1

Säkätä ra Kte ne tso̱ rä. Je Kte katke rä Säkeklä ra, ñakäi je Kte rä Säkeklä.
Säkätä ra je katke rä Säkeklä ra.
Ije ne oloi ja̱mi ji biköle yöleksa̱ rä. Ke ije kuna ra, ji tso̱ yöleksa̱, je etka a̱ni ka yöneksa̱ kuna.
Ije ne wa̱ se̱ne kseka tso̱ rä. Je se̱ne kseka rä ka̱ oloi ye ditsä ia̱.
Je ka̱ oloi ñirte ka̱tuil sha̱na, ata ka̱tuil ka tu̱neka̱ iki̱ka.
Ekla bakle patkele Säkeklä wa̱, je kie rä Juan.
Ije de rä ji su̱le iwa̱ je ktei shäk ye, iwa̱ je ka̱ oloi ktei shäklä, je wà biköle wa̱ je biketsäkläpa.
Ka ije rä je ka̱ oloi kuna, ata ije de rä je ka̱ oloi ktei shäk.
Je ka̱ oloi, ale ditsä biköle ñiwa̱kka̱, je ne däke̱wa̱ ka̱jiska rä.
Je katke kja ka̱jiska, je ne oloi ja̱mi ka̱jiska yöleksa̱ rä. Ata ka̱jiska wa wäna ka ijuene yi irä.
Ije de rä ji rä iwakei cha ska, ata iwakei ia̱ wa wa̱ ka ikinewa̱ kuna.
Ata ikiäkwa̱ wa, ñakäi ikie biketsäk wa, jewa ia̱ ite ka̱ ma̱ idäkläwa̱ Säkeklä yabala ye.
Ijewa ko̱na rä ka sa yabala ko̱rke̱ pi ta käi wà kuna, sa yaka ki̱ isherke̱ käi wà kuna, jäiyi wa ki̱ isherke̱ käi wà kuna, ata ijewa ko̱na rä Säkeklä ne oloi ja̱mi.
Je Kte manenaksa̱ yaka ye, je se̱na sa̱ sha̱na. Sá te iji wá̱ baa su̱a tsa̱na, je iji wá̱ baa je rä Sa Ká yaba eklabä je ne oloi. Ije rä je̱r bäi shäk ebä, kte si̱ shäk ebä.
Je ktei sha Juan te täkii: “Jí ne rä ale ktei yile yis wa̱ ekla däkju̱ yis itä ki̱ka, je ne kjaka̱ni yis tsa̱ta, ije rä yis yikaba ki̱ka ni rä.”
Ije wa̱ ji biköle tso̱, je ja̱mi sä biköle ia̱ ideksa̱. Ije je̱r bäi sha sa̱ ia̱ ra, jeska ki̱ta ije je̱r bäi sha ji̱a sa̱ ia̱.
Ka̱wei me̱leta̱na rä Moisés oloi ja̱mi. Ata je̱r bäi she irä, ñakäi ji rä iyina si̱ irä, je deksa̱ sa̱ ia̱ rä Jesucristo ne oloi ja̱mi.
Yi a̱ni wa̱ ka Säkeklä rä su̱le kuna mik a̱ni, ata iyaba eklabä kalme yitälewa̱ Sa Ká ja̱mi, je ne te ipaka sa̱ ia̱ rä.
Judío wa se̱nak Jerusalén ska wa te chui wa irä Leví wa irä patkami iwäki̱ ichakäk iia̱: “¿Yi ba rä na?” Jera jikäi Juan je̱k paka.
Ite ishaka̱ bulee, ka iwa̱ iblenewa̱. Ata bulee ite ishaka̱ rä: —Ka yis dä Säbäkäkksa̱ kuna.
Jera ijewa te ichaka iia̱: —¿Jera yibä ba rä? ¿Ba rä Elías na? Jera ite ikúka: —Ka yis dä je kuna. —¿Jera ba ne rä ale jile bata shäk rä na? Jera ite ikúka: —Kai.
Jera ijewa te ichaka iia̱: —¿Yibä ba rä na? Sá ki̱ ishena ju̱ñenak sá patkäkté wa ia̱ yinak. Jera ¿jiräni ba je̱k pakämi rä na?
Jera ite isha: —Yis ne rä ekla a̱nak ka̱ ssi̱lewa̱ pjoo ska rä. Je te ishe: ‘Ña̱la paruöksa̱ Säkekewa yika’, jishtä Isaías jile bata shäk wa̱ iyile rä käi.
Je iwächakewa̱k wa rä patkele fariseo wa wa̱.
Jewa te iwächakewa̱ni jikäi: —Jera ka ba rä Säbäkäkksa̱ kuna, Elías kuna, ale jile bata shäk kuna ra, jera ¿jiye ba te sä wäukewe̱ke̱ rä na?
Jera Juan te jewa kúka te isha: —Yis te sä wäukewe̱ke̱ diklä wà, ata ekla ka bas wa̱ ju̱ñele kuna je kaldu bas sha̱na.
Je ne rä ale daju̱ ji̱a yis itäka rä, ata ka yis dä bäi kuna isandalia wämu̱aklä wäyäkksa̱bä jibä.
Je o̱na rä Jordán a̱mi kata Betania ska. Je ke̱i kje ra Juan te sä wäukewe̱te jeska.
Bulirishtä ra Juan te Jesús su̱a idaju̱ iwäki̱. Jera ite isha ditsä ia̱: “¡Issö, a̱mi ne rä Säkeklä Oveja yaba, ka̱jiska wa te ji yakei wakble nui tsa̱k ju̱ami rä!
Je ne rä ale yis wa̱ ktei yile: ‘Yis itä ki̱ka ekla däke̱ju̱, je ne kjaka̱ni yis tsa̱ta, ije rä yis yikaba ki̱ka ni rä.’
Yis wa̱ ka iju̱ñer ije ne irä, ata yis dewa̱ sä wäukewa̱k diklä na rä ije kjayinaklä Israel wa ia̱.”
Jera Juan te Jesús ktei sha jikäi: —Yis te Säkeklä wikblu dawa̱ju̱ ka̱jöir namala käi su̱a, se̱ná iki̱ka.
Ka yis wa̱ iju̱ñer ije ne irä, ata Säkeklä yis patkäk sä wäukewa̱k diklä na je wa̱ iyile yis ia̱: “Yi ja̱mi ba te isu̱e Säkeklä Wikblu dawa̱ju̱ se̱nak iki̱ka ra, je ne rä sä wäukewa̱k Wikblu Sikina wà rä.”
Jekäi yie isu̱a, ñakäi yis te iktei she ije ne rä Säkeklä yaba rä.
Bulirishtä ra Juan kalduni jeska iwa̱ dulanak wa bol da,
jera ite Jesús su̱a idamaju̱, jera Juan te isha ijewa ia̱: —¡Issö, a̱mi ne rä Säkeklä Oveja yaba rä!
Je iwa̱ dulanak wa bol te je ssa ra, iminejulumi Jesús itä ki̱.
Jera Jesús je̱k manewa̱té te isu̱a ra idajulu iitä ki̱. Jera ite ichaka ijewa ia̱: —¿Ji shena bas ki̱ rä? Jera ijewa te ikúka: —Rabí, ¿mai ba katke rä? (Je wà rä Sapaktäk).
Jera Jesús te ikúka: —Sä shkä isu̱ak. Jera ijewa minemi te mai ska ikatke rä su̱a. Jera ka̱wä rä las cuatro käi. Je ki̱ka ijewa se̱na ji̱a ira je ke̱i ska.
Je Juan wa̱ iyile je ssäk wa bol minele Jesús da, jewa ekla kie rä Andrés ni. Je rä Simón Pedro el.
Jekäi säkätäba Andrés te iel Simón ku̱a, je ia̱ ite isha: —Sá te Mesías ku̱a. (Je wà rä Cristo).
Jera Andrés te Simón kia tsa̱mi Jesús wäki̱. Je su̱a Jesús te ra, jera ite isha iia̱: —Ba rä Simón, Jonás yaba, ata ba kirmi rä Cefas ni. (Je kte wà rä Pedro).
Bulirishtä ra Jesús te ibiketsaksa̱ minak Galilea ke̱i ska. Jera ite Felipe ku̱a. Jekäi ite isha iia̱: —Sä shkä yis da.
Je Felipe rä Betsaida wa. Je jukläyäkä ska Andrés irä Pedro irä se̱r dä.
Jekäi Felipe te Natanael ku̱a ra, ite isha iia̱: —Ekla ktei yöle Moisés wa̱ ka̱wei ska, ñakäi ktei yöle jile bata shäk wa wa̱, je wakei ku̱a sá te. Je rä ale José yaba, Jesús Nazaret wa.
Jera Natanael te isha: —¿Jibä bäi je dar Nazaret ska na? Jera Felipe te ikúka: —Sä shkä isu̱ak.
Ñerä Jesús te Natanael daju̱ iwäki̱ su̱a ra, ite isha: —Isu̱o, a̱mi daju̱ rä Israel wa si̱, ka irä sä wäyuäk kuna.
Jera Natanael te ichaka iia̱: —¿Mai ba wa̱ yis su̱le na? Jera Jesús te ikúka: —Ka Felipe wa̱ ba kirba ra, jera yis te ma su̱a ba kalme higuera niki̱na.
Jera Natanael te isha Jesús ia̱: —Rabí, ba ne rä Säkeklä yaba rä. Ba ne rä Israel wa tsa̱ku̱i rä.
Jera Jesús te isha iia̱: —Yie isha yis te ba su̱a higuera niki̱na, ¿je kju̱ei ba te yis biketsa na? Ata je tsa̱ta ba te jile su̱emi ji̱a.
Ñakäi ite ijewa ia̱ isha: —Kte si̱ kte si̱ wà yie ishe bas ia̱: Bas te ka̱jöir su̱emi kjä bukleju̱mi, ñakäi Säkeklä ángel wa marka̱, darwa̱ ditsä yäbei bata ki̱, je su̱emi bas te.

2

Tres día ra jula kolone diei yana Caná Galilea ska. Jera jeska Jesús a̱mi katke.
Ñakäi Jesús irä iwa̱ dulanak wa irä kina jula kolone ki̱su̱ak.
Ñerä vino e̱nawa̱. Jekäi Jesús a̱mi te isha iia̱: —Vino e̱nawa̱ ijewa ki̱ka.
Jera Jesús te ikúka: —Sa̱nu̱le nu̱lewa, ¿jiye ba te yis ia̱ je she na? Ka yis ke̱i däwa̱ba.
Jera ia̱mi te isha jeska kjanaklä wa ia̱: —Ji sheke̱ ije te bas ia̱ käi, iwo̱ bas ku̱.
Jeska jak yöle diklä bläklä jui ye kajali seis. Je diklei rä Judío wa ñasikitewa̱klä iwädular käi. Je diklä jui na diklä kjäwa̱ rä cincuenta litro käi, setenta litro käi ekla ekla.
Ñerä Jesús te isha kjanaklä wa ia̱: —Je diklä bläklä na diklä tiö tulöka̱ pshi pshii. Jera ijewa te itia ina pshi pshii.
Jera Jesús te isha ijewa ia̱: —Iyäköka̱ tso̱mi iwatiäk tsa̱ku̱i ia̱. Jera ijewa te itsa̱mi iia̱.
Ñerä je te diklä ialewa̱ vino ye ya ssa ra, ka iwa̱ iju̱ñer maka je tsöna, ata kjanaklä wa tso̱ iwayäkäk wa wa̱ iju̱ñer. Jera ite jäiyi jula kolonak kiaté.
Jera ite isha iia̱: —Bena te sä tieke̱ säkätä rä vino bäi si̱ shtä wà, ata ijewa te iya kja ta̱i ra, jekjepa ite vino ka bäi si̱ kuna shtä tse̱ke̱ksa̱. Ata ba te vino bäi si̱ shtä tsa̱ta̱na watenak jí kjepa.
Je ne rä säkätä Jesús te ji wa̱mi kju̱awa ijuenaklä ye. Je wá̱ ite Caná Galileaka. Je wà ite ioloi kjasha ditsä ia̱. Je ki̱ka iwa̱ dulanak wa te ije biketsa.
Je itä ki̱ Jesús bitewa̱ju̱ ia̱mi ra, iel wa ra, iwa̱ dulanak wa ra, demi Capernaúmka. Jeska ijewa se̱na ka ta̱i kuna.
Ike̱i tkenawa̱ Judío wa wa̱ Säktäkwa̱ Bakleju̱ ke̱i kjewa̱klä. Jekäi Jesús mineju̱ däkka̱ Jerusalénka.
Jera Templo ska buey käi, oveja käi, namala käi watju̱ak wa tso̱, ñakäi inaklä manewa̱k wa tso̱ ñajäklelecha̱wa̱, jewa ku̱a Jesús te.
Jera ksa simana butra ite ksabata ye. Jekjepa je wà ite biköle patka tulaksa̱ Templo ektaka, ovejaje, bueyje; ñakäi inaklä mia̱ ju̱ami ite imanewa̱k wa yika, ñakäi mesa manewa̱ tulami ite.
Jekäi ite isha namala watju̱ak wa ia̱: —Jiska jí wa jömi, ke bas ku̱ yis Ká ju iawa̱ wa̱ jile watju̱aklä jui ye.
Jera Jesús wa̱ dulanak wa je̱r ja̱na iyöle katke etka ska, je te ishe rä: “Yis te bä ju kju̱eitketse itjä ka yis täkili ta ji̱a kje.”
Jera Judío wa te isha Jesús ia̱: —¿Jibä kjashemi ba te kju̱awa ijuenaklä sá wäna ba ia̱ ka̱wä tso̱ jekäi iwa̱klä rä na?
Jera Jesús te ikúka: —Jí Templo mio̱tköwa̱ bas ku̱, jera tres día ra yie iyuemika̱ni.
Je ki̱ka Judío wa te ikúka: —Jí ju yöle cuarenta y seis año kje, jera ¿maikäi ba ia̱ je yörmika̱ni tres día ebä ra rä na?
Ata je Templo ja̱mi rä iwakei yaka ne sha ite.
Je ki̱ka Jesús shki̱naka̱ni dulecha̱wa̱ wa sha̱na ra, jera iwa̱ dulanak wa je̱r ja̱na iwa̱ je ktei yileba ska. Jekjepa kte yöle irä, Jesús wa̱ iyile irä, je kuka ijewa te iyina si̱ ye.
Ñerä Jesús kalme Jerusalén ska Säktäkwa̱ Bakleju̱ ke̱i kjewa̱klä bala na ra, ite ji we̱ke̱ kju̱awa kju̱awa ijuenaklä ye je su̱a chu̱li̱i̱ wa te. Jekäi ijewa te ije kie biketsa.
Ata ka Jesús wäyöne ijewa ia̱, jishtä ijewa biköle je̱rikä rä ju̱ñer iwa̱ ki̱ka.
Ka ije ki̱ yi a̱ni shene sa̱ je̱rike pakäk ije ia̱, ije wa̱ iju̱ñer kja ji tso̱ sa̱ je̱r ska käi ki̱ka.

3

Judío wa tsa̱ku̱i wa ekla, je rä fariseo wa kie rä Nicodemo ni.
Tuina je deju̱ Jesús wäki̱ te isha iia̱: —Rabí, sá wa̱ iju̱ñer ba patkeleté rä Säkeklä wa̱ sa paktäk ye. Ka irä maikäi kuna ta, ba te ji we̱ke̱ kju̱awa ijuenaklä ye je ka o̱nak yi a̱ni ia̱, ka ije ra Säkeklä kaldu kuna ra.
Jera Jesús te ikúka: —Kte si̱ kte si̱ wà yie ishe ma ia̱, ka sa̱ ko̱neni spa̱na ra, ka sa̱ wa̱ Säkeklä gobierno su̱nak.
Jera Nicodemo te isha iia̱: —¿Maikäi sä dewa̱ säkibii ra je ko̱rni rä na? ¿Jera je dämiwa̱ni etäbä kicha ia̱mi ska ko̱nakni na?
Jera Jesús te ikúka: —Kte si̱ kte si̱ wà yie ishe ma ia̱; ka sa̱ ko̱ne diklä ja̱mi, ñakäi Säkeklä wikblu ja̱mi ra, ka sä däkwa̱ Säkeklä gobierno ja̱mi.
Sa̱ ko̱le ditsä ja̱mi, je rä yaka iá. Ata sa̱ ko̱le Säkeklä wikblu ja̱mi, je rä wikblu iá.
Ke ba male̱te̱na yie isha: ‘Bas kiana ko̱nakni spa̱na’, je yika.
Si̱wa̱ ju̱r maka ima käi. Ba te je bular ssë, ata ka ba wa̱ iju̱ñer mai idar, mai imar. Je su̱ta biköle sa̱ ko̱le Säkeklä wikblu ja̱mi wa rä.
Jera Nicodemo te ichaka iia̱: —¿Maikäi je o̱r na?
Jera Jesús te ikúka: —Ba rä Israel wa paktäk, ata ¿ka ba wa̱ je ju̱ñer na?
Kte si̱ kte si̱ wà yie ishe ba ia̱; ji ju̱ñer sá wa̱ je pakeke̱ sá te, ji su̱le sá wa̱ je ktei sheke̱ sá te, ata ka bas je̱r ssëne je sá te iktei sheke̱ kukäkwa̱ kte si̱ ye.
Yis te ji pake bas ia̱ ka̱jiska ji tso̱ ja̱mi, je ka kuke bas te kte si̱ ye ra, yis me ji pakä bas ia̱ ka̱jöir ji tso̱ ja̱mi ra, ¿maikäi bas ia̱ je kolor kte si̱ ye na?
“Yi a̱ni ka deleka̱ ka̱jöir ska. Ata ale biteleju̱ ka̱jöir ska je ebä, je rä ditsä yäbei.
Jekäi jishtä Moisés wa̱ tkäbe me̱i tkeleka̱ ka̱sha̱ ki̱ ka̱ ssi̱lewa̱ pjoo sha̱na, je su̱ta ditsä yäbei kiana tkenaka̱ rä ka̱sha̱ ki̱,
je rä yi te ije biketsa ra, jewa biköle se̱nakläni jekjeye.
“Iwa rä Säkeklä wa̱ ka̱jiska wa shka̱l e̱e̱na, ite iyaba eklabä ma̱ksa̱ kje. Je rä yi te ije biketsa ra, jewa biköle ka weikanacha̱kläwa̱ kuna, ata jewa se̱naklä jekjeye.
Jekäi ka Säkeklä wa̱ iyaba patkeneté ka̱jiska rä ka̱jiska wa ktei wabiketsäkksa̱ buka̱nak kuna, ata je rä ka̱jiska wa tsa̱tkenakläksa̱ ije oloi ja̱mi.
“Yi te ije biketsa ra ka je rä ktei wabitsaleksa̱ buka̱nak kuna, ata yi wa̱ ka ije biketsane ra, je rä ktei wabiketsaleksa̱ e̱ná buka̱nak. Ka irä jiye kuna ta, ka iwa̱ Säkeklä yaba eklabä kie biketsane kuna ki̱ka.
Jikäi ijewa ktei wabiketsanaksa̱ rä. Ka̱ oloi dewa̱ ka̱jiska sa̱ sha̱na. Ata ijewa wäbatsa ka̱tuil wà rä je ka̱ oloi tsa̱ta, ijewa te ji wakbleke̱ yakei ki̱ka.
Iwa rä biköle ji yakei wakbläk wa te je ka̱ oloi dokoitseke̱, ñakäi ka je je̱k yitäwa̱ je ka̱ oloi ja̱mi. Je rä ite ji yakei we̱ke̱ ka je juenaklä ye.
Ata se̱nak ji rä iyina si̱ ja̱mi wa ñayitäke̱wa̱ je ka̱ oloi ja̱mi, ijuenaklä ji we̱ke̱ ite rä Säkeklä oloi ja̱mi.”
Je itä ki̱ Jesús irä iwa̱ dulanak wa irä dejulu Judea ke̱i ska. Jeska ise̱na ji̱a ijewa ra. Jekäi ditsä wäukewa̱ ite.
Jera ñakäi Juan te sä wäukewe̱te Enón ska, je rä Salim ska ra alemana, jeska diklä tso̱ ta̱i ki̱ka. Jekäi ditsä däke̱ ta̱i wäoka̱nak.
Ka irä maikäi kuna ta, je ke̱i ska ka Juan jierwa̱ba sä wätiäklä ska.
Ñerä Juan wa̱ dulanak wa irä Judío wa ekla irä, jewa kju̱atka ñara je̱k siki tewe̱ ktei bata ki̱ka.
Jekäi jewa demijulu Juan wäki̱ te isha iia̱: —Rabí, ale shkele ba ra Jordán a̱mi kata ktei yile ba wa̱, ñera je te sä wäukewe̱ kate. Jebä ja̱mi biköle marmi.
Jera Juan te ikúka: —Ke ji me̱nopa ka̱jöir skaté ra, yi a̱ni ia̱ ka ji däkksa̱.
Bas wakwa ia̱ iyirmi jiräni yie isha käi, ka yis dä Säbäkäkksa̱ kuna, ata yis dä patkele ije wätsa̱kba.
Dulaklei jula kolonak busi ra, je ne ia̱ je busi rä däkksa̱ rä. Jekäi je dulaklei tsa̱tkäk kaldu te iktä ssa ra, jera issërke̱ a̱naa, iktä ssërke̱ ki̱ka. Jekäi jira yis ssëna a̱naawa̱.
Ije oloi kiana kanakka̱ jöikwäta, ata yis oloi kiana ja̱nakwa̱ wakwäta.
Ale dar ka̱jöir je rä biköle tsa̱ta. Ata yi datse̱ ka̱jiska je rä ka̱jiska wa ebä, ñakäi iktäke̱ rä ka̱jiska ji tso̱ ja̱mi. Ale dar ka̱jöir ska je rä biköle tsa̱ta.
Iwakei wa̱ ji su̱le iwakei wa̱ ji ssële, je ktei sheke̱ ite. Ata ije wa̱ ktei yinak je ka kuke yi te kte si̱ ye.
Ata yi te ije wa̱ ktei yinak kuka kte si̱ ye ra, je wà ijuena ite ibiketse Säkeklä ktä rä iyina si̱.
Ka irä jiye kuna ta, je patkeleté Säkeklä wa̱ je te rä Säkeklä ktä she. Je rä Säkeklä te iwikblu me̱ke̱ e̱e̱na si̱ ka mablenak kje ki̱ka.
Sa Ká wa̱ iyaba shka̱l, jekäi ite ji biköle ju̱aksa̱ ije ia̱ iwa̱ ju̱ñenak.
Yi te iyaba biketsa ra, je se̱rmi jekjeye. Ata yi wa̱ ka iyaba ktä ssëne ra, je ka se̱nak ji̱a, ata je ra Säkeklä kju̱atkämiwa̱.

