyix israelitas? xchaˈ chique.
Ri Pilato can que wi cˈa riˈ ri xubij pe, ruma riyaˈ can retaman wi chi ri principaliˈ tak sacerdotes quiyaˈon ri Jesús pa rukˈaˈ, ruma itzel niquinaˈ chare chi sibilaj ye qˈuiy winek ri yetzekelben riche (rixin).
Y ri principaliˈ tak sacerdotes xquiyaˈ cˈa quinaˈoj ri winek, chi tiquibij apo chare ri Pilato chi xa ya ri Barrabás ri trelesaj el. Y ri winek can queriˈ xquibij.
Y ri Pilato can yacˈariˈ xbechˈo chic pe jun bey y xucˈutuj cˈa chique: ¿Y achique cˈa ri niwajoˈ chi nben chare re achi ri nibij chi i‑Rey riyix israelitas? xchaˈ chique.
Y ri winek xquirek cˈa apo quichiˈ y xquibij: Tatakaˈ rucamisaxic chuwech cruz, xechaˈ chare.
Rumariˈ ri Pilato xubij chique: ¿Achique cˈa rumac rubanon chiwech? Pero riyeˈ xa ma yetaneˈ ta ka. Xa más xquirek apo quichiˈ y niquibilaˈ apo: ¡Tatakaˈ rucamisaxic chuwech cruz! xechaˈ.
Y ri Pilato xrelesaj cˈa el ri Barrabás, ruma nrajoˈ chi nuben ri quiraybel ri winek. Cˈacˈariˈ xutek ruchˈayic ri Jesús y xujech el riche (rixin) chi ticamisex chuwech cruz.
Xepe ri soldados xquicusaj cˈa apo ri Jesús chuwajay ri cˈo chiriˈ pa palacio. Cˈacˈariˈ xequisiqˈuij (xecoyoj) quinojel ri nicˈaj chic soldados, ri ye cachibil. Xequimol cˈa apo chrij ri Jesús.
Y ri soldados riˈ xquiyaˈ cˈa jun tziek morado chrij ri Jesús, can achiˈel wi ri yequicusalaˈ ri reyes. Y xquipachˈuj chukaˈ jun kˈayis ri cˈo sibilaj ruqˈuixal. Xquiben jun corona chare, y cˈacˈariˈ xquiyaˈ pa rujolon (ruwiˈ) ri Jesús.
Y can niquiben cˈa chi achiˈel niquiyaˈ rutzil ruwech ri Jesús, y niquibilaˈ cˈa chare: Caquicot cˈa riyit ri qui‑Rey ri israelitas, yechaˈ cˈa chare.
Riyeˈ niquikˈosij cˈa pa rujolon (ruwiˈ) ri Jesús riqˈui jun aj; y niquichubalaˈ chukaˈ. Can yexucutaj cˈa chuwech. Can niquiben cˈa chi achiˈel niquiyaˈ rukˈij, pero xa yetzeˈen cˈa chubanic.
Y tek riyeˈ xetaneˈ cˈa chi yetzeˈen chrij, xquelesaj el ri tziek morado ri quiyaˈon ka chrij. Cˈacˈariˈ xquiyaˈ el ri can rutziak wi Riyaˈ, y xquicˈuaj cˈa el riche (rixin) chi nbequibajij chuwech cruz.
Tek quichapon cˈa el bey, xquicˈul jun achi aj Cirene, ri Simón rubiˈ, quitataˈ ri Alejandro y ri Rufo. Y riyaˈ petenak pa juyuˈ. Y ri soldados xquiben cˈa chare ri achi riˈ chi xucˈuaj el ri rucruz ri Jesús.
Y ri soldados pa ruwiˈ cˈa ri jun juyuˈ Gólgota rubiˈ xquicˈuaj wi ri Jesús. Gólgota ntel chi tzij rubakil rujolon (ruwiˈ) caminek.
Y tek yecˈo chic cˈa chiriˈ, xquitzuj (xquisuj) chare ri Jesús ruyaˈal uva xolon riqˈui ruyaˈal jun ti cheˈ ri mirra rubiˈ. Yacˈa ri Jesús ma xrajoˈ ta xukum.
Y tek ri soldados quibajin chic cˈa ri Jesús chuwech cruz, xesaquin cˈa chrij ri rutziak ri Jesús riche (rixin) chi xquitzˈet achique chi tziek ri niquicˈualaˈ el chiquijujunal.
Las nueve cˈa ri nimakˈaˈ tek xquibajij ri Jesús chuwech cruz.