4

Iyirke̱ Säkekewa te sä kukete iwa̱ dulanak wa ye, ite jewa wäukewe̱te Juan cha wäukewa̱te tsa̱ta. Je yirke̱ ssa fariseo wa te (ata ka Jesús si̱ wa̱ sä wäoka̱ne kuna, ata iwa̱ dulanak wa te.) Ñerä Jesús te je ju̱ña ra,
jera ite Judea jawa̱ta̱na mineju̱ etäbä kicha däkmini Galileaka.
Ije ka̱wä ta kjäkju̱ Samaria ke̱i wà.
Jekäi idemi jukläyäkä tso̱ etka Samaria ke̱i ki̱ kie Sicar ni ska. Je rä alemana ka̱ me̱le mikle Jacob wa̱ iyaba José ia̱ ska.
Jeska ishäkä ja̱r bile Jacob wa̱ diklä talanaklä. Ñerä Jesús demi shtirinawa̱ je̱tkawa̱ je kjä ki̱ka. Jera ka̱wä rä las doce kjena.
Jera alaklä ekla Samaria wa deju̱té diklä wayäkäk. Jera Jesús te isha iia̱: —Diklä mo̱ 'sia̱ 'swa̱ yanak.
Ata jera iwa̱ dulanak wa minemi jukläyäkäka ñanak tju̱ak.
Jera je Samaria wa te ikúka: —¿Ba rä Judío wa, ata yis dä alaklä Samaria wa, maikäi je ia̱ ba te diklä kie yanak na? Je sha ite rä, ka jiye kuna ta, Judío wa irä, Samaria wa irä, jewa rä ka däkwa̱ kuna ñaska.
Jera Jesús te ikúka: —Ba wa̱ iju̱ñelewa̱ kuna ji tso̱ Säkeklä wa̱ me̱nak sa̱ ia̱, ñakäi yi te ma ia̱ isheke̱ diklä mo̱ 'sia̱ rä ra, je ia̱ ba te ikiemi, jera ije te ba ia̱ diklä kseka me̱mi.
Jera je alaklä te ikúka: —Säkekewa, je diklä ja̱r dä ka̱mii, ñakäi ka ba wa̱ ji kuna iwayäkäkläka̱. ¿Mai jera ba te je diklä kseka tse̱ na?
Ata ¿ba rä sá ká Jacob tsa̱ta na? Ije te jí diklä talanaklä biata̱na sá ia̱. Je ya ije te, iyabala te, ibewak te.
Jera Jesús te ikúka: —Jí diklä yäk wa biköle je̱r bármi ni,
ata yi te diklä me̱ke̱ yie je ya ra, ka je je̱r bának ji̱a mik a̱ni. Jekäi je diklä me̱ke̱ yie je tsikirmi ije ja̱rka jöikwä jöikwä, ije se̱naklä kseka jekjeye.
Jera je alaklä te isha: —Säkekewa, je diklä mo̱ 'sia̱ ka yis je̱r bánaklä ji̱a, ñakäi ka yis däklä ji̱a jiska diklä wayäkäk.
Jera Jesús te isha: —Ma cho̱ ma se̱naklä kiäk, jekäi bä bitäni.
Ñerä je alaklä te ikúka: —Ka yis dä se̱naklä ta. Jera Jesús te isha iia̱: —Bäi ba te isha rä, ka yis dä se̱naklä ta ni.
Ma wa̱ ibakle cinco, ata jira ma wa̱ itso̱ je rä ka ma se̱naklä si̱ kuna. Jekäi ba te isha rä iyina si̱.
Jekäi je ssa je alaklä te ra, jera ite isha iia̱: —Säkekewa, yie issa ra, ba rä jile bata shäk.
Sá ká wa mikle wa te Säkeklä oloitsa rä jí ka̱tsä bata ska, ata bas te ishe Säkeklä oloitsäklä ke̱i rä Jerusalén ska ebä.
Jera Jesús te ikúka: —Sa̱nu̱le nu̱lewa, yis ktä kukö. Ike̱i dämiwa̱ ji̱a bas wa̱ Sa Ká oloitsäklä ka jí ka̱tsä ska kuna, ñakäi ka Jerusalén ska kuna.
Bas ka je̱r ko̱ne jibä oloitseke̱ bas te rä ia̱, ata sá wa̱ iju̱ñer jibä oloitseke̱ sá te rä. Ka irä maikäi kuna ta, tsa̱tkeneksa̱ datse̱ rä Judío wa ja̱mi ki̱ka.
Ike̱i däke̱wa̱ ji̱a, jira je dewa̱ kja, Säkeklä oloitsäk si̱ wa wa̱ Sa Ká oloitsäklä iwikblu wà, ñakäi iwa̱ ioloitsäklä si̱. Sa Ká te jekäi ioloitsäk wa ne yuleke̱ rä.
Säkeklä rä wikblu iá. Je ki̱ka ioloitsäk wa kiana ioloitsäk rä wikblu wà, ñakäi ioloitsäk si̱.
Jera je alaklä te isha Jesús ia̱: —Yis wa̱ iju̱ñer Mesías däju̱, ale kinak Cristo ni. Mika̱ je deju̱ ra, ije te sa̱ je̱r ku̱emi ji biköle wà.
Jera Jesús te isha: —Yis ne irä, je ne ktä kaldu ba ra rä.
Jera ñawäsaka iwa̱ dulanak wa dejuluni. Jera iktäte alaklä ra te ijewa male̱cha̱cha̱wa̱. Ata yi a̱ni wa̱ ka ichakane: “¿Ji sherke̱ ba ki̱ rä?” “¿Jiye ba ka̱pakäke̱ ije ra rä?”
Jekäi alaklä te iu̱yaka wi̱ duacha̱ta̱na. Jekäi imineju̱ jukläyäkä na. Jera ite isha ditsä ia̱:
—Sä shkä ekla su̱ak. Ji biköle wakblele yis wa̱ je sha tulaka̱ni ite yis ia̱. Je rä le Säbäkäkksa̱ rä.
Jekäi je jukläyäkä ska ditsä bitejulu Jesús su̱ak.
Je dälei ja̱mi ra iwa̱ dulanak wa te isha iia̱: —Rabí, bä yäkö.
Jera ite ikúka: —Yis wa̱ ji tso̱ ñanak ka ju̱ñer bas wa̱.
Jera iwa̱ dulanak wa te isha ñaia̱: —Bäräle yilé wa̱ jile de iia̱ iwa̱ ñanak.
Jera Jesús te isha: —Yis patkäkté ki̱ ji shena o̱nak je we̱ irä, ji me̱le iwa̱ yis ia̱ o̱nak je e̱newe̱wa̱ irä, je ne rä yis ia̱ ra ñanak käi rä.
¿Ka irä bas te ishe: ‘Däli tiäklä ke̱i sher ji̱a rä cuatro mes’ na? Ata yie ishe bas ia̱, bas wätkö däli tkele ki̱su̱ak, iälinawa̱ kja suruu tenak.
Itiäk wa to̱rte̱ kja. Jekäi ijewa te iwä se̱nak jekjeye shtä tapawe̱ kate. Je rä itkäk irä itiäk irä jewa ssënaklä a̱naa ñara.
Je rä jishtä ishe käi: ‘Ekla rä itkäk, isaka rä itiäk.’ Je rä iyina si̱.
Jekäi yis te bas patka däli tiäk, mai bas wakwa ka shka̱blele kuna shtä ska. Kju̱awa wa shka̱bla kja, ata jira bas dewa̱ña ijewa ra shka̱bläk.
Jekäi je jukläyäkä ska Samaria wa chu̱li̱i̱ te Jesús biketsa je alaklä te ji paka ijewa ia̱ ki̱ka. Ije te iktei sha rä jikäi: “Ji biköle wakblele yis wa̱ je shani ite yis ia̱.”
Je Samaria wa demi Jesús wäki̱ ra, jewa te ikuka ji̱a se̱nak iwakwa sha̱na. Jekäi ise̱na jeska ka̱ böiki.
Jera Jesús te ijewa pakta oloi ja̱mi ditsä saka chu̱li̱i̱ te ibiketsa.
Je itä ki̱ ijewa te isha je alaklä ia̱: —Jira sá te ije biketsa, ka irä ba te isha ebä ki̱ka kuna, ata sá wakwa te ije ktä ssa ki̱ka. Je wà sá wa̱ iju̱ñer iyina si̱ ije ne rä ka̱jiska wa tsa̱tkäkksa̱ rä.
Dos día deka̱ ra, jeska Jesús mineju̱mi däkmini Galileaka.
Ka irä jiye kuna ta, iwakei wa̱ iyile rä: “Jile bata shäk rä ka dälätsalewa̱ kuna iwakei ke̱i ska.”
Idemi Galilea ke̱i ska ra, Galilea wa te ikiawa̱ je̱r baa wà. Ka irä jiye kuna ta, Jesús te ji wá̱ saka saka Jerusalén ska ike̱i kjewe̱ sha̱na je su̱a ijewa te, ijewa dasta̱naña ike̱i kjewa̱k ki̱ka.
Jekäi Jesús demini Caná Galilea ska, ale iwa̱ diklä ialewa̱ vino ye ska. Jekäi Capernaúm ska sa̱ tsa̱ku̱i kja̱nei wa̱k ekla yaba jäiyi duärawa̱.
Jera ije te iju̱ña Jesús biteju̱té Judea ska deni Galilea ska ra, imineju̱mi Jesús yuläk. Jekäi ite ikia pjoo minak iyaba bäiwa̱kni, yëë iduärawa̱ ki̱ka.
Jera Jesús te isha je sa̱ tsa̱ku̱i kja̱nei wa̱k ia̱: —Ke bas ku̱ jile o̱le kju̱awa ijuenaklä ye irä, ji ka su̱le sa̱ wa̱ shtä irä, je su̱opa ra, ka bas wa̱ yis biketsanak kuna.
Jera je sa̱ tsa̱ku̱i kja̱nei wa̱k te ikúka: —Säkekewa, sä shkä ka yis yaba duäwa̱ba yika.
Jera Jesús te isha iia̱: —Ma cho̱ni. Ba yaba se̱rmi ji̱a. Jera ije te Jesús ktä kuka iyina si̱. Jekäi imineju̱mini.
Jera bulirishtä idamiju̱ ji̱a ra, ikjanaklä wa bite iña̱le̱i tsa̱k. Jekäi ijewa te isha iia̱: —Ba yaba kalme ji̱a kseka.
Jera ite ichaka ijewa ia̱: —¿Bikö ka̱wä ra ija̱lmanani rä na? Jera ijewa te ikúka: —Yiki la una ipatse̱nani rä.
Jera iká je̱r ku̱a ite je hora ne ska Jesús te isha iia̱: “Ba yaba se̱rmi ji̱a” ni rä. Je ne ki̱ka ije te Jesús biketsa, ñakäi iju ska tso̱ kalabe te.
Je ne rä Jesús te ji wá̱ idäkläka̱ botäbä kicha ijuenaklä ye Galilea ska, itso̱ Judeaka deni ra rä.

5

Je itä ki̱ Judío wa wa̱ jile ke̱i kjewa̱klä je dewa̱ni. Jekäi Jesús mineju̱mi däkka̱ Jerusalén ska.
Je jukläyäkä kjätkeleksa̱ kjäshtäklä etka kie Oveja ni, jeska diklä talanaklä yöle tso̱ je kie Hebreo wa ktä wà rä Betesda ni. Je kjä ja̱mi ju jarbe tso̱ yöle cinco.
Je niki̱na duë ta wa tso̱ tapalewa̱ ta̱i diklä wäbuka̱nake̱ ki̱ssäk: ka wä wajuenak kuna wa käi, klä ialewa̱ wa käi, karalewa̱ wa käi.
Ka irä jiye kuna ta, maiskale maiskale ra, ángel bitäke̱ju̱té te diklä wäkpeke̱. Jekäi je diklä wäbuka̱nake̱ ukä ska yi je̱k ja̱wa̱cha̱ba säkätä ija̱rka ra, jera mane shtä duë te ikteke̱ käi je rä bäinakni.
Jeska jäiyi ekla kalme. Je duaté treinta y ocho año kje.
Je kalme su̱a Jesús te ra, ite iju̱ña mikle iduaté rä. Jera ite ichaka iia̱: —¿Ba ki̱ ishena ma me bäirpa na?
Jera je duë ta te ikúka: —Säkekewa, diklä wäbuka̱nake̱ ra ka yis wa̱ yi kuna yis tsa̱kmiwa̱ diklä na, ata yis je̱käke̱ka̱ minakwa̱ diklä na ra, jera kju̱awa ebä kjäke̱wa̱ yis wätsa̱kba.
Jera Jesús te isha iia̱: —Ma je̱köka̱, ma je̱katashuäklä kuköwa̱, bä shkömi.
Jera ñawäsaka ibäinani. Jekäi ite ije̱katashuäklä kukawa̱, shkami. Ata je o̱na rä sábado wà.
Je ne ki̱ka Judío wa te isha je bäinani ia̱: —Jir dä sábado. Ka ka̱ kuna bä je̱katashuäklä tsa̱klämi.
Jera ije te ikúka: —Ñera yis bäiwa̱k ne te yis ia̱ isha: ‘Bä je̱katashuäklä köka̱, ma cho̱ ni rä.’
Jera ijewa te ikúka: —¿Yi te ma ia̱ isha: ‘Bä käpäklä köka̱, ma cho̱’ ni rä na?
Ata je bäinani wa̱ ka iju̱ñer yi irä. Ka irä maikäi kuna ta, Jesús je̱k tsa̱ksa̱ jeska ditsä tso̱ chu̱li̱i̱ sha̱na.
Jarere shtä ra Jesús te je bäinani ku̱ani Templo ska. Jera ite isha iia̱: —Issö, bä bäinani, ata ke ba ku̱ ji yakei wakbla ji̱a, ka jile e̱e̱na si̱ o̱naklä bä ukä ja̱mi.
Jekäi imine te Judío wa ia̱ ishani Jesús ne te ibäiwa̱ni rä.
Je bata ki̱ka Judío wa te Jesús weikami, sábado wà ite jekäi iwe̱ke̱ kju̱ei.
Jekäi Jesús te isha ijewa ia̱: —Yis Ká shka̱blä kate ji̱a. Jekäi yis shka̱blä kate ñaebä.
Je kju̱ei ki̱ta ijewa te Jesús ktaklewa̱. Ka je rä ite iwá̱ sábado ukä ja̱mi ebä ki̱ka kuna, ata je rä ñakäi ite isha Säkeklä rä iKá ki̱ka. Je wà ije̱k sha irä Säkeklä ra ñaebä ni.
Je ki̱ka Jesús te isha ijewa ia̱: “Kte si̱ kte si̱ wà yie ishe bas ia̱, Säkeklä yaba je wakei ia̱ ka ji o̱nak, ata iKá te ji we̱ke̱ je su̱eke̱ ije te, je ja̱mi ebä ije te ji we̱ke̱. Jekäi ji we̱ke̱ iKá te käi, ñaebä je we̱ke̱ iyaba te.
Ka irä jiye kuna ta, iKá wa̱ iyaba shka̱l ta̱i. Jekäi ji we̱ke̱ ite je kjasheke̱ ite iyaba ia̱. Ata ji o̱le iwa̱ je tsa̱ta iKá te ikjashemi iyaba ia̱ iwa̱ o̱nak. Je te tsi bas male̱che̱che̱wa̱.
Maikäi iKá te sa̱ shki̱we̱ke̱ka̱ni sa̱ se̱naklä kseka je su̱ta iyaba te se̱ne kseka me̱ke̱ yi ia̱ issëna ima̱k käi.
Jekäi ñakäi iKá wa̱ ka yi a̱ni ktei wabiketsanakksa̱, ata iyaba ne kuka ite sä ktei wabiketsäkksa̱ rä.
Je rä biköle wa̱ iyaba oloitsäklä jishtä ijewa te iKá oloitse käi. Ata manele wa̱ ka iyaba oloitsane ra, je wa̱ ñakäi ka iKá ipatkäkté oloitsane.
“Kte si̱ kte si̱ wà yie ishe bas ia̱: Yi te yis ktä ssa ra, ñakäi yis patkäkté biketsa ra, je se̱rmi jekjeye. Ka je rä ktei wabiketsanakksa̱ kuna buka̱nak, ata je rä deleksa̱ duewa̱ ska, baklewa̱ni se̱ne kseka ska.
Kte si̱ kte si̱ wà yie ishe bas ia̱, ike̱i tkenawa̱, jira je dewa̱ kja, jeska dulecha̱wa̱ wa te Säkeklä yaba ktä ssëmi. Jekäi je ktä ssäk wa se̱rmi kseka.
Jishtä iKá se̱r je̱k oloi ja̱mi, je su̱ta ite ima̱ iyaba ia̱ ije se̱naklä je̱k oloi ja̱mi.
Ñakäi ite ka̱wä ma̱ iyaba ia̱ iwa̱ sä ktei wabiketsäkläksa̱, je rä ditsä yäbei ki̱ka.
Ke bas male̱te̱na je ktei yika. Ka irä jiye kuna ta, ike̱i dämiwa̱ jeska ra sa̱ tso̱ sä itäbiäklä ska biköle te ije ktä ssëmi.
Jekäi ijewa dämiksa̱. Sa̱ se̱le wämo wa shki̱rmika̱ni se̱nak kseka; ata sa̱ se̱le yakei wa shki̱rmika̱ni buka̱nak.
“Ka yis ia̱ jile o̱nak je̱r wà. Ata yis te issëke̱ käi, je ja̱mi yie sä ktei wabiketseksa̱ rä. Je ne ki̱ka yis te sä ktei wabiketseksa̱ rä wämo ebä. Ka irä jiye kuna ta, yis te iwe̱ke̱ rä ka yis wakei ki̱ ishene o̱nak käi kuna, ata jishtä yis patkäkté ki̱ isherke̱ o̱nak käi.
Ikuna yis wakei je̱k pakä ra, je rä ka iyina si̱ kuna.
Ata yis ktei shäk rä kju̱awa. Jekäi yis wa̱ iju̱ñer je te yis ktei sheke̱ rä iyina si̱.
Bas te yis ktei chakäk wa patkami Juan säwäukewa̱k wäki̱, jera ije te ji rä iyina si̱ je ktei sha.
Ka yis ki̱ yi sher kuna yis ktei shäk, ata yie jí sheke̱ rä bas tsa̱tkenakläksa̱.
Juan bakle rä jishtä tsi̱ni wäkaleka̱ oloo käi ka̱ñiwa̱k. Bas ssëna ssënak a̱naa ije oloika berbena bala na.
Ata jile tso̱ yis ktei shäk Juan te yis ktei sha tsa̱ta. ¿Ka je rä maikäi kuna ta? Yis te iwe̱te jishtä Sa Ká te iju̱ata̱na yis wa̱ o̱nak käi, je ne te ikjasheke̱ Sa Ká wa̱ yis patkeleté rä.
Jekäi Sa Ká yis patkäkté, je wakei te yis ktei sha. Ka bas wa̱ ije rä ktä ssële kuna; ñakäi ka bas wa̱ iwakei rä su̱le kuna.
Ñakäi ka bas wa̱ ije ktä kuna bas je̱r na del ye. Ka irä jiye kuna ta, ka bas wa̱ ale patkeleté ije wa̱ je biketsane ki̱ka.
Bas je̱k yuäke̱ tsa̱na kte yöle wà. Ka irä jiye kuna ta, bas te ibiketse je kte oloi ja̱mi bas se̱rmi jekjeye. Jekäi je yöle te yis ne ktei sheke̱ rä.
Ata ka bas ssëne däkwa̱ yis ja̱mi bas se̱naklä kseka.
“Ditsä te sä kjeisheke̱, ka je kiewa̱ yie.
Ata yis wa̱ bas ju̱ñer bäi bas je̱r ska ka bas wa̱ Säkeklä shka̱l.
Yis de rä yis Ká kie ja̱mi, ata ka bas wa̱ yis kinewa̱, ata yilé me bitäk iwakei kie ja̱mi ra, jera je kiemiwa̱ bas te.
Ka bas ia̱ yis biketsanak. Ka irä jiye kuna ta, bas wakwa ñakjeishäke̱ je kieke̱wa̱ bas te, ata Säkeklä eklabä me sä kjeishäpa, ka je payule kuna bas te.
Ke bas ku̱ ibiketsa yie bas kjatiemi Sa Ká ia̱ ni. Ata Moisés, ale bas wa̱ biketsanak bäi si̱, je ne te bas kjatiemika̱ rä.
Ata bas ku̱ Moisés ktä kuköpa kte si̱ ye ra, bas te yis ktä kukemi kte si̱ ye. Ka irä jiye kuna ta, Moisés te yis ne ktei yuata̱na rä.
Ata ka bas wa̱ Moisés wa̱ iyöle je kolone kte si̱ ye kuna ra, ¿maikäi bas ia̱ yis ktä kolor kte si̱ ye na?”