Y pa ruwiˈ cˈa ri cruz, riyeˈ xquiyaˈ cˈa jun tzˈalan ri tzˈiban el chuwech ri achique mac ri niquibij riyeˈ chi xuben ri Jesús y rumariˈ nicamisex. Chuwech ri tzˈalan riˈ nubij cˈa: YAREˈ RI QUI‑REY RI ISRAELITAS.
Y chukaˈ yecˈo ye caˈiˈ alekˈomaˈ ri xequibajij chuwech cruz. Jun xcˈojeˈ pa rajquikˈaˈ ri Jesús y ri jun chic pa rajxocon.
Y riqˈui riˈ can xbanatej cˈa achiˈel ri tzˈibatal ca chupan ri ruchˈabel ri Dios, tek nubij: Riyaˈ can achiˈel chukaˈ jun aj mac xban chare. Queriˈ ri tzˈibatal ca.
Ri winek cˈa ri yekˈax el riqˈui ri Jesús, niquisiloj apo quijolon (quiwiˈ) chuwech, y cˈo chukaˈ pokon tak chˈabel ri yequibilaˈ ca chare, ruma can ma niquinimaj ta chi ya Riyaˈ ri Rucˈajol ri Dios. Ri winek riˈ niquibilaˈ cˈa ca chare ri Jesús: ¡Ah! riyit ri xabin chi can nawulaj ri rachoch ri Dios y pan oxiˈ kˈij napabaˈ chic jun bey,
tacoloˈ cˈa awiˈ ayon riyit y caka cˈa pe chuwech la cruz, yechaˈ cˈa ca chare.
Y can queriˈ chukaˈ ri chˈabel ri niquibilaˈ ri principaliˈ tak sacerdotes. Riyeˈ y ri aj tzˈibaˈ niquitzeˈej cˈa ri Jesús y niquibilaˈ cˈa chiquiwech: Riyaˈ can yecˈo wi cˈa ri xerucol, pero Riyaˈ ma nicowin ta nucol el riˈ.
Can rubin cˈa chi ya Riyaˈ ri Cristo, ri Rey riche (rixin) re katinamit Israel. Wi queriˈ, can tika cˈa pe chuwech la cruz, y queriˈ nikatzˈet y nikanimaj, yechaˈ. Y ri alekˈomaˈ ri ye bajin chuwech quicruz ri yecˈo apo chuxquin ri Jesús, cˈo chukaˈ pokon tak chˈabel ri yequibilaˈ apo chare.
Y tek xnicˈajer ri kˈij, yacˈariˈ tak xoc kˈekuˈm ronojel ri ruwachˈulef. Y ri kˈekuˈm riˈ xqˈuis cˈa el cˈa pa tek a las tres ri tikakˈij.
Y yacˈa hora riˈ, tek ri Jesús xurek ruchiˈ y xubij: Eloi, Eloi, ¿lama sabactani? xchaˈ. Y ri chˈabel riˈ ntel chi tzij: Nataˈ Dios, Nataˈ Dios, ¿achique cˈa ruma tek xinamalij ca?
Y yecˈo ri yecˈo apo chiriˈ chunakajal ri Jesús, tek xquicˈaxaj ri xubij, xquibilaˈ cˈa: ¿Xiwacˈaxaj? Riyaˈ ya ri Elías ri nusiqˈuij (nroyoj), xechaˈ cˈa.
Y yacˈariˈ tek cˈo jun ri junanin (anibel) xberumubaˈ pe jun esponja chupan jun chˈomilaj ruyaˈal uva, y xuyaˈ chutzaˈn jun aj y xuyaˈ chare ri Jesús riche (rixin) chi nichˈuchˈuˈ ka jubaˈ ri chakiˈj chiˈ chare, y xubij: Tikatzuˈ na cˈa, kˈalaj riˈ wi nipe ri Elías chukasaxic, xchaˈ.
Can yacˈariˈ tek ri Jesús riqˈui cˈa ruchukˈaˈ xurek ruchiˈ y xcom.
Y ri tziek ri achoj riqˈui jachon wi ri rupan ri rachoch ri Dios xel pa caˈiˈ. Xuchop pe cˈa pa ruwiˈ y xbeqˈuis cˈa chuxeˈ ka.
Chuwech apo ri acuchi (achique) cˈo wi ri Jesús cˈo cˈa apo ri quicapitán ri soldados. Riyaˈ xracˈaxaj cˈa tek ri Jesús riqˈui ruchukˈaˈ xchˈo tek xcom ka. Rumariˈ tek ri capitán riˈ xubij cˈa: Can kitzij na wi chi re jun achi reˈ can Rucˈajol wi ri Dios, xchaˈ.