6

Je itä ki̱ Jesús mineju̱mi Galilea tipei a̱mi kata, je tipä kie etkä rä Tiberias ni.
Jera chu̱li̱i̱wa̱ dami ije itä ki̱. Ka irä jiye kuna ta, ijewa te isu̱a ra Jesús te duë ta wa bäiwe̱ raka̱ ijuenaklä ye.
Jera Jesús mineka̱ ka̱ kichei ki̱, jeska ije̱tkawa̱ iwa̱ dulanak wa ra.
Jera Judío wa wa̱ Säktäkwa̱ Bakleju̱ ke̱i kjewa̱klä je ke̱i sher ji̱a elkje.
Ñerä Jesús wäkaka̱ ra, ite isu̱a chu̱li̱i̱wa̱ dar iwä ki̱. Jera ite ichaka Felipe ia̱: —¿Mai sa̱ ma pan tju̱ak jí ditsä wa̱ ñanak na?
Jesús te jekäi ichaka iia̱ iwa̱ iju̱ñaklä jiräni iwa̱ ikúkä ta í̱, ata iwakei wa̱ iju̱ñer kja ji we̱ mar ite käi.
Jera Felipe te ikúka: —Dosciento denario ka je däkka̱ pan tju̱aklä me̱nak ijewa biköle ia̱ kje berberiri a̱ni.
Ñerä Jesús wa̱ dulanak wa saka Andrés, je rä Simón Pedro el, je te isha Jesús ia̱:
—Jiska dulaklei yaba kaldu wa̱ cebada wä yöle pan ye shkä cinco, ñakäi nima botäbä, ata ¿maikäi je kjela däksa̱ je chu̱li̱i̱ wa ki̱ka na?
Jera Jesús te isha: —Ditsä pakö ñajäkläkwa̱. Jeska ka̱ rä tala ebä, jekäi iñajaklawa̱. Jera jäiyi wa ebä däka̱ rä cinco mil kjena.
Ñerä Jesús te pan kukawa̱. Jera ite wekte sha Säkeklä ia̱, kjepa ite ibala butsa ma̱ ditsä tso̱ ñajäklelecha̱wa̱ wa ia̱. Je su̱ta ite nima bala butsa bikö ijewa ki̱ isherke̱ käi.
Jera biköle ssënacha̱wa̱ ra, Jesús te isha iwa̱ dulanak wa ia̱: —Iukäla a̱ta̱na je tapawo̱ni ka iweikanakläwa̱ kuna a̱ni.
Jekäi cebada wä yöle pan ye cinco je ukäla ju̱leksa̱ yäkäk wa wa̱ je tapawa̱ni ijewa te, je te canasta pshiwa̱cha̱wa̱ doce.
Ñerä Jesús te jekäi iwá̱ kju̱awa ijuenaklä ye je su̱a ditsä te ra, ijewa te isha: —Iyina si̱ ije ne rä ale jile bata shäk däke̱ ka̱jiska rä.
Jesús je̱r na ide ditsä datse̱ kja iwäki̱ itsa̱kmi täkili wà kolonakwa̱ ijewa tsa̱ku̱i ye. Je ki̱ka ije mineka̱ju̱ni eklabä ka̱ bata ki̱ka.
Ka̱tuir dawa̱ ra iwa̱ dulanak wa minejulumini tipä kjä ska.
Jeska iñajiaka̱ ko̱no ja̱rka minemi tipä a̱mi kata däkmi Capernaúm ska. Jera ka̱tuinawa̱ kja yee, ata ka Jesús dajuena.
Ñerä si̱wa̱ ju̱naté ta̱i te tipä tjuewa̱ka̱ ta̱i.
Ijewa te ko̱no ju̱e rami cinco seis kilómetro kjena ra, ijewa te isu̱a Jesús daju̱té tipä bata ki̱ klä wà alemana ko̱no säkätä ja̱mi. Jekäi ijewa suanacha̱wa̱.
Jera ije te isha: —Yis ne irä, ke bas suana.
Jekäi ijewa ssëna bäi ikiäkwa̱ ko̱no ja̱rka. Jera ñawäsaka idemi mai imike̱ rä ska.
Bulirishtä ra je chu̱li̱i̱ wa a̱ta̱nata̱na a̱mi kata ibitejulu ska, jewa je̱r ku̱a ite ra jebä ko̱no rä, ata ka je ki̱ Jesús mataña iwa̱ dulanak wa ra, ata ijewa ebä minemi iki̱ka rä.
Jera ko̱no saka dar Tiberias ska dejulu mai ale Säkekewa te wekte sha Säkeklä ia̱ e̱ná ra, ijewa te pan ña ska.
Jekäi je chu̱li̱i̱ te isu̱a ra ka Jesús juena ji̱a jeska, ñakäi iwa̱ dulanak wa ka juena ji̱a jeska, jera iñajiaka̱ je ko̱no dejulu naka minejulumi Capernaúm ska Jesús yuläk.
Jewa te Jesús ku̱a tipä a̱mi kataka ra, jera ite ichaka iia̱: —Rabí, ¿bikökje ba de jí ka rä na?
Jera Jesús te ijewa kúka: —Kte si̱ kte si̱ wà yie ishe bas ia̱, bas te yis yuleke̱, ka je rä yis wa̱ ji o̱le ijuenaklä ye je su̱a bas te ki̱ka kuna, ata je rä bas te pan ña je te bas ssëwa̱cha̱wa̱ ebä ne ki̱ka.
Ke bas shka̱bla ñanak weikanakwa̱ shtä ebä yuläk, ata wë bas shka̱blö rä ñanak sa̱ se̱newa̱k jekjeye ka weikanakwa̱ kuna shtä je ne yuläk. Ditsä yäbei je te bas chewe̱mi je shtä wà. Ka irä jiye kuna ta, Sa Ká Säkeklä te rä ije ne nia ioloi wà.
Jera ijewa te ichaka Jesús ia̱: —¿Jibä wa̱k sá kiana sá wa̱ ji sherke̱ Säkeklä ki̱ o̱nak je wa̱klä rä na?
Jera Jesús te ikúka: —Ji sherke̱ Säkeklä ki̱ o̱nak je rä iwa̱ patkeleté je ebä biketsäk.
Jera ijewa te isha iia̱: —¿Ji we̱mi ba te ijuenaklä ye sá wa̱ su̱nak sá wa̱ ba biketsäklä ye ra rä na? ¿Ji we̱ mar ba te rä na?
Sá ká wa te maná ña ka̱ ssi̱lewa̱ pjoo ska. Je rä jishtä iyöle katke käi: ‘Ije te pan dar ka̱jöir ma̱ ijewa ia̱ iwa̱ ñanak.’
Jera Jesús te ijewa kúka: —Kte si̱ kte si̱ wà yie ishe bas ia̱, je pan dar ka̱jöir ka je me̱ne bas ia̱ Moisés wa̱ kuna. Ata yis Ká ne te pan si̱ dar ka̱jöir je me̱ke̱ bas ia̱ rä.
Iwa rä je pan me̱ke̱ Säkeklä te, je ne rä ale ka̱jöir ska dawa̱ju̱ se̱ne kseka ma̱k ka̱jiska wa ia̱ rä.
Jera ijewa te isha Jesús ia̱: —Säkekewa, ba ku̱ je pan mo̱ sá ia̱ del.
Jera Jesús te isha: —Yis ne rä pan sa̱ se̱naklä kseka rä. Jekäi yi däke̱wa̱ yis ja̱mi, je ka kota̱nak ji̱a bäli wa̱ mik a̱ni. Yi te yis biketsa, je ka je̱r bának ji̱a mik a̱ni.
Ata je rä jishtä yis te isha bas ia̱ käi, bas wa̱ yis su̱le, ata ka bas wa̱ yis biketsane kuna.
Ata bena yi me̱ke̱ Sa Ká te yis ia̱, jewa ne rä däkwa̱ yis ja̱mi. Ñakäi yi däke̱wa̱ yis ja̱mi, je ka ju̱naksa̱ yis wa̱ mik a̱ni.
Ka irä jiye kuna ta, yis biteju̱ ka̱jöir, ka je rä ji sherke̱ yis wakei ki̱ je wa̱k kuna, ata je rä ji sherke̱ yis patkäkté ki̱ je ne wa̱k.
Yis patkäkté ki̱ isherke̱ rä jikäi: Yi me̱le ije wa̱ yis ia̱, ka jewa mane a̱ni weikanakläwa̱ kuna yis ukä ja̱mi, ata sa̱ ke̱i bata jekje ra yis wa̱ ijewa shki̱wa̱kläka̱ni kseka.
Yis Ká ki̱ isherke̱ rä jikäi: je rä biköle iyaba su̱ak wa käi, ibiketsäk wa käi, jewa se̱naklä jekjeye; ñakäi sa̱ ke̱i bata jekje ra, yis wa̱ ijewa shki̱wa̱kläka̱ni.
Jera Judío wa te Jesús sha yakei ñaia̱, ije te isha: “Yis ne rä pan biteleju̱ ka̱jöir dä,” je ki̱ka.
Jekäi ijewa te isha ñaia̱: —¿Ije rä ka Jesús José yaba na? ¿Iká irä ia̱mi irä jewa rä ka sa̱ wa̱ su̱nak na? ¿Maikäi jira je te ishe yis biteleju̱ rä ka̱jöir ska ni rä na?
Jera Jesús te isha ijewa ia̱: —Ke bas ku̱ yis sha yakei ñaia̱.
Sa Ká yis patkäkté, je wa̱ ka sä ssëne däkwa̱ yis ja̱mi ra, jera yi a̱ni ka däkwa̱ yis ja̱mi. Jekäi sa̱ ke̱i bata jekje ra, yis te yi dewa̱ yis ja̱mi wa shki̱we̱mika̱ni.
Jile bata shäk wa wa̱ iyöle te ishe rä: ‘Ijewa biköle paktemi Säkeklä te.’ Jekäi bena yis Ká ktä ssäk wa, ñakäi yönak yis Ká ja̱mi wa, jewa dämiwa̱ yis ja̱mi.
“Ka yi a̱ni wa̱ Sa Ká su̱le; ata ale dar Säkeklä ska, jebä ne wa̱ isu̱le rä.
Kte si̱ kte si̱ wà yie ishe bas ia̱, yi te yis biketsa je se̱rmi jekjeye.
Yis ne rä pan sa̱ se̱naklä kseka rä.
Bas kalí wa te maná ña ka̱ ssi̱lewa̱ pjoo ska, jeiräta ijewa duacha̱wa̱.
Ata jí ne rä pan dawa̱ju̱ ka̱jöir ska, yi te je ñara je ka duäkläwa̱ ye rä.
Yis ne rä pan kseka biteleju̱ ka̱jöir dä. Yilé te je pan ñara, je se̱rmi ji̱a jekjeye. Je pan me̱nak yis wa̱ ka̱ biköle ska wa se̱naklä kseka, je rä yis wakei yaka.”
Jesús te jekäi isha te Judío wa kju̱atkewa̱ka̱ ñara. Jekäi ijewa te isha ñaia̱: —¿Maikäi ije te iwakei yaka me̱mi sa̱ ia̱ kata̱nak rä na?
Jera Jesús te isha ijewa ia̱: —Kte si̱ kte si̱ wà yie ishe bas ia̱, ka bas wa̱ ditsä yäbei je yaka kata̱ne ra, ñakäi ka je pi yane ra, ka bas dä kseka kuna.
Yi te yis yaka katá ra, yis pi ya ra, je se̱rmi jekjeye. Jekäi sa̱ ke̱i bata jekje ra, yis te ije shki̱we̱mika̱ni.
Ka irä jiye kuna ta, yis yaka rä kata̱nak si̱, yis pi rä yanak si̱.
Yi te yis yaka katá ra, yis pi ya ra, je se̱r dä balewa̱ yis ja̱mi, ñakäi yis se̱r dä balewa̱ ije ja̱mi.
Jishtä Sa Ká se̱nak kseka te yis patkaté, jekäi yis se̱r dä ije oloi ja̱mi, je su̱ta yi te yis yaka katá ra, jera je se̱rmi yis oloi ja̱mi.
Je ne rä pan biteleju̱ ka̱jöir ska rä. Ka je rä jishtä sa kalí wa wa̱ iñale bata ska ra del ijewa duacha̱wa̱ käi kuna. Ata yi te je pan ña ra, je se̱rmi ji̱a jekjeye.
Je ktei wà Jesús te sa pakta Capernaúm ska ñapaktäklä jui na.
Ñerä ijewa te je ssa ra, Jesús wa̱ dulanak wa chu̱li̱i̱ te isha: —Je kte rä därërë. ¿Yi ia̱ je kolor na?
Jesús je̱r ku̱a ite ra, iwa̱ dulanak wa ktewe̱ kate je te, jera ite isha ijewa ia̱: —¿Je ne te bas ktewe̱ kate rä na?
Jekäi ra ikuna rä bas te ditsä yäbei ma̱ka̱ju̱ni mai ikätkä säkätä ska je su̱a ra, ¿jera me je we̱mi bas te na?
Säkeklä wikblu ne rä se̱ne kseka ma̱k sa̱ ia̱ rä, ata sa yaka ia̱ ka sa̱ tsa̱tkenak. Yis wa̱ ji yile bas ia̱ je kte rä wikblu iá, ñakäi je rä se̱ne kseka.
Ata bas sha̱ tso̱ ka jewa wa̱ yis biketsane kuna. Jesús te jekäi isha rä iwa̱ iju̱ñer kja säkätä mane wa wa̱ ka ije biketsane kuna rä ki̱ka, ñakäi yibä te ije ju̱emiksa̱ ikukäkwa̱ wa ia̱ rä ki̱ka.
Jera ite isha: —Je ne ki̱ka yie isha kja bas ia̱, yi a̱ni ka däkwa̱ yis ja̱mi, ka Sa Ká wa̱ issëne däkwa̱ yis ja̱mi ra.
Jera je ke̱i wà iwa̱ dulanak wa chu̱li̱i̱ te ijawa̱ta̱na ka shkene ji̱a ira.
Jera Jesús te ichaka iwa̱ dulanak wa doce ia̱: —¿Je su̱ta bas je̱r ssëna yis jäkwa̱ na?
Jera Simón Pedro te ikúka: —Säkekewa, ¿yibä ja̱mi sá mimi? Ba te ji sheke̱ ne wà sa̱ se̱rmi jekjeye rä.
Sá te ba biketsa, ñakäi sá wa̱ iju̱ñer ba ne rä ale sikii patkele Säkeklä wa̱ rä.
Jera Jesús te isha: —Yis wa̱ bas doce kolole yis wa̱ dulanak wa ye, ata bas sha̱ ekla rä be.
Je rä Judas ne sha ite rä, ale Simón Iscariote wa yaba. Ije rä iwa̱ dulanak wa doce ekla, ata je ne te Jesús ju̱emiksa̱ ji̱a ikukäkwa̱ wa ia̱ rä.

7

Je itä ki̱ka Jesús shka Galilea sha̱na. Ka issëne shkäk Judea sha̱na, je rä jeska Judío wa ki̱ ishena kota̱nakwa̱ ki̱ka.
Ata ike̱i tkenawa̱ kja Judío wa wa̱ Ju Yabala Yuäklä je ke̱i kjewa̱klä ra,
jera Jesús el wa te isha ije ia̱: —Ma cho̱ jiska däkmi Judea ke̱i ska, ba te ji we̱ke̱ kju̱awa su̱aklä jeska ba wa̱ dulanak wa wa̱.
Yi ssëna palei ju̱ñenak ra, je ka kiar ji wa̱k jakika. Ba te jekäi ji we̱ke̱ ra, jera je wo̱ biköle wäna.
Iwakei el wabä jibä wa̱ ka ije biketsane kuna, je ki̱ka ite isha jekäi iia̱.
Ñerä Jesús te isha ijewa ia̱: —Ka ike̱i däwa̱ba yis minaklä, ata bas ia̱ ra ka̱ tso̱ rä kjermita minak.
Ka̱jiska wa je̱r ki̱ ka bas iar kuna, ata jewa je̱r ki̱ yis ne iarke̱ rä, je rä ji we̱ke̱ ijewa te je sheke̱ yis te je rä yakei ni ki̱ka.
Jekäi bas cho̱ je ke̱i kjewa̱k. Ata ka yis mi kuna jí kje ra je ke̱i kjewa̱k, ka yis ke̱i däwa̱ba ki̱ka.
Jekäi ite isha e̱ná ra, jera ia̱ta̱na Galilea ska.
Ata Jesús el wa minejulu kja ike̱i kjewa̱k ra, jera ñakäi ije mineju̱, ata jakika, ka ju̱ñele kuna.
Ñerä Judío wa te Jesús yule dami ike̱i kjewe̱ ska. Jekäi jewa te ichake rami: —¿Me ale ekla de na?
Ñakäi ditsä tapana chu̱li̱i̱ te ipake tso̱ ñaia̱ ja̱lmana. Moska te ishe: “Je rä ditsä bäi”; ata isaka te ishe: “Kai, je te rä sä wäyueke̱.”
Ata yi a̱ni wa̱ ka iyineka̱ biköle wa̱ ssënakwa̱ käi, isuanacha̱wa̱ Judío wa yika ki̱ka.
Jera je ke̱i kjewa̱klä dami kja mosha̱ ra, Jesús deka̱ju̱ Templo ska te sa paktami.
Jera Judío wa male̱cha̱cha̱wa̱ ije te ji sheke̱ te. Je ki̱ka ijewa te ichaka ñaia̱: —Ka ije rä yöle kuna. ¿Jera maikäi ije wa̱ ji ju̱ñer bäi na?
Jera Jesús te ijewa kúka te isha: —Yis ka̱ju̱ñe ka je rä yis wakei cha kuna, ata je me̱le rä yis patkäkté ne wa̱.
Yilé je̱r ssëna iwa̱k Säkeklä ki̱ ishena käi ra, jera je je̱r ku̱emi ite yis ka̱ju̱ñe rä me̱le Säkeklä wa̱ iräle, ata ji sheke̱ yie rä yis wakei je̱r wà iräle.
Yi te sa pakteke̱ iwakei je̱r wà ra, je te iwe̱ke̱ rä iwakei kjeishäkläpa ditsä wa̱. Ata yi ki̱ ipatkäkté ne shena kjeiyinak bäi rä ra, je te ji we̱ rä bulee. Ka je ja̱mi ji yakei kuna.
“Bas ia̱ ka̱wei me̱leta̱na Moisés wa̱, ata bas sha̱ yi a̱ni te ka je wawe̱ kuna. ¿Jiye jera bas ki̱ yis shena kota̱nakwa̱ na?”
Jera je chu̱li̱i̱ wa te Jesús kúka: —Ba rä kololewa̱ be wa̱. ¿Yi ki̱ ba shena kota̱nakwa̱ na?
Jera Jesús te ikúka: —Etkabä yis te ji wá̱, je te bas biköle male̱cha̱cha̱wa̱.
Jekäi Moisés wa̱ bas pakale tene shkiri wa̱k, ata ka je rä Moisés te kuna, ata je rä sa kalí wa te. Ñera sábado wà yabala jäiyi wa ia̱ bas te tene shkiri we̱ rawa̱.
Ikuna ike̱i deka̱ sábado wà yabala jäiyi wa ia̱ tene shkiri wa̱klä, jera je we̱ke̱ bas te ka̱wei me̱le Moisés wa̱ ka shiriwa̱klä ra, ¿jiye bas kju̱atkacha̱wa̱ yis da, yie ekla bäiwa̱ni bäi sábado wà ki̱ka rä na?
Ke bas ku̱ ji wabiketsaksa̱ kje ji juerke̱ ja̱mi kuna, ata bas ku̱ ji wabiketsöksa̱ bulee si̱.
Jera se̱nak Jerusalén ska wa sha̱ te isha ñaia̱: —¿Ka je Jesús ne kteke̱wa̱ ijewa te rä na?
Ñera je ktä kaldu biköle wäkata ska, ata yi a̱ni wa̱ ka ji shä ta iia̱. Bäräle sa̱ tsa̱ku̱i wa te ibiketsa iyina si̱ Säbäkäkksa̱ irä.
Sa̱ wa̱ iju̱ñer mai je Jesús dar dä, ata mika̱ Säbäkäkksa̱ de ra, yi a̱ni wa̱ ka iju̱ñer mai idar dä.
Ñerä Jesús te sa paktami Templo na. Jekäi ite isha täkii: —Bas wa̱ yis su̱le, ñakäi bas wa̱ iju̱ñer mai yis dar dä. Ata ka yis dene rä yis wakei je̱r wà kuna. Yis patkäkté ka su̱le bas wa̱, je te ji we̱ rä bulee.
Ata yis wa̱ ije su̱le, yis bitele rä ije ska ki̱ka, ñakäi ije ne te yis patkaté rä.
Jekäi ite isha ki̱ka, ñawäsaka ditsä te ije kukeke̱wa̱. Ata ka yi a̱ni wa̱ ikolonewa̱ si̱, ka ike̱i däwa̱ba ki̱ka.
Ata sa tapar tso̱ e̱e̱na sha̱na chu̱li̱i̱ te ije biketsa. Jekäi ite isha ñaia̱: —Mika̱ Säbäkäkksa̱ de ra, jera ¿je te ji we̱mi kju̱awa ijuenaklä ye ije tsa̱ta na?
Fariseo wa te issa je chu̱li̱i̱ wa te jekäi Jesús pake tso̱ ñaia̱ ja̱lmana. Je kju̱ei chui tsa̱ku̱i wa irä, fariseo wa irä te Templo kjänanak wa patkami Jesús kukäkwa̱.
Jera Jesús te isha: —Yis se̱rmi ji̱a rä elkjebä bas sha̱na, jera yis maju̱mini yis patkäkté wä ki̱ka.
Bas te yis yulemi, ata ka bas ia̱ yis ko̱nak. Mai yis katke ska, ka bas däkmi.
Jera Judío wa te ichaka ñaia̱: —¿Maka ije te ibiketsa minak ka ko̱nak sa̱ ia̱ rä na? Bäräle iminaju̱ rä Judío wa minelemi Griego wa sha̱naka, jeska Griego wa paktäk.
Ije te isha: ‘Bas te yis yulemi, ata ka bas ia̱ yis ko̱nak, ñakäi ka bas däkmi mai yis katke ska.’ ¿Jiräni je wà rä na?
Jera je ke̱i kjewa̱klä bata rä dälätsalewa̱ si̱. Je díaí wà Jesús je̱k duaka̱ te isha täkii: —Yi je̱r bárke̱ ra, jewa kutepa yis ska iyäk.
Yi te yis biketsa ra jewa ia̱ io̱rmi jishtä kte yöle te ishe käi, jewa ja̱rka diklä kataka kseka tsikirmika̱.
Je rä Säkeklä Wikblu ne sha ite. Je rä däkksa̱ Jesús biketsäk wa ia̱. Ata je ke̱i wà ka Säkeklä Wikblu Sikina me̱rba, ka Jesús oloi karka̱ba ki̱ka.
Je chu̱li̱i̱ wa te je kte ssa ra, moska te isha: —Iyina si̱ ije ne rä jile bata shäk däke̱ rä.
Ata isaka te isha: —Ije ne rä Säbäkäkksa̱ rä. Ata isaka te isha: —¿Baishe Säbäkäkksa̱ bitämi Galilea ska na?
Ñera kte yöle te ishe rä Säbäkäkksa̱ däke̱ rä David batala ekla, ñakäi je bitämi rä ju tso̱ elkje kie Belén ska, mai David datse̱ ska.
Jekäi ijewa ñabalabutsa Jesús kju̱ei.
Ijewa moska ssëna ikukäkwa̱, ata yi a̱ni wa̱ ka ikolonewa̱.
Ñerä Templo kjänanak wa patkelemi Jesús kukäkwa̱ wa dejuluni chui tsa̱ku̱i wa irä fariseo wa irä jewa wäki̱ni. Jera jewa te ichaka je Templo kjänanak wa ia̱: —¿Jiye ka bas te itse̱te rä na?
Jera Templo kjänanak wa te ikúka: —Mik a̱ni ka yi a̱ni ktä ta ije ktäke̱ käi.
Jera fariseo wa te isha: —¿Bas wakwa ñajawa̱ wäyönakcha̱wa̱ ñaebä na?
¿Mane sa̱ tsa̱ku̱i wa irä fariseo wa irä te Jesús biketsa rä na?
Ata je chu̱li̱i̱ wa wa̱ ka ka̱wei ju̱ñer, jewa rä weikalecha̱wa̱.
Jera Nicodemo, ale delesta̱na Jesús wäki̱, je rä ijewa sha̱ ekla, je te isha ijewa ia̱:
—¿Ka irä sa̱ ka̱wei te ishe, säkätä yi rä kjatele kiana ktä ssënak iju̱ñaklä ji wá̱ ite käi, kjepa iktei wabiketseke̱ksa̱ rä na?
Jera jewa te ikúka: —¿Jera ñaebä ba rä Galilea wa na? Ma je̱k yuö tsa̱na kte yöle ja̱mi. Je wà ba te iju̱ñemi jile bata shäk mane a̱ni ka je bitele Galilea ska kuna.
Jeska biköle minejulumi ijukani ekla ekla.

8

Ata Jesús mineju̱mi Olivo Yäkä Bata ska.
Bulirishtä sa̱ñireebä ra ideju̱ni Templo ska. Jera biköle ñatapawa̱ni ira. Jekäi ije̱tkawa̱ te ijewa pakta.
Ñerä alaklä ko̱nawa̱ ika̱wakblewa̱ jäiyi saka ra käi, je detse̱ Jesús wäki̱ ñayöle ka̱wei wà wa irä fariseo wa irä wa̱. Je paka ijewa te je̱k duäkcha̱ ijewa sha̱ moska.
Jekäi ijewa te isha Jesús ia̱: —Sapaktäk, jí alaklä ko̱nawa̱ ika̱wakblewa̱ke̱ ska.
Jera ka̱wei yöle ska Moisés te sa paka je shtä wa ktäkwa̱ tele jak wà. Ata ¿jiräni ba te je she na?
Je chaka ite Jesús ia̱ wäsi̱wa jiräni iwa̱ ikúkä ta í̱ ki̱ka, jewa ijewa wa̱ ije kjatiäkläwa̱pa. Ata Jesús je̱k buawa̱ te ishäkä yua ijulasku bata wà.
Jekäi ijewa te iwächakewa̱ ki̱ta. Ñerä ije̱k paruaka̱ni te isha ijewa ia̱: —Bas sha̱na yi tso̱ ka nui ta, je ku̱ je alaklä tiö jak wà säkätä.
Jera Jesús je̱k buawa̱ni te ishäkä yuani.
Ijewa te je ssa ra, jera iminemi ekla ekla, säkätä rä säkeyake wa. Jera Jesús irä, je alaklä kaldu ijewa sha̱ moska irä, jewa ebä a̱ta̱na.
Ñerä Jesús je̱k paruaka̱ni te ichaka iia̱: —Sa̱nu̱le nu̱lewa, ¿me ijewa re na? ¿Yi a̱ni ka kuna ji̱a ba ki̱ nui ja̱wa̱kka̱ na?
Jera je alaklä te ikúka: —Säkekewa, ka yi kuna ji̱a. Jera Jesús te isha iia̱: —Ñaebä ka yis wa̱ nui ja̱nakka̱ ba ki̱ka. Ma cho̱ni, ka bä te ji yakei wakble kuna ji̱a.
Jeska Jesús ktani ijewa ra te isha: —Yis ne rä ka̱ oloi ye ka̱jiska wa ia̱ rä. Jekäi yi mike̱ yis da ra, jera ka je shkäk ji̱a ka̱ yee naka mik a̱ni. Ata je dami rä ka̱ oloi sa̱ se̱naklä kseka oloika.
Jera fariseo wa te isha Jesús ia̱: —Je wà ba wakei je̱k pakäke̱, je rä ka iyina si̱ kuna.
Jera Jesús te ikúka: —Ikuna yis wakei je̱k pakä ra, je rä iyina si̱. ¿Ka je rä jiye kuna ta? Yis wa̱ iju̱ñer mai yis dar dä, maka yis ma rä. Ata ka bas wa̱ iju̱ñer mai yis dar dä, maka yis ma rä.
Bas wakwa je̱rike ja̱mi bas te sä wabiketseksa̱, ata ka yis te yi a̱ni wabiketseksa̱.
Ata ikuna yis te sa wabiketsaksa̱ ra, je rä wabiketsaleksa̱ bulee. Ka irä jiye kuna ta, ka yis wa̱ je o̱nak rä eklabä kuna, ata yie je we̱ rä Sa Ká yis patkäkté jera ñara.
Bas ka̱wei yöle te ishe rä, isu̱ak bol te ishaka̱ ra, je rä iyina si̱.
Jekäi yis wakei je̱k pakä jishtä isu̱ak ekla käi, ñakäi Sa Ká yis patkäkté je te yis ktei sheke̱ jishtä isu̱ak el käi.
Jera ijewa te isha Jesús ia̱: —¿Mai ba ká katke rä? Jera Jesús te ikúka: —Ka bas je̱r ko̱r yi yis dä ia̱, ñakäi yi rä yis Ká rä ia̱. Ikuna rä yi yis dä ku̱ bas je̱r ku̱opa ra, jera ñaebä bas je̱r ku̱emi yi rä yis ká rä te.
Jesús te je kte wà sa pakta Templo na mai ofrenda jiäklä ska, ata yi a̱ni wa̱ ka ije kolonewa̱. Ka irä jiye kuna ta, ka ike̱i däwa̱ba ki̱ka.
Etäbä kicha Jesús te ishani ijewa ia̱: —Yis maju̱mi; bas te yis yulemi, ata bas duämiwa̱ ji yakei wakblele bas wa̱ je nuije. Mai yis ma rä jeska ka bas däkmi.
Jera Judío wa te isha ñaia̱: —¿Ije̱k ktäke̱wa̱ le irä? ¿Jiye ite isha: ‘Mai yis maju̱ jeska ka bas däkmi’ ni rä?
Jera Jesús te isha ijewa ia̱: —Bas dar dä ka̱jiska; yis dar dä ka̱jöir ska. Bas dä ka̱jiska wa; ka yis dä ka̱jiska wa kuna.
Yie isha, bas duämiwa̱ ji yakei wakblele bas wa̱ je nuije. Ka irä jiye kuna ta, ka bas wa̱ ibiketsane yis ne ije rä ra, bas duämiwa̱ ji yakei wakblele bas wa̱ je nuije.
Jera ijewa te ichaka Jesús ia̱: —¿Yi ba rä na? Jera Jesús te ikúka: —Je rä jishtä säkätä yis wa̱ bas ia̱ iyileté je rami ji̱a käi.
Yis wa̱ kte tso̱ ji̱a yinak ta̱i bas ia̱, ñakäi yis kiana bas wabiketsäkksa̱ ji̱a. Ata yis patkäkté ktä rä iyina si̱. Jekäi ije wa̱ ji yile ssële yis wa̱ je ebä sheke̱ yie ka̱jiska wa ia̱.
Ata ka ijewa je̱r ko̱ne Jesús te Sa Ká ne sheke̱ rä ia̱.
Je ne ki̱ka Jesús te isha ijewa ia̱: —Mika̱ bas te ditsä yäbei tkaka̱ ka̱sha̱ ki̱ka ra, je ne kjepa bas je̱r ku̱emi ite yis ne ije rä. Ñakäi jekjepa bas je̱r ku̱emi ite ka yis wa̱ ji a̱ni o̱ne yis wakei je̱r wà kuna, ata Sa Ká wa̱ yis pautäle je ebä sha yis te rä.
Yis patkäkté je kaldu yis da. Sa Ká wa̱ ka yis dä jalewa̱ kuna eklabä, je rä ji te ije ssëwe̱ bäi je ebä we̱ke̱ yis te maitjä ki̱ka.
Jesús te jekäi isha ra, jera chu̱li̱i̱ te ije biketsa.
Jera Jesús te isha je Judío wa ibiketsäk wa ia̱: —Bas chatkawa̱ yis te kte sha ja̱mi ra, bas dämiwa̱ yis wa̱ dulanak wa si̱ ye,
ñakäi bas je̱r ku̱emi ji rä iyina si̱ te. Jekäi ji rä iyina si̱ te bas bäkemiksa̱.
Jera ijewa te isha Jesús ia̱: —Sá rä Abraham batala. Jekäi mik a̱ni ka sá rä kololewa̱ kuna yi a̱ni kjanaklä ye. Jera ¿maikäi ba te ishe sá ia̱ bas bakanamiksa̱ ni na?
Jera Jesús te ikúka: —Kte si̱ kte si̱ wà yie ishe bas ia̱, ji yakei wakbläk je rä kololewa̱ ji yakei wakble wa̱ ikjanaklä ye.
Jekäi kjanaklä ka se̱nak iblui ju na jekjeye, ata blu yaba se̱rmi iju na jekjeye.
Jekäi Säkeklä yaba te bas bakaksa̱ ra, jera bas dämiksa̱ kjermita si̱.
Yis wa̱ iju̱ñer bas dä Abraham batala. Ata bas ki̱ yis shena rä kota̱nakwa̱, ka bas ki̱ yis ktä kiar ki̱ka.
Sa Ká ra yis kaldu ra, ji su̱a yis te käi, je ne pakeke̱ yis te rä. Ata ji sha bas ká te ssële bas wa̱, je ne we̱ke̱ bas te rä.
Jera ijewa te ikúka: —Abraham ne rä sá ká rä. Jera Jesús te isha: —Ikuna iyina si̱ bas dä Abraham batala ra, bas te iwe̱mi jishtä Abraham wa̱ io̱le käi.
Säkeklä wa̱ ji rä iyina si̱ yile ssële yis wa̱, je ebä ne sha yie bas ia̱ rä, ata jira bas ki̱ yis shena rä kota̱nakwa̱. Abraham wa̱ ka jekäi io̱ne.
Ata bas te iwe̱ke̱ jishtä bas ká te iwe̱ke̱ käi. Jera ijewa te ikúka: —Ka sá ko̱le rä ña̱la wä wa käi kuna. Sá ká rä eklabä, je rä Säkeklä.
Jera Jesús te ijewa ia̱ isha: —Ikuna rä Säkeklä rä bas ká ra, bas te yis shka̱li̱blemi. Ka irä jiye kuna ta, yis bite rä ije ska, je ne deju̱ jiska rä. Ka yis dene kuna yis wakei je̱r wà, ata ije te yis patkaté ki̱ka yis de rä.
¿Jiye ka bas je̱r ko̱r yie ji sheke̱ je ia̱ na? Je rä ka bas ia̱ yis ktä kolor ki̱ka.
Bas dä bas ká be tsa̱ku̱i ja̱mi. Jekäi bas ssërke̱ iwa̱k jishtä je bas ká ki̱ ishena o̱nak käi. Säkätä si̱ bite rä jira, ije rä sä ktäkwa̱, ñakäi ije rä ji rä iyina si̱ dokoitsäk, ije ja̱mi ji rä iyina si̱ ka kuna ki̱ka. Ije ka̱yuäke̱ ra, jera ite isheke̱ iwakei del ja̱mi, idel dä ka̱yuäk ki̱ka, ñakäi ije ne rä ka̱yue wätsikiwa̱kka̱ rä.
Je ki̱ka yis te kte si̱ sha, je ka kuke bas te.
¿Mane bas sha̱ ia̱ yis kjatermi yis dä ji yakei wakbläk ni na? Yis te kte si̱ ne sha ra, ¿jiye ka bas te yis ktä kuke na?
Yi rä Säkeklä ja̱mi ra, je te ji sheke̱ Säkeklä te ne ssë. Ata ka bas dä Säkeklä ja̱mi kuna, je ki̱ka ka bas te ji sheke̱ ite je ssë rä.
Jera Judío wa te Jesús kúka: —Sá te isha ba rä Samaria wa, ñakäi ba rä kololewa̱ be wa̱, ¿ka je sha sá te rä bulee na?
Jera Jesús te ikúka: —Ka yis dä kololewa̱ kuna be wa̱. Yis te rä yis ká ne oloi keka̱. Ata bas te yis kukawa̱ diekjela.
Ka yis wakei ki̱ ishene yis me oloi karka̱pa. Ata ekla kaldu je ki̱ ishena rä yis me oloi karka̱pa. Jekäi ije rä sä ktei wabiketsäkksa̱.
Kte si̱ kte si̱ wà yie ishe bas ia̱, yi te yis ktä wawá̱ ra, mik a̱ni ka je duäkwa̱.
Jera Judío wa te ikúka: —Jirje sa te isu̱a ra ba rä kololewa̱ be wa̱. Abraham duawa̱, ñaebä jile bata shäk wa duacha̱wa̱, ata ba te ishe yi te ba ktä wawá̱ ra, mik a̱ni ka je wa̱ duewa̱ shka̱l ssënak.
¿Ata ba rä sa ká Abraham tsa̱ta na? Je duawa̱, ñaebä jile bata shäk wa duacha̱wa̱. Ata ¿yi ba rä je je̱k shä jekäi rä na?
Jera Jesús te ikúka: —Ikuna yis je̱k oloi kaka̱ ra, je rä ka wata. Ata yis oloi käkka̱ je rä yis Ká, ale bas wa̱ kinak bas Kekläí ni.
Ka bas wa̱ ije su̱le, ata yis wa̱ ije su̱le. Yis kuna ishäk ka yis wa̱ ije su̱le ni ra, jera yis dä ka̱yuäk bas käi. Ata yis wa̱ ije su̱le, ñakäi yis te iktä wawe̱.
Bas ká Abraham ssëna a̱naa si̱, ije te yis díaí su̱emi ki̱ka. Jekäi ite je su̱a; je te issëwa̱ a̱naa.
Jera Judío wa te ikúka: —Ka ba däka̱ba cincuenta año, jera ¿maikäi ba wa̱ Abraham su̱le na?
Jera Jesús te ikúka: —Kte si̱ kte si̱ wà yie ishe bas ia̱, ka Abraham kunaba yika, yis dä.
Je ne ki̱ka ijewa te jak katulaka̱ iwa̱ itiäklä. Ata ije je̱k blawa̱ ijewa yika. Jekäi Templo ska imineju̱mi.

9

Jekäi Jesús damiju̱ ña̱la wà ra, ekla ko̱le ka wä wajuenak kuna su̱a ite.
Jera Jesús wa̱ dulanak wa te ichaka iia̱: —Rabí, ¿yi wa̱ je ñak kate ije ko̱naklä ka wä wajuenak kuna rä na? ¿Iwakei wa̱ na, ata ia̱mi wa̱, iká wa̱?
Jera Jesús te ikúka: —Ka je ñak kuna iwakei wa̱, ia̱mi wa̱, iká wa̱. Ata je rä ji o̱r Säkeklä ia̱ je kjayinaklä ije ja̱mi.
Ka̱wä kalme ji̱a ra, yis kiana yis patkäkté je kja̱nei wa̱k. Ata ka̱tuirmiwa̱, je ke̱i wà yi a̱ni ia̱ ka ji o̱nak ji̱a.
Ata jí yis kaldu ji̱a ka̱jiska ra, jera yis dä ka̱ oloi ye ka̱jiska wa ia̱.
Je sha ite ukä ska ra, ikjali tjua ishäkä ki̱ je wäjabawa̱ ite, je dölií wà ite je ka wä wajuenak kuna wäbala pacha̱.
Jera ite isha iia̱: —Ma cho̱ wä paskuäkni diklä talawa̱klä kie Siloéni ska. (Je kte wà rä patkelemi). Jekäi imineju̱ wä paskuäk; je daju̱ni ra iwäbala wajuena bäi.
Jera se̱nak ipája̱mi wa irä, ñakäi yi wa̱ irä su̱nak del jile kaku kiäk irä, jewa te ichaka ñaia̱: —¿Ka je ne rä ale del kätkä jile kaku kiäk rä na?
Jera moska te isha; —Je ne irä. Ata isaka te isha: —Ka irä je kuna, ata ijuer ije su̱ta. Ata iwakei te isha: —Yis ne irä.
Jera ijewa te ichaka iia̱: —Jera, ¿maikäi bä wä wajuena rä na?
Jera ite ikúka: —Ekla kie Jesús, je te döli wäjabawa̱, je wà ite yis wäbala pacha̱. Jera ite isha 'sia̱: ‘Ma cho̱ Siloé ska wä paskuäk.’ Jekäi yis dasta̱na wä paskuäk. Jera yis wä wajuena.
Jera ijewa te ichaka iia̱: —¿Me je de? Jera ite ikúka: —Ka 'swa̱ iju̱ñer.
Jera ijewa te je bakle ka wä wajuenak kuna je tsa̱mi fariseo wa wäki̱ka.
Ka irä jiye kuna ta, Jesús te döli wäjabawa̱, ñakäi iwä wajuewa̱ rä sábado wà ki̱ka.
Je ne ki̱ka fariseo wa te iwächakewa̱ maikäi iwäbala wajuena rä käi. Jekäi ite isha ijewa ia̱: —Ite yis wäbala pacha̱ döli wà; jekäi yis wä paskua ra, jera yis wä wajuena.
Jera fariseo wa sha̱ te Jesús sha ñaia̱: —Ka je rä patkele kuna Säkeklä wa̱, ka ite sábado dälätse ki̱ka. Ata ijewa sha̱ te isha: —Ikuna ije rä ji yakei wakbläk ra, ¿maikäi ije ia̱ ji o̱r jekäi ijuenaklä ye na? Jekäi ijewa te ibiketsa kju̱awa kju̱awa.
Jera etäbä kicha ijewa te je ka wä wajuenak wächakewa̱ni: —¿Ji ni ba wakei te bä wä wajuewa̱k wakei she na? Jera ite ikúka: —Je rä jile bata shäk.
Ata Judío wa wa̱ ka ibiketsane ije rä ka wä wajuenak kuna, je ne wä wajuena rä, ata ijewa te je wä wajuele a̱mi irä iká irä kiajaté wächakenak kjepa ijewa te ibiketsa ije ne irä.
Jera ijewa te ichaka iia̱: —¿Jí rä bas yaba na? ¿Jí ne rä bas wa̱ yinak iko̱le rä ka wä wajuenak kuna ni rä na? Jera ¿maikäi jira iwä wajuerke̱ na?
Jera ijewa te ikúka: —Iyina si̱ je rä sá yaba, iyina si̱ je ko̱le rä ka wä wajuenak kuna.
Ata maikäi iwä wajuenani räle je ka ju̱ñer sá wa̱. Yi te iwä wajuewa̱ räle je ka ju̱ñer sá wa̱. Je rä säkenawa̱, je wakei ia̱ ichakö. Iwakei te bas kúkemi.
Iká irä ia̱mi irä suanacha̱wa̱ Judío wa yika kju̱ei ijewa te ikúka jekäi rä. Ka irä jiye kuna ta, Judío wa rä ñaje̱rko̱le kja, manele te ishe Jesús dä Säbäkäkksa̱ ni ra, je rä ju̱nakksa̱ ñapaktäklä jui ska.
Je ne ki̱ka iká ia̱mi te isha: “Je rä säkenawa̱, je wakei ia̱ ichakö.”
Jekäi etäbä kicha jewa te je bakle ka wä wajuenak kuna kiateni. Jewa te isha iia̱: —Säkeklä ne kjeishö kte bäi wà. Ata sá wa̱ iju̱ñer je ditsä rä ji yakei wakbläk.
Jera ite ikúka: —Yis wa̱ ka iju̱ñer ije rä ji yakei wakbläk räle, kai räle, ata yis wa̱ jí ebä ne ju̱ñer dä: Säkätä ra ka yis dä wä wajuenak kuna, ata jira yis wä wajuena.
Jera jewa te ichakani iia̱: —¿Me ma wá̱ ite rä na? ¿Maikäi ba wäbala wajuewa̱ ite rä na?
Jera ite ijewa kúka: —Yis te isha kja bas ia̱, ata ka bas wa̱ issëne. Jera ¿jiye bas te issakle ni? Ata ¿bas ssëna däkwa̱ña ije wa̱ dulanak wa ye na?
Jera jewa te ija̱ñetsa te isha: —Ba rä ije ktä kukäk. Ata sá rä Moisés ktä kukäk.
Sá wa̱ iju̱ñer iyina si̱ Säkeklä kta Moisés da. Ata ka sá wa̱ ije ju̱ñer maka ije datse̱ räle.
Jera je wä wajuele te ijewa kúka: —¿Je rä maikäi na? Ije te yis wäbala wajuewa̱, ata ka bas wa̱ iju̱ñer maka idatse̱ rä.
Sa̱ wa̱ iju̱ñer Säkeklä wa̱ ji yakei wakbläk wa ka ktä ssënak, ata yi rä Säkeklä oloitsäk ñakäi ji wa̱k jishtä iki̱ ishena käi, je ne ktä ssë ite rä.
Mikle bite rä jira kje ka yi wa̱ issële sa̱ ko̱le ka wä wajuenak kuna je wä wajuewa̱ yi te.
Ikuna ije rä ka patkele kuna Säkeklä wa̱ ra, ka je ia̱ ji o̱nak.
Jera ijewa te isha: —Ba ko̱le del ji yakei ebä wakbläk ¿maikäi je ia̱ sá pauta̱nak na? Jera ijewa te iju̱aksa̱.
Jesús te issa ijewa te iju̱aksa̱, kjepa ite je ku̱ani ra, ite ichaka iia̱: —¿Ba te ditsä yäbei biketsa na?
Jera ite ikúka: —Säkekewa, yis ia̱ ishö yi irä yis wa̱ ije biketsäkläpa.
Jera Jesús te ikúkani: —Ba wa̱ ije su̱le kja. Je ne ktä kaldu ba ra rä.
Jera ite isha Jesús ia̱: —Säkekewa, yie ba biketsa si̱. Jera ije̱tkawa̱ wakte iwäja̱mi.
Jera Jesús te isha: —Yis de ka̱jiska rä sä ktei wabiketsäkksa̱, sä ka wä wajuenak kuna wa wä wajuenaklä, ñakäi sä wä wajuenak wa je ianakläwa̱ ka wä wajuenak kuna.
Jera fariseo wa sha̱ tso̱ Jesús säkätä ja̱mi wa te je ssa ra, ijewa te ichaka iia̱: —Jera ¿sá rä ka wä wajuenak kuna na?
Jera Jesús te ikúka: —Bas kuna ka wä wajuenak kuna ra, jera ka bas dä nui ta. Ata bas te ishe: ‘Sá wä wajuer’, je ki̱ka bas dä nui ta ji̱a.

10

Kte si̱ kte si̱ wà yie ishe bas ia̱, yi ka baka̱newa̱ oveja kjätkeleksa̱ kjäshtäklä si̱ ska ra, ata ikjawa̱ju̱ kju̱awa ska ra, je wakei rä jakbläk, sa̱ ki̱ssäk jakiblenak ña̱la ki̱.
Ata yi kjawa̱ju̱ ikjäshtäklä ska ra, je ne rä oveja kjänanak si̱ rä.
Je ia̱ ikjä kukäk te ikjäye ja̱we̱ke̱. Ñakäi je ktä ssë oveja te. Jekäi ite ioveja chakeke̱ ikie ja̱mi; jekjepa ite ijeke̱ksa̱ iektaka.
Jekäi ioveja biköle jaksa̱ ite ra, ije mike̱ iwäkse. Jekäi jewa mar iitä ki̱, ijewa wa̱ iktä rä ssënak ki̱ka.
Ka oveja minak kju̱awa itä ki̱, ata je yika ijewa julurtkämi, ka ijewa wa̱ kju̱awa wa ktä rä ssële kuna ki̱ka.
Jekäi Jesús te ipaka ditsä ia̱ jile she ja̱mi, ata ka ijewa je̱r ko̱ne ji sha ite rä ia̱.
Je ne ki̱ka Jesús ktani ijewa ra te isha: “Kte si̱ kte si̱ wà yie ishe bas ia̱, yis ne rä oveja kjäkläwa̱ rä.
Biköle bakle yis yikaba jewa rä jakbläk wa ebä, sa̱ ki̱ssäk jakiblenak ña̱la ki̱ ebä. Ata je oveja wa wa̱ ka ijewa ktä ssëne.
Yis ne rä sä kjäkläwa̱ rä. Yilé kjawa̱ju̱ jeska ra, je rä tsa̱tkenakksa̱. Jekäi ije kjämiwa̱ju̱ dämiksa̱ju̱. Jekäi ite tala ku̱emi.
“Jakbläk wa däke̱ rä oveja jakibläk, iktäkcha̱wa̱, iweikäkcha̱wa̱. Ata yis de rä ijewa se̱naklä kseka, ka kseka ebä kuna, ata ise̱naklä bäi si̱.
Yis ne rä oveja kjänanak bäi si̱ rä. Oveja kjänanak bäi rä je̱k ju̱akksa̱ duäkwa̱ oveja tsa̱tkenakläksa̱.
Ata oveja kjänanak to̱nak, ka je rä iwakei si̱ kuna, ka je rä ikjänanak si̱ kuna. Jekäi mika̱ je te lobo su̱a idaju̱ ra, ite oveja jeke̱wa̱ta̱na, iturke̱mi iyika. Jekäi lobo te oveja kteke̱, je te isaka juluwe̱tkeke̱mi iyika.
Ikjänanak tu̱rke̱mi ije rä to̱nak ebä ki̱ka, ñakäi ka je je̱r ja̱mi oveja dälär kuna ki̱ka.
“Yis ne rä oveja kjänanak bäi si̱ rä. Yis wa̱ yis oveja rä su̱nak, ñakäi yis oveja wa̱ yis dä su̱nak.
Je rä jishtä Sa Ká wa̱ yis dä su̱nak, ñakäi yis wa̱ ije rä su̱nak käi. Jekäi yis dä je̱k ju̱akksa̱ duäkwa̱ yis oveja tsa̱tkenakläksa̱.
Yis wa̱ oveja saka tso̱, ka je rä jí oveja kjätkele tso̱ wa kuna. Yis kiana ijewa jäkté ñaebä. Jewa te yis ktä ssëmi. Jekäi oveja biköle dämiwa̱ eyaka yebä, kjänanak ta eklabä.
Yis Ká wa̱ yis shka̱l. Ka irä jiye kuna ta, yis dä je̱k ju̱akksa̱ duäkwa̱, je ukä ska yis je̱käkläka̱ni se̱nakni.
Yi a̱ni ia̱ ka yis kota̱nakwa̱ kuna, ata yis wakei je̱k ju̱ake̱ksa̱ duäkwa̱. Jekäi yis ia̱ ka̱ tso̱ yis je̱k ju̱akläksa̱ duäkwa̱, ñakäi yis ia̱ ka̱ tso̱ yis je̱käkläka̱ni se̱nakni. Yis ia̱ je ka̱wei ma̱ rä yis Ká te.
Jera Jesús te jekäi isha bata ki̱ka Judío wa ñabalabutsaksa̱ni.
Jekäi chu̱li̱i̱ te isha: —Je rä kololewa̱ be wa̱. Je rä yuletelewa̱. ¿Jiye bas te ije ktä ssëke̱ ji̱a rä na?
Ata moska te isha: —Ikuna ije rä kololewa̱ be wa̱ ra, jera ka ije ia̱ uta̱nak jekäi. ¿Maikäi be ia̱ ka wäbala wajuenak kuna bäirni na?
Templo siki teleni mikle je ke̱i kjewa̱klä dewa̱ni. Je rä ka̱ tse̱l ke̱i wà.
Jera Templo juitä ki̱ ju yöle jarbe kie Salomón ni, je niki̱ka Jesús shkä kaldu.
Jera Judío wa te Jesús kjä butrawa̱ te ichaka iia̱: —¿Bikö sá kiana iki̱ssäk ba wa̱ ishäklä sá ia̱ rä na? Ba rä Säbäkäkksa̱ ra, ishöka̱ sá ia̱ bulee.
Jera Jesús te ikúka: —Je rä yile kja yis wa̱ bas ia̱, ata ka bas wa̱ yis ktä kolone iyina si̱ ye. Ñakäi yis te ji we̱ke̱ kju̱awa yis Ká kie oloi ja̱mi, je te ikjasheke̱ yi yis dä.
Ata ka bas wa̱ je biketsane, bas dä ka yis oveja wa kuna ki̱ka.
Yis oveja wa te yis ktä ssëke̱; ñakäi yis wa̱ ijewa rä su̱nak. Jekäi ijewa mike̱ yis itä ki̱.
Yie ijewa ia̱ se̱ne jekjeye me̱ke̱. Je ki̱ka ka ijewa rä weikanakcha̱wa̱ kuna mik a̱ni; ñakäi yi a̱ni ia̱ ka ijewa bakanakksa̱ yis jula na.
Yis Ká ijewa ma̱k yis ia̱, je rä biköle tsa̱ta. Je ki̱ka yi a̱ni ia̱ ijewa ka bakanakksa̱ Sa Ká jula na.
Yis irä Sa Ká irä je rä etka yebä.
Jera etäbä kicha Judío wa te jak katulaka̱ni iwa̱ Jesús tiäklä.
Jera Jesús te isha ijewa ia̱: —Yis te ji wá̱ bäi ta̱i bas wäna jishtä Sa Ká te yis paka iwa̱k käi. ¿Je sha̱ mane bata ki̱ka bas te yis kteke̱wa̱ jak wà rä na?
Jera Judío wa te ikúka: —Ka sá te ba tie jak wà rä ji o̱le bäi ba wa̱ ki̱ka kuna, ata ba kta yakei Säkeklä ukä ja̱mi kju̱ei, ñakäi ba rä ditsä ebä, jeiräta ma je̱k shä ba rä Säkeklä ni je kju̱ei.
Jera Jesús te ijewa kúka: —Ata ¿ka bas ka̱wei ki̱ka iyöle te ishe rä: ‘Yie isha bas dä säkeklä wa ni na?’
Jekäi kte yöle rä ka tse̱nakju̱mi kuna. Jekäi ikuna rä yi ia̱ Säkeklä ktä rä me̱le je wakwa sha ite säkeklä wa ni ra,
jera ¿maikäi ale Sa Ká wa̱ kolole patkeleté iwa̱ ka̱jiska, je she bas te iktäke̱ yakei Säkeklä ukä ja̱mi, je ite isha: ‘Yis dä Säkeklä yaba’ ni je bata ki̱ka rä na?
Jekäi yis Ká te yis paka ji wa̱k je ka o̱ne yis wa̱ ra, ke yis biketsa.
Ata ka bas wa̱ yis ktä biketsane iyina si̱ ra, jera wë bas ku̱ yis biketsö yis Ká te yis paka iwa̱k je we̱ke̱ yis te ki̱ka. Jekäi ra bas je̱r ko̱rmi, ñakäi bas te ibiketsemi Sa Ká rä yis ja̱mi, ñakäi yis dä Sa Ká ja̱mi.
Ñerä etäbä kicha Judío wa te Jesús kukeke̱wa̱, ata ikjaksa̱ju̱ ijewa yika.
Jekäi imineju̱mii Jordán a̱mi kata mai Juan wa̱ sä wäokle säkätä ska. Jeka ise̱na.
Jeska chu̱li̱i̱ date iwäki̱. Jera ijewa te isha: —Ñera Juan säwäukewa̱k wa̱ ka ji o̱le kju̱awa kuna ijuenaklä ye. Ata jini ije te Jesús ktei sha je biköle rä iyina si̱.
Jekäi jeska chu̱li̱i̱ te Jesús biketsa.