Y yecˈo chukaˈ ixokiˈ ri cˈanej yetzuˈun wi apo. Chiquicojol cˈa ri ixokiˈ riˈ, cˈo cˈa ri María Magdalena, cˈo ri María ri quiteˈ ri José y ri Jacobo ri cˈa cˈajol na, y cˈo chukaˈ ri jun ixok Salomé rubiˈ.
Ri ixokiˈ riˈ, can cˈa cˈo na ri Jesús pa Galilea, tek quitzekelben y quiniman quilin pe. Y chukaˈ can yecˈo cˈa nicˈaj chic ixokiˈ ri quitzekelben apo ri Jesús cˈa pa Jerusalem.
Yacˈa tek xoc pe ri akˈaˈ chupan ri kˈij tek xcom ri Jesús, ri winek niquibanalaˈ chic cˈa ruchojmil ronojel ri xticˈatzin chique chupan ri uxlanibel kˈij riˈ.
Y yacˈariˈ tek xapon jun achi José rubiˈ; ri aj pa tinamit Arimatea. Riyaˈ cachibil ri achiˈaˈ ri aj kˈatbel tzij chiquicojol ri quiwinak; y cˈo cˈa rukˈij chiquicojol riyeˈ. Riyaˈ chukaˈ can royoben tek xtoka ri rajawaren ri Dios. Y riyaˈ can majun xibinriˈil chuwech chi xapon riqˈui ri Pilato chupan ri hora riˈ, chucˈutuxic ri ruchˈacul ri Jesús riche (rixin) chi numuk.
Yacˈa ri Pilato man cˈa nunimaj ta chi can xcom yan chanin ri Jesús. Rumariˈ riyaˈ xusiqˈuij (xroyoj) ri capitán, y xucˈutuj chare wi kitzij chi caminek chic ri Jesús.
Y tek ri Pilato xracˈaxaj yan ca chare ri capitán, cˈacˈariˈ xuyaˈ kˈij chare ri José chi nberumukuˈ ca ri Jesús.
Y ri José xulokˈ cˈa jun sakilaj tziek. Y tek rukasan chic pe ri ruchˈacul ri Jesús chuwech ri cruz, xubor cˈa chupan ri tziek riˈ. Y cˈacˈariˈ xberuyaˈ ca pa jun jul riche (rixin) chi niyaˈox (nyaˈ) caminek chupan ri cˈoton chuwech jun nimabej. Y cˈacˈariˈ xutzˈapij ca ruchiˈ riqˈui jun nimalaj setesic abej ri tzˈapebel ruchiˈ ri jul.
Y ri María Magdalena y ri María ri quiteˈ ri José y ri Jacobo, xquitzuˈ cˈa jabel acuchi (achique) xmuk wi ca ri Jesús.

16

Y tek kˈaxnek chic cˈa ri uxlanibel kˈij, ri María Magdalena, ri María ri ruteˈ ri Jacobo, y chukaˈ ri ixok Salomé rubiˈ xbequilokˈoˈ pe akˈom ri jubul ruxlaˈ. Y ri akˈom riˈ nicˈatzin cˈa chique riche (rixin) chi nbequiyaˈ ca chrij ruchˈacul ri Jesús.
Y nimakˈaˈ yan cˈa chupan ri nabey kˈij chare ri semana, xebe cˈa chuchiˈ ri jul. Y tek ntel pe ri kˈij, yacˈariˈ tek xeˈapon.
Y riyeˈ xquibilaˈ cˈa chiquiwech: ¿Y achique cˈa xtelesan el ri abej tzˈapebel ruchiˈ ri jul chkawech? xechaˈ.
Yacˈa tek xquitzˈet ri jul, xquitzˈet chi xa jakel chic. Ri nimalaj abej tzˈapebel ruchiˈ ri jul, xa elesan chic el.
Y tek ye oconek chic cˈa apo chupan ri jul, riyeˈ xquitzˈet cˈa chi cˈo jun ri achiˈel jun cˈajol achi, tzˈuyul pa cajquikˈaˈ apo, rucusan jun tziek sek ri napon cˈa chraken ka. Y ri ixokiˈ tek xquitzˈet riˈ, xquixibij quiˈ.
Yacˈa riyaˈ xubij chique: Man cˈa tixibij ta iwiˈ. Riyin wetaman chi riyix nicanoj ri ruchˈacul ri Jesús aj Nazaret, ri xcamisex chuwech cruz. Ri ruchˈacul xa man cˈo ta chic waweˈ. Riyaˈ xcˈastej yan el. Titzuˈ ri acuchi (achique) xcˈojeˈ wi.
Wacami cˈa quixbiyin, y jeˈibij chare ri Pedro y chique ri nicˈaj chic rudiscípulos ri Jesús. Jeˈibij cˈa chique chi ri Jesús xtinabeyej el chiwech, y nicˈul iwiˈ chilaˈ pa Galilea. Y chiriˈ xtitzˈet wi, can achiˈel wi ri rubin ca chiwe.