11

Ekla kie Lázaro duärawa̱. Je se̱r dä jukläyäkä tsi̱ne Betania ska. Jeska María irä iel Marta irä se̱r dä.
Je María ne rä ale Säkekewa klä ki̱ka perfume tkäkju̱mi rä, ñakäi iklä pasikäk itsa̱ku̱ kä wà rä. Lázaro, ale duärawa̱, je rä ijewa jäke.
Ñerä ikuta wa te kte patkami Jesús ia̱ jikäi: —Säkekewa, ma wa̱ shka̱ta duärawa̱.
Ata Jesús te issa ra, ite isha: —Je duë ia̱ ka iduäkwa̱ kuna, ata je duë rä Säkeklä oloi kanakläka̱, je wà Säkeklä yaba oloi kanakläka̱.
Jesús wa̱ Marta irä iel irä, Lázaro irä jewa shka̱l dä ta̱i.
Ata ite issa Lázaro duärawa̱ ra, jera ise̱na ji̱a ka̱ böiki ikatke ska.
Je ukä ki̱ ite isha iwa̱ dulanak wa ia̱: —Sä shkäni etäbä kicha Judea ke̱i ska.
Jera ijewa te isha iia̱: —Rabí, ata jí kukjuna Judío wa te bä kteke̱wa̱ kia jak wà. ¿Jera ma mike̱ni jeska na?
Jera Jesús te ikúka: —¿Ka irä ka̱piana rä doce hora na? Jekäi sa̱ me shkä ka̱piana ra, ka sa klasku tkenakwa̱. Ka irä jiye kuna ta, ka̱ oloi tso̱ ka̱jiska je wà sä wä wajuerke̱.
Ata sa̱ me shkä ka̱tuil na ra, jera sä rä klasku tkenakwa̱, ka sä wäna ka̱ oloi juer ki̱ka.
Jesús te je sha e̱ná ra, jera ite isha iwa̱ dulanak wa ia̱: —Sa̱ wa̱ shka̱ta Lázaro kapawa̱, ata yis maju̱mi ishki̱wa̱kni.
Jera iwa̱ dulanak wa te isha iia̱: —Säkekewa, ikuna ikapawa̱ irä ra, tsi ibäirka̱ni.
Jesús te rä Lázaro duawa̱ ne sha, ata ijewa te je biketsa ite rä sä käpä si̱ ne sha.
Je ki̱ Jesús te ijewa ia̱ ishaka̱ bulee: —Lázaro duawa̱.
Ata yis ssëna a̱naa ka yis katke kuna jeska ki̱ka. Ka irä jiye kuna ta, je rä kianak bas ia̱, bas wa̱ yis biketsäklä. Jeiräta sä shkä iwäki̱.
Jera iwa̱ dulanak Tomás kie etkä Ko̱lo̱ ni, je te isha isaka Jesús wa̱ dulanak wa ia̱: —Sä shkä ira duäkcha̱wa̱ña.
Jesús demiju̱ ra, ite iju̱ña Lázaro itäbinawa̱ kja cuatro día.
Betania rä alemana Jerusalén ska tres kilómetro kjena.
Jekäi Judío wa demi chu̱li̱i̱ Marta irä María irä je̱r pabläk, ijäke duawa̱ ki̱ka.
Ñerä Marta te iju̱ña Jesús daju̱ ra, jera imineju̱ iña̱le̱i tsa̱k, ata María a̱ta̱na ju ska.
Jera Marta te isha Jesús ia̱: —Säkekewa, ikuna ba katkepa jiska ra, ka yis jäke dunewa̱.
Ata yis wa̱ iju̱ñer del maitjä ji biköle kieke̱ ba te Säkeklä ia̱ je me̱mi ite ba ia̱.
Jera Jesús te isha iia̱: —Bä jäke shki̱rmika̱ni.
Jera Marta te isha: —Yis wa̱ iju̱ñer ije shki̱rmika̱ni rä mika̱ biköle shki̱rke̱ka̱ni sa̱ ke̱i bata jekje ska.
Jera Jesús te ikúka: —Yis ne rä sa̱ shki̱wa̱kka̱ni rä, yis ne rä se̱ne kseka rä. Jekäi mane yis biketsäk wa duawa̱ ra, jewa se̱rmi ji̱a.
Je su̱ta bena yi tso̱ ji̱a kseka wa te yis biketsa ra, mik a̱ni ka jewa duäkcha̱wa̱. ¿Ba te je kte biketsa na?
Jera ite ikúka: —Säkekewa, jekäi irä, yis te ibiketsa iyina si̱ ba ne rä Säbäkäkksa̱ rä, Säkeklä yaba rä, ale däke̱ju̱ ka̱jiska rä.
Marta te jekäi isha ra, imineju̱ iel María kiäk. Jera ite isha iia̱ jakika: —Sapaktäk deju̱. Je te ba kia.
María te je ssa ra, ije̱kaka̱ plaa mineju̱mi iwäki̱.
Jera ka Jesús dämiba je ju tso̱ elkje ska, ata ikaldu ji̱a mai Marta te iku̱a ska.
Jera Judío wa kajali María ra ju naka ije̱r pabläk te isu̱a ije̱kaka̱ plaa mineju̱ ra, jera ijewa minejulumi iitä ki̱. Ijewa te ibiketsa imineju̱ rä sa̱ nu̱l bläklä ska ji̱ak.
Jekäi María demi Jesús kaldu ska te isu̱a ra, ije̱k ja̱wa̱mi plaa wakte iklä säkätä ja̱mi te isha iia̱: —Säkekewa, ikuna ba katkepa jiska ra, ka yis jäke dunewa̱.
Jesús te María ji̱ake̱ su̱a, ñaebä Judío wa de ira wa ji̱ate jela su̱a ra, issënawa̱ shi̱ana, ije̱r ianawa̱ ta̱i.
Jera Jesús te ichaka ijewa ia̱: —¿Mai bas te iblawa̱ rä na? Jera ijewa te ikúka: —Säkekewa, sä shkä isu̱ak.
Jera Jesús ji̱aksa̱.
Je ne ki̱ka Judío wa te isha ñaia̱: —Ije su̱o. Je rä iwa̱ shka̱ta ta̱i.
Ata moska te isha: —Ije te ale ka wä wajuenak kuna je wä wajuewa̱ ra, ¿maikäi ka je ia̱ ji o̱r ka Lázaro duäkläwa̱ ye rä na?
Jera Jesús ssënawa̱ni shi̱ana. Jekäi idemi sa̱ nu̱l bläklä ska. Je rä ishäkä wä ja̱r kjäitäle jak wà.
Jera Jesús te isha: —Jak tso̱ ju̱omi. Ata je duawa̱ kuta Marta te isha: —Säkekewa, ije jalanaka̱ kja nu̱u̱, je wa̱ ka̱ tso̱ cuatro día ki̱ka.
Jera Jesús te isha iia̱: —Ata ¿ka yis wa̱ iyine ma ia̱ ma je̱r ja̱no ra, ba te Säkeklä te ji we̱ baa su̱emini na?
Jera ijewa te jak tsa̱ju̱ami. Jera Jesús wäkaka̱ jöikje te isha: —Wekte ba ra Papá, ba te yis ktä ssa ki̱ka.
Yis wa̱ iju̱ñer ba te yis ktä ssë maitjä. Ata yie ishe jikäi, yis säkätä ja̱mi tapar tso̱ wa wa̱ issäklä, ijewa wa̱ ibiketsäklä iyina si̱ ba ne wa̱ yis patkeleté rä.
Ite je sha e̱ná ra, jera ia̱na täkii: —Lázaro, bä kuteksa̱.
Jera je dulewa̱ deksa̱ju̱ klä pabutälewa̱ jula pabutälewa̱ sua kukäla wà, ñakäi wä pabutälewa̱ sua kukä saka wà. Jera Jesús te isha ijewa ia̱: —Ipayöksa̱ni, ijöwa̱ minak.
Ñerä Judío wa dele María wäki̱ka wa te ji wá̱ Jesús te je su̱a ra, jewa sha̱ chu̱li̱i̱ te Jesús biketsa.
Ata moska minemi fariseo wa wäki̱, jewa te ji wá̱ Jesús te pakani.
Je ki̱ka chui tsa̱ku̱i wa irä, fariseo wa irä, jewa te Sanedrín wa tapawa̱wa̱. Jeska ijewa te ichaka ñaia̱: —¿Me sa te iwe̱ na? Ije te ji we̱ke̱ ta̱i ijuenaklä ye.
Jekäi sa te ije jawa̱ bitaba ra, jera biköle te ije biketse mar. Jekjepa ra Roma wa dämijulu sa̱ ka̱kiäklä jui irä, sä ditsei wä irä, weikäkcha̱wa̱.
Jera ijewa sha̱ kie Caifás, je rä chui wa tsa̱ku̱i je año wà, je te isha ijewa ia̱: —Ka bas wa̱ ji a̱ni ju̱ñer.
Ka bas wa̱ ibiketsane saje wa ia̱ ra bäi si̱ rä eklabä me duäwa̱ sajewa biköle säkei ye, ka saje ditsei wä kalabe tuanakläwa̱ ye.
Jekäi ite isha rä ka iwakei je̱r wà kuna. Ata ije rä chui wa tsa̱ku̱i je año bala na ki̱ka, ite ibata shaba jishtä Jesús kiana duäkwa̱ ijewa biköle säkei ye rä käi.
Ata ka ijewa ditsei wä ebä säkei ye kuna, ata ñakäi Säkeklä yabala tso̱ bala butsäle ka̱ biköle ska jewa biköle tapanakläwa̱ etka yebä.
Jekäi je día skami ijewa te ibiketsaksa̱ Jesús ktäkwa̱.
Je ki̱ka ka Jesús shkene ji̱a su̱nak yile wa̱ käi Judío wa sha̱na, ata ije̱k tsa̱ju̱ami kju̱awa demi jukläyäkä kie Efraín ska. Je ke̱i rä alemana ka̱ ssi̱lewa̱ pjoo ska. Jeska ise̱na iwa̱ dulanak wa ra.
Judío wa wa̱ Säktäkwa̱ Bakleju̱ ke̱i kjewa̱klä je ke̱i tkenawa̱. Je ki̱ka Judío wa dar je ke̱i biköle ska minejulumiba chu̱li̱i̱ Jerusalén ska je̱k siki tewa̱k, je ke̱i kjewe̱ mar yika.
Jewa te Jesús yule rami. Jekäi idäke̱ Templo ska ra, ite ichakeke̱ ñaia̱: —¿Maikäi irä bas ia̱ ra? ¿Ka idäk ike̱i kjewa̱k na?
Ñerä chui tsa̱ku̱i wa irä, fariseo wa irä, jewa wa̱ ka̱wei me̱le rä manele te iju̱ña mai Jesús katke ra, je wa̱ ibata shäklä ijewa ia̱, ijewa wa̱ ikukäkläwa̱.

12

Jekäi Säktäkwa̱ Bakleju̱ ke̱i kjewa̱klä sher ji̱a seis día ra, Jesús demiju̱ Betania ska mai Lázaro katke ska. Ije ne rä ale shki̱leka̱ni Jesús wa̱ dulecha̱wa̱ wa sha̱na rä.
Jeska ijewa te jile äliwa̱ Jesús ia̱. Je wachewa̱ Marta te. Jeska Jesús da ñatululewa̱ yäkäk wa sha̱na Lázaro kalmeña.
Ñerä María te perfume yöle nardo wak si̱ wà säkei ta doloiebä je tsa̱ksa̱ una libra. Jekäi je tkaka̱ ite Jesús klä ki̱ka, pasikani ite itsa̱ku̱ kä wà. Je te ju ja̱r kalabe jalawa̱ka̱ ja̱ma̱a̱.
Jekäi Jesús wa̱ dulanak wa ekla Judas Iscariote wa, je ne te iju̱emiksa̱ ikukäkwa̱ wa ia̱ rä, je te isha:
—¿Jiye ka je perfume wato̱neju̱mi tresciento denario kjena säkei me̱nak ka jita wa ia̱ rä na?
Ka iwa̱ je yine rä ije̱r ja̱mi ka jita wa dälärke̱ ki̱ka kuna, ata ije rä jakbläk ne ki̱ ite jekäi isha rä. Ka irä maikäi kuna ta, ije ne rä ijewa inaklä jui tsa̱k rä, ata je te ijierke̱ ina je kaku jakibleke̱.
Jera Jesús te isha: —Ije jöwa̱ bitaba. Je bla ite rä wao̱nak yis itäbir mar díaí wà.
Ka irä jiye kuna ta, del ka jita wa tso̱ bas sha̱na rä, ata yis je ka se̱nak del bas sha̱na.
Judío wa chu̱li̱i̱wa̱ te iju̱ña Jesús katke Betania ska ra, jera iminejulumi jeka, ka Jesús ebä su̱ak kuna, ata iwa̱ Lázaro shki̱leka̱ni dulecha̱wa̱ wa sha̱na iwa̱ je su̱ak ñaebä.
Ata chui tsa̱ku̱i wa te iwabiketsaksa̱ ñaebä Lázaro ktäkwa̱.
Ka irä jiye kuna ta, je shki̱leka̱ni bata ki̱ka Judío wa chu̱li̱i̱ ñabutsäte ijewa yika Jesús biketsäk.
Bulirishtä ra je chu̱li̱i̱wa̱ dele Jerusalén ska ike̱i kjewa̱k jewa te iju̱ña Jesús daju̱.
Jekäi ijewa te jäyuk kä tia, je wäkseka iminejulumi iña̱le̱i tsa̱k. Jewa te ikjeisha a̱le täkii: “¡Hosana! Bäije ale daju̱ Säkekewa kie ja̱mi rä, ale Israel wa tsa̱ku̱i rä.”
Jera Jesús te burro yaba ku̱a, je ki̱ ije̱tkaka̱. Je rä iyöle katke käi:
“Yaba busi Sión, ke ba suana ji yika; isu̱o, ba tsa̱ku̱i daju̱té je̱tkeleka̱ burro yaba ki̱ka.”
Je o̱na ke̱i ska ra Jesús wa̱ dulanak wa ka je̱r ko̱ne iia̱. Ata Jesús oloi kanaka̱ kjepa ijewa je̱r ku̱a ite ra jekäi io̱na je rä ije ne ktei yöle, ñakäi je kte te ishe ssëta ditsä te iwa̱ iia̱ rä.
Ditsä tso̱ Jesús da iwa̱ Lázaro kileksa̱ ishäkä wäja̱r naka iwa̱ ishki̱leka̱ni dulecha̱wa̱ wa sha̱na ra, jewa te je ktei pakani.
Je ne ki̱ka je ditsä chu̱li̱i̱ minejulumi Jesús ña̱le̱i tsa̱k rä. Ka irä jiye kuna ta, jewa te issa Jesús te jekäi iwá̱ ijuenaklä ye ki̱ka.
Ata fariseo wa te isha ñaia̱: —¡Isu̱o! Itjä ka bas wao̱r. Ñera biköle marmi ijebä ra.
Je ditsä delemi Jerusalén ska Säkeklä oloitsäk ale ike̱i kjewe̱ marmi ska, jewa sha̱na Griego wa tso̱.
Ijewa demi Felipe wäki̱. Felipe dar Betsaida ska, je rä Galilea ke̱i ska. Ije ia̱ ijewa te isha pjoo: —Säkekewa, sá kiana Jesús su̱ak.
Jera Felipe mineju̱ je bata shäk Andrés ia̱. Jekäi Andrés mineju̱ Felipe ra je bata shäk Jesús ia̱.
Jera Jesús te isha ijewa ia̱: —Ike̱i dewa̱ kja ditsä yäbei oloi kanakläka̱.
Kte si̱ kte si̱ wà yie ishe bas ia̱, ke trigo wädoloi ja̱nowa̱pa ishäkä ki̱ka duäkwa̱ ra, jera maitjä irä etka wä ebä. Ata iduawa̱ ra, jera ije̱rmika̱ wänak ta̱i.
Je su̱ta yi je̱k shka̱li̱bla ra, je rä weikanakwa̱. Ata yi je̱k dokoitsa ka̱jiska ra, je rä ije̱k tsa̱tkaksa̱ se̱nak jekjeye.
Yilé ssëna yis kja̱nei wa̱k ra, je kiana minak yis da. Jekäi ra mai yis katke ska, yis kja̱nei wa̱k kätkämiña. Yilé te yis kja̱nei we̱ke̱ ra, jera yis Ká te je oloi kemika̱.
“Jira yis je̱r ianawa̱ ta̱i. ¿Ata jiräni yie ishe na? ‘¿Papá, yis bäköksa̱ jí hora yika ni na?’ Ata je ne ye yis de jí hora ska rä.
Papá, ba kie oloi köka̱pa.” Jera kte ssënaté ka̱jöir, te isha: —Yis te ioloi kaka̱ kja, ata yis te ioloi kemika̱ni etäbä kicha.
Ñerä chu̱li̱i̱ tapar tso̱ jeska wa te je ssa ra, jera moska te isha ñaia̱: —Tala ne bulana rä. Ata isaka te isha: —Ángel ne kta Jesús da rä.
Jera Jesús te isha ijewa ia̱: —Je kte ssënaté rä wata ye bas ne ia̱; ka je rä yis ia̱ kuna.
Jira ka̱jiska wa ktei wabiketsarmiksa̱, jira ka̱jiska tsa̱ku̱i ju̱rmiksa̱.
Ata mika̱ yis tkenaka̱ ka̱sha̱ ki̱ka ra, yie biköle ssëwe̱mi däkwa̱ yis ja̱mi.
Ije te isha jekäi wà rä ditsä wa̱ iju̱ñaklä jishtä ije duämiwa̱ rä.
Jera ditsä te isha: —Sá wa̱ issële ka̱wei yöle te ishe rä Säbäkäkksa̱ se̱rmi rä jekjeye. ¿Jera maikäi ba te ishe ditsä yäbei kiana tkenakka̱ ka̱sha̱ ki̱ ni na? Ata yibä je ditsä yäbei rä na?
Jera Jesús te ikúka: —Ka̱ oloi ñirmi ji̱a elkje bas sha̱na. Jekäi ka̱ oloi tso̱ ji̱a ra, bas shkä ebä, ka ka̱tuil wa̱ bas kukäkläwa̱ kuna. Ata yi shkäke̱ ka̱tuil na ra, ka iwa̱ iju̱ñer maka imar dä.
Ata je ka̱ oloi tso̱ ji̱a bas sha̱na ra, jera je ka̱ oloi biketsö bas ku̱ bas däkläwa̱ je ka̱ oloi yäbeila ye. Jesús te isha e̱ná jekäi ra, ije̱k butsaju̱mi je̱k blawa̱ ditsä yika.
Jesús wa̱ ji o̱le kju̱awa ijuenaklä ye ijewa wäna ta̱i, ata maitjä ka ijewa wa̱ je biketsane kuna.
Je rä io̱nakläpa jishtä jile bata shäk Isaías te isha käi. Je te isha: “Säkekewa, ¿yi te sä ktä kuka na? Säkekewa, ¿yi ia̱ ba jula täkili kjayile rä na?”
Je ki̱ka ka ijewa ia̱ ije biketsanak. Ka irä jiye kuna ta, Isaías te ietkä sha ji̱a rä:
“Ite ijewa iawa̱cha̱wa̱ ka wä wajuenak kuna, ñakäi ite ijewa je̱r doloi tewa̱cha̱wa̱. Je rä ka ijewa wä wajuenaklä kuna, ka ijewa je̱r na ji däkläwa̱ kuna, ka ijewa je̱rike manenakläksa̱ kuna, ka yis wa̱ ijewa bäinewa̱klä ye.”
Isaías te jekäi isha rä. Ka irä jiye kuna ta, ite ije oloi su̱a ki̱ka, jekäi ite ije paka.
Jeiräta Judío wa chu̱li̱i̱ te Jesús biketsa. Ñakäi itsa̱ku̱i wa sha̱ manele te ibiketsa. Ata ka iwa̱ iyineka̱ kuna yi a̱ni ia̱, isuanacha̱wa̱ fariseo wa yika iö itulurksa̱ ñapaktäklä jui ska ki̱ka.
Ka irä jiye kuna ta, ijewa ki̱ ishena ditsä me sä kjeishäpa Säkeklä me sä kjeishäpa je tsa̱ta.
Jera Jesús te isha täkii: “Yi te yis biketsa ra, ka je wa̱ yis ebä biketsane kuna, ata yis patkäkté ne biketsa ite rä.
Jekäi manele te yis su̱a ra, je rä sa̱me̱ishärä yis patkäkté ne su̱a ite rä käi.
Yis de ka̱jiska rä ka̱ oloi ye, yis biketsäk wa biköle ka se̱naklä kuna ji̱a ka̱tuil na.
Mane yis ktä ssäk wa wa̱ ka yis ktä dälätsane ra, jera ka yis wa̱ ije ktei wabiketsanaksa̱ buka̱nak kuna. Ka irä jiye kuna ta, ka yis de ne rä ka̱jiska wa ktei wabiketsäkksa̱ buka̱nak kuna, ata yis de rä ka̱jiska wa tsa̱tkäkksa̱.
Ata mane yis dokoitsäk wa, ñakäi ka yis ktä kukäk kuna wa, jewa rä ktei wabiketsäkksa̱ ta. Ale kte yile yis wa̱; je ebä te iktei wabiketsemiksa̱ sa̱ ke̱i bata jekje ra.
Ka irä jiye kuna ta, ka yis wa̱ kte yine rä yis wakei je̱r wà kuna, ata Sa Ká yis patkäkté je wakei te yis ia̱ ka̱wei ma̱ jishtä yis kiana ishäk käi, jini yis kiana ipakäk käi.
Yis wa̱ iju̱ñer ije wa̱ ka̱wei me̱le je oloi ja̱mi sa̱ se̱rmi jekjeye, jekäi ji sheke̱ yis te je rä jiräni Sa Ká wa̱ yis ia̱ ji yile je ja̱mi bulee.”

13

Säktäkwa̱ bakleju̱ ke̱i kjewa̱klä tkenawa̱ kja ra, Jesús wa̱ iju̱ñer ihoraí dewa̱ iminakläju̱ ka̱jiska däkmi Sa Ká wäki̱. Ije wa̱ iwakei ja̱mi wa tso̱ ka̱jiska jewa rä shka̱li̱blenak, jekäi ite ijewa shka̱li̱bla ma rä ibata jekje.
Jekäi ka̱tuinawa̱ ra ijewa yäkä kajali. Jera Judas, Simón Iscariote wa yaba, je̱r ssëwa̱ kja be tsa̱ku̱i te Jesús ju̱akksa̱ ikukäkwa̱ wa ia̱.
Ata Jesús wa̱ iju̱ñer Sa Ká wa̱ ji biköle rä ju̱leksa̱ ije ia̱ iwa̱ ju̱ñenak. Ñakäi irä patkeleté Säkeklä wa̱, je maju̱mini Säkeklä wäki̱ka, je ju̱ñer iwa̱.
Jekäi ije̱k duaka̱ iyäkä tso̱ ska te ije̱k ki̱ shönak ya ju̱ami, jekäi ite paño mu̱awa̱ ikipa ja̱mi.
Jera ite diklä tia u̱ yaka yöle naka, je wà ite iwa̱ dulanak wa klä paskuami, je pasikani ite paño mo̱lewa̱ ikipa ja̱mi wà.
Ñerä ideju̱ Simón Pedro kalme ska ra, je te isha iia̱: —Säkekewa, ¿ba te yis klä paskueke̱ na?
Jera Jesús te ikúka: —Ji we̱ke̱ yis te, ka je ia̱ ba je̱r ko̱ne jira, ata je̱na je̱na ra, je te ba je̱r ku̱emi.
Ata Pedro te isha: —Ka yie ka̱ me̱ ba wa̱ yis klä paskuäklä mik a̱ni. Jera Jesús te ikúka: —Ka yis wa̱ ba klä pasuka̱ne ra, jera ka ba rä yis ja̱mi kuna.
Jera Simón Pedro te isha: —Säkekewa, jera ke yis klä ebä paskua, ata ñakäi yis jula irä yis tsa̱ku̱ irä paskuö.
Jera Jesús te isha: —Sä rä okle kja ra, ka jiye sä shene ji̱a ukäk. Ata sä klä ebä ne sherke̱ pasuka̱nak rä, je ekta rä yëë ki̱ka. Bas dä yëë, ata ka bas bena rä yëë kuna.
Jesús wa̱ iju̱ñer yibä te iju̱emiksa̱ ikukäkwa̱ wa ia̱ rä. Je ki̱ka ite isha: “Bas bena rä ka yëë kuna.”
Ñerä Jesús te ijewa klä paskua e̱ná ra, ite iwa̱ shönak je̱k ki̱ jiawa̱ni je̱k baklawa̱ni yäkäk, jera ite ichaka ijewa ia̱: —¿Bas je̱r ku̱a je yis te iwá̱ te na?
Bas te yis kie Sapaktäk ni, Säkekewa ni. Jera je sha bas te rä bäi, yis dä jekäi ki̱ka.
Jeiräta yis bas Paktäk bas Säkekewaí ne te bas klä paskua rä ra, je su̱ta bas kiana ñaklä paskuewa̱k.
Yis te je wá̱ rä bas wa̱ mablenak, bas wa̱ iwa̱klä jishtä yis te iwá̱ bas ia̱ käi.
Kte si̱ kte si̱ wà yie ishe bas ia̱, kjanaklä rä ka iblui tsa̱ta kuna, je su̱ta yi rä patkeleté je rä ka ipatkäkté tsa̱ta kuna.
Jekäi bas te je ju̱ña, je wawá̱ bas te ra, bäije bas dä.
Ka yis wa̱ bas bena yine kuna. Mane wa rä kolole yis wa̱ jewa ju̱ñer yis wa̱. Ata ishena o̱nak jishtä kte yöle te ishe käi: “Pan ñak yis daña, je klä ñak kaka̱ni ji wa̱k yis ukä ja̱mi.”
Jira yie je she ka io̱rba yikaba. Je rä mika̱ je o̱na ra bas wa̱ ibiketsäklä yis ne irä.
Kte si̱ kte si̱ wà yie ishe bas ia̱, yi te yis wa̱ patkele kiawa̱ ra, je rä ite yis ne kiawa̱ rä; jera yi te yis kiawa̱ ra, je rä ite yis patkäkté ne kiawa̱ rä.
Jesús te jekäi isha e̱ná ra, jera ije̱r ianawa̱ ta̱i te ishaka̱: —Kte si̱ kte si̱ wà yie ishe bas ia̱, bas sha̱ ekla te yis ju̱emiksa̱.
Je ki̱ka iwa̱ dulanak wa ñasu̱a bena, ka iwa̱ iju̱ñer manebä si̱ sha ite rä.
Jera jewa sha̱ ekla, ale Jesús wa̱ shka̱ta, je kalme je̱k ku̱lewa̱ Jesús pja̱ ja̱mi,
je je̱r ku̱a Pedro te julasku bata wà iwa̱ ichakäklä Jesús ia̱ manebä sha ite rä í̱.
Jera je je̱k ku̱wa̱wa̱ Jesús je̱r bata ja̱mi, te ichaka iia̱: —Säkekewa, ¿yibä irä na?
Jera Jesús te ikúka: —Mane ia̱ yis te pan nu̱we̱ che̱ mar da ra, je ne irä. Jekäi ite pan nu̱wa̱cha̱, cha̱mi ite Judas, ale Simón Iscariote wa yaba ia̱.
Judas te je pan ñara, jera ñawäsaka Satanás kjawa̱ Judas ja̱rka. Jera Jesús te isha Judas ia̱: —Ji we̱ke̱ ba te, je wo̱ mane mane.
Jera ñatululewa̱ yäkäk wa mane a̱ni ka je̱r ko̱ne iia̱ jiye ite jekäi isha iia̱ rä.
Ata Judas ne wa̱ ijewa inaklä jui tso̱ rä, je ki̱ka ijewa manele te ibiketsa Jesús te isheke̱ iia̱ rä: “Jile sherke̱ sa̱ wa̱ ike̱i kjewa̱klä je tju̱o” iräle, ata ite ipatkeke̱ jile ma̱k ka jita wa ia̱ iräle.
Jekäi ite je ña e̱ná ra, imineju̱mi. Jera ka̱tuinawa̱ kja.
Judas mineju̱ kja ra, jera Jesús te isha: —Jira ditsä yäbei oloi karmika̱, jekäi je wà Säkeklä oloi karmika̱.
Je wà Säkeklä oloi kanaka̱ ra, jera ñaebä Säkeklä te ije oloi kemika̱ iwakei ra. Je oloi kemika̱ ite rä plaa.
Yabala rikä wa, yis se̱rmi ji̱a berbena bas da. Bas te yis yulemi, ata yie ishe bas ia̱ jishtä yis wa̱ iyile Judío wa ia̱ käi: ‘Mai yis ma rä jeska ka bas däkmi.’
Jira yis te ka̱wei spa̱na me̱ bas ia̱, je rä bas ñashka̱li̱blö. Jishtä yis te bas shka̱li̱bla käi, bas ñashka̱li̱blö.
Jekäi bas ñashka̱li̱bla ra, je wà biköle te isu̱emi bas dä yis wa̱ dulanak wa.
Jera Simón Pedro te isha Jesús ia̱: —Säkekewa, ¿maka ba maju̱ rä? Jera Jesús te ikúka: —Mai yis ma rä, jeska ka ba kjäk yis itä ki̱ jira, ata je̱na je̱na ra bä kjämi yis itä ki̱ jeska.
Jera Pedro te ichaka iia̱: —Säkekewa, ¿jiye jí kje ra ka yis kjäk ba itä ki̱ na? Yis je̱k ju̱amiksa̱ ba kju̱ei.
Jera Jesús te ikúka: —¿Ba je̱k ju̱amiksa̱ duäkwa̱ yis kju̱ei na? Kte si̱ kte si̱ wà yie ishe ba ia̱, ka oshkoro a̱rka̱ba yikaba, ba ka̱yuämiwa̱ mañatäbä kicha ka ba wa̱ yis su̱le ni.

14

Ke bas je̱r iana. Bas te Säkeklä biketse käi, bas ku̱ yis biketsö ñaebä.
Yis Ká ju ska ija̱r bala tkeleksa̱ tso̱ ta̱i. Ke ikuna jekäi ra, ka yis wa̱ iyinak. Yis maju̱ ka̱ yuläkba bas ia̱.
Jekäi yis maju̱ te ka̱ yula bas ia̱ ra, jera yis däni bas jäkmi yis da. Je rä bas se̱naklä mai yis katke rä ska.
Bas wa̱ mai yis maju̱ je ju̱ñer, ñakäi bas wa̱ je ña̱le̱i ju̱ñer.
Jera Tomás te isha iia̱: —Säkekewa, ka sá wa̱ iju̱ñer maka ba maju̱ rä, jera ¿maikäi sá wa̱ je ña̱le̱i ju̱ñer na?
Jera Jesús te ikúka: —Yis ne rä ña̱la rä, ji rä iyina si̱ rä, ñakäi se̱ne kseka rä. Yi a̱ni ka däkmi Sa Ká wäki̱, ka idenewa̱ yis oloi ja̱mi ra.
Ikuna yi yis dä ku̱ bas je̱r ku̱opa ra, jera ñaebä yi rä yis Ká rä te bas je̱r ku̱emi; ata jirami bas je̱r ku̱a ite, ñakäi bas te ije su̱a e̱ná.
Jera Felipe te isha: —Säkekewa, Sa Ká kjashö sá ia̱, je ne kjela sherke̱ sá ki̱ rä.
Jera Jesús te ikúka: —Felipe, ta̱i yis se̱na bas sha̱na, ¿ata ka ba je̱r ko̱r yi yis dä ia̱ na? Yi wa̱ yis su̱le ra, je wa̱ Sa Ká su̱le; jera ¿maikäi ba te ishe: ‘Sa Ká kjashö sá ia̱ ni?’
¿Ka ba wa̱ ibiketsane iyina si̱ yis tso̱ rä Sa Ká ja̱mi, ñakäi ije tso̱ rä yis ja̱mi na? Kte yinak yis wa̱ bas ia̱, ka je she kuna yis te yis wakei je̱r wà. Ata Sa Ká se̱nak yis ja̱rka te ji tso̱ iwa̱ o̱nak je ne we̱ kate rä.
Yie isha yis dä Sa Ká ja̱mi, ñakäi Sa Ká rä yis ja̱mi, je kukö bas ku̱ kte si̱ ye. Ata ka bas wa̱ ikolone kte si̱ ye ra, bas ku̱ yis ktä kukö kte si̱ ye ji o̱le yis wa̱ kju̱awa je ki̱ka.
Kte si̱ kte si̱ wà yie ishe bas ia̱, yi te yis biketsa ra, ñaebä ji we̱ke̱ yis te je we̱mi ije te. Ijewa te je we̱mi yis wa̱ ji o̱le tsa̱ta, je rä yis maju̱mi Sa Ká wäki̱ je ki̱ka.
Ji kieke̱ bas te yis kie ja̱mi ra, je biköle we̱mi yis te Sa Ká oloi kanakläka̱ iyaba oloi ja̱mi.
Jekäi bas te jile kia yis ia̱ yis kie ja̱mi ra, yie je we̱mi.
“Bas wa̱ yis shka̱l da, jera yis wa̱ ji yile o̱nak je wawe̱mi bas te.
Jekäi Sa Ká ia̱ yis ka̱kiämi, jekäi ite Sa̱ Tsa̱tkäk saka me̱mi bas ia̱, je wa̱ bas wapebläklä jekjeye.
Je rä iwikblu ktäk bulee. Ka je kolonak ka̱jiska wa ia̱. Ka irä jiye kuna ta, ka ijewa wäna ije juer, ñakäi ka ije̱r ko̱r yi irä ia̱. Ata bas je̱r ku̱a ite yi irä. Ka irä jiye kuna ta, ije se̱r dä bas da, ñakäi ije se̱rmi bas ja̱rka.
“Ka yis wa̱ bas janakwa̱ta̱na shchul wa käi. Ata yis dämini bas wäki̱.
Berbena ebä ra ka̱jiska wa wa̱ ka yis su̱nak ji̱a, ata bas te yis su̱emi ji̱a. Yis dä kseka. Je ki̱ka bas se̱rmi kseka.
Je ke̱i wà bas je̱r ko̱rmi yis dä yis Ká ja̱mi, ñakäi bas dä yis ja̱mi, ñakäi yis dä bas ja̱mi.
Yi wa̱ yis wa̱ ji yile o̱nak ju̱ñer, ñakäi je wawá̱ ite ra, je ne wa̱ yis shka̱l dä. Jekäi yi wa̱ yis shka̱l da, je shka̱li̱blemi yis Ká te. Jekäi yie ije shka̱li̱blemi, ñakäi yis je̱k kjashämi ije ia̱.”
Jera Judas, ka Iscariote wa kuna te ichaka Jesús ia̱: —Säkekewa, ¿jiye ba je̱k kjashämi sá ebä ia̱, ata ka ka̱jiska wa ia̱ kuna rä na?
Jera Jesús te ikúka: —Manele wa̱ yis shka̱l da, je te yis ktä wawe̱mi. Jekäi yis Ká te ije shka̱li̱blemi. Ñakäi sá dämiwa̱ ije ska, jekäi sá se̱rmi ije ra.
Yi wa̱ ka yis shka̱l da, ije wa̱ ka yis ktä wao̱nak. Jí kte ssënak bas wa̱ je rä ka yis ktä kuna, ata je rä Sa Ká yis patkäkté je ne ktä.
“Yis te je sha bas ia̱ yis kaldu ji̱a bas sha̱na ra.
Ata Sa̱tsa̱tkäk, ale Wikblu Sikina patkenak ji̱a Sa Ká wa̱ yis kie ja̱mi, je te bas je̱r ku̱emi ji biköle wà, ñaebä ite bas je̱r ja̱we̱mini ji biköle yile yis wa̱ bas ia̱ jeska.”
“Yis te ssëne baa ju̱eke̱ta̱na bas ia̱. Jishtä yis ssër baa käi yie bas ia̱ ime̱ke̱. Je ssëne baa me̱nak yis wa̱ bas ia̱, ka je rä jishtä ka̱jiska ji tso̱ te sä ssëwe̱ baa käi kuna. Jekäi ke bas je̱r iana, ke bas suana.
Yis te isha bas ia̱ yis maju̱, ata yis däni bas wäki̱ka, je ssa bas te. Ikuna rä bas wa̱ yis shka̱l da, jera yis maju̱ Sa Ká wäki̱ka te bas ssëwe̱mi rä a̱naa, je rä Sa Ká rä yis tsa̱ta ki̱ka.
Jí kje ra yie je sha bas ia̱, ka je o̱rba yika; je rä mika̱ je o̱na ra, bas wa̱ yis biketsäklä.”
“Ka yis ktä ji̱a jaree bas da, ka̱jiska tsa̱ku̱i daju̱ kja ki̱ka. Ka je tu̱nakka̱ yis ki̱ka.
Ata je rä ka̱jiska wa wa̱ isu̱aklä yis wa̱ Sa Ká shka̱l, ñakäi jishtä Sa Ká te yis paka iwa̱k ra, jekäi yie iwe̱ke̱. “Jekäi bas ñajöka̱, sä shkä.”

15

“Yis ne rä uva kicha si̱ rä. Yis Ká ne rä uva kicha pasu̱ak rä.
Jekäi bena ijula tkelewa̱ yis ja̱mi ka wänak kuna shtä, jewa tie tuleke̱ksa̱ ite. Ata ijula wänak shtä, jewa bäi we̱ke̱ ite iwänaklä ki̱ta.
Jekäi bas dä ijula bäile kja, kte yile yis wa̱ bas ia̱ oloi ja̱mi.
Bas se̱no balewa̱ yis ja̱mi, jera yis se̱rmi balewa̱ bas ja̱mi. Ka ijula wänak je̱r wà, ata je shena rä se̱nak balewa̱ ikicha ja̱mi. Je su̱ta ka bas se̱ne balewa̱ yis ja̱mi ra, jera ka bas wänak.
“Yis ne rä ikicha rä, bas dä ijula. Yi se̱r balewa̱ yis ja̱mi ra, ñakäi yis dä balewa̱ ije ja̱mi ra, jera je wärmi ta̱i. Ata bala butsäle yis yika ra, ji a̱ni ka o̱nak bas ia̱.
Yi ka se̱ne balewa̱ yis ja̱mi ra, je rä ju̱nakksa̱ ka kianak ji̱a ijula ye. Je rä ssi̱nakwa̱ kita̱nakni tulunakka̱ yökö ki̱ka dälänakwa̱.
“Bas se̱r dä balewa̱ yis ja̱mi ra, ñakäi yis ktä tso̱ rä balewa̱ bas ja̱mi ra, ji sherke̱ bas ki̱ käi je kiö bas ku̱, jera je o̱rmi bas ia̱.
Bas wäna ta̱i ra, je wà bas te ikjashemi bas dä yis wa̱ dulanak wa. Je wà yis Ká oloi karmika̱.
Jishtä Sa Ká wa̱ yis shka̱l, je su̱ta yis wa̱ bas shka̱l. Jekäi bas se̱no balewa̱ yis wa̱ bas shka̱l ja̱mi.
Yis wa̱ ji yile o̱nak wawá̱ bas te ra, bas se̱rmi balewa̱ yis wa̱ bas shka̱l ja̱mi, jishtä yis Ká wa̱ ka̱wei me̱le yis ia̱ je wawá̱ yie, je ki̱ka yis se̱r dä balewa̱ ije wa̱ yis shka̱l ja̱mi käi.
“Yie jekäi isha bas ia̱ je rä bas ssënaklä a̱naa, yis käi, ñakäi bas ssënaklä a̱naa wa̱ si̱.
Jikäi yie bas pake iwa̱k rä: Bas ñashka̱li̱blö, jishtä yis te bas shka̱li̱bla käi.
Sa̱ je̱k ju̱aksa̱ duäkwa̱ sa̱ wa̱ shka̱ta wa ki̱, jera je tsa̱ta ka sa̱ ia̱ ñashka̱li̱blenak ji̱a.
Ji sheke̱ta̱na yis te je wá̱ bas te ra, bas dä yis wa̱ shka̱ta wa.
Ka jira yie bas kie kuna ji̱a kjanaklä wa ni. Ka irä jiye kuna ta, kjanaklä wa wa̱ ka iju̱ñer ji we̱ke̱ iblui te rä käi. Ata yie bas kie rä yis wa̱ shka̱ta wa ni, ji biköle yile yis ká wa̱ je ssa yis te, je shani yie bas ia̱ je ki̱ka.
Ka bas wa̱ yis kolone kuna, ata yis ne te bas kuka rä, bas minaklä wänak; ñakäi je bas wärke̱ ka weikanakläwa̱ kuna. Jekäi ra ji kieke̱ bas te Sa Ká ia̱ yis kie ja̱mi käi, je ma̱klä iwa̱ bas ia̱.
Jikäi yie bas pakeke̱ iwa̱k rä: Bas ñashka̱li̱blö.
“Ka̱jiska tso̱ wa je̱r ki̱ bas iana ra, bas ku̱ iju̱ñopa säkätä ra yis ne iana ijewa je̱r ki̱ rä.
Bas kuna rä ka̱jiska wa ye ra, jewa te bas shka̱li̱blemi bas dä ijewa ja̱mi ki̱ka. Ata ka bas dä ka̱jiska wa kuna, ata ka̱jiska wa sha̱na yis wa̱ bas kolole, je ne ki̱ka ka̱jiska wa je̱r ki̱ bas iarke̱ rä.
Yis wa̱ bas ia̱ iyile: ‘Kjanaklä rä ka iblui tsa̱ta kuna’, jeska bas je̱r ja̱no. Ijewa te yis kukawa̱ weikanak ra, jera ite bas kukemiwa̱ weikanak je su̱ta. Jekäi jewa te yis ktä wawá̱ ra, jera ite bas ktä kukemi wao̱nak.
Ata ijewa te je biköle we̱mi bas ukä ja̱mi yis kie kju̱ei. Je rä ka iwa̱ yis patkäkté ju̱ñer ki̱ka.
“Ke yis döpa, ke yis ku̱ ijewa ia̱ ji shöpa ra, jera ka ijewa rä nui ta. Ata jira ka ijewa je̱k wetsäklei ji̱a ji yakei wakblele iwa̱ yika.
Yi te yis dokoitsawa̱ ra, je te yis Ká dokoitsawa̱ ñaebä.
Ke yis ku̱ ji ka o̱le kuna yi a̱ni wa̱ je wo̱pa ijewa sha̱na ra, jera ka ijewa rä nui ta kuna. Ata jira ijewa te je su̱a, jeiräta jewa te yis irä yis Ká irä je dokoitsa.
Je rä io̱nakläpa jishtä kte tso̱ ijewa ka̱wei ska yöle te ishe käi: ‘Jewa te yis dokoitsawa̱ ka ji a̱ni wata ki̱.’
“Ata Sa̱ Tsa̱tkäk deju̱ ra, je te yis ktei shemi. Je patkemi yis te bas ia̱. Je me̱mi Sa Ká te. Je rä iwikblu ktäk bulee, je daksa̱ju̱ rä Sa Ká ska.
Ñakäi bas te yis ktei shemi. Ka irä jiye kuna ta, bas kja yis da säkätä ska bite rä jira kje ki̱ka.