Y ri ixokiˈ xeˈanmej cˈa el ri chiriˈ pa jul, y can yebarbot (yebaybot) cˈa ruma ye ruchapon jun nimalaj xibinriˈil. Y can majun cˈa achoj chare xquitzijoj wi ca, ruma sibilaj quixibin quiˈ.
Tek ri Jesús xcˈastej cˈa chupan ri nimakˈaˈ chare ri nabey kˈij chare ri semana, nabey cˈa xucˈut riˈ chuwech ri María Magdalena; ri ixok ri achoj riqˈui xerelesaj wi ye wukuˈ itzel tak espíritu.
Y ri María Magdalena can yacˈariˈ xbe y xberubij cˈa chique quinojel ri xerachibilaj ri Jesús. Riyeˈ sibilaj yebison y yeˈokˈ.
Yacˈa tek riyeˈ xquicˈaxaj cˈa chi ri Jesús cˈastajnek chic pe y chi ri María Magdalena xutzˈet yan ca ruwech, xa ma xquinimaj ta.
Queriˈ chukaˈ ri Jesús xucˈut riˈ chiquiwech ye caˈiˈ achiˈaˈ ri quichapon cˈa bey chi yebe pa jun aldea. Pero ruma chi ri Jesús jun wi chic nitzuˈun tek xucˈut riˈ chiquiwech, rumariˈ ma chanin ta cˈa xquetamaj ruwech.
Ri caˈiˈ achiˈaˈ cˈa riˈ xbequibij chukaˈ chique ri nicˈaj chic ri xetzekelben cˈa ri Jesús, pero chukaˈ ma xenimex ta.
Cˈacˈariˈ ri Jesús xucˈut riˈ chiquiwech ri julajuj ruˈapóstoles tek quichapon waˈin, y Riyaˈ xubij cˈa chique: ¿Achique cˈa ruma tek xa can ma xicukubaˈ ta icˈuˈx y xa xicowirisaj ri iwánima? xchaˈ chique. Queriˈ ri xubij chique ruma riyeˈ xa can ma xequinimaj ta ri xetzˈeto ca ri Jesús chi cˈastajnek chic pe chiquicojol ri caminakiˈ.
Y xubij cˈa chukaˈ chique: Can quixbiyin cˈa chuwech re ruwachˈulef y titzijoj ri lokˈolaj chˈabel ri niyaˈo colotajic chique quinojel ri winek.
Ri winek cˈa ri niniman ri lokˈolaj chˈabel ri niyaˈo colotajic y nuben chukaˈ bautizar riˈ, xticolotej cˈa. Yacˈa ri winek ri xa ma niniman ta, can xtitak cˈa pa rucˈayewal.
Y achique cˈa ri xqueniman wuche (wixin), qˈuiy cˈa xquequibanalaˈ riche (rixin) chi nikˈalajin chi can yincˈo wi quiqˈui. Pa nubiˈ cˈa riyin xquequelesalaˈ itzel tak espíritu y xquechˈo anej pa tak chˈabel ri xa ma ye quichˈabel ta.
Riyeˈ chukaˈ astapeˈ xquequichop itzel tak cumatz y xquequitijlaˈ camisanel tak akˈom, majun xtiquicˈulwachij. Xtiquiyalaˈ chukaˈ quikˈaˈ pa quiwiˈ yawaˈiˈ y xquecˈachoj. Qˈuiy cˈa ri xquequibanalaˈ riyeˈ, xchaˈ ri Jesús.
Tek ri Ajaf Jesús chˈonak chic cˈa ca chique ri rudiscípulos, xbe; y ri chilaˈ chicaj xcˈul wi ruma ri Dios, y xtzˈuyeˈ apo pa rajquikˈaˈ.
Y ri discípulos xeˈel cˈa chi nej chi nakaj chutzijoxic ri ruchˈabel ri Dios. Y ri Ajaf can cˈo wi cˈa quiqˈui riche (rixin) chi yerutoˈ y chukaˈ can xuben chique chi qˈuiy milagros ri xecowin xquibanalaˈ, riche (rixin) chi nikˈalajin chi can ya wi ri kitzij ri niquitzijoj. Amén.

Rechtsinhaber*in
Multilingual Bible Corpus

Zitationsvorschlag für dieses Objekt
TextGrid Repository (2025). Cakchiquel Collection. Mark (Cakchiquel). Mark (Cakchiquel). Multilingual Parallel Bible Corpus. Multilingual Bible Corpus. https://hdl.handle.net/21.11113/0000-0016-8D51-E