16

“Yie jekäi isha bas ia̱ ka bas wäbuta̱nakläwa̱ kuna.
Ijewa te bas tulemiksa̱ ñapaktäklä jui ska, ñakäi ike̱i dämiwa̱ ji̱a mika̱ yilé te bas ktawa̱ ra, ijewa te ibiketsemi rä ite Säkeklä ne kja̱nei we̱ke̱ rä.
Ite jekäi iwe̱mi ka iwa̱ Sa Ká ju̱ñer ki̱ka, ñakäi ka iwa̱ yis ju̱ñer ki̱ka.
Jekäi yis te je ktei sha bas ia̱, je rä mika̱ je ke̱i dewa̱ ra, bas je̱r ja̱naklä yis wa̱ iyile bas ia̱ ska. “Ka yis wa̱ je yine bas ia̱ säkätä ra, yis katke ji̱a bas sha̱na ki̱ka.
Ata jira yis maju̱mi yis patkäkté wäki̱. Jeiräta bas sha̱na yi a̱ni wa̱ ka ichakane yis ia̱: ‘¿Maka ma maju̱ rä?’
Ata bas je̱r ianacha̱wa̱ yie isha jekäi ki̱ka.
Ata yis te kte si̱ she mar bas ia̱: Yis maju̱ni je rä kianak bas ia̱. Ka irä jiye kuna ta, ka yis minene ra, ka Sa̱ Tsa̱tkäk däkju̱ bas ska. Ata yis mineju̱ ra, jera yie ipatkemi bas ia̱.
Jekäi ije de ra, jera ite ka̱jiska wa ia̱ ikjashemi ijewa rä nui ta, ñakäi ji wämo kjashemi ite iia̱, ñakäi ktei wabiketsaneksa̱ je kjashemi ite iia̱.
Ka irä maikäi kuna ta, ijewa rä nui ta, je juermi ka iwa̱ yis biketsane ki̱ka.
Ñakäi ji wämo juermi yis maju̱mi Sa Ká ska je ki̱ka, jekäi ka bas wa̱ yis su̱nak ji̱a.
Ñakäi ktei wabiketsaneksa̱ juermi, ka̱jiska tsa̱ku̱i rä ktei wabiketsaleksa̱ e̱ná ki̱ka.
“Yis wa̱ itso̱ ji̱a ta̱i yinak bas ia̱, ata jí kje ra ka bas täki ta iwä kukäk.
Ata mika̱ iwikblu ktäk bulee si̱ dewa̱ ra, jera ite bas je̱r ku̱emi ji rä iyina si̱ biköle wà. Ka irä maikäi kuna ta, ka iwa̱ ji yinak iwakei je̱r wà kuna, ata ji ssa ite käi je biköle shemi ite, ñakäi ji dämi ji̱a sa̱ ki̱ka je bata shemi ite bas ia̱.
Je te yis oloi kemika̱. Ka irä maikäi kuna ta, ji tso̱ yis wa̱ je kukemi ite yinakni bas ia̱.
Ji tso̱ Sa Ká wa̱ je biköle rä yis cha. Je ne ki̱ka yie isha rä je iwikblu te ji tso̱ yis wa̱ je kukemi yinakni bas ia̱.
“Jirä berbena ra ka bas wa̱ yis su̱nak ji̱a, ata je itä ska berbena ra bas te yis su̱emini.”
Jera iwa̱ dulanak wa sha̱ te ichaka ñaia̱: —Je ite isha: ‘Jirä berbena ra ka bas wa̱ yis su̱nak ji̱a, ata je itä ska berbena ra bas te yis su̱emini’, ¿jiräni je wà rä na? Ñakäi ite isha: ‘Yis maju̱mi Sa Ká ska,’ ¿jiräni je wà rä na?
Jekäi ite ichaka ñaia̱: —¿Je berbena sheke̱ ite je wà rä jiräni na? Ji sheke̱ ite je ia̱ ka sa̱ je̱r ko̱ne.
Jesús je̱r ku̱a ite ijewa te ichakakle iki̱ka. Je ki̱ka ite isha ijewa ia̱: —Je yie isha: ‘Jirä berbena ra ka bas wa̱ yis su̱nak ji̱a, ata je itä ska berbena ra bas te yis su̱emini’, ¿je ne chakeke̱ bas te ñaia̱ rä na?
Kte si̱ kte si̱ wà yie ishe bas ia̱, bas ji̱ami bas kjoyirmi, ata ka̱jiska wa ssërmi a̱naa. Jekäi bas je̱r iarcha̱miwa̱, ata je je̱r iane rä tse̱nakju̱mi, jekäi bas je̱r ssërmini a̱naa.
Mika̱ alaklä wa jula wako̱r mar da, jera ije̱r iarke̱ ike̱i dewa̱ ki̱ka. Ata mika̱ iyaba su̱a ra, ka ije̱r ja̱r kuna ji̱a idua ska, je rä iyaba ko̱na te issëwa̱ni a̱naa ki̱ka.
Je su̱ta jira bas je̱r ianacha̱wa̱, ata yie bas su̱emini, jera bas ssërmini a̱naa. Jekäi yi a̱ni ia̱ je ssëne a̱naa ka tse̱nak ju̱nami kuna bas yika.’
“Je ke̱i wà ka bas wa̱ ji chakanak ji̱a yis ia̱ a̱ni. Kte si̱ kte si̱ wà yie ishe bas ia̱, ji kia bas te yis kie ja̱mi Sa Ká ia̱ käi, je me̱mi ite bas ia̱.
Ka bas wa̱ ji a̱ni kirba yis kie ja̱mi, ata bas ku̱ ji kiö, jera je dämiksa̱ bas ia̱, bas ssënaklä a̱naa wa̱ si̱.
“Yie ji paka jile she ja̱mi, ata ike̱i dämiwa̱ ka yis ktäklä kuna ji̱a jile she ja̱mi, ata yis te Sa Ká ktei pakemi bulee.
Je ke̱i wà bas te jile kiemi yis kie ja̱mi. Ka yie ishe yis ka̱kiämi Sa Ká ia̱ bas säkei ye ni.
Ka irä jiye kuna ta, Sa Ká wakei wa̱ bas shka̱l bas wa̱ yis shka̱l ki̱ka, ñakäi bas te ibiketsa yis dar dä Säkeklä ska je ki̱ka.
Yis bite Sa Ká ska je deju̱ ka̱jiska, ata ka̱jiska jeke̱wa̱ yie, jekäi yis maju̱ni Sa Ká ska.”
Jera iwa̱ dulanak wa te isha: —Jirje ba te isha rä bulee ka jile she ja̱mi kuna.
Ba wa̱ ji biköle ju̱ñer, je te jira sá je̱r ku̱a. Ñakäi ka jiye ba ki̱ yi sher kuna ba wächakewa̱k, je te jira sá je̱r ku̱a. Ata je ba te isha wà sá te ibiketse ba dar dä Säkeklä ska.
Jera Jesús te ichaka ijewa ia̱: —¿Jí kjepa bas te yis biketsa rä na?
¡Issö! Hora däke̱wa̱ je dewa̱ kja bas butsa̱na tuläklämi ekla ekla, maka bas mar käi. Jekäi bas te yis jemiwa̱ta̱na eklabä, ata ka yis a̱ta̱nak eklabä, je rä Sa Ká kaldu yis da ki̱ka.
Yie jekäi isha bas ia̱ bas ssënaklä baa bas dä yis ja̱mi ki̱ka. Ka̱jiska bas weikarmi ta̱i, ata bas je̱r ssëno täkii. Ka irä jiye kuna ta, yis dä tu̱leka̱ ka̱jiska ji tso̱ je ki̱ka.

17

Jesús te je sha e̱ná ra, jera iwä kaka̱ ka̱jöir te isha: “Papá, ike̱i dewa̱ e̱ná. Ba ku̱ ba yaba oloi köka̱, je ba yaba wa̱ ba oloi käkläka̱.
Ba te ka̱wä ma̱ ije ia̱ ditsä biköle ju̱ñaklä, je rä iwa̱ se̱ne jekjeye ma̱klä ba wa̱ me̱le ije ia̱ wa biköle ia̱.
Jí ne rä se̱ne jekjeye rä, je rä ijewa ñayitäklä ba Säkeklä si̱ eklabä ja̱mi, ñakäi Jesucristo patkeleté ba wa̱ je ja̱mi.
“Yie ba oloi kaka̱ ka̱jiska. Ji ma̱ ba te yis ia̱ o̱nak je e̱wa̱wa̱ yis te.
Jekäi Papá, jira ba ku̱ yis oloi köka̱ni ba wakei ra jishtä yis dä oloi kaleka̱ ba ra ka̱jiska ka yörksa̱ba yika käi.
“Ditsä ma̱ ba te yis ia̱ ka̱jiska wa sha̱na, jewa ia̱ yie ba kie paka. Ijewa rä ba cha; jewa ma̱ ba te yis ia̱, jekäi ijewa te ba ktä wawá̱.
Jira ijewa wa̱ iju̱ñer ji biköle me̱le ba wa̱ yis ia̱ je dar dä ba ska.
Ka irä jiye kuna ta, ba te yis ia̱ kte ma̱, je ma̱ni yis te ijewa ia̱. Ijewa te je kuka, ijewa je̱r ku̱a ite si̱ yis bite rä ba ska, jekäi ijewa te ibiketsa ba ne te yis patkaté rä.
“Yis ka̱kiäke̱ rä ijewa ki̱ka. Ka yis ka̱kiä kuna rä ka̱jiska wa ki̱ka kuna. Ata yis ka̱ kieke̱ rä ba wa̱ me̱le yis ia̱ wa ki̱ka, jewa rä ba cha ki̱ka.
Ji rä yis cha je biköle rä ba cha, ji rä ba cha je biköle rä yis cha. Jewa ja̱mi yis oloi kanaka̱.
“Ka yis kätkäk ji̱a ka̱jiska, ata ijewa käjäklämi ji̱a ka̱jiska, jekäi yis maju̱mi ba ska. Papá sikina si̱, ba ku̱ ijewa kjänanopa ba kie me̱le ba wa̱ yis ia̱ je oloi ja̱mi, ijewa däkläwa̱ etka yebä jishtä saje wa rä etka yebä käi.
Yis kja ijewa sha̱na ka̱jiska ra, jera yis te ijewa kjänana ba kie me̱le ba wa̱ yis ia̱ je oloi ja̱mi. Yis te ijewa wetsa, jekäi jewa mane a̱ni ka weikanewa̱ kuna, ata ekla bitele weikanakwa̱ je ebä ne weikanawa̱ rä. Je rä io̱nakläpa kte yöle kalme te ishe käi.
“Jira yis maju̱ ba wäki̱. Je ki̱ka yie jí sheke̱ ka̱jiska ka yis miju̱ba yika ijewa ssënaklä a̱naa wa̱ si̱ ije̱r ska, jishtä yis ssëna a̱naa wa̱ si̱ käi.
Yie ba ktä ma̱ ijewa ia̱. Ata ka̱jiska wa te ijewa dokoitsa ka ijewa rä ka̱jiska wa kuna ki̱ka, jishtä ka yis dä ka̱jiska wa kuna käi.
Ka yis ka̱kiä kuna ba wa̱ ijäkläksa̱ ka̱jiska, ata ba wa̱ ikjänanaklä ale yakei si̱ wakei yika.
Ka ijewa rä ka̱jiska wa kuna, jishtä ka yis dä ka̱jiska wa kuna käi.
Ba ku̱ ijewa siki tewo̱ ji rä iyina si̱ wà, ba ktä rä kte si̱.
Jishtä ba te yis patkaté ka̱jiska wa sha̱na, jekäi ñaebä yis te ijewa patkami ka̱jiska wa sha̱na.
Jekäi ijewa bata ki̱ka yis je̱k ju̱ake̱ksa̱, je rä ijewa siki tenaklä ji rä iyina si̱ wà.
“Ka yis ka̱kiä kuna ijewa ebä ki̱ka, ata ijewa te sa pakteke̱ oloi ja̱mi yi dämiwa̱ ji̱a yis biketsäk ye, jewa ki̱ka ñaebä yis ka̱ kiäke̱,
ijewa biköle däkläwa̱ etka yebä, ijewa däkläwa̱ saje wa ja̱mi, jishtä Papá ba rä yis ja̱mi, ñakäi yis dä ba ja̱mi käi. Je rä ka̱jiska wa wa̱ ibiketsäklä ba ne te yis patkaté rä.
Ba wa̱ yis ia̱ oloi me̱le je ma̱ yie ijewa ia̱, ijewa däkläwa̱ etka yebä jishtä saje wa rä etka yebä käi.
Yis dä ijewa ja̱mi, ba rä yis ja̱mi, je rä ijewa däkläwa̱ etka yebä si̱. Je rä ka̱jiska wa wa̱ isu̱aklä ba ne te yis patkaté rä, ijewa wa̱ isu̱aklä ba wa̱ ijewa shka̱l jishtä ba wa̱ yis shka̱l käi.
“Papá, je me̱le ba wa̱ yis ia̱ wa, sherke̱ yis ki̱ se̱nakña yis da mai yis kätkä ska, je rä ijewa wa̱ yis oloi su̱aklä. Je oloi rä me̱le ba wa̱ yis ia̱. Ka irä jiye kuna ta, ba wa̱ yis shka̱l ka̱jiska ka yörksa̱ba yika.
Papá wämo si̱, yi ba rä je ia̱ ka̱jiska wa ka je̱r ko̱ne. Ata yi ba rä je te yis je̱r ku̱a, ñakäi jí wa je̱r ku̱a ite ba ne te yis patkaté rä.
Yie ijewa je̱r ku̱a ba kie wà, jekäi yie ijewa je̱r ku̱emi ji̱a je wà, je rä ijewa ñashka̱li̱bläklä, jishtä ba wa̱ yis shka̱l käi, ñakäi yis däkläwa̱ ijewa ja̱mi.”

18

Jesús te je sha e̱ná ra, imineju̱mi iwa̱ dulanak wa ra diklä dochoi kie Cedrón a̱mi kata däkmi mai kal yäkä wäbala je̱le bäklä ska, je na ikjawa̱ju̱ iwa̱ dulanak wa ra.
Judas, ale Jesús ju̱akksa̱ ikukäkwa̱ wa ia̱, je wa̱ je ke̱i rä su̱le, je ne ska Jesús ñatapawa̱ ka̱raa iwa̱ dulanak wa ra rä ki̱ka.
Jeska Judas deju̱ guardia eyaka wa wäkse, ñakäi Templo kjänanak wa patkele chui tsa̱ku̱i wa wa̱, fariseo wa wa̱ jewa wäkse, tsi̱ni ta, kal bata wäkaleka̱ ta, ñakpäklä ta.
Ata Jesús wa̱ iju̱ñer kja jibä o̱rmi iukä ja̱mi biköle käi, je ki̱ka imineju̱ ijewa wäki̱ka te ichaka ijewa ia̱: —¿Yi yuleke̱ bas te rä?
Jera ijewa te ikúka: —Jesús Nazaret wa. Jera ite isha: —Yis ne irä. Judas ale iju̱akksa̱ kalduña ijewa ra.
Jesús te isha ijewa ia̱ yis ne irä ra, jera ñawäsaka iñasikani shäbeka jolonacha̱wa̱ i̱ski̱.
Jera ite ichakani ijewa ia̱: —¿Yi yuleke̱ bas te rä? Jera ijewa te ikúka: —Jesús Nazaret wa.
Jera ite isha: —Yis te isha yis ne irä. Jekäi bas te yis yuleke̱ ra, jí wa jöwa̱ minakjulu bitaba.
Ite jekäi isha io̱naklä jishtä iwakei wa̱ iyile käi: “Ba wa̱ me̱le yis ia̱ wa mane a̱ni ka weikanewa̱ kuna yis ukä ja̱mi.”
Simón Pedro wa̱ espada shkä, je sikaksa̱ ite, je wà ite chui wa tsa̱ku̱i kjanaklä bika, ikukä wämo tia ju̱ami. Je kjanaklä kie rä Malco.
Jera Jesús te isha Pedro ia̱: —Ba espada patköwa̱ni ikjuä na. Sa Ká ne te yis ia̱ copa cha̱te ra, ¿ka irä yis ka̱wä ta je yäkwa̱ na?
Jera je guardia eyaka wa irä, itsa̱ku̱i irä, Templo kjänanak wa patkele Judío wa wa̱ irä, jewa te Jesús kukawa̱ mu̱awa̱,
je minetse̱ iwa̱ säkätä rä Anás wäki̱, je rä Caifás nuakji ki̱ka. Jera je Caifás ne rä je año wà ra chui wa tsa̱ku̱i rä.
Je ne wa̱ iyile Judío wa ia̱: “Bäi si̱ rä eklabä me duäwa̱ saje wa biköle säkei ye” ni rä.
Simón Pedro irä Jesús wa̱ dulanak el irä, jewa minejulu iitä ki̱. Je iel dä su̱le chui tsa̱ku̱i wa̱. Je ki̱ka je kjawa̱ju̱ Jesús da chui wa tsa̱ku̱i juitä ki̱.
Ata Pedro a̱ta̱na juitä kjätkeleksa̱ kjä ska. Jera je iel dulanak Jesús wa̱ je rä su̱le chui tsa̱ku̱i wa̱, je deksa̱ju̱ te ka̱kia busi ikjä kukäk ia̱. Jera ite Pedro kiawa̱ ija̱rka.
Jera je kjanaklä ikjä kukäk te ichaka Pedro ia̱: —¿Ka ba rä ije wa̱ dulanak wa sha̱ ekla kuna na? Jera ite isha: —Ka yis dä jewa kuna.
Jeska kjanaklä wa irä, Templo kjänanak wa irä, jewa wa̱ yökö wäkar katke ka̱ tse̱li ta̱i ki̱ka, jeska ijewa tapar tso̱ klä ki̱ bának. Je ra Pedro bár kalduña ijewa ra.
Chui wa tsa̱ku̱i te Jesús wächakewa̱ iwa̱ dulanak wa ki̱ka irä ika̱ju̱ñe ki̱ka irä.
Jera Jesús te ikúka: —Yis te ji sha ka̱jiska wa ia̱ biköle wäkata ska. Del yis te sa pakta rä ñapaktäklä jui ska, ñakäi Templo ska. Jeska rä Judío wa biköle ñatapawa̱klä. Ka yis wa̱ ji a̱ni yine rä jaki käi kuna.
Jera ¿jiye ba te yis wächakewe̱ na? Manele wa̱ yis ktä rä ssënak, ijewa ia̱ ichakö jiräni yis wa̱ iyile rä. Ijewa wa̱ iju̱ñer ji ni yis te isha rä käi.
Ite jekäi isha ra, jera Templo kjänanak wa ekla kaldu jeska, je te Jesús kpa jula wà te isha iia̱: —¿Jiye ba te chui wa tsa̱ku̱i kúke jekäi rä na?
Jera Jesús te ikúka: —Yis te isha rä yakei ra, ishö yis ia̱, ¿ji sha yis te yakei rä na? Ata yis te isha rä bäi ra, ¿jiye ba te yis kpa na?
Jera Anás te ipatkami mo̱lewa̱ chui wa tsa̱ku̱i Caifás wäki̱.
Je dälei ja̱mi Pedro bár kaldu yökö kjä ja̱mi, jera jeska tso̱ wa te isha iia̱: —¿Ka ba rä ije wa̱ dulanak wa sha̱ ekla kuna na? Jera ite iblawa̱ te isha: —¡Ka yis dä jewa kuna!
Chui wa tsa̱ku̱i kjanaklä ekla, je rä ale Pedro wa̱ kukä teleju̱mi je saka wa, je te iwächakewa̱: —¿Ka ba ne su̱a yis te kal yäkä wäbala na Jesús da rä na?
Jera Pedro ka̱yuawa̱ni. Jera je wäsaka oshkoro a̱naka̱.
Ñerä ka̱ñir dawa̱ kja ra, Caifás ska ijewa wa̱ Jesús minetse̱ Pretorio ska. Ata ka ijewa minenewa̱ Pretorio na. Je rä ka ijewa ianacha̱kläwa̱ kuna ñá ye, je rä ijewa wa̱ Säktäkwa̱ Bakleju̱ ke̱i kjewa̱klä je kätäkläña.
Je ki̱ka Pilato deksa̱ju̱ ijewa wäki̱ te isha: —¿Ji kju̱ei bas te jí ekla kjatieke̱ rä na?
Jera ijewa te ikúka: —Ke ije kuna ji yakei wakbläk ra, ka sá wa̱ idenetse̱ bä wäki̱.
Jera Pilato te isha ijewa ia̱: —Bas wakwa ku̱ itso̱mi ktei wabiketsöksa̱ bas wakwa ka̱wei ja̱mi. Jera Judío wa te isha iia̱: —Ata ka sá ia̱ ka̱wei kuna yi a̱ni ktäkläwa̱.
Je sha ijewa te je rä io̱naklä jishtä Jesús wa̱ iyile käi. Je sha ite rä iju̱ñenaklä jishtä iduämiwa̱ rä käi.
Jera Pilato minewa̱ju̱ni Pretorio na. Jeska ite Jesús kiami iwäki̱. Jera ite isha iia̱: —¿Ba ne rä Judío wa Tsa̱ku̱i rä na?
Jera Jesús te ikúka: —¿Je ba te ichaka biketsa rä ba wakei te na, ata kju̱awa te ma ia̱ yis paka rä na?
Jera Pilato te ikúka: —Ka yis dä Judío wa kuna. Ata ba wakei ke̱i ska wa irä, chui tsa̱ku̱i wa irä, jewa ne te ba ju̱aksa̱ yis ia̱ rä. ¿Jera ji wá̱ ba te rä na?
Jera Jesús te ikúka: —Yis dä sa̱ tsa̱ku̱i ka je ke̱i rä ka̱jiska kuna. Ata yis kuna sa̱ tsa̱ku̱i ye ka̱jiska ra, jera yis tsa̱tkäk wa kju̱atkämi ka yis ju̱nakläksa̱ kuna Judío wa ia̱. Ata yis dä sa̱ tsa̱ku̱i ka je ke̱i rä ka̱jiska kuna.
Jera Pilato te isha iia̱: —¿Jera iyina si̱ ba rä sa̱ tsa̱ku̱i na? Jera Jesús te ikúka: —Ba te ishe yis dä sa̱ tsa̱ku̱i. Ata je ne ye yis ko̱na rä, ñakäi je ne ye yis de ka̱jiska rä, je rä yis wa̱ ji rä iyina si̱ ktei shäklä. Jekäi mane wa rä ji rä iyina si̱ ja̱mi wa biköle te yis ktä ssëke̱.
Jera Pilato te ichaka Jesús ia̱: —¿Jibä rä ji rä iyina si̱ rä na? Ñerä Pilato te jekäi isha e̱ná ra, ideksa̱ju̱ni Judío wa wäki̱ te isha ijewa ia̱: —Yis wäna ijuer ka irä nui ta a̱ni.
Ata bas wädular dä Säktäkwa̱ Bakleju̱ ke̱i kjewe̱ sha̱na yis te sä wätelewa̱ wa sha̱ ekla wäyeksa̱ni bas ia̱. ¿Jekäi bas ki̱ yis shena Judío wa Tsa̱ku̱i wäyäkksa̱ni bas ia̱ na?
Ata ijewa te ishani täkii: —Ke je ju̱aksa̱ni, ata Barrabás ne ju̱oksa̱ni rä. Je Barrabás dä sa̱ ki̱ssäk iwa̱ sä ji jakibläklä.

19

Jekjepa Pilato te Jesús patkami buka̱nak ksabata wà.
Jera guardia wa te dika butra corona ye tkaka̱ itsa̱ku̱ ki̱ka, jekäi ite shönak je̱k ki̱ siöö yëna shuaka̱ iki̱.
Jera ijewa ñasikäke̱wa̱ jirä jirä iwäja̱mi te isheke̱ iia̱: —Judío wa tsa̱ku̱i, ma se̱nopa ji̱a maitjä. Ñakäi ite itieke̱ jula wà.
Jekjepa Pilato deksa̱ju̱ni Judío wa wäki̱ka te isha ijewa ia̱: —¡Jikäi issö! Yis ma itsa̱kksa̱ bas wäki̱ bas je̱r ko̱naklä yis ia̱ ra ka irä nui ta.
Jera Jesús deksa̱ju̱ dika butälewa̱ corona ye tkeleka̱ itsa̱ku̱ ki̱ka, pajielewa̱ shönak je̱k ki̱ so̱lo̱o̱ siöö yëna wà. Jera Pilato te isha Judío wa ia̱: —Isu̱o, jí ne rä ije rä.
Jera chui tsa̱ku̱i wa irä, Templo kjänanak wa irä, te Jesús su̱a ra, jera ijewa kjoyina täkii: —¡Iwätiöka̱ cruz ja̱mi! ¡Iwätiöka̱ cruz ja̱mi! Jera Pilato te isha ijewa ia̱: —Bas wakwa ku̱ itso̱mi wätenakka̱. Ata ka yis wäna ijuer ta nui ta irä käi.
Jera Judío wa te ikúka: —Sá wa̱ ka̱wei tso̱, je sá ka̱wei ja̱mi ra ikiana duäkwa̱, ije̱k sha irä Säkeklä yaba ni ki̱ka.
Pilato te je ssa ra, isuanawa̱ ki̱ta.
Je ki̱ka ite Jesús tsa̱miwa̱ni etäbä kicha Pretorio na. Jeska ite ichaka Jesús ia̱: —¿Mai ba dar dä? Jera Jesús wa̱ ka ikúkane.
Je ki̱ka Pilato te isha iia̱: —¿Ka bä ktä yis da na? ¿Ka ba wa̱ iju̱ñer yis ia̱ ka̱wä tso̱ bä yäkläksa̱ iräle, bä wätiäkläka̱ cruz ja̱mi iräle na?
Jera Jesús te ikúka: —Ke ba ia̱ ka̱wä me̱nopa ka̱jöir skaté ra, ka ba ia̱ ji o̱nak yis ia̱. Je ne ki̱ka yis ju̱akksa̱ ba ia̱, je rä nui ta ba tsa̱ta.
Jeska ra Pilato te ibiketsami maikäi ra ite Jesús yemiksa̱ kjermita. Ata Judío wa te isha täkii Pilato ia̱: —¡Ba te ije yaksa̱ni kjermita ra, ka ba rä César ja̱mi kuna! ¡Yi je̱k kukäke̱ sa̱ tsa̱ku̱i ye ra, jewa mar dä César bolki ye!
Ñerä Pilato te je ssa ra, ije te Jesús tsa̱ksa̱ ju shäbeka. Jekäi ije̱tkawa̱ iwa̱ sä ktei wabiketsäkläksa̱ ska. Je juitä kie rä Wätele Jak Wa ni. Hebreo wa ktä wà je kie rä Gábata ni.
Je día rä jile wa̱klä Säktäkwa̱ Bakleju̱ ke̱i kjewe̱ mar yika. Jera ka̱wä rä las doce käi. Jera Pilato te isha Judío wa ia̱: —¡Jí bas tsa̱ku̱i su̱o!
Jera ijewa kjoyina täkii: —¡Iweiköwa̱! ¡Iweiköwa̱! ¡Iwätiöka̱ cruz ja̱mi! Jera Pilato te ichaka ijewa ia̱: —¿Jera yis kiana bas tsa̱ku̱i wätiäkka̱ cruz ja̱mi na? Ata chui tsa̱ku̱i wa te ikúka: —Ka sá wa̱ sa̱ tsa̱ku̱i saka kuna, ata César ebä.
Jera ite iju̱aksa̱ ijewa ia̱ wätenakka̱ cruz ja̱mi. Jekäi ijewa te Jesús tsa̱mi.
Jera iwakei wa̱ icruz minetse̱ demi ka̱ kie Sa̱tsa̱ku̱ Chichei Ke̱i ska, (Hebreo wa ktä wà je kie rä Gólgota ni).
Jeska ijewa te iwätiaka̱ cruz ja̱mi. Ditsä saka bol wätena tulaka̱ña ije ra cruz saka ja̱mi, ekla ijula wämo kja̱ne, ekla ijula shule kja̱ne. Ata Jesús dä ijewa moska.
Jera Pilato te kte yua wätia tka cruz ja̱mi itsa̱ka, je yöle te ishe rä: “Jesús Nazaret wa, Judío wa Tsa̱ku̱i.”
Jesús wätenaka̱ rä jukläyäkä ska ra alemana. Je ne ki̱ka Judío wa chu̱li̱i̱ te je kte yöle katke su̱a. Je yöle rä Hebreo wa ktä wà, Latín wà, Griego wa ktä wà.
Je ki̱ka Judío wa chui tsa̱ku̱i wa te isha Pilato ia̱: —Ke iyua: ‘Je rä Judío wa tsa̱ku̱i’, ata iyuö rä: ‘Jí te isha yis dä Judío wa tsa̱ku̱i’ ni.
Jera Pilato te ikúka: —Yis te iyua e̱ná, tsu itso̱ jekäi.
Guardia wa te Jesús wätiaka̱ e̱ná cruz ja̱mi ra, jera ijewa te ji jienak iwa̱ bala pja̱ iwakwa cuatro ja̱mi, däkksa̱ iwakwa ia̱ ekla ekla. Ata Jesús paiklä rä takärbe ka batsäle kuna, yöle etka yebä, wäbatsälemi wakwämi.
Je ne ki̱ka ijewa te isha ñaia̱: —Ke sa̱ ku̱ ikshatkawa̱; ata sa̱ ina su̱o jile wà sa̱ wa̱ isu̱aklä yi ia̱ idämiksa̱ rä ki̱ka. Je wá̱ ijewa te rä io̱naklä jishtä kte yöle kalme te ishe käi: “Jewa te yis sua bala pja̱ ñaia̱. Jewa inami jile wà isu̱aklä yi ia̱ yis paiklä dämiksa̱ rä ki̱ka.” Jera je su̱ta guardia wa te iwá̱.
Jesús a̱mi irä, ia̱mi el irä, María Cleofas se̱naklä irä, María Magdala wa irä, jewa kajali Jesús wätenaka̱ cruz ja̱mi ska.
Ñerä Jesús te ia̱mi su̱a ra, ñakäi iwa̱ dulanak shka̱ta iwa̱ kaldu ia̱mi ra je su̱a ite ra, jera ite isha ia̱mi ia̱: —Sa̱nu̱le nu̱lewa, je kaldu rä ba yaba.
Jera ite isha je iwa̱ dulanak ia̱: —A̱mi rä ma a̱mi. Jekäi je ke̱i skami iwa̱ dulanak te ikiawa̱ iwakei ju ska.
Je ukä ska Jesús je̱r ku̱a ite ra ji bena o̱na e̱ná. Jekäi kte yöle wao̱naklä ki̱ka ite isha: —Yis je̱r bánawa̱.
Jeska uva diä jäi tso̱ jile jui na pshii. Jekäi ijewa te je uva diä jäi wà esponja nu̱wa̱, je tkaka̱ ite hisopo bata ki̱, je tka ite Jesús kjä ja̱mi.
Jesús te je uva diä jäi kuya e̱ná ra, ite isha: —Io̱na e̱ná. Jera itsa̱ku̱ ja̱wa̱wa̱, jekäi ije̱k jawa̱ duäkwa̱.
Je día rä jile wa̱klä Säktäkwa̱ Bakleju̱ ke̱i kjewe̱ mar yika, je ki̱ka ka Judío wa ki̱ sä nu̱l shene a̱ta̱nak cruz ja̱mi je sábado wà, (je sábado rä dälätsalewa̱ e̱e̱na ki̱ka) ijewa te ka̱kia Pilato ia̱ iwa̱ ijewa klä pja̱cha̱kläwa̱ iduächa̱kläwa̱ nu̱l wäyä tuläkläksa̱ jeska.
Jera guardia wa minejulu jeka te bol tso̱ wäteletuläka̱ Jesús da je säkätä klä pja̱wa̱, je itä ki̱ iel ñaebä.
Ata idemijulu Jesús ska ra, ite isu̱a iduawa̱ e̱ná. Je ne ki̱ka ka iwa̱ iklä pa̱newa̱.
Ata guardia wa ekla te itka uka bata wà ipare na. Jera ñawäsaka pi irä diklä irä deksa̱ju̱ ñara.
Je su̱ak te je ktei she kate. Je te iktei she rä iyina si̱. Ije wa̱ iju̱ñer kte si̱ ne sheke̱ ite rä. Je rä bas wa̱ ibiketsäkläña.
Jekäi je biköle o̱na rä idäkläksa̱ jishtä kte yöle te ishe käi: “Ichichei mane a̱ni rä ka pa̱nakwa̱ kuna.”
Ñakäi iyöle etkä te ishe: “Iwa̱ tkeleksa̱ je ki̱su̱emi iwakwa te tsa̱na.”
Je itä ki̱ José Arimatea wa te Pilato ia̱ ka̱kia iwa̱ Jesús nu̱l tsa̱klämi. Je José rä je̱k patkele Jesús ja̱mi jakika, isuarke̱ Judío wa yika ki̱ka. Jekäi Pilato te ka̱ ma̱ iia̱, jera imineju̱ te inu̱l tsa̱mi.
Jera Nicodemo, ale delesta̱na tuina Jesús wäki̱ je demiña. Je wa̱ mirra irä áloes irä ji̱akaleka̱ je demi cien libra käi.
Jekäi ijewa bol te Jesús nu̱l butrawa̱ sua suruu wà ijalawa̱klä ja̱ma̱a̱ ra ñara, jishtä Judío wa wädular sa̱ nu̱l bläk käi.
Jesús wäteleka̱ cruz ja̱mi ska kal yäkä wäbala tso̱. Je kal yäkä wäbala ska sa̱ nu̱l bläklä kate spa̱na, je na yi a̱ni ka nu̱l blerba.
Je día rä Judío wa wa̱ jile wa̱klä sábado yika. Jera sábado dawa̱ju̱ kja irä ki̱ka, ñakäi je sa̱ nu̱l bläklä kate rä alemana ki̱ka, ijewa te Jesús nu̱l blacha̱ jeska.

20

Semana día säkätä wà aleji̱a ka̱ ji̱a yee ra, María Magdala wa demiju̱ sa̱ nu̱l bläklä ska. Ñerä ite isu̱a ra, jak sa̱ nu̱l bläklä kjäshtäklä tse̱na ju̱nami.
Jera itu̱namini Simón Pedro irä Jesús wa̱ dulanak el shka̱ta iwa̱ irä jewa wäki̱, te isha ijewa ia̱: —Ijewa te sa̱ nu̱l bläklä ska Säkekewa nu̱l tsa̱mi, ata ka sä wäna ijuene mai ijewa te iblani räle.
Jera Pedro irä Jesús wa̱ dulanak el irä jewa minejulu inu̱l blenawa̱ ska.
Je bol julunami ñara. Ata iel tu̱na rä Pedro tsa̱ta, demi säkätäba sa̱ nu̱l bläklä ska.
Jekäi ije̱k buawa̱ te isu̱a ra ibuträklä suruu ebä kalmeta̱na. Ata ka iminenewa̱ ija̱rka.
Jekjepa Simón Pedro demi iitä ki̱, kjawa̱ju̱ sa̱ nu̱l bläklä ja̱rka. Je te isu̱a ra, ibuträklä ebä kalme.
Ñakäi ite isu̱a ra, itsa̱ku̱ pabuträklä kalme ka ibuträklä ra kuna, ata pa̱lema kju̱awaka.
Jera Jesús wa̱ dulanak el ale demiju̱ säkätäba sa̱ nu̱l bläklä ska je kjawa̱ju̱ña ira. Je te isu̱a, jekäi ite ibiketsa iyina si̱ irä.
Jeiräta kte yöle wa̱ iyile ishena rä shki̱nakka̱ni dulecha̱wa̱ wa sha̱na, ka je ia̱ ijewa je̱r ko̱rba.
Jera je Jesús wa̱ dulanak wa bol bitejuluténi isaka wa tso̱ ska.
Jekäi María Magdala wa ji̱á kaldu sa̱ nu̱l bläklä ektaka. Je ji̱á kaldu ra, ije̱k buawa̱ ija̱r su̱ak.
Jera ite ángel wa su̱a bol pajiele sua suruu wà. Jewa kajali ñak ki̱ inu̱l me̱leka̱ ska, ekla itsa̱ku̱ kja̱ne, iel iklä kja̱ne.
Jewa te isha María ia̱: —Sa̱nu̱le nu̱lewa, ¿jiye ma ji̱ake̱ rä na? Jera ije te ikúka: —Ijewa te yis Säkekewaí tsa̱mi. Ata ka yis wa̱ iju̱ñer mai ite je blani räle.
Ite jekäi isha ra, ije̱k manewa̱ shäbeka. Jera Jesús kaldu su̱a ite, ata ka iwäna ijuene ije ne irä.
Jera Jesús te isha iia̱: —Sa̱nu̱le nu̱lewa, ¿jiye ma ji̱ake̱ rä na? ¿Yibä yuleke̱ ba te rä na? Ata María te ibiketsa ije rä je kal yäkä wäbala pasu̱ak. Je ki̱ka ite isha iia̱: —Säkekewa, ba ne te inu̱l tsa̱mi rä ra, ishö yis ia̱ mai ba te iblani rä yis wa̱ itsa̱kläténi.
Jera Jesús te isha: —¡María! Jera María je̱k manewa̱ni te isha iia̱ Hebreo ktä wà: —¡Raboni! (Je wà rä Sapaktäk.)
Jera Jesús te isha iia̱: —Yis jöwa̱. Ka irä jiye kuna ta, ka yis dämika̱ba Sa Ká wäki̱. Ata ma cho̱ yis el wa ia̱ ishäk: “Yis maka̱ju̱ yis Ká ska, bas Ká ska, yis Kekläí ska, bas Kekläí ska.”
Jekäi María Magdala wa mineju̱ Jesús wa̱ dulanak wa ia̱ ibata shäk, te isha ijewa ia̱: “Yis te Säkekewa su̱ani.” Jera ite ipaka ijewa ia̱ jiräni ije te isha iia̱ käi.
Ñerä je semana día säkätä tuir dawa̱ kja ra, iwa̱ dulanak wa tapar tso̱ ñakjätelecha̱wa̱, isuanacha̱wa̱ Judío wa yika ki̱ka. Jera plaa ra Jesús de kaldu ijewa sha̱ moska, te isha ijewa ia̱: —Bas ssënopa baa.
Ite jekäi isha ra, ite ijula irä ipare irä kjasha ijewa ia̱. Jekäi iwa̱ dulanak wa te Säkekewa su̱ani ra, ijewa ssëna a̱naa.
Jera Jesús te ishani ijewa ia̱: —Bas ssënopa baa. Jishtä Sa Ká te yis patkaté käi, je su̱ta yis te bas patkeke̱.
Ite jekäi isha ra, ite ijewa wäkju̱a te isha ijewa ia̱: —Wikblu Sikina döksa̱pa bas ia̱.
Bas te yi nui jawa̱ bitaba ra, je rä jalewa̱ bitaba Säkeklä wa̱. Jekäi ka bas wa̱ yi nui janewa̱ bitaba ra, ka je rä jalewa̱ bitaba kuna.
Jesús dasta̱na ra, Tomás ale doce wa sha ekla, kie etkä Ko̱lo̱ ni, je ka kaldu kuna ijewa ra.
Je ia̱ Jesús wa̱ dulanak wa saka te isha: —Sá te Säkekewa su̱ani. Ata Tomás te ijewa ia̱ isha: —Ka yis wa̱ ijula ki̱ clavo itäri su̱ne ra, ka yis julasku patkenewa̱ clavo itäri na ra, ka yis julasku patkenewa̱ ipare na ra, mik a̱ni ka yis wa̱ ikolonak kte si̱ ye.
Ñerä ocho día ukäki̱ Jesús wa̱ dulanak wa tapanawa̱ni etäbä kicha ju ja̱rka. Jera Tomás kalduña ijewa ra. Jera ju rä kjäitälewa̱, ata Jesús deju̱ je̱k duawa̱ ijewa sha̱na te isha ijewa ia̱: —Bas ssënopa baa.
Jera ite isha Tomás ia̱: —Bä julasku tköwa̱ jiska; yis jula su̱o. Bä jula siköte patköwa̱ yis pare na. Ke ba ku̱ ibiketsa ka irä iyina kuna, ata ibiketsö iyina si̱ irä.
Jera Tomás te ikúka: —¡Yis Säkekewaí, yis Kekläí!
Jera Jesús te isha iia̱: —Ba te yis su̱a ki̱ka ba te ibiketsa iyina si̱ irä. Ata, ¡yi wa̱ ka isu̱ne te ibiketsa iyina si̱ irä ra bäije jewa rä!
Jesús te jile saka wá̱ ta̱i ijuenaklä ye iwa̱ dulanak wa wäna, ata jewa ka yöne jí äyë ki̱ka.
Ata jí yöle rä bas wa̱ ibiketsäklä Jesús ne rä Säbäkäkksa̱ rä, je ne rä Säkeklä yaba rä, jekäi bas te ibiketsa ra, je rä bas se̱naklä kseka ije kie oloi ja̱mi.

21

Je ukä ki̱ Jesús je̱k kjashani etäbä kicha iwa̱ dulanak wa ia̱ tipä Tiberias kjä ja̱mi. Ije̱k kjasha rä jikäi:
Simón Pedro irä, Tomás kie etkä Ko̱lo̱ ni irä, Natanael dar Caná Galilea ke̱i ska irä, Zebedeo yabala bol irä, Jesús wa̱ dulanak wa saka bol irä, jewa tapar kajali ñara ra.
Ñerä Simón Pedro te isha ijewa ia̱: —Yis maju̱ nima kukäk. Jera ijewa te isha: —Sá marmiña ba ra. Jekäi iminemi ñajiaka̱ ko̱no na. Ata je tuinei wà ka iwa̱ nima kolone itjä.
Jera ka̱ñir dawa̱ kja ra, Jesús je̱k duawa̱ tipä kse̱i ki̱ka. Ata iwa̱ dulanak wa wäna ka ijuene Jesús ne irä.
Jera Jesús te ichaka ijewa ia̱: —Yabala, ¿ka sä ji kätäpa na? Jera ijewa te ikúka: —Kai.
Jera ite isha ijewa ia̱: —Bas kla ju̱omi ko̱no ektaka sä jula wämo kja̱ne. Jeska bas te ikukemi. Jekäi ijewa te iju̱ami je kja̱ne. Jera iwakolona ta̱i ka ijewa ia̱ isika̱nakka̱ kjekla.
Jera Jesús wa̱ dulanak shka̱ta iwa̱ te isha Pedro ia̱: —¡Säkekewa ne irä! Simón Pedro te issa Säkekewa ne irä ni ra, jera ite ipaiklä jiani plaa, irä je̱k payeleju̱mi ki̱ka. Jekäi ije̱tka ja̱wa̱mi diklä ki̱ka.
Ata iwa̱ dulanak saka bite ko̱no wäkseka. Jewa te nima kolona kla na sike dar iitä ki̱, jeska tipä kjä rä alemana cien metro kjena ki̱ka.
Iñajolowa̱ksa̱ tipä kjä ska ra, ijewa te isu̱a yökö wäkata katke, je ki̱ka nima kuka̱na kalme pan ra ñara.
Jera Jesús te isha ijewa ia̱: —Je bas nima kuka jirä sha̱ jöté.
Jera Simón Pedro je̱k jiacha̱ ko̱no ja̱rka te kla sikaksa̱ ka̱ pjota ki̱. Je na nima ta̱i ta̱i tso̱ pshii ciento cincuenta y tres. Je kjekla irä jeiräta ka kla butsa̱ne tkäwa̱ iia̱.
Jera Jesús te isha ijewa ia̱: —Bas kute yäkäk. Jera iwa̱ dulanak wa mane a̱ni wa̱ ka ichakäklei iia̱: “¿Yi ba rä na?”, iwa̱ iju̱ñer Säkekewa ne irä ki̱ka.
Jera Jesús deju̱ te pan kukawa̱, je wà ite ijewa chewa̱, jekäi ñaebä ite ichewa̱ nima wà.
Je ne rä Jesús shki̱leka̱ni dulecha̱wa̱ wa sha̱na ukä ska ra ije̱k kjasha deka̱ mañatäbä kicha iwa̱ dulanak wa ia̱ rä.
Ijewa yaká e̱ná ra, Jesús te ichaka Simón Pedro ia̱: —Simón, Jonás yaba, ¿ba wa̱ yis shka̱l jí wa tsa̱ta na? Jera Pedro te ikúka: —Säkekewa, jekäi irä. Ba wa̱ iju̱ñer yis wa̱ ba shka̱l. Jera Jesús te isha iia̱: —Jera yis oveja yabala pasu̱o ba ku̱.
Jera etäbä kicha Jesús te ichakani iia̱: —Simón, Jonás yaba, ¿ba wa̱ yis shka̱l na? Jera Pedro te ikúka: —Säkekewa, jekäi irä. Ba wa̱ iju̱ñer yis wa̱ ba shka̱l. Jera Jesús te isha iia̱: —Jera yis oveja wa kjänano ba ku̱.
Jera Jesús te ichakani iia̱ idäkläka̱ mañatäbä kicha: —Simón, Jonás yaba, ¿ba wa̱ yis shka̱l na? Jera Pedro je̱r ianawa̱, ite ichaka iia̱ mañatäbä kicha: “¿Ba wa̱ yis shka̱l na?” je ki̱ka. Jera ite ikúka: —Säkekewa, ba wa̱ ji biköle ju̱ñer. Ba wa̱ iju̱ñer yis wa̱ ba shka̱l. Jera Jesús te isha iia̱: —Jera yis oveja wa pasu̱o ba ku̱.
Kte si̱ kte si̱ wà yie ishe ba ia̱, ma ji̱a dulaklei ra, ba je̱k pajiäke̱ ma mike̱ maka ba shkakle käi; ata mika̱ bä dewa̱ säkibii ra, jera ba jula ji̱atkämi jekjepa kju̱awa te ba pajiemi ba tse̱mi mai ka bä shkakle ska.
Jesús te jekäi isha iju̱ñenaklä maikäi Pedro duämiwa̱ rä käi, je wà iwa̱ Säkeklä oloi käkläka̱. Jesús te je sha e̱ná ra, ite isha iia̱: —¡Sä shkä yis da!
Jera Pedro wämanewa̱ shäbeka te isu̱a Jesús wa̱ dulanak shka̱ta iwa̱ daju̱ ijewa itä wà. Je ne je̱k ku̱wa̱wa̱ Jesús je̱r bata ja̱mi ijewa yakata̱na ska ichakäk iia̱: “Säkekewa, ¿mane te ba ju̱emiksa̱ ba kukäkwa̱ wa ia̱ rä na?”
Je su̱a Pedro te ra, jera ite ichaka Jesús ia̱: —Säkekewa, ¿ata me ije dämiwa̱ rä na?
Jera Jesús te Pedro kúka: —Ikuna yis ki̱ ije shena se̱nak ji̱a yis däni ke̱i kje ra, ¿je wa̱ ji tso̱ ba ia̱ na? Ata ba shkä yis da.
Je ki̱ka iyina sä el wa sha̱na, je iwa̱ dulanak rä ka duäkwa̱ kuna. Jeiräta ka Jesús wa̱ iyine ka iduäkwa̱ kuna, ata ite isha rä: “Ikuna yis ki̱ ije shena se̱nak ji̱a yis däni ke̱i kje ra, ¿je wa̱ ji tso̱ ba ia̱ na?”
Je iwa̱ dulanak ne te jí ipakale je ktei she iyina si̱ irä. Je ne te je yua rä. Jekäi sa̱ wa̱ iju̱ñer je te je ktei sha rä iyina si̱.
Jesús te jile saka wá̱ rä ta̱i. Ata yie ibiketse je ktei biköle kuna yöleksa̱ etka etka ra, je äyë kjuä kalabe ka kjäkwa̱ ka̱jiska.

License
CC-0
Link to license

Citation Suggestion for this Edition
TextGrid Repository (2025). John the Evangelist. John (Cabecar). Multilingual Parallel Bible Corpus. https://hdl.handle.net/21.11113/0000-0016-8D03-6